Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 28

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  biegły
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
PL
Biegły sądowy z zakresu czynności operacyjnych Policji dysponuje wiadomościami specjalnymi z obszaru praktycznych działań związanych z pracą operacyjną. Jego zadaniem jest udzielenie pomocy sądowi w ocenie sytuacji z zakresu wiedzy specjalistycznej, która nie jest wskazana w normach prawnych, a wynika z praktycznej strony stosowania czynności operacyjno-rozpoznawczych, wypracowanej taktyki, procedur, zasad itd., mających olbrzymi związek ze stosowaniem norm prawa. Zmieniająca się struktura przestępczości i metody popełniania przestępstw powodują ewoluowanie stosowanych w praktyce metod czynności operacyjno-rozpoznawczych wykorzystywanych w ich rozpoznawaniu i wykrywaniu. Implikuje to konieczność podnoszenia i uaktualniania jego wiedzy nie tylko od momentu wydania postanowienia o powołaniu go jako biegłego, ale w sposób nieprzerwany. Musi przy tym mieć możliwość wymiany poglądów i doświadczeń z innymi praktykami ze swojej dziedziny wiedzy, co wiąże się z koniecznością legitymowania się poświadczeniem bezpieczeństwa, o którym mowa w ustawie z 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych. Brak takiego poświadczenia bezpieczeństwa nie tylko utrudnia uaktualnianie jego wiedzy specjalistycznej, ale może również stwarzać pewne zagrożenia.
PL
Przedmiotem artykułu jest wskazanie funkcjonowania w procesie karnym zasady kontradyktoryjności, w obliczu dokonanych zmian przepisów ustawy — Kodeks postępowania karnego obowiązujących od 1 lipca 2015 r., a także ustawy z 11 marca 2016 r. o zmianie ustawy — Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, które weszły w życie 15 kwietnia 2016 r. Przedmiotem rozważań są wybrane regulacje odnoszące się do aktywności dowodowej stron postępowania. W optyce zainteresowań znalazły się także takie zagadnienia, jak: katalog uprawnień przysługujących stronom w zakresie gromadzenia dowodów, dostępu do akt postępowania. Podniesiono krytyczne uwagi dotyczące dopuszczalności opinii prywatnych w postępowaniu karnym, w kontekście art. 393 § 3 kodeksu postępowania karnego
3
75%
PL
Personel laboratoriów sądowych powinien mieć nie tylko wysokie kompetencje merytoryczne, ale przede wszystkim postępować zgodnie ze standardami zawodowymi i powszechnie obowiązującymi normami moralnymi. Fundamentem działania pracowników laboratorium jest kodeks etyki określający standardy i najlepsze praktyki popierane oraz stosowane w danej organizacji. Zdaniem autorów istnieje pilna potrzeba opracowania kodeksu etyki zawodowej biegłych sądowych z uwagi na specyfikę wykonywanych przez nich badań, odpowiedzialność moralną na nich ciążącą oraz brak jasnych kryteriów wyboru laboratoriów wykonujących badania na rzecz organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości.
EN
The authors consider the need for creating the code of ethics for forensic practitioners. Adhering to ethical rules across organizations contributes to reinforcing their status, market position as well as provides for their development. In such organizations, the staff members do not only possess a high level of competence, but they also follow professional standards and universally accepted moral rules, e.g. honesty or accountability. The implementation of the code of ethics could also constitute an important element of the management system in line with PN EN ISO/IEC 17025:2005 It should be noted that code of ethics plays only advisory and controlling functions. None of the codes will guarantee that their principles will be followed, if employees themselves do not live up to those rules.
PL
Dowód z opinii biegłego ma z reguły kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia toczącej się sprawy w każdym rodzaju postępowania. W niektórych wypadkach rola biegłego jest bliższa roli sędziego niż roli świadka, gdyż sędzia, niedysponujący wiadomościami specjalnymi, wydając wyrok, często musi posiłkować się dowodem z opinii biegłego. Z tego też powodu wydanie przez biegłego nieprawdziwej opinii stwarza bardzo duże ryzyko wydania błędnego i niesprawiedliwego rozstrzygnięcia danej sprawy, co z kolei negatywnie wpływa na społeczny odbiór funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości. W polskim kodeksie karnym odpowiedzialność karna za wydanie fałszywej opinii jest stypizowana w art. 233 § 4 i § 4a. Jednocześnie pomimo bardzo dużej liczby zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez biegłych, jedynie znikoma liczba prowadzonych śledztw kończy się aktem oskarżenia i wyrokiem skazującym, co powoduje faktyczną bezkarność sprawców przestępstw i negatywnie wpływa na funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości. Z powodu zdiagnozowanej w tym zakresie luki badawczej stwierdzono potrzebę zbadania i opisania zjawiska wydawania fałszywych opinii przez biegłych, zarówno w ujęciu normatywnym, jak i kryminologicznym, na podstawie przeprowadzonych badań empirycznych. Głównym celem prac badawczych była wielopłaszczyznowa charakterystyka zjawiska wydawania nieprawdziwych opinii przez biegłych i określenie jego rozmiarów, a także jego etiologii i symptomatologii. Dodatkowym celem badań była weryfi kacja hipotez badawczych i diagnostyka sfery normatywnej statusu biegłego, dowodu z opinii biegłego oraz zasad odpowiedzialności za wydanie nieprawdziwej opinii. Rezultatem prac badawczych są propozycje rozwiązań mających na celu zarówno ograniczenie zjawiska wydawania nieprawdziwych opinii, jak i skuteczniejsze ściganie sprawców przestępstw z art. 233 § 4 k.k., co z kolei może wymiernie przełożyć się na sprawniejsze funkcjonowanie całego wymiaru sprawiedliwości, gdyż biegli i ich praca są jego niezmiernie istotną sferą. Przeprowadzone badania w pełni potwierdziły postawione hipotezy badawcze i precyzyjnie wskazały wadliwe obszary funkcjonowania dowodu z opinii biegłych i tym samym potrzebę wprowadzenia niezwłocznych zmian legislacyjnych. Część wypracowanych wniosków badawczych i postulatów de lege ferenda doczekała się implementacji do znowelizowanych przepisów kodeksu karnego w 2016 r., co w pełni potwierdza ich zasadność. W dalszym ciągu niestety nie powstał akt prawny rangi ustawowej, który kompleksowo regulowałby status biegłych i dowodu z opinii biegłego.
Annales Canonici
|
2020
|
vol. 16
|
issue 2
7-19
EN
Considering cases for marriage nullity in virtue of inability described in can.1095 CIC, in the briefer process, still raises many doubts. They are connected, first of all, with a topic of court experts. The present article is a proposition of a practical solution to that issue consisting in a possibility of assigning a court expert to assessor.For this purpose, rules of law concerning court experts as well as the office of assessor in a canonical process had been analyzed in detail.
PL
Rozpatrywanie spraw o nieważność małżeństwa z tytułu niezdolności, o której w kan. 1095 KPK, w procesie skróconym wciąż budzi wiele wątpliwości. Są one związane przede wszystkim z tematem biegłych sądowych. Niniejszy artykuł jest propozycją praktycznego rozwiązania tej kwestii, polegającą na możliwości ustanowienia biegłego sądowego asesorem. W tym celu szczegółowej analizie zostały poddane przepisy prawne dotyczące biegłych sądowych oraz urzędu asesora w procesie kanonicznym.
PL
Zasadniczą przeszkodą w sprawnym prowadzeniu spraw medycznych, wymagającą szczególnego podkreślenia, są olbrzymie trudności sądów w przeprowadzaniu dowodu z opinii biegłych w rozsądnym terminie. Do wód ten jest w zasadzie niezbędny w każdej sprawie, z uwagi na konieczność poznania faktów medycznych z perspektywy wiedzy specjalistycznej (art. 278 § 1 k.p.c.). Jednocześnie jest to główna przyczyna długotrwałości tego postępowania. Sądy korzystają z pomocy biegłych lub instytutów naukowo-badawczych (różnego rodzaju akademii medycznych) głównie w bardziej skomplikowanych sprawach, wymagających kompleksowej, interdyscyplinarnej analizy. Problematyka odszkodowań za tzw. błędy medyczne nabiera coraz większego znaczenia zarówno z uwagi na rosnącą liczbę roszczeń i wypłacanych z tego tytułu odszkodowań, jak i rosnących kosztów ubezpieczeń od tych zdarzeń, jakie ponoszą placówki medyczne. Warto zatem w tym stanie prawnym wskazać, w jakim zakresie przeprowadzany jest w procesach medycznych dowód z opinii biegłego lekarza i jakie ma znaczenie dla prawidłowego toku postępowania. Często opinie biegłych są nie tylko dalekie od obiektywizmu ze względu na fałszywie pojmowaną solidarność zawodową, ale także niejasne oraz niejednoznaczne. Stąd należy zastanowić się nad zwiększeniem standardów pracy biegłych lekarzy i sposobu ich powoływania oraz poprawieniem sprawności ich pracy i koniecznością „specjalnego” szkolenia biegłych oraz rzetelnym przygotowaniem do wykonywania tej funkcji jako pomocnika sądowego.
EN
Evidencing in medical trials for damages is difficult, and it requires not only knowledge in the field of law, but also in the field of medicine. The main impediment to fluent proceeding in medical matters which requires to be strongly emphasised is a vast difficulty for courts in taking evidence by an expert within reasonable time. Such evidence is generally necessary in every case because there is a necessity to learn medical facts from the perspective of specialist knowledge (Article 278 § 1 of CPC). The problematic nature of damages for so called medical errors has gained more and ore significance, both because of the growing number of claims and the damages paid in relation thereto and the rising costs of insurance against those events incurred by healthcare centers. In such legal circumstances, it is worth indicating the extent to which the evidence by an expert doctor is taken in medical proceedings and the significance thereof for a proper course of the proceedings. Nevertheless, frequently opinions by experts are rather far from being objective. Often, as a result of falsely interpreted solidarity of representatives of the profession, experts disregard the lack of knowledge and diligence of a doctor and the organisational omissions in health care centers. Their opinions are very often unclear ambiguous, posing different hypotheses and the possibilities of damage which do not assist the court in properly assessing the events in matters for compensation. Because of that, a higher standard of conduct for expert doctors should be considered, the manner in which they are appointed and an improvement of the effectiveness of their work.
PL
W artykule na podstawie przykładu z praktyki omówiono czynności procesowe, które powinno wykonywać się w sytuacji znalezienia zwłok, których obrażenia wskazują na działanie osób trzecich. Kazus dotyczy pozbawienia życia Józefa C., co było skutkiem pobicia przez osoby, które zarzucały mu złe traktowanie okolicznej społeczności. Część opisanych informacji pochodzi z akt Sądu Okręgowego w Olsztynie, część jest wiedzą, którą autorka zdobyła podczas realizacji zadań związanych z posiadanymi uprawnieniami biegłego sądowego oraz jako dydaktyk, natomiast część wiadomości ujawniły media, które interesowały się zdarzeniem. Ze względu na skomplikowany charakter sprawy skupiono się na aktach sądowych, które dają konkretny pogląd na temat czynności procesowych prowadzonych przez organy ścigania. Celem artykułu było przedstawienie tego materiału, uświadomienie, jak dużo pracy trzeba włożyć, aby wyjaśnić wszystkie okoliczności sprawy oraz jak trudno jest walczyć z emocjami swoimi oraz ludzi, których sprawa bezpośrednio dotyczy. Dzięki procesowi wykrywczemu udowodniono sprawcom popełnienie zbrodni nacechowanej agresją, której podłożem były niewłaściwe relacje międzyludzkie. Wyraźnie należy podkreślić, że służba w Policji powinna wiązać się z solidnym wykonywaniem czynności, zapobieganiem wszelkim zjawiskom kryminogennym, w tym popełnianiu przestępstw, wykroczeń, zapobieganiem nieszczęśliwym zdarzeniom, jak również z ochroną środowiska obciążonego patologią społeczną.
PL
Na podstawie przypadku z praktyki omówiono czynności procesowe, które powinno wykonywać się w sytuacji znalezienia zwłok, ze wskazaniem na działanie osób trzecich. Kazus dotyczy pozbawienia życia Józefa C., co było skutkiem niehumanitarnego potraktowania przez ludzi, którzy pokrzywdzonemu zarzucali złe traktowanie okolicznej społeczności. Część opisanych informacji pochodzi z akt Sądu Okręgowego w Olsztynie, część — z wiedzy własnej autorki, a część wiadomości ujawniły media, które interesowały się zdarzeniem. Ze względu na skomplikowany charakter okoliczności sprawy skupiono się na materiale pochodzącym z akt sprawy, który daje konkretną wiedzę na temat czynności procesowych prowadzonych przez organy ścigania. Celem artykułu jest przedstawienie tego materiału, uświadomienie, jak dużo pracy trzeba włożyć, aby wyjaśnić wszystkie okoliczności sprawy oraz jak trudno jest walczyć z emocjami swoimi oraz ludzi, których sprawa bezpośrednio dotyczy. Dzięki procesowi wykrywczemu udowodniono sprawcom popełnienie zbrodni nacechowanej agresją, której podłożem były niewłaściwe relacje międzyludzkie. Wyraźnie należy podkreślić, że służba w Policji powinna wiązać się z solidnym wykonywaniem czynności, zapobieganiem wszelkim zjawiskom kryminogennym, w tym popełnianiu przestępstw, wykroczeń, zapobieganiem nieszczęśliwym zdarzeniom, jak również z ochroną środowiska obciążonego patologią.
EN
In civil proceedings, experts are appointed representing different scientific areas offering wide-ranging expertise on issues requiring expert opinion. This article aims to describe the role and importance of experts in the informatics area who are appointed in civil proceedings. The contribution of expert opinions in informatics has been defined on the basis of their practical use in judicial proceedings under the rules of civil procedure. The importance of an informatics expert opinion can be seen only through the analysis of case-studies. It is possible to see on the basis of the analysis of selected rulings in which cases the courts considered it necessary to appoint an expert in informatics, and in which situations the court considered it as unjustified. The considerations elaborated upon in this article relate mainly to the type of specific information required from court experts in informatics including the purpose for which the parties requested the appointment of an expert together with the influence of the expert opinion on the content of a court ruling. Despite a limited number of years so far in appointing court experts in informatics, in line with the continued developments in technology, their contribution in civil proceedings has been growing steadily. Judges can use opinions made in this area in many cases which are drawn from a very broad range of legal and factual bases. There are more and more cases which require the involvement of court experts in informatics. The subject matter investigated by a court expert in informatics is constantly evolving and broadening in scope. It may be assumed that over time court experts in informatics will be among the most frequently appointed experts to prepare opinions in court proceedings.
Ius Matrimoniale
|
2022
|
vol. 33
|
issue 2
211-228
EN
The commented judgment, given in the Roman Rota as the third instance, concerned two titles: gravis defectus discretionis iudicii and incapacitas assumendi obligationes matrimoniales essentials (can. 1095, n. 2-3 CIC/83). Both titles were considered on the plaintiff’s side. In the first instance, mainly due to the lack of a sufficient expert opinion ex officio, the judgment was negative. At the appeal stage, more experts were appointed who unanimously diagnosed the man with narcissistic disorder. The evidence from the expert opinions was supported by testimonies of the parties and witnesses, which resulted in a positive verdict for both titles. The conclusions of a psychiatrist appointed at the secondary stage strengthened the thesis about the existence of a psychopathology in the defendant, which made him incapable, both in the area of assessing the assessment of the relevant marriage rights and obligations, and in implementing them in the community with another person, as the husband and father of the offspring. Particularly valuable knowledge that can be obtained from reading the judgment is the method of assessing evidence obtained from the opinions of several experts, their mutual comparison, as well as their location in the entire evidence material.
PL
Komentowany wyrok, wydany w Rocie Rzymskiej jako trzeciej instancji, dotyczył dwóch tytułów: poważnego braku rozeznania oceniającego i niezdolności do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich z przyczyn natury psychicznej (kan. 1095, n. 2-3 KPK/83). Oba tytuły rozpatrywano po stronie powoda. W pierwszej instancji, głównie z braku wystarczającej opinii biegłego ex officio, wydano wyrok negatywny. Na stopniu apelacyjnym powołano kolejnych ekspertów, którzy zgodnie zdiagnozowali u mężczyzny zaburzenie narcystyczne. Dowód z opinii biegłych został poparty zeznaniami stron i świadków, co zaowocowało wyrokiem pozytywnym co do obu tytułów. Wnioski psychiatry powołanego na stopniu rotalnym wzmocniły tezę o istnieniu u pozwanego psychopatologii, która czyniła go niezdolnym, tak w obszarze rozeznania oceniającego, właściwego dla istotnych praw i obowiązków małżeńskich, jak i realizowania ich we wspólnocie z drugą osobą, jako mąż i ojciec potomstwa. Szczególnie cenną wiedzą, którą można uzyskać z lektury orzeczenia, jest sposób oceny dowodów, uzyskanych z opinii kilku biegłych, ich wzajemne odniesienie, a także ich umiejscowienie w całości materiału dowodowego.
PL
Niniejszy szkic prezentuje kilka refleksji dotyczących opinii biegłego w polskim procesie karnym. Inspiracją dla poczynionej analizy stały się rozważania zamieszczone w monografii pt. Pozycja biegłego w polskim systemie prawnym, red. B. Lewandowski, Warszawa 2016. W zaprezentowanym szkicu zwrócono uwagę na pewne ogólne problemy związane z opinią biegłego, do których można zaliczyć kwestię specyfiki opinii biegłego w porównaniu do innych osobowych środków dowodowych. Zwrócono szczególną uwagę na takie zagadnienia, jak to, czym jest opinia biegłego, jakich faktów ona dotyczy, czym się ona charakteryzuje, a także, jakie mogą być popełniane błędy w opiniach biegłych. Całość rozważań doprowadziła do konkluzji, że problematyka wielu zagadnień o charakterze podstawowym, a dotyczących opinii biegłego, pozostaje wciąż otwarta oraz warta pogłębionych rozważań.
EN
The article presents a few reflections on the expert opinion in the Polish criminal process. The article describes some general problems related to the expert’s opinion including the question of the specifics of the expert’s opinion in comparison to other evidence, what is the expert’s opinion, what facts it concerns, what errors can be found in expert opinions. All the considerations led to the conclusion that many problems issues of a basic nature and concerning expert opinions remain open and worth considering.
PL
Jak wskazują statystyki, samobójstwo stanowi szeroki problem społeczny. W związku z tym jego rozwiązaniem powinni zająć się specjaliści z różnych dziedzin nauki, w tym również szeroko pojętego prawa karnego. Zainteresowanie organów procesu karnego samobójstwem – z uwagi na to, że nie stanowi ono przestępstwa – następuje dopiero w momencie, kiedy w związku z samobójstwem zachodzi uzasadnione podejrzenie, że zostało popełnione przestępstwo, a tym samym powstaje konieczność zweryfikowania, czy faktycznie doszło do samobójstwa czy też śmierć nastąpiła wskutek popełnienia przestępstwa. Z uwagi na specyfikę postępowania mającego na celu weryfikację, czy w istocie doszło do samobójstwa i jakie były jego przyczyny, częstokroć w tego typu sprawach niezbędne będzie zasięgnięcie opinii biegłych różnych specjalności. Niniejszy artykuł przedstawia wybrane aspekty opiniowania w sprawach związanych z samobójstwami, w szczególności przez biegłych specjalistów z zakresu badania pisma i psychologii. Poruszona problematyka została omówiona z uwzględnieniem sytuacji dzieci i młodzieży jako osób szczególnie narażonych na to autodestrukcyjne zachowanie, a jednocześnie stanowiących potencjalne ofiary przestępstw mogących skutkować popełnieniem samobójstwa.
EN
As the statistics show, suicide constitutes a widespread social issue. Therefore its solution should be taken care of by specialists from different fields of science, including the widely understood criminal law. Due to the fact that taking one’s own life is not a crime, the authorities in the criminal proceedings only become interested in suicide when, in relation to it, there is a reasonable suspicion that a crime has been committed. Thereby, it becomes necessary to verify if the suicide has actually been committed or if death is in fact the result of a crime. Due to the character of the proceedings aimed at verifying if the suicide has actually been committed and what were its causes, in such cases it will be often necessary to consult expert witnesses in different fields. This article presents the chosen aspects of assessing opinions in cases connected to suicides, particularly by expert witnesses in handwriting and psychology. The raised issue has been discussed taking into account the situation of children and youths as persons particularly exposed to this autodestructive behaviour and, at the same time, being the potential victims of crimes that can result in committing a suicide.
PL
Artykuł dotyczy pojęcia analizy kryminalnej oraz roli i pozycji analizy kryminalnej w polskim oraz międzynarodowym prawie. Wskazano podstawy prowadzenia analizy kryminalnej w Policji oraz prokuraturze. Poruszona została kwestia pojęcia dowodu zarówno w polskiej procedurze, orzecznictwie, jak i doktrynie. Pojęcie dowodu zostało zestawione z faktami dowodowymi czy dowodami naukowymi. Podjęta została także próba odpowiedzi na pytanie, czy analiza kryminalna jest dowodem w procesie. Przedmiotem rozważań jest także kwestia granic analizy kryminalnej, w szczególności w zakresie korzystania z notorii powszechnej oraz otwartych źródeł informacji. Dokonano także porównania kompetencji analityka kryminalnego, biegłego, profilera kryminalistycznego, specjalisty, tłumacza oraz pomocnika procesowego.
EN
The article is a case study of a manslaughter case that remained unsolved for over 26 years. In its content the role of forensic experts is emphasised as well as their significant impact on the effectiveness of conducting the preparatory proceedings under discussion. A closer look at the investigation shows that the detection process in the present case was mainly based on DNA profiling. The cooperation of police officers focusing on intelligence work and those who deal with investigative activities, the exchange of knowledge and experiences, as well as the ability to impartially once more look into the previously recovered traces and evidence was not without significance.
PL
Artykuł stanowi studium przypadku – sprawy o zabójstwo, które nie zostało wykryte przez ponad 26 lat. W jego treści podkreślono rolę biegłych oraz ich znaczny wpływ na efektywność prowadzenia omawianego postępowania przygotowawczego. Przyjrzenie się sprawie pokazuje, że proces wykrywczy w omawianym przypadku oparty był w głównej mierze na badaniach genetycznych. Nie bez znaczenia okazała się również współpraca policjantów koncentrujących się na pracy operacyjnej i tych, którzy zajmują się pracą dochodzeniowo-śledczą, wymiana wiedzy i doświadczeń, a także umiejętność obiektywnego, ponownego spojrzenia na uprzednio zebrane ślady i dowody.
EN
The aim of the study is to present the principles of the functioning of the system of court experts in France in relation to civil proceedings. The article discusses the systemic status of experts, the mechanism of appointing experts in civil proceedings and the role of the parties at this stage. The procedural possibilities of the parties’ participation in the preparation of the expert opinion as well as the possibilities of its assessment and questioning were also presented. The method of financing expert opinions and awarding remuneration to experts was indicated. The rules for entering experts on the list of experts in France and the importance of this list for the system of appointing experts in this country were discussed in detail. The issue of advance payments by the parties for the remuneration of experts and the final method of their settlement was also presented. Attention was also drawn to the method of supervision over experts and the possibilities of disciplinary actions against them. The conclusions indicated those French regulations that could be used in other legal systems, including the one in Poland.
PL
Opracowanie ma na celu przybliżenie zasad funkcjonowania systemu biegłych sądowych we Francji, zwłaszcza w postępowaniach cywilnych. W ramach artykułu omówiono ustrojowy status biegłych, mechanizm powoływania biegłych w postępowaniu cywilnym i rolę stron na tym etapie. Przedstawiono także procesowe możliwości udziału stron w przygotowaniu opinii przez biegłego oraz jej ocenę i kwestionowanie. W szczegółowy sposób ukazano zasady sporządzania listy biegłych we Francji i znaczenie tej listy dla systemu powoływania biegłych w tym kraju. Nakreślono też kwestę uiszczania przez strony zaliczek na wynagrodzenie biegłych oraz ostateczny sposób ich rozliczania. Autor artykułu omawia ponadto nadzór nad biegłymi, a także możliwości ich dyscyplinowania. W konkluzjach wskazuje na te z francuskich uregulowań, które mogłyby być wykorzystane w innych systemach prawnych, w tym w Polsce.
EN
The judge passes a sentence in the cannonic proces after gaining so called „moralis certitudo (moral certainty). One of the elements that the judge uses in gainig the moral certainty is the body of evidence collected in the cannonic proces, for instance testimony of witnesses. Witnesses are called on the grounds of calling decree which is issued by the leading judge. Interrogation of witnesses is based on a set of previously prepared questions. The aim is to gain proper information. A very important issue that influences the moral certainty of the judge are not only the answers of the witness but also the form of the answers. They can cotntribute a lot to the case. Modern psychology has instruments that can verify honesty and truthfulness of the testimony That is why the final assesment of all the evidence is the responsibility of the leading judge and all the body of judges which is responsible for the sentence. Difficulty in gaining the moral certainty can be that the judge gains the moral certainty but the deliberate missinforming by the witness can cause that the judge do not gain unbiased truth.
PL
Sędzia wydaje wyrok w procesie kanonicznym po uzyskaniu przez siebie tzw. moralis certitudo (pewność moralna). Jednym z elementów służącym sędziemu w uzyskaniu pewności moralnej są zbierane w toku procesowym materiały dowodowe, wśród których są m.in. zeznania świadków. Świadkowie są powoływani na podstawie wydanego przez sędziego prowadzącego dekretu powołującego. Przesłuchanie świadków odbywa się na podstawie przygotowanych pytań w celu uzyskania odpowiednich informacji dotyczących sprawy. Istotnym zagadnieniem wpływającym na uzyskanie przez sędziego pewności moralnej są odpowiedzi świadka na poszczególne pytania jak i forma udzielania odpowiedzi na te pytania, które mogą wiele wnieść do sprawy. Współczesna psychologia dysponuje narzędziami pozwalającymi na pewną weryfikację prawdomówności i szczerości składanych przez świadków zeznań. Dlatego . Jednak ostateczna ocena całego materiału dowodowego należy do sędziego prowadzącego oraz całego kolegium sędziowskiego wydającego wyrok w tej sprawie. Trudność w dojściu do pewności moralnej przez sędziego może polegać na tym iż sędzia pewność moralną osiągnie, lecz poprzez świadome wprowadzenie w błąd przez świadka może spowodować, że sędzia nie dojdzie do poznania prawdy obiektywnej.
PL
Artykuł ma na celu przybliżenie trudności interpretacyjnych związanych z szeroko rozumianym pojęciem ,,pornografii” oraz pojęciem, którym posługuje się ustawodawca w kodeksie karnym w art. 202 k.k. – ,,treści pornograficznych”. Pogłębiona analiza tych pojęć pozwala, z jednej strony na zreferowanie obecnie prezentowanych przez przedstawicieli doktryny prawa stanowisk oraz poglądów wskazywanych w orzecznictwie (ze szczególnym uwzględnieniem wyroku Sądu Najwyższego, sygn. akt IV KK 173/10, w którym podjęta została próba wykładni pojęcia ,,treści pornograficzne”), jak również na skonfrontowanie ich w ujęciu przedstawianym w psychologii. Zagadnienie to pozostaje o tyle ciekawe, iż wprowadzenie do kodeksu karnego pojęcia treści pornograficznych, które stanowi znamię czynu zabronionego i które każdorazowo w procesie musi podlegać dowodzeniu, jest konglomeratem poglądów kształtujących się w społeczeństwie w długim okresie czasu, przedmiotem zainteresowania przedstawicieli wielu nauk (nie tylko prawnych) oraz rezultatem podlegającej ciągłej ewolucji świadomości kulturowo-moralnej. Pogodzenie tak różnorakich refleksów tego zagadnienia wydaje się być zadaniem niezmiernie skomplikowanym. Ciekawym pozostaje także interpretacja pojęcia pornografii i treści pornograficznych na tle działalności artystycznej i zasadności penalizowania sięgania przez artystów po motywy o charakterze seksualnym w dziełach sztuki.
EN
The article aims to present interpretational difficulties related to the broadly understood term "pornography" and the concept used by the legislator in the penal code in art. 202 – "pornographic content". An in-depth analysis of these concepts allows, on the one hand, to present the positions and views presented in the jurisprudence by the representatives of the doctrine of law (with particular emphasis on the judgment of the Supreme Court, reference number IV KK 173/10, in which an attempt was made to interpret the term "pornographic content"), as well as confronting them with the psychological approach. The issue remains interesting because the introduction in the penal code of the concept of pornographic content, which is a sign of a prohibited act and which each time in the trial must be subject to proving, is a conglomeration of views shaped in society in the long term, the subject of interest of representatives of many sciences (not only law), and the result of evolving cultural and moral awareness. Reconciling such various reflections on this subject seems to be an extremely complicated task. An interesting issue is also the interpretation of the concept of pornography and pornographic content in the context of artistic activity and the legitimacy of penalizing artists to sexual themes in works of art.
EN
In the presented study, the Author addressed the problem of the role of experts in trials for annulment in the judgments of the Roman Rota, but in a specific perspective, which was the impact of post-traumatic stress disorder on consensual incapacity to contract marriage. He examined this problem by distinguishing between judgments in which marriage was annulled and judgments in which it was not. An interesting thread is the question of the critical relation of rota’s judges to expert opinions. The Author showed that in all the judgments examined, experts played an important role; their expert opinions had a significant influence on the adjudication. As a rule, the opinions of the rotal experts as to the mental state of the party (parties) to the trial were in line with those of the experts appearing in the lower tribunals, and that an important component of the assessment of the mental state was the question of the severity of the disorder.
PL
W zaprezentowanym opracowaniu Autor podjął problem roli biegłych w procesach o stwierdzenie nieważności w wyrokach Roty Rzymskiej, ale w specyficznym ujęciu, jakim był wpływu zespołu stresu pourazowego na niezdolność konsensualną do zawarcia małżeństwa. Przebadał ten problem rozgraniczając pomiędzy wyrokami, w których orzeczono nieważność małżeństwa oraz wyrokami, w których jej nie orzeczono. Interesujący wątek stanowi kwestia krytycznego odniesienia sędziów rotalnych do opinii biegłych. Autor wykazał, iż we wszystkich badanych wyrokach istotną rolę odegrali biegli; ich ekspertyzy wywarły istotny wpływ na orzekanie. Z reguły opinie ekspertów rotalnych co do stanu psychicznego strony (stron) procesu były zgodne z opiniami biegłych występujących w trybunałach niższych instancji, a także, że komponentem istotnym oceny stanu psychicznego stanowiła kwestia ciężkości zaburzenia.
Ius Matrimoniale
|
2019
|
vol. 30
|
issue 1
17-37
EN
The Canon Law of Process and in particular the process praxis of Apostolic Tribunals, including judicature of the Roman Rota, as well as other courts of the Church, continuously draws attention to the role and meaning of the expert’s opinion in the process of adjudicating the nullity of marriage. Extensive professional expertise and honesty in performing a task entrusted to him constitute a guarantee of appropriate use of the process proof from the opinion of an expert that, at the same time, may provide a great input for the prestige of administering justice by the Church courts. Participation of an expert in the modern marriage process should help it to be fair and substantive. In other words, it should specifically help in an efficient and fast recognition of truth concerning the litigated marriage. Among other facts the Pope Francis’s process reform indicates the fact that states that the reformed marriage process requires that the highest level of protection of the truth concerning the holy marriage bond must be guaranteed. All of this causes that nowadays there appear new challenges for the meaning and role of an expert, namely for the value of his opinion for the marriage process needs, primarily, in regards of determination of the mental nature anomalies, i.e. the term introduced formally into the Code of Canon Law by the reform of Pope Francis. Due to this, it should be noted that the amendment made by Pope Francis remains in full concordance with teaching of his predecessors holding office of the Holy See Bishop. It is only a transfer of an important teaching of John Paul II and Benedict XVI into a formalized new process reform. Hence, it must be underlined in the conclusion that this is an important evolution that we are dealing with and development of the Church doctrine and law, at the same time. They are always concentrated on human wellbeing. By this, the Canon Law gives response to the complicated challenges of modern reality without losing its foundation in the natural law.
PL
Kanoniczne prawo procesowe, w szczególności zaś praktyka procesowa tak Trybunałów Apostolskich, w tym orzecznictwo Trybunału Roty Rzymskiej, jak i pozostałych sądów Kościoła, ciągle kieruje uwagę na rolę i znaczenie opinii biegłego w procesie orzekania nieważności małżeństwa. Duża kompetencja zawodowa oraz uczciwość wykonywanego przez biegłego powierzonego mu zadania, są gwarancją właściwego wykorzystania procesowego dowodu z opinii biegłego, który równocześnie może dać duży wkład dla prestiżu administrowania sprawiedliwości przez sądownictwo Kościoła. We współczesnym procesie małżeńskim, udział biegłego winien pomóc, aby był on sprawiedliwy i merytoryczny, czyli konkretnie ma pomóc w sprawnym oraz szybkim poznaniu prawdy na temat zaskarżonego małżeństwa. Między innymi na ten fakt zwraca uwagę reforma procesowa papieża Franciszka, która stanowi, że zreformowany proces małżeński wymaga zagwarantowania w najwyższym stopniu ochrony prawdy na temat świętego węzła małżeńskiego. To wszystko sprawia, że pojawiają się dzisiaj nowe wyzwania dla znaczenia oraz roli biegłego, czyli dla waloru jego opinii na potrzeby procesu małżeńskiego, przede wszystkim, w przedmiocie określenia anomalii natury psychicznej, czyli terminu wprowadzonego formalnie przez reformę papieża Franciszka do Kodeksu prawa kanonicznego. Dlatego też wypada zaznaczyć, że dokonana nowelizacja przez papieża Franciszka pozostaje w całkowitej zgodzie z nauczaniem jego poprzedników na urzędzie Biskupa Rzymskiego; jest to jedynie przeniesienie do sformalizowanej nowej normy procesowej ważnego nauczania Jana Pawła II i Benedykta XVI. Stąd też w konkluzji trzeba podkreślić, że mamy do czynienia z ważną ewolucją a jednocześnie rozwojem doktryny i prawa Kościoła, które mają na uwadze zawsze dobro człowieka. W ten sposób prawo kanoniczne, nie tracąc swojego fundamentu w prawie naturalnym, odpowiada na skomplikowane wyzwanie współczesnej rzeczywistości.
|
2021
|
vol. 66
|
issue 3 (398)
68-77
EN
The broad and practically unlimited scope of audits conducted by the Supreme Audit Office calls for using support of persons with expert knowledge, which is necessary to examine audited areas. The provisions of the Act of 23 December 1994 on the Supreme Audit Office allow for appointing experts or specialists. Their opinions, like all other evidence obtained during the audit process, must be judged by the auditor. In his ar ticle, the author analyses a criminal offence consisting in submitting a false opinion by an expert, with special attention to such cases occurring during the audit process.
PL
Kontrolerzy NIK nie zawsze posiadają wiedzę specjalistyczną niezbędną do zbadania określonych zagadnień. Realizacja celu kontroli wymaga w takiej sytuacji skorzystania z umiejętności i doświadczenia innych osób, powoływanych do pełnienia funkcji biegłego. Przedstawiona przez nich opinia, podobnie jak każdy dowód uzyskany w postępowaniu kontrolnym, musi być poddana ocenie przez kontrolera. W artykule dokonano analizy znamion przestępstwa polegającego na przedłożeniu przez biegłego fałszywej opinii, ze szczególnym uwzględnieniem ich zaistnienia w postępowaniu kontrolnym NIK.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.