Search results

1

Madka i madkizm. O stereotypizacji w „antymadkowych” społecznościach internetowych

100%

Wileczek A., Raczyński P.

Prace Językoznawcze

|

2021

|

vol. XXIII/1

151–167

PL

Niniejszy artykuł służy przybliżeniu mechanizmów procesu współczesnej stereotypizacji na przykładzie stereotypu madki i szerzej traktowanego – madkizmu, których geneza ma charakter internetowy. Ich źródłem są internetowe grupy/ społeczności określane jako „antymadkowe”, które reprodukują treści (komunikaty) nawiązujące do uproszczonych i jednostronnych umysłowych reprezentacji dotyczących tej kategorii społecznej. Materiał badawczy pochodzi z empirycznego rekonesansu przeprowadzonego wśród członków grup zamkniętych oraz na publicznych stronach facebookowych wskazanych zagadnień. W celach analitycznych złożono podkorpus z 500 screenshotami, wskazano kluczowe obszary leksykalno-semantyczne, stworzono w ich obrębie listy frekwencyjne oraz dokonano interpretacji znaczeń w ramach głównych profili (biologicznego, społecznego, psycho-emocjonalnego, bytowego, religijnego). Rekonesans badawczy ujawnił powtarzalność i schematyzację treści określanych jako madkowe, których upowszechnieniu przez społeczności antymadkowe towarzyszyły motywacje ludyczne. Niniejszy artykuł omawia wskazane zjawisko w aspekcie językowym i społeczno-kulturowym.

EN

This article aims to introduce the mechanisms of a modern stereotyping process as illustrated by the case of the madka (welfare mother) stereotype and more broadly understood madkizm (being a welfare mother), the origins of which are internet-based. The source of both relate to internet groups/communities referred to as ‘anti-madka’, which reproduce the content (messages) referring to simplified and one-sided mental representations of this social category. The research material comes from empirical reconnaissance conducted among members of closed groups and on public Facebook pages devoted to the issues in question. For analytical purposes, a sub-corpus including 500 screenshots was developed, key lexical and semantic areas were indicated, frequency lists were created within them and meanings were interpreted within main profiles (biological, social, psycho-emotional, living-related, religious). Research has revealed the repetition and schematisation of the content referred to as madkowy (madka-related), whose dissemination by anti-madka communities was accompanied by ludic motivations. The present article discusses the indicated phenomenon in linguistic and socio-cultural terms.

2

Language and Prejudice: Report from a Sociolinguistic Conference (Örebro, Sweden, 13–15 November 2019)

100%

Sunderland D.

Socjolingwistyka

|

2020

|

issue 34

339-343

EN

This detailed report concerns a conference on language and prejudice, held at the Örebro University in No vember 2019. Summaries of the keynote lectures and talks given by participants from Europe and beyond have been complemented by excerpts from their works to provide a better understanding of some recent accomplishments in the field.

PL

Sprawozdanie dotyczy konferencji o języku i uprzedzeniach, zorganizowanej przez Uniwersytet w Örebro w listopadzie 2019 roku. Streszczenia wykładów przewodnich oraz referatów wygłoszonych przez uczestniczki i uczestników z Europy i świata dopełnione zostały omówieniami ich prac, by lepiej uchwycić charakter najnowszych osiągnięć w subdyscyplinie.

3

Rytuał a stereotyp. Podobieństwa oraz różnice genetyczne i funkcjonalne

80%

Małyska A.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2002

|

vol. 14

197–216

PL

W artykule dokonano porównania rytuału i stereotypu, pojęć, które z uwagi na interdyscyplinarny charakter, częściowe pokrywanie się zakresów semantycznych oraz potoczne i naukowe ujęcie – cechuje nieostrość znaczeniowa i częste utożsamianie z innymi pojęciami pokrewnymi. W celu sprecyzowania ich znaczenia zestawiono właściwości konstytuujące obydwa pojęcia, dotyczące genezy, cech strukturalnych i funkcjonalnych (przypisywanych im na gruncie pozalingwistycznym i lingwistycznym). Rytuał i stereotyp mają odmienną genezę. Pierwszy termin używany był od XVI wieku, początkowo na oznaczenie Agendy (księgi kościelnej), z czasem jako ‘określony sposób zachowania zgodnie z ustaloną formą zewnętrzną’. Terminem stereotyp posługiwano się od XVIII wieku przy opisie procesu drukowania, opierającego się na gotowych sztywnych matrycach. Przekształcenia, jakie dokonały się w obrębie rytuału i stereotypu, sprawiły, że obydwa stały się ważne dla nauk zajmujących się poznaniem ludzkim, językiem i komunikacją społeczną. W toku badań okazało się, że wprawdzie łączy je pewien zespół wspólnych właściwości (stabilizacja formy, konwencjonalizacja treści, powtarzalność, trwałość), niewłaściwe jest jednakże ich utożsamianie. Rytuał definiowany jest jako działanie o właściwościach performatywnych, działanie, które cechuje instytucjonalizacja, związek z sytuacją pragmatyczną i obligatoryjność stosowania wymuszona presją społeczną. Natomiast stereotyp rozumiany jest jako kategoria mentalna, jako obraz w głowie. Ściśle związany jest z funkcją poznawczą i służy do kategoryzacji świata. Możliwe jest znalezienie dla nich wspólnej płaszczyzny badań (język polityki ukazywany był przez językoznawców zarówno jako przejaw stereotypizacji, jak i rytualizacji języka), jednakże należy pamiętać, że przypisywane im cechy są stopniowalne (np. charakter społeczny immanentnie związany z rytuałem dla stereotypu jest właściwością drugoplanową), wybór zaś określonej terminologii determinuje kierunek badań.

EN

An attempt is made in the article to compare the concepts of ritual and stereotype, which because of their interdisciplinary nature, partial semantic overlap, and as a colloquial and scientific approach, are semantically vague and often identified with other related concepts. In order to define them more precisely, a juxtaposition has been made of features which make up the two concepts, relating to their origin, structural and functional characteristics (attributed to them on the extralinguistic and linguistic basis). The Polish rytuał ‘ritual’ and stereotyp ‘stereotype’ have different origins. The former has been used since the 16th c., first to refer to a book describing church ceremonies called Agenda, then in the sense of „a pattern of behaviour according to an established external norm”. The term stereotyp has been used since the 18th c. to refer to a printing process performed with ready-made hard matrices. The transformations which have taken place within the two concepts have rendered them important. for sciences which deal with cognition, language and social communication. The analysis has revealed that although there exist features shared by both concepts (the stabilization of form, conventionalization of content, repetitiveness, constancy), it is improper to identify one with the other. Rytuał is defined as a performative action, characterized by institutionalization, a connection with the pragmatic situation and a necessity of application caused by social pressure. Stereotyp, in turn, is understood as a mental category, as a picture in the mind. It is closely connected with a cognitive function and serves as a categorizing tool. It is possible to find a common research platform for both (for instance, the language of politics has been depicted both as a manifestation of language being stereotyped and ritualized) but one must bear in mind that the features they are characterized by are gradable (i.e. the social nature of a ritual is for a stereotype a secondary trait) and the choice of the term depends on the purpose of research.

4

Błędy atrybucyjne — ich psychologiczna dystrybucja, możliwości oceny i eliminacji w procesie translatorskim

80%

Warchał M.

Przekłady Literatur Słowiańskich

|

2013

|

vol. 4

|

issue 1

241-252

HR

Članak pokušava predstaviti psihološke mehanizme atribucije, koja se pojavljuje u sekundarnom primanju teksta i evaluaciju uloge prevoditelja. Mehanizmi opisani u članku odnose se na razlike u perspektivi — glumac (prevoditelj) i promatrač (čitatelj) te opisane su u kontekstu stereotipa koji se pojavljuju u izvornom i sekundarnom tekstu. Autor priznaje da proces stereotipizaci je neizbježan, a čitatelj može stalno stavljati pitanje za (ne)prevođenje, što čini da je opterećen prekomjernom „psihologizacjijom“.

EN

This paper attempts to provide for the psychological mechanisms of attribution, which appear in secondary text reception and evaluation of the role of the interpreter. The mechanisms described in the article relate to the difference in the perspective of the actor (the translator) and the observer (reader) and are described in the context of the stereotypes that appear in the source text and secondary text. The author acknowledges that the process of stereotyping is inevitable and at each step the reader asks the question about the (non) translatability is well founded, but is doomed to impose excessive “psychologization”.

5

Obcy w perspektywie socjologicznej

80%

Szwed R.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2000-2001

|

vol. 28-29

|

issue 1

219-239

EN

Attempts at distinguishing the category of “stranger” from other research categories have been made from a variety of points of view characterising different disciplines of knowledge. The approach suggested in the article tries to set in order the existing considerations conducted in sociology. Its aim is not to reconstruct and compare all the possible explanations but rather to establish limits in which the suggested solutions may be placed. The analysis of chosen items from the literature of the subject made in the present article points to a peculiar dualism – existence of two basic ways of understanding the “stranger” and, in consequence, two criteria of “strangeness”. One of them results as it were from the essence of the “stranger” as the subject of the analysis, who is stigmatised irrespective of himself or the external perspective – the perspective of the appraising subject. One is a “stranger” by virtue of objective, unchanging factors, like e.g. race, sex, nationality or age. Most often these categories consider not so much people's very traits, as consequences of their belonging to cognitively distinguished social classes or groups. This type of explanation may be labelled as absolute or unqualified. The other criterion of “strangeness” is liquid, as it is established in a subjective appraisal by the observer in a dynamically changing context. Here it is called relative or contextual, because of the subjective perspective of appraisal dependent on a socially defined situation. As it will be shown, this type of interpretation shakes the conceptions that from social categorisation made a tool of a “necessary” division into “better” and “worse”, “one's own” and “strange” people.

Refine search results

1 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 Prace Językoznawcze

1 Przekłady Literatur Słowiańskich

1 Roczniki Nauk Społecznych

1 Socjolingwistyka

1 Małyska A.

1 Raczyński P.

1 Sunderland D.

1 Szwed R.

1 Warchał M.

1 Wileczek A.

1 2021

1 2020

1 2013

1 2002

1 2001

Madka i madkizm. O stereotypizacji w „antymadkowych” społecznościach internetowych

Language and Prejudice: Report from a Sociolinguistic Conference (Örebro, Sweden, 13–15 November 2019)

Rytuał a stereotyp. Podobieństwa oraz różnice genetyczne i funkcjonalne

Błędy atrybucyjne — ich psychologiczna dystrybucja, możliwości oceny i eliminacji w procesie translatorskim

Obcy w perspektywie socjologicznej