Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  złożenia
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

O wyrazach złożonych z komponentem арт- w języku bułgarskich mediów

100%
Długosz N.
Linguistica Copernicana
|
2019
|
vol. 16
EN
This paper discusses the problem of Bulgarian compound nouns with the component арт-. I would like to draw your attention to several significant features of the compound words in question. It mainly concerns the feature of brevity, the creation of new structures on the basis of a simple model based on analogy as well as the fact that the feature of formal transparency of compounds is accompanied by a large degree of semantic density. At the level of semantic analysis I used the text linguistic approach and emphasized the usefulness of cognitive methods of interpreting the meaning of the discussed type of words. I put an accent on the semantic blur of derivatives used in the language of the mass media out of context.
PL
W artykule podejmuję problem bułgarskich rzeczowników złożonych z komponentem арт-. Zwracam uwagę zwłaszcza na kilka istotnych cech interesujących mnie złożeń. Chodzi przede wszystkim o seryjny charakter derywatów, powstałych w oparciu o prosty model słowotwórczy bazujący na analogii, a także o cechę formalnej przejrzystości omawianych compositów, której towarzyszy wysoki stopień zagęszczenia semantycznego. Na poziomie analizy semantycznej derywatów stosuję ujęcie tekstologiczne oraz wykorzystuję wybrane metody językoznawstwa kognitywnego. Kładę nacisk na zjawisko semantycznego rozmycia derywatów w języku mediów.
2
Publication available in full text mode
Content available

Gij zult andermans taalfouten koesteren! Tolerantie voor taalveranderingen en spellingfouten

94%
Kowalska-Szubert A.
Roczniki Humanistyczne
|
2020
|
vol. 68
|
issue 5
95-104
NL
Dit essay is een pleidooi voor zorgvuldiger taalgebruik met name door docenten en vertalers Nederlands. Met name de spelling blijkt altijd weer een lastig struikelblok te zijn, en dat lang niet alleen voor tweede- of vreemdetaalleerders. Het essay gaat in op de problematiek van samengestelde woorden en fouten die bij het wel of niet aaneenschrijven van deze woorden worden gemaakt door professionele taalbeoefenaars van het Nederlands.
EN
This essay is a plea for more careful use of Dutch language, in particular by translators and teachers of Dutch. In particular, the spelling always proves to be a difficult stumbling block, and not just for second-language or foreign-language learners. The essay examines the problem of compound words and mistakes made by professional language practitioners of Dutch when writing these words or not.
PL
Będziesz miłował błędy innych ludzi! Tolerancja dla zmian w języku i błędów językowych Niniejszy esej to apel o bardziej staranny język, zwłaszcza do nauczycieli i tłumaczy języka niderlandzkiego. Zwłaszcza pisownia jest, jak się okazuje, ciągle poważnym problemem, i to nie tylko dla osób uczących się języka niderlandzkiego jako drugiego albo obcego. Niniejszy esej porusza problematykę złożeń i błędów, jakie popełniane są przy pisaniu łącznym lub rozdzielnym tychże złożeń przez osób zawodowo zajmujących się językiem niderlandzkim.   Dit essay is een pleidooi voor zorgvuldiger taalgebruik met name door docenten en vertalers Nederlands. Met name de spelling blijkt altijd weer een lastig struikelblok te zijn, en dat lang niet alleen voor tweede- of vreemdetaalleerders. Het essay gaat in op de problematiek van samengestelde woorden en fouten die bij het wel of niet aaneenschrijven van deze woorden worden gemaakt door professionele taalbeoefenaars van het Nederlands.
3
Publication available in full text mode
Content available

Złożenia z komponentem "biało" w językach słowiańskich

84%
Wysoczański W.
Językoznawstwo
|
2020
|
vol. 14
29-46
EN
Among compound units with the name of white (biało) in linguistic resources compound units, in particular, clearly constitute a group. The material of Slavic languages under consideration confirms a large number of compound units with reference to the white color of non-terminological character. Within them one can distinguish several basic thematic fields, the most representative of which are referring to a human being, first of all to the external appearance and social dimension of life, as well as animals located in the subject area. The terminological resource of compounds with the “white” component is also rich, which are mainly biological terms ‒ botanical and zoological, anatomical-medical and technical, to a lesser extent belonging to other elements of the world.
PL
Wśród jednostek z nazwą barwy białej w zasobie językowym wyraźną grupę stanowią złożenia. Rozpatrywany materiał języków słowiańskich poświadcza dużą liczebność kompozycji z odwołaniem do barwy białej o charakterze nieterminologicznym. W ich obrębie można wyróżnić kilka zasadniczych pól tematycznych, z których najbardziej reprezentatywne są odnoszące się do człowieka, przede wszystkim do wyglądu zewnętrznego oraz społecznego wymiaru życia, a także mieszczące się w polu tematycznym zwierzęta. Bogaty jest też zasób terminologiczny złożeń z komponentem biało, który stanowią głównie terminy biologiczne – botaniczne i zoologiczne, anatomiczno-medyczne i techniczne, w mniejszym stopniu należące do innych elementów świata.
4
Publication available in full text mode
Content available

Włoskie złożenia nominalne typu V+N – problemy tłumaczenia na język polski

84%
Putka I.
Forum Lingwistyczne
|
2018
|
issue 5
85-93
EN
The focus of the article is on the structural and semantic analysis of Italian V+N compounds and on their translation into Polish. These structures indicate the agents, objects, containers, notions and phenomena. In Polish, they resemble the Italian formations in terms of structure and derivation or they show regularity in translation accoring to Polish derivational norms. The Polish equivalents manifest themselves as regular deverbal or denominal derivatives with a suffix or as periphrastic expressions. In the case of some new compounds of that type, created on the basis of linguistic competence and existing models, it is not always easy to find an equivalent, despite functional rules of word formation. Semantic restrictions and cultural differences are often the reason for their untranslatability.
5

Die Rolle der Konfixe in der modernen deutschen Wortbildung

84%
Dargiewicz A.
Prace Językoznawcze
|
2012
|
issue 14
63-77
EN
For more than twenty years now, confix has been a topic of great interest for linguists and it has become an indispensable part of the current research devoted to word formation with foreign elements. However, there are still contentious issues related to the problem of confixes that require more academic research and explanations. Contemporary linguists hold debates concerning the confix, its precise definition, classification and ways of distinguishing it from other word-forming formants. Confix plays a very important role in the contemporary German language. Nowadays, only foreign confixes are productive. They form new units of meaning as a result of being combined with native word-forming affixes and elements of compounds. Foreign confixes are also important from the point of view of communication, namely, they are productive in many languages. Additionally, the same formants are used in many languages, for example the formant -phob-, and this phenomenon certainly facilitates international communication. Julia Trunkwalter (cf. 2009: 300) believes that the term “confix” should be included in lexicons and dictionaries and considers it necessary to popularize the word outside scholarly circles, because foreign elements in the German word formation system are of great significance not only for linguists and non-scholars interested in language, but also for German language learners. The confix-related research belongs to the area of the latest German word formation scholarship and the steady influx of new ideas concerning confixes proves that language is constantly evolving, always demanding active interest from its users.
6
Publication available in full text mode
Content available

O patocelebrytach i patointeligencji, czyli o nowych złożeniach z (produktywnym) członem pato-

84%
Cierpich-Kozieł A.
Język Polski
|
2022
|
vol. 102
|
issue 4
5-20
PL
Composita z członem pato- pełnią funkcję innowacji leksykalnej: w sposób pejoratywny nazywają nowe zjawiska społeczne lub określają osoby budzące powszechne oburzenie, wywołujące konsternację i/lub zainteresowanie. Ich produktywność wzrasta przede wszystkim za sprawą Internetu, w tym mediów społecznościowych. Celami artykułu są: omówienie wyekscerpowanych złożeń, prześledzenie chronologii ich pojawiania się w polszczyźnie, jak również opisanie znaczenia wybranych jednostek oraz określenie ich statusu formalnego.
EN
New Polish compound words formed with the prefix pato- [‘patho-’] undertake an innovative lexical function in communicating a pejorative meaning. They refer not only to new social phenomena but also to persons who provoke public outrage, cause widespread consternation and/or arouse interest. Undoubtedly, the Internet, including the social media, generates their productivity boost. The aim of the article is to excerpt such compounds and investigate their synchronic development in the Polish language. Furthermore, we shall comment on the meaning of some selected lexical units as well as define their formal status.
7

Pflanzennamen in Form dreigliedriger Komposita

84%
Guz M.
Prace Językoznawcze
|
2013
|
issue 15/2
37-46
EN
This paper discusses the names of the plants in three-word compounds. The research material was taken from Pflanzennamen und botanischeFachwörter. BotanischesLexikon by Rudolf Schubert and Günther Wagner. The names of the plants were evaluated according to the criterion of the two-word structure of each compound. In this way, the analyzed names were divided into two groups with the following structures: 1. Basic word + compound 2. Compound + basic word The groups were then analyzed in terms of form and semantics. As far as form is concerned, it has been found that in the majority of cases the compounds are composed of nouns and rarely of other speech elements. Concerning semantics, it is interesting that in the second group, i.e. compound + basic word, both components of the compound belong almost exclusively to the same thematic groups.
8
Publication available in full text mode
Content available

Złożenia i związki frazeologiczne w tekście i w przekładzie – implikacje dla dydaktyki przekładu

67%
Filar M.
Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik
|
2016
|
issue 16
11-22
XX
The article discusses the phenomenon of compounds and idioms as a vital issue in the didactics of translation, exemplified by Polish and German. The author applies Langacker’s cognitive grammar to the description of compound nouns, explains the partial compositionality of complex linguistic units, presents their semantic types and analyses their semantic potential in the press article entitled Grauer Markt (Der Spiegel 2006/32). The cognitive analysis of its translation equivalents comprises the description of the main difficulties related to the translation of particular types of compounds, both literal and non-literal Polish constructions and the explanation of typical errors made by Polish students.
9

Worunter leidet die heutige Gesellschaft? Zu einigen zeitkritischen Wortbildungen in der deutschen Gegenwartssprache

67%
Dargiewicz A.
Prace Językoznawcze
|
2016
|
issue 18/1
5–28
DE
Die heutige immer wieder nach neuen Erfahrungen, Erlebnissen und vor allem nach Luxus und Mode strebende Gesellschaft stellt eigentlich eine Gefahr für sich selbst dar. Bei diesem Streben nach Erfolg, Macht, materiellem Besitz, Luxus und Karriere kommen nämlich viele Schwächen des zeitgenössischen Menschen zum Vorschein. Zeitkritische Wortbildungen mit den Komponenten -drang, -druck, -itis, -manie, -rausch, -sucht, -wahn, -wut, -zwang, wie z.B. Putzsucht, Kaufzwang, Kaufwut, Kaufsucht, Konsumdrang, Fitnessmanie, Fitnesswahn, Gesundheitswahn, Montagitis, Rabatteritis, Erwartungszwang, Zeitdruck charakterisieren die heutige Gesellschaft, ihr Wesen, enthüllen die wahre Natur des heutigen Menschen. Um seine Ziele zu erreichen, handelt er skrupellos, wie ein Besessener, legt er ein zwanghaftes Verhalten an den Tag. Dieser fast wie ein Wahnsinniger agierende Mensch, der einen unwiderstehlichen, ihn durch seine gesetzten Prioritäten süchtig machenden Drang nach der Verwirklichung seiner Ziele, Ideen und Wünsche verspürt, verbalisiert auch seine Handlungsweise auf besondere Art und Weise. Er produziert Wortbildungen, deren Bestandteile sein Handeln als nicht den Normen entsprechend, als Handeln eines Kranken darstellen, deren semantische und wortbildungsspezifische Analyse zum Gegenstand des vorliegenden Beitrags wurde.
EN
With its drive towards new experiences and adventures, and above all toward the life of luxury and trend following, the modern day society in fact constitutes a danger to itself. The aspirations to success, power, material goods, luxury and career demonstrate the contemporary man’s weaknesses. The word forms which express critical attitudes toward the events and phenomena of the contemporary world and contain components such as -drang, -druck, -itis, -manie, -rausch, -sucht, -wahn, -wut, -zwang, e.g. in words such as Putzsucht, Kaufzwang, Kaufwut, Kaufsucht, Konsumdrang, Fitnessmanie, Fitnesswahn, Gesundheitswahn, Montagitis, Rabatteritis, Erwartungszwang, Zeitdruck, Einkauftstrauma, portray the contemporary society and unmask its true nature. In order to achieve their goals, the contemporary humans act in immoral ways, as if possessed, under considerable pressure and coercion. While acting in the above specified ways, humans experience an irresistible, downright intoxicating need to realize their goals, visions and wishes, and this modus operandi is described in a very particular manner: through the creation of compounds and derivates derivatives whose parts present the humans’ actions as non-normative, as a work of someone who is ill. This article will be devoted to a semantic analysis of the above mentioned word forms and some peculiarities in their word formation.
PL
Dzisiejsze dążące do wciąż nowych doświadczeń, przeżyć, a przede wszystkim do luksusu i podążające za modą społeczeństwo stanowi właściwie niebezpieczeństwo samo dla siebie. Podczas tego dążenia do sukcesu, władzy, materialnych dóbr, luksusu i kariery ujawniają się słabości -wut, -zwang, jak np. Putzsucht, Kaufzwang, Kaufwut, Kaufsucht, Konsumdrang, Fitnessmanie, Fitnesswahn, Gesundheitswahn, Montagitis, Rabatteritis, Erwartungszwang, Zeitdruck, Einkauftstrauma, charakteryzują współczesne społeczeństwo, jego istotę, demaskują jego prawdziwą naturę. Aby osiągnąć swoje cele, współczesny człowiek działa bez skrupułów, jak opętany, pod przymusem i presją. Postępując prawie jak obłąkany, odczuwa nieodpartą, wręcz uzależniającą, potrzebę realizacji swoich celów, idei, marzeń, życzeń i werbalizuje swój sposób działania w szczególny sposób. Produkuje on złożenia, derywaty, których człony przedstawiają jego działanie jako nieodpowiadające normom, jako działanie kogoś, kto jest chory. Analiza semantyczna oraz specyfika słowotwórcza tych tworów słowotwórczych są przedmiotem niniejszego artykułu. współczesnego człowieka. Twory słowotwórcze wyrażające krytyczny stosunek wobec wydarzeń i zjawisk współczesnego świata z komponentami -drang, -druck, -itis, -manie, -rausch, -sucht, -wahn,
10
Publication available in full text mode
Content available

Język w czasach zarazy. O wpływie pandemii na system leksykalny języka polskiego i rosyjskiego

67%
Kuligowska K.
Acta Polono-Ruthenica
|
2020
|
vol. Tom 3 Nr XXV
109-126
PL
Celem artykułu jest prezentacja dynamicznych zmian w polskim i rosyj-skim systemie leksykalnym dokonujących się pod wpływem pandemii koronawirusa na świecie. Materiał badawczy zaczerpnięty został z polskich i rosyjskich czasopism, audycji radiowych i telewizyjnych oraz tekstów internetowych z pierwszej połowy 2020 roku. Jego analiza strukturalno-semantyczna pozwala na przedstawienie wpływu, jaki obecna sytuacja wywiera na polskie i rosyjskie słownictwo. Od momentu pojawie-nia się wiadomości o coraz liczniejszych zachorowaniach na COVID-19 w obu językach uaktywniły się wyrazy kluczowe, stanowiące bazę słowotwórczą dla powstających nie-mal każdego dnia neologizmów w postaci złożeń, kontaminacji i derywatów prostych. Część wyrazów zyskała zupełnie nowe znaczenie lub zgoła odmienne nacechowanie. Do ogólnej odmiany obu badanych systemów językowych przeniknęła duża liczba wyra-zów specjalistycznych, wywodzących się głównie z terminologii medycznej. Szerząca się epidemia nieodwracalnie zmieniła wiele aspektów życia współczesnego człowieka. Mocno odcisnęła swoje piętno także na systemie leksykalnym języka polskiego i rosyjskiego.
EN
The paper analyses the dynamic changes in the Polish and Russian lexi-cal system taking place under the influence of the coronavirus pandemic. The research material was excerpted from Polish and Russian magazines, TV news and internet texts from the first half of 2020. A structural and semantic analysis of neologisms demon-strated the impact that extralinguistic factors have on the language. Since the news about the increasing numbers of cases of COVID-19 appeared, keywords have been activated in both languages acting as a word-formation base for new compounds, contaminations and simple derivatives. Some common words have acquired a new meaning or a completely different connotation. A large number of specialist words, derived mainly from medical terminology, have penetrated the general variety of both language systems under study. The pandemic has irreversibly changed many aspects of contemporary life. It has also left a strong mark on the lexical system of Polish and Russian.
11

Worunter leidet die heutige Gesellschaft? Zu einigen zeitkritischen Wortbildungen in der deutschen Gegenwartssprache

67%
Prace Językoznawcze
|
2016
|
issue 18/1
5–28
PL
Dzisiejsze dążące do wciąż nowych doświadczeń, przeżyć, a przede wszystkim do luksusu i podążające za modą społeczeństwo stanowi właściwie niebezpieczeństwo samo dla siebie. Podczas tego dążenia do sukcesu, władzy, materialnych dóbr, luksusu i kariery ujawniają się słabości współczesnego człowieka. Twory słowotwórcze wyrażające krytyczny stosunek wobec wydarzeń i zjawisk współczesnego świata z komponentami -drang, -druck, -itis, -manie, -rausch, -sucht, -wahn,-wut, -zwang, jak np. Putzsucht, Kaufzwang, Kaufwut, Kaufsucht, Konsumdrang, Fitnessmanie, Fitnesswahn, Gesundheitswahn, Montagitis, Rabatteritis, Erwartungszwang, Zeitdruck, Einkauftstrauma, charakteryzują współczesne społeczeństwo, jego istotę, demaskują jego prawdziwą naturę. Aby osiągnąć swoje cele, współczesny człowiek działa bez skrupułów, jak opętany, pod przymusem i presją. Postępując prawie jak obłąkany, odczuwa nieodpartą, wręcz uzależniającą, potrzebę realizacji swoich celów, idei, marzeń, życzeń i werbalizuje swój sposób działania w szczególny sposób. Produkuje on złożenia, derywaty, których człony przedstawiają jego działanie jako nieodpowiadające normom, jako działanie kogoś, kto jest chory. Analiza semantyczna oraz specyfika słowotwórcza tych tworów słowotwórczych są przedmiotem niniejszego artykułu.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.