Search results

1

NIEPRAWDĄ JEST TO, CO VERRIUS FLACCUS POZOSTAWIŁ NAPISANE W DRUGIEJ KSIĘDZE DZIEŁA, KTÓRE POŚWIĘCIŁ NIEJASNYM FRAGMENTOM MÓW KATONA, NA TEMAT ZATRZYMANEGO NIEWOLNIKA AULUS GELLIUS, NOCE ATTYCKIE 17,6 TEKST – TŁUMACZENIE - KOMENTARZ

100%

Tarwacka A.

Zeszyty Prawnicze

|

2017

|

vol. 17

|

issue 3

231-236

PL

NIEPRAWDĄ JEST TO, CO VERRIUS FLACCUS POZOSTAWIŁ NAPISANE W DRUGIEJ KSIĘDZE DZIEŁA, KTÓRE POŚWIĘCIŁ NIEJASNYM FRAGMENTOM MÓW KATONA, NA TEMAT ZATRZYMANEGO NIEWOLNIKA AULUS GELLIUS, NOCE ATTYCKIE 17,6 TEKST – TŁUMACZENIE - KOMENTARZ

2

O TYM, JAK SUROWO WEDŁUG OBYCZAJÓW PRZODKÓW KARANO ZŁODZIEI; A TAKŻE, CO NAPISAŁ MUCIUS SCAEVOLA O TYM, CO ZOSTAŁO ODDANE NA PRZECHOWANIE LUB W UŻYCZENIE AULUS GELLIUS, NOCE ATTYCKIE 6,15 TEKST – TŁUMACZENIE – KOMENTARZ

100%

Tarwacka A.

Zeszyty Prawnicze

|

2017

|

vol. 17

|

issue 1

171-175

PL

O TYM, JAK SUROWO WEDŁUG OBYCZAJÓW PRZODKÓW KARANO ZŁODZIEI; A TAKŻE, CO NAPISAŁ MUCIUS SCAEVOLA O TYM, CO ZOSTAŁO ODDANE NA PRZECHOWANIE LUB W UŻYCZENIE, AULUS GELLIUS, NOCE ATTYCKIE 6,15TEKST – TŁUMACZENIE – KOMENTARZ

3

Wiersze Juliana Tuwima w tłumaczeniach

100%

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2014

|

vol. 03

4

Ein praxisorientierter Beitrag über behutsames Übersetzen/Dolmetschen aus der polnischen in die deutsche Sprache am Beispiel ausgewählter Lexeme des Polnischen und Englischen

80%

Porchawka-Mulicka A.

Colloquia Germanica Stetinensia

|

2009

|

issue 16

225-242

PL

Celem artykułu jest analiza wybranych leksemów z języka polskiego i angielskiego w procesie ich tłumaczenia na język niemiecki na przykładzie takich słów, jak baza, zaplecze, edycja, kondycja, dealer, panel, monitoring, developer i handicap. Słowa te tylko na pozór wydają się niekłopotliwe w tłumaczeniu. W przykładach polskich świadczyć może o tym częste występowanie tych słów w naszym języku, natomiast w przykładach z języka angielskiego – ich z pozoru globalne zastosowanie. Znaczenia przykładów z języka polskiego są na tyle niejednoznaczne, że pozwalają na szeroką interpretację. Znaczenia przykładów z języka angielskiego niekoniecznie znajdują się w jednakowej relacji w języku polskim i niemieckim. Celem artykułu jest równie' zwrócenie uwagi na merytoryczną umiejętność korzystania z Internetu w procesie translacji, który z jednej strony może potwierdzić hipotezy dotyczące wyboru danych ekwiwalentów w języku docelowym, z drugiej natomiast nie odpowiada faktycznemu użyciu i akceptowalności odpowiedniego słownictwa w społeczeństwie języka docelowego.

5

О переводе гоголевских тавтологий и плеоназмов

70%

Blizniuk-Biskup J.

Conversatoria Linguistica

|

2018

|

issue 12

51-63

EN

The author analyses one of the most obvious stylistic devices employed by N. Gogol, i.e. tautologies and pleonasms found in “Petersburg Tales”. The issue is addressed of why having access to a vast variety of stylistic devices Gogol so often prefers tautology and pleonasm, and what are the perils of distortion of their basic semantic features, or their ommission in Polish translations. It is well-advised for Gogol’s translators to be mindful of the special variaty of exoticization characteristics of his prose.

6

Jak nas czytają za granicą? (Ankieta 1)

61%

Bocianowski C., FNRS – Université Libre de Bruxelles, Cécile Bocianowski – asystentka na Wolnym Uniwersytecie w Brukseli na Wydziale Języków i Literatur. Obroniła doktorat z literatury porównawczej na Sorbonie dotyczący groteski w teatrze europejskim XX wieku. Zajmuje się literaturą polską i frankofońską w perspektywie komparatystycznej z. m. l. a. s. z. c. o. t. J. t. l. z. j. p. n. f. O. f. p. s. N. k. T. S., cecile.bocianowski@yahoo.fr

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2015

|

vol. 04

PL

W odpowiedzi na pytania ankiety belgijska badaczka mówi o specyfice odbioru literatury polskiej w jej kraju, zwłaszcza zaś w stolicy. Zwraca uwagę na inicjatywy służące popularyzacji polskiej kultury podejmowane przez takie instytucje, jak np. Instytut Polski, Wolny Uniwersytet w Brukseli. Mówi również o specyfice studiów polonistycznych w Belgii i zainteresowaniu studentów np. zagadnieniem cenzury.

EN

Responding to the questionnaire, the researcher discusses the reception of Polish literature in Belgium, especially in the capital. She lists initiatives aimed at popularising Polish culture undertaken by such institutions as the Polish Institute or the Free University in Brussels. She also discusses the characteristics of Polish Studies in Belgium and students’ interests in various issues, such as censorship.

7

Jak nas czytają za granicą? (Ankieta 2)

61%

Vandenborre K., FNRS – Université Libre de Bruxelles, Katia Vandenborre – pracownik naukowy Fonds National de la Recherche Scientifique (FNRS) i Université Libre de Bruxelles. Jej zainteresowania naukowe obejmują: literaturę polską okresu Młodej Polski d. m., kvdborre@ulb.ac.be

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2015

|

vol. 04

PL

W odpowiedzi na pytania ankiety belgijska badaczka mówi o specyfice odbioru literatury polskiej w jej kraju, zwłaszcza w jego frankofońskiej części. Zwraca uwagę na walory: poetyckość, wagę reportażu jako gatunku literackiego, ale i aspekty negatywne, np. komercjalizację rynku wydawniczego.

EN

Responding to the questionnaire, the researcher discusses the reception of Polish literature in Belgium, especially in the Francophone area. She draws attention to its advantages: poetic character, reportage as a significant genre, but also the negative aspects, such as the commercialization of the publishing market.

8

Between tradition and progress in translation of technical standards

61%

Drogosz A., Drogosz P.

Prace Językoznawcze

|

2016

|

issue 18/2

EN

The objective of the paper is a comparative analysis of the title of the technical standard ISO 1219 and its three national equivalents: Polish, British and Australian. The analysis has revealed unwarranted modifications in the title, both in its Polish translation and in national issues in the English language. The modifications concerned exchanging up-to-date expressions in the international standard for more traditional and less accurate words “hydraulic” and “pneumatic”. The fact that the modification was introduced even in English-speaking countries suggests that it is not related to translation but to a more general phenomenon of adaptation to a national tradition and practice. The paper also investigates the possible reasons of opting for less accurate and more traditional terminology in national issues. Finally, a short discussion of specific needs of technical translations closes this article.

9

Die Regel der Übersetzung nach Hieronymus in der Theorie und Praxis

61%

Bachniak T. M.

Vox Patrum

|

2019

|

vol. 71

25-42

DE

Zasada przekładu według Hieronima w teorii i praktyce Hieronim ze Strydonu (347-419), jeden z czterech wielkich Ojcόw KościołaZachodniego, przeszedł do historii jako tłumacz Biblii. Jego zainteresowanie PismemŚwiętym, oczytanie w dziełach wczesnych pisarzy chrześcijańskich oraz znajomość językagreckiego i hebrajskiego sprawiły, że był uważany przez wspόłczesnych za eksperta wdziedzinie egzegezy biblijnej. Dzięki korespondencji z papieżem Damazym zrodziła się idearewizji wielu istniejących, rόżniących się od siebie przekładόw Ewangelii na podstawietekstόw źrόdłowych. Wkrόtce jednak rozpoznano konieczność rozszerzenia prac rewizyjnychrόwnież na księgi Starego Testamentu, ktόre Hieronim postanowił tłumaczyć, opierając się natekstach hebrajskich, a nie jak dotychczas na LXX. Innowacyjność tego przedsięwzięcianapotkała na krytykę i sprzeciw w wielu kręgach kościelnych. Obawiano się ogromnegowpływu, jaki Hieronim mόgł wywrzeć na kształt Biblii dzięki swojemu nowemu przekładowiopierającemu się na oryginalnych tekstach źrόdłowych i zachowującemu sens przekazywanejzbawczej treści a nie zachowującemu jej dosłownego brzmienia, co byłoby rόwnoznaczne zdetronizacją Septuaginty.

10

Edycja krymskokaraimskiego przekładu Tanachu na podstawie rękopisu z Cambridge. Zawartość tomu I i IV

57%

Aqtay G.

Almanach Karaimski

|

2016

|

vol. 5

35-46

RU

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie krymskokaraimskiego rękopisu z Cambridge, sygnatura BSMS 288, w tym zawartości I i IV tomu , zarysu analizy językowej oraz prac nad jego wydaniem krytycznym. Przy okazji pragnę też przedstawić pokrótce stan badań nad rękopisami krymskokaraimskimi i podać kilka szczegółów o ostatnich pracach nad karaimskimi przekładami Biblii.

EN

The purpose of this article is to present a Crimean Karaim Tanakh translation from the holdings of Cambridge University Library, shelf mark BSMS 288. This manuscript is the only one known so far to contain the entire text of the bible except Chronicles. Of its four volumes, volumes I and IV are discussed in more detail, since they arethe subject of a research project aimed at preparing a critical edition of the text with an English translation. Therefore, it is the content of these two volumes that are presented here.

11

Hoe tolerant is het vreemdetalenonderwijs jegens vertalen?

57%

Waterlot M.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 5

169-182

NL

Het doel van dit artikel is na te gaan of vertalen tegenwoordig al dan niet getolereerd wordt in het vreemdetalenonderwijs. Om deze vraag te beantwoorden zullen we eerst stilstaan bij de argumenten van de tegenstanders van het vertalen. Daarna zullen we aan de hand van een bondig historisch overzicht van de evolutie van de verschillende taalleermethodes en benaderingen de oorzaken van deze intolerante houding verklaren. Daarna laten we enkele prominente didactici aan het woord die argumenteren dat het vertalen onterecht uit het vreemdetalenonderwijs werd verbannen. Tot slot blijven we stilstaan bij het Europees Referentiekader voor Moderne Vreemde Talen: Leren, Onderwijzen, Beoordelen (ERK) (2008) dat aan het begin van de 21e eeuw voor het vertalen de notie ‘bemiddeling’ introduceerde in de context van de bevordering van het taalleren in een multilinguïstisch en muliticultureel Europa. Op basis hiervan zullen we enkele bedenkingen formuleren aangaande de huidige positie van het vertalen in het vreemdetalenonderwijs.

EN

The purpose of this article is to examine to what extent foreign language teaching is still intolerant towards translating as a working method. First, the author consider the arguments of the opponents of translation. On the basis of a historical overview of the evolution of various language learning methods and approaches, she then try to explain the intolerance towards translating. Finally, she determine whether the attitude of foreign language didacticians teaching in the 21st century can be called ‘tolerant’, and whether the integration of translation and translation teaching can be used as an effective tool in acquiring specific skills in foreign language teaching.

PL

Tolerancja w zakresie tłumaczenia w glottodydaktyce Zamierzeniem artykułu jest zbadanie, w jakim stopniu dydaktyka języków obcych (JO) w obecnych czasach nadal wykazuje się nietolerancją względem przekładu jako metody pracy dydaktycznej. W tym celu najpierw zostały omówione argumenty przeciwników translacji. Następnie, na podstawie historycznego przeglądu ewolucji różnych metod i podejść glottodydaktycznych naświetlono przyczyny tej nietolerancyjnej postawy. Na koniec zbadano, czy glottodydaktycy nadal są nietolerancyjnie nastawieni wobec tłumaczenia oraz czy nie mogłoby ono zostać zastosowane jako efektywny środek pomocniczy przy zdobywaniu poszczególnych umiejętności zalecanych przez Europejski System Opisu Kształcenia Językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie (ESOK). Het doel van dit artikel is na te gaan of vertalen tegenwoordig al dan niet getolereerd wordt in het vreemdetalenonderwijs. Om deze vraag te beantwoorden zullen we eerst stilstaan bij de argumenten van de tegenstanders van het vertalen. Daarna zullen we aan de hand van een bondig historisch overzicht van de evolutie van de verschillende taalleermethodes en benaderingen de oorzaken van deze intolerante houding verklaren. Daarna laten we enkele prominente didactici aan het woord die argumenteren dat het vertalen onterecht uit het vreemdetalenonderwijs werd verbannen. Tot slot blijven we stilstaan bij het Europees Referentiekader voor Moderne Vreemde Talen: Leren, Onderwijzen, Beoordelen (ERK) (2008) dat aan het begin van de 21e eeuw voor het vertalen de notie ‘bemiddeling’ introduceerde in de context van de bevordering van het taalleren in een multilinguïstisch en muliticultureel Europa. Op basis hiervan zullen we enkele bedenkingen formuleren aangaande de huidige positie van het vertalen in het vreemdetalenonderwijs.

12

Pięć wersji tekstu Ulissesa. Lukullusowa uczta dla filologów

51%

Paszek J.

Śląskie Studia Polonistyczne

|

2022

|

vol. 20

|

issue 2

1-6

EN

The article discusses, both polemically and critically, a few instances in which Maciej Świerkocki, in his new translation of James Joyce’s Ulysses, renders the novel’s puns into Polish. In order to indicate other possible translations in this regard, the author of the article quotes from previous Polish version by Maciej Słomczyński and the Czech translation by Aloys Skoumal.

PL

Artykuł stanowi polemiczne i krytyczne omówienie kilku przykładowych tłumaczeń gier słownych w powieści Jamesa Joyce’a Ulisses w nowym przekładzie Macieja Świerkockiego. Aby pokazać inne możliwości translatoryczne, autor artykułu przytacza także tłumaczenia Macieja Słomczyńskiego i Aloysa Skoumala.

13

Zaświaty – nieistniejące czy niepoznawalne? Tłumaczenie jako zysk interpretacyjny na przykładzie Trenu X Jana Kochanowskiego

51%

Zbądzki J.

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

|

2015

|

vol. 1

31-38

EN

The idea of the research is to state how the translation of a poem may influence its interpretation. The excerpt of Lament X [Tren X] by Jan Kochanowski was studied for this purpose. The analysis is focused on the concept crucial to the poem, which is space, side, direction – its etymological meaning and philosophical consequences resulting from it. Then, the original text is compared to modern English translations, especially to the unconventional work of Barańczak and Heaney. The comparison is made by using hermeneutic methods in translation studies. The study shows that translation is not separated from the Lament X [Tren X], moreover, it might be helpful in understanding it, hence the interpretation benefits from the translation. As a result, the author suggests a new interpretation of a poem.

PL

Ideą badań jest przedstawienie, w jaki sposób tłumaczenie utworu poetyckiego może wpływać na jego interpretację. W tym celu dokonano analizy fragmentu Trenu X Jana Kochanowskiego. Skoncentrowano ją na kluczowym dla dzieła pojęciu strony – jego znaczeniu etymologicznym i płynących z niego filozoficznych skutkach. Następnie, korzystając z hermeneutycznych metod w translatologii, porównano oryginalny tekst ze współczesnymi przekładami angielskimi, zwłaszcza z niekonwencjonalną wersją Barańczaka i Heaneya. Badania wykazały, że tłumaczenie nie jest rzeczą odrębną wobec pierwowzoru i może pomagać w jego zrozumieniu, stanowi zatem zysk interpretacyjny. Na tej podstawie autor proponuje nowe odczytanie utworu.

14

Nowotestamentalne miłosierdzie na język polski tłumaczone

51%

Tomaszewski T.

Rocznik Skrzatuski

|

2016

|

vol. 4

13-29

PL

Obecna w Nowym Testamencie terminologia związana z tematem miłosierdzia jest bardzo bogata. Można ją podzielić na cztery grupy. Tłumaczenie tych greckich terminów na język polski nie stanowi łatwego zadania. Świadczą o tym przeanalizowane pod tym kątem cztery najbardziej popularne polskie przekłady Pisma Świętego. Okazuje się, że najczęściej pojawiającym się na tym polu terminem nie jest wcale miłosierdzie, lecz litość.

EN

Presented in the New Testament terminology related to the theme of charity is very rich. It can be divided into four groups. The translation of these Greek terms into the Polish is not an easy task. It is evidenced by the four most popular Polish translations of the Scripture analised in that terms . It turns out that the most frequent term is not mercy, but pity.

15

From Euphemisms to Vulgarisms: Translating King Lear’s Misogynistic Monologue (Act IV, Scene 6) into Polish

51%

Cebrat G. A.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2020

|

vol. 5

|

issue 1

77-96

PL

Artykuł jest próbą analizy technik i metod zastosowanych przez tłumaczy w trakcie przekładu wyrazów i wyrażeń obscenicznych występujących w tragedii Williama Shakespeare’a Król Lear na język polski. Analiza skupia się na tłumaczeniach monologu szalonego króla (Akt IV, scena 6, wersy 107-132), który jawi się jako mizoginistyczny atak na kobiety, seksualność, oraz cudzołóstwo. Materiał tekstowy stanowi 15 przekładów sztuki, począwszy od najstarszego tłumaczenia, dokonanego przez Ignacego Hołowińskiego i opublikowanego w 1841 roku, a skończywszy na wersji Jerzego S. Sity z roku 2001. Artykuł analizuje wybrane zdania i jednostki leksykalne, pochodzące z siedmiu fragmentów monologu, pod kątem technik i strategii tłumaczeniowych zastosowanych przez poszczególnych tłumaczy przy przekładaniu pojęć uważanych za nieprzyzwoite, a dotyczących kobiecego ciała, seksu, rozpusty, cudzołóstwa, itp. Przeprowadzona analiza wykazuje ewolucję sposobów przekładu, związanych z epoką w której polski tekst powstał i jej uwarunkowaniami kulturowo-społecznymi, a także z rozwojem badań nad twórczością i językiem Shakespeare’a, i pozwala śledzić zmiany, począwszy od eufemistycznego stylu tłumaczeń powstałych w XIX. wieku, poprzez filologiczne tłumaczenia Tarnawskiego i Chwalewika, a skończywszy na współczesnych, miejscami ‘niecenzuralnych,’ tekstach Słomczyńskigo, Barańczaka, a zwłaszcza Sity, który nie zawahał się użyć wulgaryzmów.

EN

The paper investigates the issue how Polish translators of William Shakespeare’s King Lear dealt with rendering Lear’s monologue (Act IV, Scene 6, ll. 107-132), being a misogynistic tirade of the mad king against adultery, sexuality, and women in general. The play was translated into Polish at least fifteen times in the 19th and 20th centuries, beginning with the oldest published rendition by Ignacy Hołowiński (1841) and concluding with the most recent one by Jerzy S. Sito (2001). The paper analyses seven selected fragments taking into consideration lexical and stylistic choices made by the translators of the monologue in order to show how changing attitudes to sexual taboo and Shakespearean obscenities affected the translations in question. The analysis reveals the evolution of translators’ attitudes to those issues (also affected by contemporary Shakespearean research): from euphemistic treatment of the topic in the 19th century, through philological translations of Tarnawski and Chwalewik, to unrestricted modern renditions of Słomczyński and Barańczak, and the extreme case of straightforward obscene translation of Jerzy S. Sito

16

Students’ L1 non-standard lexical constructions as an effect of second language formal instruction

51%

Chwesiuk U.

Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

|

2021

|

vol. 20

5-19

PL

Zjawisko transferu językowego z języka rodzimego na język obcy było przedmiotem wielu badań. Jednakże nie poświęcono jeszcze wystarczająco wiele uwagi interferencji językowej, w której to znajomość języka obcego wpływa na użycie języka natywnego. Wśród badań poświęconych transferowi z języka rodzimego na język obcy znajdują się prace: Bloem, Bogaard & La Heij (2004), Havlaskova (2010), SattiHamad & Yassin (2015) oraz Dweik (2017), które wskazały, iż najczęściej pojawiającymi się błędami w tłumaczeniach na język obcy są błędy leksykalne i/lub składniowe. W niniejszej pracy przedstawione są wyniki badań, z których wynika, że podczas tłumaczenia z języka obcego na język natywny popełniane są te same rodzaje błędów. Artykuł zawiera analizę transferu językowego z języka angielskiego jako języka obcego do niestandardowych konstrukcji w języku polskim jako języku rodzimym. Za materiał badawczy służą pisemne prace tłumaczeniowe studentów studiów magisterskich na kierunku filologia angielska. Pomimo rozwiniętej świadomości językowej oraz wieloletniej edukacji pod kątem tłumaczeń studenci nadal często popełniają błędy tłumaczeniowe, wynikające z transferu językowego, przy czym popełnianymi najczęściej okazują się błędy leksykalne. Większość błędów dotyczy niewłaściwego użycia słowa wynikającego z polisemii w języku angielskim, ignorowania frazeologii, pominięcia lub dodania przyimka, użycia zaimka dzierżawczego zamiast zwrotnego oraz niewłaściwego szyku zdania. Występowanie powyższych błędów niesie ze sobą implikacje dla metodyki nauczania zarówno języka angielskiego, jak i polskiego.

EN

While a lot of research has been carried out in order to investigate cross-linguistic transfer in the direction from the native language (L1) towards the second language (L2) as well as L2 impact on L1 in childhood bilinguals (Yelland, Pollard & Mercury 1993; Cunningham & Graham 2000) and immigrants (Jarvis 2003; Pavlenko & Jarvis 2002; Laufer 2003; Pavlenko 2003), studies on the impact of foreign language learning in the classroom on L1 in L1-dominant environment are scarce. Regarding the L1 to L2 influence, studies such as Bloem, Bogaard & La Heij (2004), Havlaskova (2010), SattiHamad & Yassin (2015) and Dweik (2017) demonstrated that most frequent errors occurring in translation are lexical and/or syntactic ones. The aim of the paper is to demonstrate that the same sort of interference occurs in the direction from the second language learned formally in the classroom to the native one in an environment where the latter is firmly established as the language of the country where learning takes place. In other words, the study is focused on investigating the cross-linguistic influence from English as the second language on creating non-standard lexical constructions in Polish as the mother tongue by native speakers of Polish living in Poland. The paper presents excerpts from written translation assignments of Master’s degree students of English Philology at the University of Szczecin. Despite their advanced linguistic awareness and a few years of translation instruction, students are still prone to commit transfer errors in translation from English to Polish, especially in the field of lexical semantics. Transfer-based errors include omission of a preposition, using a possessive pronoun instead of a reflexive pronoun, adding a preposition, unnatural word order, ignoring phrasemes and collocability, and wrong lexical choice in situations where polysemy occurs in English. This has implications for the methodologies of teaching English as well as Polish.

17

Terminologia militarna polskiego kodeksu karnego w przekładach na język niemiecki

51%

Pietrzak A.

Językoznawstwo

|

2022

|

vol. 17

|

issue 2

81-91

EN

The paper deals with the issue of military language from the point of view of translation studies. This paper conducts a contrastive analysis of selected terms from the military part of the Polish Penal Code with equivalents used in three translations of code into German. The aim of the study is to assess what equivalents were used and what translation strategies were employed. This will make it possible to assess whether translations of the Polish Penal Code into German are a valuable tool for the translator.

PL

Niniejszy artykuł zajmuje się problematyką terminologii militarnej z punktu widzenia przekładoznawstwa. W artykule przeprowadzona została analiza kontrastywna wybranych terminów pochodzących z części wojskowej polskiego kodeksu karnego oraz ekwiwalentów zastosowanych w trzech tłumaczeniach kodeksu na język niemiecki. Celem badania jest ocena użytych ekwiwalentów oraz zastosowanych strategii tłumaczeniowych. Pozwoli to ocenić, czy tłumaczenia polskiego kodeksu karnego na język niemiecki są wartościowym narzędziem pracy tłumacza.

18

De ‘reizen’ van Ruusbroec naar Polen: Over de vertalingen van het werk van Jan van Ruusbroec (1293–1381) naar het Pools

41%

Dowlaszewicz M.

Roczniki Humanistyczne

|

2016

|

vol. 64

|

issue 5: Neofilologia. Numer specjalny

165-177

NL

De tractaten van Jan van Ruusbroec zijn meerdere keren in het Pools vertaald. De eerste bekende vertaling werd gepubliceerd in 1874 en de laatste in 2006. Dit artikel analyseert de bemiddelaars die verantwoordelijk zijn voor de Poolse edities — vertalers en uitgeverijen. Het artikel wil een antwoord geven op waarom zij de gedachten van deze middeleeuwse Vlaamse mystiek naar Polen hebben gebracht, welke algemene keuzes ze hebben gemaakt (de brontekst, de presentatie) en wat de ontvangst ervan was. Het lijkt erop dat de meeste vertalingen werden voorbereid en gepubliceerd in een conservatieve katholieke omgeving. Dit was de waarschijnlijke reden voor gebrek aan interesse in de werken van Ruusbroec buiten deze kring. Tussen 2000 en 2006 werden de volledige werken vertaald met een moderne Nederlandse editie van de tractaten als brontekst. Deze Poolse publicatie die bestaat uit vier delen biedt niet alleen de vertaling van de werken van Ruusbroec maar geeft ook een uitgebreide analyse van zijn leven en aanwezigheid in de wereldse mystieke literatuur. Het zou een golf van nieuwe interesse in deze grote middeleeuwse geschriften kunnen veroorzaken.

PL

Traktaty Jana van Ruusbroeca zostały przetłumaczone na język polski kilkakrotnie. Pierwsze znane tłumaczenie zostało opublikowane w 1874 r., ostatnie zaś w 2006 r. Niniejszy artykuł przedstawia mediatorów odpowiedzialnych za powstanie polskich wydań — tłumaczy i wydawnictwa. Próbuje także odpowiedzieć na pytania, dlaczego zdecydowali się na przedstawienie myśli tego średniowiecznego mistyka flamandzkiego w Polsce, jakich wyborów musieli dokonać (tekst źródłowy, prezentacja) oraz jaki był odbiór tych tekstów. Większość przekładów była przygotowana i opublikowana w konserwatywnym katolickim środowisku. Prawdopodobnie to było przyczyną małego zainteresowania pracami Ruusbroeca poza tym kręgiem. W latach 2000-2006 dzieła Ruusbroeca zostały przetłumaczone na podstawie współczesnej edycji niderlandzkiej traktatów. Polska publikacja składa się z czterech części, które nie tylko zawierają tłumaczenie dzieł Ruusbroeca, ale przedstawiają również analizę życia i obecności tego twórcy w świecie literatury mistycznej. To może być początek nowej fali zainteresowania pismami tego wielkiego średniowiecznego mistyka.

EN

The treaties of Jan van Ruusbroec have been translated several times into Polish. The first known translation was published in 1874 and the last one in 2006. This article analyses the mediators responsible for the Polish editions — translators and publishing houses. The article seeks to answer the questions of why they chose to bring the thoughts of this medieval Flemish mystic to Poland, what general choices they made (the source text, the presentation) and what the reception of it was. It appears that most of the translations were prepared and published in a conservative catholic environment. This was the probable reason for little interest in the works of Ruusbroec outside this circle. Between 2000 and 2006, the complete works were translated using the modern Dutch edition of the treaties as the source text. This Polish publication consisting of four parts does not only provide the translation of the works of Ruusbroec but it also gives a comprehensive analysis of his life and presence in the world mystic literature. It could be a start to a wave of new interest in those great medieval writings

19

Joseph L. Malone’s trajections, or on the right to use Ockham’s razor

41%

Janiak Z.

Facta Simonidis

|

2020

|

issue 13

115-130

PL

Strategie w ujęciu Josepha L. Malone’a, czyli o prawie użycia brzytwy Ockhama

20

Recepcja świętego Augustyna w kulturze polskiej

41%

Longosz S.

Vox Patrum

|

2003

|

vol. 44

397-418

EN

Hac in brevi dissertatione, quae tribus partibus constat, praesentia S. Augustini in cultura Polonorum praestatur. In parte priore actuales translationes operum S. Augustini in linguam Polonorum generatim explanantur, in altera autem atąue iongissima huiusmodi translationes et antiąuissima studia Augustiniana Polonorum saeculis XII-XIX adducuntur, in postrema denique receptio Episcopi Hipponensis in Polonorum iconographia, ecclesiis S. Augustino dedicatis, canticis augustinianis, necnon litteris ac moribus generaliter exponitur.

Refine search results

NIEPRAWDĄ JEST TO, CO VERRIUS FLACCUS POZOSTAWIŁ NAPISANE W DRUGIEJ KSIĘDZE DZIEŁA, KTÓRE POŚWIĘCIŁ NIEJASNYM FRAGMENTOM MÓW KATONA, NA TEMAT ZATRZYMANEGO NIEWOLNIKA AULUS GELLIUS, NOCE ATTYCKIE 17,6 TEKST – TŁUMACZENIE - KOMENTARZ

O TYM, JAK SUROWO WEDŁUG OBYCZAJÓW PRZODKÓW KARANO ZŁODZIEI; A TAKŻE, CO NAPISAŁ MUCIUS SCAEVOLA O TYM, CO ZOSTAŁO ODDANE NA PRZECHOWANIE LUB W UŻYCZENIE AULUS GELLIUS, NOCE ATTYCKIE 6,15 TEKST – TŁUMACZENIE – KOMENTARZ

Wiersze Juliana Tuwima w tłumaczeniach

Ein praxisorientierter Beitrag über behutsames Übersetzen/Dolmetschen aus der polnischen in die deutsche Sprache am Beispiel ausgewählter Lexeme des Polnischen und Englischen

О переводе гоголевских тавтологий и плеоназмов

Jak nas czytają za granicą? (Ankieta 1)

Jak nas czytają za granicą? (Ankieta 2)

Between tradition and progress in translation of technical standards

Die Regel der Übersetzung nach Hieronymus in der Theorie und Praxis

Edycja krymskokaraimskiego przekładu Tanachu na podstawie rękopisu z Cambridge. Zawartość tomu I i IV

Hoe tolerant is het vreemdetalenonderwijs jegens vertalen?

Pięć wersji tekstu Ulissesa. Lukullusowa uczta dla filologów

Zaświaty – nieistniejące czy niepoznawalne? Tłumaczenie jako zysk interpretacyjny na przykładzie Trenu X Jana Kochanowskiego

Nowotestamentalne miłosierdzie na język polski tłumaczone

From Euphemisms to Vulgarisms: Translating King Lear’s Misogynistic Monologue (Act IV, Scene 6) into Polish

Students’ L1 non-standard lexical constructions as an effect of second language formal instruction

Terminologia militarna polskiego kodeksu karnego w przekładach na język niemiecki

De ‘reizen’ van Ruusbroec naar Polen: Over de vertalingen van het werk van Jan van Ruusbroec (1293–1381) naar het Pools

Joseph L. Malone’s trajections, or on the right to use Ockham’s razor

Recepcja świętego Augustyna w kulturze polskiej