Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Authors help
Years help

Results found: 30

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  zdolności
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
PL
Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, jaka jest relacja między doświadczaniem alienacji przez młodzież o zróżnicowanym typie zdolności i predyspozycji twórczych. Analizy statystyczne bazowały na wynikach 331 osób badanych w wieku 16–20 lat, które wypełniały Skalę Poczucia Alienacji Kmiecik-Baran,Test Myślenia Twórczego Urbana-Jellena oraz Ankietę Personalną. Wyniki wskazują, że osoby uzdolnione artystycznie odznaczają się wyższym poziomem wyobcowania oraz poczucia osamotnienia i anomii niż młodzież deklarująca inny typ uzdolnień (językowe, ścisłe). W świetle uzyskanych danych zasadniczo brak jest istotnych korelacji między poczuciem alienacji a predyspozycjami twórczymi.Badania ujawniły jednak, że poczucie wyobcowania i osamotnienia sprzyja myśleniu twórczemu, ale tylko u dziewcząt.
EN
This study investigated the relationship between student alienation, abilities and creativity predisposition. The adolescents completed the Kmiecik-Baran Scale of Alienation and the Urban-Jellen Creativity Thinking Test (TCT), and answered questions about personal characteristics. The analysis was based on results from a total of 331 undergraduate students, age 16–20. The outcome indicated that the level of alienation (mostly loneliness and anomie) is the highest among artistically gifted adolescents. In light of the obtained data, no correlation between the sense of alienation and creative predisposition was found. However, the relationship between student alienation and creativity predisposition was positive but very weak and only among girls.
EN
Each participant in an organisation has a certain potential for development: skills, preferences and interests conducive to specific groups of occupations, types of activities or types of careers. Sufficiently early and accurate diagnosis of this potential is not only an important personal question, but first and foremost an issue of major importance for the society and organisation, including also economic aspects. Indeed, classics of economics have pointed out that the wealth of nations comes not only from the general principles of market management but also from that of how they are used for individual abilities, talents and motivation of creative activities. One of the main objectives of the education system at any level should be an early identification of skills and talents and training them for effective and creative activities. Age of workers should not be here a general factor, because the intellectual development of human resources is important at every stage of their career.
PL
Każdy uczestnik organizacji dysponuje pewnym potencjałem rozwojowym: zdolnościami, preferencjami i zainteresowaniami sprzyjającymi określonym grupom zawodów, rodzajom czynności lub typom karier zawodowych. Dostatecznie wczesne i trafne rozpoznanie tego potencjału to nie tyle ważna kwestia osobista, ile przede wszystkim zagadnienie o doniosłym znaczeniu społecznym oraz organizacyjnym, w tym ekonomicznym. Już bowiem klasycy ekonomii podkreślali, że bogactwo narodów wynika nie tylko z ogólnych zasad rynkowego gospodarowania, ale także z tego, w jaki sposób wykorzystywane są indywidualne zdolności, talenty i motywacja do działań twórczych. Jednym z podstawowych celów systemu edukacji na dowolnym poziomie winno stać się więc wczesne rozpoznawanie zdolności i talentów oraz kształcenie ich dla sprawnej i twórczej działalności. Wiek pracowników nie powinien tu być czynnikiem kryterialnym, gdyż rozwój intelektualny kadr jest ważny na każdym etapie kariery zawodowej.
PL
Synektyka według jej twórcy, Williama J.J. Gordona, oznacza posługiwanie się analogią w dążeniu do zrozumienia problemu i wypracowania skutecznego (twórczego, często też oryginalnego) rozwiązania. U jej podstaw tkwi zrozumienie inności, niezwykłości oraz zastosowanie metafory opartej na analogii po to, by spojrzeć na problem z innej perspektywy. Procedura synektyczna składa się z kilku etapów, których podstawą jest myślenie metaforyczne oparte na szczegółowych heurystykach zwanych analogiami. W.J.J. Gordon wyróżnia cztery ich rodzaje: bezpośrednią (prosta), personalną (osobista), symboliczną i fantastyczną. Wszystkie można znaleźć w powieści Szatan z siódmej klasy (1937) Kornela Makuszyńskiego. Skonstruowana przez niego postać literacka, detektyw-amator (Adam Cisowski), stosując różne techniki rozwiązywania problemów, korzysta z palety możliwości, które „podpowiada” synektyka. Pisarz wyposaża również swojego bohatera w cechy, które charakteryzują tzw. ucznia zdolnego (talent detektywistyczny oparty jednocześnie na logicznym rozumowaniu i wychodzeniu poza schemat myślenia konwergencyjnego). Przy okazji sam autor odsłania własny talent epicki (m.in. oryginalność w prowadzeniu bohatera i kształtowaniu fabuły).
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań jakościowych, którymi objęto 4 nauczycieli uczniów zdolnych pracujących w liceach ogólnokształcących, posiadających kwalifikacje zawodowe określone rozporządzeniem ministra właściwego do spraw oświaty, różnymi stopniami awansu zawodowego oraz stażem pracy od 13 do 36 lat. W badaniach wykorzystany został wywiad indywidualny półstandardowy. Celem badań było poznanie strategii kształcenia uczniów zdolnych z perspektywy doświadczeń nauczyciela. Badania pozwoliły także na poszerzenie wiedzy na temat pracy nauczyciela uczniów zdolnych.
EN
The purpose of the hereby paper is to present the most important new dimensions and problems of enterprise resource management as perceived in terms of contribution of these resources to building strategic advantage. In the text the following issues have been discussed: • current terminology dilemmas related to enterprise resources, • present classifi cations of enterprise resources and their cognitive and utilitarian signifi cance, • role of enterprise resources in building strategic advantage, • situational approach to resource management, • increasing role of relational capital.
PL
Celem niniejszego tekstu jest ukazanie ważniejszych spośród nowych wymiarów i problemów zarządzania zasobami organizacji, postrzeganych z perspektywy przyczyniania się tych zasobów do tworzenia przewagi strategicznej. Omówiono między innymi: • współczesne dylematy terminologiczne towarzyszące zasobom organizacji, • obecne klasyfi kacje zasobów organizacji oraz ich znaczenie poznawcze i utylitarne, • rolę zasobów organizacji w budowaniu przewagi strategicznej, • podejście sytuacyjne do zarządzania zasobami, • rosnącą rolę kapitału relacyjnego.
EN
Developing students’ abilities and talents is both a task and a challenge of modern education. This issue is particularly important for students at risk of social maladjustment, because building on the potential possessed by these young people can lead to their faster socialization. The paper presented here defines the term “abilities” and the spectrum of abilities distinguished by Janina Uszynska-Jarmoc, Beata Kutnar and Jerzy Mantur is shown. The fallowing section present ways to develop particular types of abilities of the charges of the Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii w Solcu nad Wisłą were presented.
PL
Rozwijanie zdolności i uzdolnień uczniów jest zarówno zadaniem, jak i wyzwaniem współczesnej edukacji. Kwestia ta jest szczególnie ważna dla uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym, ponieważ bazowanie na potencjale posiadanym przez tych młodych ludzi może prowadzić do ich szybszego uspołecznienia. W artykule zdefiniowano termin „zdolność” oraz ukazano spektrum zdolności wyróżnionych przez Janinę Uszyńską-Jarmoc, Beatę Kunat i Jerzego Mantura. W dalszej części zaprezentowano sposoby rozwijania poszczególnych rodzajów zdolności wychowanków Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii w Solcu nad Wisłą.
PL
Motywacja jest czynnikiem wpływającym na aktywność człowieka od jego najmłodszych lat poprzez całą dorosłość. Uwidacznia się to w trzech najważniejszych obszarach, tj.: zabawy, edukacji i pracy. Sfery te łączą się ze sobą w różnych proporcjach i zależą one od wielu czynników związanych ze środowiskiem życia i zainteresowaniami jednostki. Do tych najważniejszych należą: opieka, wychowanie, edukacja, otoczenie rodziny, atmosfera rodzinna, uwarunkowania społeczne, ekonomiczne, zdrowie i inne. Czynniki te kształtują u dziecka postrzeganie świata, a także wpływają na jednostkę w zakresie podejmowania ważnych decyzji, do których należy m.in. wybór kierunku studiów. Środowisko ludzi, obiektów, miejsce życia implikują motywy zachowania się człowieka, które przekładają się na jego aspiracje życiowe.
EN
Motivation is a factor influencing human activity from an early age through entire adulthood. It manifests itself in the three most important areas: play, education and work. These areas combine with each other in different proportions and they depend on many factors related to the living environment and the interests of the individual. The most important ones include care, upbringing, education, family environment, family atmosphere, social and economic conditions, health, and others. These factors shape the child's perception of the world, and also affect the individual in making important decisions, which include, among others, the choice of the field of study. The environment of people, objects, and place of living imply motives in creating human behaviour, which translates into his life aspirations.
EN
In the article the peculiarities of formation of creative capabilities in preschool children by means of a fairy tale is considered as concerning their language abilities, development of creative imagination, artistic thinking, power of observation, as well as their verbal, emotional and figurative memory and capacity for fantasy. In the formation of a preschool child’s creative personality by means of the national fairy tale it is necessary to make an efficient use of the attentive narration, alternative inventiveness, reproduction of fictitious images (verbal, behavioural, effectual), staging of the fairy tales and stories, scenic episodes, dramatizing plays and games adapted for the stage, imitating games and exercises.
PL
Artykuł porusza kwestię osobliwości formowania twórczych zdolności przedszkolaków przy pomocy bajki, szczególnie zdolności językowych, twórczej wyobraźni, myślenia artystycznego i umiejętności obserwacji, a także emocji i obrazowej pamięci, słuchu rytmicznego oraz umiejętności fantazjowania. Przy formowaniu twórczej postawy przedszkolaka za pomocą ukraińskiej ludowej bajki należy wykorzystać uważne opowiadanie i wymyślanie własnych fragmentów bajek, przedstawianie obrazów z bajek (za pomocą słowa, zachowania, działalności), inscenizowanie bajek, opowiadań, zabawy-dramatyzacje, obrazki sceniczne, imitacyjne zabawy i ćwiczenia, zabawy teatralizowane.
EN
The being of Pedagogy for Maria Montessori is getting to the statement itself, that since every child is different, should develop according to its possibilities, competence and the ability – of individual developmental plans so that their real accomplishment enables the independent and more effective learning for him. Child raised in its heart of hearts pedagogies of Maria Montessori will be a person independent, responsible for oneself and world, diligent in the future. The development of every child is causing itself according to individual \ of “plan of the development\”. Therefore it isn’t possible from above to create the education and teaching system without taking individual characteristics of the child into account. Maria Montessori devoted a lot of attention to the music appreciation. A join of the music is important with the move which is an important factor of the child development.
PL
Istota pedagogiki Marii Montessori sprowadza się do stwierdzenia, że każde dziecko jest inne, powinno rozwijać się według swoich możliwości, kompetencji i umiejętności – indywidualnych planów rozwojowych tak, aby ich właściwa realizacja umożliwiała mu naukę samodzielną i efektywniejszą. Dziecko wychowane w duchu pedagogiki Marii Montessori będzie w przyszłości osobą samodzielną, odpowiedzialną za siebie i świat, pracowitą. Rozwój każdego dziecka dokonuje się według indywidualnego „planu rozwoju”. Dlatego nie można z góry stworzyć systemu wychowawczego i dydaktycznego bez uwzględnienia indywidualnych cech dziecka. Wychowaniu muzycznemu Maria Montessori poświęciła wiele uwagi. Ważne jest łączenie muzyki z ruchem, który jest ważnym czynnikiem rozwoju dziecka.
10
Content available remote

Kierunki pracy poradniczej z rodzinami dzieci zdolnych

63%
EN
Counseling directed at gifted youth has enjoyed great interest in recent years. This article highlights the need to include parents into counseling activities. The author discusses key directions of counseling work with families raising talented daughters and sons.
PL
Zagadnienie poradnictwa skierowanego do dzieci i młodzieży zdolnej cieszy się w ostatnich latach coraz większym zainteresowaniem teoretyków i praktyków. Intencją niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na potrzebę uwzględnienia w działalności poradniczej działań adresowanych do rodziców. W kolejnych częściach tekstu omówiono kluczowe kierunki pracy poradniczej z rodzinami wychowującymi zdolne córki i synów.
11
63%
Roczniki Filozoficzne
|
2019
|
vol. 67
|
issue 3
53-71
PL
W artykule w pierwszej jego części prezentuję wybrane, najważniejsze elementy zdolnościowej koncepcji (capabilities approach) współczesnej amerykańskiej filozof Marthy C. Nussbaum. W drugiej części poddaję krytyce pewne elementy tej koncepcji, traktując ją, zgodnie z deklaracją Nussbaum, jako przede wszystkim teorię polityczną, a nie moralną.
EN
In this article, in its first part, I present some selected and most important elements of the capabilities approach developed by contemporary American philosopher Martha C. Nussbaum. In the second part, I criticize certain elements of this concept, treating it, in accordance with Nussbaum’s declaration, as above all a political theory, not a moral one.
EN
Purpose. The optimization of training judo practitioners in the techniques of the physical elements of judo based on the underlying principles and the informational-matrix training technology model, which was created to train sportspeople in motor skills. Methods. Two groups of students participated in the research: the experimental group (young men aged 18-20, n= 30) and a control group (young men aged 18-20, n=30). All the necessary procedures to verify the uniformity of the groups were conducted (p<0.05). The experiment was conducted from 2010 to 2014. We used statistical methods to determine the qualitative and quantitative indicators in the resulting research data of the research (X mean, t, p, s). Results. We substantiated the use of didactic laws in the training of Judo techniques. Adequate usage of goal-setting structural elements in the training of motor actions for the mastery of physical exercises was accentuated. The principle of functional redundancy and reliability in the execution of the Ura Nage throw was demonstrated. The possibility of applying didactic laws to training in counter attack for example, was shown. It was noted that when there was a high level of fatigue there was a reduction in the variability of effort differentiation. This phenomenon is recommended for use as a methodic technique in training and in the perfection of movements to increase their stability and reliability. We determined the degree of motor exercise mastery, which met its required outcome. A minimum number of exercise and cycle repetitions was set at an 80% skillfulness level (189- 504 repetitions and 3-8 cycles). Such an approach to mastering martial arts techniques reduced training time by between 2.97 and 7.96 times. Conclusions. One of main factors in perfecting the training process is a consideration of didactic laws, the sports practitioner’s individual features; his individual style. It is important to substantiate the optimal correlation of physical loads and a sports practitioner’s rest intervals.
PL
Cel. Optymalizacja treningu techniki ćwiczeń fizycznych w judo na podstawie praw dydaktycznych i matrycy informacyjnej modelu technologii szkolenia, stworzonej do treningu zdolności motorycznych sportowców. Metody. W badaniach uczestniczyły dwie grupy studentów: grupa eksperymentalna (chłopcy, w wieku 18-20, n = 30) oraz grupa kontrolna (chłopcy, w wieku 18- 20, n = 30). Wszystkie wymagane procedury weryfikacji jednorodności grup zostały przeprowadzone (p <0,05). Eksperyment odbył się w latach 2010-2014. Użyto metod statystycznych dla określenia jakościowych i ilościowych wskaźników otrzymanych wyników badań (średnia X, t, p, s). Wyniki. Uzasadniono stosowanie praw dydaktycznych w treningu technik judo. Podkreślone zostało odpowiednie wykorzystanie elementów konstrukcyjnych przy wyznaczaniu celów szkolenia w ćwiczeniach fizycznych. Przedstawiona została zasada redundancji funkcjonalnej i niezawodności w wykonywaniu rzutu Ura Nage, a także możliwość zastosowania praw dydaktycznych w treningu na przykładzie kontrataku. Zauważono także, że przy wysokim stopniu zmęczenia zmienność różnicowania się wysiłku zostaje zmniejszona. Zjawisko to jest zalecane do stosowania, jako technika metodyczna w treningu i doskonaleniu ruchów w celu zwiększenia ich stabilności i wiarygodności. Autorzy stwierdzili stopień opanowania ćwiczeń motorycznych, które spełniły bezwarunkowo swoje zadanie. Ustalona została minimalna ilość ćwiczeń i cykli powtórzeń wymaganych by osiągnąć sprawność na poziomie 80% (189-504 powtórzeń i 3-8 cykli). Takie podejście do opanowania technik sztuk walki oszczędza czas treningu od 2,97 do 7,96 razy. Wnioski. Jednym z głównych czynników procesu szkolenia doskonałości sportowej jest uwzględnienie przepisów dydaktycznych, indywidualnych cech sportowca i jego indywidualnego stylu. Ważne jest, aby uzasadnić optymalną korelację obciążeń fizycznych i przerw na odpoczynek dla sportowców.
13
63%
EN
The aim of the article is to show the place of religion in the lives of gifted people. The subject of the related research was gifted people’s understanding of religion. It was conducted using qualitative methods in the interpretive paradigm. Proxemic analysis was performed on the research results, leading to the conclusion that religion is important in the lives of gifted people. It is an indispensable element on their path to personal maturity and comprehensive development. Faith in God allows them to discover the meaning of life and helps them to define their own goals and successfully achieve them. Thanks to religion, the respondents discovered a sense of community and gained the support of other believers – friends from the parish and family members. Faith strengthens them in their sense of security and the experience of individual fulfillment and it protects from repeating destructive behavioral patterns. Having general and specific abilities and achieving academic success did not prevent the respondents from living their faith. Among the pedagogical implications, it is worth emphasizing the need for an integral perception of a person who also needs faith in God for their holistic development. In this perspective, educators, teachers, and parents who share their faith in God can play an important role for the younger generations and can accompany them in their faith and everyday life.
PL
Celem niniejszego artykułu jest ukazanie miejsca religii w życiu badanych osób zdolnych. Przedmiotem badań własnych uczyniono rozumienie religii przez osoby zdolne. Badania zostały przeprowadzone za pomocą metod jakościowych w paradygmacie interpretatywnym. Użyto do nich analizy proksemicznej. Analiza wyników badań prowadzi do wniosku, że religia jest istotna w życiu badanych osób zdolnych. Jest ona nieodzownym elementem na ich drodze do dojrzałości osobowej i wszechstronnego rozwoju. Wiara w Boga pozwala im odkrywać sens życia, pomaga określać własne cele i pomyślnie je realizować. Dzięki niej osoby badane odkrywają poczucie wspólnoty i zyskują oparcie w innych wierzących osobach – przyjaciołach z parafii i członkach rodziny. Wiara umacnia ich w poczuciu bezpieczeństwa i doświadczeniu indywidualnego spełnienia oraz chroni od powielania destrukcyjnych wzorców. Posiadanie zdolności ogólnych, specyficznych i wysokich wyników w nauce nie przeszkadza badanym w przeżywaniu swojej wiary. Wśród implikacji pedagogicznych na podkreślenie zasługuje konieczność integralnego postrzegania osoby, która do holistycznego rozwoju potrzebuje również wiary w Boga. W tej perspektywie wierzący wychowawcy, nauczyciele i rodzice mogą być wzorem dla młodych pokoleń oraz towarzyszyć im w ich wierze i codziennym życiu.
PL
Celem artykułu jest wskazanie roli, jaką mogą odegrać Grupy Bojowe Unii Europejskiej w budowaniu potencjału politycznego i militarnego. W artykule omówiono genezę grup bojowych, ich rodzaje, zasady działania i skład. Artykuł dostarcza także ocenę procesu decyzyjnego dotyczącego wykorzystania grup bojowych, ich zadań i celów. Artykuł zawiera również analizę faktycznego wykorzystania Grup Bojowych UE i kończy się omówieniem przyczyn słabości systemu. Podjęto próbę znalezienia odpowiedzi na pytanie: jaki mógłby być wkład grup bojowych w budowanie potencjału Unii Europejskiej i umacnianie jej pozycji na arenie międzynarodowej?
EN
This article aims at pointing out the role that could be played by the European Union Battlegroups in building its political and military potential. The article discusses the genesis of the battlegroups, their types, principles of operation and composition. It continues with the evaluation of the decision-making process regarding the use of battlegroups, their tasks and objectives. The article also provides the analysis of the actual use of the EU Battlegroups and ends up with the discussion of the causes of the system weakness. It tries to provide an answer to the following question: what is the contribution of the battle-groups to building the European Union’s potential and strengthening its position on the international arena?
PL
W nowych modelach zdolności i twórczości coraz częściej uwzględniane są zmienne kulturowe. Wynika to ze zmian w definiowaniu pojęć, przemian społeczno-kulturowych, współpracy międzynarodowej. Wzrasta rola międzynarodowych badań porównawczych. Zwykle wykorzystywana jest w nich dywergencja: indywidualizm–kolektywizm. Z nielicznymi wyjątkami większość badań jest prowadzona w instytucjach zachodnich. Najczęściej porównywane są ze sobą kraje zachodnie i wysoko rozwinięte gospodarczo kraje azjatyckie. Wyniki badań wskazują na różnice kulturowe w rozpoznawaniu oraz kształceniu uczniów zdolnych i twórczych. W artykule scharakteryzowano główne obszary badań międzykulturowych nad zdolnościami i twórczością. We wnioskach wskazano na rozbieżność między rozwojem wiedzy teoretycznej a praktyką szkolną, w której istnieją bariery kulturowe dla edukacji zdolnych. Główny problem stanowi tu niedoreprezentacja uczniów z grup mniejszościowych w programach edukacyjnych dla uzdolnionych. Praca nauczyciela z uczniami zdolnymi w warunkach wielokulturowości jest szczególnym wyzwaniem. Wymaga sprawiedliwych społecznie i zróżnicowanych strategii diagnozowania uzdolnień. Uczniowie zdolni z grup odmiennych kulturowo mają specyficzne problemy i potrzeby edukacyjne. Są to uczniowie podwójnie wyjątkowi.
EN
Cultural variables are increasingly being taken into account in new models of ability and creativity. This is due to changes in the definition of terms, socio-cultural changes, and international cooperation. The role of international comparative research is growing. Usually, the divergence is used: individualism-collectivism. With few exceptions, most of the research is conducted in Western institutions. Western countries and highly developed Asian countries are most often compared with each other. The results of the research indicate cultural differences in recognizing and educating gifted and creative students. The article comprises an outline of the main areas of cross-cultural research on abilities and creativity. The conclusions indicate a discrepancy between the development of theoretical knowledge and school practice, where there are cultural barriers to the education of the gifted. The main problem here is the underrepresentation of students from minority groups in educational programs for the gifted. Teacher’s work with gifted students in multicultural conditions is a special challenge. It requires socially equitable and differentiated strategies for diagnosing giftedness. Gifted students from culturally diverse groups have specific educational problems and needs. They are doubly exceptional students.
EN
The paper focuses on the issue of special gifts of individuals with dyslex-ia. Many authors suggest that specific learning disabilities, like dyslexia, are connected with talents. Most often they point to the high level of vis-ual and spatial abilities. Unfortunately, the analysis of the findings of the available research shows that there is insufficient evidence that dyslexics are more creative and gifted than other people.
EN
The abilities of children and the school conditions detrimental to their development, as observed by parents, are one of the important motivations behind the decision to homeschool children. In this model of education, the parents are responsible for making it possible for the child to develop according to their capabilities. The aim of this article is to describe the engagement of parents in developing their children’s abilities in home education. Research was performed in the qualitative tradition, using the narrative interview method. The resulting research material was subjected to analysis and interpretation. The Differentiating Model of Giftedness and Talent by Françoys Gagné was used as an inspiration. The conducted research allowed to describe and interpret parents’ activity in developing children’s abilities – to categorize and describe their actions, the types of ability they identify and help develop, and to present reflections which accompany parents while realizing those tasks. It can be concluded that homeschooling parents concentrate on creating the appropriate conditions for their children to develop abilities, and on equipping them with corresponding skills and competences.
PL
Zdolności dziecka i niesprzyjające ich rozwojowi warunki szkolne, które obserwują rodzice, są jednym z istotnych motywów podejmowania edukacji domowej. W tym trybie edukacji to rodzice odpowiedzialni są za umożliwienie dziecku rozwoju adekwatnego do jego możliwości. Celem artykułu było opisanie zaangażowania rodziców w rozwijanie zdolności dziecka w edukacji domowej. Badania przeprowadzone zostały w tradycji jakościowej, metodą wywiadu narracyjnego. Uzyskany materiał badawczy poddano analizie i interpretacji. Wykorzystano Model Różnicujący Zdolności i Talent Françoys Gagnégo. Przeprowadzone badania pozwoliły opisać i zinterpretować aktywność rodziców w obszarze rozwijania zdolności dziecka (skategoryzować i opisać działania, które podejmują, rodzaje zdolności, które identyfikują i pomagają dziecku rozwijać), oraz przedstawić refleksje towarzyszące rodzicom w realizacji tych zadań. Można wnioskować, że rodzice w edukacji domowej koncentrują się w swoich działaniach na stworzeniu dzieciom warunków do rozwoju zdolności oraz wyposażeniu ich w kompetencje, które temu sprzyjają.
PL
Problematyka dzieci zdolnych dorastających w naturalnym środowisku rodzinnym podejmowana jest dość powszechnie. Zauważalna jest natomiast niewielka ilość badań dotyczących dzieci uzdolnionych przebywających w środowisku pieczy zastępczej. Jednocześnie kwestia posiadania, rozwijania oraz wspierania zdolności jest bardzo istotna zwłaszcza w odniesieniu do wychowanków środowisk zastępczych pozbawionych podstawowego środowiska rozwojowego, jakim jest rodzina. Środowiska zastępcze również mogą skutecznie wspierać potencjał swoich podopiecznych. Publikacja stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, jakie działania wspierające są podejmowane w środowisku zastępczym w odniesieniu do zdolnych podopiecznych. Metodą badawczą wykorzystaną w badaniach są studia przypadków. Badania wskazują na zróżnicowane formy wsparcia zdolnych wychowanków, tj. organizacja dodatkowych zajęć, uzależnionych od zainteresowań czy posiadanych zdolności podopiecznego; pomoc finansową jako tę, która jest im niezbędna do przyszłego procesu usamodzielnienia, wsparcie emocjonalne i wiele innych. Przy czym widoczne są pewne różnice między działaniami pieczy instytucjonalnej i rodzinnej, te drugie bowiem zdecydowanie częściej korzystają z pomocy poradni psychologiczno-pedagogicznych czy organizacji wspierających zdolnych uczniów, chociażby w formie finansowanych stypendiów.
EN
The issue of gifted children growing up in a natural family environment has been addressed quite widely. However, small amount of research regarding gifted children residing in the foster care environment is noticeable. At the same time, the issue of having, developing and supporting abilities is extremely significant, especially with regard to pupils of foster care environments deprived of their primary developmental environment, which is the family. Foster care environments can also effectively support the potential of their pupils. The publication is an attempt to answer the question of what support activities are undertaken in the foster care environment in relation to gifted pupils? The research method is case studies. The research indicates various forms of support for gifted pupils: the organization of additional activities, depending on the interests or abilities of the pupil or the financial support as the one they need for the future process of independence, as well as emotional support and others. At the same time, some differences are visible between the activities of institutional and family care, as the latter definitely more often uses the help of psychological and pedagogical counseling centers or organizations supporting gifted students, even if in the form of funded scholarships.
EN
Introduction: After nearly a century of analysis, gifted students' education has evolved into a complex scientific discipline with its own methods, teaching practices and research programs. Solutions are sought that ensure, gifted children and adolescents the optimal conditions for developing their potential. It requires taking into account knowledge of the psychological mechanisms responsible for the development of abilities, achievements and the well-being of gifted individuals Research Aim: The purpose of the article was to identify psychological areas of support for gifted students. The literature on theoretical findings on the structure of giftedness was reviewed, and the results of research on selected characteristics of people belonging to this special group were analyzed. Evidence-based Facts: Based on the analysis of models of outstanding abilities and available empirical research on the difficulties and problems of gifted people, the importance of psychological support in the emotional-motivational sphere, social sphere, personality sphere, development of creativity and within the family system of gifted people is indicated. Summary: Institutional support of gifted students, adapting curricula to their needs and abilities should go hand in hand with psychological measures for harmonious development and shaping the well-being of these individuals.
PL
Wprowadzenie: Po niemalże stu latach analiz edukacja uczniów zdolnych przekształciła się w złożoną dyscyplinę naukową z własnymi metodami, praktyką nauczania i programami badawczymi. Poszukiwanie jak najlepszych rozwiązań, które zapewniłyby uzdolnionym dzieciom i młodzieży optymalne warunki dla rozwijania ich potencjału wymaga uwzględnienia wiedzy dotyczącej psychologicznych mechanizmów odpowiedzialnych za rozwój zdolności, kształtowanie osiągnięć i dobrostanu uzdolnionych jednostek. Cel badań: Celem artykułu było nakreślenie psychologicznych obszarów wsparcia uczniów zdolnych. Dokonano przeglądu literaty poświęconej teoretycznym ustaleniom w zakresie struktury zdolności oraz przeanalizowano wyniki badań dotyczących wybranych cech osób należących do tej szczególnej grupy. Stan wiedzy: Na podstawie analizy modeli wybitnych zdolności oraz dostępnych badań empirycznych w zakresie trudności i problemów osób zdolnych nakreślono znaczenie wsparcia psychologicznego w sferze emocjonalno-motywacyjnej, społecznej, osobowościowej, rozwijania kreatywności oraz w ramach systemu rodzinnego osób zdolnych. Podsumowanie: Instytucjonalne wsparcie uczniów zdolnych, dostosowywanie programów nauczania do ich potrzeb i możliwości powinno iść w parze z psychologicznymi działaniami służącymi harmonijnemu rozwojowi i kształtowaniu dobrostanu tych osób.
PL
Artykuł podejmuje problematykę uzdolnień dzieci w wieku przedszkolnych. Na podstawie przeprowadzonych badań i analizy literatury przedmiotu omówiono zagadnienia związane z rozwojem uzdolnień przedszkolaków. Przedstawiono najczęściej obserwowane uzdolnienia, ich diagnozę oraz sposoby wsparcia dziecka uzdolnionego. Podkreślono konieczność współpracy rodziców i placówki przedszkolnej. Zwrócono uwagę na trudności, z jakimi borykają się rodzice dzieci uzdol-nionych. Wnioski oraz praktyczne rady i wskazówki wynikające z badań i analizy literatury przedmiotu mogą być wykorzystane w praktyce pedagogicznej, aby stymulować rozwój dziecięcych uzdolnień.
EN
The article addresses the issue of the giftedness of preschool children. Based on research and literature analysis, issues related to the development of preschoolers’ talents were discussed. The most frequently observed aptitudes, their diagnosis and ways of supporting a gifted child are presented. The necessity of cooperation between parents and the kindergarten was emphasized. Attention was paid to the difficulties faced by parents of gifted children. The conclusions, practical advice and tips resulting from the research and analysis of the literature on the subject can be used in pedagogical practice to stimulate the development of children’s talents.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.