Search results

1

Rola babci w Polsce w perspektywie podłużnej

100%

Pustułka P.

Studia z Teorii Wychowania

|

2022

|

vol. XIII(3 (40))

399-416

PL

Mimo dużego znaczenia i dłuższego pełnienia roli babci, stosunkowo niewiele badań empirycznych koncentruje się na doświadczeniach bycia babcią we współczesnej Polsce. W oparciu o wyniki podłużnego badania jakościowego, artykuł uzupełnia tę lukę w wiedzy i pokazuje temporalną ewolucję roli babci. Wyniki pokazuję nie tylko refleksje związane z fazą oczekiwania na pierwszego wnuka/wnuczkę, ale też różne aspekty praktycznej realizacji roli babci po raz pierwszy. Badane kobiety debiutujące w roli babci nawigowały repertuar różnych ról społecznych, a w roli babci działały przede wszystkim jako zaangażowane towarzyszki wnucząt.

2

Perspektywa czasowa a przekaz doświadczenia życiowego w okresie starości

75%

Dryll E., Tokarska U., Cierpka A.

Psychologia Wychowawcza

|

2017

|

vol. 54(12)

41-62

PL

W artykule zaprezentowano wyniki badania związków perspektywy czasowej i przesłania mądrościowego adresowanego do młodego pokolenia przez osoby w okresie późnej dorosłości. Uczestnicy badania formułowali swój przekaz w postaci krótkiej pisemnej narracji – „Listu do wnuka”. „Listy” napisane przez 119 osób powyżej 60. roku życia analizowano jakościowo zarówno pod względem treści, jak i formy, z zastosowaniem kategorii wykorzystywanych we wcześniejszych badaniach (Dryll, Tokarska, Cierpka, 2016). Do diagnozy perspektywy temporalnej zastosowano Kwestionariusz ZTPI autorstwa Philipa G. Zimbardo i Johna Boyda w adaptacji Anety Przepiórki, Małgorzaty Sobol-Kwapińskiej i Tomasza Jankowskiego (2016). Stwierdzono liczne zależności pomiędzy cechami przekazu a skalami badającymi perspektywy temporalne. Wyniki układają się w charakterystyczny wzór, w którym jednak na pierwszy plan, zamiast samej koncentracji na czasie (przeszłym, teraźniejszym, przyszłym) wysuwa się ustosunkowanie do zdarzeń (pozytywne bądź negatywne) niezależnie od tego, kiedy one nastąpiły. Uzyskane wyniki nie potwierdzają koncepcji zrównoważonej perspektywy temporalnej. Można to tłumaczyć zarówno różnicami kulturowymi, jak i właściwościami rozwojowymi badanej grupy osób.

3

Spostrzeganie stylów pełnienia ról babci i dziadka przez wnuczęta

63%

Oszwa U., Czelej M.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica

|

2018

|

vol. 11

70-87

EN

The purpose of the research was to analyze the image of social roles of grandmother and grandfather in the perception of children at a younger school age. Research question sought: for differences in the perception of the role of grandmother and grandfather girls and boys (involved/engaged, social/friendly, reserved/distanced). Based on literature, an original questionnaire was designed and used for research purposes. Thirty children at eleven years participated in the study, including fifteen girls and the same number of boys. The results showed several statistically significant differences in the grandchildren’s perception of grandmother and grandfather roles. The assessed boys differently perceived the engaged and social bond with their grandmother with the comparison to their grandfather. In the grandchildren of both gender, the same order of recognizable types of relationships emerged, from involved/engaged, through social/ friendly, to reserved/distanced. Both the image of grandmother and grandfather in perceptions of granddaughters and grandchildren were positive.

PL

Celem badań własnych jest analiza obrazu ról społecznych babci i dziadka w percepcji dzieci w młodszym wieku szkolnym. Poszukiwano odpowiedzi na pytanie badawcze: o występowanie różnic w postrzeganiu przez badane dziewczynki i chłopców roli babci i dziadka (styl zaangażowany, towarzyski, zdystansowany). Zastosowano kwestionariusz ankiety w autorskim opracowaniu. W badaniach uczestniczyło trzydzieścioro dzieci w wieku jedenastu lat, w tym piętnaście dziewczynek i tyle samo chłopców. Wyniki ukazały kilka istotnych statystycznie różnic w postrzeganiu przez wnuków stylów pełnienia ról babci i dziadka. Badani chłopcy inaczej postrzegali więź zaangażowaną i towarzyską z babcią, a inaczej z dziadkiem. U wnucząt obu płci ujawniła się ta sama kolejność rozpoznawanych typów relacji: od zaangażowanego, przez towarzyski, do zdystansowanego. Ponadto obraz babci, jak i dziadka w oczach wnuczek i wnuków był pozytywny.

4

W poszukiwaniu uwarunkowań transmisji międzypokoleniowej – znaczenie pełnionej roli rodzinnej w kontynuowaniu wzorców rodzicielstwa

63%

Farnicka M.

Psychologiczne Zeszyty Naukowe

|

2016

|

issue 1

11-35

PL

Celem prezentowanych badań było poszukiwanie przejawów transmisji międzypokoleniowej w zakresie wzorców realizowania zadań rozwojowych wczesnej dorosłości ze szczególnym uwzględnieniem rodzicielstwa. W ramach zbudowanego modelu badawczego, starano się wyjaśnić wpływ transmisji międzypokoleniowej na podejmowanie i realizowanie rodzicielstwa przez młodych dorosłych w obszarze wiedzy społecznej oraz oczekiwanego doświadczenia. W trakcie postępowania badawczego przebadano 109 trójpokoleniowych rodzin (N = 407 osób). Rezultaty badań zobrazowały różnorodność procesu transmisji międzypokoleniowej głównie w zależności od płci i przynależności do danej kohorty. Wykazano także częstszą podatność na transmisję rodzinnych modeli zachowań wśród kobiet oraz silniejsze procesy transmisji między sąsiednimi pokoleniami.

EN

The goal of the study was the search for similarity between generations in respect of social knowledge and expected experience connected with parenthood. In the research model, the following variables were distinguished: he concept of normative development in three generations, the sense of influence on one’s own life and expectations towards future related to the time of realization of parenthood. In the explored area research group was consist from N = 407 individuals from 109 families. It turned out that: structures of social knowledge on normativeness do not have a relevant influence on the structures of expected experience – women are more prone to transmission of family models of behaviors.

5

Międzypokoleniowa transmisja konfliktów w rodzinie

63%

Kałużna-Wielobób A., Wielobób K.

Społeczeństwo i Rodzina

|

2013

|

issue 2(35)

73-86

PL

W artykule dokonano przeglądu wyników badań, które pokazują, jakie czynniki związane z konfliktami w rodzinie podlegają transmisji międzypokoleniowej. Wskazano również kierunki działań, które mogłyby niwelować negatywne skutki przekazu dysfunkcjonalnych form konfliktów rodzinnych. Na podstawie literatury przeanalizowano, czym się różnią konflikty funkcjonalne i dysfunkcjonalne. Przeanalizowano wyniki badań wskazujące na czynniki istotne dla międzypokoleniowej transmisji dysfunkcjonalnych form konfliktów. Czynnikami pośredniczącymi w transmisji negatywnych form konfliktu okazały się: dysfunkcja w zakresie regulacji emocji (u rodziców) oraz przywiązanie lękowe i unikające (u dziecka). Czynnikami pośredniczącymi w przekazywaniu agresji i przemocy w rodzinie okazały się między innymi pozabezpieczane formy przywiązania (u dziecka), niski poziom ciepła/serdeczności w rodzinie oraz napięcia i problemy emocjonalne rodziców, którymi obciążają dziecko.

EN

The article is a review which was made of literature presenting empirical research results, which shows what kind of factors connected with family conflicts are subjects of intergenerational transmission. Some suggestion was made how to eliminate the transmission effects of dysfunctional forms of conflict. Differences between functional and dysfunctional conflicts were analyzed on the base of literature. Empirical research results showing factors important for intergenerational transmission of conflicts were also analyzed. Mediators in negative forms of conflicts transmission turned out parental emotion dysregulation and children unsecure attachment. When aggression and violence transmission are analyzed, mediators are: unsecure forms of attachment, low family warmth and burdening children with emotional problems of the parents.

6

Transmisja międzypokoleniowa zwyczajów żywieniowych w kontekście procesów globalizacyjnych - przykład Górnego Śląska

63%

Nowalska-Kapuścik D.

Wychowanie w Rodzinie

|

2023

|

vol. XXX

|

issue (3/2023)

183-207

EN

Introduction. The issue of food habits can be considered on many levels: medical, dietetic, economic, or anthropological. It results in problems with the objectifying of views, analyses, and forecasts within this scope. Adopting a sociological perspective allows the emphasizing of the social factors of consumption of food understood as a culture code and an element of social structure. In the context of unification of cultural patterns and uniformization of the world, reflection on intergenerational transmission of food habits in modern households is of key importance. Aim. Due to dynamic socio-economic-cultural transformations, the role of a family understood as an individual and unique educational environment creating good conditions to hand down social values, consumption patterns, and practices to children/youth is growing. The goal of the research that this article was based on was to find manifestations of intergenerational transmission within the scope of food habits and identify its role and importance in the age of globalization. Materials and methods. Due to the uneven and fragmentary scope of globalization processes, comparative analysis of data from two different areas (urban and rural) of Upper Silesia was conducted. The source of research data were interviews with twenty people. Results. Food habits of households are modifying, emphasizing intergenerational differences. Many people see relations between observed changes and ongoing globalization. The awareness of the role and importance of intergenerational manifestations in positive meaning is growing – perceived as a tool necessary to maintain the continuity of family history – but in the context of some burdens having an impact on everyday choices and the possibility of free choice of alternative consumption patterns. Balancing between the habits of ancestors, and food trends unified at the international level imply the necessity to focus more on the social and cultural functions of food.

PL

Wprowadzenie. Zagadnienie zwyczajów żywieniowych może być rozpatrywane na wielu płaszczyznach: medycznej, dietetycznej, ekonomicznej czy antropologicznej. Skutkuje to trudnością w zobiektywizowaniu poglądów, analiz oraz prognoz w tym zakresie. Przyjęcie perspektywy socjologicznej umożliwia wyeksponowanie społecznych uwarunkowań konsumpcji żywności rozumianej jako kod kulturowy i element struktury społecznej. W kontekście ujednolicenia wzorów kulturowych i uniformizacji świata kluczowa staje się refleksja nad transmisją międzypokoleniową zwyczajów żywieniowych we współczesnych gospodarstwach domowych. Cel. W związku z dynamicznymi przeobrażeniami społeczno-gospodarczo-kulturowymi wzrasta rola rodziny rozumianej jako indywidualne i niepowtarzalne środowisko wychowawcze stwarzające dogodne warunki do przekazywania dzieciom/młodzieży wartości społecznych, wzorów konsumpcyjnych, sposobów postępowania. Celem badań stanowiących podstawę artykułu było poszukiwanie przejawów transmisji międzypokoleniowej w zakresie zwyczajów żywieniowych oraz rozpoznanie jej roli i znaczenia w dobie globalizacji. Materiały i metody. Ze względu na nierównomierny i fragmentaryczny zasięg procesów globalizacyjnych zastosowano analizę porównawczą danych pochodzących z dwóch różnych obszarów (miejskiego i wiejskiego) województwa śląskiego. Źródłem danych badawczych były wywiady przeprowadzone z 20 osobami. Wyniki. Zwyczaje żywieniowe gospodarstw domowych podlegają modyfikacji, podkreślając różnice międzypokoleniowe. Wiele osób dostrzega zależności pomiędzy obserwowanymi zmianami a postępującą globalizacją. Wzrasta świadomość roli i znaczenia przekazów międzypokoleniowych zarówno w pozytywnym znaczeniu – postrzeganych jako narzędzia niezbędnego do podtrzymania ciągłości historii rodzinnej – jak i w kontekście pewnych obciążeń rzutujących na codzienne wybory i możliwość swobodnego wyboru alternatywnych wzorów konsumpcyjnych. Balansowanie pomiędzy zwyczajami przodków a trendami żywieniowymi, zunifikowanymi na poziomie międzynarodowym, implikuje konieczność zwrócenia większej uwagi na społeczną i kulturową funkcję jedzenia.

7

Obraz dziecka u rodziców pochodzących z rodzin rozbitych i niepełnych

63%

Marmola M., Wańczyk-Welc A.

Wychowanie w Rodzinie

|

2017

|

vol. XV

|

issue (1/2017)

117-132

EN

The article presents the research concerning the image of a child from parents descended from broken and incomplete families. The theoretical assumption of the research study is the intergenerational transmission process, which causes that “[....] the experience from the family of origin has an indelible impact on the whole life”. This experience magnifies family or poses a threat to it and as Radochoński defines, it creates its identity “[...] from a distant but always own past to the secret future”. In this context, the earlier generation may use the resources from the family of origin. In terms of the system, experience gained from the family of origin can be passed further in the transmission process in the form of knowledge, ready-made patterns of behaviour, values or the system of expectations. On the basis of this knowledge it can be assumed that the specific way of perceiving an own child by young parents will be associated with their family of origin. This assumption represents the heart of discussion and it is a starting point to this research. To examine the picture of own child by parents an ACL adjective test by H. Gough and A. Heilbrun was used in non-standard application (My child is, I would like my child to be).

PL

Artykuł prezentuje badania dotyczące obrazu dziecka u rodziców pochodzących z rodzin rozbitych i niepełnych. Założeniem teoretycznym, przyjętym w badaniach, jest proces transmisji międzypokoleniowej, który powoduje, że „[...] doświadczenia wyniesione z rodziny pochodzenia wywierają niezatarty wpływ na całe życie człowieka”.. Wzmacniają rodzinę lub stanowią dla niej zagrożenie i, jak określa to Mieczysław Radochoński, tworzą jej tożsamość „[...] od odległej, ale zawsze własnej przeszłości, do tajemnej przyszłości”. W tym kontekście młodsze pokolenie może korzystać z zasobów rodziny pochodzenia. W ujęciu systemowym doświadczenia zbierane w rodzinie pochodzenia mogą być przekazywane dalej w procesie transmisji w postaci wiedzy, gotowych wzorów zachowań, wartości czy systemu oczekiwań. W oparciu o tę wiedzę można przypuszczać, że określony sposób postrzegania własnego dziecka przez młodych rodziców będzie wiązał się z ich rodziną pochodzenia. Założenie to stanowi centrum prowadzonych rozważań i stanowi punkt wyjścia badań własnych. Do zbadania obrazu własnego dziecka przez rodziców wykorzystano test przymiotnikowy ACL H. Gough’a i A. Heilbrun’a, w niestandardowym zastosowaniu (Moje dziecko jest...., Chciałbym, aby moje dziecko było....).

Refine search results

2 Wychowanie w Rodzinie

1 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica

1 Psychologia Wychowawcza

1 Psychologiczne Zeszyty Naukowe

1 Społeczeństwo i Rodzina

1 Studia z Teorii Wychowania

1 Cierpka A.

1 Czelej M.

1 Dryll E.

1 Farnicka M.

1 Kałużna-Wielobób A.

1 Marmola M.

1 Nowalska-Kapuścik D.

1 Oszwa U.

1 Pustułka P.

1 Tokarska U.

1 Wańczyk-Welc A.

1 Wielobób K.

1 2023

1 2022

2 2018

1 2017

1 2016