Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Tod
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

„Wenn du einträtest ins Land der Auferstandenen, was wär?“: Todesdeutungen in gewählten Gedichten von Johannes Kühn

100%
Piasta E. A.
Colloquia Germanica Stetinensia
|
2014
|
issue 23
159-177
DE
Der vorliegende Beitrag wurde gewählten Gedichten von Johannes Kühn gewidmet, in denen die Todesthematik zum Ausdruck gebracht wird. Ziel des Beitrags ist es, die für Kühn typische Herangehensweise an das Thema Tod herauszuarbeiten. Die Analyse der Gedichte ergibt, dass sich der Dichter biblischer Motive bedient, sie jedoch umgestaltet, damit sie einen von ihm geschaffenen oder gewählten Aspekt betonen. Der Tod wird in Kühns Gedichten einerseits als biologische Gesetzmäßigkeit, als ‘Natur’ und ‘Ordnung’, also als notwendiger Bestandteil des Lebens dargestellt. Andererseits wird die Überzeugung zum Ausdruck gebracht, dass der Tod des Menschen über den biologischen Rahmen hinausgeht und eine transzendente Dimension hat. Kühns Gedichte sind vom Gedanken der Vergänglichkeit geprägt. Dies ist kein Zeichen der Resignation und Verzweiflung, sondern eine reale Sichtweise.
EN
The article is devoted to the poetic output of a contemporary German poet Johannes Kühn. The analysis encompasses six poems concerned with the problem of death and dying. Its aim is to capture Kühn’s characteristic way of talking about this problem. The poet makes use of biblical motifs, whose meaning, however, he modifies to show a particular aspect he wants to focus on. The lyrics display a belief in the possibility of the soul’s existence after death, but also without hope for the communion with God. Processes taking place in nature are used as an image of human condition. By death, Kühn understands not only physical death, but also loneliness and being forsaken by others (social aspect of death), and being enslaved by destructive emotions, such as shame.
PL
Artykuł poświęcony jest poezji współczesnego poety niemieckiego Johannesa Kühna. Analiza obejmuje sześć wierszy, traktujących o problemie śmierci i umierania. Jej celem było uchwycenie charakterystycznego dla Kühna sposobu mówienia o tejże problematyce. Poeta posługuje się motywami biblijnymi, których wymowę jednak przekształca, aby ukazać wybrany przez siebie aspekt. Z liryków przebija wiara w możliwość egzystencji duszy po śmierci, ale również bez nadziei na wspólnotę z Bogiem. Procesy zachodzące w przyrodzie służą poecie do zobrazowania ludzkiej kondycji. Jako śmierć Kühn rozumie nie tylko śmierć biologiczną, ale także samotność i opuszczenie przez innych (śmierć w aspekcie społecznym) oraz jako zniewolenie przez destrukcyjne emocje.
2
Publication available in full text mode
Content available

Milczenie werblisty, czyli Günter Grass w ocenie prasy niemieckiej i polskiej po śmierci

80%
Jurzysta A.
Transfer. Reception studies
|
2016
|
vol. 1
71-98
PL
Artykuł przedstawia analizę reakcji zarówno polskich, jak i niemieckich mediów po śmierci Güntera Grassa – jednego z najwybitniejszych pisarzy niemieckich, laureata Literackiej Nagrody Nobla związanego z Gdańskiem. Śmierć kontrowersyjnego autora stała się okazją nie tylko do interpretacji i ewaluacji jego licznych prac, ale także powrotu do jego burzliwej biografii oraz dyskusji na temat przemilczanej i utrzymywanej w sekrecie służby pisarza w SS. Z analizy poddanych ocenie pierwszych informacji na temat śmierci autora za-wartych w elektronicznych periodykach niemieckich i polskich wynika, że istnieje wyraźna różnica w ocenie zmarłego noblisty w jego ojczyźnie i w Polsce. Wszystkie one przywołują powszechnie znane fakty z biografii Grassa, nazywają go jednym z największych pisarzy współczesnych i wielkim obywatelem Niemiec, a Blaszany bębenek dziełem stulecia. W obu krajach docenia się społeczne zaangażowanie autora, jego polityczną działalność pod sztandarami SPD, a także aktywność na rzecz pojednania polsko-niemieckiego. W prasie niemieckiej znacznie częściej podkreśla się jednak kontrowersje wokół Grassa, krytyczne dyskusje po wydaniu Rozległego pola, wątpliwości związane z przyznaniem autorowi Literackiej Na-grody Nobla, światowe oburzenie po przyznaniu się literata do służby w Waffen-SS. „Die Zeit” czy „Der Spiegel” przypomniały dobiegające zewsząd negatywne głosy po publikacji w 2012 roku wiersza Co musi zostać powiedziane. W przywoływanych przez niemiecką prasę wypowiedziach ludzi polityki i kultury zmarły noblista jawi się jako postać nietuzinkowa, bezlitosny moralizator, krytyk i prowokator, a jednocześnie niedościgniony wzór, autorytet i inspiracja dla wielu innych twórców. Pomimo jednak, że w wielu artykułach podkreśla się językową wirtuozerię i rytmiczność Grassowskiej prozy, znaczenie i wymowę jego najgłośniej-szych powieści, to jednak dla jego rodaków literacka działalność Grassa zdaje się pozostawać w cieniu politycznej aktywności noblisty. Na tym tle odmiennie wypada ocena życia i twórczości pisarza, jaką prezentowała tuż po jego śmierci prasa polska. Przywoływane w niej wypowiedzi koncentrują się bowiem na związku Grassa z Gdańskiem, jego niestrudzonym dążeniu do naprawy stosunków polsko-niemieckich, niemiecko-kaszubskim pochodzeniu i ogromnym sentymencie do Polski i Polaków, jakie dawały się odczuć podczas wizyt autora oraz lektury jego dzieł. Kontrowersyjne tematy, takie jak przemilczana współpraca czy naruszanie narodowych mitów, zostają wprawdzie poruszone, lecz w ocenie autorów artykułów i cytowanych pisarzy oraz polityków pozostają w cieniu literackich dokonań czy działalności Grassa. W prasie polskiej (inaczej niż ma to miejsce w prasie niemieckiej) zmarły noblista z Lubeki pozostaje w pierwszym rzędzie cenionym pisarzem, a nie kontrowersyjnym politykiem.
EN
The article analyses reactions of both Polish and German media observable after the death of Günter Grass – one of the most accomplished German writers, the Nobel Prize laureate connected with the city of Gdańsk. The death of the controversial writer became another occasion for interpretation and evaluation of his numerous works, but also for a return to his turbulent biography and the discussion over his unspoken of and kept secret service in the SS. An analysis of the earliest pieces of information about the author’s death included in German and Polish electronic sources indicates that there is a significant difference between the evaluation of the deceased writer in his homeland and in Poland. All of articles analysed refer to the basic facts from Grass’ biography, call him one of the greatest contemporary authors and a great German, while The Tin Drum is perceived as the novel of the century. In both countries his social involvement, his political activity within SPD, and his support for Polish-German reconciliation are appreciated. However, the German press stresses more frequently the controversies surrounding Grass, the critical discussions after the publication of Too Far Afield, doubts surrounding Grass’ reception of the Nobel Prize in Literature, or the global outrage after Grass’ confession of having served in Waffen-SS. “Die Zeit” and “Der Spiegel” remind the readers of the negative commentaries after the 2012 publication of the poem “What must be said”. Politicians and artists expressing their opinion recall Grass as an extraordinary figure, a merciless moraliser, a critic and provoker, and at the same time an unrivalled model for numerous writers, their authority and inspiration. Although many articles stress linguistic mastery and the rhythmic quality of Grass’ prose, as well as the significance and the message of his most famous works, it is the writer’s political activity that over-shadows the literary one from the perspective of his countrymen. In comparison, the evaluation of the life and work of the writer presented immediately after his death in the Polish press appears to be much different. People quoted concentrate on Grass’ connections with Gdańsk, on his ongoing efforts to improve the Polish-German relations, which could be seen both during his visits to Poland and in his prose. Although the controversial subjects, such as the long-kept-in-silence cooperation with Waffen-SS or violation of national myths, are signalled, but they are overshadowed by Grass’ literary achievements and activity, at least in the view of the authors of the articles analysed and the writers quoted by them. In the Polish press – unlike in the German one – the deceased Nobel Prize laureate from Lubeck remains, first of all, an accomplished writer, not a controversial politician.
DE
Der folgende Beitrag setzt sich zum Ziel, die Reaktionen der polnischen und deutschen Presse auf den Tod von Günter Grass zu analysieren, der als einer der berühmtesten deutschsprachigen Schriftsteller angesehen und für sein Schaffen mit dem Literaturnobelpreis ausgezeichnet wurde. Der Tod des kontroversen Autors, der seit seiner Geburt mit Danzig verbunden war, stellte den Anlass dazu dar, seine zahlreichen Werke erneut zu interpretieren, sowie seine turbulente Biografie und verschwiegene SS-Episode nochmals zur Sprache zu bringen. Die Analyse der ersten Informationen zum Tod des Schriftstellers, die in den Internet-Ausgaben der führenden Zeitungen und Zeitschriften veröffentlicht wurden, erlaubt die Schlussfolgerung, dass man das Leben und das Schaffen des verstorbenen Nobelpreisträgers doch unterschiedlich in Deutschland und Polen einschätzt. In beiden Ländern werden die wichtigsten biografischen Fakten dargestellt, Grass als einer der wichtigsten gegenwärtigen Autoren und Bürger Deutschlands angesehen und Die Blechtrommel als ein Jahrhundertwerk bezeichnet. Sowohl in Deutschland als auch in Polen schätzt man das soziale Engagement des Autors, seine Tätigkeit für die SPD und seine Bemühungen um die deutsch-polnische Versöhnung. In der deutschen Presse werden aber viel öfter die Kontroversen um Grass unterstrichen. Es wird also an kritische Stimmen nach der Herausgabe des Romans Ein weites Feld, an die Zweifel nach der Zuerkennung des Literaturnobelpreises und die weltweite Empörung wegen des verschwiegenen Dienstes in der Waffen-SS erinnert. In den Aussagen der Vertreter der Politik und Kultur, die in der Presse zitiert werden, bleibt Grass ein rücksichtsloser Moralapostel, Kritiker und Provocateur, der aber für viele als Vorbild und Inspiration galt. Obwohl man in vielen Pressereaktionen die sprachliche Virtuosität und den unvergleichbaren Rhythmus seiner Prosa, sowie die Bedeutung seiner wichtigsten Romane hervorhebt, so scheint sein literarisches Schaffen für seine Landsleute im Schatten seiner politischen Tätigkeit zu stehen. Ganz anders fällt das Bild des Schriftstellers und seiner Werke in den polnischen posthumen Pressereaktionen aus. Man konzentriert sich in den zitierten Aussagen auf seine Verbundenheit mit Gdańsk, seine unaufhörlichen Bestrebungen, die deutsch-polnischen Beziehungen zu verbessern, auf seine deutsch-kaschubische Herkunft, sowie seine offensichtliche Bindung an Polen, die sich während seiner Besuche und beim Lesen seiner Texte registrieren ließ. Kontroverse Themen, wie z.B. die verschwiegene Mitarbeit oder die Verletzung der nationalen Mythen, werden zwar kurz angesprochen, aber für die Artikelautoren und zitierten Politiker oder Schriftsteller scheinen seine Literatur und sein Engagement eindeutig im Vordergrund zu stehen. In der polnischen Presse (im Gegensatz zu der deutschen) bleibt Günter Grass in erster Linie ein Schriftsteller und nicht nur ein umstrittener Politiker.
3
Publication available in full text mode
Content available

Śmierć czy ukrycie się Boga? Filozoficzno-teologiczny kontekst problematyki

80%
Jasiński K.
Studia Redemptorystowskie
|
2013
|
issue 11
EN
The paper presents the different ways of the interpretation of the thesis of “death of God” (F. Nietzsche). It shows that we should understand this phrase not as killing of God but rather as his “hiddeness”. The paper has two parts: philosophical and theological. The philosophical “hiddeness of God” has three dimensions: ontological (Heidegger – subjective supernatural zone; Tillich – mystery of God), ethical (Hegel – God as moral ideal; Sartre and Buber – objectifying of man; Nietzsche, Heidegger, Sartre – secularization and nihilism) and epistemological (Heidegger – lack of adequacy of concepts in description of God; Tillich – symbolism of expressions). The theological “hiddeness” has four dimensions: mystical (Luter, Barth – God hides his nature and will; Hamilton – concern for the right image of God; Vahanian, Tracy – apophatism), ontological (Altizer – immanence of God), ethical (Hamilton, Tracy, Guttierez, Johnson – presence in poor people; Van Buren – ideal of humanity) and epistemological (Cox, Van Buren – concepts without empirical sense).
4
Content available remote

Opis śmierci Juliana Apostaty w wybranych źródłach chrześcijańskich i pogańskich (IV-V w.)

71%
Piechocka-Kłos M.
Studia Warmińskie
|
2014
|
issue 51
341-352
PL
W niniejszym artykule przedstawiono opis śmierci Flawiusza Klaudiusza Juliana (Flavius Claudius Iulianus, 361-363), przez późniejszych pisarzy chrześcijańskich ogłoszonego Apostatą, zamieszczony w wybranych źródłach chrześcijańskich i pogańskich, pochodzących głównie z IV i V w. Wiodącymi wątkami badawczymi były okoliczności śmierci cesarza oraz próba ustalenia jego zabójcy. Najważniejszymi źródłami z tego okresu, wybranymi przez autorkę, do poznania tego zagadnienia, były: Mowa na cześć Juliana i Mowa w obronie świątyń autorstwa Libaniosa z Antiochii (314-395), Historia Kościoła Sokratesa Scholastyka (ok. 380-ok. 450), Historia Kościoła Sozomena (ok. 400-ok. 450) oraz Historia Armenii Faustusa z Bizancjum (IV/V w.). W tych właśnie pismach na temat śmierci Juliana prawdziwe informacje przeplatają się z legendami. Działo się tak dlatego, że nagła śmierć cesarza podczas jego kampanii perskiej, która dosięgła go z rąk nieznanych sprawców, z pewnością sprzyjała spekulacjom oraz tworzeniu się na ten temat opowieści.
EN
This paper presents the description of death of Flavius Claudius Julian (Flavius Claudius Julianus, 361-363), named by later Christian writers “the Apostate”. The description was taken from selected Christian and non-Christian literary sources originating mainly from IV and V century. Leitmotiv for the research were the circumstances of the Emperor’s death and the attempt to identify the killer. The most important sources for this period chosen by the author to familiarize herself with the subject, were: Speech for the Julian glory (Mowa na cześć Juliana) and Speech in the defence of temples (Mowa w obronie świątyń) by Libanus of Antioch (314-395), History of Church by Socrates of Constantinople (ca. 380-450), History of Church by Sozomen (ca. 400-450) and History of Armenia by Faustus of Byzantium (IV/V century). In these writings concerning the death of Julian the Apostate, facts are mixed with legends – the sudden death of the Emperor at the hands of an unknown perpetrator during his Persian campaign, was more than enough to provoke speculation and legends.
DE
Der vorliegende Artikel gibt eine Darstellung des Todes von Flavius Claudius Julianus (Flavius Claudius Iulianus, 361 - 363), bei späteren christlichen Schriftstellern mit dem Beinamen „Apostat“ versehen, auf Grund von sowohl ausgewählten christlichen als auch heidnischen Quellen. Das Quellenmaterial stammt überwiegend aus dem 4. und 5. Jahrhundert, wobei das Hauptaugenmerk der wissenschaftlichen Untersuchungen auf die Todesumstände des Kaisers und die Feststellungen darüber gelegt wurde, welche Personen ihn getötet haben könnten. Für ihre Erörterungen wählte die Autorin die folgenden wichtigsten Quellen aus dieser Zeit aus: Rede zur Ehre Julians und Rede zur Verteidigung der Gotteshäuser von Libanios von Antiochia (314 - 395), Kirchengeschichte von Sokrates Scholastikos (etwa 380 - etwa 450), Kirchengeschichte von Sozomenos (etwa 400 - etwa 450) sowie Die Geschichte Armeniens von Faustus von Byzanz (4./5. Jhdt.). Die Schriften über den Tod von Julian lassen sich einteilen in wahrheitsgemäße Angaben und aufgefangene Legenden. Daher erscheint es einleuchtend, dass der plötzliche Tod des Kaisers von unbekannter Täterhand während seines Feldzugs in Persien Spekulationen begünstigte und zum Thema in Literatur und Kunst wurde.
5
Publication available in full text mode
Content available

Rilkes Todesauffasung

71%
Surowska B.
Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen
|
2009
175-186
PL
Autorka śledzi rozważania Rilkego dotyczące umierania i śmierci od wczesnych zapisków poety aż po ostatnie jego wypowiedzi w tej kwestii.
EN
The author follows the reflections of Rilke concerning dying and death, from the early notes of the poet until his last pronouncements on the subject.
DE
Die Autorin untersucht die Überlegungen Rilkes zum Problem des Sterbens und des Todes vom Frühwerk bis zu seinen letzten Aufzeichnungen.
6
Content available remote

Duchowo-moralne wyzwania starości

71%
Jucewicz A.
Studia Warmińskie
|
2016
|
issue 53
219-232
PL
Starość, jak każdy etap życia, jest dla chrześcijanina wyzwaniem duchowo-moralnym. Pierwszym wymogiem moralnym odnośnie do starości jest pogodzenie się ze swoim wiekiem i wynikającą z niego kondycją psychofizyczną. W świetle poczynionych analiz wykazano, że pełną i prawdziwą akceptację starości może dokonać jedynie ten, komu towarzyszy nadzieja na życie wieczne. Wiara religijna bowiem pomaga w akceptacji starości i konieczności śmierci. W perspektywie chrześcijańskiej ludzka egzystencja nie zamyka się horyzontem doczesności, ale towarzyszy jej nadzieja wiecznotrwałej komunii z Bogiem. W okresie starości ważnym zadaniem moralnym jest przyjęcie właściwych priorytetów. Bardzo ważne jest świadome zmierzanie do uzyskania wewnętrznej autonomii, polegającej na wyzwoleniu się egocentryzmu i tego wszystkiego, co zagraża rozwojowi ludzkiemu i chrześcijańskiemu. Poważnym wyzwaniem duchowym w tym okresie jest przygotowanie się na śmierć. W obliczu starości i umierania chrześcijanin znajduje oparcie w Bogu. Świadomość obecności Boga pozwala mu w pokoju przyjmować koniec swego doczesnego istnienia. Śmierć jest chwilą spotkania z Bogiem. Dlatego wierzący bez lęku przygotowuje się na przejście. W ten sposób chrześcijanin w podeszłym wieku, także w swoim niedołęstwie i starczej bezradności, staje się znakiem nadziei dla innych. Świadczy bowiem swoją osobą, że życie, mimo cierpienia i trudu, naznaczone brakami i słabościami, może być wypełnione i „kompletne”.
EN
The Christian approaching his old age faces yet another spiritual and moral challenge, just as he did throughout his life. His first moral task at this stage of life is to accept his advanced age and come to terms with the physical and psychological consequences of it. The research presented here indicates that only one driven by his religious faith and sustained by the hope of eternal life may sincerely accept his old age and inevitable death. This is because his Christian faith tells him that his death does not end anything, but opens him up to the everlasting communion with God. Another important moral challenge in man’s advanced years is putting his priorities right. He must shake off his egocentrism and all obstacles to his human and Christian development so that he can reach an internal autonomy. His conviction of God being at his side and watching over him may ease his spiritual tension and prepare for the ultimate end of his earthly sojourn not as something to be feared, but rather longed for: a passover, after which he would surely meet his beloved Maker. In his advanced age, with all its infirmities and helplessness, the Christian may be the bearer of hope to others by showing them that life, no matter how difficult and full of suffering, is worth living to the full of its natural end.
DE
Das Alter, wie jede Phase des Lebens, ist für Christen eine geistige und moralische Herausforderung. Die erste Voraussetzung in moralischer Hinsicht auf das Alter ist das Akzeptieren des psycho-physischen Zustands. Durch die Analysen wurde gezeigt, dass eine vollständige und wahre Akzeptanz des Alters nur dann erreicht warden kann, wenn sie durch die Hoffnung auf das ewige Leben begleitet wird. Der religiöse Glaube hilft bei der Akzeptanz des Alters und der Notwendigkeit des Todes. In der christlichen Sicht wird die menschliche Existenz nicht im Horizont der Zeitlichkeit begriffen, sondern sie wird durch die Hoffnung auf die ewige Gemeinschaft mit Gott begleitet. Eine wichtige Aufgabe im Alter ist die moralische Annahme der entsprechenden Prioritäten. Sehr wichtig ist die Entscheidung in Bezug auf eine interne Einstellung, die die Befreiung von Egozentrismus beinhaltet und alles, was die menschliche und christliche Entwicklung bedroht. Eine große geistige Herausforderung in dieser Zeit ist die Vorbereitung auf den Tod. Angesichts des Alters und des Sterbens wird der Christ von Gott unterstützt. Das Bewusstsein der Gegenwart Gottes erlaubt es ihm, im Frieden das Ende seiner irdischen Existenz zu akzeptieren. Der Tod ist ein Moment der Begegnung mit Gott. Daher bereitet sich der Gläubige ohne Angst auf den Übergang vor. Auf diese Weise wird der Christ in seinem Alter auch trotz seiner Schwäche und Hilflosigkeit ein Zeichen der Hoffnung für Andere sein. Er bezeugt durch seine eigene Person, dass das Leben, trotz des Leidens und der Anstrengung durch Mängel und Schwächen markiert abgeschlossen und "vollständig" werden kann.
7
Content available remote

Jezik smrti i smrt jezika: holokaust u književnosti za djecu i mlade

71%
Pajnić S.
Libri & Liberi
|
2015
|
vol. Vol 4
|
issue 4.1
45-60
HR
U književnosti za djecu i mlade motivu smrti nerijetko se pristupa s obvezom da čitatelj dijete, kojega se također suočava s (literarnim) gubitkom, zauzvrat dobije i zadovoljštinu i utjehu, odnosno da smrt ne bude prihvaćena kao konačno i trajno rješenje. Članak propituje prikaze smrti te načine pripovijedanja o njoj u odabranim tekstovima koji tematiziraju holokaust, a uključuju dječje pripovjedače ili likove. Uzimajući u obzir te dvije temeljne odrednice, narativ o smrti u kontekstu stvarne povijesne pozadine genocida i odabir djece kao pripovjedača ili likova, pretpostavlja se i drukčije poimanje smrti, ali i progovaranje o njoj, pri čemu se propituje snaga jezika kao temeljnoga instrumentarija pripovijedanja.
EN
In the literature for children and young adults, the motif of death is not uncommon, but it is usually not accepted as a final and permanent solution. This paper examines the narrative representation of death in chosen texts that deal with the Holocaust and include children and young people as narrators or characters. Taking these two principles into account – the narrative of death in the context of the real historical background of genocide, and emphasising children as narrators or characters – we presuppose a different indication of death, as well as narration about it. Here we also debate the power of language in dealing with this subject matter.
DE
Das Todesmotiv ist in der Kinder- und Jugendliteratur heutzutage kein so ungewöhnliches Motiv mehr. Dennoch wird in dieser Literatur meistens der Tod als keine endgültige und dauerhafte Lösung dargestellt. Im Beitrag werden die Darstellungsweisen des Todes in einigen Werken analysiert, deren Thema Holocaust ist und worin Kinder bzw. Jugendliche entweder als Erzähler oder als Gestalten vorkommen. In Anbetracht dieser zwei Tatsachen – des Erzählens über den Tod im Kontext des historischen Hintergrunds des Genozids und der Übernahme von Kindern als Erzähler bzw. Gestalten – ist in den analysierten Werke festzustellen, dass darin ein anderes Verständnis des Todes sowie eine andere Erzählweise entwickelt werden. Darüber hinaus wird im Beitrag auch die Macht der Sprache als Grundinstrument des Erzählens hinterfragt.
8
Publication available in full text mode
Content available

Die Abwesenheit des Protagonisten und sein Schattenbild in "Wallensteins Lager" von Friedrich Schiller

61%
Aoki A.
Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen
|
2010
197-211
PL
Dramat Schillera Obóz Wallensteina kreśli sylwetkę protagonisty przez jego nieobecność. Tragiczny los Wallensteina: zdrada, utrata panowania nad armią oraz jego gwałtowna śmierć ukazane zostały w utworze nie poprzez rzeczywistą postać wodza, lecz przez jego cień w obozie. Cień głównego bohatera zmienia krążące w życiu codziennym obozu pogłoski w prawdę, a prawdę w historię. Artykuł zajmuje się badaniem roli cienia realnego bohatera i wyjaśnia Schillerowskie pojęcie subiektywizmu oparte na koncepcjach moralnych zaczerpniętych z filozofii Kanta.
EN
Schiller’s drama Wallensteins Lager („Wallenstein’s Camp“) delineates the profile of the protagonist by means of his absence. The tragic fate of Wallenstein: treason, loss of control over the army and his sudden death have been presented in the play not through a real character of the general but through his shadow in the camp. The shadow of the main hero changes the rumours circulating in everyday life of the camp into the truth, and the truth into history. The article studies the role of the shadow of the real protagonist and explains Schiller’s notion of subjectivism based on moral concepts borrowed from Kant’s philosophy.
DE
Wallensteins Lager zeichnet die Konturen des Protagonisten durch dessen Abwesenheit. Nicht in der Gestalt des wirklichen Wallenstein, sondern als Schattenbild im Lager erscheint das tragische Schicksal, das er erleiden muss: den Verrat, den Verlust der Kontrolle über seine Armee und sein gewaltsamer Tod. Das Schattenbild des Protagonisten verwandelt die Gerüchte im Lageralltag in Wahrheit und die Wahrheit in Geschichte. Der Aufsatz untersucht die Bedeutung des Schattenbildes und klärt den Subjektbegriff Schillers nach seinem Kant-Erlebnis.
9
Publication available in full text mode
Content available

Zwischen Leben und Tod – Existenzielle Grenzerfahrungen in Paul Heyses Novelle „Unheilbar" (1862)

41%
Fassel M.
Wortfolge. Szyk Słów
|
2023
|
vol. 7
1-16
PL
Autor artykułu analizuje nowelę Unheilbar Paula Heyse pod kątem granicznych doświadczeń głównej bohaterki Marie. Przebywająca w sanatorium protagonistka jest przekonana, że umiera – błędnie zdiagnozowano u niej gruźlicę płuc. Celem artykułu jest z jednej strony analiza przestrzeni, w której porusza się bohaterka, oscylująca między sztuką życia a sztuką umierania. Z drugiej strony samo sanatorium jawi się jako przestrzeń graniczna, zawieszona między życiem a śmiercią, w rozumieniu heterotopii Foucaulta. Przedmiotem refleksji jest przede wszystkim związek rysujący się między przestrzenią a pierwszoosobową narratorką Marie. Protagonistka postrzega samotność jako nowy rodzaj wolności. W sanatorium – miejscu heterotopicznym – Marie poszukuje wyzwolenia od społecznych ograniczeń i przestarzałych koncepcji moralności.
EN
The article examines Paul Heyse’s novella Incurable with regard to the borderline experiences of the supposedly dying Marie. She has been incorrectly diagnosed with pulmonary tuberculosis by a doctor and henceforth stays in a sanatorium. On the one hand, the article sheds light on the extent to which Marie prepares herself for her supposed death between the art of living and the art of dying. On the other hand, the sanatorium is also understood as a borderline space between life and death and examined under Foucault’s implications of heterotopia. Here, the interplay between spatiality and the first-person narrator Marie is focused on more closely. She sees her new freedom in her loneliness. She strives to free herself from social constraints and outdated moral concepts in the heterotopic place of the sanatorium.
DE
Der Artikel untersucht Paul Heyses Novelle Unheilbar hinsichtlich der Grenzerfahrungen der vermeintlich sterbenden Marie. Von einem Arzt hat sie die fehlerhafte Diagnose einer Lungentuberkulose bekommen und hält sich fortan in einem Sanatorium auf. Der Beitrag beleuchtet zum einen, inwiefern sich Marie zwischen Lebens- und Sterbekunst auf den vermeintlichen Tod vorbereitet. Zum anderen wird das Sanatorium ebenfalls als Grenzraum zwischen Leben und Tod verstanden und als Heterotopie im Sinne Foucaults untersucht. Dabei wird das Wechselspiel zwischen Räumlichkeit und der Ich-Erzählerin Marie näher fokussiert. In ihrer Einsamkeit sieht sie ihre neue Freiheit. Sie strebt danach, sich im heterotopen Ort des Sanatoriums von gesellschaftlichen Zwängen und überholten Moralvorstellungen zu befreien.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.