Search results

1

Wstęp

100%

Zdybel D.

Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce

|

2018

|

vol. 13

|

issue 1(47)

7-9

PL

Najnowszy numer „Edukacji Elementarnej w Teorii i Praktyce” poświęcony jest myśli pedagogicznej Marii Montessori, jednej z najwybitniejszych reformatorek edukacji XX wieku. Koncepcja pedagogiczna M. Montessori, choć opracowana ponad 100 lat temu, zachowuje świeżość, oryginalność i głębię intelektualną, inspirując wciąż nowe pokolenia badaczy, nauczycieli i rodziców. Unikatowy potencjał poznawczy tej koncepcji wynika, jak zauważa Clara Tornar, z połączenia metody naukowej obserwacji pedagogicznej z jej stopniowym rozwojem i doskonaleniem, opartym na rygorystycznie traktowanym wymogu naukowości i związanej z nią racjonalności i obiektywności. M. Montessori postrzegała klasę szkolną jako swoiste „laboratorium psychologiczne”, jednak nie w znaczeniu behawiorystycznym – miejsca, gdzie badacz w starannie kontrolowanych warunkach wprowadza bodziec, starając się wywołać wcześniej zaplanowaną i pożądaną reakcję dziecka. Wręcz przeciwnie, jej wizja laboratorium psychologicznego zbudowana w Casa dei Bambini opierała się na trzech wewnętrznie powiązanych i cyklicznie powtarzanych fazach działania, odzwierciedlających metodologię badania w działaniu (action research): stworzeniu otoczenia przygotowanego do ćwiczenia wolności wyboru – otoczenia, którego zadaniem było wzmacnianie i wyzwalanie swobodnej ekspresji psychologicznych potrzeb, tendencji i zdolności dziecka; systematycznej obserwacji zachowań i reakcji dziecka na stworzone mu warunki działania; oraz na stopniowym przekształcaniu, reorganizowaniu tego otoczenia tak, by coraz lepiej odpowiadało zaobserwowanym potrzebom i możliwościom dziecka, by zawarte w nim bodźce stawały się facylitatorem rozwoju, materiałem do konstruowania własnego potencjału rozwojowego.

2

Rodzina jako przestrzeń socjalizacji poznawczej dziecka – o procesie przyswajania kulturowych narzędzi myślenia

100%

Zdybel D.

Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce

|

2019

|

vol. 14

|

issue 1(51)

21-39

PL

Kultura kształtuje właściwości ludzkiego poznania przede wszystkim dlatego, że ontogenetyczny rozwój człowieka oparty jest na interakcji z wytworami kultury określonej społeczności, w jakiej wychowuje się dziecko. Interakcja ta obejmuje nie tylko korzystanie z kulturowych zasobów wiedzy i umiejętności, nabywanie symboli językowych wraz z zawartymi w nich sposobami wartościowania i interpretowania świata, ale także internalizowanie określonych typów formacji dyskursywnych, za pośrednictwem których rozwijane są typowo ludzkie zdolności do metapoznania, redyskrypcji operacji poznawczych i myślenia dialogowego. W tym znaczeniu można mówić o „socjalizacji poznawczej” dziecka jako procesie wrastania w kulturę myślenia określonej wspólnoty. Głównym celem artykułu jest ukazanie mechanizmów oddziaływania tak rozumianej socjalizacji w środowisku rodzinnym: od najszerszego – polidiadycznego (rozumianego jako „czeladnictwo w kulturze”), aż po najgłębszy – osobisty, rozumiany jako „przyswojenie” kulturowych procedur i narzędzi myślenia. W oparciu o systematyczną analizę dostępnej literatury i przykłady wypowiedzi dziecięcych ukazane zostaną charakterystyczne cechy interakcji rodzinnych sprzyjające budowaniu rusztowania poznawczego, a także przejawy procesu oswajania narzędzi myślowych w zabawie, pozwalające rodzicom świadomie obserwować i stymulować rozwój poznawczy małego dziecka w naturalnych dla wspólnoty rodzinnej sytuacjach.

EN

Culture shapes the properties of human cognition mainly due to the fact that the ontogenetic human development is based on the interaction with the products of culture of a particular society in which a child is raised. Such interaction not only includes using the cultural resources of knowledge and skills, and acquiring language symbols with their ways of valuing and interpreting the world, but it also includes the internalisation of particular types of discursive formations through which typically human abilities to metacognition, re-description of cognitive operations, and dialogic thinking, are developed. In this sense, we may speak of the child’s “cognitive socialisation” as the process of growing into the culture of thinking of a given community. The main objective of the article is to show the way such socialisation functions in the family environment: from the broadest – polyadic aspect (understood as “apprenticeship in culture”), to the most profound, personal aspect understood as the “acquisition” of cultural procedures and tools of thinking. Based on the systematic analysis of the available literature and examples of children’s utterances, the author presents typical features of family interactions facilitating building the cognitive scaffolding, as well as the signs of the process of familiarizing thinking tools in play that make it possible for the parents to consciously watch and stimulate little child’s cognitive development in the situations that are natural for the family.

3

Autonomia poznawcza dziecka w koncepcji Marii Montessori – współczesne (re)interpretacje

100%

Zdybel D.

Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce

|

2018

|

vol. 13

|

issue 1(47)

89-103

PL

Artykuł jest teoretyczną analizą montessoriańskiej koncepcji autonomii (samodzielności) poznawczej dziecka, rozumianej jako stopniowe zdobywanie kontroli nad własnym uczeniem się, budowanie zdolności do regulowania jego przebiegu i oceny efektów. Głównym celem jest ukazanie potencjału poznawczego zawartego w myśli pedagogicznej Marii Montessori, głębi jej koncepcji pedagogicznej, a zarazem zaskakującej aktualności założeń, które znajdują potwierdzenie w wynikach współczesnych badań nad uczeniem się. W pierwszej części tekstu ukazano uczenie się jako proces konstruktywistyczny, oparty na zdolności do samodyscypliny, wewnętrznego regulowania własnych impulsów, poddawania ich świadomej kontroli. W drugiej części artykułu ukazano współczesne interpretacje koncepcji M. Montessori, dokonywane przez badaczy i nauczycieli praktyków, pod wpływem najnowszych badań psychologicznych. Przedstawiona tu ewolucja poglądów nauczycieli charakteryzuje się z jednej strony dbałością o „czystość” montessoriańskiej idei, z drugiej zaś krytyczną refleksją nad własną praktyką edukacyjną i odkrywaniem w niej idei i problemów, które – choć nienazwane – tkwią głęboko zakorzenione w przygotowanym do samodzielnego uczenia się otoczeniu klasy Montessori.

EN

This text presents a theoretical analysis of Maria Montessori’s concept of cognitive autonomy, defined as a process of gaining power and control over one’s own thinking and learning, building the ability to regulate its course and evaluate the results of learning. The main aim of the article is to present the cognitive potential included in M. Montessori’s pedagogical thinking, the undiscovered dimensions of her concepts, and the unusual actuality confirmed by the latest research results. The first part of the article presents the constructive nature of the learning process based on self-discipline, the internal ability to regulate one’s own impulses, and control them consciously. The second part of the article presents contemporary interpretations of Maria Montessori’s concepts, provided by researchers and teachers- practitioners from the perspective of new psychological and pedagogical achievements. The evolution in the thinking of Montessori teachers is seen here as being a sensitive balance, with the “purity” of Montessori’s original ideas on the one hand, and a critical reflection over one’s own personal teaching practice, and discovering problems or phenomena, which – although unnamed – are deeply rooted in the Montessori classroom environment.

4

Introduction

100%

Zdybel D.

Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce

|

2018

|

vol. 13

|

issue 1(47)

11-13

EN

The latest issue of “Elementary Education in Theory and Practice” is devoted to the pedagogical thought of Maria Montessori, one of the greatest innovators of 20th century education. Her pedagogical concepts, although designed over 100 years ago, seem to carry an unusual freshness, originality and intellectual depth, inspiring new generations of teachers, researchers and parents. As Clara Tornar has noticed, the unique cognitive potential of this pedagogy is based on interrelations between the method of scientific observation and its consequent development and improvement, based on rigidly precise scientific criteria – rationality and objectivity. M. Montessori perceived the classroom learning environment as an exclusive “psychological laboratory”. Not from the behaviourist perspective, however, not as a place where, in rigorously controlled conditions, a researcher is activating a stimulus to induce the proper, preplanned and expected reaction of the child. On the contrary, her vision of a psychological laboratory built and practiced in Casa dei Bambini was based on three cyclical phases, representing the methodology of research in action: designing a learning environment prepared for exercising free choice – the place for empowering the child, triggering the free expression of the child’s psychological needs, inner potential and developmental tendencies; methodically observing the child’s reactions to this environment and the conditions for free action; and, finally, reorganizing and transforming this environment to make it serve better to the observed needs and possibilities of the child, to make the stimuli included in this environment facilitators for the child’s development, for constructing his/her own developmental potential.

5

Małe dziecko wobec zjawiska agresji i przemocy. Recenzja pakietu dydaktycznego „Silniejsze dzieci – mniej przemocy 2”

100%

Zdybel D.

Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce

|

2016

|

vol. 11

|

issue 4(42)

159-163

6

Rozwijanie umiejętności STEM w przedszkolu. Możliwości i wyzwania z perspektywy przyszłych nauczycieli

45%

Zdybel D., Pulak I., Crotty Y., Fuertes M. T., Cinque M.

Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce

|

2019

|

vol. 14

|

issue 4(54)

71-94

PL

Prezentowany artykuł został opracowany w ramach projektu „Erasmus+ KLab4Kids”. Jego głównym celem jest przybliżenie czytelnikom idei edukacji STEM, wyjaśnienie jej interdyscyplinarnego charakteru jak tzw. „metadyscypliny”, a także ukazanie możliwości jej odniesienia do wieku przedszkolnego. Tekst składa się z trzech części. W części teoretycznej zwrócono uwagę na ponadprzedmiotowy/interdyscyplinarny charakter umiejętności STEM, dokonano przeglądu dostępnych w literaturze klasyfikacji tych umiejętności i zaproponowano listę tych umiejętności STEM-owych, które mogą i powinny być skutecznie rozwijane już w wieku przedszkolnym. W drugiej, empirycznej części tekstu, założenia teoretyczne zostały zestawione z wynikami badań sondażowych przeprowadzonych wśród przyszłych nauczycieli – studentów pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej. Omówiono tu wiedzę i poglądy przyszłych nauczycieli na temat istoty i celów edukacji STEM, możliwości jej prowadzenia na zajęciach przedszkolnych, dostrzegane przez badanych bariery, wyzwania i potrzeby w tym zakresie. W podsumowaniu artykułu zwrócono uwagę na wyzwania, jakie stoją przed nauczycielami, aby mogli oni sprostać wymaganiom współczesnego procesu edukacji uwzględniającego kompetencje niezbędne w XXI wieku. Badania przeprowadzone w ramach programu Erasmus +, projekt „Kitchen Lab for Kids”, numer grantu: 2018-1-PL01-KA201-050857 Artykuł sfinansowany ze środków EU. Wsparcie Komisji Europejskiej dla produkcji tej publikacji nie stanowi poparcia dla treści, które odzwierciedlają jedynie poglądy autorów, a Komisja nie może zostać pociągnięta do odpowiedzialności za jakiekolwiek wykorzystanie informacji w niej zawartych.

EN

The article has been written as a part of Erasmus+ Project KLab4Kids[1]. Its main aim is to present the idea of STEM education to readers, to explain the interdisciplinary nature of STEM education as a “meta-discipline,” and to show the possibilities of implementing this type of curriculum/material in a preschool environment. The article consists of three parts. The theoretical part which aims to turn the readers’ attention to the interdisciplinary characteristics of STEM skills. It also analyses different theoretical frameworks and classifications of such skills, and offers a list of core STEM skills which can and should be developed at an early age. The second part is empirical and compares the theoretical assumptions with survey results – the opinions of students of early childhood education – future preschool teachers. In this part we present our initial teacher educators concerns about the essence and objectives of STEM education. In summary, the authors look at some challenges which have to be addressed in order to prepare teachers for a more modern well rounded education which is capable of shaping young children XXI century skills. Article prepared within the frame of Erasmus+ Project “Kitchen Lab for Kids,” grant number 2018-1-PL01-KA201-050857. The article prepared with financial support of EU Erasmus+ programme. The European Commission’s support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents, which reflect the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.

Refine search results

6 Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce

6 Zdybel D.

1 Cinque M.

1 Crotty Y.

1 Fuertes M. T.

1 Pulak I.

2 2019

3 2018

1 2016

Wstęp

Rodzina jako przestrzeń socjalizacji poznawczej dziecka – o procesie przyswajania kulturowych narzędzi myślenia

Autonomia poznawcza dziecka w koncepcji Marii Montessori – współczesne (re)interpretacje

Introduction

Małe dziecko wobec zjawiska agresji i przemocy. Recenzja pakietu dydaktycznego „Silniejsze dzieci – mniej przemocy 2”

Rozwijanie umiejętności STEM w przedszkolu. Możliwości i wyzwania z perspektywy przyszłych nauczycieli