Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Authors help
Years help

Results found: 27

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  wiek przedszkolny
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
PL
Przedmiotem analiz są wyniki badań dotyczących uczuć religijnych dzieci w wieku przedszkolnym, otrzymane bezpośrednio (z wypowiedzi dzieci) oraz pośrednio (z wypowiedzi ich matek). Zbadano 90 dzieci w wieku 4, 5 i 6 lat za pomocą metody obrazkowej oraz przeprowadzono wywiad z ich matkami. Przedstawiono analizę rozwoju treściowej reprezentacji w zakresie uczuć religijnych u dzieci, a następnie porównano dane uzyskane od dzieci i ich matek, biorąc pod uwagę treść oraz sposób ekspresji opisywanych uczuć. Omówiono relacje w obrębie uczuć pozytywnych i negatywnych, natomiast pogłębionej analizie statystycznej poddano uczucia negatywne. Stwierdzono, że na poziomie prawidłowości globalnych obydwa źródła danych o uczuciach religijnych dzieci wykazują bardzo zbliżoną jakość. Natomiast analiza szczegółowa ujawnia różnice o zasięgu lokalnym, przy czym otrzymane wyniki nie zaprzeczają sobie, ale wzajemnie się uzupełniają.
EN
The study concerns religious feelings in preschool children as reported by the children and by their mothers. 90 children at the ages 4, 5 and 6 were studied by means of a picture method and interviews with their mothers were carried out. The paper includes a contents analysis of the representations of religious feelings in children as well as a comparison of the data from children and their mothers with the focus on both the contents and the way of expressing the feelings reported. The relationships between positive and negative feelings are discussed and more detailed statistical analysis was applied to negative feelings. It was found that on the level of general tendencies the both sources of reports concerning children’s religious feelings showed similar quality. A more detailed analysis discovered certain minor differences, however, the data from the two sources were complementary rather than contradictory.
PL
Artykuł koncentruje się na problematyce kompetencji jako istotnego zasobu, którego rozwijanie i doskonalenie warunkuje nie tylko adaptację do zadań w różnych okresach życia, ale także możliwość rozwoju. Szczególnym rodzajem kompetencji są kompetencje społeczno-emocjonalne, rozumiane jako zestaw wiedzy, umiejętności i postaw związanych z emocjami i relacjami interpersonalnymi. Pozwalają one nie tylko na rozumienie własnych zachowań i zachowań innych, ale także efektywnego budowania relacji interpersonalnych. Kształtowanie tych kompetencji powinno rozpocząć się we wczesnych etapach rozwoju dziecka, niemniej wiąże się to z wieloma trudnościami. Szczególnie istotny staje się wówczas wzrost świadomości i rozwinięcie umiejętności u rodziców, nauczycieli oraz ich wzajemnej współpracy.
EN
The article focuses on the issue of competences as a significant asset which, developed and perfected, determines not only the ability to adapt to various challenges at different stages of life, but also the ability to develop. One particular type of competence, the socio-emotional competences, understood as the body of knowledge, skills and attitudes connected to emotions and interpersonal relations. They allow not only to understand one’s own and others’ behaviour, but also to effectively build interpersonal relations. The shaping of those competences ought to begin in the early stages of child’s life, but it is hampered by many difficulties nevertheless. Particularly important becomes then increased awareness of and development of those competences in parents and teachers, as well as their cooperation.
EN
One of the most important periods in the development of child is the pre-school age. Therefore the author of this article deals specially with this period. At first the general characterization of this period is given. Next takes the author into the consideration the physical development of the child in the pre-school period. After that the psychic development is discussed. In the psychic development he describes the intellectual, volitive and emotional one. The next part of the article considers the social development in the pre-school period. Then is the moral and religious development in this age discussed. In the final part of the article is the education of the child in the pres-school period considered.
PL
W artykule podjęto problematykę zaniedbania emocjonalnego i jego daleko idących skutków w grupie dzieci w wieku przedszkolnym (3–6 r.ż.). Zaprezentowano przegląd piśmiennictwa uwzględniającego podstawową terminologię i wskazującego na bazowe problemy w funkcjonowaniu dzieci dotkniętych zaniedbaniem emocjonalnym. Opisano główne aspekty radzenia sobie z emocjami i interakcjami społecznymi przez dzieci zaniedbane. Wskazano także najistotniejsze problemy związane z zaburzeniami w obszarze funkcjonowania fizycznego, społecznego, emocjonalnego i poznawczego. W ostatniej części tekstu wspomniano o roli przedszkola jako placówki umożliwiającej zwiększenie szans rozwojowych dzieci dotkniętych zaniedbaniem.
EN
The article concerns the problem of emotional neglect and its effects on preschool children (3-6 years of age). The basic definitions together with core problems in functioning of neglected children were presented. The main aspects of managing emotions and social interactions of neglected children were described. The most important problems in physical, social, emotional, and cognitive fields were pointed. The last part of the text was dedicated to the presentation of the role of kindergarten in enhancing development in neglected children.
EN
The article presents different possibilities of promoting emotional and social competencies in preschool children. In the research on the social skills development the key factor, according to many authors, is the emotional control mechanism. The mechanism enables recognizing emotions and leading them in a way which enables the children satisfy their needs and fulfil their developmental potential as well as get on well with other members of society. Then, the researchers studying emotional competencies define them with reference to social environment. Furthermore, they emphasize the context of emotional functioning, namely other people. The competencies here entail emotional interaction with other people. The article explores the aspects of creating factors and making decisions connected with forming the constituent parts of emotional and social competencies. The methods presented in the article could be applied both in family environment and in kindergarten classroom contexts. The programs, however, refer exclusively to emotional competencies and social skills promoted in preschool education.
PL
W artykule prezentuję możliwości wspomagania kompetencji emocjonalnych i społecznych dzieci w wieku przedszkolnym. W analizach dotyczących rozwoju kompetencji społecznych czynnikiem uznawanym przez autorów za istotny są mechanizmy regulacji emocji umożliwiające rozpoznawanie emocji i kierowanie nimi w taki sposób, aby być zdolnym do zaspokajania swoich potrzeb i realizacji potencjału rozwojowego zgodnie z normami społecznymi oraz utrzymywania pozytywnych relacji z innymi. Z kolei badacze zajmujący się kompetencjami emocjonalnymi określają je w odniesieniu do otoczenia społecznego i podkreślają, że kontekstem funkcjonowania emocjonalnego są inni ludzie. Kompetencje w tym obszarze wiążą się z wymianą emocjonalną w relacjach z innymi. Rozważania dotyczące kompetencji emocjonalnych i społecznych są uzupełnione o aspekty związane z tworzeniem warunków i podejmowaniem działań związanych z kształtowaniem ich elementów składowych. Prezentowane w artykule metody są możliwe do wykorzystania zarówno w środowisku rodzinnym, jak i przedszkolnym, natomiast programy odnoszą się kompetencji emocjonalno-społecznych wspomaganych tylko w przedszkolu.
PL
Rozwój ruchowy dziecka jest nie tylko warunkiem prawidłowego funkcjonowania fizjologicznego, ale i fundamentem rozwoju ogólnego dziecka. Jak wynika z przeglądu badań dokonanych na łamach tekstu, zajęcia muzyczno-ruchowe prowadzone przez kompetentnych pedagogów mogą wspomagać nie tylko rozwój ruchowy i muzyczny, ale i stanowić podstawę do harmonizacji poznawczych, emocjonalnych i społecznych sfer rozwoju dziecka.
EN
The development of movement is not only essential to maintain proper physiological functions and skills of a child, but also fundamental for its general development. According to the research review described further in the article, music and movement classes conducted by competent teachers may not only promote physical and musical development, but also provide a basis for harmonizing the cognitive, emotional and social spheres of a child development.
PL
Celem artykułu jest dyskusja nad możliwościami wspierania procesu kreatywności u dzieci w wieku przedszkolnym. W prezentowanej pracy zwrócono uwagę na różnice definicyjne i pojęciowe w rozumieniu zjawiska kreatywności. W pierwszej części pracy przedstawiono uwarunkowania tego procesu z różnych perspektyw. Zaprezentowano ujęcie integracyjne oraz klasyczne poszukujące uwarunkowań kreatywności w charakterystyce indywidualnej rozwijającej się jednostki. W drugiej części skupiono się na opisie i uwarunkowaniach tego procesu z perspektywy rozwojowej. W tym ujęciu przedstawiono normatywny rozwój procesów poznawczych, takich jak: sprawności percepcyjne, funkcje zarządzające, pamięć, myślenie i reprezentacje poznawcze oraz ich związki ze zjawiskiem kreatywności u dzieci w wieku przedszkolnym. W podsumowaniu podjęto kontekstualne uwarunkowania rozwoju kreatywności. Wskazano potencjał tkwiący w środowisku oraz wyzwania i możliwości stojące przed edukacją przedszkolną w XXI wieku.
EN
The article aims were to present an discussion on the concept of creativity and its developmental support among children in pre- school education institutions. Article is composed of three parts. In the first part, different conceptualizations of creativity were presented. The second part is addressed to the problem of determinants of this process from integrative and developmental perspectives. This issue is focused on cognitive processes such as perceptual skills, management functions, memory and thinking. And their’ impact and connection with the phenomenon of creativity were analyzed. In the last part, the importance of the environment for the development of creativity was taken into consideration. The relational and contextual conditionings of development of creativity among children aged 3-6 was pointed. This potential was considered to be a challenge in the XXI century pre- school education.
EN
This article deals with the theme of paratheatrical performance art used in working with children. It touches on the problem of creative work using a literary text with children. It describes examples of performance-related actions motivated by lyrical compositions. Children interpret the text through the prism of their own experiences, based on their individual way of seeing and experiencing the world. These activities allow the child free creative expression, thus excluding schematic and algorithmic approach.
PL
Psychomotoryczne ujęcie rozwoju dziecka jest najbardziej typowe dla wczesnego dzieciństwa. Małe dzieci poruszając się, poznają rzeczywistość, kumulują informacje i doświadczenia, w dalszej kolejności podejmują analizy poznawcze. Ciekawość, a tym samym aktywność ruchowa dziecka w tym wieku jest objawem jego zdrowia, jak również determinantem osiąganych w przyszłości sukcesów. Na rozwój dziecka ma wpływ wiele osób, jednak najważniejsi w tych oddziaływaniach są rodzice. To oni w największym stopniu decydują o jakości dzieciństwa, dobrostanie bądź chorobie dziecka. Do obowiązków rodziców należy, między innymi, wybór przedszkola, w którym dziecko spędzi dużą część swojego dzieciństwa. Celem podjętych badań sondażowych jest próba określenia oczekiwań rodziców wobec edukacji przedszkolnej oraz ocena ich świadomości potrzeby wspierania psychomotorycznego rozwoju dziecka.
EN
Psychomotor concept of the child development is the most typical one for the early childhood. Small children get to know the reality through movement, they gather information and experience, then they draw out cognitive analyses. Curiosity and thereby physical activity of a child at this age is a sign of their health as well as a determinant for some future successes to be achieved. Many people have their impact on the child development, however the most important in these influences are parents. They decide about the quality of childhood to the highest degree: about child’s wealth or sickness. Parental duties cover, among other things, the choice of kindergarten in which a child will spend a big part of their childhood. The aim of the undertaken survey is an attempt to define the parents’ expectations towards preschool education as well as to evaluate their awareness of the need for supporting the psychomotor child’s development.
PL
Celem artykułu jest ukazanie różnic w poziomie komunikacji dzieci przedszkolnych z głęboką i znaczną wadą słuchu oraz porównanie ich poziomu z poziomem dzieci w normie słuchowej. Wszystkie wyodrębnione grupy pochodzą z rodzin słyszących. Na podstawie badań ustalono poziom umiejętności językowych dzieci z głęboką i znaczną wadą słuchu i porównano go z poziomem osiągniętym przez dzieci słyszące, co umożliwiło określenie stopnia rozwoju mowy (normatywny, opóźniony czy zaburzony u dzieci z grupy badanej). Uzyskane wyniki potwierdziły istnienie różnic ilościowo-jakościowych pomiędzy dziećmi należącymi do badanych grup. Analiza poszczególnych podkategorii wykazała ciekawą zależność: ważniejszą rolę odgrywa „dopasowanie językowe” (mode match), czyli wspólnota doświadczeń językowych pomiędzy dzieckiem niedosłyszącym a jego słyszącą matką, niżpoziom funkcjonowania werbalnego dzieci per se.
EN
The purpose of the article is to show the differences in the level of communication of preschool children with profound and severe hearing impairment and children in the hearing norm. All the studied groups of children come from hearing families. Based on the research, the level of language skills of children with profound and severe hearing impairment was determined and compared to the level obtained by hearing children, thus determining the degree of speech development (normative, delayed or disturbed) of the children in the study group. The obtained results confirmed the existence of quantitative and qualitative differences between the children belonging to the studied groups. The analysis of individual subcategories showed the existence of an interesting relationship. An important role is played by the “mode match,” which is a community of language experiences between a hearing-impaired child and their hearing mother, not the level of verbal functioning of children per se.
PL
Znaczącym wyzwaniem dla współczesnej pedagogiki przedszkolnej jest konieczność integralnej edukacji, przyjętej za przewodnią ideę wszelkich oddziaływań pedagogicznych. Wyzwanie to nie jest nowością zarówno dla przedszkolnej pedagogiki, jak i pedagogii – obie bowiem w swej najgłębszej istocie wyrastają z idei integralności i ideę tę realizują w różnorodnych formach i zakresach. Integralny charakter pedagogiki przedszkolnej w jej podstawowych założeniach implikuje tożsame odniesienia w obrębie przedszkolnej pedagogii, znajdując odzwierciedlenie w całej działalności przedszkola. Treści edukacji zakładają oprócz dostarczania dzieciom wiedzy o świecie i rozwijania ich sprawności intelektualnej również kształtowanie sprawności fizycznej i postaw prozdrowotnych, budzenie postaw prospołecznych zarówno w odniesieniu do rodziny, wspólnoty, jak też szerszych grup społecznych, wprowadzanie w świat wartości estetycznych, kształtowanie sfery emocjonalnej i kompetencji moralnych. Integracja treści edukacji opiera się więc o zasadę wielostronności, dbałości o właściwe relacje składników treści oraz doboru tychże treści z różnych dziedzin wychowania. Analiza współczesnej problematyki integralności człowieka dowodzi jednak, że w obszarach pedagogiki i pedagogii przedszkolnej pomija się niezwykle istotny wymiar człowieka – jego wymiar duchowy. Prezentowany artykuł stanowi próbę praktycznych odniesień do współczesnej pedagogii przedszkolnej w aspekcie stymulowania duchowego rozwoju dziecka jako sfery życiowej przestrzeni, pozwalającej mu na realizowanie własnego człowieczeństwa.
EN
The necessity of integral education, accepted as a leading idea for all pedagogical interactions, is an important challenge for modern preschool education. This challenge is not new both for preschool education and pedagogy which have their deepest origins in the idea of integrity and realise it in different forms and scopes. An integral character of preschool education, based on its main assumptions, implies similar references to preschool pedagogy, as reflected in the entire activity of kindergartens. Education contents assumes that, besides coming to knowledge on the world and developing their intellectual skills, children also work on their physical abilities and health-oriented attitudes, learn some prosocial behaviours with reference to family, community and bigger social groups, they are acquainted with the world of aesthetic values and shape their emotional and moral competences. Thus, integration of education contents is based on the rule of variability, care for proper relations of the contents and their selection from different educational fields. However, an analysis of the issues related to the modern human integrity proves that we often forget about a very important dimension – the spiritual one – in the fields of preschool pedagogy and education. The presented article is an effort to make practical references to modern preschool education in the aspect of stimulation of children’s spiritual development as the part of their life space which allows them to realise their own humanity.
PL
Niniejsza analiza dotyczy uczestnictwa młodszych dzieci w procedurze sądowej w roli świadka, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości wynikających z fazy ich rozwoju. W licznych pracach opisywano doświadczenia profesjonalistów dokonujących przesłuchań małoletnich świadków. Inspirację niniejszej analizy stanowiły wyniki polskiego badania dotyczącego przesłuchiwania małych dzieci prowadzonego wśród osób prowadzących takie przesłuchania – sędziów i biegłych psychologów. Analizie poddano najważniejsze aspekty rozwoju małego dziecka (w wieku przedszkolnym) i psychologiczne aspekty jego funkcjonowania, które mogą umożliwiać mu uczestnictwo w procedurze sądowej lub je utrudniać. Dotychczasowe doświadczenia profesjonalistów wraz ze standardami przesłuchiwania małoletnich opracowane przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę pozwalają na sformułowanie rekomendacji dotyczących podejmowania i włączania dzieci w procedury sądowe.
EN
This analysis is related to the forensic interviewing of young children. It concerns the participation of younger children in the court procedure as a witness, with particular emphasis on their development opportunities. Multiple studies showing the experience of professionals interviewing minor witnesses. The inspiration was the results of a Polish study on interviewing young children, also conducted among people who interviewed children – judges and expert psychologists. The most important aspects of the development of a young child (in preschool age) and the psychological aspects of their functioning, which may allow or interfere with the process of their participation in the court procedure, were analyzed. The experience of professionals so far, along with the standards of juvenile interviewing developed by the Empowering Children Foundation, allow for the selection of recommendations regarding taking up and including children in court procedures.
EN
Both executive functions and locus of control start to develop in childhood and represent different nature. However, do they develop quite independently? Locus of control is an important dimension of personality which may be located on the continuum with two ends: internal and external locus of control. The research repeatedly indicate that in developmental changes of locus of control the educational influences are regarded as a key factor (Kulas, 1998; Loeb, 1975). More contemporary research suggest that there might be also biological basis of locus of control (Declerck, Boone et al., 2006; Kochanska, Murray et al., 2000). Specifically, brain mechanisms responsible for self-regulation might be linked to biological bases of locus of control. In self-regulation processes, executive functions play the key role as they have an influence on the efficacy of intentional human behaviours. High efficacy of behaviours and – as a consequence - the feeling of satisfaction, may support the formation of internal locus of control. The research objective is to determine the connection between executive function’s efficiency and locus of control in five-year old children. In spite of lack of empirical evidence from small children, it was assumed that children with high executive function’s efficiency manifest more often internal locus of control (in contrast to children with low executive function’s efficiency.
PL
Zarówno funkcje wykonawcze, jak i poczucie umiejscowienia kontroli wzmocnień zaczynają się kształtować już w okresie dzieciństwa. Wprawdzie reprezentują one odmienną naturę, ale czy rozwijają się zupełnie niezależnie od siebie? Wielokrotnie wskazywano, iż w zmianach rozwojowych poczucia kontroli istotną rolę odgrywają oddziaływania wychowawcze (Kulas 1998, Loeb 1975). Nowsze wyniki badań sugerują także prawdopodobne biologiczne uwarunkowania poczucia kontroli (Declerck, Boone i in. 2006; Kochanska, Murray i in. 2000). Podłożem określonego poczucia kontroli mogą być mózgowe mechanizmy odpowiedzialne za autoregulację. Kluczową rolę w procesach autoregulacyjnych odgrywają funkcje wykonawcze wpływające na skuteczność podejmowanych przez człowieka działań. Wysoka skuteczność działania (wraz z poczuciem satysfakcji, które mu towarzyszy) może sprzyjać kształtowaniu się kontroli wewnętrznej. Celem badań było ustalenie związku między sprawnością funkcji wykonawczych a poczuciem umiejscowienia kontroli u dzieci pięcioletnich. Mimo braku doniesień empirycznych dotyczących małych dzieci założono, że u pięciolatków charakteryzujących się wysoką sprawnością funkcji wykonawczych można częściej zarejestrować poczucie kontroli wewnętrznej (w porównaniu z dziećmi o niskiej sprawności funkcji wykonawczych). Wyniki potwierdziły to założenie. Sprawność funkcji wykonawczych istotnie różnicowała poczucie umiejscowienia kontroli w sytuacjach sukcesów oraz niepowodzeń u badanychdzieci. Dodatkowe analizy wykazały, że pięcioletni chłopcy charakteryzowali się większą sprawnością funkcji wykonawczych w porównaniu z dziewczynkami. Z kolei dziewczynki miały istotnie większe zewnętrzne poczucie umiejscowienia kontroli w sytuacjach sukcesów oraz niepowodzeń w porównaniu z chłopcami. Wyniki te dyskutowane są w kontekście oddziaływań socjalizacyjnych, które podejmuje się wobec chłopców i dziewczynek.
EN
Aim. Future health conditions and psychosocial functioning depend on development during early childhood. The aim of this study is to verify the effectiveness of the educational intervention program on the development of preschool girls. Method. Participants for both the experimental (n=21) and control (n=27) groups were picked randomly from 4 preschool establishments whose level of educational programs meets the requirements of the Ukrainian state pre-school educational program. All participants in the current study are girls with an age range of 5 to 6. Girls in the control groups (CG) were participating in normal physical education classes according to the Ukrainian State “Sure Start”. program for preschool children. Girls in experimental group (EG) are participating in a program designed by the authors. Results. Results have shown significantly greater physical development in the EG, especially in terms of chest circumference, which may indicate that karate-related exercises have a better influence on the development of the respiratory system than standard interventions. Conclusion. The findings of this study indicate that the experimental program is more beneficial for both the mental and physical development of preschool girls. Karate could serve as a means of physical education even before school education starts. The experimental program should be considered a preventative program, which will significantly reduce possible future health care costs
PL
Wprowadzenie. Stan zdrowia i funkcjonowanie psychospołeczne zależy w dużej mierze od rozwoju we wczesnym dzieciństwie. Obecnie na całym świecie obserwuje się niższy poziom aktywności fizycznej i wskaźników zdrowotnych wśród dzieci w wieku przedszkolnym. W ten trend wpisuje się bardzo dużo dzieci na Ukrainie. Wiele z nich nie jest gotowych do rozpoczęcia nauki w szkole. Istnieją przesłanki mówiące, że karate i inne dalekowschodnie sztuki walki mogą być korzystne dla rozwoju dzieci. Dlatego, że zapewniają one harmonijny rozwój zarówno w sferze fizycznej i psychicznej. Celem tych badań jest weryfikacja efektywności wpływu wdrożonego programu edukacyjnego na dziewczynki w wieku przedszkolnym. Materiał i metody. Uczestnicy badań zarówno w grupie eksperymentalnej (n=21), jak i kontrolnej (n=27) byli dobrani losowo z czterech placówek przedszkolnych, które spełniały wymogi edukacyjne Ukraińskiego programu edukacji przedszkolnej. Dziewczynki były w wieku od 5 do 6 lat. Dziewczynki z grupy kontrolnej (CG) uczestniczyły w regularnych zajęciach wychowania fizycznego zgodnie z Ukraińskim programem rządowym „Pewny start”. Dziewczynki z grupy eksperymentalnej (EG), uczestniczyły w programie opracowanym przez autorów. Wyniki. Otrzymane wyniki ujawniają istotnie wyższy poziom rozwoju fizycznego w grupie eksperymentalnej, zwłaszcza w obszarze obwodu klatki piersiowej, co może wskazywać, że ćwiczenia z elementami karate mają lepszy wpływ na rozwój układu oddechowego niż standardowe programy. Wnioski. Otrzymanie wyniki uprawniają do konkluzji, że eksperymentalny program jest bardziej korzystny zarówno dla rozwoju fizycznego, jak i mentalnego u dziewczynek w wieku przedszkolnym. Ten program powinien być postrzegany, jako prewencyjny, z uwagi na możliwość znacznej redukcji kosztów opieki zdrowotnej w przyszłości.
PL
Edmund Bojanowski w swojej koncepcji pedagogicznej podkreśla istotną rolę zabawy w kontekście wszechstronnego rozwoju dziecka. Zabawa stanowi dla dziecka formę poznawania świata i odgrywa ważną rolę w jego harmonijnym rozwoju. Zaspokaja jego istotne potrzeby rozwojowe, pobudza do zdobywania wiedzy i rozwija myślenie przyczynowo-skutkowe. Podczas zabawy dzieci nabywają wielu umiejętności i rozwijają swoje zainteresowania. Bojanowski przypisywał zabawom szczególną rolę wychowawczą. Niniejszy artykuł ukazuje rolę zabaw w procesie wychowania dziecka, a także przedstawia rodzaje i cele zabaw dziecięcych.
EN
Edmund Bojanowski in his pedagogical concept emphasizes the important role of fun in the context of a child’s comprehensive development. Fun is a form of exploration for the child and plays an important role in its harmonious development. It satisfies its important developmental needs, stimulates knowledge acquisition, and develops cause-and-effect thinking. During play children acquire many skills and develop their interests. Bojanowski attributed the play a special educational role. This article shows the role of play in the process of raising a child, and also shows the types and goals of children’s play.
EN
 The aim of the research was the analysis of the connections between cognitive flexibility, planning ability and locus of control in the situations of successes and failures in the group of preschool children. 97 examinees participated in the research (Mmonths = 59) attending to kindergartens in Lublin. The following methods were used in the study: The Scale of Locus of Control for Preschool Children by Barbara Szmigielska (1996), Tower of London TOL DX, second edition (Culbertson, Zillmer, 2011) and an experimental trial examining mental flexibility based on the Dimensional Change Card Sort (DCCS) by Philip D. Zelazo (2006) and the Wisconsin Card Sorting Test, in the Polish adaptation of Aleksandra Jaworowska (2002). It was assumed that the high efficiency of cognitive flexibility and planning abilities should coexist with more internal than external locus of control. Children who plan better and are able to change their attitude fluently during their work have more effective actions. This, in turn, should favor a higher internalization of successes, and in the case of failures, it should lead to the development of more adaptive strategies aimed at modifying one’s own actions to avoid failures in future. The hypothesis has been confirmed. Additional analyzes carried out with reference to gender revealed, that girls and boys didn’t differ in terms of the analyzed variables.
PL
Celem badań była analiza powiązań między giętkością poznawczą i zdolnością do planowania a poczuciem kontroli sukcesów oraz niepowodzeń wśród dzieci przedszkolnych. W badaniach wzięło udział 97 dzieci (Mmiesiące = 59) uczęszczających do lubelskich przedszkoli. Poczucie kontroli badano za pomocą Skali Poczucia Kontroli u Dzieci Przedszkolnych Barbary Szmigielskiej (1996), zdolność do planowania – drugą edycją Testu Wieży Londyńskiej TOL DX (Culbertson, Zillmer 2011), natomiast zdolność do przełączania się – próbą eksperymentalną wzorowaną na Dwuwymiarowym Teście Sortowania Kart dla Dzieci Philipa D. Zelazo (2006) oraz Teście Sortowania Kart z Wisconsin w polskiej adaptacji Aleksandry Jaworowskiej (2002). Założono, że wysoka sprawność w zakresie giętkości poznawczej oraz zdolności do planowania będzie współwystępować z bardziej wewnętrznym poczuciem kontroli zdarzeń. Dzieci lepiej planujące i umiejące płynnie zmieniać nastawienie w trakcie wykonywanej pracy charakteryzują się wyższą skutecznością podejmowanych działań. To z kolei powinno sprzyjać wyższej internalizacji sukcesów, zaś w przypadku niepowodzeń powinno prowadzić do opracowywania bardziej adaptacyjnych strategii ukierunkowanych na modyfikację własnych sposobów działania w celu uniknięcia porażek w przyszłości. Hipoteza się potwierdziła. Dodatkowe analizy prowadzone z podziałem na płeć nie wykazały różnic między dziewczynkami i chłopcami w zakresie analizowanych zmiennych.
EN
The problem of the formation of values and value relationships of a child in preschool age is an important psychological and pedagogical goal. Values are considered as guidelines necessary for a person as a separate “coordinate system” for a concrete assessment of events, one’s own actions, and various aspects of reality. They are the main components of the personality structure, as well as culturally-shaped regulators of behavior and activity. Preschool age is an important stage in the formation and development of personality. This is a period of active knowledge of oneself and the world, the development of basic values, norms of behavior and relationships. Value relationships are considered as a component of the content of education, as a component of the holistic worldview of an individual. Today, it is axiology that serves as the methodological basis for the development of the theory and practice of personality value relations, since it is a doctrine of the nature of values, their place in reality, and the structure of the value world.
PL
Problem kształtowania wartości i relacji wartości dziecka w wieku przedszkolnym jest ważnym celem psychologicznym i pedagogicznym. Wartości traktuje się jako wytyczne, które są niezbędne dla człowieka jako odrębny „układ współrzędnych” dla konkretnej oceny wydarzeń, własnych działań i różnych aspektów rzeczywistości. Są one głównymi składnikami struktury osobowości, a także ukształtowanymi kulturowo regulatorami zachowań i aktywności. Wiek przedszkolny to ważny etap w kształtowaniu i rozwoju osobowości. To okres aktywnego poznawania siebie i świata, kształtowania podstawowych wartości, norm zachowania i relacji. Relacje wartości są uważane za składnik treści edukacji, element całościowego światopoglądu jednostki. Dziś to aksjologia służy jako metodologiczna podstawa rozwoju teorii i praktyki relacji wartości osobowości, ponieważ jest to doktryna o naturze wartości, ich miejscu w rzeczywistości i strukturze świata wartości.
RU
Проблема формирования ценностей и ценностных отношений ребенка в дошкольном возрасте является важной психолого-педагогической целью. Ценности рассматриваются как руководящие ориентиры, необходимые человеку в качестве отдельной «системы координат» для конкретного оценивания событий, собственных поступков, различных аспектов действительности. Они являются основными составляющими структуры личности, а также культурно-сформированными регуляторами поведения и деятельности. Дошкольный возраст – важный этап в становлении и развитии личности. Это период активного познания себя и мира, освоения базовых ценностей, норм поведения и взаимоотношений. Ценностные отношения рассматриваются как компонент содержания образования, как компонент целостного мировоззрения личности. Сегодня именно аксиология служит методологической основой разработки теории и практики ценностных отношений личности, поскольку является учением о природе ценностей, об их месте в реальности, о структуре ценностного мира.
Psychologia Rozwojowa
|
2013
|
vol. 18
|
issue 3
87–108
EN
The paper presents the results of research on identification of creative preschoolers via observation of their overt behavior in two settings: at home and in the kindergarten. A model of preschoolers’ creative activity as well as two original observational sheets were prepared on the basis of the knowledge of the subject. The data were collected form a sample of parents and teachers of 235 preschoolers. The main categories of creative activity at home were: humour, autonomy, self-expression, persistence, fantasy/imagination, stubbornness; in the kindergarten they were: exploration, control/autonomy, engagement. The results show that the relationship between the parents’ and teachers’ ratings was very weak. The children exhibited a wide range of creative behaviors across the main categories rather than a full pattern (syndrome) of creative behavior. These findings support the existence of a large and at the same time dispersed creative potential of preschoolers, very diversified patterns of creative behaviors, and small developmental changes within this range.
PL
Artykuł dotyczy wykorzystania wybranych technik arteterapeutycznych w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym. Wyjaśnia pojęcie i rodzaje twórczości dziecka w wieku przedszkolnym, opisuje znaczenie zajęć arteterapeutycznych w pracy przedszkola. Odwołuje się do badań jakościowych w zakresie wykorzystania zajęć muzycznych i plastycznych w terapii dziecka. Badania oparto na obserwacji postępów w zakresie umiejętności muzycznych i plastycznych dzieci sześcioletnich w toku prowadzonych zajęć arteterapeutycznych (obejmujących improwizacje ruchowe, improwizacje z wykorzystaniem instrumentów perkusyjnych, działalność plastyczną). Egzemplifikacją prowadzonych badań jest przedstawione studium przypadku sześcioletniej dziewczynki objętej zajęciami z zakresu arteterapii.
EN
The article discusses the use of selected techniques in art therapy work with children of preschool age. It explains the concept and forms of a preschooler’s creativity and describes the importance of art therapy in a preschool. The article refers to qualitative research in the use of music and art in a child’s therapy. The study was based on observation of the progress of musical and art skills of six year olds in the course of art therapy classes (including movement improvisation, improvisation using percussion instruments and artistic activity). Exemplification of the research is presented in a case study of a six year old girl who participated in art therapy.
PL
Wartości w życiu każdego człowieka stanowią nieodłączny element jego egzystencji. Ukierunkowują jego działanie. Wpływają na podejmowane decyzje. Pomagają interpretować własne zachowania i działania innych osób. Wiek przedszkolny jest okresem, w którym rozpoczyna się kształtowanie moralności, istnieją rzeczy mniej lub bardziej istotne dla dziecka. Warte odkrycia jest zatem to, co dla dzieci w okresie przedszkolnym jest ważne. W celu poznania wartości istotnych dla dzieci w wieku przedszkolnym przeprowadzono badania, którymi objęto 70 dzieci sześcioletnich uczęszczających do wybranych białostockich przedszkoli i oddziałów przedszkolnych. Zastosowaną w badaniach metodą była analiza wytworów pracy, a narzędziem – analiza rysunku. Badanie odbyło się w trakcie pobytu dzieci w placówce. Uzyskane dane pozwoliły odpowiedzieć na postawiony problem badawczy: Jakie wartości badane dzieci sześcioletnie uznają za ważne w swoim życiu? Najistotniejszą wartością dla badanych dzieci jest rodzina; następnie zabawa, zabawki oraz Bóg jako stworzyciel świata. Uzyskane dane empiryczne mogą być cennym źródłem informacji, pozwalającym dostosować proces kształcenia i wychowania w taki sposób, aby odpowiadał on sferze najbliższego rozwoju dziecka.
EN
Values in everyone’s life are an integral part of their existence. They guide their actions. They influence the decisions made. They help interpret their own behaviors and actions of others. Preschool age is a period when moral development begins, there are things that are more or less important to the child. It is therefore worth discovering what is important to preschool children. In order to learn about the values that are important to preschool children, a study was conducted involving 70 six-year-old children attending selected Bialystok kindergartens and preschool departments. The method used in the study was the analysis of work products and the tool was drawing analysis. The study took place during the children’s stay at the facility. The data obtained allowed to answer the research problem: What values do six-year-old children consider important in their lives? The most important value for the children surveyed is family. Then play, toys and God as the creator of the world. The empirical data obtained can be a valuable source of information, allowing to adjust the education and upbringing process in such a way as to respond to the child’s nearest area of development.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.