Search results

1

Asnyk’s notebook of rhymes

100%

Budrewicz T.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2019

|

vol. 55

|

issue 4

31-52

PL

Podstawą materiałową artykułu jest notes Adama Asnyka, który przechowuje Biblioteka Jagiellońska w Krakowie (Oddział rękopisów, sygn. 7185 I, numer inwentarzowy 16261). Zawiera 56 kart zapisanych po stronach recto i verso. Asnyk notował w nim wyrazy, które się rymowały. Używał notesu z gotowymi zestawieniami rymów jako pomocy podczas pisania wierszy. Lista tych wyrazów wykazuje wysoką frekwencję słów przyswojonych z łaciny, greki oraz zapożyczeń francuskich. Dotyczą pojęć abstrakcyjnych, kultury antyku, klasyki literackiej i nazw własnych, które się odnoszą do geografii świata i historii powszechnej. Oznacza to intelektualny i inteligencki model poezji. W zestawieniach słów częste są asocjacje wskazujące na ironiczną postawę poety wobec romantyzmu. Rymy nie tworzą przypadkowych układów słów o podobnej fonetyce, ale stanowią pola gramatyczne i semantyczne. Analiza notesu Asnyka pozwoliła na sformułowanie wniosków, że: 1) wbrew ustaleniom wersologów Asnyk używał w rymach form gramatycznych nieodmiennych (bezokolicznik, przysłówek); 2) rym niedokładny w polskiej poezji pojawił się wcześniej, niż dotąd sądzono (koniec XIX w.).

EN

The material basis for the article was Adam Asnyk’s notebook, which is presently owned by The Jagiellonian Library in Kraków (Manuscript Archive, 7185I, no. 16261). The notebook contains 56 pages handwritten by Asnyk on both sides of a sheet. Asnyk wrote down the words which rhymed. He made use of the notebook when he needed set rhymes as a tool while composing poems. The list of these words demonstrates a high frequency of words borrowed from Latin, Greek, and French. They apply to abstract nouns, antiquity, literary classics, as well as proper nouns related to world geography and history. All indicates the intellectual and intelligentsia model of his poetry. The sets of words often included associations which emphasised Asnyk’s irony towards Romanticism. The rhymes were not accidental sets of words phonetically similar but instead they indicated grammatical and semantic fields. The analysis of Asnyk’s notebook enabled the following conclusions: 1) in spite of some scholars’ opinions, in his rhymes Asnyk used noninflectional grammatical forms (infinitives, adverbs); and 2) partial rhyme in Polish poetry had appeared earlier than it was commonly assumed (the end of the 19th century).

2

Henryk Sienkiewicz i poezja – krytyka, praktyka

89%

Klimek-Grądzka J.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

|

2016

|

vol. 50

185-198

EN

Subject to analysis in this article are the poetic and the metapoetic statements made by Henryk Sienkiewicz. Even though the latter category is now and then analysed in lingustic research – as part of the analyses of Sienkiewicz’s legacy as a columnist and a reviewer – the former category remains terra incognita for language researchers. The first part of the article analyses the key concepts of Sienkiewicz’s metapoetic statements (e.g. talent [gift, talent] or prostota [simplicity]) as well as the stylistic qualities of these statements (e.g. poetic nature, emotionality). The second part of the article features a linguistic analysis of the idiostylistic qualities of Sienkiewicz’s poetic works: grammar of rhymes, selection of stylistic means (e.g. parallels and epithets) as well as his choice of the lexical stock.

PL

-

3

Ogórki małosolne antropomorfizowane. Próby o wierszu Za szkłem

71%

Poprawa A.

Przestrzenie Teorii

|

2016

|

issue 26

185-194

PL

The last volume of poetry by Stanisław Barańczak, titled Chirurgiczna precyzja (Surgical precision) features the poem Za szkłem (Behind glass). It is an extremely ironic and ambiguous work. The interpretation provided in this paper points to the exceptional importance of this text for Barańczak’s poetry as a whole.

4

Poetyka, genetyka, praca. (O sztuce rymotwórczej)

62%

Antoniuk M.

Forum Poetyki

|

2020

|

issue 21

EN

The article attempts to answer the question of what the potential benefits of a methodological cooperation between poetics and genetic criticism are. The answer is based on the definition formulated by D. Korwin-Piotrowska who observes that “concepts and terms in the field of poetics document the cognitive effort involved in studying and describing the work of the human mind.” I argue that we may understand (although, in a limited degree) how “the human mind” works when poetics, in cooperation with genetic criticism, studies not only the final version of the text, but also the text in-the-making (a record of a textual process, i.e. a draft). Combining poetics and genetic criticism, I analyze two poems by Czesław Miłosz, Rozmowy na Wielkanoc 1620 roku [Conversations at Easter 1620] and Na ścięcie damy dworu [On the beheading of a lady at court], demonstrating how the poet arrived at the final rhyme pattern. In the end, I make further theoretical comments in connection with, inter alia, the concept of the “extended mind” and the contemporary subjective and functional concepts of culture.

PL

Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie o to, jakie korzyści może zyskać poetyka, wchodząc w metodologiczną kooperację z krytyką genetyczną. Odpowiedź opiera się na definicji, sformułowanej przez Dorotę Korwin-Piotrowską, stwierdzającą, że „pojęcia z zakresu poetyki są zapisem poznawczego wysiłku, by zbadać i opisać pracę ludzkiego umysłu”. W szkicu postawiona zostaje teza, wedle której szczególna (choć rzecz jasna ograniczona) możliwość poznawania „pracy ludzkiego umysłu” pojawia się wówczas, gdy poetyka – współpracując z krytyką genetyczną – zajmuje się nie tylko gotową postacią tekstu, lecz także tekstem in statu nascendi (zapisem procesu tekstotwórczego, jakim jest brulion). Twierdzenie to zostaje następnie zilustrowane za pomocą poglądowej analizy, łączącej opis poetologiczny z genetycznym, a poświęconej pracy nad rymem, wykonywanej przez Czesława Miłosza w trakcie pisania dwu wierszy: Rozmów na Wielkanoc 1620 roku i Na ścięcie damy dworu. W zakończeniu szkicu pojawiają się dalsze uwagi teoretyczne, między innymi odwołujące się do pojęcia extended mind oraz współczesnych, podmiotowych i czynnościowych koncepcji kultury.

5

Transfer niektórych elementów językowych w przekładzie poezji polskiej na język macedoński

54%

Tanuševska L.

Przekłady Literatur Słowiańskich

|

2015

|

vol. 6

|

issue 1

271-280

MK

Овој труд ги разработува проблемите кои произлегуваат при преводот на поезијата од македонски на полски и од полски на македонски јазик. При тоа се обрнува посебно внимание на формата на поетската творба како ограничувачки фактор на слободата на преведувачот. Во статијата се земени примери од постари преводи, како и примери земени од наставата по превод и преведувачката работилница на Семинарот за македонски јазик, литература и култура. Се става акцент на дилемата дали да се зачува формата и до кој степен содржината треба да подлегне на губење во преводот.

EN

This article deals with the problems which appear in translating poetry from Macedonian into Polish and from Polish into Macedonian. At the same time it pays special attention to the poetic form as a limiting factor of the translator’s freedom. The article presents examples of older translations, as well as examples from translation classes at the University of Skopje and from the translation workshop at the Summer School of Macedonian Language, Literature and Culture. The focus is on the dilemma of whether the form should be preserved and to what degree the contents could succumb to translation loss.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

1 Forum Poetyki

1 Przekłady Literatur Słowiańskich

1 Przestrzenie Teorii

1 Antoniuk M.

1 Budrewicz T.

1 Klimek-Grądzka J.

1 Poprawa A.

1 Tanuševska L.

1 2020

1 2019

2 2016

1 2015

Asnyk’s notebook of rhymes

Henryk Sienkiewicz i poezja – krytyka, praktyka

Ogórki małosolne antropomorfizowane. Próby o wierszu Za szkłem

Poetyka, genetyka, praca. (O sztuce rymotwórczej)

Transfer niektórych elementów językowych w przekładzie poezji polskiej na język macedoński