Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 14

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Artykuł prezentuje polską adaptację narzędzia Multidimensional Acceptance of Loss Scale. Skala ta służy do diagnozowania akceptacji niepełnosprawności, zgodnie z jej rozumieniem zawartym w teorii akceptacji straty Beatrice Wright. W artykule zawarto informacje związane z opracowaniem polskiej wersji językowej skali oraz sprawdzaniem jej właściwości psychometrycznych. Badania walidacyjne przeprowadzono w grupie osób z nabytą niepełnosprawnością ruchową: uszkodzeniem rdzenia kręgowego oraz po amputacji kończyny dolnej. Uzyskane dane wskazują na satysfakcjonującą rzetelność, stabilność i trafność prezentowanego narzędzia.
EN
The paper presents a Polish adaptation of the tool Multidimensional Acceptance of Loss Scale. This scale is used to assess disability acceptance understood according to acceptance of loss theory by Beatrice Wright. The article contains information relating to the development of the Polish-language version of the scale and verification of its psychometric characteristics. Validation studies were performed in a group of patients with acquired motor disabilities: spinal cord injuries and lower extremity amputations. The data obtained indicate satisfactory reliability, stability and validity of the research tool presented.
PL
Nabycie urazu rdzenia kręgowego zaliczane jest do najbardziej traumatycznych, wstrząsowych zdarzeń radykalnie przeobrażających dotychczasowe życie jednostki. Proces przystosowywania się do życia z trwałymi ograniczeniami jest ściśle powiązany z wartościowaniem własnego życia i odczuwanym z niego zadowoleniem. Wśród czynników (zasobów) oddziałujących na psychospołeczne przystosowanie osób z urazem rdzenia znajduje się nadzieja, której przypisywane są wielopłaszczyznowe funkcje adaptacyjne. Celem pracy jest przeanalizowanie nasilenia reakcji przystosowawczych i satysfakcji z życia u osób z długotrwałym urazem rdzenia kręgowego zróżnicowanych ze względu na poziom nadziei podstawowej. Uzyskane rezultaty wskazują, że badanych różniących się poziomem nadziei podstawowej charakteryzuje zróżnicowane nasilenie ujawnianych reakcji przystosowawczych i satysfakcji z życia. Osoby z wysokim poziomem nadziei podstawowej cechuje przede wszystkim wyższe natężenie akceptacji posiadanej niepełnosprawności, któremu towarzyszy silniejsze zaprzeczanie wynikającym z niej ograniczeniom.
EN
Sustaining a spinal cord injury is ranked among the most traumatic, shock events that radically change an individual’s current life. The process of adaptation to living with permanent limitations is closely linked with evaluating one’s life and with the satisfaction felt from one’s life. Among the factors (resources) that have an impact on the psychosocial adaptation of people with spinal cord injuries is included hope, to which multidimensional adaptation functions are attributed. The paper aims to analyze the strength of adaptation responses and life satisfaction in people with persistent spinal cord injuries who differ in terms of the basic hope level. The findings show that the participants who differ as to the basic hope level are marked by a different strength of adaptation responses and life satisfaction. The participants with a high level of basic hope are characterized above all by greater acceptance of their disability which is accompanied by a stronger denial of the limitations resulting from their disability.
Roczniki Pedagogiczne
|
2017
|
vol. 9(45)
|
issue 3
19-41
PL
Artykuł podejmuje kwestię pozytywnych zmian potraumatycznych u kobiet z nabytą niepełnosprawnością ruchową. Na podstawie teorii wzrostu potraumatycznego R.G.Tedeschiego i L.G. Calhouna przeanalizowano pozytywne zmiany w percepcji siebie, relacjach z innymi, docenianiu życia oraz w sferze duchowej u kobiet z uszkodzeniem rdzenia kręgowego i po amputacji kończyny dolnej. Podjęto również próbę wyjaśnienia ich natężenia przy udziale strategii radzenia sobie, przekonań na temat świata zewnętrznego, własnej osoby oraz posiadanej skuteczności w pokonywaniu sytuacji trudnych, a także akceptacji niepełnosprawności. Ustalono niejednolitą strukturę pozytywnych zmian w badanej grupie kobiet oraz pozytywny ich związek z poczuciem stresu. Wyniki badań wykazały, iż największe znaczenie dla wyjaśnienia natężenia pozytywnych zmian potraumatycznych u kobiet z niepełnosprawnością ruchową mają strategie radzenia sobie oraz akceptacja niepełnosprawności.
EN
The article addresses the issue of positive post-traumatic changes in women with acquired physical disability. Based on the theory of posttraumatic growth of R.G. Tedeschi and L.G. Calhoun were analyzed positive changes in self-perception, relationships with others, appreciation of life and in the spiritual sphere in women with spinal cord injury and amputation of the lower limb. They also attempted to explain their intensity by the strategies of coping, beliefs about the outside world, their own and their effectiveness in overcoming difficult situations and acceptance of disability. A non-uniform structure of positive changes in the study group of women and their positive relationship with the perceiving of stress was observed. The results showed that the strategies for coping and acceptance of disability were the most important in explaining the intensity of positive post-traumatic changes in women with physical disability.
4
Publication available in full text mode
Content available

Wstęp

63%
EN
The article doesn't have Abstract
PL
Artykuł nie posiada streszczenia w język polskim.
EN
The article describes the results of research on the validation of the Kwestionariusz Wpływu na Uczestnictwo i Autonomię (KWUA) (Impact on Participation and Autonomy Questionnaire, IPA). The presented questionnaire is a self-descriptive tool for measuring the autonomy and participation of people with physical disability of various etiology. It involves subjective measurement of autonomy and participation in five dimensions. It is a full adaptation of the tool to the Polish con-text including: the procedure of determining the Polish language version and the verification of psychometric properties: internal reliability, reliability, stability and validity. Satisfactory results of validation studies show that it is a valuable and useful tool to measure perceived autonomy and participation in various areas of daily life among people with physical disabilities.
PL
Artykuł prezentuje wyniki badań nad walidacją Kwestionariusza Wpływu na Uczestnictwo i Autonomię (KWUA) (ang. Impact on Participation and Autonomy Questionnaire, IPA). Prezentowany kwestionariusz jest samoopisowym narzędziem służącym do pomiaru autonomii i uczestnictwa u osób z ograniczoną sprawnością ruchową o różnorodnej etiologii. Obejmuje subiektywny pomiar autonomii i uczestnictwa w pięciu wymiarach. Jest to pełna adaptacja narzędzia na grunt polski obejmująca: procedurę ustalania polskiej wersji językowej i sprawdzenie właściwości psychometrycznych: zgodności wewnętrznej, rzetelności, stabilności oraz trafności. Satysfakcjonujące wyniki badań walidacyjnych wskazują, że jest to wartościowe i użyteczne narzędzie do pomiaru postrzeganej autonomii i uczestnictwa w różnych obszarach codziennego funkcjonowania wśród osób z niepełnosprawnością ruchową.
PL
Przedmiotem artykułu jest analiza wyników badań własnych, dotyczących znaczenia stygmatyzacji przeniesionej dla obrazu siebie oraz satysfakcji małżeńskiej partnerów osób z niepełnosprawnością ruchową. Uwzględniając globalny poziom stygmatyzacji przeniesionej, postrzeganej oraz odczuwanej, przeanalizowano jego znaczenie dla wybranych własności obrazu siebie pełnosprawnych współmałżonków oraz doświadczanej przez nich satysfakcji ze związku w zakresie poszczególnych jej aspektów oraz wskaźnika globalnego. W badaniach wzięło udział 85 osób pełnosprawnych. Materiał zebrano za pomocą Kwestionariusza Stygmatyzacji Przeniesionej własnego autorstwa, Skali Samooceny Fittsa oraz Kwestionariusza Dobranego Małżeństwa Plopy. Ustalono, że poziom stygmatyzacji przeniesionej w obu jej wymiarach różnicuje istotnie własności obrazu siebie badanych oraz ich satysfakcję małżeńską. Osoby o wysokim poziomie stygmatyzacji ujawniły relatywnie najwyższy poziom samokrytycyzmu i identyfikacji z własnym Ja, ale również najwyższe wartościowanie poszczególnych sfer Ja. Najkorzystniejszy obraz związku małżeńskiego, ze stosunkowo najwyższym poczuciem intymności oraz podobieństwa, a przy tym najniższym rozczarowaniem, odnotowano u osób mających niski poziom stygmatyzacji w obu jej wymiarach.
EN
The paper analyzes the results of the author's own research on the significant role played by courtesy stigma in the concept of self and marital satisfaction among spouses of individuals with a mobility disability. Considering the global level of courtesy stigma (perceived and enacted), its significance for selected characteristics of the self-concept among the non-disabled spouses, as well as for their marital satisfaction in specific aspects and generally, was analyzed. The sample consisted of 85 non-disabled individuals. The material for analysis was obtained using the Courtesy Stigma Questionnaire developed by the author, as well as Tennessee Self-Concept Scale by W. H. Fitts and the Well-Matched Marriage Questionnaire by M. Plopa. The level of courtesy stigma, in both aspects, was found to significantly differentiate characteristics of respondents' concept of self and marital satisfaction. Individuals with high levels of stigma revealed relatively the highest level of self-criticism and identification with the self, but also ascribed the highest value to specific aspects of the self. The most positive image of a marital relationship with the relatively highest feeling of intimacy and similarity, and at the same time, the lowest disappointment levels, was found among individuals with low levels of stigma (perceived and enacted).
EN
The article describes the results of research on the validation of the Kwestionariusz Wpływu na Uczestnictwo i Autonomię (KWUA) (Impact on Participation and Autonomy Questionnaire, IPA). The presented questionnaire is a self-descriptive tool for measuring the autonomy and participa-tion of people with physical disability of various etiology. It involves subjective measurement of autonomy and participation in five dimensions. It is a full adaptation of the tool to the Polish context including: the procedure of determining the Polish language version and the verification of psychometric properties: internal reliability, reliability, stability and validity. Satisfactory results of validation studies show that it is a valuable and useful tool to measure perceived autonomy and participation in various areas of daily life among people with physical disabilities.
PL
Artykuł prezentuje wyniki badań nad walidacją Kwestionariusza Wpływu na Uczestnictwo i Autonomię (KWUA) (ang. Impact on Participation and Autonomy Questionnaire, IPA). Prezentowany kwestionariusz jest samoopisowym narzędziem służącym do pomiaru autonomii i uczestnictwa u osób z ograniczoną sprawnością ruchową o różnorodnej etiologii. Obejmuje subiektywny pomiar autonomii i uczestnictwa w pięciu wymiarach. Jest to pełna adaptacja narzędzia na grunt polski obejmująca: procedurę ustalania polskiej wersji językowej i sprawdzenie właściwości psychometrycznych: zgodności wewnętrznej, rzetelności, stabilności oraz trafności. Satysfakcjonujące wyniki badań walidacyjnych wskazują, że jest to wartościowe i użyteczne narzędzie do pomiaru postrzeganej autonomii i uczestnictwa w różnych obszarach codziennego funkcjonowania wśród osób z niepełnosprawnością ruchową.
EN
The paper presents Polish adaptation of Reactions to Impairment and Disability Inventory (RIDI), measurement scale developed by H. Livneh and R. F. Antonak, in Polish referred to as Kwestionariusz Reakcji Przystosowawczych (KRP) [Adaptive Responses Inventory Questionnaire]. It describes the conceptual grounds for the tool, stages of the adaptation process and psychometric properties of the scale. Based on the analysis of results of a study conducted on a group of 940 individuals with acquired disabilities (after spinal cord injury, lower extremity amputation or multiple sclerosis) and chronic illnesses (diabetes, cardiovascular diseases, cancer and rheumatoid arthritis), reliability, stability and accuracy of the questionnaire were verified. Results of the factor analysis provided grounds for selection of 8 factors – categories of adaptive responses, in accordance with the original scale. Conducted adaptation works have confirmed satisfactory psychometric properties of the questionnaire which may be used in Poland to diagnose various categories of non-adaptive and adaptive responses after suffering a deterioration of ability or development of a chronic illness.
EN
The article analyzes the relationship between (perceived and affiliate) courtesy stigma and self-concept among spouses of individuals with physical disabilities. The sample consisted of 85 spouses of individuals with physical disabilities. The data was collected using the Courtesy Stigma Questionnaire by Stanisława Byra and Monika Parchomiuk and the Tennessee Self-Concept Scale by William H. Fitts. The respondents reported significantly higher results for perceived stigma compared to affiliate stigma. Courtesy stigma manifestations are similar in the cognitive, affective and behavioral aspects. The study found significant relationships between the dimensions of courtesy stigma and self-concept aspects. The highest contribution in accounting for the specific aspects of self-concept (e.g. moral self, personal self, social self) is presented by the affective component of courtesy stigma. Statistically significant, although minor, contribution is also presented by the behavioral component, especially for the physical self, self-criticism and identity scales. The cognitive component of courtesy stigma was found not to account for the self-concept of the spouses in any way.
PL
Artykuł zawiera analizę związku między stygmatyzacją przeniesioną (postrzeganą i odczuwaną) a obrazem siebie u małżonków osób z nabytą niepełnosprawnością ruchową. Przebadano 85 współmałżonków osób z nabytą niepełnosprawnością ruchową. Dane zebrano za pomocą Kwestionariusza Stygmatyzacji Przeniesionej (KSP) Stanisławy Byry i Moniki Parchomiuk oraz Skali Samooceny (TSCS) Williama H. Fittsa. Dokonana analiza ujawniła istotnie wyższe wyniki w stygmatyzacji postrzeganej niż odczuwanej. Przejawy stygmatyzacji przeniesionej są zbliżone na płaszczyźnie poznawczej, afektywnej i behawioralnej. Istnieją istotne związki między wymiarami stygmatyzacji przeniesionej a składnikami obrazu siebie. Największy udział w wyjaśnianiu nasilenia poszczególnych elementów obrazu siebie (m.in. ja etyczno-moralnego, ja osobistego, ja społecznego) badanych ma afektywny wymiar stygmatyzacji przeniesionej. Istotne, choć mniejsze, znaczenie ma również wymiar behawioralny, szczególnie dla poziomu ja fizycznego, samokrytycyzmu, tożsamości. Nie stwierdzono udziału wymiaru poznawczego stygmatyzacji przeniesionej w wyjaśnianiu obrazu siebie badanych małżonków.
EN
The aim of the author’s research is an analysis of the quality of social attitudes among the groups listed above, assessed from the perspective of the disabled students themselves. The basic concept for the realization of the aim is the phenomenon of stigma, seen in it interactive perspective with the distinction between felt stigma and enacted stigma. This distinction is justified by the research conducted so far and its results which show diversified consequences of both types of stigma for the psychosocial functioning of disabled individuals. In the author’s research conducted with students with different degrees of disability, questionnaires created by the author were used which allows to determine the level of perceived behaviour and reactions towards disabled individuals and one’s own self (as a disabled individual), and also to determine their source. The questionnaire about personal experiences related to disability also allows to obtain information about reactions and behaviours of the examined individual in relation to these experiences.
PL
Celem badań własnych stanowiących przedmiot artykułu jest analiza jakości społecznych ustosunkowań, obejmujących wymienione grupy osób, ocenianych w perspektywie samych studentów niepełnosprawnych. Podstawą koncepcyjną realizowanego celu jest zjawisko stygmatyzacji, rozumianej w perspektywie interakcyjnej, z dokonywanym w jej obrębie rozróżnieniem na stygmatyzację odczuwaną (felt stigma) i postrzeganą wobec innych niepełnosprawnych (enacted stigma). Ich rozróżnienie ma swoje uzasadnienie w dotychczas realizowanych badaniach oraz ich wynikach obrazujących zróżnicowane konsekwencje działania obu z nich dla psychospołecznego funkcjonowania osób niepełnosprawnych. W badaniach własnych przeprowadzonych z udziałem studentów z różnym rodzajem i stopniem niepełnosprawności zastosowano kwestionariusze własnej konstrukcji, pozwalające określić stopień postrzeganych zachowań i reakcji wobec osób niepełnosprawnych oraz wobec siebie, jako osoby niepełnosprawnej, ponadto sprecyzować ich źródło. W przypadku osobistego odniesienia dokonywanych ocen stworzono możliwość sprawdzenia reakcji towarzyszących im, wzbudzanych u osoby badanej.
PL
Praca zawodowa osób z niepełnosprawnością jest przedmiotem zainteresowania specjalistów z różnych dziedzin. Dominującą perspektywą badań w tym zakresie pozostaje kwestia organizacyjno-prawnych i społecznych uwarunkowań pomyślnego zatrudnienia. Mniej uwagi poświęca się psychospołecznym komponentom przystosowania do pracy. Jednym z elementów tego przystosowania pozostaje satysfakcja z pracy. Satysfakcja ta oraz jej korelaty, w postaci poczucia samoskuteczności oraz społecznych kompetencji, stały się przedmiotem analiz opisanych w artykule. Badania zrealizowane z udziałem osób z niepełnosprawnością pozwoliły określić poziom satysfakcji z pracy w sposób wielowymiarowy, tj. z uwzględnieniem warunków psychospołecznych i formalno-organizacyjnych, ponadto ustalić, jakim poziomem społecznych kompetencji dysponują badane osoby oraz jak kształtuje się ich samoskuteczność. Stwierdzono ponadto występowanie istotnych zależności między poczuciem samoskuteczości i kompetencjami społecznymi a wybranymi aspektami satysfakcji z pracy, odnoszącymi się do kwestii dostosowania warunków fizycznych do ograniczeń wynikających z niepełnosprawności oraz społecznego funkcjonowania w miejscu pracy.
EN
The professional life of people with disabilities is the object of interest of specialists from different areas. The dominant perspective of research in this field is still connected with the question of organizational, legal and social conditions for successful employment. Less attention is paid to the psychosocial components of work adaptation. One of the elements of such adaptation is job satisfaction. This satisfaction and its correlatives (the sense of self-efficacy and social competence) became the object of the study described in the article. The study, which was carried out with the participation of people with disabilities, allowed to determine the level of job satisfaction in various respects, i.e. allowing for the psychosocial as well as formal and organizational conditions. It also helped to establish the level of social competence among the participants and the development of their self-efficacy. Moreover, the authors found important relations between the sense of self-efficacy and social competence and selected aspects of job satisfaction concerning the question of adjustment of physical conditions to the limitations resulting from disability, and social functioning in the workplace.
EN
Nowadays one of the principal objectives of vocational rehabilitation of the disabled is the adjustment of employment opportunities to individual preferences and capabilities of the group in question. The fulfillment of this goal requires a solid empirical basis which would provide information about the professional situation of the respondents and its determining factors. These issues are subject to discussion in the present work which demonstrates the results of studies conducted with the participation of professionally active people with disabilities. The analyses undertaken for the purpose aimed at determining the interdependence between the level of professional identification and job satisfaction. In order to realize this aim the researchers applied a set of self-devised analytical tools. The findings obtained from the studies, which should be regarded as a contribution to further exploration of the issues, made possible not only the description of the persons reporting a particular level of professional identification but they also facilitated the assessment of job satisfaction in terms of 1) compatibility of expectations and capabilities with job requirements, 2) career opportunities, 3) personal contribution to professional duties, 4) remuneration, 5) formal and organizational aspects of working conditions, 6) adjustment of physical conditions to the limitations resulting from disability, 7) social support (given and received) at workplace, as well as 8) social relationships. Last but not least, the findings helped to determine the degree of job satisfaction in the above mentioned categories among the persons reporting various levels of professional identification.
PL
Postawy wobec osób z niepełnosprawnościami są zjawiskiem dynamicznym, zależnym od szeregu czynników prawnych, społecznych i indywidualnych. W ostatnich latach kształtowane są one w Polsce głównie przez zmiany legislacyjne związane z przyjęciem Konwencji o Prawach Osób z Niepełnosprawnościami i wynikających z niej innych przepisów krajowych, wprowadzaniu modelu edukacji włączającej oraz przemianom społecznym, dzięki którym różnorodność w aspekcie zdrowia i posiadanych (niepełno)sprawności rozumiana jest jako powszechne doświadczenie, a nie powód do izolacji i odrzucenia. Nowy paradygmat postrzegania niepełnosprawności wymaga zastosowania nowych metod badania współczesnych zjawisk, w tym postaw wobec osób z niepełnosprawnościami. Celem niniejszego tekstu jest przedstawienie procesu adaptacji do warunków polskich i sprawdzonych właściwości psychometrycznych. Wielowymiarowej Skali Postaw Wobec Osób z Niepełnosprawnościami autorstwa L. Findler, N. Vilchinsky oraz S. Werner (2007). MAS-POL posiada satysfakcjonujące wskaźniki rzetelności, zarówno dla wersji skierowanej wobec osób z niepełnosprawnością w ogóle, jak i wobec osób z niepełnosprawnością ruchową, intelektualną i sensoryczną. Pozyskane za pomocą tego narzędzia dane mogą poszerzyć dotychczasowe analizy postaw wobec osób z niepełnosprawnością, bazując na bardziej rozbudowanej i złożonej strukturze tego zjawiska. Obejmuje odrębne wersje do mierzenia postaw względem osób doświadczających różnych, ale najbardziej reprezentatywnych rodzajów niepełnosprawności. Analiza właściwości narzędzia wskazuje, że może być ono użytecznym narzędziem we współczesnych badaniach w obszarze niepełnosprawności.
PL
Artykuł zawiera teoretyczną analizę współczesnych kontekstów znaczeniowych terminu „niepełnosprawność”. Wychodząc od pierwotnego modelu medycznego, poprzez model społeczny i biopsychospołeczny, ukazany został proces kształtowania się tego pojęcia. Odwołano się do Międzynarodowej Klasyfikacji Uszkodzeń, Niepełnosprawności i Upośledzeń oraz jej zmodyfikowanej wersji – Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawnościi Zdrowia. Przybliżone zostało pojęcie niepełnosprawności zawarte w ICF, a następnie w głównej mierze skoncentrowano się na jego różnorodnych kontekstach znaczeniowych. Dokonana w ich obrębie analiza ukazuje złożony charakter samego zjawiska niepełnosprawności, zróżnicowane wymiary jego doświadczania, rolę czynników osobistych i kontekstualnych, a także skomplikowaną naturę powiązań między poszczególnymi komponentami ICF: funkcjonowaniem, niepełnosprawnością i zdrowiem.
EN
The article provides a theoretical analysis of the contemporary contexts of the meaning of the term “disability.” Starting with the original medical model, through the social and biopsychosocial model, it shows the concept development process. Reference is made to the International Classification of Impairments, Disabilities and Handicaps and its modified version – the International Classification of Functioning, Disability and Health. The article explains the concept of disability included in ICF and focuses mainly on the various contexts of its meaning. The analysis presented in the paper shows the complexity of the phenomenon of disability itself, different dimensions of disability experience, the role of personal and contextual factors, as well as the complex nature of relationships between the individual components of ICF: functioning, disability and health.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.