Search results

1

Karol Dobrzeniecki, „Prawo wobec sytuacji nadzwyczajnej. Między legalizmem a koniecznością”. Recenzja

100%

Barut A.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2020

|

vol. 1(22)

121-125

PL

Przedmiotem recenzji jest monografia Karola Dobrzenieckiego p. t. Prawo wobec sytuacji nadzwyczajnej. Między legalizmem a koniecznością (Toruń 2018). Zdaniem recenzenta, charakter pracy wyznacza rozróżnienie na sytuację wyjątkową, to jest stan faktyczny wymagający podjęcia działań nieprzewidzianych przez prawo oraz stan wyjątkowy, tj. instytucję prawną. Podstawowym celem pracy jest analiza relacji między ujmowaniem sytuacji wyjątkowej wyłącznie w kategoriach pozytywno-prawnych, a jej ujęciem jako zagadnienia politycznego i moralnego. Praca ma charakter interdyscyplinarny. Karol Dobrzeniecki, analizując literaturę filozoficzno-prawną, filozoficzno-polityczną, doktrynę prawa konstytucyjnego, a także uregulowania prawne o charakterze konstytucyjnym, międzynarodowym i ponadnarodowym, wskazuje na niebezpieczeństwo prawnej „normalizacji” stanu wyjątkowego, to jest przeniknięcia jego specyficznych rozwiązań do prawa przeznaczonego dla sytuacji zwyczajnych, a przez to zanik rozróżnienia na sytuację zwyczajną i wyjątkową. Autor recenzowanej monografii uważa, że sytuację wyjątkową należy oceniać przede wszystkim w kategoriach moralnych i politycznych, mając świadomość tragicznego charakteru dokonywanych wówczas wyborów.

EN

The subject of the review is a monograph by Karol Dobrzeniecki “Law on emergency situations. Between legalism and necessity” (Toruń 2018). According to the reviewer, the nature of the work determines the distinction between an emergency situation, that is, a factual state requiring action not provided for by law and a state of emergency, i.e. a legal institution. The main purpose of the work is to analyze the relationship between the recognition of an exceptional situation only in legal terms, and its approach as a political and moral issue. The work has interdisciplinary character. Karol Dobrzeniecki, analyzing jurisprudence, political philosophical, doctrine of constitutional law, as well as constitutional, international and supranational legal regulations, points out the danger of legal “normalization” of a state of emergency, that is, the penetration of its specific solutions into the law intended for the ordinary situation, and hence blurring of the distinction between ordinary and exceptional situations. The author of the reviewed monograph believes that the exceptional situation should be assessed primarily in moral and political categories, being aware of the tragic nature of the choices made at the time.

2

Indyjski stan wyjątkowy (1975–1977)

88%

Kończal M.

Historia i Polityka

|

2013

|

issue 9(16)

71-80

EN

The article discusses the course of the State of Emergency in India, which took place between 26 June 1975 to 21 March 1977. The author explains the main reasons of introducing the state of emergency by then prime minister of India – Indira Gandhi. The article focuses its attention on the steps taken by the head of Indian government, leading to the introduction of so-called “disciplined democracy” and their consequences for Indian society. The author especially emphasizes controversial issue of family planning in India, during the emergency state

3

Czy Konstytucja R P jest przystosowana do czasów kryzysu? Wybrane problemy i postulaty de lege ferenda

75%

Roszkiewicz J.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 2 (60)

141-153

PL

Przedmiotem niniejszego artykułu jest kwestia, czy Konstytucja RP z 1997 r. w wystarcza-jącym stopniu gwarantuje ciągłość i współdziałanie organów władzy publicznej na wypadek nagłych zagrożeń takich jak wojna, rebelia, kataklizm naturalny czy zamach terrorysty-czny. Z przeprowadzonej analizy wynika, że Konstytucja RP jest przygotowana na stan-dardowe sytuacje nadzwyczajne, natomiast nie zawiera procedur na wypadek trudnych, ale możliwych do przewidzenia scenariuszy: konieczności wprowadzenia stanu nadzwy-czajnego w okresie kampanii wyborczej; niemożności zebrania się minimalnego kwo-rum w liczbie 230 posłów na potrzeby Sejmu z powodu spektakularnej klęski żywiołowej albo wojny; śmierci najważniejszych osób w państwie.

EN

The subject of this article is the question whether the Constitution of the Republic of Po-land of 1997 provides sufficient guarantees for the continuity of government and cooper-ation of public authorities in the event of sudden threats such as war, rebellion, natural disaster or terrorist attack. The analysis shows that the Constitution of the Republic of Poland is prepared for standard emergency situations, but does not contain procedures in the event of the worst-case scenarios: necessity of state of emergency during electoral campaign; failure to gather a minimum quorum of 230 deputies for the needs of a ses-sion of the parliament; the death of top politicians in the state.

4

Carl Schmitt Revisited by the United States and the Terrorist

75%

Mendecka K.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2015

|

vol. 1(10)

69-78

EN

In the article “Carl Schmitt Revisited by the United States and the Terrorist” it is shown that Carl Schmitt’s morals, standards and views can be noticed in the United States policy in the context of so-called “war on terror”. According to the article, Islamic terrorists are a mirror image of Schmittan revolutionary partisan. It is discussed how terrorists are, as a problem, treated by the USA, which in author’s opinion displays many Schmittan features. Schmitt is one of the few who claim that the sovereign state is above the legal order and can set boundaries. It is therefore shown that the USA seem to have rushed into Schmittan “state of exception”, where norms are suspended in order to achieve security, resembling the thinking of the G.W. Bush administration. It is illustrated how the USA seem to be following Schmitt’s ideology, especially by making exceptions to international rules, but also putting the terrorist outside of the scope of international regulations. Lastly, author tries to answer the question if it is justified to follow Schmitt and obey to the rule of law.

5

Stan wyjątkowy w perspektywie filozofii prawa. Próba definicji

75%

Adamska W.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2020

|

vol. 4(25)

5-16

PL

Celem pracy jest próba definicji stanu wyjątkowego na gruncie filozofii prawa. Natura tego terminu jest zarówno prawna, jak i polityczna, przez co stanowi on przedmiot zainteresowania różnych nauk społecznych. Hybrydalny charakter stanu wyjątkowego pociąga za sobą trudności definicyjne, prowadząc do sceptycyzmu definicyjnego. Tezą pracy jest, że wobec niemożności sformułowania kryterialnej definicji stanu wyjątkowego, należy zastąpić ją definicją paradygmatyczną która, korzystając z dorobku m.in. filozofii, historii czy nauk politycznych, może znaleźć zastosowanie na gruncie różnych ujęć metodologicznych. W tym celu przedstawiono przegląd różnych rodzin definicyjnych (stan wyjątkowy jako fakt normatywnie uregulowany, jako dyktatura konstytucyjna, jako fakt polityczny i jako pusta prawna). Następnie na podstawie elementów wspólnych w przeanalizowanych definicjach wyodrębniono elementy konstytuujące stan wyjątkowy: wystąpienie sytuacji kryzysowej, zawieszenie norm powszechnie obowiązujących i czasowość owego zawieszenia, które to elementy zostały w dalszej części pracy omówione. Przedstawiona definicja ma służyć pomocą w kwalifikacji określonych fenomenów jako stanu wyjątkowego w obliczu wzrostu zainteresowania ustawodawstwem wyjątkowym w kontekście zagrożenia terrorystycznego.

6

UWAGI O FORMALNYCH I PRAKTYCZNYCH WARUNKACH KORZYSTANIA Z UPRAWNIEŃ POLICJANTÓW ZAWARTYCH W ART. 15 I ART. 16 USTAWY O POLICJI PRZEZ ŻOŁNIERZY SIŁ ZBROJNYCH RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

75%

Hac P.

Przegląd Policyjny

|

2016

|

vol. 2(122)

174-185

PL

W artykule przedstawiono podstawy prawne użycia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w razie zagrożenia bezpieczeństwa publicznego lub zakłócenia porządku publicznego, przede wszystkim koncentrując uwagę na możliwości korzystania przez żołnierzy z uprawnień policyjnych wynikających z zapisów art. 15 i art. 16 ustawy o Policji. W drugiej części artykułu wyszczególniono przewidywane zagrożenia i sytuacje, w których może nastąpić potrzeba wykorzystania żołnierzy do zaprowadzenia porządku, pokazano czynniki determinujące podjęcie decyzji o użyciu wojska, sposoby działania i związane z tym niebezpieczeństwa. Reasumując przedstawione treści, autor wyszczególnił i opisał wynikające z ich analizy wnioski oraz zalecenia

7

Regulacja stanów nadzwyczajnych w Republice Estońskiej a pandemia COVID-19

63%

Szwed K.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 4 (62)

375-387

EN

There are two types of emergency states distinguished by the Constitution of the Republic of Estonia: state of emergency and state of war. They have been sparsely regulated at the level of the Constitution, leaving detailed issues to statutory regulation. The decision in this regard requires the cooperation of parliament with the authorities of executive power, i.e. the president and the government. The threat to the health and lives of citizens posed by a coronavirus pandemic is not a circumstance justifying the imposition of a state of emergency, let alone a state of war as stipulated in §§128–129 of the Constitution. Thus, the Estonian authorities in March 2020 decided to apply the mechanism of §87 section 8 of the Constitution.

PL

Konstytucja Republiki Estonii wyróżnia dwa rodzaje stanów nadzwyczajnych: stan wyjątkowy i stan wojenny. Zostały one skąpo unormowane na poziomie ustawy zasadniczej pozostawiając kwestie szczegółowe do regulacji ustawowej. Decyzja o wprowadzeniu stanu nadzwyczajnego wymaga współpracy parlamentu z organami władzy wykonawczej tj. prezydentem i rządem. Zagrożenie dla zdrowia i życia obywateli związane z pandemią koronawirusa nie stanowi okoliczności uzasadniającej zarządzenie stanu wyjątkowego ani tym bardziej stanu wojennego przewidzianych w §§128–129 ustawy zasadniczej. Tym samym w marcu 2020 r. władze estońskie zdecydowały o zastosowaniu mechanizmu przewidzianego w §87 Konstytucji.

8

Rachunkowość uwikłana w grabież. Przykład przedsiębiorstw objętych zarządem powierniczym w Generalnym Gubernatorstwie

63%

Turzyński M.

Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości

|

2023

|

issue 47(1)

173-201

PL

Cel: Celem artykułu jest analiza, interpretacja i ocena regulacji rachunkowości przedsię-biorstw objętych zarządem powierniczym w Generalnym Gubernatorstwie. Metodyka/podejście badawcze: W artykule zastosowano metodę historyczną, polegającą na badaniu źródeł o charakterze archiwalnym. Podejście badawcze zastosowane w artykule wykorzystuje teorie społeczne M. Foucaulta (koncepcję biowładzy) oraz G. Agambena (koncepcję stanu wyjątkowego). Wyniki: W wyniku badania zidentyfikowano funkcje rachunkowości w przedsiębiorstwach objętych zarządem powierniczym: maskującą, segregacyjną, legitymizacyjną, kontrolną, eliminacyjną oraz ekspropriacyjną. Ograniczenia/implikacje badawcze: Podstawowym ograniczeniem badawczym jest niewielka liczba zachowanych materiałów archiwalnych dotyczących specyfiki regulacji rachunkowości w przedsiębiorstwach objętych zarządem powierniczym. Praktyczne implikacje: Wyniki badań nad rachunkowością przedsiębiorstw objętych zarządem powierniczym mogą być przydatne w procesie szacowania polskich strat wojennych. Oryginalność/wartość: Artykuł stanowi pierwsze ujęcie problematyki rachunkowości przedsiębiorstw objętych zarządem powierniczym w Generalnym Gubernatorstwie.

EN

Purpose: The aim of the article is to analyse, interpret and evaluate the accounting regu-lations of enterprises under trust management in the General Government. Methodology/approach: The article uses the historical method, which comprises researching archival sources. The research approach used in the article uses the social theories of Fou-cault (the concept of biopower) and Agamben (the concept of the state of emergency). Findings: As a result of the study, the accounting functions in enterprises under trust management are identified: masking, segregation, legitimization, control, elimination and expropriation. Research limitations/implications: The basic research limitation is the small number of preserved archival materials concerning the accounting regulations in enterprises under trust management. Practical implications: The results of research on the accounting of enterprises under trust management may be useful in the process of estimating Polish war losses. Originality/value: The article is the first presentation of enterprises’ accounting issues under trust management in the General Government.

9

Podstawy prawne bezpieczeństwa narodowego w stanie kryzysu i wojny

63%

Czuryk M.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2013

|

vol. 5(41)

|

issue 3

69-92

EN

A contemporary system of national security shall be constructed in a way to guarantee a proper functioning of the democratic state of law, not only during the lack of threats but also in a crisis or at war. Legal provisions in this aspect shall be clear and precise. To ensure the proper state functioning, the tasks of the respective organs evolved in the realization of adequate jobs shall be designed without any doubt concerning a scope of characteristics of each of them in case of emergency. The tasks shall be defined in a concrete way without duplicates or leaving gaps. Extraordinary states, i.e. martial law, state of emergency and a natural disaster, are introduced under urgent conditions and serious outer as well as inner dangers for the state functioning. They are declared to counteract the arisen threats and preserve common well-being.

10

Jak trafiłem na terapię. Z życia w obozie z kości słoniowej

63%

Szwabowski O.

Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN

|

2016

|

vol. 2

PL

Autor, przy pomocy autoetnografii, przedstawia kilka obrazów z życia akademickiego, które rozkładają wspólnotę i są irytacyjnodajne. Stara się ukazać atmosferę, która uniemożliwia rozwój myśli krytycznej i społecznie zaangażowanej postawy. Jednocześnie, poprzez odniesienie do koncepcji obozu zawartej w dziełach Agambena oraz stanu wyjątkowego i suwerena z pisma Schmitta, wprowadza metaforę „obozu z kości słoniowej” jako specyficznej formy upodmiotowienia pracowników oraz realnych form władzy, które skrywają się czy to pod formalną demokracją akademicką, czy postulatami wspólnoty, czy „koleżeńskich układów”. „Obóz jest przestrzenią, która otwiera się, gdy stan wyjątkowy zaczyna stawać się regułą” (Agamben, 2008, s. 230). Funkcjonowanie uniwersytetu jako obozu z kości słoniowej skutecznie blokuje pojawienie się boskiego gniewu, który mógłby wypełnić obozowiczów. Podkreślanie destrukcyjnych tendencji w akademii wyrasta z troski o niespełnioną obietnicę przyjaźni, jak i z opowiedzenia się za krytyczną, zaangażowaną funkcją nauki i uniwersytetu.

EN

The author, using autoethnography, shows several images of academic life that break the community and are irritating. He tries to show the atmosphere that hinders the development of critical thought and socially committed attitude. At the same time, by reference to the concept of the camp, present in the works of Agamben and the state of exception as well as a sovereign from Schmitt writing, the author introduces the metaphor of “the camp made of ivory”, as a specific form of empowerment of employees and real forms of power that are hidden either in a formal academic democracy or community demands or “peer systems.” “The camp is the space that opens up when the state of exception starts to become the rule” (Agamben, 2008, p. 230). The functioning of the university as the camp made of ivory effectively blocks the appearance of divine wrath, which could fill the campers. Emphasizing the destructive trends in the academy grew out of concern for the unfulfilled promise of friendship, and the advocate for the critical, involved function of science and the university.

11

Konstytucyjne prawo do bezpieczeństwa w świetle wprowadzenia stanu wyjątkowego na granicy Rzeczypospolitej Polskiej z Republiką Białorusi

63%

Wróblewski W.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 5 (63)

535-544

EN

The article has been prepared to present the constitutional approach to the security problem with regards to the initiation of the state of emergency on the border of the Republic of Poland and the Republic of Belarus. The publication indicates the relationship between security regulations and constitutional regulations, makes a preliminary analysis of actions taken by the Republic of Belarus, and also indicates a cause-and-effect relationship in the context of regulating the introduction of a state of emergency in a situation of a special security threat.

PL

Artykuł został opracowany w celu ukazania konstytucyjnego ujęcia problemu bezpieczeństwa w świetle wprowadzenia stanu wyjątkowego na granicy Rzeczypospolitej Polskiej z Republiką Białorusi. W publikacji wskazano związek zachodzący pomiędzy bezpieczeństwem a uregulowaniami konstytucyjnymi oraz przeprowadzono wstępną analizę działań ze strony Republiki Białoruskiej a także wskazano na związek przyczynowo- -skutkowy w kontekście regulacji wprowadzenia konstytucyjnego stanu nadzwyczajnego w sytuacji szczególnego zagrożenia bezpieczeństwa.

12

Pandemic, Exception and the Law: Notes on the Shattered Nomos of Europe

63%

Cercel C.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2021

|

vol. 96

83-97

PL

W niniejszym artykule proponuję krytyczną ocenę obecnego europejskiego krajobrazu polityczno-prawnego, który rozwija się w warunkach pandemii COVID-19. Moim celem jest zaproponowanie analizy symbolicznego statusu legalności w tym kontekście i zastanowienie się nad jej historyczną trajektorią, poprzez wprowadzenie jej w dłuższą niż zazwyczaj proponowana perspektywę historyczną, jak również poprzez podkreślenie specyficznego związku pomiędzy ustawodawstwem dotyczącym sytuacji nadzwyczajnych a ideologiami autorytarnymi w Europie. Tym samym proponuję nową genealogię stanu wyjątkowego, pozwalającą na wyartykułowanie relacji między siłą prawa, normatywnością prawną i ideologią w nowoczesnym kapitalizmie. Teza, której tu bronię, jest prosta: aktualna pandemia spowodowała historyczne przyspieszenie, którego prawo, rozumiane tu jako medium symbolicznie artykułujące władzę w sposób publiczny i pozorny, nie jest w stanie dogonić. Aby uzasadnić tę tezę, najpierw dokonam bilansu istniejących teorii, analiz i narracji na temat relacji między pandemią a polityczno-prawnym krajobrazem Europy. W tym celu skupię się najpierw na tradycyjnych ujęciach prawa konstytucyjnego oraz na krytyce reakcji prawnych na pandemię dokonanej przez włoskiego filozofa Giorgio Agambena. Po tej analizie przechodzę do umiejscowienia pandemii w sferze wielorakich kryzysów dotykających Europę, które stały się widoczne od 2015 roku. Na tym etapie zwracam uwagę na różnorodne warstwy prawa dotyczącego sytuacji nadzwyczajnych i stanów wyjątkowych, które podważają liberalno-demokratyczny nomos, który jakoby jest broniony w Europie. W trzecim posunięciu podejmuję się synoptycznego wyjaśnienia relacji między prawem, ideologią i historią walki klasowej. W czwartej i ostatniej części artykułu zamierzam ocenić obecny związek między pandemią, wyjątkiem i prawem jako szczególnym przejawem rozkładu liberalnego nomosu.

EN

In this article I propose a critical evaluation of the current European politico-legal landscape that unfolds under the conditions of the COVID-19 pandemic. My aim is to offer an analysis of the symbolic status of legality in this context and to reflect on its historical trajectory, by introducing it in a longer historical timescale than usually proposed as well as by insisting on the specific nexus between emergency legislation and authoritarian ideologies within Europe. In doing so I propose a new genealogy of the state of exception apt to articulate the relationship between the force of law, legal normativity, and ideology in modern capitalism. The thesis that I defend here is a simple one: the ongoing pandemic has operated a historical acceleration that the law, understood here as medium that articulates power symbolically in a public and ostensible manner, is not able to catch up with. To substantiate this thesis, I venture first to take stock of the existing theories, analyses and narratives on the relation between the pandemic and the politico-legal landscape of Europe. In doing so I shall focus first on traditional constitutional law accounts and on Italian philosopher Giorgio Agamben’s criticism of the legal responses to the pandemic. Following this analysis, I move towards a situation of the pandemic within the sphere of the multiple crises befalling Europe that have become visible since 2015. At this stage I draw attention to the manifold layers of emergency legality and states of exception that have been sapping the liberal democratic nomos putatively defended within Europe. In a third move, I embark on a synoptical clarification of the relationship between law, ideology and the history of class struggle. In a fourth and last intervention I intend to assess the current nexus between the pandemic, exception and the law as a specific form of dissolution of the liberal nomos.

13

The Blizzard of the World: COVID-19 and the Last Say of the State of Exception

63%

Tacik P.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2021

|

vol. 96

17-32

PL

Celem artykułu jest ujęcie pandemii COVID-19 jako socjopolitycznej katastrofy w sensie Waltera Benjamina. Zakres i natura kryzysu związanego z COVID-19 są nam niedostępne z racji naszej bliskości do jego centrum. W tym szczególnym momencie zaciemnieniu ulegają polityczno-prawne ramy wspólnoty międzynarodowej, w których suwerenność i turbokapitalizm łączą się w celu stworzenia biopolitycznych urządzeń. W artykule dokonano przeglądu zastosowań stanu wyjątkowego w poszczególnych państwach; jego konkluzją jest ogólne zaniedbanie kwestii praworządności nawet w krajach, które głoszą do niej przywiązanie. Bez wątpienia kluczową rolę zaczęła ponownie odgrywać suwerenność – podważając parlamentaryzm oraz swobody obywatelskie w imię konieczności. Prawo międzynarodowe okazało się niezdolne nie tylko do odpowiedzi na to zjawisko, ale nawet do wyegzekwowania odpowiedzialności Chin za złamanie reguł WTO. Artykuł zamyka konkluzja, zgodnie z którą COVID-19 otworzył nowe-stare ścieżki zarządzania żywymi, które odegrają planetarną rolę w przyszłych walkach o dominację i przeobrażą funkcjonowanie kapitalizmu.

EN

The paper aims to grasp the COVID-19 pandemic as a socio-political catastrophe in the Benjaminian sense. As argued in the article, the scope and nature of the COVID-19 crisis eludes us due to our closeness to its inner core. What is obfuscated in this moment is the politico-legal framework on which the international community is based, where sovereignty and turbocapitalism join their forces to produce biopolitical devices. The paper looks into uses of the state of exception in particular countries, concluding that the rule of law in the pandemic was generally put on the back burner even by the countries that officially praise it. Sovereignty clearly returned to the stage, undermining parliamentarism and civil liberties in the sake of necessity. International law remained incapable of addressing this return, let alone of enforcing responsibility of China for infringing WHO rules. As a conclusion the paper argues that COVID-19 opened new-old paths of governing the living that will play a planetary role in the future fights for dominance and imposing a new face of capitalism.

14

Wojna dronowa jako permanentny stan wyjątkowy

63%

Pietryka M.

Świat Idei i Polityki

|

2019

|

issue 18

179-194

PL

W 2001 r. rozpoczęła się tzw. wojna z terroryzmem, która zrodziła liczne, nieznane wcześniej taktyki i technologie. Jedną z najważniejszych okazały się być wojskowe drony. Na początku używane do zadań rozpoznawczych i namierzania celu, szybko stały się śmiercionośną bronią, która zmienia wymiar wojny. Śmierć w konfliktach zbrojnych, niegdyś zadawana bezpośrednio, dziś jest zapośredniczona przez zaawansowane technologie. Zautomatyzowane, matematyczne algorytmy podejmują decyzję, czy jednostka powinna żyć, czy też zostać wyeliminowana w imię bezpieczeństwa publicznego. W swoim artykule dowodzę, że uśmiercanie za pomocą wojskowych dronów nie jest tylko kolejną taktyką wojenną, ale nowym paradygmatem, który może doprowadzić do transformacji politycznego i prawnego modelu ustrojowego krajów zachodnich. Paradygmat ten analizuję pod kątem teorii „stanu wyjątkowego” Carla Schmitta. Nowe metody sprawowania kontroli nad prawem oraz zarządzania populacją charakteryzuję za pomocą Agambenowskiej koncepcji „włączającego wykluczenia”.

EN

In 2001 began the so-called war on terror which gave rise to numerous and so far unknown strategies and technologies. One of the most important of them are military drones. Initially used for reconnaissance and looking for targets, they quickly became deadly weapons that change the course of war. Death in military conflicts, once inflicted directly by humans, today is inflicted indirectly by advanced technologies. Automated, mathematical algorithms make decisions whether an individual should live or be eliminated in the name of public security. In this article I prove that inflicting death through military drones is not just another war tactic but a new paradigm which may lead to the transformation of legal and political regime of Western countries. I analyze this paradigm in the light of Carl Schmitt’s category of the “state of exception”. I characterize the new methods of controlling law and governing population by Giorgio Agamben’s concept of “inclusive exclusion”.

15

Stan wyjątkowy w Republice Włoskiej w czasie pandemii Covid-19 – aspekty konstytucyjne

63%

Wojtaszewska A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2022

|

issue 4(68)

125-136

PL

Pandemia Covid-19 wymusiła na państwach członkowskich Unii Europejskiej wprowadzenie nowoczesnych europejskich standardów dotyczących praw człowieka i rządów prawa w warunkach bezprecedensowego kryzysu. Włochy były w 2020 r. pierwszym krajem Europy, w który uderzyła pandemia. Włoskie władze, zmuszone do podjęcia nowych i bardziej rygorystycznych środków w celu powstrzymania ekspansji wirusa, wprowadziły stan wyjątkowy, który potrwa do 2022 r. Z perspektywy prawa konstytucyjnego koronawirus rzuca światło na potrzebę rozważenia włoskiej „konstytucji nadzwyczajnej”. Trwający kryzys zdrowotny wywołuje pewne przemyślenia na temat braku wyartykułowanych ram kryzysowych we włoskiej konstytucji oraz tego, czy istniejące narzędzia są odpowiednie do stawienia czoła współczesnym zagrożeniom. W niniejszym artykule omówiono Konstytucję Włoską i inne akty prawne obowiązujące w tym kraju dotyczących stanu wyjątkowego w czasie pandemii Covid-19.

EN

The Covid-19 pandemic forced European Union member states to introduce modern European standards regarding human rights and the rule of law in an unprecedented crisis. In 2020 Italy was the first affected country in Europe. Italian authorities, forced to take new and more stringent measures to contain the virus’s expansion, have introduced a state of emergency that may last until 2022. From a constitutional law perspective, the coronavirus emphasizes the need to consider the Italian “emergency constitution”. The ongoing health crisis gives rise to some reflections on the lack of an articulated crisis framework in the Italian constitution and whether existing tools are adequate to face of contemporary threats. This article discusses the Italian Constitution and other laws in the country relating to the state of emergency during the Covid-19 pandemic.

16

Stosowanie przepisów o służebności przesyłu jako przykład prawa „stanu wyjątkowego”

63%

Barut A.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2019

|

vol. 1(19)

5-14

PL

Przedmiotem artykułu jest analiza orzecznictwa sądów cywilnych w kategoriach sformułowanych przez Giorgio Agambena i Judith Butler, to jest kategoriach prawa jako „stanu wyjątkowego,” praktyki czysto arbitralnej stanowiącej parodię prawa. Autor wskazuje aspekty takiego „prawa”: zatarcie granic między prawem a czynnościami czysto faktycznymi (w terminologii Agambena: „życiem”), co może przybrać postać przemocy nie dbającej już o swą legitymizację lub redukcji prawa do „czystej formy”, to jest tworzenia i stosowania reguł przy całkowitym abstrahowaniu od oceny etycznej i skutków społecznych. W terminologii Foucaulta oba te procesy można przedstawić jako odrodzenie się suwerenności w polu rządomyślności, parodiowanie prawa uzasadniane jest bowiem potrzebami zarządzania ludnością, w rzeczywistości stanowi jednak wynik dążenia władzy do samo-zachowania. Pojawiają się, jak to określa Butler, drobni suwerenowie, mający rzekomo jedynie w sposób quasi-techniczny stosować prawo wyartykułowane w pełni w ustawie, a w gruncie rzeczy działający w pełni arbitralnie. Jedną z ich metod jest pozorowanie tworzenia lub stosowania prawa poprzez odebranie określonego znaczenia słowom, w szczególności pojęciom prawnym. Rezultatem jest odejście od idei trójpodziału władzy oraz postulatu upodmiotowienia adresata norm prawnych, niekiedy przy zachowania fikcji jego podmiotowości jako rodzaju Agambenowskiej „czystej formy prawnej.” Autor stwierdza, że przykładem takiego procesu jest orzecznictwo polskiego Sądu Najwyższego i sądów powszechnych dotyczące możliwości zasiedzenia służebności przesyłu przez przedsiębiorstwa przesyłowe. Wskazuje, że zwyciężyło w nim stanowisko całkowicie odchodzące od treści ustawy oraz utrwalonego rozumienia pojęć cywilnoprawnych, rezultatem jest pozbawienie właścicieli nieruchomości ich praw podmiotowych.

EN

The subject of the article is an analysis of civil courts’ case law in terms formulated by Giorgio Agamben and Judith Butler, that is, in terms of law as a ‘state of exception’, a purely arbitrary practice that appears to be a parody of law. The author indicates aspects of such ‘law’: the blurring of the boundaries between the law and purely factual activities (in Agamben’s terminology: ‘life’), which may take the form of violence that no longer cares for its legitimacy or which reduces the law to ‘pure form’, that is, the creation and application of rules completely in abstract from their ethical evaluation and social consequences. In Foucault’s terminology, both these processes can be represented as a rebirth of sovereignty in the field of governmentality, the parody of the law being justified by the needs of population management, but in reality it is the result of a power’s strive for self-preservation. There are, as Butler defines, petty sovereigns who allegedly only quasi-technically apply the law articulated in full in the statute, and in fact act fully arbitrarily. One of their methods is to simulate the creation or application of law by taking away a particular meaning from words, in particular from legal concepts. The result is a departure from the idea of separation of powers and the postulate of empowerment of the addressee of legal norms, sometimes preserving the fiction of the latter’s agency as a kind of Agamben’s ‘pure form of law’. The author states that an example of such a process is the case law of the Polish Supreme Court and general courts regarding the possibility of acquisitive prescription of transmission easement by transmission companies. He indicates that the position that won in this case law completely deviates from the contents of the statute and the well-established understanding of civil law concepts, with the result of depriving property owners of their legal rights.

17

Konstytucyjny obowiązek ochrony granic RP w świetle kryzysu na granicy z Białorusią

63%

Stańczuk I.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2022

|

issue 3(67)

249-265

PL

Obowiązkiem każdego państwa ustanawianym przez prawo wewnętrzne jest ochrona jego granic. Konstytucja RP odwołując się do konieczności zapewnienia niepodzielności terytorium oraz bezpieczeństwa i nienaruszalności jego granic nadaje temu obowiązkowi znaczenie priorytetowe. Kryzys na granicy polsko-białoruskiej stanowi poważne zagrożenie zarówno dla krajów nadbałtyckich, jak i Unii Europejskiej. Metody i środki wykorzystywane w celu jego zakończenia mają przede wszystkim zapewnić bezpieczeństwo granicy, co biorąc pod uwagę hybrydowy charakter działań prowadzonych przez Białoruś – jest zadaniem niezwykle trudnym. Możliwość reakcji polskich służb ogranicza konieczność poszanowania praw człowieka, przepisów prawa międzynarodowego oraz reguł demokracji, którymi to Republika Białoruś nie czuje się związana. Skorzystanie z rozwiązania jakim jest stan wyjątkowy pozwoliło skupić wysiłki na zwalczaniu kryzysu, pojawia się jednak pytanie jak rozwinie się sytuacja po jego zniesieniu.

EN

The duty of each state established by internal law is to protect its borders. The Constitution of the Republic of Poland, referring to the need to ensure the integrity of the territory and the security and inviolability of its borders, gives this duty priority. The crisis on the Polish-Belarusian border poses a serious threat to both the Baltic countries and the European Union. The methods and means used to end it are primarily intended to ensure border security, which is a particularly difficult task given the hybrid nature of the actions carried out by Belarus. The possibility of response and reaction of Polish services is limited by the need to respect human rights, international law regulations and democratic rules, which the Republic of Belarus does not feel bound by. The use of the state of emergency made it possible to focus efforts on combating the crisis, but the question arises how the situation will develop after it is lifted.

18

Restrictions of Fundamental Rights and Freedoms During the Pandemic in Slovakia

63%

Dobrovičová G.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2022

|

issue 3(67)

281-291

PL

The article analyses the shortcomings in the legal regulation of public health protection revealed in the crisis caused by the COVID-19 pandemic. Anti-pandemic measures taken in the context of life and health protection did not meet the quality requirements imposed on legislation allowing for proportionate restrictions of fundamental rights and freedoms. Setting the boundaries of fundamental rights and freedoms reserved to the legislature has been inadmissibly left to sublegal lawmaking.

EN

Artykuł analizuje braki w regulacji prawnej ochrony zdrowia publicznego ujawnione w kryzysie wywołanym pandemią COVID-19. Działania antypandemiczne podejmowane w kontekście ochrony życia i zdrowia nie spełniały wymagań jakościowych stawianych legislacji pozwalającej na proporcjonalne ograniczanie podstawowych praw i wolności. Wyznaczanie granic podstawowych praw i wolności zastrzeżonych dla ustawodawcy zostało niedopuszczalnie pozostawione pozaprawnemu stanowieniu prawa.

19

Dziennikarzom wstęp wzbroniony: kryzys na polsko-białoruskiej granicy w 2021 r. jako wydarzenie (nie)relacjonowane przez media

63%

Beata O.

Studia Medioznawcze

|

2023

|

issue 2

190-203

EN

The purpose of the study was to identify sources of information about the migration crisis on Poland's eastern border in 2021. Since the Polish government imposed a state of emergency in the border area and banned journalists from entering it, an emergency situation arose that is particularly suitable for studying the sources and directions of information flow. The 2021 Polish-Belarusian border crisis is an example of a global problem (migration) with a local context that limited the power of online platforms and portals due to geographic location and geopolitical considerations. Research methods: the study was conducted during the crisis (September-December 2021); therefore, the ethnographic method, meta-analysis of reports on the crisis, and quantitative analysis of Facebook and Twitter accounts and websites of selected media were used. The results showed that online platforms acted as communication channels for government sources – Polish and Belarusian – during this crisis. Accounts of Polish government agencies, such as the Border Guard, had an advantage in the number of followers over accounts of NGOs such as Grupa Granica (Border Group). The Polish government's ban on journalists entering the border zone resulted in visual messages from Belarusian media and news agencies being circulated internationally (e.g., BBC and CNN online). In the case studied, online platforms were successfully used by political actors and as such acted as digital intermediaries without interfering with the flow of information.

PL

Celem przeprowadzonego badania było zidentyfikowanie źródeł informacji o kryzysie migracyjnym na wschodniej granicy Polski w 2021 r. Ponieważ polski rząd wprowadził stan wyjątkowy w strefie przygranicznej, a dziennikarzom zakazał do niej wstępu, powstała sytuacja wyjątkowa, szczególnie nadająca się do badania źródeł i kierunków przepływu informacji. Kryzys na granicy polsko-białoruskiej w 2021 r. stanowi przykład problemu globalnego (migracje) skonfrontowanego z lokalnym kontekstem, który ograniczył siłę platform i portali internetowych ze względu na położenie geograficzne oraz uwarunkowania geopolityczne. Metody badań: badanie było prowadzone w trakcie trwania kryzysu (wrzesień–grudzień 2021 r.), wobec czego wykorzystano metodę etnograficzną, metaanalizę raportów o kryzysie, a także analizę ilościową kont na Facebooku i Twitterze oraz na stronach internetowych wybranych mediów. Uzyskane wyniki wykazały, że platformy online pełniły w czasie tego kryzysu rolę kanałów komunikacji dla źródeł rządowych – polskich i białoruskich. Konta agend polskiego rządu, takich jak Straż Graniczna, miały przewagę w liczbie obserwujących nad kontami organizacji pozarządowych takich jak Grupa Granica. Zakaz wstępu dziennikarzy do strefy przygranicznej, wprowadzony przez polskie władze, spowodował, że w obiegu międzynarodowym (np. w BBC i CNN online) pojawiły się przekazy wizualne pochodzące z białoruskich mediów i agencji informacyjnych. W badanym przypadku platformy internetowe były z powodzeniem wykorzystywane przez aktorów politycznych i jako takie pełniły rolę pośredników cyfrowych, nie ingerując w przepływ informacji.

20

Zagadnienie ontologii w teorii ekonomii w ujęciu realizmu krytycznego

63%

Bukowska M.

Edukacja Humanistyczna

|

2022

|

issue 2

57-67

PL

W niniejszym tekście przedstawiam zagadnienie ontologii w naukach społecznych, szczególnie w dziedzinie ekonomii. W artykule podkreślona jest rola realizmu krytycznego w definiowaniu analitycznego i teoretycznego podejścia w tym zakresie. Określenie przedmiotu badań jest kluczową kwestią dla doboru i zastosowania odpowiednich metod badawczych. Wydaje się, że teoria ekonomii nieustannie szuka swojego miejsca na mapie nauki, a jej przedstawiciele poszukują prawdziwości sądów w tej dziedzinie.

EN

In this article, I only briefly present the problems of ontology in the social sciences, particularly in the field of the economic theory. The article outlines the role of critical realism in defining the analytical and theoretical approach. Defining the subject of research is a key issue for the selection and application of appropriate research methods. It seems that economic theory is constantly looking for its place on the map of science, and its representatives are looking for the truth of judgments in this field.

Refine search results

Karol Dobrzeniecki, „Prawo wobec sytuacji nadzwyczajnej. Między legalizmem a koniecznością”. Recenzja

Indyjski stan wyjątkowy (1975–1977)

Czy Konstytucja R P jest przystosowana do czasów kryzysu? Wybrane problemy i postulaty de lege ferenda

Carl Schmitt Revisited by the United States and the Terrorist

Stan wyjątkowy w perspektywie filozofii prawa. Próba definicji

UWAGI O FORMALNYCH I PRAKTYCZNYCH WARUNKACH KORZYSTANIA Z UPRAWNIEŃ POLICJANTÓW ZAWARTYCH W ART. 15 I ART. 16 USTAWY O POLICJI PRZEZ ŻOŁNIERZY SIŁ ZBROJNYCH RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Regulacja stanów nadzwyczajnych w Republice Estońskiej a pandemia COVID-19

Rachunkowość uwikłana w grabież. Przykład przedsiębiorstw objętych zarządem powierniczym w Generalnym Gubernatorstwie

Podstawy prawne bezpieczeństwa narodowego w stanie kryzysu i wojny

Jak trafiłem na terapię. Z życia w obozie z kości słoniowej

Konstytucyjne prawo do bezpieczeństwa w świetle wprowadzenia stanu wyjątkowego na granicy Rzeczypospolitej Polskiej z Republiką Białorusi

Pandemic, Exception and the Law: Notes on the Shattered Nomos of Europe

The Blizzard of the World: COVID-19 and the Last Say of the State of Exception

Wojna dronowa jako permanentny stan wyjątkowy

Stan wyjątkowy w Republice Włoskiej w czasie pandemii Covid-19 – aspekty konstytucyjne

Stosowanie przepisów o służebności przesyłu jako przykład prawa „stanu wyjątkowego”

Konstytucyjny obowiązek ochrony granic RP w świetle kryzysu na granicy z Białorusią

Restrictions of Fundamental Rights and Freedoms During the Pandemic in Slovakia

Dziennikarzom wstęp wzbroniony: kryzys na polsko-białoruskiej granicy w 2021 r. jako wydarzenie (nie)relacjonowane przez media

Zagadnienie ontologii w teorii ekonomii w ujęciu realizmu krytycznego