Search results

1

Pedeutologia XXI wieku jako pozytywna nauka społeczna

100%

Jazukiewicz I.

Studia z Teorii Wychowania

|

2020

|

vol. XI(2(31))

39-53

PL

Powszechne współcześnie pragmatyczne ukierunkowanie kreuje w nauczycielstwie instrumentalne nastawienie do realizacji zadań zawodowych. Oznacza ono, że osiągnięcie celów ma służyć w wymiarze utylitarnym do bardziej skutecznych działań. Pozytywne nauki społeczne przyjmują inne nastawienie, opierające się o powszechne dążenie człowieka do bycia szczęśliwym. Takie bycie ma miejsce wtedy, gdy człowiek realizuje dobro dla innych i dla siebie, podążając za nadzieją, której kierunek wyznaczają wolność, godność i odpowiedzialność człowieka. Celem artykułu jest wskazanie przesłanek kreujących pedeutologię XXI wieku jako naukę o mocnych stronach nauczycielskiej profesji: jej wartości, sensowności i pięknie. Zwrócono uwagę na agatologiczny i aretologiczny wymiar pedeutologii. Pierwszy dotyczy czynienia dobra. Jest nim optymalny rozwój ucznia, który powinien w związku z tym stanowić priorytet profesjonalnego działania nauczyciela. W związku z tym zagadnieniem scharakteryzowany został instrumentalny i powołaniowy kontekst nauczycielstwa. Drugi wymiar dotyczy sprawności moralnych nauczyciela, zwanych cnotami. Cnota jest centralną kategorią pojęciową pozytywnych nauk społecznych. W związku z tym zagadnieniem wskazana została użyteczność teorii cnoty dla myśli pedeutologicznej. Szczególną uwagę skierowano na cnotę nadziei, uzasadniając jej nieodzowność w procesie wychowania w XXI wieku.

2

Etyka cnót wobec wyników badań psychologii społecznej. Propozycje deflacyjnej koncepcji cnoty

88%

Szutta N.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2016

|

issue 2

3

Kłopot z literaturą. Elzenbergowska interpretacja Juliusza Cezara Williama Shakespeare’a

75%

Głąb A.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2017

|

issue 4

4

Wrażliwość jako przedmiot refleksji pedagogicznej

75%

Jazukiewicz I.

Studia Paedagogica Ignatiana

|

2020

|

vol. 23

|

issue 4

PL

Celem artykułu jest namysł nad wrażliwością człowieka i jej rozumieniem, jak również nad znaczeniem kształtowania wrażliwości dla jakości codziennego funkcjonowania. Problemem badawczym jest pytanie: Jakie jest oblicze wrażliwości człowieka? Struktura artykułu składa się z trzech części: teoretycznej i empirycznej charakterystyki wrażliwości oraz praktycznego wymiaru jej kształtowania w procesie wychowania.Teoria wrażliwości ma charakter interdyscyplinarny. W rozumieniu wrażliwości wyróżniono cztery komponenty: poznawczy, emocjonalny, działaniowy i moralny. Funkcję zintegrowania poszczególnych aspektów rozumienia wrażliwości przypisano teorii pedagogicznej. Badania empiryczne dotyczące wrażliwości ukierunkowane są na jej zdiagnozowanie oraz szukanie związków z innymi zjawiskami. Konstruowane są skale do pomiaru wrażliwości dzieci, młodzieży i człowieka dorosłego. Wskazano przykłady prac badawczych polskich i zagranicznych uczonych. Empiryczna charakterystyka wrażliwości wskazuje ją jako fenomen, który może być traktowany jako zasób służący sprawnemu funkcjonowaniu człowieka w życiu codziennym. Wnioski z teoretycznej i empirycznej charakterystyki wrażliwości potraktowano jako istotną przesłankę kształtowania wrażliwości w procesie edukacji i wychowania. Stanowią one część trzecią artykułu i mogą być wykorzystane do kreowania i korygowania praktyki wychowania.W tekście potraktowano wrażliwość jako silną stronę człowieka (cnotę), którą można i należy kształtować w procesie wychowania. Jest ona niezbędna do kształtowania pozytywnych relacji intrapersonalnych i interpersonalnych. Dewaluowanie wrażliwości można uznać za wskaźnik swoistego regresu człowieczeństwa.

5

Nauka św. Marka Eremity o cnocie

75%

Patrin W.

Collectanea Theologica

|

2019

|

vol. 89

|

issue 1

89-100

EN

In the works of St. Mark the Ascetic, the notion of virtue exists onthree levels: 1) theological-speculative, 2) anthropological-axiological and3) ascetic-practical. On the theological-speculative level, Mark shares hisreflections on virtue in the treatise De lege spirituali. In this case, he speaksabout God as the source of virtues and about the fact that the natureof virtue remains one, but it differs in its practical implementation. Theanthropological-axiological level of virtue is discussed by St. Mark in Justif.24 and Bapt. IX 78-79. In this case, we can see the author’s striving toemphasize the role of God and his grace in the work of human salvation. Salvation is seen as an action that transcends human nature, and virtueremains a natural state of man, a state that is in turn not possible withoutthe help of God’s grace. The ascetic-practical level is related to looking atvirtue in the context of prayer. Prayer is a mediator between God and man.Through it, man receives the grace that generates virtue in him, that is whyit can be called “mother of virtues”.

6

Etyka cnót wobec wyników badań psychologii społecznej. Propozycje deflacyjnej koncepcji cnoty

75%

Szutta N.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2016

|

issue 2

7

Cnota jako kapitał społeczny

75%

Derdziuk A.

|

2015

|

vol. 62

|

issue 3: Teologia moralna

59-75

EN

The present article, describing the concept of virtue and its place in the formation of a person’s maturity, points to the social dimension of moral competences that have their repercussions in interpersonal relations. Virtue is a social capital thanks to the fact that it triggers definite mechanisms in a man, enabling him to get involved in the realization of the common good. It becomes a special cement of human relations when it ensures proper conditions for forming existential bonds with others and it shapes a personal way of experiencing the challenges that one encounters and of responding to them. The four cardinal virtues: prudence, justice, courage and temperance make up a cohesive quartet of attitudes that determine one’s ability to control himself and the possibility to help others in a responsible way. The supreme manifestation of the social capital is love, owing to which a man is prepared to give his life in the service of his neighbor.

PL

Niniejszy artykuł, opisując pojęcie cnoty i jej miejsce w formowaniu dojrzałości osoby, wskazuje na społeczny wymiar sprawności moralnych, które znajdują swe reperkusje w relacjach międzyludzkich. Cnota stanowi kapitał społeczny przez to, że wyzwala w człowieku określone mechanizmy uzdalniające go do zaangażowania się w realizację dobra wspólnego. Staje się ona szczególnym spoiwem ludzkich relacji, gdy zapewnia człowiekowi warunki do nawiązywania egzystencjalnych więzi z innymi oraz kształtuje osobowy sposób przeżywania i reagowania na pojawiające się wyzwania. Cztery cnoty kardynalne: roztropność, sprawiedliwość, męstwo i umiarkowanie tworzą spójną kwadrygę postaw, które warunkują zdolność panowania nad sobą i możność odpowiedzialnego udzielania się na rzecz innych. Najwyższym przejawem kapitału społecznego jest miłość, dzięki której człowiek jest gotowy oddać życie w służbie bliźniego.

8

Z kręgu wyobrażeń motywu wstydu w sztuce. Wybrane zagadnienia w sztuce średniowiecznej europejskiej i polskiej

71%

Mazurczak U.

Studia Theologica Varsaviensia

|

2016

|

vol. 54

|

issue 1

133-158

EN

Shame is a feeling, it is definable in the areas of psychology, history of culture, and customs in the analyses of the history of religion and ethics. Shame defines the relationship between the object of shame and the subject of this feeling and, ultimately, the subject may not feel ashamed because of an act or a fact, which is not, for him or a certain moral and religious community, understood as a reason for shame. A slightly different, but also related to the concept of ‘shame ‘, is the notion of ‘bashfulness’ understood as a human capability to feel shame to the same extent as the pursuit of other virtues: love, being sensible, faith, chastity, hope, but also humility, modesty and silence. ‘Bashfulness ‘ is an integral part of the condition of a decent, fair and noble life, which in the Roman social education was defined by one common virtue – ‘virtus ‘, known in Greece as ‘arete’. The Christian understanding of virtues and vices, described by Prudentius and later on studied in detail in various texts and works of art by E. Saxl, and A. Katzenellenbogen, specified in detail both virtues and vices at the same time following ancient models. The author undertakes the analysis of the phenomenon of ‘shame’ in the visualisation of Christian, especially medieval, art starting from the accounts of important biblical citations on the ‘shame’ theme. Then she attempts to point out stage images illustrating the religious or moral problem of shame commonly referred to nudity, which, however, is not a proper understanding of shame and bashfulness. The study focuses on selected issues: personification of shame and on the events (described in the Old Testament) which imply shame. The selected images are illustrations of Genesis cycle where the First Parents’ feeling of embarrassment was depicted. The author indicates the sources of ancient compositions of the Aphrodite statue- -Venus Pudica, which developed the topos of ‘shame’ and ‘bashfulness’ imagery. This type of nudity constitutes a distinctive programme of gestures, movement, counterpose and the composition of the head. They are a clear visualisation of the female ideal – of virtues, including the virtue of an ideal love that was associated with bashfulness. The validity of this theme in Italian medieval art, especially in Nicola and Giovanni Pisanos’ works, was pointed out. The personifications of virtues: Venus Pudica or Hercules shown on reliefs in pulpits in Pisa, confirm the validity of the theme of ‘bashfulness’ in medieval art. In the cathedral sculpture, on the outer facades, the sets of virtues and vices used to be depicted, and they were supposed to be addressed to the wide audience of urban publikum. The author of the study pointed out the reliefs of cathedral facades in Paris, Amiens, Magdeburg in which the virtues, including the virtue of shame, had been presented. The columns in the Church of the Norbertine monastery in Strzelno are of great significance for European art. The author also suggested a new iconographic interpretation for the naked figure of Venus pucica. The second field of research is the issue of narrative scenes, the visualisations of nudity based on the Bible, that constitute a positive sense of understanding naked figures in Christian art: Bathsheba in bath, the dancing King David, the suffering Job and the naked, drunken Noah. The author focuses on the analysis of the complex and non-uniformly presented Adam and Eve’s narrative of the feeling of shame. The moments when they experience the feeling of shame and their nudity for the first time are diversified. The author of the Book of Genesis does not mention first parents’ other feelings in paradise, the only statement is the lack of being ashamed of their body at the moment of creation and then the experience of shame after the original sin. The author included more extensive research on the visualisation of the Genesis narrative in her book Human Corporeality in the medieval Italian painting, Vol.I, Lublin 2012. The experience of the first parents’ embarrassment when recognising their nudity was, at the same time, the experience of a permanent virtue of bashfulness. In the Italian series of Genesis imaging the parents experience grace due to the shame they suffered. Additional scenes, which were introduced into cyclical narratives of Genesis and which confirm the meaning of Divine Mercy in the cycle ending the creation of man, are pointed out in the study

9

Roztropność, rozsądek, rozwaga – cnoty zalecane nie tylko Polakom. O twórczości etycznej i pedagogicznej Wincentego Kadłubka

71%

Żywczok A.

Roczniki Pedagogiczne

|

2021

|

vol. 13(49)

|

issue 1

119-138

EN

Due to the rare reception of the literary output of Wincenty Kadłubek, a medieval thinker and chronicler, the author of this article examines those literary achievements of Kadłubek’s that relate to axiology and arethology. Such categories as “prudence”, “sense” and “caution”, apart from their ethical provenance, are also closely connected to pedagogics and some of its sub-disciplines. The significant meaning of these categories manifests itself in the spheres of theoretical and practical pedagogics. Therefore, beside containing a sketch of the specific features of the epoch, in which this outstanding Polish intellectual lived and created, and alongside a concise study of the chronicle and the biographical facts, this article also addresses several research problems: how does Wincenty Kadłubek perceive prudence, sense and caution? How does he understand the “origin”/genesis of the human prudence, sense and caution? What significance does the chronicler assign to personification of prudence, sense and caution? What conditions does he consider to be necessary in order to achieve prudence? What factors, in his opinion, hinder these values, and what are their antonyms? How does he propose to overcome all that thwarts prudence, sense and caution, and what advice does he have for educational shaping of these values? The author undertakes a hermeneutic interpretation of the lesser known output of Wincenty Kadłubek in the belief that it belongs to the Polish cultural capital and treasury of tradition, and that it continues to offer much not only to Polish researchers but also to individual recipients.

PL

Ze względu na rzadką recepcję twórczości średniowiecznego myśliciela – Wincentego Kadłubka – autorka artykułu poddała badaniu część osiągnięć dziejopisarskich kronikarza należącą do dorobku aksjologii i aretologii. Kategorie „roztropność”, „rozsądek” i „rozwaga” mają bowiem, oprócz proweniencji etycznej, również wyraźne usytuowanie w dyscyplinie pedagogika i niektórych jej subdyscyplinach. Istotne znaczenie tych kategorii ujawnia się w obszarze pedagogiki teoretycznej i praktycznej. Zatem oprócz przypomnienia specyficznych cech epoki, w jakiej żył oraz tworzył ten wyjątkowy w dziejach narodu polskiego intelektualista, a także zaprezentowania zwięźle zarówno kroniki, jak i faktów biograficznych, niniejszy artykuł stanowi propozycję udzielenia odpowiedzi na kilka pytań: jak Wincenty Kadłubek postrzega roztropność, rozsądek i rozwagę? Jak ujmuje „rodowód”/genezę ludzkiej roztropności, rozsądku i rozwagi? Jakie znaczenie przypisuje kronikarz uosabianiu roztropności, rozsądku i rozwagi? Jakie warunki osiągnięcia roztropności podaje? Jakie czynniki stanowią, w jego przekonaniu, ich przeciwieństwa i przeszkody? Jakie przekazuje wskazówki odnośnie do przezwyciężania tych przeszkód, a także do wychowawczego kształtowania roztropności, rozsądku i rozwagi? Autorka podjęła się hermeneutycznej interpretacji mniej znanej części dorobku Kadłubka w przekonaniu, że analizowane dziedzictwo stanowi kapitał kulturowy narodu, skarbnicę rodzimej tradycji, wciąż mającą wiele do zaoferowania każdemu odbiorcy.

10

Patriotyzm w ujęciu Jacka Woronieckiego: podpowiedzi dla współczesnej pedagogiki

71%

Boużyk M.

Forum Pedagogiczne

|

2017

|

vol. 7

|

issue 2

197-208

EN

The article deals with the issue of patriotism as a part of the system of values. The analysis is based on the philosophy of Jacek Woroniecki (1878-1949) and argues that his ideas can still be a good point of reference for educators in their search for the theoretical foundations of education for patriotism. The discovery of the essence of patriotism can be especially useful in diagnosing the sense of educational activities for patriotism confronted with the ideas of globalisation and the process of European integration. Woroniecki defined patriotism as a moral skill belonging to one of the four cardinal virtues, i.e. justice. He highlighted its strong emotional components and also emphasized that, like any virtue, patriotism is built on the inner freedom of man, and, at the same time, protects this freedom. The ability to manifest patriotism indicates personal maturity: while discovering culture, which binds social relations, man becomes ready to serve his country. The article consists of two parts. Part 1 presents the problem of the importance of education of patriotic feelings; Part 2 shows the love of the motherland as a moral virtue.

PL

W artykule została podjęta kwestia patriotyzmu jako elementu w systemie wartości. Analizę oparto o przemyślenia filozoficzne Jacka Woronieckiego (1878–1949), pokazując, że mogą być nadal dobrym punktem odniesienia dla pedagogów w poszukiwaniach podstaw teoretycznych wychowania do patriotyzmu. Odkrycie istoty patriotyzmu może być pomocne przede wszystkim w rozpoznawaniu sensu działań wychowawczych w konfrontacji z ideami globalizmu czy z procesami integracyjnymi, które dokonują się w Europie. Za Woronieckim określa się patriotyzm jako sprawność moralną, należącą do jednej z czterech cnót kardynalnych, tj. do sprawiedliwości. Wskazuje się na jego mocne komponenty emocjonalne, a zarazem podkreśla, że, jak każda cnota, buduje się na wewnętrznej wolności człowieka, służąc zarazem jej ochronie. Zdolność przejawiania postaw patriotycznych świadczy o dojrzałości osobowej: człowiek odkrywając spoiwo relacji społecznych, jakim jest kultura, staje się gotowy do służby na rzecz ojczyzny. Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej części zostanie przedstawiony problem wagi wychowania uczuć patriotycznych, w drugiej – kwestia miłości ojczyzny jako cnoty moralnej.

11

Sulzer on the Makeup and Fate of Soul

71%

Drozdek A.

|

2020

|

vol. 67

|

issue 7

19-31

EN

Sulzer, a pastor and also a member of the Berlin Academy of Sciences, presented the problem of the immortality of the soul in a naturalist setting. He claimed that the body is indispensable for the soul for its full functioning since without the body, the soul, although perfect, lacks the sensory material coming from the senses and also lacks self-awareness. The soul is one kind of elementary particles with which the creation is filled. In particular, the body, requires the seed which has the program of the orderly development of the body. Since the soul is immortal, virtuous life is necessary for its happy state after the death of the body and the incorporation in a new body.

PL

Sulzer o naturze i losie duszy Sulzer, pastor, a także członek berlińskiej Akademii Nauk, przedstawił problem nieśmiertelności duszy w ujęciu naturalistycznym. Twierdził, że ciało jest niezbędne dla duszy do pełnego jej funkcjonowania, ponieważ bez ciała dusza, chociaż doskonała, nie ma dostępu do materiału pochodzącego od zmysłów, a także pozbawiona jest samoświadomości. Dusza jest rodzajem cząstek elementarnych, którymi wypełniony jest świat. W szczególności ciało wymaga ziarna, które zawiera program ustrukturowanego rozwoju ciała. Ponieważ dusza jest nieśmiertelna, cnotliwe życie jest konieczne do jej szczęśliwego stanu po śmierci ciała i jej połączenia się z nowym ciałem.

12

Obraz kobiety w „Chowannie” Bronisława F. Trentowskiego

63%

Grabowska B.

Humanistyka i Przyrodoznawstwo

|

2017

|

issue 23

299-319

XX

Trentowski twierdzi, że kobieta i mężczyzna są dwoma zasadniczo różnymi bytami. Kobieta to istota bardziej cielesna i emocjonalna, przywiązana do świata realnego. Dlatego też pozbawiona jest zarówno zdolności intelektualnych, jak i moralnej autonomii. Jej przeznaczeniem jest wyłącznie rola żony i matki. Do tego celu dostosowane powinno być wychowanie dziewcząt.

EN

Trentowski claims that a woman and a man are two different beings in principle. A woman is more corporal and emotional, attached to the real world. Therefore, she is deprived of both intellectual abilities and moral autonomy. Her destiny is merely to be a wife and mother. Education of girls should be adapted to this aim.

13

Cnota trzeźwości: indywidualna czy społeczna?

63%

Wojcieszek K.

Rocznik Tomistyczny

|

2018

|

vol. 7

255-269

EN

Contemporary societies suffer a lot from the Lack of moderation in the use of psychoactive substances, especially nicotine and ethanol. Traditional approach for regulating the use of ethanol was concentrated on the competencies of a single person, both in the case of sobriety and drunkenness. Saint Thomas Aquinas, in two issues of Summa Theologiae (2-2, qu. 149-150) took a similar position. Meanwhile, it seems that the sobriety and drunkenness have a more social character. It is much more difficult to develop sobriety in the societies in which there is a consent to the abuse of psychoactive substances.

14

Sprawiedliwość i cnota sprawiedliwości jako podstawa etyki prawniczej

63%

Baranowski G.

Rocznik Tomistyczny

|

2014

|

vol. 3

129-138

EN

This paper outlines the relationship between legal ethics and justice inits axiological basis. First, I have generally described what legal activity is and what are its social connotations. Then, I try to analyze the concept of justice. It has been concluded that only justice in Aristotelian account, which is a characteristic of individuals, can be the basis of legal ethics. Also, the ideas of Friedrich August von Hayek were the basis for this conclusion. Having criticized the concept of social justice, von Hayek came to the conclusion that the concept of justice can only refer to human actions. In this sense, it is unacceptable to evaluate justice action by governments, states, organizations, institutions and various other collective entities. The implementation of justice depends on the actions of each individual man in particular lawyer. People themselves through their own behavior and sense of justice decide whether justice around us is realized or not.

15

Aretologiczna interpretacja (chrześcijańskiej) wiary religijnej

63%

Pijas P.

Roczniki Filozoficzne

|

2019

|

vol. 67

|

issue 1

97-118

PL

W artykule argumentuję, że model aretologiczny jest trafnym modelem (chrześcijańskiej) wiary religijnej. Rozpoczynam od przedstawienia dwóch konkurencyjnych i skrajnych modeli obecnych w filozofii religii, które określam jako model intelektualistyczny i antyintelektualistyczny. Następnie staram się pokazać pewne podstawowe własności fenomenu wiary religijnej, które są przez te modele ignorowane, co stanowi poważną trudność teoretyczną dla całej filozofii religii. Przedstawiam model aretologiczny jako możliwą alternatywę, bazując na rozwojowej (developmental) teorii cnoty autorstwa Julii Annas i innych narzędziach wypracowanych przez przedstawicieli współczesnej etyki cnót. Trzon argumentacji zakłada podobieństwo wiary religijnej i moralności, a przez to problematyki filozofii religii i etyki.

EN

I argue that an aretaic model is apt for (Christian) religious faith. I begin with a presentation of two rival and radical models of faith present in philosophy of religion, which I label as, respectively, “intellectual” and “anti-intellectual” model. Then, I try to show some essential characteristics of faith that are ignored by these models, which results in a serious theoretical difficulty for philosophy of religion. I present the aretaic model as a convincing alternative, using Julia Annas’ developmental theory of virtue and some other conceptual tools provided by representatives of contemporary virtue ethics. The core of the argumentation presumes that religious faith and morality are similar, thus also the issues of philosophy of religion and ethics are similar.

16

Gorliwość – kategoria anachroniczna czy ponadczasowa. Jej typy i znaczenie w pedagogice teoretycznej oraz stosowanej

63%

Żywczok A.

Paedagogia Christiana

|

2022

|

vol. 2/50

37-67

PL

W artykule przeanalizowano kategorię niezwykle rzadko poddawaną badaniu naukowemu – gorliwość. Została ukazana zarazem jako idea, cnota moralna i wolicjonalna, cecha charakteru (względnie cecha osobowości, dyspozycja), komponent postawy moralnej i obywatelskiej, składnik ideału wychowania oraz jeden z celów edukacyjnych. Kiedy bada się gorliwość w ten sposób, staje się oczywiste, że zagadnienie to należy do specyfiki wielu dziedzin nauki, zwłaszcza społecznej i humanistycznej. Oprócz wprowadzenia w początkowej części tekstu zaprezentowano wyjaśnienia leksykalne dotyczące gorliwości, które pozwoliły zdefiniować ją jako pilne wypełnianie obowiązków lub wykonywanie określonego zajęcia, a także jako żarliwość religijną. Wśród zasadniczych typów gorliwości wyodrębniono i opisano gorliwość: obywatelską, edukacyjną i zawodową oraz religijną. Zaakcentowano, że z gorliwością współwystępują inne oczekiwane przymioty człowieka, takie jak: wierność, roztropność, dzielność, sprawiedliwość czy wielkoduszność. By dzieci i młodzież uosabiały tę istotną cechę, warto zastosować zaproponowane w końcowej części artykułu metody, formy i środki edukacyjne, które mogą sprawdzić się w wielu środowiskach wychowujących. Zanim to jednak nastąpi, wychowawca powinien nauczyć się rozpoznawać gorliwość w podopiecznych bądź cierpliwie tę cechę w nich kształtować.

EN

This article thoroughly analyses a category that is rarely examined scientifically – zeal. It is presented here as an idea, a moral and volitional virtue, a character trait (or personality trait/positive disposition), a component of moral and civic attitude and the ideal of education, and one of the educational goals. By examining zealotry thus, it becomes apparent that the issue belongs to the specifics of many fields of study, especially the social sciences and humanities. Besides the introduction, the initial part of the text presents lexical explanations of zeal, defining it as the diligent fulfilment of duties or the performance of a certain activity, as well as religious fervour. Among the main types of zeal, it was possible to distinguish and describe civic, professional and religious zeal. It was emphasised that zeal is accompanied by other expected human qualities such as faithfulness, prudence, courage, justice, and magnanimity. For children and youth to imbibe this important quality, it is worth applying the methods, forms and educational means proposed in the final part of the article, which can work in many educational environments. Before this happens, however, the educator should learn to recognise zeal in his students or pupils, or patiently shape this trait in them.

17

Czy gniew zawsze jest grzechem?

63%

Królikowski J.

Verbum Vitae

|

2018

|

vol. 33

445-461

EN

The question of wrath constitutes an essential problem which for centuries has found its place at the centre of philosophical and theological reflection. Wrath has been described as one of the most destructive of spiritual vices. Assuming this point of view, Christian tradition posed a question long ago as to whether such a unilateral answer is sufficient. Consider that even God is sometimes wrathful, that Christ focused his wrath on the merchants in the temple, and that man and the world will suffer His wrath on the day of judgment. Saint Gregory the Great stated explicitly that wrath, used in a just cause, may be a manifestation of zeal. Saint Thomas Aquinas, in the context of medieval tradition, which devoted a lot of attention to capital vices, demonstrated coherently that wrath can be decent, and in some cases plays an irreplaceable role. Therefore, even a “holy wrath” is possible.

PL

Zagadnienie gniewu, którym od wielu wieków zajmuje się refleksja filozoficzna i teologiczna, stanowi jeden z bardzo ważnych tematów moralnych. Już filozofia starożytna dokonała jego opisu, a w oparciu o niego zawsze potępia gniew jako jedną z wyjątkowo destrukcyjnych wad duchowych. Tradycja chrześcijańska, przyjmując takie ujęcie, bardzo wcześnie postawiła pytanie, czy taka jednostronna odpowiedź jest wystarczająca. Przecież także Bóg gniewa się: Chrystus rozgniewał się na kupców świątyni i z gniewem dokona osądu człowieka oraz świata. Już św. Grzegorz Wielki wyraźnie stwierdził, że gniew w słusznej sprawie może być wyrazem gorliwości. Św. Tomasz z Akwinu, w kontekście tradycji średniowiecznej, która wiele uwagi poświeciła wadom głównym, spójnie wykazał, że może istnieć gniew godziwy, a w niektórych wypadkach odgrywa on wprost niezastąpioną rolę, a więc jest możliwy nawet „święty gniew”.

18

Z wyrazami szacunku – czyli o komunikacji, która buduje a nie rujnuje w kontekście relacji wychowawczej

63%

Muńko D.

Studia Paradyskie

|

2017

|

issue 27

225-235

PL

Komunikacja interpersonalna jest procesem społecznym realizującym się między jednostkami. Znamionuje ją swoisty dynamizm, gdyż polega ona na odbiorze, przyjęciu, zrozumieniu oraz interpretacji informacji, które to dokonują się we wspólnocie zawiązującej się pomiędzy uczestnikami procesu. Jest ona zjawiskiem nieodwracalnym i towarzyszącym ludziom od narodzin aż do śmierci. Jej nieodzownym elementem i trwałym spoiwem powinien być szacunek. W odniesieniu do relacji wychowawczej komunikację opartą na szacunku uznać należy za jeden z predyktorów jej jakości

EN

Interpersonal communication is a social process between individuals. It is charac-terized by a specific dynamism, because it consists of the reception, acceptance, understanding and interpretation of information, which takes place in the community of participants of the cycle. It is an irreversible phenomenon that accompanies people from birth to death. Its indispensable element and durable bond should be respect. Regarding to the educational relationship based on respect, communication should be considered as one of the predictors of its quality.

19

Ojciec - boski sprawca Arete (cnoty). Stanowisko Klemensa Aleksandryjskiego

63%

Zgraja B.

Vox Patrum

|

2005

|

vol. 48

27-39

EN

The present article handles one of elements of Clement’s doctrine about God, that is the activity of God the Father in the context of acquiring virtue by the human person.

20

Pozorny smutek sprawiedliwego w Księdze Mądrości

63%

Zieliński M.

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

|

2016

|

issue 23

135-146

PL

Artykuł analizuje kwestię cierpienia człowieka sprawiedliwego w I części Księgi Mądrości. Problem ten, traktowany często przez egzegetów jako smutna rzeczywistość dotykająca sprawiedliwego, przy uważnej analizie okazuje się być pozorny. Analiza tekstów pokazuje, że autor intencjonalnie unika łączenia cierpienia z życiem sprawiedliwego i chce podkreślić, że pobożne życie, praktykowanie cnót oraz Boża opieka bronią sprawiedliwego przed doświadczeniem cierpienia. Jedyny przypadek cierpienia człowieka sprawiedliwego (Mdr 8,9) jest, w ujęciu autora, skutkiem błędów, od których nie są wolni nawet mędrcy. To cierpienie może zostać usunięte poprzez wcielanie w życie pouczeń mądrości, która objawia się nie jako pocieszycielka, ale jako ta, która przestrzega i poucza. Autor artykułu sugeruje też wpływ myśli stoickiej na obraz sprawiedliwego, który jest sportretowany jako prawdziwy mędrzec, żyjący cnotliwie i w konsekwencji wolny od cierpienia.

EN

The article analyzes the issue of the suffering of a righteous man in the part I of the Book of Wisdom. It is often treated by the exegetes as a sad reality that affects the just, yet after a careful analysis it turns out to be apparent. The text’s analysis shows that the author intentionally avoids joining suffering with life of the just, and emphasizes that a pious, virtuous life and divine providence defends the just against suffering. The only case of suffering experienced by the just (Wis 8,9) is considered as the result of mistakes of which there is no one to be free, even a sage. Suffering can be removed by enacting the instruction of wisdom, which reveals herself not as a comforter but as the one who respects and teaches. The article also suggests the influence of the stoic thoughts which portrays the just as a true sage who lives virtuously and consequently, does not suffer.

Refine search results

Pedeutologia XXI wieku jako pozytywna nauka społeczna

Etyka cnót wobec wyników badań psychologii społecznej. Propozycje deflacyjnej koncepcji cnoty

Kłopot z literaturą. Elzenbergowska interpretacja Juliusza Cezara Williama Shakespeare’a

Wrażliwość jako przedmiot refleksji pedagogicznej

Nauka św. Marka Eremity o cnocie

Etyka cnót wobec wyników badań psychologii społecznej. Propozycje deflacyjnej koncepcji cnoty

Cnota jako kapitał społeczny

Z kręgu wyobrażeń motywu wstydu w sztuce. Wybrane zagadnienia w sztuce średniowiecznej europejskiej i polskiej

Roztropność, rozsądek, rozwaga – cnoty zalecane nie tylko Polakom. O twórczości etycznej i pedagogicznej Wincentego Kadłubka

Patriotyzm w ujęciu Jacka Woronieckiego: podpowiedzi dla współczesnej pedagogiki