Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 22

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Handel
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
EN
This article presents two memoirs from Teresa Mastalska-Chwiejczak titled‘Turul, Korkes – Rzeszow shops that irretrievably disappeared’ and ‘Mister Respect’that describe the pre-war Rzeszow’s commerce seen from the viewpoint of the customer.These memoirs tell of no longer existing shoe shops, bakeries, a confectionery,a shop with various articles manned by a Jew, a market with Jewish huckstersand a bookstore. We learn of what sorts of products were sold in the shops and aboutthe products’ quality and price. The author is a keen observer and despite her advancedage (94 years old) she easily uncovers many details from memory, such as theprofessional service of the clerks or the new practice of creating a shop window.The memoirs pertain to the years 1934–1938, an important period for Rzeszow dueto the investments in the city regarding the construction of the Central IndustrialRegion. The author describes changes, which she noticed during her regular visitsto Rzeszow.
PL
Prezentowane w artykule dwa opowiadania wspomnieniowe Teresy Mastalskiej- Chwiejczak zatytułowane Turul, Korkes – rzeszowskie sklepy, które bezpowrotnie zaginęły i Pan Szacunek to opis rzeszowskiego przedwojennego handlu widzianego oczami klienta. Pojawiają się nieistniejące już sklepy obuwnicze, piekarnie, ciastkarnia, sklep z różnymi artykułami prowadzony przez Żyda, targowisko z żydowskimi przekupniami, księgarnia. Dowiadujemy się, jakie produkty były sprzedawane w danych sklepach, jaka była ich jakość i cena. Autorka jest bacznym obserwatorem i mimo zaawansowanego już wieku (94 lata) łatwo wydobywa z pamięci wiele szczegółów, na przykład fachową obsługę sprzedawców czy nowe zwyczaje tworzenia wystaw sklepowych. Wspomnienia dotyczą lat 1934–1938 i jest to ważny okres w dziejach Rzeszowa ze względu na inwestycje w mieście związane z budową Centralnego Okręgu Przemysłowego. Autorka opisuje zmiany, które dostrzegała podczas regularnych przyjazdów do Rzeszowa.
PL
Geneza Hanzy była podporządkowana ciągłemu gospodarczemu, politycznemu i technicznemu rozwojowi bardzo niejednorodnie rozwiniętych terenów nad Morzem Bałtyckim, którego jedyny element wspólny stanowiła występująca w różnych formach komunikacji umowa dotycząca ich interesów. Dwoma najważniejszymi grupami miast w tym zakresie były miasta wendyjskie i pruskie, które w związku z tym powinny się znaleźć w centrum analizy. Praca, która w większej części jest jeszcze ciągle przede mną, ma zarówno aspekt wydarzeniowo-historyczny, jak i strukturalno-historyczny. Podczas gdy z jednej strony należy zrekonstruować, za pomocą analizy komunikacji między komunami, zamiary i intencje tych miast hanzeatyckich w formie antologii najważniejszych wydarzeń z istotnego dla Hanzy okresu, tj. drugiej połowy XIV wieku, to moim drugim zadaniem jest przedstawienie za pomocą tych źródeł – ogólnego związku prusko-wendyjskiego.
PL
Artykuł powstał na podstawie analizy ksiąg rachunkowych biskupa Adama Stanisława Grabowskiego, kolejno: ordynariusza chełmińskiego, kujawskiego i warmińskiego. Na początku swojej kariery biskup przebywał w Gdańsku przez 9 miesięcy, od października 1737 do sierpnia 1738 roku. Wydał wówczas prawie 70 000 złotych polskich, przy czym wydatki na życie codzienne mieściły się w kwocie 31 000 złotych. (utrzymanie dworzan – 5%, służby – 9%, koszty wyżywienia, w tym czekolady – blisko 18%, wina i piwa – 6%, zakupy powozów, karet i koni – 22%, mebli i sprzętów kuchennych – 7,5%, zastawy stołowej – 4,5%, przedmiotów kultu, w tym krzyża i kielicha mszalnego – 11%, w końcu na prezenty i napiwki – 3%). Spośród kupców gdańskich najwięcej na tej dłuższej wizycie Grabowskiego zyskali Christoph Warholl i Wilhelm Wilcke. Szczególnie wiele uwagi poświęcał wówczas biskup Grabowski zakupom mebli i zastawy stołowej. Po awansie na biskupstwo warmińskie w 1741 roku Grabowski rezydował głównie w Lidzbarku. W dalszym ciągu utrzymywał jednak bliskie kontakty z gdańskimi kupcami, zwłaszcza mającymi na składzie wina i korzenie. Przeciętnie co pół roku przybywał do Lidzbarka wóz z „winami cudzoziemskimi”, przyprawami korzennymi, ostrygami, kawą i czekoladą, kupionymi u gdańskich kupców, m.in. Dawida Quadego, Franza Rottenburga, Louisa lub jego bratanka Jeana F. Mathy’ego czy Paula Schnaasego. W Gdańsku zamawiano także przedmioty będące wybitnymi działami sztuki złotniczej (zarówno świeckiej, jak i sakralnej), zwłaszcza u znakomitego tamtejszego złotnika Johanna Gottfrieda Schlaubitza (łącznie otrzymał on od biskupa za swe prace 59.000 złotych polskich). Adam Stanisław Grabowski ponownie przebywał przez dłuższy czas w Gdańsku w latach 1749–1750. Pełnił wówczas funkcję jednego z dwóch komisarzy mianowanych przez Augusta III, którzy mieli zapoznać się na miejscu z wewnętrznymi konfliktami społecznymi w mieście. W księdze wydatków biskupich z tego okresu odnotowano zakupy wina, piwa, a także cytryn i pomarańczy. Zakupiono wówczas również większe ilości sukna i innych materiałów. Wyciągając bardziej ogólne wnioski z analizowanych w niniejszym artykule przykładów, można powiedzieć, że o kosztach dłuższego pobytu polskiego magnata w Gdańsku decydowały głównie trzy typy wydatków. Po pierwsze – na żywność i napoje (wino, piwo, kawa, czekolada); po drugie – na utrzymanie i wyposażenie domu oraz stajni; po trzecie – na dworzan i służbę. Odrębne miejsce zajmowały oczywiście zakupy przedmiotów luksusowych i dzieł sztuki.
PL
Wytworzona po zakończeniu pierwszej wojny światowej nowa sytuacja prawno-polityczna, której przejawami były utworzenie Wolnego Miasta oraz wzrost zainteresowania Brytyjczyków dominacją w strefie Morza Bałtyckiego, stworzyła nowe warunki do rozwoju dwustronnych relacji w sferze gospodarczej. Wcześniej, jeszcze przed utworzeniem Wolnego Miasta, aktywność Brytyjczyków ujawniła się w bankowości gdańskiej wraz z rozpoczęciem w listopadzie 1919 roku działalności The British Trade Corporation Ltd. Angielskie grupy finansowe uczestniczyły także w ustanowieniu nowego pieniądza, guldena gdańskiego, oraz w powołaniu Banku Gdańskiego S.A., pierwszego i podstawowego banku emisyjnego Wolnego Miasta Gdańska. Wymieniony bank angielski był również współzałożycielem i głównym udziałowcem Polsko-Brytyjskiego Banku Handlowego S.A., utworzonego w Gdańsku w 1926 roku. Ponadto kapitał brytyjski zaznaczył swoją obecność w dziedzinie ubezpieczeń: transportowych, pożarowych, morskich, dotyczących zdarzeń spowodowanych żywiołami, wypadkowych i na życie. Poza tym angielskie pieniądze bezpośrednio zaangażowane były w gdańskim przemyśle stoczniowym, mianowicie w powołanym z ich udziałem Międzynarodowym Towarzystwie Budowy Statków i Maszyn S.A. Z udziałem Brytyjczyków funkcjonowały zakłady w branży tłuszczów i olejów jadalnych oraz w przemyśle przetwórstwa owocowo-warzywnego i cukierniczo-czekoladowym. Stosunkowo dużą aktywność osób oraz spółek angielskich odnotować można w handlu, spedycji i żegludze. Ich działalność widoczna była szczególnie w obsłudze eksportu drewna i importu śledzi z łowisk wokół Wielkiej Brytanii oraz w handlu hurtowym pojazdami samochodowymi. W żegludze przedsiębiorczość angielska ujawniła się przez rejestrację w Wolnym Mieście oddziałów takich towarzystw okrętowych, jak Zjednoczona Korporacja Bałtycka Ltd. (Filia Gdańska), White Star Line Ltd. oraz Polsko-Brytyjskie Towarzystwo Okrętowe „Polbryt” S.A. Statki pod banderą angielską obsługiwały port gdański w zakresie przewozów towarów i osób, choć ich udział w odniesieniu do ogólnego ruchu statków w najlepszym dla niej pod względem liczby zawinięć 1927 roku wynosił 4,89%, pod względem tonażu 9,69%. Ogólny bilans handlu pomiędzy Wielką Brytanią a Wolnym Miastem był dla Gdańska generalnie korzystny. Ujemne saldo w zakresie wagowym wystąpiło w latach 1920–1922, a pod względem wartości – w latach 1928, 1932 i 1933.
EN
SummaryEconomic relations of Gdansk and the Kingdom of Denmark date back to the Middle Ages. Danish – Gdansk relations on economic grounds are confirmed by the sources from 1368. Significance of Gdansk for Denmark in bilateral commercial relations is proclaimed by establishing trade and diplomatic representatives by the Danish government in Gdańsk where in the period from 1656 to 1920 there were 10 of them in following ranks: residents, consular agents, vice-consuls, consuls. After excluding Gdańsk in 1920, along with a small territory from the borders of Germany and the establishment of the Free City, the full-time consuls positions were held by Bent Falkenstjerne (1921) and Harald Koch (1922–1936). Then in 1937–1945, the duties of the honorary consul were entrusted to Holger Ditlevow Schrader.The inclusion of the Free City into the customs and economic area of Poland was a factor encouraging the Danish people to take various economic initiatives on its territory. The participation of Danes and Danish capitals should be noted in the ship owners -forwarding and brokerage companies registered in Gdańsk, such as: Branch of the United Baltic Corporation (Filia Zjednoczonej Korporacji Bałtyckiej), Baltic – American Oil Importing Company Ltd. (Bałtycko-Amerykańskie Towarzystwo Importu Nafty z o.o.), Gdańsk Shipping and Trade Joint Stock Company Artus (Gdańskie Żeglugowo-Handlowe Towarzystwo Akcyjne Artus). Furthermore, the activity of Danish enterprises and Danes in the Free City area was marked by trade, combined with forwarding, among which the following companies can be mentioned: Domestic and Foreign Commissions Company Limited Filiale Danzig, Skandinwisch – Danziger Handelsgesellschaft GmbH “Skandia”, Handelsgesellschaft Skandinavia GmbH, I. P. Kraberg & Co Aktieselskab, “Danobalt” Handelsgesellschaft mbH, Rudolph Als Aktieselskab and Langelandskorn GmbH. Textile products were dealt with by “Danopol” Dänisch – Polonische Gesellschaft für Auswärtigen Handel GmbH. A well-known Danish company ’Infico’ Internationale Financierungs Compagnie Aktien – Gesellshaft, operated on the insurance market. Danes’ activity in the Free City also occurred in the field of manufacturing. In 1926–1930 a refinery operated in Gdańsk started by the Danish company Aarhus Oliefabrik AS, equipped with the most modern equipment for the production of vegetable oils, margarine and other edible fats. Mention should also be made of cooperation established in the 1930s by Gdańsk Shipyard (Stocznia Gdańska) with the Danish company Burmeister & Wain AS in the field of diesel engine construction.
PL
Kontakty handlowe Gdańska z Królestwem Danii sięgają średniowiecza. Potwierdzone w źródłach są związki handlowe gdańsko-duńskie od 1368 roku. O znaczeniu Gdańska dla Danii w bilateralnych relacjach gospodarczych świadczy ustanawianie w nadmotławskim grodzie przez władze duńskie przedstawicieli handlowo-dyplomatycznych, których w okresie od 1656 roku do 1920 roku było dziesięciu w rangach: rezydentów, agentów konsularnych, wicekonsulów i konsulów. Po wyłączeniu w 1920 roku Gdańska wraz z niewielkim terytorium z granic Niemiec i utworzeniu Wolnego Miasta funkcje konsulów etatowych pełnili: Bent Falkenstjerne (1921) i Harald Koch (1922–1936). W latach 1937–1945 obowiązki konsula honorowego powierzono zaś Holgerowi Ditlevowi Schraderowi. Włączenie Wolnego Miasta w obszar celno-gospodarczy państwa polskiego stanowiło czynnik zachęcający do podejmowania przez Duńczyków różnych inicjatyw gospodarczych na jego terenie. Odnotować należy udział Duńczyków i kapitałów duńskich w zarejestrowanych w Gdańsku spółkach armatorsko-spedycyjno-maklerskich, takich jak: Filia Gdańska Zjednoczonej Korporacji Bałtyckiej, Bałtycko-Amerykańskie Towarzystwo Importu Nafty z o.o., Gdańskie Żeglugowo-Handlowe Towarzystwo Akcyjne „Artus”. Ponadto aktywność duńskich przedsiębiorstw oraz Duńczyków na obszarze Wolnego Miasta zaznaczyła się w handlu, połączonym ze spedycją, spośród których wymienić można spółki: Domestic & Foreign Commission Company Limited Filiale Danzig, Skandinawisch-Danziger Handelsgeselschaft GmbH „Skandia”, Handelsgesellschaft Skandinavia GmbH, I.P. Karberg & Co Aktieselskab, „Danobalt” Handelsgesellschaft mbH, Rudolph Als Aktieselskab oraz Langelandskorn GmbH. Handlem artykułami włókienniczymi zajmowała się spółka „Danopol” Danisch-Polnische Gesellschaft fur Auswartigen Handel GmbH. Na rynku ubezpieczeniowym w Gdańsku działała znana duńska firma „Infico” Internationale Financierungs Compagnie Aktien-Gesellschaft. Aktywność Duńczyków w Wolnym Mieście zaistniała także w dziedzinie wytwórczości. W latach 1926–1930 funkcjonowała w Gdańsku rafineria uruchomiona przez duńską spółkę Aarhus Oliefabrik AS, wyposażona w najnowocześniejsze wówczas urządzenia do produkcji olejów roślinnych, margaryny i innych tłuszczów jadalnych. Należy również wspomnieć o współpracy nawiązanej w latach trzydziestych XX wieku przez Stocznię Gdańską z duńską spółką Burmeister & Wain AS w dziedzinie budowy motorów diesla oraz z zakładami Atlas Maskinfabrik AS w zakresie produkcji urządzeń chłodniczych.
PL
Podsumowując nasze rozważania dotyczące wpływu wydarzeń lat 1700–1721 na sytuację Gdańska, za najistotniejszy uznajemy fakt trwałego wyjścia na Bałtyk Rosji, a tym samym położenie podwalin pod zbudowanie, a następnie utrwalenie jej mocarstwowej pozycji w Europie. Wzrost potęgi państwa carów niósł z sobą niebezpieczne konsekwencje dla jego sąsiadów, zwłaszcza zaś dla Rzeczypospolitej i jej największego ośrodka portowego nad ujściem Wisły. Boleśnie doświadczony Gdańsk, pozbawiony skutecznej pomocy ze strony króla i państwa polskiego, starał się odtąd nie narażać na szwank swych stosunków z Rosją, tym bardziej że coraz wyraźniej dostrzegano nad Motławą rosnące zagrożenie ze strony Prus. Dodatkowe obawy gdańszczan budziła zaostrzająca się konkurencja pobliskich portów pruskich – Królewca i Piławy, wykorzystujących perturbacje w handlu Gdańska ze Szwecją, zwłaszcza że oferta eksportowa wspomnianych ośrodków w zakresie surowców niemal w całości pokrywała się z gdańską. Jeśli chodzi o państwo, które wyszło z wojny najbardziej osłabione – Szwecję, trzeba jeszcze raz pokreślić fakt niezwykle istotnego znaczenia dla Gdańska kontaktów handlowo-żeglugowych z portami szwedzkimi. Pomimo blokad, szykan i innych utrudnień – zarówno w samym porcie, jak i na otwartym morzu – wymiana była kontynuowana. Paradoksalnie klęska Szwecji uczyniła Gdańsk partnerem jeszcze bardziej potrzebnym i pożądanym. Działo się tak, chociaż Rzeczpospolita pozostała jedynym państwem koalicji antyszwedzkiej, z którym dwór sztokholmski nie zawarł traktatu pokojowego. Najistotniejszą rolę odgrywało coraz większe zapotrzebowanie rynku szwedzkiego na artykuły spożywcze, szczególnie po utracie rolniczych prowincji na wschodnim wybrzeżu Bałtyku. Państwa zachodnioeuropejskie, przede wszystkim Anglia i Holandia, aczkolwiek oficjalnie niebiorące udziału w wojnie, uważnie śledziły wydarzenia na Bałtyku. Zwłaszcza Anglia, zaniepokojona wzrostem potęgi Rosji, podejmowała działania mające na celu zaprowadzenie równowagi sił w tej części Europy. Wraz z Holandią okazywała zaniepokojenie zakłóceniami w dostawach z portów nadbałtyckich tak potrzebnych ich gospodarkom surowców. Dlatego organizowano wyprawy wielkich flotylli handlowych, konwojowanych przez okręty wojenne Anglii i Holandii, dzięki którym również nad Motławą na krótki czas ożywiał się ruch żeglugowy i wzrastały obroty w tutejszych kantorach kupieckich. Dla unormowania stosunków gospodarczych Gdańska z Francją najważniejsze było zniesienie w 1712 roku ogłoszonych dziesięć lat wcześniej represji wobec handlu gdańskiego. Gdy w 1716 roku przywileje w handlu z Francją uzyskały Hamburg, Lubeka i Brema, Gdańsk podjął starania o przyznanie mu podobnych, lecz otrzymał je dopiero w 1725 roku.
XX
Artykuł zawiera oryginalną propozycję metody oceny nasilenia asymetrii rozkładów obserwacji statystycznych. Opiera się ona bezpośrednio na definicji centralnej symetrii względem punktu. Jej główną zaletą jest precyzja rezultatów — w przeciwieństwie do popularnie stosowanych wskaźników rozstrzyga ona jednoznacznie, czy zachodzi symetria rozkładu, czy też nie. Ponadto daje się ona łatwo uogólnić na przypadek wielowymiarowy (w którym zbiór danych postrzegany jest jako integralna całość), umożliwiając także wyznaczenie kierunku ewentualnej asymetrii w tej skomplikowanej sytuacji. Rozważania zilustrowano empiryczną analizą skośności zestawu cech opisujących sytuację transportu i łączności w województwach polskich w 2004 r. (abstrakt oryginalny)
EN
The author presents the changes that have taken place in the period of 2001-2005 in the network of shops in Poland. Using data of the Central Statistical Office, she carried out an analysis of changes in the number of shops (including growth in the number of large trade outlets) as well as in the branch structure of shops. The results of research of the Institute of Home Market and Consumption, carried out in mid - 2006 amongst representatives of retailing enterprises, served for presentation of the changes under way in organisation of retail trade having in mind entry of integration processes in retailing into a new, higher stage of development. (original abstract)
PL
Jedną ze strategii budowania przewagi konkurencyjnej jest model biznesu oparty o wartość dla klienta. Do atrybutów, które kształtują postrzeganą przez klienta placówki handlowej wartość, zalicza się: lokalizację, poziom cen, jakość i wybór produktów, standardy i poziom obsługi klienta, godziny otwarcia i formy płatności. Są one jednocześnie czynnikami budującymi przewagę konkurencyjną. Celem artykułu jest identyfikacja oraz ocena atrybutów przewagi konkurencyjnej formatów handlu detalicznego. Wyniki wskazują, iż hipermarkety mają przewagę nad pozostałymi formatami pod względem ilości, jak i jakości oferowanych produktów oraz godzin otwarcia. Lokalizacja jest głównym czynnikiem przewagi konkurencyjnej sklepów osiedlowych, poziom cen – sklepów dyskontowych, a poziom obsługi – sklepów specjalistycznych.
EN
Retail (regardless of format) take a lot of activities whose purpose is to achieve a competitive advantage. One of strategies to build competitive advantage is a customer value model. Attributes that shape perceived customer value include: location, price level, quality and choice of products, standards and customer service levels, opening hours and payment. These attributes are also factors in building of competitive advantage. The aim of the article is to identify and evaluation the competitive advantages of retail formats. The analysis was based on primary and secondary sources of information. The analysis results indicate that supermarkets have an advantage over other retail formats in terms of quantity and quality of our products, and opening hours. The locationis the main competitive advantage of local shops, the price level – discount stores, and the level of service – specialist shops. The different formats of retail are evaluated by the same clients, regardless of class town in which they are located.
EN
The impact of the presence of e-commerce in the business of traditional retailers on their customer value is studied. The methodology of studies is described. Distributions of customer values for multichannel and traditional retailers were obtained. The obtained results clearly prove the positive impact of e-commerce presence in the business of tradition retailers. Managerial implications of this conclusion are provided.(original abstract)
EN
The article is metha-theoretical consideration of the economics interference in the field of culture, and particularly focuses on religion and the interference consequences. The problem of the boundaries of economics is presented in the context of a dispute about Sunday The thesis which the author tries to justify are as follows. Economics became a science that has no boundaries. The model based on which decision-making is done by homo economicus is no more an area for creative problem discussion and resolution but be¬came schematic, an analytical structure, based on which economics manages the annexation of those areas of human life which so far has not been the subject of her interest. One such area is the celebration of Sunday. In this example, the author tries to: first, demonstrate that the ossified analytical structure changes the meaning of the stu-died phenomenon, and as such conclusions drawn from it are a false basis for economic policy, secondly, he indicates the causes of this ossification of the analytical structure and thirdly, propose a different approach to the studied phenomenon, called personalist economics.
PL
Suburbanizacja może być postrzegana w wielu aspektach. Zjawisko to prowadzi do przeobrażania struktury fizycznej, społecznej oraz zmian funkcji w sąsiedztwie miasta, ale także przyczynia się do decentralizacji przestrzennej ludności i podmiotów gospodarczych. Przykładem intensywnego procesu urbanizacji w ciągu ostatnich kilku lat mogą być południowe dzielnice Katowic. Celem artykułu jest rozpoznanie warunków dostępności handlu w wybranych dzielnicach południowych Katowic (Podlesie, Kostuchna i Zarzecze), na podstawie przeprowadzonych badań bezpośrednich wśród mieszkańców i inwentaryzacji placówek handlowych. Deficyty ilościowe oraz branżowe w zakresie oferty handlowo-usługowej stanowią niedogodność dla badanych mieszkańców i w przyszłości należałoby je uzupełnić. Należy rozważyć podjęcie działań w celu zaspokojenia lokalnych potrzeb, aby utrzymać atrakcyjność tych obszarów dla potencjalnych przyszłych mieszkańców oraz inwestorów.
EN
The transformation of the economic and social changes in Katowice resulted in a number of functional and spatial changes, including the transfer of the residents of the districts of downtown to the neighborhoods of detached houses in the peripheral districts. The greatest interest in this regard concerns the districts Podlesie, Kostuchna and Zarzecze. The aim of the paper is to identify the conditions for the availability of trade in some southern districts of Katowice (Podlesie, Kostuchna and Zarzecze). Especially important it seems to be the range of commercial services for inhabitants of these areas in terms of assortment.
Zapiski Historyczne
|
2018
|
vol. 83
|
issue 4
115-145
EN
The aim of the article is to present trade contacts between Prussia and Hungary from the end of the 13th century to the mid-15th century. The problem has hitherto remained beyond the interest of researchers dealing with trade relations. On the basis of the Hanseatic, Polish and Hungarian sources the author analyses the structure of goods being traded, participants of the trade and trade routes. The author points out the connection between the development of trade contacts with political relations in East Central Europe. After the death of King Louis I of Hungary (1382) the trade conducted between Hungary and Prussia, which went through the Polish territories, became heavily dependent on the balance of power between the Teutonic Order, the Kingdom of Poland and the Kingdom of Hungary. The author underlines that the range of goods which were the subject of the trade started to grow at the end of the 13th century. Apart from metals (copper, iron, silver) Hungarian merchants sold to Prussian merchants wax, furs, wine, cheap cloth and southern products such as fruit, spice and condiments. In the 15th century Melnaterite (Kupferwasser), the mineral used in dyeing, was exported from Upper Hungary to the Baltic zone. Merchants from Prussian towns exported to Hungary goods imported from West Europe, mainly cloth. Until the mid-15th century the main role in Prussian trade with Hungary was played by merchants from Toruń, while in the second half of the 15th century their place was taken over by merchants from Gdańsk.
DE
Ziel des Artikels ist die Präsentation der Handelskontakte zwischen Preußen und Ungarn vom Ende des 13. bis zur Mitte de 15. Jahrhunderts. Diese Problematik stand in der bisherigen Forschung im Schatten des Interesses für die Handelskontakte zwischen Polen und Ungarn. Auf der Grundlage von Quellen der Hanse, aus Polen und Ungarn analysiert der Autor die Warenstruktur des Handels, seine Beteiligten und die Handelswege. Er zeigt Verbindungen zwischen der Entwicklung der Handelskontakte und den politischen Verhältnissen in Mittelosteuropa auf. Vor allem in der Zeit nach dem Tod von Ludwig I. (1382) geriet der Handel zwischen Ungarn und Preußen über polnisches Gebiet in starke Abhängigkeit vom Kräfteverhältnis zwischen dem Deutschen Orden, dem Königreich Polen und dem Königreich Ungarn. Der Autor zeigt auf, wie seit dem Ende des 13. Jahrhunderts das Warensortiment im Handel wuchs. Außer Metallen (Kupfer, Eisen, Silber) verkauften die Kaufleute aus Ungarn den Kaufleuten aus Preußen Wachs, Felle, Wein, billige Tuche und Waren aus dem Süden (Früchte, Wurzeln, Gewürze). Im 15. Jahrhundert wurde Melanterit (Kupferwasser, Eisenvitriol) aus Ungarn an die Ostsee ausgeführt, ein Mineral, das unter anderem im Färbergewerbe benutzt wurde. Kaufleute aus den preußischen Städten exportierten nach Ungarn Waren, die sie aus Westeuropa importiert hatten, vor allem Tuch. Bis zur Mitte des 15. Jahrhunderts spielten Kaufleute aus Thorn die bedeutendste Rolle im preußischen Handel mit Ungarn, in der zweiten Hälfte des 15. Jahrhunderts wurde ihr Platz von Kaufleuten aus Danzig eingenommen.
XX
W artykule omówiono liczbę, strukturę i udział przedsiębiorstw handlowych własności zagranicznej i mieszanej na tle ogółu podmiotów handlowych w Polsce. Przeprowadzono analizę tych przedsiębiorstw, obejmującą sieć handlową (detaliczną i magazynową), przychody, koszty i wynik finansowy oraz ich potencjał ekonomiczny.
EN
Increasing interest of foreign enterprises in Polish market has been observed since the middle of the 90s. It's been accompanied by e.g. dynamie increase of trade investments. In the consequences foreign companies start playing more and more important role in the subject structure of trade. Development trends of this sector compared to the total trade subjects were presented in this article. Not only the changes of number and structure of trade units with foreign capital involved were analysed but also their share in the market (in branch cross-section), resource state of their trade network and the general economic potential. Trade companies in Poland (total) are a background for this analysis. (original abstract)
EN
The article discusses the implications of Brexit for the UK-Africa relations, focusing on trade and development aid. Cooperation between the European Union (EU) and the African, Caribbean and Pacific (ACP) group of states has provided a vehicle for the UK’s ongoing relationship with the majority of the Commonwealth. Following the vote for Brexit, the UK is facing a new challenge: designing a new trade policy. It seems to be crucial to redefine the role of the UK in international politics, with trade at the centre. Trade is regarded as the basis on which to pursue national interests as well as retain global leadership. Moreover, considering the relation between the UK and African countries, the important issue is development aid. The articles analyses former relations and possible scenarios of further cooperation between the UK and Africa in terms of trade and development aid. Authors underline the challenges and opportunities from the Africa’s point of view.
PL
W artykule omówiono wpływ Brexitu na stosunki między Wielką Brytanią a Afryką, koncentrując się na handlu i pomocy rozwojowej. Współpraca między Unią Europejską (UE) a grupą państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) zapewniła możliwość do utrzymywania stałych stosunków Wielkiej Brytanii ze Wspólnotą Narodów. Wraz z wynikiem referendum i decyzją o opuszczeniu UE, Wielka Brytania stanęła przed nowym wyzwaniem – stworzeniem nowej polityki handlowej. W obliczu Brexitu konieczne jest ponowne zdefiniowanie roli Wielkiej Brytanii w polityce międzynarodowej, koncentrując się na handlu, który jest uważany za podstawę do budowy interesów gospodarczych. Rozważając konsekwencje Brexitu z punktu widzenia Afryki, ważną kwestią jest pomoc rozwojowa. W artykule przeanalizowano dotychczasowe relacje, jak również możliwe scenariusze dalszej współpracy między Wielką Brytanią i Afryką w zakresie handlu oraz pomocy rozwojowej. Autorki szczególną uwagę poświęciły skutkom Brexitu z punktu widzenia Afryki.
PL
Dostępność placówek jest jednym z elementów składających się na ocenę funkcjonowania sieci handlowo-usługowej miasta. Ocena liczby placówek istniejących w miastach różnej wielkości dokonana została w przekroju oferty asortymentowej. Niezależnie od wielkości miast występuje nierównowaga pomiędzy dostępnością placówek handlowych i usługowych. W sieci handlowo-usługowej zbyt mało jest placówek kulturalnych, a za dużo salonów fryzjerskich oraz placówek bankowych. Do placówek, których liczba jest wystarczająca dla mieszkańców, należą: sklepy dyskontowe, targowiska i bazary oraz sklepy osiedlowe.
EN
Availability of facilities is one of the elements of the assessment of the functioning of the retail and service network. The rating is the amount of existing facilities in cities has been made in cross-product range. Independent on the class of the village there is an imbalance between the availability of retail and service outlets. In the network of retail and service is too few cultural institutions, and a lot of hair salons and banking institution. Form of retail, whose quantity is sufficient are: discount stores, markets and bazaars and local shops.
XX
Artykuł stanowi próbę określenia roli konsumenta w koncepcji sprawiedliwego handlu (fair trade). Badanie przeprowadzono na podstawie wywiadu kwestionariuszowego, zrealizowanego wśród mieszkańców Łodzi.
EN
Fair trade is a social movement aimed at enhancing the economic development of poor countries of the South. It is a micro-economic approach to support sustainable development policy. Its objectives is to reduce social stratification by protecting the rights of marginalized producers and workers as well as improve quality of life. Statistical methods were used in the analysis of fair trade popularizing. The topic is presented on the example of the test choice preferences of consumer products in Łódź. (original abstract)
PL
Zadaniem osób odpowiedzialnych w przedsiębiorstwach handlowych i usługowych za kontakt z klientem jest profesjonalna obsługa obejmująca szereg czynności wykonywanych w bezpośrednim związku z kupującymi. Celem tej obsługi jest zrozumienie i zaspokojenie potrzeb klientów. Czy jednak tak zawsze się dzieje? Jak klienci postrzegają obsługę w placówkach handlowych i usługowych? Czy są zadowoleni, czy też wprowadziliby w jej zakresie jakieś zmiany? Odpowiedzi na te pytania pozyskano na podstawie badań wtórnych i pierwotnych. W artykule opisano wyniki badania Polskiego Programu Jakości Obsługi z lat 2011-2015 oraz wyniki badań bezpośrednich przeprowadzonych przez Katedrę Rynku i Konsumpcji na próbie 1100 dorosłych Polaków w roku 2014.
EN
The major task the staff responsible for clients’ contacts in retail and services companies is the professional service including a number of activities done in direct contact with buyers. The purpose of this service is to understand and meet customers’ needs. But does it always happen like this? How do customers perceive the service in retail and service points of sale? Are they happy with this service or would they suggest any changes in it? Answers to these questions were obtained on the basis of primary and secondary data. The article describes the results of the Polish Programme of Service Quality from the years 2011-2015, and the results of direct research conducted in 2014 year by the Department of Market and Consumption on a sample of 1,100 adult Poles.
PL
W ciągu ostatniej dekady w województwie śląskim nastąpił dynamiczny rozwój handlu. Duża chłonność rynku, wysokie przeciętne wynagrodzenie przewyższające średnią krajową, duża liczba mieszkańców skoncentrowana w aglomeracji śląskiej, mobilność mieszkańców, dobrze rozwinięta sieć drogowa i komunikacja publiczna oraz niska stopa bezrobocia stwarzają doskonałe warunki do lokalizacji w regionie różnych formatów handlu. Inwestorzy sieci handlowych, poszukując nowych lokalizacji, dywersyfikują formaty placówek, dopasowując je do aktualnych potrzeb rynkowych. Małe miasta i obszary wiejskie położone w strefie oddziaływania dużych ośrodków miejskich są doskonałym miejscem dla sieci dyskontowych oraz zintegrowanych. Nowe inwestycje wzbogacają lokalną ofertę handlowo-usługową, oferują miejsca pracy, dla gminy są źródłem dochodu (podatki), a także elementem wizerunkowym.
EN
Over the last decade in the Silesian Voivodeship saw a dynamic development of trade. The large market capacity, high average salary in excess of the national average, a large number of people concentrated in the Silesian agglomeration, the mobility of inhabitants, well-developed road network and public transport, and low unemployment rate, provide excellent conditions for the location of various formats of trade in the region. Investors retailers looking for new locations diversify formats outlets to suit the current needs of the market. Small towns and rural areas located in the zone of influence of large urban centers are a great place for discount chains and integrated. New investments enrich the local offer of trade and services, offer jobs for the community are a source of income (taxes) as well as image-element.
XX
GUS przeprowadza co miesiąc badania koniunktury metodą testu koniunktury: przemysłowej - od 1992 r., budowlanej - od 1993 r., handlowej - od 1993 r. oraz usługowej - od 2003 r. W teście koniunktury, który pod względem metodologicznym jest jedną z metod prognozowania eksperckiego, przeprowadza się ankietę na temat aktualnego stanu danego zjawiska oraz jego prognoz. Podjęto próbę sprawdzenia, czy i w jakim stopniu ankietowani, formułując swoje prognozy, kierują się oceną dotychczasowego stanu rzeczy (konserwatyzm prognostyczny), a w jakim przesłankami wynikającymi z innych powodów (elastyczność prognostyczna) oraz z ewentualnej wiedzy na temat możliwych zmian jakościowych (fantazja prognostyczna). Wykorzystane w artykule dane statystyczne charakteryzują wyniki miesięcznych testów koniunktury od 1993 r. do 2008 r.. Badanie koniunktury dotyczyło trzech sektorów: budownictwa, handlu oraz przemysłu. Rozpatrzono przekrój ogółem oraz przekroje ze względu na liczbę zatrudnionych. Wzięto pod uwagę trzy zmienne: sprzedaż, ogólną sytuację firmy, zdolność płatniczą.
EN
The question, 'in which degree the surveyed business cycles test use the conservative principle status quo,' is considered in the paper. The survey concerned construction, commercial and industrial business cycles in general as well as by enterprise size. Three variables were compared between following sectors: sale, general company situation as well as payment capacity. The conformity of the direction, dynamic and conjuncture force was surveyed. Results indicate a diversification of company types. It can be estimated that prognoses are formulated with 50 per cent coefficient of the prognostic conservatism.(original abstract)
PL
COVID-19 przynosi doniosły spadek globalnego rozwoju gospodarczego, a jego konsekwencje dla chińskiej inicjatywy Belt and Road Initiative (BRI) pozostają także nieuchronne. Pomimo wstrząsów gospodarczych pandemii, BRI pozostaje głównym priorytetem dla Chin, co pozwala Pekinowi poprawić łączność regionalną i rozszerzyć zasięg gospodarczy na Europę i amerykańskie wybrzeża. Z drugiej strony, pandemia mocno dotknęła gospodarki Azji Środkowej, w związku z ograniczeniem handlu regionalnego, spadkiem cen ropy naftowej i jej towarów, głębokim spadkiem przepływów pieniężnych oraz słabnącą zdolnością produkcyjną. Ożywienie BRI i jego natychmiastowy sukces jest pożądany. Dzieje się tak, ponieważ BRI połączył region w zakresie rozwoju infrastruktury, gdzie Chiny, pod nazwą BRI, inicjują duże projekty rozwojowe, inwestując inwestycje w sektor energetyczny, oferując zadłużenie i poprawiając dwustronny handel z regionalnymi gospodarkami. Z tego powodu kraje Azji Środkowej pragną natychmiastowego ożywienia oraz bliskiej współpracy gospodarczej, która mogłaby powiązać losy gospodarcze krajów regionalnych z Pekinem i wysunąć BRI na pierwszy plan w priorytetach regionalnych. Artykuł podkreśla wpływ COVID-19 na gospodarki Azji Środkowej, znaczenie BRI dla regionu; jego geopolityczne znaczenie dla Chin; oraz rosnące wpływy chińskie w post-pandemicznej Azji Centralnej za pomocą teorii siły symbolicznej Bourdieu. Wreszcie, korzystając z jakościowej analizy treści, artykuł argumentuje, że wpływ gospodarczy COVID-19 jest krótkoterminowy oraz ograniczony, i tylko zwiększy perspektywy dla BRI w post-pandemicznej Azji Środkowej, z istotnymi strategicznymi narzędziami dla profilu geopolitycznego Chin w regionie.
EN
COVID-19 brings a momentous decline for global economic activities but its consequences for China’s Belt and Road Initiative (BRI) remains imminent. Despite the economic shocks of the Pandemic, BRI remains a top priority for China which allows Beijing to improve regional connectivity and expand its economic outreach far off to Europe and the American shores. On the other hand, the Central Asian economies are hard hit by the pandemic with a reduced regional trade, decline in oil prices and its commodities, deep slump in remittances, and the slackening manufacturing ability. The revival of BRI and its immediate success is desirable to the COVID-19 hit Central Asian economies. This is because BRI has bound the region together in terms of infrastructural development where China, under the rubric of BRI, is spearheading major developmental projects, pouring investment in energy sector, offering debt, and improving bilateral trade with regional economies. For this reason, the Central Asian countries desire immediate revival of close economic cooperation which could links the economic fortunes of regional countries to Beijing and brings the BRI to the fore in regional priorities. The paper highlight the impact of COVID-19 over Central Asian economies, the significance BRI for the region; its geopolitical importance for China; and the growing Chinese influence in the post-Pandemic Central Asia using Bourdieu’s Theory of Symbolic Power. Finally, using qualitative content analysis, the paper argues that the economic impact of COVID-19 are short-term and of limited nature and it will only increase prospects for BRI in the post-Pandemic Central Asia with vital strategic utilities for China’s geopolitical profile in the region.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.