Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 13

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  uczelnie publiczne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
XX
Zrównoważona karta wyników jest narzędziem zarządzania strategicznego, które coraz częściej znajduje zastosowanie w sektorze szkolnictwa wyższego. Sukces działających w konkurencyjnym otoczeniu uczelni, podobnie jak jednostek komercyjnych, zależy w dużym stopniu od umiejętności dokonywania właściwych wyborów strategicznych i implementacji skutecznych metod monitorowania rzeczywiście osiąganych rezultatów. Praktyczne wykorzystanie BSC w uczelniach wymaga dostosowania tej metodologii do specyfiki funkcjonowania tego typu instytucji. W artykule została przedstawiona dyskusja na temat możliwej adaptacji klasycznych perspektyw BSC w celu uwzględnienia dwóch kluczowych obszarów działalności uczelni, związanych z procesami kształcenia i badaniami naukowymi. W drugiej części artykułu zaprezentowano przykład implementacji metody BSC dla potrzeb budowy strategii wydziału uniwersytetu publicznego w Polsce.
PL
W Polsce funkcjonuje obecnie ponad czterysta uczelni. Gdy uwzględni się przy tym niż demograficzny, emigrację młodych osób w wieku akademickim, migracje (i emigracje) naukowców, walkę o jak najwyższy poziom kształcenia i prowadzonych badań, konieczność pozyskiwania zewnętrznych źródeł finansowania badań oraz regulacje prawne, którym podlegają uczelnie, jasne się staje, jak bardzo ważne jest opracowanie strategii oraz jej skuteczna realizacja. Narzędziem ułatwiającym wdrożenie i realizację strategii jest zbilansowana karta wyników. Opracowanie ogólnej koncepcji dla uczelni wymaga poznania najważniejszych celów poszczególnych uczelni. Celem artykułu jest zaprezentowanie wyników badań przeprowadzonych wśród rektorów uczelni publicznych, w ramach których zostali oni poproszeni o wskazanie najważniejszych ich zdaniem celów strategicznych z jednoczesnym przyporządkowaniem do zaproponowanych perspektyw.
XX
W artykule zaprezentowano zasady funkcjonowania nowego algorytmu podziału dotacji podstawowej w publicznych szkołach wyższych. Analizę przeprowadzono na podstawie danych statystycznych GUS oraz danych sprawozdawczych uczelni publicznych publikowanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Funkcjonowanie algorytmu przedstawiono w formule „studium przypadku” wybranej publicznej uczelni ekonomicznej. Zmiany projakościowe wprowadzone przez nowy algorytm mają znaczny wpływ na kształtowanie się podstawowych parametrów procesu kształcenia, zarówno ilościowych (liczba studentów i doktorantów, liczba kadry dydaktycznej), jak i wartościowych (przychody, koszty, wynik finansowy) w uczelniach publicznych. W badanej uczelni zmiana algorytmu wpłynie na zmianę polityki kształcenia i spowoduje zmiany strukturalne.
PL
W artykule zaprezentowano wykorzystanie hierarchicznych procedur aglomeracyjnych jako narzędzia stosowanego w analizie porównawczej polskich uczelni publicznych. Badanie dotyczyło 57 uczelni publicznych o charakterze akademickim.
EN
In this article hierarchical agglomerational procedures were presented as a tool used in a comparative analysis of polish public universities. The research has been conducted in a spatial interpretation during one year and concerned 57 public universities of academic character.
EN
The aim of the article is to analyze the higher education of persons with disabilities, in particular from the perspective of multisectorality, and thus functioning of the public and private schools on the educational market. The number of students with disabilities is steadily increasing, but the indicators of start ing higher education by people with disabilities are still significantly lower than the total population. Through comparative and quantitative method it is possible to indicate that the two sectors propose an attractive teaching offer for students with disabilities, and that the structure of students with disabilities, taking into account the property sector and mode of study, does not differ from that of students in total. The analysis shows that the public sector is better prepared for the adoption of students with disabilities and that in the public schools disabled students can find more amenities that support their education.
EN
Neo-institutional theory highlights the impact of the institutional environment on organisations. This leads to the emergence of homogeneous institutional structures due to the existence of a dominant institutional logic that is an independent determinant of organisational processes. University reforms focused on marketisation mean that the institutional logic associated with academic governance needs to undergo an evolution. The success of university transformation depends on whether a new logic referring to the idea of managerialism and based on the principles of strong leadership can be reconciled with an academic logic based on collegial decision-making processes. In the empirical part of the article, the author assesses changes in the management structures of Polish universities that are a result of reforms to the higher education system. Based on an analysis of the statutes of 36 public universities, two groups of universities have been identified, those that try to maintain the conservative academic status quo, and those that adapt their authority structures to a changing institutional environment. The results show that the scale of changes is determined by the prestige of a university. While highly-rated universities are trying to maintain traditional academic authority structures, lower-ranked universities are more likely to implement ideas typical of a managerial institutional logic.
PL
Teoria neoinstytucjonalna wskazuje na wpływ środowiska instytucjonalnego na organizacje. Prowadzi to do tworzenia homogenicznych struktur instytucjonalnych, będących skutkiem występowania dominującej logiki instytucjonalnej, która może być traktowana jako niezależna determinanta procesów zachodzących w organizacji. Reformy uczelni ukierunkowane na ich urynkowienie oznaczają konieczność ewolucji akademickiej logiki instytucjonalnej związanej z procesami składającymi się na ład akademicki. Sukces transformacji uniwersytetu zależy od możliwości pogodzenia nowej logiki nawiązującej do idei menedżeryzmu z jej zasadami silnego przywództwa, z logiką akademicką, której fundamentem jest kolegialność procesów decyzyjnych. W części empirycznej artykułu podjęta została próba oceny zmian w architekturze struktur odpowiedzialnych za kierowanie uniwersytetami w Polsce, będących efektem znowelizowanej ustawy o szkolnictwie wyższym. Na podstawie analizy statutów 36 uczelni publicznych zidentyfikowano uczelnie, które starają się zachować konserwatywny akademicki status quo, oraz takie, które adaptują swoje struktury władzy do zmieniającego się środowiska instytucjonalnego. Wyniki pokazują, że skala przeprowadzonych zmian jest determinowana przez prestiż uczelni, określony na podstawie miejsca zajmowanego w rankingach akademickich. Uczelnie wyżej notowane starają się utrzymać tradycyjne akademickie struktury władzy, w tym radę wydziału jako kolegialny organ decyzyjny, oraz silny mandat dziekana wybieranego przez pracowników wydziału. Uczelnie niżej notowane w rankingach są skłonniejsze do implementacji rozwiązań typowych dla menedżerskiej logiki instytucjonalnej.
EN
The reform of the Polish higher education system introduces an alternative model of university management, referring to the idea of managerialism. The strong academic leaders, limiting the role of academic collegiate bodies, and the involvement of external stakeholders in university management are the pillars of the new model. The article attempts to assess the changes in the structures of university authorities introduced in Polish universities as a result of the reform. The study was conducted based on an analysis of the statutes of 18 public universities. The obtained results indicate two regularities. Firstly, the new solutions place the university system closer to a model based on managerial logic. Secondly, the changes in university authority structures are not accompanied by the professionalization of management processes. Universities that maintained traditional academic authority structures before the reform made more extensive use of business management methods.
PL
Reformy systemu szkolnictwa wyższego w Polsce kryjące się pod nazwą Ustawa 2.0 wprowadzają alternatywny model zarządzania uczelniami, odwołujący się do idei menedżeryzmu. Filary nowej wizji uniwersytetu to silne przywództwo liderów akademickich, ograniczenie roli akademickich organów kolegialnych, zaangażowanie zewnętrznych interesariuszy w zarządzanie uczelnią. W artykule podjęto próbę oceny zmian struktur władz uczelni wprowadzanych w polskich uniwersytetach w wyniku reformy z roku 2018. Badanie przeprowadzono na podstawie analizy statutów 18 uniwersytetów publicznych. Otrzymane wyniki wskazują na występowanie dwóch prawidłowości. Po pierwsze, nowe rozwiązania sytuują ustrój uczelni bliżej modelu zgodnego z logiką menedżerską. Po drugie, zmianom struktur władzy uniwersytetów nie towarzyszy profesjonalizacja procesów zarządzania. Uniwersytety utrzymujące przed reformą tradycyjne akademickie struktury władzy w szerszym zakresie wykorzystywały biznesowe metody zarządzania.
EN
The main objective of the study was to analyse and assess barriers hindering public universities from acquiring EU funds for their development. The study uses methods of literature sources analysis and quantitative research with the use of questionnaire distributed among managers of EU projects implemented in public technical universities. In the course of research it was concluded that internal barriers at university regarding the provision of funds necessary to finance own contribution and the insufficient number of adequately prepared staff are of key importance. The identification of the key barriers in obtaining EU funds should enable the necessary management actions to be taken at universities that increase their absorption capacity. As part of project management, the impact of the project environment should be taken into account and, by strengthening internal universities, it is necessary to effectively limit barriers to public universities applying for EU funds.
PL
Głównym celem opracowania była analiza i ocena barier utrudniających uczelniom publicznym pozyskiwanie środków UE służących ich rozwojowi. W opracowaniu zastosowano metody analizy źródeł literaturowych oraz przeprowadzono badania ilościowe z wykorzystaniem kwestionariusza ankiety wśród kierowników projektów unijnych zrealizowanych w publicznych uczelniach technicznych. W toku badań stwierdzono, że kluczowe znaczenie mają bariery wewnętrzne w uczelni dotyczące zapewnienia środków niezbędnych do sfinansowania wkładu własnego oraz niewystarczającej liczby odpowiednio przygotowanych kadr. Identyfikacja kluczowych barier utrudniających pozyskiwanie środków UE powinna umożliwić podjęcie niezbędnych działań zarządczych na uczelniach podnoszących ich zdolność absorpcyjną. W ramach zarządzania projektem należy uwzględniać wpływ środowiska projektowego i poprzez wzmocnienie wewnętrzne uczelni skutecznie ograniczać bariery utrudniające publicznym uczelniom aplikowanie o środki UE.
EN
The main purpose of the study was to assess importance of the cost planning process in the procedure of applying and the practice of spending EU funds by state universities in Poland. In pursuit of this goal, the literature and EU guidelines were analysed, and a survey of EU project managers at state technical universities was additionally carried out. During the study, reference was made to issues such as determining resources needed to implement an EU project, ensuring financing for their own contribution and ineligible costs. The literature studies, the analysis of programming documents of the current financial perspective and the results of the survey, indicate the key role of cost planning in the effective acquisition and settlement of projects co-financed from EU funds. The expected reduction of EU funds for Poland under subsequent financial perspectives will result in further difficulties in obtaining funding. In order to increase the absorption capacity of EU funds, state universities should pay special attention to the cost planning process, providing project initiators with specialized support in budget construction and justification of planned costs.
PL
Głównym celem opracowania była ocena ważności procesu planowania kosztów w procesie aplikowania i wydatkowania środków unijnych przez uczelnie publiczne w Polsce. Dążąc do jego realizacji, dokonano analizy literatury oraz wytycznych unijnych, przeprowadzono również badanie ankietowe wśród kierowników projektów unijnych zrealizowanych w publicznych uczelniach technicznych. W trakcie badania odniesiono się do takich kwestii, jak: określenie zasobów niezbędnych do realizacji projektu unijnego, zapewnienie finansowania wkładu własnego oraz kosztów niekwalifikowalnych. Przeprowadzone studia literaturowe, analizy dokumentów programowych obecnej perspektywy finansowej oraz wyniki badania ankietowego wskazują na kluczową rolę planowania kosztów w skutecznym pozyskiwaniu i rozliczaniu projektów dofinansowanych ze środków unijnych. Spodziewane zmniejszenie środków unijnych dla Polski w ramach kolejnych perspektyw finansowych spowoduje, że pozyskanie dofinasowania stanie się jeszcze trudniejsze. Uczelnie publiczne w celu zwiększenia zdolności absorpcyjnej środków unijnych powinny szczególną uwagę poświęcić procesowi planowania kosztów, zapewniając inicjatorom projektów specjalistyczne wsparcie w konstrukcji budżetu i uzasadnieniu zaplanowanych kosztów.
PL
Cel: Celem artykułu jest ocena stosowania zasady istotności przy ujawnianiu informacji w sprawozdaniu finansowym przez uczelnie publiczne w Polsce oraz próba interpretacji zasady istotności, na potrzeby zwiększenia przydatności sprawozdania finansowego. Metodyka/podejście badawcze: Głównym materiałem badawczym były sprawozdania finansowe za lata 2017–2020 oraz opisy zasad (polityki) rachunkowości uczelni publicz-nych. Zastosowano metodę analizy źródeł (literatury, regulacji prawnych), analizę przy-padków, obserwację uczestniczącą, obserwację bezpośrednią, wnioskowanie dedukcyjne oraz doświadczenia autora z zakresu sporządzania sprawozdania finansowego. Wyniki: Uzyskane wyniki potwierdziły, że opisy zasady istotności przez uczelnie publiczne dotyczą głównie ilościowych progów istotności, natomiast brak odniesień do parametrów jakościowych. Ponadto nie występują powiązania między opisem zasady istotności w polity-ce rachunkowości lub we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego a prezentacją istot-nych informacji, co wynika z wytycznych właściwego ministerstwa do spraw szkolnictwa wyższego oraz wymagań związanych z elektroniczną wersją przekazywania przez uczelnie sprawozdania finansowego. Ponadto stosowane uniwersalne układy sprawozdania finan-sowego, wynikające z załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości w Polsce, nie są w pełni dostosowane do specyfiki uczelni publicznych, zarówno pod względem prawdopodobieństwa wystąpienia określonych zasobów lub procesów, jak i stosowanej terminologii. Implikacje praktyczne: Przedstawione w artykule wnioski powinny być wykorzystane do rozpoczęcia prac nad kształtem sprawozdania finansowego uczelni publicznych. Oryginalność/wartość: Artykuł uzupełnia lukę z zakresu sprawozdawczości finansowej uczelni publicznych. Przedstawione krytyczne poglądy mogą służyć doskonaleniu sprawozda-nia finansowego uczelni.
EN
Purpose: The purpose of the article is to assess the application of the materiality concept in information disclosures made by Polish public universities in their financial statements, as well as to attempt to interpret the materiality concept to increase the usefulness of a financial statement. Methodology/approach: Financial statements for the years 2017−2020, as well as sum-maries of significant accounting policies of public universities, were the main sources of the research data. In addition, the following research methods were used: source analysis (litera-ture, legal regulations), a case study, participant observation, direct observation, deductive reasoning, and the author's personal experience in preparing financial statements. Findings: The research results confirmed that the description of the materiality concept made by public universities mainly focuses on quantitative materiality thresholds and does not relate to qualitative parameters. In addition, there are no connections between the descrip-tion of the materiality concept in a summary of significant accounting policies or the intro-duction to the financial statement and the presentation of material information, which is the result of the guidelines of a minister responsible for higher education and the requirements related to a digitalized version of financial statements submitted by universities. Addition-ally, widely used financial statement layouts, as proposed by appendix no. 1 to the Polish Accounting Act, are not fully adapted to the specifics of public universities, neither in terms of the probability of specific resources and processes appearing nor the terminology used. Practical implications: The conclusions presented in the article should be used to begin work on the shape of public universities' financial statements. Originality/value: The article fills the gap related to the financial reporting of public universities. The critical views may be used to improve a university's financial statement.
PL
Cel: Celem artykułu jest objaśnienie znaczenia systemu rachunkowości w polskich uniwer-sytetach oraz stojących przed nim nowych wyzwań po wejściu w życie w 2019 roku nowej ustawy o szkolnictwie, biorąc pod uwagę uwarunkowania historyczne i tradycję działalności uniwersytetów w Polsce. Metodyka/podejście badawcze: W artykule zastosowano metody badawcze: analizę litera-tury przedmiotu, obserwację bezpośrednią oraz analizę dokumentów źródłowych: statutów oraz strategii wybranych uczelni. Wyniki: Na podstawie przeprowadzonych badań uzyskano obraz zmian zachodzących w polskich uczelniach w systemie rachunkowości od momentu wejścia w życie nowych regulacji dotyczących szkolnictwa wyższego, czyli od 01.10.2019 roku. Stan zaawansowania w tym obszarze oceniono jako początkowy, formułując szereg wniosków, mogących mieć praktyczną implikację przy ich uwzględnieniu w przyszłości. Praktyczne implikacje: Zaprezentowane treści pozwalają na ich wykorzystanie w prak-tyce przy tworzeniu systemów rachunkowości w uczelniach, uwzględniając nowe wyzwania sformułowane w strategiach tych jednostek, jak również wyzwania o charakterze global-nym, m.in. cyfryzację procesów biznesowych czy zmianę świadomości zarządczej społeczności akademickiej. Ponadto mogą być one podstawą do stworzenia zbioru dobrych praktyk w zakresie kompleksowego systemu rachunkowości dla uczelni. Oryginalność/wartość: Artykuł, o charakterze ogólnego przeglądu problematyki systemu rachunkowości w uniwersytetach, wypełnia lukę badawczą, która występuje w literaturze w tym obszarze. Może być on oryginalnym wkładem w proces reformowania uczelni w Polsce wskazującym, na tle historii uniwersytetów, na potencjalne zagrożenia przy jednoczesnym wyznaczaniu nowych wyzwań.
EN
Purpose: The article’s purpose is to explain the accounting systems in Polish universities and the challenges that have arisen following 2019’s entry into force of the new Act on Higher education, considering the historical background and traditions of universities in Poland. Methodology/approach: The author uses three research methods: literature analysis, direct observation, and analysis of source documents, such as statutes and the strategies of selected universities. Findings: An overview is presented of the changes in Polish universities in the accounting system that followed the new regulations on higher education entry into force, i.e., from 01/10/2019. Having assessed the development level of this research area as preliminary, the author formulated several conclusions that may have practical implications in the future. Practical implications: The content can be used in creating accounting systems in uni-versities while considering new challenges formulated in the strategies of these units, as well as challenges of a global nature – for instance, the digitalization of business processes or the shift of management awareness in academic communities. Moreover, it can serve as a base to create a set of desirable practices in complex accounting systems for universities. Originality/Value: The article, being a general review of the accounting system used at universities, fills the research gap in the literature of this specific area. It can be an origi-nal contribution to the process of reforming universities in Poland, indicating potential threats based on the history of universities, followed by setting new challenges for these institutions.
EN
Purpose: The aim of the article is to identify the reporting effects of the choice of method for the depreciation of fixed assets, defined in the accounting policy of a public university. Methodology: Empirical (qualitative) research was conducted in a deliberately selected group of public classical universities operating in Poland. The empirical material was collected by analyzing documents and from partially structured interviews conducted with the bursars (or their deputies) of these universities, who are considered to have the broadest knowledge about phenomena directly related to the surveyed entities’ finance and accounting policies. Findings: Based on the results of the research, the depreciation approaches applied in public universities in Poland have been identified. Legal regulations relating to the management of these fixed assets, which are important for implementing university tasks (i.e., necessary for research and education at the highest possible level), have also been established. The heterogeneity of the approaches leads to the lack of comparability of financial statements in this uniform group of public universities. Consequently, the identified nonuniform solutions affect the level of costs determined by universities while implementing tasks. Practical implications: The findings are important for university accountants (bursars) since they present them with solutions that can be applied in practice while pointing to the consequences of these different approaches. Originality/value: The principal cognitive value of the findings is the provision of empirical arguments revealing the diversity of depreciation methods among units from the same sector of the economy – classical universities in Poland. At the same time, one of the sources of the problem of limited comparability of their financial results was indicated.
PL
Cel: Celem artykułu jest rozpoznanie skutków sprawozdawczych wyboru metody amortyzacji środków trwałych, określonej w polityce rachunkowości publicznej szkoły wyższej. Metodyka: Badania empiryczne (jakościowe) przeprowadzono w celowo dobranej grupie publicznych uniwersytetów klasycznych funkcjonujących w Polsce. Materiał empiryczny został zebrany metodą analizy dokumentów i wywiadów częściowo ustrukturyzowanych, przeprowadzonych z kwestorami (lub ich zastępcami) tych uczelni jako osobami o najszerszej wiedzy o zjawiskach bezpośrednio związanych z finansami i polityką rachunkowości badanych pod- miotów. Wyniki: Na podstawie wyników przeprowadzonych badań rozpoznano stosowane podejścia do amortyzacji w publicznych uniwersytetach w Polsce. Ustalono również regulacje prawne odnoszące się gospodarowania tymi ważnymi dla realizacji zadań szkół wyższych aktywami trwałymi (niezbędnymi do prowadzenia badań naukowych i kształcenia na możliwie najwyższym do uzyskania poziomie). Pokazana niejednolitość stosowanych podejść w tym względzie prowadzi do braku porównywalności sprawozdań finansowych w jednolitej grupie uczelni publicznych funkcjonujących w Polsce. W konsekwencji, stwierdzone niejednolite rozwiąza- nia wpływają na poziom kosztów ustalanych przez uczelnie w trakcie realizacji zadań. Praktyczne implikacje: Ustalenia wynikające z przeprowadzonych badań są ważne dla księgowych (kwestorów) uczelni, gdyż prezentują im możliwe do zastosowania w praktyce rozwiązania, wskazując na skutki jakie mogą nieść ze sobą te odmienne podejścia. Oryginalność/wartość: Zasadniczą wartością poznawczą poczynionych ustaleń jest dostarczenie empirycznych argumentów ujawniających zróżnicowanie metod amortyzacji wśród jednostek należących do tego samego sektora gospodarki – uniwersytetów klasycznych w Polsce. Jednocześnie wskazano jedno ze źródeł problemu ograniczonej porównywalności ich wyników finansowych.
EN
Contemporary knowledge-based economy driven by information and communication technologies (ICT), requires universities to effectively use social media to initiate and build long-term cooperation with the environment, especially with the enterprise sector. The aim of the article is to determine the level of use of LinkedIn as a communication tool of public universities with the environment. The article contains terms relating to the knowledge-based economy, modern ICT, social media. The article presents the results of research on the level of use of LinkedIn by public universities and their specialized units responsible for building cooperation between universities and enterprises.
PL
Współczesna gospodarka oparta na wiedzy, której motorem napędowym są technologie informacyjno- komunikacyjne (ICT, ang. information and communication technologies), wymaga od uczelni efektywnego wykorzystania mediów społecznościowych do inicjowania i budowania długotrwałej współpracy z otoczeniem, zwłaszcza z sektorem przedsiębiorstw. Artykuł ma na celu określenie poziomu wykorzystania serwisu LinkedIn jako narzędzia komunikacji uczelni publicznych z otoczeniem. Omówiono pojęcia odnoszące się do gospodarki opartej na wiedzy, nowoczesnych technologii ICT, mediów społecznościowych. Przedstawiono wyniki badań dotyczące obecnego poziomu wykorzystania serwisu LinkedIn przez uczelnie publiczne oraz ich wyspecjalizowane jednostki, odpowiedzialne za inicjowanie i budowę współpracy uczelni z przedsiębiorstwami.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.