Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Pierwotna podstawa doświadczeniowa metaforyzacji

100%
Szwedek A.
Półrocznik Językoznawczy Tertium
|
2017
|
vol. 2
|
issue 1
EN
In view of the embodiment hypothesis, a question arises as to what degree embodiment influences language, that is, what is the experiential basis of metaphorical language. This question has so far remained unresolved. A fundamental distinction in our existence is the division into the physical and abstract worlds. The physical world is the world of physical objects. An analysis of abstract concepts (it is THOUGHT in the present paper) shows that the ultimate, primeval experiential basis (source domain) is the world of physical objects. The distinction between the worlds of physical objects and abstract entities is the basis of a new typology of metaphors based on the hypothesis that the object schema is the primeval and ultimate source domain (experiential basis), not subject to any further metaphorization. Such a thesis allows also to formulate suggestions as to the development of the abstract thinking in general.
PL
Wobec hipotezy “ucieleśnienia” (embodiment), powstaje pytanie w jakim stopniu ucieleśnienie wpływa na język, czyli jaka jest podstawa doświadczeniowa (experiential basis) w szczególności języka metaforycznego. Pytanie to pozostało dotychczas bez odpowiedzi. Podstawowym rozróżnieniem w naszej egzystencji jest podział na świat fizyczny i abstrakcyjny. Świat fizyczny to świat przedmiotów. Analiza pojęć abstrakcyjnych (w tym artykule to MYŚL) pokazuje, że ostateczną, pierwotną podstawą doświadczeniową (domeną źródłową) metaforyzacji jest świat przedmiotów fizycznych (myśli można mieć, pozbierać, rzucić, podsunąć, myśl może się rodzić, może kogoś uderzyć, porazić, strzelić do głowy, nasuwać się, przebiegać przez głowę, z myślami można się bić, itd.). Podział na świat przedmiotów fizycznych i bytów abstrakcyjnych jest podstawą nowej typologii metafor opartej na hipotezie, że schemat przedmiotu jest pierwotną i ostateczną domeną źródłową (podstawą doświadczeniową) nie podlegającą dalszej metaforyzacji. Taka teza pozwala także na przedstawienie pewnych sugestii filogenetycznych odnoszących się do myślenia abstrakcyjnego w ogóle.
2

Focus on Focus A Review Article ofAspects of the Grammar of Focus: A Minimalist Viewby Przemysław Tajsner

100%
Szwedek A.
Studia Anglica Posnaniensia
|
2010
|
vol. 46
|
issue 2
45-80
3
Publication available in full text mode
Content available

Complex Image Schemas

100%
Szwedek A.
Półrocznik Językoznawczy Tertium
|
2019
|
vol. 4
|
issue 1
PL
W swoich artykułach (Szwedek 2018, 2019), odrzuciłem powszechny pogląd (np. Clausner i Croft 1999), że schematy wyobrażeniowe nie mogą być zdefiniowane. Po pierwsze zaproponowałem przyjąć ogólną rekomendację Grady’ego (2005: 35), żeby wykluczyć schematy wyobrażeniowe, które byłyby zbyt ogólne aby mogły być kojarzone z jakimkolwiek doświadczeniem percepcyjnym, albo zbyt szczegółowe, aby można je było zaliczyć do fundamentalnych wymiarów reprezentacji percepcyjnej. Dalej stwierdziłem, że podstawową właściwością przedmiotów jest gęstość doświadczana jedynie przez zmysł dotyku, a jedynymi bytami, których gęstość można doświadczyć są przedmioty fizyczne. Za Johnsonem (1987) i Langackerem (1987) zaproponowałem, że jedynymi pojęciowo niezależnymi bytami w naszym świecie są przedmioty fizyczne z niezliczonymi relacjami między nimi. Stwierdziłem także, że jeżeli istnieją pojęciowo zależne relacje, muszą być one relacjami między niezależnymi pojęciowo bytami. Następnie wyciągnąłem wniosek, że jedynymi pojęciowo niezależnymi schematami wyobrażeniowymi, które stanowią podstawę do sformułowania definicji schematu wyobrażeniowego, i wbrew powszechnej, pesymistycznej opinii, że takiej definicji nie da się sformułować, zaproponowałem następującą definicję: „Schemat wyobrażeniowy to struktura mentalna z przynajmniej jednym schematem wyobrażeniowym PRZEDMIOTU, który jest pojęciowo niezależnym bytem reprezentującym przedmiot fizyczny, którego fundamentalną właściwością jest gęstość doświadczalna przez dotyk, z wynikającymi z tego faktu takimi właściwościami jak granice, kształt, wielkość, itd.” (Szwedek 2019:20). Podczas gdy w artykułach z 2018 i 2019 r. omawiałem proste schematy wyobrażeniowe, niniejszy artykuł, na podstawie przykładu ENABLEMENT – (‘umożliwienie’) opisuje złożony schemat wyobrażeniowy wyrażony w języku pojedynczym leksemem.
EN
In my earlier papers (Szwedek 2018 and 2019), I refuted the almost universal view (e.g. Clausner, Croft 1999), that the image schema cannot be defined. I first proposed to follow Grady’s (2005) general recommendation that the image schemas which would be “too general to be associated with any particular type of perceptual experience, or too rich to count as fundamental dimensions of perceptual representation” (2005: 35) should be ruled out. I argued (Szwedek 2018) that the fundamental perception is that of density experienced only by touch and the only entities whose density is experienced by touch are physical objects. Following Johnson 1987 and Langacker 1987, I proposed that the only independent entities in this world are physical objects with innumerable relations among them. I argued that if there are conceptually dependent relations, they must be relations between or among independent entities. I then concluded that the only conceptually independent object schemas constitute the basis of the formulation of a definition of the image schema and against all the pessimistic views he proposed the following definition: “The IMAGE SCHEMA is a mental structure with at least one OBJECT image schema, which is a conceptually independent entity representing a physical object whose fundamental property is density experienceable by touch, with ensuing boundedness, shape, size, etc.” (Szwedek, 2019: 20). While my 2018 paper discusses simple image schemas, the present paper shows, on the example of ENABLEMENT, that they can also form complexes expressed by one word
4
Publication available in full text mode
Content available

Complex Image Schemas

100%
Szwedek A.
Półrocznik Językoznawczy Tertium
|
2019
|
vol. 4
|
issue 1
EN
In my earlier papers (Szwedek 2018 and 2019), I refuted the almost universal view (e.g. Clausner, Croft 1999), that the image schema cannot be defined. I first proposed to follow Grady’s (2005) general recommendation that the image schemas which would be “too general to be associated with any particular type of perceptual experience, or too rich to count as fundamental dimensions of perceptual representation” (2005: 35) should be ruled out. I argued (Szwedek 2018) that the fundamental perception is that of density experienced only by touch and the only entities whose density is experienced by touch are physical objects. Following Johnson 1987 and Langacker 1987, I proposed that the only independent entities in this world are physical objects with innumerable relations among them. I argued that if there are conceptually dependent relations, they must be relations between or among independent entities. I then concluded that the only conceptually independent object schemas constitute the basis of the formulation of a definition of the image schema and against all the pessimistic views he proposed the following definition: “The IMAGE SCHEMA is a mental structure with at least one OBJECT image schema, which is a conceptually independent entity representing a physical object whose fundamental property is density experienceable by touch, with ensuing boundedness, shape, size, etc.” (Szwedek, 2019: 20). While my 2018 paper discusses simple image schemas, the present paper shows, on the example of ENABLEMENT, that they can also form complexes expressed by one word
5
Publication available in full text mode
Content available

Pierwotna podstawa doświadczeniowa metaforyzacji

100%
Szwedek A.
Półrocznik Językoznawczy Tertium
|
2017
|
vol. 2
|
issue 1
PL
AbstraktWobec hipotezy “ucieleśnienia” (embodiment), powstaje pytanie w jakim stopniu ucieleśnienie wpływa na język, czyli jaka jest podstawa doświadczeniowa (experiential basis) w szczególności języka metaforycznego. Pytanie to pozostało dotychczas bez odpowiedzi. Podstawowym rozróżnieniem w naszej egzystencji jest podział na świat fizyczny i abstrakcyjny. Świat fizyczny to świat przedmiotów. Analiza pojęć abstrakcyjnych (w tym artykule to MYŚL) pokazuje, że ostateczną, pierwotną podstawą doświadczeniową (domeną źródłową) metaforyzacji jest świat przedmiotów fizycznych (myśli można mieć, pozbierać, rzucić, podsunąć, myśl może się rodzić, może kogoś uderzyć, porazić, strzelić do głowy, nasuwać się, przebiegać przez głowę, z myślami można się bić, itd.). Podział na świat przedmiotów fizycznych i bytów abstrakcyjnych jest podstawą nowej typologii metafor opartej na hipotezie, że schemat przedmiotu jest pierwotną i ostateczną domeną źródłową (podstawą doświadczeniową) nie podlegającą dalszej metaforyzacji. Taka teza pozwala także na przedstawienie pewnych sugestii filogenetycznych odnoszących się do myślenia abstrakcyjnego w ogóle.
6
Publication available in full text mode
Content available

Marta Bogusławska-Tafelska. Ecolinguistics. Communication Processes at the Seam of Life. Frankfurt am Main: Peter Lang. 2016. 126 stron

100%
Szwedek A.
Kwartalnik Neofilologiczny
|
2017
|
issue 1
111-115
7
Publication available in full text mode
Content available

Angels and Devils Lost and Regained: a Revision of the Great Chain of Being

100%
Szwedek A.
Kwartalnik Neofilologiczny
|
2018
|
issue 1
3-20
PL
Wielki Łańcuch Bytu jest ludowym kognitywnym modelem świata o charakterze globalnym. W ciągu wieków został zredukowany z 67 poziomów w wiekach średnich do 5 poziomów, pozbywając się po drodze np. aniołów i diabłów, pozostawiając na najwyższym poziomie tylko Boga. Jest to rażąco niezgodne z życiem i językiem, w których bóstwa mitologii chrześcijańskiej, greckiej i rzymskiej są często obecne. Niniejszy artykuł proponuje przywrócić te bóstwa, zastępując poziom BOGA poziomem BÓSTW – istot nadprzyrodzonych, co uczyniłoby Wielki Łańcuch Bytu bardziej zgodnym z życiem i językiem.
EN
The Great Chain of Being is a cognitive, Western folk model of the world of a global character. Over time the model has been reduced from, for example, 67 levels in the Middle Ages to 5 levels in Modern Times, dispensing on the way with angels, devils, etc. and leaving only God at the top. This is at odds with life and language in which deities from Christian, Greek and Roman mythologies are often present. To make the model more compatible with life and language, the paper argues for reinstatement of those deities by replacing the GOD level with the level of DEITIES – supernatural beings
8
Publication available in full text mode
Content available

Thematic Roles in Image Schemas. Part 2. A Missing Link from Reality to Mind

100%
Szwedek A.
Academic Journal of Modern Philology
|
2023
|
issue 19
345-359
EN
For a long time, Thematic roles have received much attention, raising many disputes and controversies, but they still remain a ‘murky construct’ (Newmeyer, 2010, Rissman and Majid, 2019). Dowty’s words of 1986 that “the perennial vexing problem is the lack of agreement among linguists as to which thematic roles exist, and the absence of any obvious way to decide this question” still hold true. Departing from the traditional ‘intuitive semantic’ approach, I provided evidence that Thematic roles are indispensable components of image schemas, and constitute a scaffolding for language structures (2022, forthcoming). A natural question arose then, where they come from in the image schemas. Fillmore (1968) proposed that they may be, “presumably, innate concepts”, while Langacker (1991) alluded to their “nonlinguistic” origin. The present paper argues that Thematic roles come from “nonlinguistic” sources, i.e., human interpretation and categorization of reality, completing the Thematic roles embodiment process.
9

The Language that is Not. A Reply to Professor Tajsner

88%
Szwedek A.
Studia Anglica Posnaniensia
|
2010
|
vol. 46
|
issue 2
127-130
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.