Search results

1

Esperanto: A Language Policy Assessment

100%

Tonkin H.

Język. Komunikacja. Informacja

|

2017

|

issue 12

PL

W przeciwieństwie do większości projektantów planowych języków międzynarodowych twórca Esperanto L.L. Zamenhof był tak samo zainteresowany planowaniem statusu jak planowaniem korpusu. Projekt Zamenhofa był na tyle kompletny, by można go było wykorzystać jako środek komunikacji, ale na tyle niepełny, aby umożliwić społeczności esperantystów wykonanie dużej części pracy nad przekształceniem projektu we w pełni rozwinięty język. Sam Zamenhof postrzegał ten język jako środek do celu i dość wcześnie powierzył rozwój języka jego użytkownikom, podczas gdy on sam dążył do wyższych celów ideologicznych. Niedawno badacze zwrócili uwagę na ideologiczną stronę społeczności esperanckiej w ogóle, w tym na silne zaangażowanie esperantystów w językową sprawiedliwość i większą świadomość wartości wielojęzyczności i różnorodności językowej.

EN

Unlike most projectors of planned international languages, the creator of Esperanto, L.L. Zamenhof, was as interested in status planning as in corpus planning. Zamenhof’s project was complete enough to be used as a means of communication, but incomplete enough to allow the community of Esperanto speakers to do much of the work of turning his project into a full-fledged language. Zamenhof himself saw the language as a means to an end, and, quite early on, entrusted the development of the language to its speakers while he pursued more lofty ideological goals. Recently scholars have turned their attention to the ideological side of the Esperanto community in general, including the strong commitment of Esperanto speakers to linguistic justice and to a greater awareness of the value of multilingualism and linguistic diversity.

2

Esperanto and the Market State

100%

Farris M.

Język. Komunikacja. Informacja

|

2017

|

issue 12

113-120

PL

Państwo narodowe jest modelem rządu skupiającym główne grupy etniczne, językowe bądź kulturowe na wspólnym terytorium. Jego początki pochodzą z XVII i XVII wieku i było najpowszechniejszym modelem Państwa w XIX i XX wieku. W tym modelu uzasadnienie dla rządu wynika z dostarczania usług obywatelom (np. edukacja, infrastruktura, zabezpieczenie społeczne). Esperanto jest produktem ery państwa narodowego i wiele symboli i struktur ruchu esperanckiego związanych jest z ideami państwa narodowego. Obecnie natomiast według wielu analityków i publicystów, ten model organizacji państwa chyli się ku upadkowi, a wyłania się nowy model państwa, często określany jako państwo rynkowe. W państwie rynkowym relacje między obywatelem i rządem, tak jak między samymi rządami, ulegają daleko idącym przemianom. Ten artykuł omówi możliwości i przeszkody dla ruchu esperanckiego wynikające z tego nowego modelu państwa.

EN

The nation state is a form of government that merges a dominant ethnic or culture group with a political entity on a shared territory. It dates from the 17th and 18th centuries and it was the dominant state form in the 19th and 20th centuries. In this model, government legitimacy stems from providing services (such as education, infrastructure and social programs) to the citizenry. Esperanto is a product of the nation state period and much of the symbolism and structure of the Esperanto movement is tied to nation state ideas. At present however, according to many social and political analysts, this form of state organization is now in decline and a new state form, often referred to as the market state, is emerging. In the market state the relationship between citizens and governments, as well as governments with each other, undergo profound, far reaching changes. This article examines opportunities and obstacles that this new state form poses for the Esperanto movement.

3

Sztuczne języki wobec mediów społecznościowych

77%

Białous M.

Pogranicze. Studia Społeczne

|

2017

|

vol. 32

EN

The main subject of this article is the condition of artificial languagesin contemporary social media. An analysis of the available statistics of YouTube, Wikipedia and Facebook shows the unwavering position of Esperanto as the most common artificial language. Other artificial languages, primarily auxiliary languages created in the 19th and 20th centuries, such as volapük, ido, novial, interlingua, interlingue, find their niches in social media, but their presence seems to be supported by very narrow groups of enthusiasts. Contemporary artificial language projects, such as lojban or toki pona are in a similar position. Although Internet is the natural environment for their development, they have not managed to gain wider popularity among users. Certainly, artistic languages embedded in well-known popular culture texts find a great resonance among the internauts, as shows the examples of Klingon and Sindarin languages mentioned in the article.

4

Język esperanto w rozwoju turystyki kulturowej

68%

Mączka D.

Rozprawy Społeczne

|

2016

|

vol. 10

|

issue 4

25-30

PL

Esperanto to neutralny język międzynarodowy, który nie należy do żadnego narodu czy kraju. Pełni on rolę języka łączącego kultury całego świata; sprawia, że możliwa staje się komunikacja między ludźmi bez dyskryminacji, gdyż żaden z rozmówców nie posiada kulturowej przewagi w znajomości języka. Turystyka esperancka należy do turystyki kulturowej, a pośrednio do edukacyjnej, rozumianej jako podróż zorientowana na poszerzenie wiedzy uczestników w określonej dziedzinie lub temacie. Miłośnicy tego języka mogą podróżować na światowe i lokalne kongresy, spotkania dla różnych grup zainteresowania oraz indywidualnie do zaprzyjaźnionych osób. Znając ten język, można korzystać z różnych form turystyki – głównie kulturowej, ale także pieszej, górskiej, rowerowej i kajakowej. Przede wszystkim jest to język komunikacji międzyludzkiej. Celem artykułu jest krótkie przedstawienie idei języka esperanto i jego wykorzystania w turystyce kulturowej. Wbrew pozorom język esperanto jest używany przez wielu ludzi na świecie (szacuje się, że od kilkudziesięciu tysięcy do kilku milionów). Ułatwia komunikację międzyludzką oraz turystykę grupową i indywidualną, krajową i zagraniczną. Poza nielicznymi artykułami dotyczącymi promocji tego języka, publikacje o turystyce esperanckiej są nader rzadkie. Artykuł ten napisany został w oparciu o te nieliczne pozycje, z wykorzystaniem stron internetowych w języku esperanto. Autorka tego artykułu jest esperantystką (poziom znajomości języka B2).

EN

Esperanto is a neutral international language which does not belong to any nation or country. Thus, it plays the role of a language that links cultures around the world making communication among people possible without discrimination since none of the speakers has a cultural advantage in the language knowledge. Esperanto tourism belongs to cultural tourism and indirectly to education, understood as a journey focused on broadening participants’ knowledge in a particular field or topic. The lovers of the language can travel to the global and local congresses, meetings for different interest groups and individually to befriended persons. Knowing the language, one can take advantage of various forms of tourism - mainly cultural one, but also hiking, mountain climbing, cycling and canoeing. First of all, this is a language of communication. The purpose of this article is a brief presentation of the idea of Esperanto and its use in cultural tourism. Contrary to appearances, Esperanto is used by many people in the world (as estimated, from tens of thousands to several millions). It facilitates interpersonal communication and group and individual tourism, both domestic and foreign. Apart from a few articles promoting the language, Esperanto publications on tourism are very rare. This article was written basing on the few existing ones and websites in Esperanto. The author of this article is an Esperantist (language level - B2).

5

Działania prawne składające się na budowanie wizerunku Białegostoku z marką Esperanto

68%

Danilewicz-Prokorym W.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2021

|

vol. 20

|

issue 1

239-252

EN

The article presents the legal activities of the city of Bialystok related to building its image using the brand Esperanto over the past years. The text deals with the complicated side of building the image of the city which is legal actions using the asset of the city which the case of Bialystok is the brand Esperanto. These actions were taken both by the executive body of the municipality - the Mayor - and the legislative body - the City Council. The following activities were discussed: the activity of the Bialystok City Council, the activity connected with the celebration of the 100th anniversary of Ludwik Zamenhof's death, the organisation of the Esperanto Congress in 2009 and the significance of the so-called participatory budget for the discussed issue. In the analysis of the topic, only those activities undertaken in Bialystok and related to Ludwik Zamenhof, his successors and the Esperanto language were chosen, which are not only based on but have their source in legal acts and are of direct or indirect legal character. The article also briefly discusses the aspect of life history of Ludwik Krzysztof Zaleski Zamenhof in connection with granting him the Honorary Citizenship of the City of Bialystok. The article discusses the legal activities of the city of Bialystok connected with building its image with the use of the Esperanto brand in the perspective of the last years, touching upon an interesting matter which is the promotion of the Municipality on the basis of the only universal language in the world. The legal actions described in the article reflect the perspective of young Ludwik Zamenhoff, which led to the creation of Esperanto language. The text combines two matters, the creation of a supranational language, with legal actions that are used to promote the small homeland of its creator.

PL

Artykuł przedstawia działania prawne Miasta Białegostoku związane z budowaniem jego wizerunku przy wykorzystaniu marki Esperanto na przestrzeni ostatnich lat. Tekst porusza skomplikowaną stronę budowania wizerunku Miasta jaką są działania prawne wykorzystujące atut Miasta, którym w przypadku Białegostoku jest marka Esperanto. Działania te podejmowane były zarówno przez organ wykonawczy Gminy – Prezydenta Miasta, jak i organ uchwałodawczy – Radę Miasta. Omówiono w tym zakresie działalność Rady Miasta Białystok, działalność związaną z obchodami 100 rocznicy śmierci Ludwika Zamenhofa, organizację Kongresu Esperanto w 2009 roku oraz znaczenie dla omawianego zagadnienia tzw. budżetu partycypacyjnego. Przy analizie tematu wybrano jedynie te działania podejmowanie w Białymstoku, a związane z Ludwikiem Zamenhofem, jego następcami bądź językiem esperanto, które znajdują nie tylko oparcie, ale źródło w aktach prawnych i mają charakter pośrednio lub bezpośrednio prawny. W artykule omówiono zwięźle także aspekt historii życia Ludwika Krzysztofa Zaleskiego Zamenhofa w związku z nadaniem mu Honorowego Obywatelstwa Miasta Białegostoku. Tekst tratując o działaniach prawnych Miasta Białegostoku związanych z budowaniem jego wizerunku przy wykorzystaniu marki Esperanto w perspektywie ostatnich lat porusza ciekawą materię jaką jest promocja Gminy w oparciu o jedyny na świecie język uniwersalny. Działania prawne opisane w artykule są odzwierciedleniem perspektywy młodego Ludwik Zamenhoffa, która doprowadziły do powstania języka esperanto. Tekst łączy w sobie dwie materie tj. powstanie języka ponadnarodowego, z działaniami prawnymi które są wykorzystywane do promocji małej ojczyzny jego twórcy.

6

Linguistic Justice Requires an Artificial Language: a Comment on van Parijs

68%

Maat J.

Acta Universitatis Sapientiae, European and Regional Studies

|

2016

|

vol. 9

|

issue 1

77-81

EN

In advocating the use of a global auxiliary language, Van Parijs forms part of a tradition that stretches back to the seventeenth century. However, he differs from this tradition in promoting the use of English rather than an artificial language of some sort. This paper examines the theoretical situation that van Parijs proposes as the most fair, in which English functions worldwide as the preferred auxiliary language and in which certain measures have been taken to counterbalance injustices of three types. I draw attention to injustices of each of these types done to speakers of English in that situation. This leads to the conclusion that proposals to use an artificial language as a global lingua franca that were made in the seventeenth and later centuries have a stronger case than van Parijs has argued.

7

Linguistic Justice, van Parijs, and Esperanto

68%

Gobbo F.

Acta Universitatis Sapientiae, European and Regional Studies

|

2016

|

vol. 9

|

issue 1

55-61

EN

In the European and world-wide scenario of linguistic justice offered by van Parijs (2011), it is argued that we need one lingua franca only and that the only suitable candidate is English. In order to sustain his argument, the author has to reject three known alternatives against the English-only scenario. The second alternative is Esperanto. Van Parijs argues that there are some inner defects in the Esperanto language, and therefore Esperanto is not suitable for the role of world-wide lingua franca. This paper offers counterarguments based on the evidence of facts, showing that if nowadays Esperanto is only a lesser-used language the reason is not in the inner traits of the language, rather in geopolitical decisions. I argue that in the most probable global scenario English still plays the actual major role, but along with other cultural languages being regional lingua francas.

8

De paradoxale strijd van Esperanto voor tolerantie

67%

Fabry J.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 5

53-64

NL

In dit artikel wordt onderzocht welke invloed tolerantie heeft uitgeoefend in de evolutie van het Esperanto als artificiële taal. Het idee van tolerantie, ingebed in de fundamentele waarden van het Esperanto, kreeg te lijden onder een maatschappelijke evolutie van toenemende intolerantie. De belangrijkste historische factoren die hiertoe hebben bijgedragen worden onder de loep genomen.

EN

This article investigates the influence of tolerance in the evolution of Esperanto as an artificial language. The idea of tolerance, embedded in the fundamental values of Esperanto, suffered from the social evolution of increasing intolerance. The most important historical factors that contributed to the increasing intolerance towards users of Esperanto are examined.

PL

Paradoksalna walka esperanto o tolerancję W artykule zbadano wpływ tolerancji na ewolucję esperanto jako języka sztucznego. Idea tolerancji, osadzona w podstawowych wartościach esperanto, ucierpiała w wyniku społecznej ewolucji narastającej nietolerancji. Przeanalizowane zostały najważniejsze czynniki historyczne, które przyczyniły się do rosnącej nietolerancji wobec użytkowników esperanto. In dit artikel wordt onderzocht welke invloed tolerantie heeft uitgeoefend in de evolutie van het Esperanto als artificiële taal. Het idee van tolerantie, ingebed in de fundamentele waarden van het Esperanto, kreeg te lijden onder een maatschappelijke evolutie van toenemende intolerantie. De belangrijkste historische factoren die hiertoe hebben bijgedragen worden onder de loep genomen.

9

Co pozostało po dziele Ludwika Zamenhofa?

58%

Żelazny W.

Pogranicze. Studia Społeczne

|

2017

|

vol. 32

EN

Intellectual work of Zamenhof is a reflection on multiculturalism. After the Holocaust Folkism and the Haskalah movements fade away and Zionism triumphs. In 1948 the State of Israel was proclaimed with Zionism as its main doctrine and New Hebrew as not only an official and national language but also a link language, probably even more symbolic than Judaism. Esperanto, which is Zamenhof ’s most recognized achievement, still exists in spite of linguistic and social theories that predict the decline of a language not protected by the state. It is not likely that Esperanto would become more popular, nevertheless there are no indications that it would die out in the foreseeable future.

10

Językowy obraz świata w grupach wielojęzycznych jako wskaźnik wykształcania tożsamości zbiorowej – przypadek esperanta

58%

Stria I.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2018

|

vol. 30

EN

Linguistic worldview is a language-entrenched interpretation of reality that emerges in a speech community inseparable from its culture. Therefore, the task of ethnolinguistics is to reconstruct not only worldviews but also communal identities. Drawing from both linguistic and co-linguistic data, researchers may be led to a culturally embedded speech community – not necessarily a monolingual one. A case in point are speakers of Esperanto, who form a multilingual voluntary diaspora. The status of Esperantists as a stable speech community could be investigated within the ethnolinguistic framework, with a view to finding a homogenous cultural worldview that attests to their communal identity. This article presents two pilot studies which suggest that active Esperanto speakers hold a coherent worldview based on the sense of belonging to the community and its shared culture.

PL

Językowy obraz świata jest osadzoną w języku interpretacją rzeczywistości. Powstaje we wspólnocie komunikatywnej nierozerwalnie związanej ze swoją kulturą. Zadaniem etnolingwistyki jest zrekonstruowanie nie tylko obrazów świata, ale także tożsamości społecznych. Opierając się na danych językowych i przyjęzykowych, badacz może przebić się do kulturowo osadzonej wspólnoty komunikatywnej – niekoniecznie jednojęzycznej. Niewątpliwie esperantyści są wielojęzyczną, dobrowolną diasporą. Wykazanie, że esperantyści mają status stabilnej wspólnoty językowej może oprzeć się na danych etnolingwistycznych, na poszukiwaniu jednorodnego kulturowego obrazu świata potwierdzającego ich wspólnotową tożsamość. W niniejszym artykule przedstawiono dwa badania pilotażowe, które sugerują, że aktywni esperantyści prezentują spójny obraz świata oparty na poczuciu przynależności do wspólnoty komunikatywnej i jej kulturze.

11

Esperanto. Utopia czy rzeczywistość? – na podstawie współczesnych obserwacji językowych

58%

Satoła-Staśkowiak J., Makoć A.

Językoznawstwo

|

2024

|

vol. 20

|

issue 1

7-21

EN

The aim of this article is to remind readers about Esperanto, a language that was created 136 years ago, and provide a brief description of it. The article mentions the motives behind the creation of Esperanto and the reasons why Esperanto speakers continue to use it despite the great popularity of the English language. Esperanto has been characterized and modern examples of its use included. The role of Esperanto in the world is examined, as well as the users themselves. An attempt is made to answer the question of whether Esperanto could ever become an international language again. For the purpose of the research, several interviews were conducted with authentic Esperanto speakers living in various countries to highlight the characteristics that testify its popularity and vitality within this group.

PL

Celem artykułu jest przypomnienie o powstałym sto trzydzieści sześć lat temu języku esperanto i jego krótki opis. Wspomniano o motywach powstania języka esperanto i powodach jego używania przez esperantystów mimo ogromnej popularności języka angielskiego. Scharakteryzowano esperanto oraz uwzględniono współczesne przykłady jego użycia. Przyjrzano się roli esperanto na świecie, a także samym użytkownikom. Podjęto próbę odpowiedzi na pojawiające się raz na jakiś czas pytanie, czy esperanto mogłoby jeszcze kiedykolwiek stać się językiem międzynarodowym. W celu badania przeprowadzono kilka wywiadów z autentycznymi użytkownikami tego języka, mieszkającymi w kilku krajach, by wskazać cechy świadczące o jego popularności i żywotności w tej grupie interlokutorów.

12

Kazimierz Bein (1872-1959): współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Okulistycznego i aktywny esperantysta

55%

Grzybowski A., Orlińska J. U.

Archiwum Historii i Filozofii Medycyny

|

2019

|

vol. 82

106-112

PL

Celem pracy było przedstawienie biografii i dorobku naukowego Kazimierza Beina. W 1899 roku ukończył studia medyczne na Uniwersytecie w Kazaniu. Po studiach rozpoczął pracę w Instytucie Oftalmicznym w Warszawie gdzie współpracował z m.in. Bolesławem Gepnerem, Bolesławem Ryszardem Gepnerem, Walentym Kamockim i Bronisławem Ziemińskim. W 1904 roku wyjechał do Paryża by kontynuować naukę. W tym czasie zainteresował się językiem esperanto i stał się aktywnym działaczem na rzecz jego rozwoju. W 1908 roku współzałożył Polskie Towarzystwo Okulistyczne dla Królestwa Polskiego. W 1926 roku został kierownikiem przychodni w Instytucie Oftalmicznym, gdzie pracował do przejścia na emeryturę w 1936 roku. Zmarł w Łodzi w 1959 roku.

EN

The purpose of this paper was to review biography and medical achievements of Kazimierz Bein. After graduating from Medical University in Kazan in 1899, he started working at Institute of Ophthalmology in Warsaw, where he co-operated with i. a. Bolesław Gepner, Bolesław Ryszard Gepner, Walenty Kamocki and Bronisław Ziemiński. In 1904 he visited Paris to continue his studies. This is where he found interest in esperanto language and started actively working for its development. He was one of the co-founders of Polish Society of Ophthalmology for Polish Kingdom created in 1908. In 1926 Kazimierz Bein became the head of ophthalmic clinic in Institute of Ophthalmology where he worked until his retirement in 1936. He died in 1959 in Lodz.

13

Einige Bemerkungen zur dreisprachigen Erziehung (Polnisch-Esperanto-Deutsch) meiner Kinder

55%

Sakaguchi A.

Colloquia Germanica Stetinensia

|

2017

|

issue 26

255-269

PL

Artykuł zawiera kilka uwag dotyczących trzyjęzycznego rozwoju dwójki moich dzieci. Badania nad rozwojem językowym dzieci i bilingwizmem znamy głównie z języków historyczno-naturalnych. Języki międzynarodowe skonstruowane, takie jak esperanto, prawie nie były do tej pory brane pod uwagę w badaniach dotyczących akwizycji języka. Uwzględnienie esperanta w tego rodzaju rozważaniach daje ciekawe wglądy i rozpoznania. Interferencje i inne osobliwości językowe we wcześniejszym okresie akwizycji języków zilustrowane zostały przykładami zebranymi przez autorkę artykułu. Przykłady dotyczą pisowni, słownictwa, morfologii, składni oraz semantyki.

DE

Der Beitrag beinhaltet einige Bemerkungen über die dreisprachige Entwicklung meiner beiden Kinder. Untersuchungen über die kindliche Sprachentwicklung und Bilingualismus kennen wir hauptsächlich aus den historisch-natürlichen Sprachen. Plansprachen, wie Esperanto, wurden jedoch im Hinblick auf kindlichen Spracherwerb bisher kaum berücksichtigt. So lässt die Einbeziehung des Esperanto in derartige Betrachtungen eine Reihe interessanter Ergebnisse und Denkanstöße erwarten. Interferenzen und andere Eigentümlichkeiten des Polnischen, Deutschen und Esperanto in den früheren Phasen des kindlichen Spracherwerbs werden anhand der von der Autorin gesammelten Beispiele illustriert. Die Beispiele betreffen die Aussprache, Morphologie, Syntax und Semantik.

EN

The article contains some remarks concerning the trilingual development of my two children. Research on children’s language development and bilingualism has been known mainly in historic natural languages studies. So far, international auxiliary languages like Esperanto have been hardly considered so far in the research on language acquisition. Including Esperanto in such considerations yields valuable insight and findings. Interference and other peculiarities of Polish, German and Esperanto in the earlier period of language acquisition are illustrated with the aid of examples collected by the author of this article. Examples are related to spelling, vocabulary, morphology, syntax and semantics.

14

Pensoj pri la sufikso -ec en la esperanta leksiko

55%

Jansen W.

Język. Komunikacja. Informacja

|

2019

|

issue 14

53-71

EN

This study addresses the lexical suffix -ec [εts] in Esperanto (traceable to French -esse, Spanish -eza, Italian -ezza). The approach to word building in Esperanto adopted here is based on content lexemes as word stems, not predestined to a particular syntactic application. It describes derivation as a process which is hosted in the lexicon, affecting semantically categorized stems. The issue of syntactically free versus specialized stems is as old as the language itself, originating in the circumstance that Esperanto’s initiator Zamenhof extracted syntactic word forms from his source languages, but turned these into dependent stems in Esperanto. It was not until the 1960s that the Esperanto Academy formalized its views in the debate, but the question as to how to interpret the parts of speech (PoS) continued to be debated in the esperantological press well into the seventies and, in isolated publications, until today. Only recently (2013–2016) these issues were embedded by the author of the present paper in a universal theory of language, Functional Discourse Grammar. In these studies, the suffix -ec was found to be particularly problematic in that its observed use by Esperanto speakers or writers is far from systematic. Even authoritative Esperanto grammars are of no great help in supporting the language user, as they contain ambiguities and internal contradictions, and do not offer adequate instructions. In this paper, a new approach is proposed. The ruling which results from this is simple, and its unrestricted application would be entirely congruent with the hypothesized flexible PoS-system of Esperanto. However, the day-to-day usage of -ec is neither consistent with traditional prescriptions, nor with the rule which is proposed here. It suffers from a persistent unawareness among the language users of the workings of the PoS, whichever way we look at them, and is driven by disparate mother tongue habits and fossilized conventions, rather than by prescriptions. This is the way a natural language works.

PL

Niniejszy tekst dotyczy sufiksu leksykalnego -ec w systemie słowotwórczym w języku esperanto. W poniższej analizie rdzenie esperanckie są uważane za elastyczne, tj. nieprzeznaczone do żadnego konkretnego zastosowania syntaktycznego, a tworzenie wyrazu za pomocą afiksów jest opisane jako proces zachodzący w leksykonie, w którym rolę odgrywają elastyczne składniowo, ale semantycznie sklasyfikowane rdzenie. Pytanie o tzw. przynależność kategorialną rdzeni lub jej brak jest tak stare jak sam ten język. Wynika ono z faktu, że Zamenhof, tworząc słownictwo esperanta, wyodrębniał formy składniowe ze swoich języków źródłowych, ale redefiniował je jako rdzenie składniowo nie bezpośrednio możliwe do użycia. Jeszcze w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku Akademia Esperanta sformalizowała swoje stanowisko w tej debacie, ale dyskusja na temat sposobu interpretacji zasobu rdzeni języka trwała w prasie esperanckiej aż do lat siedemdziesiątych, a w pojedynczych publikacjach aż do dziś. Dopiero niedawno (2013–2016) problem ten został sformułowany przez autora tego tekstu w ramach uniwersalnej teorii języka, tj. w Funkcjonalnej Gramatyce Dyskursu (Functional Discourse Grammar, FDG). W tychże badaniach sufiks -ec, ze względu na niesystemowość w swoim praktycznym zastosowaniu, szczególnie opierał się spójnemu opisowi. Nawet autorytatywne gramatyki esperanta niewiele pomagają użytkownikowi języka, ponieważ zawierają dwuznaczności i sprzeczności i nie dają odpowiednich instrukcji. W niniejszej pracy zaproponowano nowe podejście. Reguła, którą tworzy, jest prosta, a jej bezwyjątkowe zastosowanie byłoby w pełni kompatybilne z hipotetyczną elastyczną strukturą części mowy esperanta. Jednakże zaobserwowane zwyczajowe użycie -ec nie jest zgodne ani z tradycyjnymi zaleceniami ani z proponowaną regułą. Cierpi ono z powodu ciągłej nieświadomości użytkowników na temat funkcjonowania systemu mowy, niezależnie od preferowanej teorii leksyki, i jest napędzany przez różne nawyki pochodzące z języka ojczystego i utarte konwencje. Tak oto działa język naturalny.

15

Multlingveco estas solvo, ne problemo: pri gepatraj lingvoj en la mondo multlingva kun aparta atento al migrantoj kaj al la parolantoj de Esperanto

55%

Corsetti R.

Język. Komunikacja. Informacja

|

2019

|

issue 14

102-117

EN

This article discusses human multilingualism as a normal human phenomenon and not as an abnormal phenomenon and explains why there are more naturally multilingual people in the world than monolingual ones. It also explains why linguists have not been interested in multilingualism until recently. Then it lists the process by which children naturally acquire one, two or even more languages, depending on the place in which they were born and live. The phases are more or less the same for all languages. Examples are given of the different time of acquisition by children of the most irregular parts of languages, for example the plural in Arabic. When it comes to Esperanto, there are no particular benefits in acquiring it from birth in terms of speed of acquisition, but many examples gathered from native speakers of Esperanto show that there are advantages for a deep understanding of the way Esperanto works and hardly occasions of over-regulation. Particular attention is devoted to the benefits of bilingualism and especially of bilingualism from birth. According to many researchers, the greater mental flexibility caused by the continued alternation between two language systems gives advantages in non-language fields too, such as mathematics, solving logic tasks, and so on. And the positive results are constant regardless of the languages used by the bilinguals. A well-known advantage is the ability to learn other languages faster (preparation for learning other languages). These benefits also apply to bilinguals with Esperanto. Before so many scientific proofs of the benefits of multilingualism, it must be noted with astonishment that policy-makers in educational matters simply ignore them. According to the latest political ideas more and more prevalent in Europe and in the world, teaching of the languages of immigrants in elementary schools has been stopped and the institutions continue to ignore the existing bilingual speakers, who could also present economic opportunities for the country of residence. The focus is only on language proficiency in the national language.

PL

Artykuł ten traktuje wielojęzyczność człowieka jako normalne zjawisko ludzkie, a nie jako cechę szczególną, i wyjaśnia, dlaczego na świecie żyje więcej osób naturalnie wielojęzycznych niż jednojęzycznych. Wyjaśnia również, dlaczego do niedawna językoznawcy nie interesowali się wielojęzycznością. Następnie wymienia proces, w którym dzieci w naturalny sposób przyswajają jeden, dwa lub nawet więcej języków, w zależności od środowiska, w którym się urodziły i żyją w fazach, które są mniej więcej takie same dla wszystkich języków. Podane zostają przykłady różnego tempa nabywania przez dzieci najtrudniejszych elementów w języku, na przykład liczby mnogiej w języku arabskim. Jeśli chodzi o esperanto, nie ma szczególnych korzyści w przyswajaniu go od urodzenia, jeśli chodzi o szybkość akwizycji, ale wiele przykładów zebranych od rodzimych użytkowników esperanta pokazuje, że istnieją zalety głębokiego zrozumienia sposobu, w jaki działa esperanto i prawie nie ma przypadków nadmiernej generalizacji reguł. Szczególną uwagę poświęca się korzyściom płynącym z dwujęzyczności, a zwłaszcza dwujęzyczności rodzimej. Według wielu badaczy większa elastyczność mentalna spowodowana ciągłym przeskakiwaniem między dwoma systemami językowymi daje również korzyści w dziedzinach innych niż językowe, takich jak matematyka, rozwiązywanie zadań logicznych itp. Pozytywne efekty są stałe, niezależnie od języków używanych przez te osoby. Dobrze znaną zaletą jest możliwość szybszego uczenia się języków (efekt ułatwiający naukę kolejnych języków). Korzyści te dotyczą również osób dwujęzycznych posługujących się esperantem. Przy tak wielu naukowych dowodach korzyści płynących z wielojęzyczności należy zauważyć ze zdziwieniem, że decydenci w kwestiach edukacyjnych po prostu je ignorują. Zgodnie z najnowszymi pomysłami politycznymi, coraz bardziej rozpowszechnionymi w Europie i na świecie, nauczanie języków imigrantów w szkołach podstawowych zostało wstrzymane, a wciąż ignorowane są osoby dwujęzyczne, które mogłyby również stwarzać większe szanse ekonomiczne dla kraju zamieszkania niż w przypadku biegłości językowej wyłącznie w języku narodowym.

16

Strategie komunikacji transgranicznej: perspektywa polsko-niemiecka a sytuacja w Japonii

51%

Kimura G. C.

Język. Komunikacja. Informacja

|

2019

|

issue 14

85-101

EN

This article presents the latest results of research on linguistic strategies for transborder communication at the German-Polish border. First, the significance of language for current border studies in general and for the German-Polish border in particular are discussed. Then, theoretically possible strategies and their real application at the border region are presented. According to the author, alternative strategies, such as the use of Polish as a vehicular language, receptive bilingualism or Esperanto, but also supplementary utilization of language exchange, Sorbian or even Latin, can uniquely contribute to improve German-Polish contacts. At the end, the paper surveys the linguistic situation at Japanese border regions and suggests that the Central European Experiences can be useful to tackle the transborder communication challenges in East Asia.

PL

Niniejszy artykuł podsumowuje dotychczasowe wyniki badań nad transgranicznymi strategiami językowymi na granicy polsko-niemieckiej. Autor omawia znaczenie języka dla dzisiejszych badań granicznych w ogóle oraz znaczenie języka dla polsko-niemieckiego regionu przygranicznego w szczególności. Po przeglądzie językowych strategii komunikacji transgranicznej przedstawia zastosowanie różnorodnych strategii na granicy polsko-niemieckiej. Autor formułuje tezę, iż włączenie strategii alternatywnych, takich jak język polski, dwujęzyczność receptywna albo Esperanto, ale również uzupełnienia w postaci wymiany języka, zastosowania języka łużyckiego, a nawet łaciny, przyczynią się do trwałego ustabilizowania kontaktów polsko-niemieckich. Omawia także znaczenie kwestii języka i granicy w Japonii i wskazuje możliwość wykorzystania doświadczeń Europy Środkowej w sytuacji Azji Wschodniej.

17

Azijsko putovanje Šegrta Hlapića na krilima esperanta

48%

Štimec S.

Libri & Liberi

|

2013

|

vol. Vol 2

|

issue No. 2

253-266

HR

U radu se opisuju okolnosti nastanka prijevoda Čudnovatih zgoda šegrta Hlapića Ivane Brlić-Mažuranić na esperanto, pod naslovom Mirindaj aventuroj de metilernanto Hlapić (1998). Prikazuje se potom odjek toga prijevoda Maje Tišljar u esperantskim krugovima i okolnosti u kojima je Hlapić s esperantskoga kao posrednoga prijevoda preveden na japanski, bengalski, kineski, perzijski, vijetnamski i korejski jezik. Pokazuje se kako je Hlapić uz pomoć esperanta postao dostupan velikom broju čitatelja širom svijeta.

EN

The paper reveals the circumstances of the appearance of the Esperanto translation of the 1913 Croatian children’s classic Čudnovate zgode šegrta Hlapića [The Strange Adventures of Hlapich the Apprentice] by Ivana Brlić-Mažuranić, titled Mirindaj aventuroj de metilernanto Hlapić (1998). It records the wide popularity of this translation by Maja Tišljar in international Esperanto circles and chronicles the events which led to further translations of Hlapich from this one as a relay translation into Japanese, Bengali, Chinese, Persian, Vietnamese and Korean. It is shown how Hlapich the Apprentice has become accessible to a large number of readers around the world through Esperanto.

DE

Im Beitrag werden die Umstände dargelegt, unter denen die 1998 unter dem Titel Mirindaj aventuroj de mitilernanto Hlapić veröffentlichte Esperanto-Übersetzung des kroatischen Kinderromans Čudnovate zgode Šegrta Hlapića [Wunderbare Reise des Schusterjungen Clapitsch] von Ivana Brlić-Mažuranić entstanden ist. Ferner wird über die Nachwirkungen dieser von Maja Tišljar geleisteten Übersetzung in internationalen Esperanto-Kreisen berichtet, sowie über die Umstände, unter denen der Roman vom Esperanto ins Japanische, Bengalische, Chinesische, Persische, Vietnamesische und Koreanische übersetzt wurde, wodurch der kroatische Hlapić mit Hilfe von Esperanto weltweit neue Leserkreise erschließen konnte.

18

“Kosmoglot” – la unua interlingvistika societo en Ruslando

42%

Kuznecov S. N.

Język. Komunikacja. Informacja

|

2019

|

issue 14

155-177

EN

This article is dedicated to the Petrograd interlinguistic society “Kosmoglot” (founded in 1916 under the leadership of the engineer V.K. Rosenberger and the linguist J. Baudouin de Courtenay). This was the first attempt to connect engineering and “homaranisman” (humanistic) approaches to the science of language communication. Kosmoglot at that time explored the forms and varieties of international language communication and the possibilities of constructing an interlanguage. The members of the society even explored the possibility of creating a new type of semiotics as a path to accurate interlinguistic translation.

PL

Artykuł poświęcony jest piotrogradzkiemu towarzystwu interlingwistycznemu „Kosmoglot” (założonemu w 1916 r. przez inżyniera V.K. Rosenbergera i językoznawcę J. Baudouina de Courtenay). Była to pierwsza próba powiązania podejścia inżynieryjnego i humanistycznego z nauką o komunikacji językowej. W tym czasie kosmoglotyka badała formy i odmiany międzynarodowej komunikacji językowej oraz możliwości zbudowania języka pomocniczego. Członkowie towarzystwa badali możliwość stworzenia nowego rodzaju semiotyki jako sposobu na bezbłędne tłumaczenie międzyjęzykowe.

Refine search results

Esperanto: A Language Policy Assessment

Esperanto and the Market State

Sztuczne języki wobec mediów społecznościowych

Język esperanto w rozwoju turystyki kulturowej

Działania prawne składające się na budowanie wizerunku Białegostoku z marką Esperanto

Linguistic Justice Requires an Artificial Language: a Comment on van Parijs

Linguistic Justice, van Parijs, and Esperanto

De paradoxale strijd van Esperanto voor tolerantie

Co pozostało po dziele Ludwika Zamenhofa?

Językowy obraz świata w grupach wielojęzycznych jako wskaźnik wykształcania tożsamości zbiorowej – przypadek esperanta

Esperanto. Utopia czy rzeczywistość? – na podstawie współczesnych obserwacji językowych

Kazimierz Bein (1872-1959): współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Okulistycznego i aktywny esperantysta

Einige Bemerkungen zur dreisprachigen Erziehung (Polnisch-Esperanto-Deutsch) meiner Kinder

Pensoj pri la sufikso -ec en la esperanta leksiko

Multlingveco estas solvo, ne problemo: pri gepatraj lingvoj en la mondo multlingva kun aparta atento al migrantoj kaj al la parolantoj de Esperanto

Strategie komunikacji transgranicznej: perspektywa polsko-niemiecka a sytuacja w Japonii

Azijsko putovanje Šegrta Hlapića na krilima esperanta

“Kosmoglot” – la unua interlingvistika societo en Ruslando