Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 16

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  toxicity
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

L-kanawanina – niebiałkowy aminokwas toksyczny dla zwierząt i roślin

100%
Staszek P., Antosik A., Krasuska U., Gniazdowska A.
Edukacja Biologiczna i Środowiskowa
|
2014
|
issue 3
9-17
EN
Allelopathy describes plant-plant interaction by chemicals released into environment. In most cases negative effect of allelochemicals is detected due to their toxicity. L- canavanine belongs to the group of non-protein amino acids, and is known as antimetabolite of L-arginine. L-canavanine is synthesized in legumes. It functions as a putative source of nitrogen, and is famous for its insecticidal activity. The work summarizes the current knowledge on the role of L-canavanine in plant metabolism and their impact on growth and development of plants. A special attention was pointed also on L-canavanine in plant-herbivore interaction.
2

Szkodliwe interakcje wewnątrzrodzinne w kontekście cywilizacyjnych przemian

100%
Mastalski J.
Studia Pastoralne
|
2015
|
vol. 11
122-141
EN
A contemporary family bears the consequences of the universal affirmation of individualism, laxism and consumerism. Consequently, alternatives for the home are boldly searched for, demolishing at the same time the traditional social order. The author discusses the most disturbing interfamilial phenomena associated with relationships. These are: the tendencies to compete; aggressive interactions; lack of desired mutual cross-references because of absence; individualism; superficiality of interactions between members of the household; inadequate communication in the family house; the growing manipulation in mutual relations; interactions resulting from co-addiction; “insulation relationships”; mediatization of mutual interpersonal relationships; interactions resulting from the permutations of roles in the family and toxic relationships as a result of atrophy of the family bonds. The article concludes with a proposal of a remedial program.
3
Content available remote

Możliwości wykorzystania nanomateriałów jako środków masowego rażenia i ich nośników

75%
Niedbała M. P.
SECRETUM. Służby specjalne, bezpieczeństwo, informacja
|
2016
|
issue 2(5)
152 - 162
PL
Obok wielu korzyści wynikających z procesów miniaturyzacji i nanotechnologii w walce z nowotworami, zwiększania możliwości technicznych sprzętu elektronicznego czy trwałości, a przede wszystkim odporności eksploatacyjnej różnego rodzaju maszyn, należy pamiętać o zagrożeniach wynikających z tych działań. Największym problemem nanotechnologii wciąż pozostaje znaczna toksyczność jej produktów. Ogromnym niebezpieczeństwem jest możliwość wykorzystywania nanotechnologii przez grupy terrorystyczne, których celem pozostają nie tylko duże skupiska ludności czy miejsca publiczne, ale także ujęcia wody pitnej czy przemysłowe farmy chowu zwierząt. Już teraz należy poważnie rozpatrywać możliwość użycia broni lub środków masowego rażenia opartych na nanotechnologiach, które nie są wykrywalne przez standardowe systemy ostrzegania o środkach chemicznych czy inne detektory. Dużym zagrożeniem mogą stać się nanosensory, które w łatwy i szybki sposób będą określać liczebność skupisk ludzkich i wyznaczać cele ataków, czy nanosprzęt wywiadowczy, który znacznie ułatwi pozyskiwanie informacji pozwalających na projektowanie nowych rodzajów broni i środków masowego rażenia.
EN
Next to the many benefits of miniaturization and nanotechnology in the fight against cancer, increase of the technical capacity of electronic equipment or its durability, and above all operational resistance of all sorts of machines, we should be aware of the dangers of such activities.The main problem of nanotechnology still remains a significant toxicity of its products. The enormous danger is the possibility of using nanotechnology by terrorist groups, which aim remain not only a big population centers or public places, but also fresh water intakes or industrial livestock farms. We should seriously consider the possibility of using weapons or means of mass destruction based on the nanotechnology, which are not detectable by standard chemical agents’ warning systems or other detectors.The great threat can become nanosensors, which in an easy and fast way will determine the multiplicity of human clusters and set targets to attack, or the intelligence nanoequipment, which greatly facilitate the acquisition of information to design new types of weapons and means of mass destruction.
4
Publication available in full text mode
Content available

Recent advances in occupational and environmental health hazards of workers exposed to gasoline compounds

75%
Ekpenyong C. E., Asuquo A. E.
International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health
|
2017
|
vol. 30
|
issue 1
1-26
EN
The impact of health and environmental hazards, associated with the constituents of gasoline, on occupationally exposed workers has been recorded over the past few decades. However, the scientific literature on their pathogenic potential remains incomplete, which could affect the current understanding of the associated health risks. This review provides current information based on recently improved research techniques to evaluate gasoline toxicity profiles for humans. Our current knowledge provides insight into the intricate mechanism of gasoline-induced adverse effects, including the formation of reactive metabolites via bio-activation and subsequent generation of reactive oxygen species (ROS) and oxidative stress, which are involved in multiple mechanisms that are central to the aetiology of gasoline-induced toxicity. These mechanisms include covalent binding to deoxyribonucleic acid (DNA), leading to oxidative damage, tumor-suppression gene activity, and activation of pro-oncogenes. Furthermore, it results in induction of autoimmunity and local inflammatory responses, disruption of multiple neurotransmitters and immune cell function, derangement of various enzyme activities (e.g., sodiumpotassium adenosine triphosphate (Na+/K+/ATPase) activity, cytochrome P450 (CYP450), nitric oxide synthase (NOS), antioxidant enzyme activities, etc.), conjugation of bile, and non-specific cell membrane interaction, leading to damage of the membrane lipid bilayer and proteins. Available data suggests that exposure to gasoline or gasoline constituents have the potential to cause different types of illnesses. The data highlights the need to maintain safety measures via suitable research, medical surveillance, regulatory control, life style modification, early detection, and intervention to minimize exposure and manage suspected cases. They also present novel opportunities to design and develop effective therapeutic strategies against gasoline-induced detrimental effects. Int J Occup Med Environ Health 2017;30(1):1–26
5
Publication available in full text mode
Content available

Developmental toxicity of N-methylaniline following prenatal oral administration in rats

75%
Sitarek K., Gromadzińska J., Stetkiewicz J., Lutz P., Król M., Domeradzka-Gajda K., Wąsowicz W.
International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health
|
2016
|
vol. 29
|
issue 3
479-492
EN
Objectives The objective of the study was to assess prenatal toxicity of N-methylaniline (NMA) administered by gavage to pregnant female rats. Material and Methods Pregnant female rats were administered N-methylaniline in corn oil by gavage at daily doses of 0.8 mg/kg of body weight (b.w.), 4 mg/kg b.w., 20 mg/kg b.w. and 100 mg/kg b.w. from implantation (the 5th day post mating) to the day prior to the scheduled caesarean section (the 20th day of pregnancy). General behavior, body weight, food and water consumption, hematological, biochemical analyses and pathomorphological changes of the dams were recorded. Results All the females survived until the end of the study. The test substance was toxic to pregnant females, even at the lowest of the used doses, i.e., 0.8 mg/kg b.w./day. Lower weight gain during pregnancy and significantly higher NMA-dose-dependent absolute weight of the organs were noted in the exposed females. The females from the groups exposed at doses of 20 mg/kg b.w./day and 100 mg/kg b.w./day developed anemia and showed higher concentrations of free thyroxine (FT3) and free triiodothyronine (FT4) thyroid hormones. Total protein concentration exhibited an increase in all the exposed groups of females. In the prenatal toxicity study, administration of N-methylaniline throughout the embryonic and fetal periods produced embryotoxic effects at doses ranging 4–100 mg/kg b.w./day. Conclusions Considering the data obtained in this study, it is reasonable to assume that N-methylaniline administered orally to pregnant rats is toxic for mothers even at a low dose of 0.8 mg/kg b.w./day. However, this dose was not associated with any significant effects to their offspring. This prenatal exposure level may be considered as no-observed-adverse-effect level (NOAEL) for the progeny and a dose of 4 mg/kg b.w./day as the lowest-observed-adverse-effect level (LOAEL) for the progeny.
6
Publication available in full text mode
Content available

Occupational risk resulting from exposure to mineral wool when installing insulation in buildings

75%
Kupczewska-Dobecka M., Konieczko K., Czerczak S.
International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health
|
2020
|
vol. 33
|
issue 6
757-769
EN
Mineral wool is widely used for thermal and sound insulation. The subject of the study is to identify hazards for employees resulting from exposure to mineral wool, when it is used to insulate buildings, and to assess the risk arising from this exposure. When installing mineral wool insulation, respirable mineral fibers, dust, and volatile organic compounds may pose a hazard at workplaces. Based on the results of concentration measurements, it was assessed that the probability of adverse health effects related to the work of insulation installers, resulting from exposure to mineral wool fibers, is low, but for dust associated with exposure, an average health risk was estimated. An additional threat may be the sensitizing effect of substances used as binders and additives improving the utility properties of mineral wool, for example, phenol formaldehyde resins. The paper also contains some information on the labeling of mineral wool; this is very important because the label allows downstream users to recognize mineral wools, the composition and properties of which cause that they are not classified as carcinogens.
7
Publication available in full text mode
Content available

Nanocząstki ditlenku tytanu – działanie biologiczne

63%
Świdwińska-Gajewska A. M., Czerczak S.
Medycyna Pracy
|
2014
|
vol. 65
|
issue 5
651-663
EN
Titanium dioxide occurs as particles of various sizes. Particles of up to 100 nm, corresponding to nanoparticles, and in the size range of 0.1–3 mm are the most frequently used. Titanium dioxide in a bulk form is not classified as dangerous substance, nevertheless nanoparticles may cause adverse health effects. Inhalation exposure to nano-TiO₂ causes pulmonary inflammation that may lead to fibrotic and proliferative changes in the lungs. Many studies confirm the genotoxic effect of TiO₂, especially in the form of nanoparticles, on mammal and human cells. In rats exposed to TiO₂-nanoparticles by inhalation the development of tumors has been observed. However, there is no evidence of additional lung cancer risk or mortality in workers exposed to TiO₂ dust. There are some studies demonstrating the adverse effect of TiO₂-nanoparticles on fetal development, as well as on reproduction of animals. TiO₂ nanoparticles find a still wider application and thus the risk of occupational exposure to this substance increases as well. Considering such alarming data on the biological activity of TiO₂ nanoparticles, more attention should be paid to occupational exposure and its health effects. Properties of the nanoparticles, due to their larger surface area and reactivity, differ significantly from the inhalable dust of TiO₂, for which the hygiene standards are mandatory in Poland. Med Pr 2014;65(5):651–663
PL
Ditlenek tytanu (TiO₂) może występować w postaci cząstek o różnej wielkości. Najczęściej wykorzystywane są cząstki o rozmiarze do 100 nm odpowiadające wielkością nanocząstkom oraz cząstki o wielkości z przedziału 0,1–3 mm. Ditlenek tytanu nie jest klasyfikowany jako substancja szkodliwa w postaci większych cząstek, jednak nanocząstki TiO₂ mogą wywołać wiele negatywnych efektów zdrowotnych. Narażenie inhalacyjne na nano-TiO₂ wywołuje stan zapalny, mogący prowadzić do zmian zwłóknieniowych i proliferacyjnych w płucach. Istnieje wiele prac na temat genotoksycznego działania TiO₂ na komórki ssaków i ludzi, szczególnie w przypadku nanocząstek. U szczurów narażanych inhalacyjnie na nanocząstki TiO₂ zaobserwowano powstawanie nowotworów. Nie ma jednak dowodów na wzrost dodatkowego ryzyka wystąpienia raka płuca lub zgonu związanego z tą chorobą u osób zawodowo narażonych na pył TiO₂. Istnieją badania potwierdzające negatywny wpływ nanocząstek TiO₂ na rozwój płodu i funkcje układu rozrodczego u zwierząt. Nanocząstki TiO2 znajdują coraz szersze zastosowanie i tym samym zwiększa się ryzyko narażenia na nanocząstki ditlenku tytanu w środowisku pracy. Wobec tak niepokojących danych dotyczących biologicznego działania nanocząstek TiO₂ należy zwrócić większą uwagę na narażenie i jego skutki dla zdrowia pracowników. Właściwości nanocząstek, ze względu na większą powierzchnię i reaktywność, różnią się istotnie od frakcji wdychalnej, dla której obowiązują obecnie normatywy higieniczne w Polsce. Med. Pr. 2014;65(5):651–663
8
Publication available in full text mode
Content available

Testy toksyczności jako uzupełnienie monitoringu na składowiskach odpadów komunalnych

63%
Wdowczyk A.
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
|
2018
|
issue 542
201-212
PL
Celem artykułu było przedstawienie potrzeby zastosowania testów toksyczności do oceny odcieków pochodzących ze składowisk odpadów komunalnych. Z prowadzonych obecnie badań wchodzących w skład monitoringu składowisk odpadów komunalnych trudno jest precyzyjnie określić, jakie związki chemiczne mogą znajdować się w odciekach oraz jaki wpływ mogą wywierać na organizmy bytujące w środowisku. Badania te, oparte w całości na parametrach fizykochemicznych, nie obrazują rzeczywistego zanieczyszczenia wód, ponieważ większość związków obecnych w odciekach pozostaje nieznana i stanowi potencjalne zagrożenie. Autor zarekomendował wykorzystanie dwóch rodzajów testów do badań odcieków ze składowisk odpadów komunalnych, prowadzonych na V. fischeri i D. magna, m.in. ze względu na niski koszt oraz łatwość przeprowadzonych badań. Zwraca również uwagę na fakt, że poszczególne składniki odcieków mogą wywoływać odmienne reakcje, powodując synergiczne lub antagonistyczne efekty toksyczne, które nie zostaną zidentyfikowane za pomocą analiz fizykochemicznych, a mogą zostać wykryte za pomocą testów toksyczności.
EN
The aim of this article is to present the need to use toxicity tests to assess the waste water from municipal landfills. It is difficult to determine precisely what chemical compounds can be found in leachate and what impact they can have on organisms living in the environment. These studies, based entirely on physicochemical parameters, do not illustrate the actual water pollution. The author recommended the use of two types of tests to test leachate from municipal waste dumps, carried out on V. fischeri and D. magna, among others due to the low cost and ease of the research carried out. The author draws attention to the fact that individual components of leachate may cause different reactions, causing synergistic or antagonistic toxic effects, which will not be identified by physicochemical analyses, but may be detected by means of toxicity tests.
9
Publication available in full text mode
Content available

Nanosrebro – szkodliwe skutki działania biologicznego

51%
Świdwińska-Gajewska A. M., Czerczak S.
Medycyna Pracy
|
2014
|
vol. 65
|
issue 6
831-845
EN
Nanosilver, also identified as colloidal silver, has been known and used for ages to combat diseases or prolong food freshness. It usually occurs in the form of a suspension consisting of particles of size < 100 nm. Due to its specific properties, silver nanoparticles are used in many technologies to produce medical devices, textiles, conductive materials or photovoltaic cells. The growing popularity of nanosilver applications increases the number of people occupationally exposed to this substance. Potential exposure routes for silver nanoparticles are through dermal, oral and inhalation pathways. Silver nanoparticles may be absorbed through the lungs, intestine, and through the skin into circulation and thus may reach such organs as the liver, kidney, spleen, brain, heart and testes. Nanosilver may cause mild eyes and skin irritations. It can also act as a mild skin allergen. Inhalation of silver nanoparticles mainly affects the lungs and liver. It has been demonstrated that silver nanoparticles may be genotoxic to mammalian cells. There are some alarming reports on the adverse effects of silver nanoparticles on reproduction of experimental animals. Exposure to silver nanoparticles may exert a neurotoxic effect and affect cognitive functions, causing the impairment of short-term and working memory. Maximum admissible concentration (MAC) for the inhalable fraction of silver of 0.05 mg/m³ is currently binding in Poland. In light of toxicological studies of silver nanoparticles it seems reasonable to update the hygiene standards for silver with nanoparticles as a separate fraction. Med Pr 2014;65(6):831–845
PL
Nanosrebro, zwane także srebrem koloidalnym, od wieków było znane i stosowane do zwalczania chorób i przedłużania trwałości produktów spożywczych. Najczęściej występuje w postaci zawiesiny, składającej się z cząstek wielkości < 100 nm. Dzięki swoim specyficznym właściwościom nanocząstki srebra są wykorzystywane w wielu technologiach do tworzenia wyrobów medycznych, tekstyliów, materiałów przewodzących czy ogniw fotowoltaicznych. Wzrastająca popularność zastosowania nanosrebra przyczynia się do zwiększenia liczby osób pracujących w narażeniu na tę substancję. Potencjalnymi drogami narażenia jest droga inhalacyjna, pokarmowa i dermalna. Nanocząstki srebra mogą być wchłaniane przez płuca, jelita, a także przez skórę do krwiobiegu i w ten sposób docierać do narządów wewnętrznych (wątroby, nerek, śledziony, mózgu, serca i jąder). Nanosrebro może wywoływać lekkie podrażnienie oczu i skóry, może także działać jak łagodny alergen na skórę. W narażeniu inhalacyjnym nanocząstki srebra działają głównie na płuca i wątrobę. Wykazano, że nanocząstki srebra mogą działać genotoksycznie na komórki ssaków. Istnieją niepokojące doniesienia na temat szkodliwego działania nanocząstek srebra na rozrodczość zwierząt eksperymentalnych. Narażenie na nanocząstki srebra może działać neurotoksycznie i wpływać na funkcje poznawcze, wywołując zaburzenia pamięci krótkotrwałej i pamięci roboczej. Obowiązujacy obecnie w Polsce normatyw higieniczny dla frakcji wdychalnej srebra (najwyższe dopuszczalne stężenie) wynosi 0,05 mg/m³. W świetle wyników badań toksykologicznych nad działaniem biologicznym nanocząstek srebra uzasadniona wydaje się potrzeba zaktualizowania normatywów higienicznych dla srebra z wyodrębnieniem frakcji nanocząstek. Med. Pr. 2014;65(6):831–845
10
Publication available in full text mode
Content available

Nanozłoto – działanie biologiczne i dopuszczalne poziomy narażenia zawodowego

51%
Świdwińska-Gajewska A. M., Czerczak S.
Medycyna Pracy
|
2017
|
vol. 68
|
issue 4
545-556
EN
Nanogold has different properties and biological activity compared to metallic gold. It can be applied in many fields, such as medicine, laboratory diagnostics and electronics. Studies on laboratory animals show that nanogold can be absorbed by inhalation and ingestion. It can penetrate deep into the epidermis and dermis, but there is no evidence that it is absorbed through the skin. Gold nanoobjects accumulate mainly in the liver and spleen, but they can also reach other internal organs. Nanogold can cross the blood–brain and blood–placenta barriers. Toxicokinetics of nanogold depends on the particle size, shape and surface charge. In animals exposure to gold nanoparticles via inhalation induces slight changes in the lungs. Exposure to nanogold by the oral route does not cause adverse health effects in rodents. In animals after injection of gold nanoobjects changes in the liver and lungs were observed. Nanogold induced genotoxic effects in cells, but not in animals. No adverse effects on the fetus or reproduction were found. There are no carcinogenicity studies on gold nanoparticles. The mechanism of toxicity may be related to the interaction of gold nanoobjects with proteins and DNA, and it leads to the induction of oxidative stress and genetic material damage. The impact of nanostructures on human health has not yet been fully understood. The person, who works with nanomaterials should exercise extreme caution and apply existing recommendations on the evaluation of nanoobjects exposure. The risk assessment should be the basis for taking appropriate measures to limit potential exposure to nanometals, including nanogold. Med Pr 2017;68(4):545–556
PL
Nanozłoto różni się właściwościami i działaniem biologicznym od złota metalicznego. Może ono znaleźć zastosowanie w wielu dziedzinach, takich jak medycyna, diagnostyka laboratoryjna czy elektronika. Z badań przeprowadzonych na zwierzętach laboratoryjnych wynika, że nanozłoto może się wchłaniać drogą oddechową i pokarmową. Może penetrować w głąb naskórka i skóry właściwej, ale nie ma dowodów, że wchłania się przez skórę. Nanoobiekty złota kumulują się głównie w wątrobie i śledzionie, ale mogą docierać do innych narządów wewnętrznych. Nanozłoto może pokonywać bariery krew–mózg i krew–łożysko. Toksykokinetyka nanozłota zależy od wielkości cząstek, kształtu oraz ładunku powierzchniowego. U zwierząt narażanych drogą inhalacyjną nanocząstki złota wywoływały niewielkie zmiany w płucach. Podawane drogą pokarmową nie powodowały negatywnych skutków zdrowotnych u gryzoni. U zwierząt, którym wstrzykiwano dootrzewnowo nanoobiekty złota, obserwowano zmiany w wątrobie i płucach. Wykazano genotoksyczność nanozłota w badaniach in vitro na komórkach, ale nie potwierdzono takiego działania u zwierząt. Nie zaobserwowano szkodliwego wpływu nanoobiektów na płód czy rozrodczość. Nie ma badań dotyczących działania rakotwórczego nanocząstek złota. Mechanizm działania toksycznego nanozłota może być związany z jego oddziaływaniem z białkami i DNA, co w efekcie prowadzi do indukowania stresu oksydacyjnego lub uszkodzeń materiału genetycznego. Wpływ nanostruktur na zdrowie człowieka nie jest jeszcze w pełni wyjaśniony. Osoby pracujące z nanomateriałami powinny zachować szczególną ostrożność i stosować istniejące zalecenia przy ocenie narażenia zawodowego na nanoobiekty. Przeprowadzona ocena ryzyka powinna stanowić podstawę do podejmowania odpowiednich działań ograniczających potencjalne narażenie na nanometale, w tym również nanozłoto. Med. Pr. 2017;68(4):545–556
11
Publication available in full text mode
Content available

Nanopestycydy – jasna czy ciemna strona mocy?

51%
Matysiak M., Kruszewski M., Kapka-Skrzypczak L.
Medycyna Pracy
|
2017
|
vol. 68
|
issue 3
423-432
EN
Nanotechnology has been used in many branches of industry, including agriculture, where nanomaterials are used as carriers of chemical plant protection compounds, as well as active ingredients. Meanwhile, the effects of nanopesticides exposure on the human body are unknown. Due to their occupation, farmers should be particularly monitored. This paper summarizes the use of nanoparticles in agriculture, the route of potential exposure for agricultural workers and the current state of knowledge of nanopesticides toxicity to mammalian cells. The authors also discuss techniques for detecting nanoparticles in the workplace, as well as biomarkers and effects of exposure. The results of this review indicate that the use of nanotechnology in agriculture can bring measurable benefits by reducing the amount of chemicals used for plant protection. However, there is no research available to determine whether or not the use of pesticide nanoformulations increases the harmful effects of pesticides. Moreover, the results of research on cell lines and in animal models suggest that nanoparticles used as active substance are toxic to mammalian cells. Interestingly, there is also a complete lack of epidemiological studies on this subject. In the nearest future the effects of exposure to nanopesticides may require a particular attention paid by scientists and medical doctors who, treat agricultural workers and their families. Med Pr 2017;68(3):423–432
PL
Nanotechnologia znalazła zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu, m.in. w rolnictwie, gdzie nanomateriały służą jako nośniki chemicznych środków ochrony roślin, a także jako substancje aktywne pestycydów. Nieznane są jednak skutki ekspozycji człowieka na działanie nanopestycydów. Grupą, której ze względu na wykonywany zawód powinno się poświęcić szczególną uwagę, są rolnicy. W niniejszej pracy podsumowano kierunki wykorzystania nanocząstek w rolnictwie, drogi narażenia pracowników rolnych na ich działanie oraz aktualny stan wiedzy na temat toksyczności nanomateriałów wobec komórek ssaków. Przedstawiono także techniki detekcji nanocząstek w środowisku pracy oraz biomarkery służące ocenie narażenia i skutków ekspozycji. Wyniki przeglądu wskazują, że użycie zdobyczy nanotechnologii w rolnictwie może przynieść wymierne korzyści w postaci zmniejszenia ilości stosowanych chemicznych środków ochrony. W literaturze nie ma jednak badań określających, czy stosowanie nanocząstek jako nośników nie zwiększa efektów szkodliwego działania pestycydów na ludzki organizm. Ponadto wyniki badań na liniach komórkowych oraz modelach zwierzęcych świadczą, że nanocząstki stosowane jako substancje aktywne mogą być toksyczne dla komórek ssaków. Zauważalny jest jednocześnie zupełny brak badań epidemiologicznych dotyczących tego zagadnienia. Wydaje się, że w najbliższym czasie skutki ekspozycji na nanopestycydy mogą wymagać szczególnej uwagi nie tylko środowiska naukowego, ale także lekarzy opiekujących się pracownikami rolnymi i ich rodzinami. Med. Pr. 2017;68(3):423–432
12
Publication available in full text mode
Content available

Nanorurki węglowe – charakterystyka substancji, działanie biologiczne i dopuszczalne poziomy narażenia zawodowego

51%
Świdwińska-Gajewska A. M., Czerczak S.
Medycyna Pracy
|
2017
|
vol. 68
|
issue 2
259-276
EN
Carbon nanotubes (CNTs) are a diverse group of nano-objects in terms of structure, size (length, diameter), shape and characteristics. The growing interest in these structures is due to the increasing number of people working in exposure to CNTs. Occupational exposure to carbon nanotubes may occur in research laboratories, as well as in plants producing CNTs and their nanocomposites. Carbon nanotubes concentration at the emission source may reach 10⁷ particles/cm³. These values, however, are considerably reduced after the application of adequate ventilation. Animal studies suggest that the main route of exposure is inhalation. Carbon nanotubes administered orally are largely excreted in the feces. In animals exposed by inhalation, CNTs caused mainly inflammation, as a result of oxidative stress, leading above all to changes in the lungs. The main effect of animal dermal exposure is oxidative stress causing local inflammation. In animals exposed by ingestion the mild or no toxicity was observed. Carbon nanotubes did not induce mutations in the bacterial tests, but they were genotoxic in a series of tests on cells in vitro, as well as in exposed mice in vivo. Embryotoxicity of nanotubes depends mainly on their modifications and carcinogenicity – primarily on the CNT size and its rigidity. Occupational exposure limits for CNTs proposed by world experts fall within the range of 1–80 μg/m³. The different effects of various kinds of CNT, leads to the conclusion that each type of nanotube should be treated as a separate substance with individual estimation of hygienic normative. Med Pr 2017;68(2):259–276
PL
Nanorurki węglowe (carbon nanotubes – CNT) są grupą nanoobiektów zróżnicowaną pod względem budowy, rozmiaru (długości i średnicy), kształtu oraz własności. Dzięki wielu interesującym właściwościom znajdują szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach. Rosnące zainteresowanie tymi strukturami pociąga za sobą zwiększenie liczby osób pracujących w narażeniu na CNT. Ekspozycja zawodowa na nanorurki może występować zarówno w laboratoriach prowadzących nad nimi badania, jak i w zakładach produkujących CNT lub zawierające je nanokompozyty. Poziomy stężeń liczbowych CNT w pobliżu źródła ich emisji mogą sięgać wielkości rzędu 10⁷ cząstek/cm³. Wartości te jednak znacznie się obniżają po zastosowaniu odpowiedniej wentylacji. Z badań na zwierzętach wynika, że główną drogą narażenia jest inhalacja. Nie ma dowodów na wchłanianie przez skórę. Nanorurki węglowe podawane drogą pokarmową w znacznym stopniu są wydalane z kałem. Nie opisano metabolizmu nanorurek węglowych. W badaniach inhalacyjnych na zwierzętach CNT wywoływały głównie stan zapalny, na skutek stresu oksydacyjnego, prowadząc przede wszystkim do zmian w płucach. U zwierząt narażanych drogą dermalną główny efekt to stres oksydacyjny wywołujący miejscowy stan zapalny. Najmniej objawów toksyczności zaobserwowano u zwierząt eksponowanych drogą pokarmową. Nanorurki węglowe nie indukowały mutacji w testach bakteryjnych, jednak działały genotoksycznie w wielu testach prowadzonych zarówno na komórkach in vitro, jak również u narażanych myszy in vivo. Działanie embriotoksyczne CNT zależy głównie od ich modyfikacji, natomiast rakotwórcze – od rozmiaru i sztywności. Zaproponowane przez światowych ekspertów wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego dla CNT mieszczą się w przedziale 1–80 μg/m³. Różnorodność skutków działania CNT skłania do tego, żeby każdy rodzaj nanorurek był traktowany jak oddzielna substancja wymagająca osobnego szacowania normatywu higienicznego. Med. Pr. 2017;68(2):259–276
13
Publication available in full text mode
Content available

Tetrabromobisfenol A – toksyczność, narażenie środowiskowe i zawodowe

51%
Jarosiewicz M., Bukowska B.
Medycyna Pracy
|
2017
|
vol. 68
|
issue 1
121-134
EN
Brominated flame retardants (BFR), including tetrabromobisphenol A (TBBPA) represents 25% of the global market of flame retardants. Among them, TBBPA is used on the largest scale (approx. 60%) because of its firebreak properties and widespread occurrence in every day products such as furniture, upholstery, adhesives and electronic equipment. A broad application of TBBPA can contribute to environmental pollution. Tetrabromobisphenol A has been determined in soil, water, river sediments and the atmosphere. Tetrabromobisphenol A is characterized by a high value of coefficient n-octanol/water (log P = 4.5), low acidity, and it may exist in undissociated or dissociated form. Due to the high hydrophobicity, TBBPA may accumulate in living organisms, including humans at different food chain levels. The occurrence of TBBPA in humans, e.g., in blood, fat tissue and mother milk, has been reported. Tetrabromobisphenol A is classified as hazard statements (H) H400/H410, which means that it is toxic to aquatic biota, causing long-term changes in these organisms. Up to now, only a few studies have been conducted to assess potential toxicity of high doses of TBBPA to mammals. Although many people are occupationally exposed to TBBPA during production or processing of this substance in their workplaces, there are only a few studies that have assessed the real hazard associated with TBPPA exposure. The aim of the study was to discuss the latest literature (mainly from the years 2010–2016) referring to the presence of TBBPA in the environment and its effects to living organisms. Data concerning occupational exposure to TBBPA were also presented. Med Pr 2017;68(1):121–134
PL
Tetrabromobisfenol A (tetrabromobisphenol A – TBBPA) należy do grupy bromowanych związków uniepalniających (brominated flame retardants – BFR), stanowiących aż 25% rynku wszystkich substancji opóźniających palenie. Wśród nich TBBPA wykorzystywany jest na największą skalę (ok. 60%) ze względu na jego powszechne zastosowanie przeciwogniowe w produktach codziennego użytku, takich jak meble, obicia, obudowy sprzętów elektronicznych, akcesoria elektrotechniczne i kleje. Szerokie zastosowanie omawianego związku może przyczyniać się do zanieczyszczenia środowiska. Tetrabromobisfenol A wykryto w glebie, wodzie, osadach rzecznych i ściekowych oraz powietrzu. Retardant ten charakteryzuje się wysoką wartością współczynnika podziału oktanol/woda (log P = 4,5), niską kwasowością oraz występowaniem w formie zdysocjowanej i niezdysocjowanej. Ze względu na dużą hydrofobowość TBBPA może kumulować się w organizmach żywych na różnych poziomach łańcucha pokarmowego, w tym także u ludzi. Tetrabromobisfenol A oznaczono w ludzkim materiale biologicznym, takim jak osocze, tkanka tłuszczowa czy mleko matek. Tetrabromobisfenol A został zaklasyfikowany jako H400/H410 (zwrot wskazujący rodzaj zagrożenia – hazard statements (H)) czyli związek toksyczny dla organizmów wodnych, powodujący zmiany długoterminowe. Nieliczne badania donoszą o potencjalnej toksyczności wysokich dawek TBBPA dla ssaków. Chociaż wiele osób jest narażonych zawodowo na TBBPA zarówno podczas jego produkcji, jak i przetwarzania w miejscu pracy, jest bardzo mało badań oceniających realne zagrożenie tym retardantem. Celem pracy było zebranie i omówienie najnowszej literatury (głównie z lat 2010–2016) dotyczącej obecności TBBPA w środowisku i jego działania na organizmy żywe. Omówiono także prace prezentujące dane o zawodowym narażeniu na TBBPA. Med. Pr. 2017;68(1):121–134
14
Publication available in full text mode
Content available

Fluorouracyl i doksorubicyna – kardiotoksyczne cytostatyki w miejscu pracy

51%
Kupczewska-Dobecka M., Czerczak S.
Medycyna Pracy
|
2020
|
vol. 71
|
issue 3
363-373
EN
The aim of the study is to analyze the potential occupational hazards of fluorouracil (FU) and doxorubicin (DOX). The literature review was based on factual and bibliographic scientific databases of the available peer-reviewed journals and the so-called gray literature. In Poland, the process of determining the acceptable levels of occupational exposure for selected anticancer drugs has been underway since 2014, and the basis for determining the maximum allowable concentration values is usually the concentration equivalent to 0.1% of the lowest therapeutic dose found in the literature. In addition, uncertainty coefficients are used, which take into account the mechanism of action of the cytostatics, the dynamics of metabolism, the assessment of classification and labeling for carcinogenic, mutagenic, genotoxic, reproductive toxicity, organ toxicity, the ability to accumulate cytostatics, the assessment of cumulative effects with other cytostatics, the physicochemical form and data completeness. Where possible, the risk of additional cancer is estimated. Directive 2004/37/EC on the protection of workers from the risks related to exposure to carcinogens at work (the carcinogens and mutagens directive ‒ CMD) is a key legal solution in the field of public health in the European Union, focused on the issue of occupational cancer. These cytostatics, FU and DOX, are genotoxic and are classified as hazardous. Life-threatening heart damage is a serious side effect of both FU and DOX. The analysis has shown that the inclusion of dangerous drugs in the list of substances subject to the requirements of the CMD is completely justified. The cytostatics classification and labeling procedure should be harmonized throughout the European Union, which will ensure a reliable and credible risk management in this area.
PL
Celem pracy jest analiza potencjalnych zagrożeń zawodowych związanych z fluorouracylem (FU) i doksorubicyną (DOX). Przegląd piśmiennictwa przeprowadzono, korzystając z faktograficznych i bibliograficznych baz naukowych obejmujących czasopisma recenzowane oraz z tzw. szarej literatury. W Polsce od 2014 r. trwa proces ustalania dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego dla wybranych leków przeciwnowotworowych, a podstawą do wyznaczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń jest zwykle stężenie ekwiwalentne 0,1% najmniejszej znalezionej w piśmiennictwie dawki terapeutycznej. Stosuje się także współczynniki niepewności, które uwzględniają: mechanizm działania cytostatyku, dynamikę metabolizmu, ocenę klasyfikacji i oznakowania pod kątem właściwości rakotwórczych, mutagennych oraz genotoksycznych, szkodliwego działania na rozrodczość, działania toksycznego na narządy, zdolność kumulacji cytostatyku, ocenę działania łącznego z innymi cytostatykami, postać fizykochemiczną oraz kompletność danych. Jeśli jest to możliwe, szacuje się ryzyko wystąpienia dodatkowego nowotworu. W Unii Europejskiej kluczowym rozwiązaniem prawnym dotyczącym zdrowia publicznego, ukierunkowanym na problematykę nowotworów zawodowych, jest dyrektywa CMD (carcinogens and mutagens directive). Omawiane cytostatyki wykazują działanie genotoksyczne i są zaliczone do grupy leków niebezpiecznych. Ich poważnym działaniem ubocznym jest zagrażające życiu uszkodzenie serca. W przeprowadzonej analizie wykazano, że włączenie leków niebezpiecznych do wykazu substancji podlegających wymaganiom dyrektywy CMD jest całkowicie uzasadnione. Procedura klasyfikacji i oznakowania cytostatyków powinna zostać zharmonizowana w całej Unii Europejskiej: zapewniłoby to rzetelne i wiarygodne zarządzanie ryzykiem.
15
Publication available in full text mode
Content available

Skutki zdrowotne środowiskowej i zawodowej ekspozycji na glin

51%
Łukasz B., Rybakowska I. M., Krakowiak A., Sein Anand J.
Medycyna Pracy
|
2020
|
vol. 71
|
issue 1
79-88
EN
This work features a review of literature discussing the health effects of environmental and occupational exposure to aluminum (Al) and its compounds. The sources of exposure, absorption routes and metabolism are discussed in detail. The role of Al and its compounds in the etiology of some diseases, related to both environmental exposure and exposure in the work environment, is also presented. Aluminum toxicity most often affects the central nervous system, the skeletal system, the hematopoietic system, the urinary tract and the respiratory system. An increased effect of active forms of oxygen can stimulate the formation of amyloid deposits. The clinical image of aluminum smelters was dominated by ataxia, memory impairment, impaired abstract thinking and depressive states. Aluminum compounds have a detrimental effect not only on the psychic but also motor skills.
PL
Praca jest przeglądem literatury omawiającej skutki zdrowotne środowiskowej i zawodowej ekspozycji na glin (Al) i jego związki. Szczegółowo omówiono w niej źródła narażenia, drogi wchłaniania i metabolizm. Przedstawiono także rolę Al i jego związków w etiologii niektórych chorób związanych zarówno z narażeniem środowiskowym, jak i ekspozycją w środowisku pracy. Toksyczność Al najczęściej dotyczy układów nerwowego, kostnego, krwiotwórczego, moczowego i oddechowego. Zwiększony efekt działania aktywnych form tlenu może stymulować powstawanie złogów amyloidowych. W obrazie klinicznym wytapiaczy aluminium dominowały: ataksja, zaburzenia pamięci, upośledzenie myślenia abstrakcyjnego i stany depresyjne. Związki glinu powodują zaburzenia sprawności nie tylko psychicznej, ale również motorycznej.
16
Publication available in full text mode
Content available

Drogi ekspozycji mikro- i nanoplastiku oraz potencjalne toksyczne efekty ich działania na zdrowie człowieka

51%
Sawicka D., Chojnacka-Puchta L., Zapór L., Miranowicz-Dzierżawska K., Skowroń J.
Medycyna Pracy
|
2024
|
vol. 75
|
issue 1
81-96
EN
This article discusses the classification of micro- and nanoplastics (MNP), the routes of their exposure and the effects of MNP on the reproductive, respiratory, digestive and immune systems based on in vitro and in vivo studies, as well as available epidemiological data. The MNP can enter our body through inhalation, food or skin. The presence of microplastics (MP) in tap, bottled and deep sea water, as well as in sea salt, fruit and vegetables has been demonstrated. Due to their small size, MNP can be absorbed and easily distributed through the blood and lymphatic vessel system to tissues and organs. Recent studies have provided evidence of the accumulation of MNP in human lungs and even in the placenta. The accumulation of MNP in the body may have long-term effects and lead to health problems in humans, such as bronchitis, development of asthma, pulmonary fibrosis, inflammation and cancer. The information included in the article gives partial insight into how MNP may affect the human body. However, to fully assess the toxicity of MNP, comprehensive research is necessary, including standardization of MNP detection techniques and determination of the MNP content in food and water. It is also advisable to assess toxicokinetic parameters, as well as to determine the daily dose of exposure and interaction of MNP with various cells. Insufficient data on direct exposure to MNP in the work environment, as well as in other public places, constitutes a factor hindering the establishment of appropriate legal standards. In 2024, work on establishing the first act of EU law enabling the monitoring of MP in drinking water should be completed, which raises great hopes that in the future limit values for MNP in water and food and in workplaces will also be established.
PL
W niniejszym artykule omówiono klasyfikację mikro- i nanoplastiku (MNP), drogi ich ekspozycji oraz skutki oddziaływania na układy rozrodczy, oddechowy, pokarmowy i immunologiczny na podstawie badań in vitro oraz in vivo, jak również dostępnych danych epidemiologicznych. Cząstki MNP mogą wniknąć do każdego organizmu drogą inhalacyjną, pokarmową lub dermalną. Wykazano obecność mikroplastiku (MP) w wodzie kranowej, butelkowanej oraz głębinowej, a także soli morskiej, owocach i warzywach. Ze względu na małe rozmiary cząstki MNP mogą być wchłonięte i łatwo rozprowadzone poprzez system naczyń krwionośnych oraz limfatycznych do tkanek i narządów. Najnowsze badania dostarczyły dowodów na gromadzenie się MNP w ludzkich płucach, a nawet w łożysku. Akumulacja MNP w organizmie może mieć długofalowe skutki i prowadzić do wystąpienia u ludzi problemów zdrowotnych, takich jak zapalenie oskrzeli lub rozwój astmy, zwłóknienia płuc, stanów zapalnych i chorób nowotworowych. Informacje zamieszczone w artykule dają częściowy wgląd w to, jak MNP może oddziaływać na organizm człowieka. Do pełnej oceny toksyczności MNP konieczne są jednak kompleksowe badania obejmujące standaryzacje technik jego wykrywania oraz określenia jego zawartości w żywności i w wodzie. Wskazana jest również ocena parametrów toksykokinetycznych, jak też ustalenie dziennej dawki ekspozycji i interakcji MNP z różnymi komórkami. Zbyt mała liczba danych dotyczących bezpośredniego narażenia na MNP w środowisku pracy, a także innych miejscach użyteczności publicznej jest czynnikiem utrudniającym wprowadzenie odpowiednich norm prawnych. W 2024 r. powinny zakończyć się prace nad ustaleniem pierwszego aktu prawa unijnego umożliwiającego monitoring MP w wodzie pitnej, co budzi duże nadzieje na to, że w przyszłości zostaną również ustalone dopuszczalne stężenia dla MNP w wodzie i żywności oraz w miejscach zatrudnienia.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.