Search results

1

Polityka władz państwowych wobec wyboru i działalności metropolity Makarego, zwierzchnika Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego

100%

Dudra S.

Sprawy Narodowościowe

|

2015

|

issue 46

EN

Government policy towards the election and activity of Metropolitan Macarius (Oksijuk) In post-war Poland, the state authorities aimed at taking control of the religious life of the individual Churches and religious organizations. Surveillance efforts were made to maintain, among others, by appropriate selection of the superior of the Church and diocesan bishops. The election of Macarius (Oksijuk), Archbishop of the Russian Orthodox Church for the position of Metropolitan in July 1951 years should be understood in this context. The hierarch was also to give a guarantee of loyalty, implement his policy in line with the vision of communist authorities and ensure close cooperation with the Patriarchate of Moscow. Unrealized demands of the state authorities (emerging Russification trends, the lack of wider support in missionary activity among the Greek Catholics) contributed to undertake a process of dismissing Macarius from managing the Orthodox Church. Polityka władz państwowych wobec wyboru i działalności metropolity Makarego, zwierzchnika Polskiego Autokefalicznego Kościoła PrawosławnegoPowojenna polityka państwa wobec Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego zmierzała do ograniczenia jego roli tylko do zadań religijnych, jednocześnie przy objęciu pozostałej działalności całkowitą kontrolą. Nadzór starano się utrzymywać m.in. poprzez odpowiedni dobór zwierzchnika Kościoła. Jednym z elementów polityki był wybór na stanowisko metropolity w 1951 roku Makarego (Oksijuka), arcybiskupa Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Po odsunięciu w 1948 roku od zarządzania Kościołem metropolity Dionizego władze wyznaniowe dążyły do obsadzenia tronu metropolitalnego przez hierarchę, który miałby realizować politykę kościelną zgodną z linią polityczną władz. Pomimo zrealizowania założonych celów metropolita Makary okazał się hierarchą, który nie spełnił oczekiwań władz (m.in. w zakresie polityki wobec grekokatolików), co wpłynęło na podjęcie decyzji o usunięciu go z zajmowanego stanowiska.

2

Mariawici w świetle dokumentów siedleckich struktur Urzędu do Spraw Wyznań (1950-1989)

63%

Bylicki Z.

Radzyński Rocznik Humanistyczny

|

2021

|

vol. 19

155-169

EN

The article deals with the activity of the Office for Religious Affairs in relation to the minority Mariavite Church. The author defines the scope of contacts between the communist office for religion and the Mariavite Church, on the basis of which he discusses the image of Mariavites emerging from the documentation produced by the Office, kept in the State Archives in Siedlce.

PL

Artykuł porusza temat działalności Urzędu do Spraw Wyznań względem mniejszościowego Kościoła mariawickiego. Autor określa zakres kontaktów między UdSW a Kościołem mariawickim, na podstawie którego kreśli obraz mariawitów wyłaniający się z dokumentacji wytworzonej przez Urząd, przechowywanych w Archiwum Państwowym w Siedlcach.

3

Konflikt w parafii prawosławnej w Siemiatyczach w latach 1986–1988

63%

Chomik P.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2022

|

vol. 57

|

issue 1

113-132

EN

The article’s main objective is to present the course of the conflict in the Orthodox parish at Siemiatycze between 1986 and 1988. In the context of social changes occurring in Poland, a conflict arose between the Orthodox Church hierarchy, parish clergy, and the Office for Religious Affairs. The interference of the authorities only exacerbated the conflict. It is not clear from the surviving documents what caused the dispute to be resolved in the spring of 1988. Perhaps it was some action from the Office for Religious Affairs. However, this thesis needs to be confirmed by archival documents.

PL

Głównym celem artykułu było ukazanie przebiegu konfliktu w parafii prawosławnej w Siemiatyczach w latach 1986–1988. Na kanwie przemian społecznych zachodzących w Polsce doszło do konfliktu pomiędzy hierarchią cerkiewną, duchowieństwem parafialnym a Urzędem ds. Wyznań. Ingerencja władz jedynie zaogniała konflikt. Z zachowanych dokumentów nie wynika jednoznacznie, co stanowiło powód zażegnania sporu wiosną 1988 r. Mogły to być jakieś działania Urzędu ds. Wyznań. Teza ta wymaga jednak potwierdzenia w dokumentach archiwalnych.

4

Wybór dokumentów Wydziału do Spraw Wyznań Urzędu Wojewódzkiego w Ciechanowie i Urzędu Wojewódzkiego w Płocku (1975-1989) ze zbiorów Archiwum Akt Nowych w Warszawie

63%

Zygner L.

Studia Mazowieckie

|

2021

|

vol. 16

|

issue 2

81-149

EN

The activity of the Religious Affairs Departments of the Provincial Offices in Ciechanów and Płock in the years 1975-1989, formally subordinate to the provincial governors of the new provinces established in 1975, as well as the Office for Religious Affairs in Warsaw, was one of the forms of implementing the religious policy of communist authorities. Apart from these departments’ numerous documents, which are currently kept in the State Archives in Warsaw, Mława Branch (team: Voivodeship Office in Ciechanów) and in the State Archives in Płock (team: Provincial Office in Płock), many documents have also been preserved and are kept at the Archives of New Records in Warsaw (team: Office for Religious Affairs). In this selection, 11 of these documents have been published, concerning conversations with clergy conducted at meetings with voivodes and employees of departments, statistical reports on the shaping of religious relations in individual provinces, reports and annual plans on the religious situation and the activities of departments as well as post-visit documents of the Departments for Religious Affairs in Ciechanów and Płock.

PL

Działalność Wydziałów do Spraw Wyznań Urzędów Wojewódzkich w Ciechanowie i w Płocku w latach 1975-1989, formalnie podległych wojewodom utworzonych w 1975 r. nowych województw, jak również Urzędowi do Spraw Wyznań w Warszawie, była jedną z form realizacji polityki wyznaniowej władz PRL. Poza licznymi dokumentami tych wydziałów, które przechowywane są obecnie w Archiwum Państwowym w Warszawie Oddział w Mławie (zespół: Urząd Wojewódzki w Ciechanowie) oraz w Archiwum Państwowym w Płocku (zespół: Urząd Wojewódzki w Płocku), zachowało się również wiele dokumentów, które przechowywane są w Archiwum Akt Nowych w Warszawie (zespół: Urząd do Spraw Wyznań). W niniejszym wyborze opublikowano 11 spośród tych dokumentów, dotyczące rozmów z duchownymi prowadzonymi na spotkaniach z wojewodami oraz z pracownikami wydziałów, sprawozdania statystyczne na temat kształtowania się stosunków wyznaniowych w poszczególnych województwach, sprawozdania i plany roczne o sytuacji wyznaniowej oraz działalności wydziałów oraz dokumenty powizytacyjne Wydziałów do Spraw Wyznań w Ciechanowie i w Płocku.

5

Zagadnienie Kościoła katolickiego podczas spotkań roboczych organów wyznaniowych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Niemieckiej Republiki Demokratycznej1

51%

Zamiatała D.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2021

|

issue 2

631-657

PL

W prowadzeniu polityki wobec Kościoła katolickiego w NRD i PRL sporą pomocą były robocze spotkania organów wyznaniowych obu państw: Sekretariat Stanu do Spraw Kościelnych (SSdsK) i Urząd do spraw Wyznań. Ułatwiały one realną ocenę bieżącej sytuacji oraz pomagały w ustalaniu dalszych zadań. Dawały możliwość dobrego zapoznania stron z aktualną problematyką wyznaniową. Wymiana informacji na tych naradach przyczyniała się do lepszego poznania różnic występujących w zakresie polityki wobec Kościoła w obu krajach socjalistycznych. W uzgadnianiu zagadnień urzędy opierały się na marksistowsko-leninowskiej analizie sytuacji oraz politycznych wskazówkach swoich partii jako podstawy kooperacji urzędów wyznaniowych PRL i NRD. Dzięki temu podjęta w ich zakresie koordynacja i współpraca pozwalała im skuteczniej wykorzystać koncepcje i udoskonalać metody zróżnicowanej polityki wobec Kościoła katolickiego. Dokonywano okresowych podsumowań wyników w zakresie polityki wyznaniowej wobec Kościoła katolickiego. Na tych spotkaniach analizowano relacje władz państwowych z biskupami w obu krajach. Omawiano także stosunek do Stolicy Apostolskiej, wymieniano poglądy i informacje o nowych aspektach polityki Watykanu wobec krajów socjalistycznych. Podejmowano kwestię wciągnięcia katolików świeckich, a także duchowieństwa i hierarchii do wspierania polityki państw socjalistycznych pod pozorem walki o pokój w ramach Berlińskiej Konferencji Katolików. Dyskutowano na temat sposobów aktywizacji w jej ramach organizacji katolickich krajów socjalistycznych i zachodnich pod hasłem walki o umocnienie pokoju światowego.

6

Geneza artykułu 3 ustęp 1 i 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 roku o gwarancjach wolności sumienia i wyznania. Dopuszczalne ograniczenia wolności uzewnętrzniania religii lub przekonań

51%

Strzała M.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2023

|

vol. 26

91-114

EN

Articles 3(1) and 3(2) of the Act on Guarantees of Freedom of Conscience and Religion of May 17, 1989, was at the time of its entry into force a fundamental regulation for the freedom to manifest religion or belief. The content of Article 3(1) clearly corresponds to Article 18(3) of the International Covenant on Civil and Political Rights. However, it represents the result of parliamentary work, since the government draft of the above-mentioned law, prepared by the Office for Religious Affairs of the People’s Republic of Poland, deviated from the solutions adopted in the Covenant. In particular, it did not introduce restrictions on the freedom to manifest religion or belief but provided for the restriction of freedom of conscience and religion. It also referred to the category of the “health” of the individual instead of using the term “public health”, and it referenced the fundamental rights and freedoms of “the individual”, although the Covenant provided for the fundamental rights and freedoms of “other persons”. In the course of the work carried out by the Office for Religious Affairs, at least 11 drafts were prepared, containing versions of the future Articles 3(1) and 3(2) of the 1989 Act that that differed from the final version to varying degrees. Noteworthy are the facts that the provisions were designed largely independently of the provisions of the Covenant; that some of the drafts used the term “personal dignity” of the individual as a premise for restricting the manifestation of religion or belief; and that there were proposals to completely omit “health” as such a premise.

PL

Przedmiotowy art. 3 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania w chwili jego wejścia w życie stanowił regulację fundamentalną dla wolności uzewnętrzniania religii i przekonań. Treść art. 3 ust. 1 ustawy wyznaniowej wyraźnie koresponduje z art. 18 ust. 3 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych. Stanowi to jednak wynik prac parlamentarnych, gdyż rządowy projekt ww. ustawy, opracowany przez Urząd do spraw Wyznań Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, odbiegał od rozwiązań przyjętych w Pakcie. W szczególności przewidywał ograniczenie wolności sumienia i wyznania, a nie tylko ograniczenie wolności uzewnętrzniania religii lub przekonań, odwoływał się też do kategorii „zdrowia” jednostki zamiast posługiwać się terminem „zdrowia publicznego” oraz traktował o podstawowych prawach i wolnościach „jednostki”, choć Pakt stanowił o podstawowych prawach i wolnościach „innych osób”. W toku prac prowadzonych przez Urząd do spraw Wyznań przygotowano co najmniej 11 projektów, zawierających odbiegające od siebie w różnym stopniu wersje przyszłego art. 3 ust. 1 i 2 ustawy. Na uwagę zasługuje fakt projektowania przepisów w znacznej części niezależnie od postanowień Paktu, występowanie w niektórych wersjach „godności osobistej” jednostki jako przesłanki ograniczenia uzewnętrzniania religii lub przekonań oraz propozycje pominięcia „zdrowia” jako takiej przesłanki.

7

Świadkowie Jehowy na ziemiach polskich – w XX wieku

38%

Miłosz J.

Język. Religia. Tożsamość

|

2021

|

issue 2 (24) A

231-269

EN

Jehovah’s Witnesses have been present in Poland for over a hundred years. This period was full of various events affecting both their entire community and its individual members. Beginnings in the interwar period - partly as a legal association, but also as a group facing misunderstanding and attempts to make it illegal. The period of the Nazi occupation - tragic for the entire community and for individual believers who in concentration camps, wearing a purple triangle armband, were victims of this system. Poland of 1945-1989 is a stage that can be divided into several fragments - the legal beginning in 1945-1950, the years of banalization and Stalinist persecution - 1950-1956; illegal activity in the years 1956-1979 and the beginning of the road to legal existence in the 1980s. The last stage is the activity in free Poland - it is the period of legal activity from 1989 to the present day. All these stages in the history of Jehovah’s witnesses influence their perception in today’s reality of the Third Republic.

Refine search results

1 Język. Religia. Tożsamość

1 Pamięć i Sprawiedliwość

1 Radzyński Rocznik Humanistyczny

1 Sprawy Narodowościowe

1 Studia Mazowieckie

1 Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

1 Studia z Prawa Wyznaniowego

1 Bylicki Z.

1 Chomik P.

1 Dudra S.

1 Miłosz J.

1 Strzała M.

1 Zamiatała D.

1 Zygner L.

1 2023

2 2022

3 2021

1 2015

Polityka władz państwowych wobec wyboru i działalności metropolity Makarego, zwierzchnika Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego

Mariawici w świetle dokumentów siedleckich struktur Urzędu do Spraw Wyznań (1950-1989)

Konflikt w parafii prawosławnej w Siemiatyczach w latach 1986–1988

Wybór dokumentów Wydziału do Spraw Wyznań Urzędu Wojewódzkiego w Ciechanowie i Urzędu Wojewódzkiego w Płocku (1975-1989) ze zbiorów Archiwum Akt Nowych w Warszawie

Zagadnienie Kościoła katolickiego podczas spotkań roboczych organów wyznaniowych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Niemieckiej Republiki Demokratycznej1

Geneza artykułu 3 ustęp 1 i 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 roku o gwarancjach wolności sumienia i wyznania. Dopuszczalne ograniczenia wolności uzewnętrzniania religii lub przekonań

Świadkowie Jehowy na ziemiach polskich – w XX wieku