Search results

1

Lęk przed ekspresją twarzy: refleksja „w ramach" filozofii Emmanuela Levinasa.

100%

Jaranowski M.

Filozofia Chrześcijańska

|

2009

|

vol. 6

127-136

EN

The main purpose of the article is to supplement the philospohy of Emmanuel Levinas with the conception of fear. The analysis of certain expressions used in the works of Levinas leads the author to the conclusion that the ethical relation to the face of the Other causes irreversable changes in the self. Jaranowski considers two types of reaction to nakedness (Levinas describes the face of the Other as “naked”) and puts emphasis on the negative one – nakedness is something that should not be exposed, it causes anxiety. The question of nakedness casts light on the problem of the call from the Other as a kind of interruption. For one can not predict all the consequences of responding to the call from the face of the Other. Finally author claims that there is a kind of fear that has its subject in moral obligation as such.

2

Projektowanie wsparcia na rzecz osób z niepełnosprawnościami w perspektywie działań komunikacyjnych. W stronę miejskich warsztatów dialogu

100%

Rutkowski J.

Forum Pedagogiczne

|

2022

|

vol. 12

|

issue 1

139-155

PL

Osoby z niepełnosprawnościami pozostają często w wydzielonych przestrzeniach życia społecznego, często nie mając warunków do bycia-u-siebie w mieście. Jednocześnie brak widoczności i słyszalności osób z niepełnosprawnością w przestrzeni publicznej stanowi wyzwanie dla współczesnego miasta. Dlatego w ramach projektowania różnych form wsparcia dla osób zależnych, znaczącą rolę przypisać należy działaniom komunikacyjnym. W tekście wskazano, że w mieście uważnym na potrzeby osób z niepełnosprawnościami łatwiej o wzmocnienia aktywności i emancypację tych osób w ramach działań komunikacyjnych. Porozumienie nadaje sens działaniu komunikacyjnemu i w tym znaczeniu przedstawiono wybrane warsztaty dialogu. To w nich tkwi siła rozwoju różnorodnych form wsparcia dla osób zależnych oraz praktyk partycypacyjnych mieszkańców uczące się miasta. Artykuł przedstawia refleksje na temat wsparcia osób z niepełnosprawnościami w perspektywie ich sprawczego działania, aktywności kreacyjnych w mieście. Podkreślono, że w warunkach miasta czułego, w ramach budowania różnorodnych warsztatów dialogu możliwe jest projektowanie w mieście rozwiązań, służących transformacji umniejszonej kondycji życiowej osób z niepełnosprawnościami.

3

Stereotypy i uprzedzenia wobec Innych – wprowadzenie

86%

Orłowska B. A.

Studia – konteksty pogranicza

|

2019

|

issue 3

11-23

PL

Zagadnienia związane ze stereotypami mają swoje odniesienie w literaturze z różnych obszarów. Warto jest przybliżyć ich znaczenie, by mieć świadomość istoty omawianej problematyki. W artykule dokonano wprowadzenia w zagadnienie stereotypów i uprzedzeń. Zdefiniowano pojęcia i określono ich zakres. Zwrócono tu też uwagę na stereotyp etniczny i inne charakterystyczne elementy. Starano się przybliżyć, jaki powinien być stereotyp.

EN

Issues related to stereotypes have their reference in literature from various areas. It is worth bringing their significance closer to being aware of the nature of the issues discussed. The article introduces the issue of stereotypes and prejudices. Concepts have been defined and their scope defined. Attention is also paid to the ethnic stereotype and other characteristic elements. Efforts were made to explain what stereotype should be.

4

Model myślenia o Innym (uczniu) w polskich liceach

86%

Janukowicz M.

Podstawy Edukacji

|

2014

|

vol. 7

261-274

EN

The author attempts to depict made the models of thinking about Different (student). Treating the student as a starﬁsh in the holistic sense she analyzes the perceptions of Different at school by the teaching staff. The author digresses if the student is necessary for the teacher, in what aspect can the student be called a donor or a teacher’s enemy. Different develops us, encourages our creativity, or led us to intellectual and spiritual regression. Finally, the text resolves whether Different builds or destroys teacher’s identity.

PL

Autorka podejmuje się próby nakreślenia modeli myślenia o Innym (uczniu). Traktując go jako rozgwiazdę w sensie holistycznym, dokonuje analizy sposobów postrzegania Innego (ucznia) na gruncie szkoły przez grono pedagogiczne. Rozważa następujące kwestie: Czy Inny (uczeń) jest potrzebny nauczycielowi? W jakim aspekcie można go nazwać darczyńcą, a w jakim wrogiem nauczyciela? Czy Inny (uczeń) rozwija nas, sprzyja naszej kreatywności, czy też kurczymy się przy nim w sensie intelektualnym i duchowym? Ostatecznie tekst rozstrzyga o tym, czy Inny (uczeń) buduje, czy też niszczy tożsamość nauczyciela.

5

Obraz Innego w perspektywie studentów Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie

86%

Adamska-Staroń M.

Podstawy Edukacji

|

2014

|

vol. 7

285-304

EN

Space of meeting with the Other, the space of interaction is also space a build identity. Thanks for the presence of the Other, it creates the identity both individual and group (J. Tischner, 1978, 2012). The Other is therefore an important ﬁ gure in the development of another human being. So what do the other people think about the Other? How do you determine the Other? What are the trends in thinking about the Other? How do perceived the Other by future educators? This is an important question. So I decided to ask about questions my students, future teachers. Hence, the purpose of this article is to present ways of thinking about the Other, different perspectives seeing the Other by students Jan Dlugosz University in Czestochowa. This objective implies some goals: stimulating interest in problems of the Other, the idea of the tendencies of thinking about the Other, stimulating reﬂection on the signiﬁcance of the Other for the development of a speciﬁc person, but also for the development of society, to realize their own perception of the Other.

PL

Przestrzeń spotkania z Innym, przestrzeń interakcji jest jednocześnie przestrzenią budowania tożsamości. To dzięki obecności Innego tworzy się tożsamość, zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i grupowym (J. Tischner, 1978, 2012). Inny jest więc ważną postacią w rozwoju drugiego człowieka. Co zatem o Innym myślą inni ludzie? Jak go określają? Jakie są tendencje w myśleniu o Innym? Jak Innego postrzegają przyszli pedagodzy? To ważne pytania. Dlatego postanowiłam o powyższe kwestie zapytać moich studentów, przyszłych pedagogów. Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie sposobów myślenia o Innym, zaprezentowanie różnych perspektyw widzenia Innego przez studentów Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Cel ten implikuje kolejne cele (dydaktyczne): wzbudzenie zainteresowania problematyką Innego, zorientowanie w tendencjach myślenia o Innym, wzbudzenie reﬂ eksji na temat znaczenia Innego dla rozwoju konkretnej osoby, ale i dla rozwoju społeczeństwa, uświadomienie własnego postrzegania Innego.

6

Как умирает другой. Художественная антропология смерти в творчестве Вацлава Серошевского (на материале произведений: „На краю лесов и Предел скорби”)

86%

Kaźmierczak N.

Slavica Wratislaviensia

|

2018

|

vol. 167

215-223

EN

How the Other dies: The artistic anthropology of death in Vaclav Seroshevsky’s works (based on the works: At the Edge of the Woods, The Depths of Misery) The paper focuses on the comparative analysis of Vaclav Seroshevsky’s novels At the Edge of the Woods and The Depths of Misery in the context of the anthropology of death. The author concentrates on the specificity of the perception of death by a particular ethnic group. The reinterpretation of the writer’s works shows the model of the intended symbolization of the depicted world through the creative assimilation of ethnographic elements.

PL

Jak umiera Inny? Artystyczna antropologia śmierci w twórczości Wacława Sieroszewskiego (na podstawie utworów Na kresach lasów, Dno nędzy) Artykuł poświęcony jest analizie porównawczej powieści Wacława Sieroszewskiego Na kresach lasów i Dno nędzy w kontekście antropologii śmierci. Rozważania autorki opracowania koncentrują się na wyjawieniu specyfiki percepcji śmierci przez określoną grupę etniczną. Próba ponownego odczytania tekstów pisarza pokazuje model świadomej symbolizacji świata przedstawionego poprzez twórczą asymilację elementów etnograficznych.

7

Z archipelagu „utopii”. O filmach Roberta Flaherty’ego i Wojciecha Staronia

86%

Hučková J.

Kwartalnik Filmowy

|

2019

|

issue 107 Podróż, (E)migracja, pielgrzymka

99-114

PL

Autorka porównuje wybrane aspekty twórczości dwóch reżyserów, których dzieli spory dystans czasowy: Roberta Flaherty’ego i Wojciecha Staronia. Amerykański klasyk przybywał z kamerą w odległe miejsca - by odnaleźć tego Innego, by uchronić od zapomniena i promować wartości, których ów Inny był nośnikiem. Filmowiec współczesny coraz częściej wyprawia się w odległe rejony, aby uchronić i odnaleźć na nowo samego siebie. Obaj autorzy odwołują się do utopii miejsca. Niczym w utopii „edukacyjnej”, najważniejszym celem pobytu poza własnym kręgiem cywilizacyjnym wydaje się w obu przypadkach właśnie edukacja bądź reedukacja. Zwłaszcza Argentyńska lekcja Staronia inspiruje do refleksji nad edukacyjnym aspektem filmów i takim wymiarem dokumentów obu reżyserów, który odsyła do poszukiwania autentyczności, dążenia obecnego w kulturze zachodniej od czasów Oświecenia.

EN

The author compares selected aspects of the work of two directors who are separated by a considerable time distance: Robert Flaherty and Wojciech Staroń. The American classic travelled with the camera to distant places to find the Other, to save from oblivion and to promote the values that the Other was a carrier of. Contemporary filmmakers are increasingly travelling to distant areas to protect themselves and to find themselves again. Both authors refer to the utopia of the place. Like in an "educational" utopia, the most important goal of staying outside your own civilization circle seems to be education or re-education. Especially Staroń’s Argentine lesson inspires reflection on the educational aspect and dimension of films and documentaries of both directors, which refer to the search for authenticity, an aspiration present in Western culture since the Enlightenment.

8

Historicising the Gothic Other

86%

Braid B.

Świat i Słowo

|

2019

|

vol. 32(1)

153-158

EN

The following review discusses the recent book by Marie Mulvey-Roberts, Dangerous Bodies: Historicising the Gothic Corporeal (Manchester UP, 2016), which offers a historical perspective on gothic literary and cultural texts. In the book, Mulvey-Roberts examines how gothic fiction represents the bodies of the Other – the Catholic, the slave, the woman, the Jew, and so on – on which the history cannibalistically feeds itself; a meticulous historical research allows her to shed new light on both canonical as well as more marginal gothic texts. This review offers an overview and a brief comment on this significant addition to gothic studies.

9

Nauczyciel w doświadczeniu Innego

72%

Konieczny-Pizoń K.

Edukacja Międzykulturowa

|

2019

|

vol. 11

|

issue 2

280-290

EN

This article presents the teacher who meets with the Other in the school environment, according to the concept of intercultural education. A child from risk settings, denoted as the Other, is defined as growing in difficult living and housing conditions and struggling with developmental crises of childhood and adolescence. Taking into account the classification of teacher types in accordance with Zbigniew Zaborowski approach, the author interprets the narration of meetings the Others (children from risk setting) with liberating, uninterested, conflictual teachers, as well as with the new category of an educator created on the basis of children’s stories.

PL

W opracowaniu autorka pragnie zwrócić uwagę na spotkania nauczyciela z Innym w przestrzeni edukacyjnej, w odniesieniu do koncepcji edukacji międzykulturowej. Innym, czyni dziecko z układu ryzyka, które charakteryzuje się wzrastaniem w trudnych warunkach socjalno-bytowych oraz zmaganiem się z kryzysami rozwojowymi okresu dzieciństwa i dorastania. Uwzględniając klasyfikację typów nauczycieli w ujęciu Zbigniewa Zaborowskiego, autorka interpretuje narrację spotkań Innych (dzieci z układu ryzyka) z nauczycielami wyzwalającymi, obojętnymi, konfliktowymi, rzeczowymi, a także z nową kategorią pedagoga utworzoną na podstawie dziecięcych opowieści (typ umęczony).

10

Filmowe spotkania z Innym jako forma dialogu międzykulturowego

72%

Konieczna E.

Edukacja Międzykulturowa

|

2019

|

vol. 11

|

issue 2

291-302

EN

The subject of the discussion contained in the article are selected spaces of film culture focusing on the issues of the Other. This objective of this article is also to present the role of the film in encounter with the Other and an attempt to find an answer to the question of how and for what purpose selected documentary and feature films speaking about the Other? Filmmakers are more and more concerned with the subject of multiculturalism, ethnic differences or the migratory crisis. In the face of growing problems concerning intolerance, respect or hostility towards Another, the film may be helpful in shaping attitudes of openness to otherness, based on universal values and on respect for cultural and ethnic diversity. The cinema allows encounter with the Other. Films present different values and perspectives and allow for their exchange. Filmmakers do not propose system solutions, but they use the movie camera as one of the tools of change. They are illustrating a specific problem and try to build a sense of justice and responsibility for the Other.

PL

Przedmiotem rozważań zawartych w artykule są wybrane obszary kultury filmowej skupiające się na problematyce Innego. Refleksja nad rolą filmu w spotkaniu z Innym stanowi próbę znalezienia odpowiedzi na pytanie, jak i w jakim celu wybrane filmy dokumentalne i fabularne ukazują Innego. Twórcy filmowi coraz częściej poruszają tematykę dotyczącą wielokulturowości, odmienności etnicznych czy kryzysu migracyjnego. W obliczu narastających problemów dotyczących braku tolerancji, szacunku czy wrogości wobec Innego film może być pomocny w kształtowaniu postaw otwartości na inność, opartych na uniwersalnych wartościach, na szacunku do różnorodności kulturowej i etnicznej. Filmy stanowią medium umożliwiające spotkanie z drugą osobą (Innym), pozwalają na prezentację i wymianę rozmaitych wartości i perspektyw. Filmowcy nie proponują systemowych rozwiązań, ale wykorzystują kamerę jako jedno z narzędzi zmiany; przez ilustrację konkretnego problemu starają się budować poczucie sprawiedliwości i odpowiedzialności za Innego.

11

Idealizacja, hiperbolizacja, mitologizacja. Różne sposoby kreowania stereotypowych wizji japońskości w narracjach fanowskich i podróżniczych

72%

Kiejziewicz A.

Acta Humana

|

2017

|

vol. 8

EN

The aim of the article is to depict different ways of creating Japan-related cultural stereotypes in the travelers’ and fans’ written works. Special attention was devoted to the publications available for the Polish readers. The author starts with analysing the reasons why the writers use stereotypes to describe their experiences. Furthermore, she briefly summarizes the origins of the mentioned stereotypes in the literature. In the next parts of the article, the author describes the phenomenon of the “comparison trap” – what can be observed in the stories illustrating meetings with the Other. As the main examples of works dealing with the problem of stereotypes about Japan, the author analyses Powrót niedoskonały [Imperfect return] by Marcin Bruczkowski and the publications of Joanna Bator.

PL

Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie różnorodności sposobów kreowania stereotypów japońskości w relacjach podróżniczych i fanowskich, ze szczególnym naciskiem na publikacje dostępne polskiemu czytelnikowi. Autorka wychodzi od przywołania powodów opierania wyżej wymienionych narracji na stereotypach kulturowych oraz zwięzłego przytoczenia genezy zjawiska w literaturze światowej. W kolejnych częściach artykułu opisuje zjawisko „pułapki porównań”, dającej się zaobserwować w relacjach podróżniczych traktujących o spotkaniu z Innym. Jako główne przykłady analizy autorka przywołuje fabularyzowaną narrację Powrót niedoskonały Marcina Bruczkowskiego oraz publikacje Joanny Bator.

12

SPOTKANIE Z INNYM – DOŚWIADCZENIA NAUCZYCIELI I STUDENTÓW PEDAGOGIKI

72%

Rugała H.

Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW

|

2021

|

vol. 13

|

issue 1

137-148

PL

Artykuł przedstawia wyniki badań dotyczące definicyjnego ujęcia Innego, źródeł wiedzy oraz osobistych doświadczeń badanych odnoszących się do osób odmiennych kulturowo. W pierwszej części artykułu autorka przybliża pojęcie inności i obcości oraz opisuje zjawisko odmienności kulturowej i tolerancji w obszarze edukacji. W dalszej części znajduje się prezentacja wyników badań własnych, których analiza udziela odpowiedzi na pytanie „Kim jest Inny?” w perspektywi nauczycieli oraz studentów pedagogiki.

EN

The article contains the results of research on the definition of the Other, the sources of knowledge and personal experiences of respondents related to cultural otherness. In the first part of the article, the authoress introduces the concept of Otherness and Strangeness and describes the phenomenon of cultural diversity and tolerance in the field of education. Further part of the article presents the results of own research whose analysis answers the question "Who is the Other?" in the perspective of teachers and students of pedagogy.

13

Doświadczanie niepełnosprawności jako Inności. Trudy adaptacji

72%

Klajmon-Lech U.

Edukacja Międzykulturowa

|

2017

|

vol. 7

|

issue 2

266-276

EN

One of the key pedagogical categories is the category of the Other. It can be considered both as experiencing otherness and as a relationship with the Other. The author undertakes some reflections upon experiencing otherness by parents of children with disability and upon the sources of this experience. The theoretical models are also presented of the parental adjustment to otherness – the process of accepting the disability.

PL

Jedną z ważnych kategorii pedagogicznych jest kategoria Innego. Może ona być rozpatrywana jako doświadczanie Inności oraz jako relacja z Innym. W artykule podejmuję refleksję nad doświadczeniem inności przez rodziców dzieci z niepełnosprawnością. Zastanawiam się nad źródłem tego doświadczenia. Przedstawiam także teoretyczne wzorce adaptacji inności przez rodziców – procesu przyjęcia niepełnosprawności.

14

Inny świat, inny twórca. Another World Érica Chahiego jako przypowieść o Twarzy

72%

Jankowski F.

Homo Ludens

|

2018

|

issue 1(11)

103-115

PL

Celem niniejszego artykułu jest wykazanie związków gry Another World z filozofią dialogu charakterystyczną dla Emmanuela Lévinasa. Badacz, uwzględniając rozważania francuskiego filozofa na temat separacji, ateizmu oraz Twarzy, proponuje odczytanie dzieła Érica Chahiego jako autorefleksyjnej formy wypowiedzi autorskiej. Another World jest w tym świetle nie tylko wnikliwym spojrzeniem na relację: gracz–Inny, ale również refleksją na temat programowania jako jednoczesnego katalizatora izolacji i otwarcia na Innego.

EN

The aim of this article is to demonstrate the relationship between Another World and Emmanuel Lévinas’s philosophy of dialogue. The researcher, taking into account the French philosopher’s reflections on separation, atheism and Face, proposes to read the work of Éric Chahi as a self-reflective form of authorial expression. Another World is not only a thorough look at the relationship between players and the Other, but also a reflection on programming as a simultaneous catalyst for isolation and opening up to the Other.

15

Nauczyciel wobec inności ucznia na szkolnej scenie dramatu

72%

Gajak-Toczek M.

Kultura i Wychowanie

|

2018

|

vol. 13

|

issue 1

119-134

EN

The main purpose of this article The teacher vis à vis the otherness of the student on the school stage of drama is the transposition of the category of „otherness”, which derives from Józef Tischner’s philosophy of man, to the educational field and to use it to present the relationship between teacher and student. The author of this article, using Tischner’s inspiring idea of the philosophy of dialogue as her starting point, describes the roles of the student and the teacher in the educational process. She points to the obstacles that stand in the way of dialogue possibilities (barriers resulting from the core curriculum, examination system, obligatory limitation of upbringing functions, the multiplicity of educational interactions affecting the individual in social dialogue, institutionalisation and standardisation of contemporary reality), and, at the same time, she points out the ground which allows both parties to seek agreement in school communication. It is important to recognise mutual understanding on the agathological and axiological level, and to give the meeting the character of a presentational event. As an inalienable trait in a properly organised didactic process, it recognises the necessity for the teacher to adopt an open attitude to another’s otherness – he/she cannot be self-and-for-self, he/she must become self-different and even I-for-other; bear his/her own difference.

PL

Głównym celem artykułu: Nauczyciel wobec inności ucznia na szkolnej scenie dramatu jest transpozycja kategorii „inności”, która wywodzi się z filozofii człowieka Józefa Tischnera, na grunt szkolnej dydaktyki i wykorzystanie jej do przedstawienia relacji między nauczycielem i uczeniem. Autorka tego artykułu, bazując na ideach filozofii dialogu, opisuje role ucznia i nauczyciela w procesie edukacyjnym. Wskazuje zarówno przeszkody w możliwościach dialogu (tu zalicza m.in.: bariery wynikające z podstawy programowej, systemu egzaminacyjnego, obligatoryjnego ograniczenia funkcji wychowania, wielości interakcji wychowawczych oddziałujących na jednostkę w społecznym dialogu), jak też określa płaszczyzny, które pozwalają na osiągnięcie porozumienia obu stron w akcie szkolnej komunikacji. Za ważne uznaje wzajemne poznanie w horyzoncie agatologicznym i aksjologicznym, nadanie spotkaniu charakteru wydarzenia uobecniającego. Za cechę niezbywalną właściwie organizowanego procesu dydaktycznego uznaje konieczność przyjęcia przez nauczyciela postawy otwartej wobec inności innego - nie może być Ja-w-sobie-i-dla-siebie, musi się stać ja-z-innym, a nawet ja-dla-innego, znieść własną inność.

16

The Immigrant as "the Other". Towards Differential Cultural Models

72%

Głaz A.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2017

|

vol. 2

|

issue 2

PL

W artykule rozważa się, w jaki sposób pojęcie Innego, rozumianego tu jako imigranta różniącego się od mieszkańców kraju, do którego przybywa pod względem etnicznym, religijnym, językowym i rasowym, przedstawiane jest w wybranym segmencie anglojęzycznego dyskursu medialnego. Dane pochodzą z mediów brytyjskich, amerykańskich, kanadyjskich, australijskich i nowozelandzkich (głównie z prasy), lecz ponieważ są ograniczone do sześciu wybranych artykułów, proponowana analiza ma charakter jakościowy, nie ilościowy czy statystyczny. Jest to zatem propozycja metody rekonstrukcji modelu kulturowego (cultural model) danego pojęcia, nie zaś prezentacja skończonego modelu (w tym wypadku Innego). Przy zastosowaniu tej metody, ilościowe i jakościowe poszerzenie korpusu poddawanego analizie może pomóc w stworzeniu opisów różnych modeli kulturowych heterogenicznego pojęcia Innego. Pod względem teoretycznym pojęcie modelu kulturowego wiąże się także w niniejszej pracy z pojęciem kulturowej ramy mentalnej (cultural mindset).

EN

The study looks at how the fear of the Other, rampant in contemporary societies, is countered linguistically in selected English-language discourses, including both sides of the Atlantic, Australia, and New Zealand. The overarching conceptual category of THE OTHER is internally heterogeneous and involves linguistic portrayals through such terms as other, different, foreigner, stranger, or alien. The kinds of discourses that will be analysed, i.e. those aimed to reduce the level of the fear of or the hostility towards Others, contextualize these terms in ways markedly different from those in the fear-augmenting discourses. Typical devices used for the purpose are collocations and lexical patterns within the text.The data come from British, American, Canadian, Australian, and New Zealand press and public discourse, with some insight also obtained from Ryszard Kapuściński’s book The Other. However, because the book is a series of lectures translated from Polish into English, a brief excursus into the analogous portrayal in the Polish original is also performed. On the theoretical side, the analysis will hopefully provide a hint as to whether and in what ways the heterogeneity of THE OTHER as a concept can be captured in terms of differential cultural models.

17

The other – a true Individual

72%

Licznerska A. L.

Dyskursy Młodych Andragogów / Adult Education Discourses

|

2018

|

vol. 19

65-78

EN

This paper deals with a common perception of the Other as a threat for a dialogue expressed by students and teachers in a general education inclusive classroom. This assumption is however governed by natural brain reflexes interpreted by culture and society. This reason has been deeply covered with modern discussions about normalcy because nature as philosophical problem has been eliminated by pragmatic mind. This study explores modern discussions about the Other, nature and language. The article posits an argument that the Other is a natural element to develop any meaningful dialogue. KEYWORDS: the Other, language, cultural therapy, nature.

PL

Artykuł jest teoretycznym studium nad INNYM w perspektywie edukacyjnej i codziennego życia szkoły. Treść artykułu dowodzi, że edukacyjne badania społeczne skoncentrowane na INNYM muszą mieć charakter interdyscyplinarny i opierać się na osiągnięciach współczesnej neuropsychologii, andragogiki, pedagogiki specjalnej, etnografii i filozofii (por. Rzeźnicka-Krupa 2007; Krause 2010). Terenem prowadzonych rozważań jest szkoła powszechna oraz uczniowie i nauczyciele klas włączających. Autorka dowodzi, że INNY w tym środowisku jest odbierany jako zagrożenie, a argumentacja filozoficzna wskazuje, że sensowny dialog z INNYM jest możliwy tylko przy jego pełnym udziale w procesie inkluzji. Autorka przedstawia argumenty odkrywające genezę tego poczucia zagrożenia zarówno u INNEGO, nauczycieli, jak i uczniów. Zdaniem Autorki wynika ono z wielowiekowej dominacji rozumu pragmatycznego i techniki jako narzędzia wykorzystywanego do panowania nad naturą/przyrodą, a w konsekwencji wyłączenia z dyskursu publicznego i naukowego emocji, takich jak strach, niepewność, lęk, które traktowane są jako wychodzące poza normalność. Poczucie zagrożenia odczuwane przez uczestników życia szkolnego uwarunkowane jest odruchem orientacyjnym, a reakcja na niego jest zinterpretowana przez kulturę danego społeczeństwa. Jednocześnie, jak dowodzi Autorka, w klasie szkolnej potrzeby „zrozumienia” dotyczą tylko zrozumienia na poziomie umysłu, a wykazują tendencje do niezrozumienia mowy ciała (jak np.: gestów, mimiki twarzy, sposobu poruszania się). Autorka proponuje wykorzystanie metod badań etnograficznych pozwalających na uwzględnienie i interpretację mowy ciała, wypowiedzianych słów, odczytywanie niedomówień i za pomocą terapii kulturowej pomaga uczestnikom badań nawiązać wspólny dialog. Artykuł nawiązuje do rozważań na temat Innego, przyrody, roli nauczyciela oraz języka i jest zaproszeniem do interdyscyplinarnych dyskusji.

18

„Parcours de la reconnaissance”. 120 dni „Kultury” Wojciecha Karpińskiego w kontekście dialektyczności podmiotu Paula Ricoeura

72%

Trygar B.

Postscriptum Polonistyczne

|

2021

|

vol. 27

|

issue 1

343-362

EN

The article analyses Wojciech Karpiński’s latest book titled 120 dni „Kultury” in the context of Paul Ricoeur’s philosophy of man. Karpiński chose texts published in “Kultura”, a Parisian literary magazine, from writers who inspired him the most, taught him how to look at the world and at other people, and above all showed him how to discover the beauty of art. Karpiński’s ‘I’ was shaped by his encounter with other artists. Narrative identity is a bridge leading to the concept of open dialectics proposed by the French philosopher, which combines two methods. One involves the researcher adopting an a posteriori approach, starting from the concrete, i.e. the individual subject located in specific realities of life, immersed in a specific culture, having their own history and experiences. For the other, the researcher uses a Kantian turn, reflecting on the subject in a transcendental perspective. Subjectivity means turning towards the Other, and thanks to the Other, one transcends oneself. As Ricoeur argues, there is an “ontological force” in language that points to a certain way of being-inthe-world. Identity is consciously transformed, and literature is simultaneously an artistic record of this movement and a cultural-anthropological discourse.

PL

W artykule analizuję ostatnią książkę Wojciecha Karpińskiego pt. 120 dni „Kultury” w kontekście filozofii człowieka Paula Ricoeura. Karpiński wybrał publikowane w paryskiej „Kulturze” teksty pisarzy, którzy go najbardziej inspirowali, uczyli patrzenia na świat i na drugiego człowieka, a przede wszystkim pokazywali, jak odkrywać piękno sztuki. „Ja” Karpińskiego kształtowało się w spotkaniu z innymi artystami. Tożsamość narracyjna jest pomostem prowadzącym do zaproponowanej przez francuskiego filozofa koncepcji otwartej dialektyki, która łączy dwa podejścia. Po pierwsze badacz przyjmuje porządek aposterioryczny, wychodząc od konkretu, czyli jednostkowego podmiotu umiejscowionego w określonych realiach życiowych, zanurzonego w konkretnej kulturze, posiadającego własną historię i doświadczenia, po drugie posługuje się kantowskim zwrotem, prowadząc refleksję o podmiocie w perspektywie transcendentalnej. Podmiotowość to zwrócenie się ku Innemu, a dzięki Innemu dokonuje się transcendowanie siebie. Jak dowodzi francuski filozof, w języku istnieje „siła ontologiczna”, która wskazuje na określony sposób bycia-w-świecie. Tożsamość podlega świadomym przeobrażeniom, a literatura jest artystycznym zapisem tego ruchu i zarazem dyskursem kulturowo-antropologicznym.

19

Inny w obrazach – muzeum jako przestrzeń kształtowania postaw wobec Innych

72%

Szolc K.

Amor Fati

|

2015

|

issue 4

177-189

EN

The article combines the issues of intercultural education with the one presented in museum. The author focuses on the question of creating the positive attitude towards the Other. The first part of the text contains the theoretical basics of intercultural education and museum education. It is explained who is the Other and how should the museum lesson look like. The main part of the article presents the proposals of works of art that can be used during classes. Selected works present issues such as disability, disease, religious and cultural diversity. The autohor organizes the artworks not only between the category of otherness, but also in a kind of museum in which they are presented. Summarizing, the text discusses requirements for teachers who would like to prerepare a museum lesson with the aim of creating the positive attitude towards the Other. [Au-tor tłumaczenia: Michał Pruszyński]

20

Oswajanie Inności przez teatr – na przykładzie projektu „NIEW(INNY)”

72%

Lewartowicz U.

Edukacja Międzykulturowa

|

2023

|

vol. 20

|

issue 1

185-195

PL

Celem artykułu jest ukazanie potencjału sztuki teatralnej w edukacji międzykulturowej, a dokładnie w procesie oswajania szeroko rozumianej Inności. W pierwszej części opracowania przybliżono kategorie pojęciowe: Inny i Obcy w perspektywie edukacji międzykulturowej. Scharakteryzowano również międzykulturowe intencje sztuki, ze szczególnym uwzględnieniem teatru, podkreślając rolę działań teatralnych w rozwijaniu postaw tolerancji wobec kulturowej odmienności. Wskazano najważniejsze cechy teatru (takie jak: synkretyzm, wielozmysłowość, symbolika, dialogiczność i dyskursywność) pozwalające ujmować teatr jako efektywne i atrakcyjne narzędzie edukacji międzykulturowej. Druga część opracowania wpisuje się w obszar praktyki edukacyjnej, ponieważ stanowi zapis autorskiego projektu teatralnego adresowanego do uczniów szkół podstawowych, mającego na celu uwrażliwienie na odmienność kulturową. W ramach projektu zrealizowany został spektakl podejmujący problematykę różnych wymiarów Obcości/Inności (biologicznej, ekonomicznej, kulturowej, geofizycznej, psychicznej), akcentujący ich względność oraz kontekstualność. Przeprowadzone zostały również warsztaty teatralno-międzykulturowe nawiązujące do spektaklu i rozwijające postawę tolerancji przy pomocy takich technik teatralnych, jak: zabawy ruchowe, drama, improwizacja teatralna, zabawy głosowe z intencją teatralną.

EN

The aim of the article is to show the potential of theatrical art in intercultural education, and more specifically in the process of taming the broadly understood Otherness. The first part of the study presents the conceptual categories: the Other and the Stranger in the perspective of intercultural education. The intercultural intentions of art are also characterized, with particular focus on theatre and emphasizing the role of theatre activities in developing attitudes of tolerance towards cultural diversity. The most important features of theatre allowing for the recognition of theatre as an effective and attractive tool for intercultural education were indicated. The second part of the study is related to educational practice, as it is a record of an original theatre project addressed to primary school students, aimed at sensitizing to cultural differences. As part of the project, a spectacle dealing with the issues of various dimensions of Strangeness / Otherness (biological, economic, cultural, geophysical, mental) was realized, emphasizing their relativity and contextuality. There were also theatrical and intercultural workshops referring to the performance and to developing the attitude of tolerance with the use of such theatrical techniques as: movement games, drama, theatre improvisation, voice games with theatrical intention.

Refine search results

Lęk przed ekspresją twarzy: refleksja „w ramach" filozofii Emmanuela Levinasa.

Projektowanie wsparcia na rzecz osób z niepełnosprawnościami w perspektywie działań komunikacyjnych. W stronę miejskich warsztatów dialogu

Stereotypy i uprzedzenia wobec Innych – wprowadzenie

Model myślenia o Innym (uczniu) w polskich liceach

Obraz Innego w perspektywie studentów Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie

Как умирает другой. Художественная антропология смерти в творчестве Вацлава Серошевского (на материале произведений: „На краю лесов и Предел скорби”)

Z archipelagu „utopii”. O filmach Roberta Flaherty’ego i Wojciecha Staronia

Historicising the Gothic Other

Nauczyciel w doświadczeniu Innego

Filmowe spotkania z Innym jako forma dialogu międzykulturowego

Idealizacja, hiperbolizacja, mitologizacja. Różne sposoby kreowania stereotypowych wizji japońskości w narracjach fanowskich i podróżniczych

SPOTKANIE Z INNYM – DOŚWIADCZENIA NAUCZYCIELI I STUDENTÓW PEDAGOGIKI

Doświadczanie niepełnosprawności jako Inności. Trudy adaptacji

Inny świat, inny twórca. Another World Érica Chahiego jako przypowieść o Twarzy

Nauczyciel wobec inności ucznia na szkolnej scenie dramatu

The Immigrant as "the Other". Towards Differential Cultural Models

The other – a true Individual

„Parcours de la reconnaissance”. 120 dni „Kultury” Wojciecha Karpińskiego w kontekście dialektyczności podmiotu Paula Ricoeura

Inny w obrazach – muzeum jako przestrzeń kształtowania postaw wobec Innych

Oswajanie Inności przez teatr – na przykładzie projektu „NIEW(INNY)”