O idei pracy, prawie pracy I pracy przymusowej w Związku Sowieckim – uwagi wybrane (1917-1945)

• Authors: Adam Lityński

Title variants

EN

On the idea of labor, labor law, and forced labor selected remarks in the Soviet Union (1917-1945)

Abstracts

EN

In the Union of Soviet Socialist Republics, work was compulsory according to the 1918 labor code. This stemmed from the ideas of Marx. This position was also held by Lenin, Trotsky and others. The Communist Party could assign anyone any work. Evading work was a counter-revolutionary crime. Likewise, it was a crime to arbitrarily change one’s place of work. The compulsion to work required the use of terror. Terror was an everyday phenomenon in the USSR. Low labor productivity was a constant affliction. Prison labor was used en masse from the beginning. The GULAG system (forced labor camps) expanded. Prison labor was becoming less and less productive. In 1956, the GULAG camps were renamed “penal colonies,” which still exist in Russia today.

PL

W Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich praca była obowiązkowa. Kodeks pracy z 1918 r. przewidywał przymus pracy. Wynikało to z idei Marksa. Stanowisko takie zajmowali też Lenin, Trocki i inni. Partia komunistyczna mogła każdemu wyznaczyć dowolną pracę. Uchylanie się od pracy było przestępstwem kontrrewolucyjnym. Tak samo przestępstwem była samowolna zmiana miejsca pracy. Przymus pracy wymagał stosowania terroru. Terror był zjawiskiem codziennym w ZSRR. Niska wydajność pracy była stałą bolączką. Od początku masowo stosowano pracę więźniów. System łagrów (obozów pracy przymusowej) ulegał rozbudowie. Praca więźniów była coraz mniej wydajna. W 1956 r. GUŁAG zmienił nazwę na „kolonie karne”, które istnieją w Rosji do dzisiaj.

Keywords

PL

marksizm; Związek Socjalistycznych Republik Sowieckich; przymus pracy; prawo pracy; łagry

EN

marxism; Union of Soviet Socialist Republics; forced labor; labor law; gulags

• Publisher: Wyższa Szkoła Humanitas
• Journal: Roczniki Administracji i Prawa
• Year: 2021
• Volume: specjalny I
• Issue: XXI
• Pages: 43-52

Dates

published

2021

Contributors

author

Adam Lityński

References

• Applebaum A., Gułag, tłum. J. Urbański, Warszawa 2005.
• Ciesielski S., GUŁag w radzieckim systemie represji 1930-1953, Wrocław 2005.
• Historia Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików). Krótki kurs, Warszawa 1948.
• Jacobson M.M. Przewodnik encyklopedyczny, red. N. Ochotin i A. Rogiński, tłum. R. Niedzielko, Wyd. Stowarzyszenie Memoriał, Państwowe Archiwum Federacji Rosyjskiej, Ośrodek KARTA, Warszawa 1998.
• Juviler P.H., Revolutionary Law and Order. Politics and Social Change in the USSR, New York 1976.
• Kołakowski, L. Główne nurty marksizmu. Powstanie, rozwój, rozkład, Londyn 1988.
• Lenin W., Dzieła, t. 40, Warszawa 1988.
• Lityński A., Administrowanie pracą przymusową w Rosji radzieckiej i ZSRR, [w:] Aktualne zagadnienia prawa pracy i polityki socjalnej (zbiór studiów), t. 1, red. B.M. Ćwiertniak, Sosnowiec 2012.
• Lityński A., Prawo Rosji i ZSRR 1917-1991, czyli historia wszechzwiązkowego komunistycznego prawa (bolszewików). Krótki kurs, Warszawa 2017.
• Marks K., Engels F., Manifest komunistyczny, Warszawa 1983.
• Ochmański J., Feliks Dzierżyński, Wrocław 1987.
• Prawo pracy państw obcych, t. 1: Prawo pracy Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, Niemieckiej Republiki Demokratycznej, Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii, red. M. Matey, Warszawa 1981.
• Radzieckie prawo pracy, pod red. N.G. Aleksandrowa, Warszawa 1951.
• Smirnow M., Sigaczow S., Szkapow D., System miejsc uwięzienia w ZSRR w latach 1929-1960, [w:] Łagry. Przewodnik encyklopedyczny, red. N. Ochotin i A. Rogiński, tłum. R. Niedzielko, Warszawa 1998.
• Subbotin O., Das sowjetische Arbeitsrecht zwischen den Weltkriegen 1917-1941, [w:] Modernisierung durch Transfer zwischen den Weltkriegen, herausgegeben von T. Giaro, Frankfurt am Main 2007.
• Teheran-Jałta-Poczdam. Dokumenty konferencji szefów rządów trzech wielkich mocarstw, wyd. 2, tłum. W. Daszkiewicz, D. Rotfeld, wstęp W.T. Kowalski, Warszawa 1972.
• Trocki L., Moje życie. Próba autobiografii. Autoryzowany przekład z rosyjskiego J. Barski i S. Łukomski, Warszawa 1930 [reprint: Warszawa 1990.
• Walicki A., Marksizm i skok do królestwa wolności. Dzieje komunistycznej utopii, Warszawa 1996.
• Walicki A., Zarys myśli rosyjskiej. Od oświecenia do renesansu religijno-filozoficznego, Kraków 2005.
• Werth N., [w:] Czekiści. Organy bezpieczeństwa w europejskich krajach bloku sowieckiego 1944-1989, red. K. Persak i Ł. Kamiński, Warszawa 2010.
• Woźniczka Z., Represje na Górnym Śląsku po 1945 roku, Katowice 2010.
• Woźniczka Z., Z Górnego Śląska do sowieckich łagrów, Katowice 1996

Identifiers

DOI

10.5604/01.3001.0015.6052

Biblioteka Nauki

2055800