Search results

1

Składnia derywatów w tekście: kompozycja i dekompozycja struktur złożonych oryginału w kontekście doboru odpowiedników w przekładzie (na materiale rosyjskich i polskich tekstów prasowych)

100%

Pstyga A.

Slavia Meridionalis

|

2013

|

vol. 13

EN

The syntax of compound words in texts: Composition and decomposition of compound words in view of the selection of their equivalents in the translation of Russian press articles into PolishThe starting point for the analysis is the broad interpretation of syntax proposed by Stanisław Karolak. We should take into consideration his findings, concerning combinatory rules and complicated relationships in compound words. The decomposition of these words – even violating the rules of concept co-occurrence – allows us to uncover their proper semantic interpretation. Karolak claims that in Slavic languages, the rules of word formation enable simple expressions to function in utterances which are more complicated than simple sentences.The aim of this paper is to present the functioning of compound words in Russian press articles from the translation perspective. One of the most interesting examples is the Russian compound word евронадежды (with its Polish equivalent europazerni), used in a text about problems with accommodation during the 2012 UEFA European Football Championship in Ukraine.

2

Dezintegracja w złożeniach jako wyraz interpretacji świata

100%

Ochmann D.

Język a Kultura

|

2015

|

vol. 25

169-176

EN

The article describes how new, very numerous compound words, which are derived by means of a disintegration of a stem, function in contemporary Polish in the context of social and cultural disintegration observed by researchers. A multi-functional model offers the possibility of naming and evaluation of typical contemporary social phenomena, organizing various, sometimes complicated experiences, and playing with form, which can build various communities of users. This makes it very productive and attractive in the eyes of users of the Polish language.

3

Od przysłówka do przedrostka (na przykładzie polskiego współ-)

100%

Janowska A.

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

|

2019

|

vol. 54

EN

From an Adverb to a Prefix: The Case of the Polish współ-In the modern Polish language, it is difficult to determine in an unambiguous manner the word-formative status of formations which feature the element współ-. Such elements are treated as compounds or, more frequently, as prefixal forms. Historically, these elements, along with the constructions spół-, społu, constituted a class of compounds which were synonymous. The first attestations of the structures which are discussed in this article date back to as early as the Old Polish period (cf. społupomoc, społudziedzic), although their expansion occurred only in the nineteenth century (e.g. współdryblas, współdziałać, współinteresowany). The development of this derivative group is clearly associated with the evolution of adverbs of the type społu, pospołu, wespół, współ, wspołek; it mainly consists in the expansion of the forms which feature współ on the one hand, and in the slow process of disassociation of the relationship in question on the other. Owing to specialisation of the forms współ, spół in the derivational function (a process relatively discernible since the sixteenth century), we may speak about a slow process of their transformation into a prefix, which intensified along with the process of the obsolescence of the adverb wespół.Od przysłówka do przedrostka (na przykładzie polskiego współ-)We współczesnej polszczyźnie trudno jednoznacznie określić status słowotwórczy formacji z cząstką współ-. Są traktowane bądź jako złożenia, bądź – częściej – jako formy prefiksalne. W historii tworzyły razem z konstrukcjami ze spół-, społu klasę synonimicznych względem siebie złożeń. Pierwsze poświadczenia opisywanych struktur pochodzą już z czasów staropolskich (por. społupomoc, społudziedzic), jednak ich ekspansja następuje dopiero około XIX wieku (np. współdryblas, współdziałać, współinteresowany). Rozwój tej grupy derywacyjnej wyraźnie powiązany jest z ewolucją przysłówków typu społu, pospołu, wespół, współ, wspołek i polega przede wszystkim z jednej strony na ekspansji form z współ, z drugiej, na powolnym odrywaniu się od wspomnianego związku. Ze względu na dość wyraźną już od XVI wieku specjalizację form współ, spół w funkcji derywacyjnej, możemy mówić o powolnym ich przekształcaniu się w prefiks. Wraz z wycofywaniem się z języka przysłówka wespół proces ten nasilił się.

4

Wyrazy z interfiksem -ø- (formantem zerowym) w języku serbskim (analiza słowotwórczo-semantyczna)

100%

Ratković D. M.

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

|

2017

|

vol. 52

EN

Words with the interfix -ø- (the zero interfix) in the Serbian languageThe work represents a derivational and semantic analysis of the words with the zero interfix in the contemporary Serbian language in accordance with the conceptual and terminological apparatus of modern Slavic derivatology. The author argues that the zero interfix, as the differentia specifica of compound words, occurred in the Serbian language very early – at the end of the 12th century and is currently very productive because of how economical the lexemes thus created are. In modern Serbian, new words of this type appear by way of borrowing from other languages, primarily from the English language (e.g., pank-moda, boks-meč, pres-centar etc.). Wyrazy z interfiksem -ø- (formant zerowy) w języku serbskim (analiza słowotwórczo-semantyczna)Praca stanowi słowotwórczo-semantyczną analizę wyrazów z interfiksem zerowym we współczesnym języku serbskim zgodnie z pojęciowoterminologicznym aparatem współczesnego słowotwórstwa slawistycznego. Autorka wskazuje również na to, że zerowy interfiks, jako differentia specifica wyrazów powstałych przez złożenie, w języku serbskim pojawia się bardzo wcześnie – istnieje już w końcu XII wieku. Aktualnie model słowotwórczy wyrazów z interfiksem zerowym jest niezwykle produktywny ze względu na ekonomiczność leksemów tego typu. We współczesnym języku pojawiają się one przede wszystkim za sprawą zapożyczeń z innych języków, głównie z angielskiego (np. pank-moda, boks-meč, pres-centar itd.).

5

Русское словосложение: исторический аспект

88%

Николаев Г., Николаева Н.

Studia Rossica Posnaniensia

|

2018

|

issue 43

237-244

PL

Compound words are known in the Russian language since the first written texts of different genre and stylistic characteristics. The formation of composites was carried out in two productive ways: by the non-morphological semantic method of fusion and by morphological addition. Within both methods (in literary texts) the calques of Greek composites and the development of East Slavic word formations in their sample are also noted. Both methods were interrelated, and an interaction of derivatives occurred in their sphere.

6

O wyrazach złożonych z komponentem арт- w języku bułgarskich mediów

75%

Długosz N.

Linguistica Copernicana

|

2019

|

vol. 16

EN

This paper discusses the problem of Bulgarian compound nouns with the component арт-. I would like to draw your attention to several significant features of the compound words in question. It mainly concerns the feature of brevity, the creation of new structures on the basis of a simple model based on analogy as well as the fact that the feature of formal transparency of compounds is accompanied by a large degree of semantic density. At the level of semantic analysis I used the text linguistic approach and emphasized the usefulness of cognitive methods of interpreting the meaning of the discussed type of words. I put an accent on the semantic blur of derivatives used in the language of the mass media out of context.

PL

W artykule podejmuję problem bułgarskich rzeczowników złożonych z komponentem арт-. Zwracam uwagę zwłaszcza na kilka istotnych cech interesujących mnie złożeń. Chodzi przede wszystkim o seryjny charakter derywatów, powstałych w oparciu o prosty model słowotwórczy bazujący na analogii, a także o cechę formalnej przejrzystości omawianych compositów, której towarzyszy wysoki stopień zagęszczenia semantycznego. Na poziomie analizy semantycznej derywatów stosuję ujęcie tekstologiczne oraz wykorzystuję wybrane metody językoznawstwa kognitywnego. Kładę nacisk na zjawisko semantycznego rozmycia derywatów w języku mediów.

7

Najbardziej wydajne przyimkowe składniki i ich funkcje we współczesnej ukraińskiej terminologii naukowo-technicznej

63%

Azarova L. Y., Kucharchuk G. V.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2013

|

vol. 31

EN

The performance of prepositive foreign components in modern Ukrainian scientific and technical terminology are considered in this article; there are defined and singled out the most productivecomponents. There were determined the word formation of compound words with these components. Terms with productive foreign components are classifed into lexical-semantic groups.

PL

W niniejszym artykule analizowana jest wydajność przyimkowych składników obcych współczesnej ukraińskiej terminologii naukowej i technicznej. Zostają zdefiniowane i wyróżnione składniki o najwyższej wydajności. Określono konstrukcje wyrazowe złożone z tych składowych. Warunki, w jakich słowa ukraińskie wchodzą w relacje z elementami przyimkowymi obcych języków, pozwoliły zaproponować podział na grupy leksykalno-semantyczne.

8

„Композитный взрыв” в современном русском газетном дискурсе

63%

Romanik A.

Slavica Wratislaviensia

|

2018

|

vol. 166

135-145

EN

“Compounding explosion” in modern Russian journalese discourse The author of the paper deals with compound words, which are one of active developing phenomena in the journalese texts. Researched material was excerpted from Russian specialized magazines published in 2010–2016. The number of compounds constantly increases. Most of them are borrowed from English or derived from foreign word-formation models. Neologisms, which contain minimum two components in their structure, are productive in journal discourse because of few reasons. First of all, they are used to name new designate as economic way of nomination. Second of all, compound words play manipulative and styling role in written texts. The main aim of the analysis was to research the structure of compound words, to present lexical classification and to point out the reasons of popularity of compound words.

PL

„Eksplozja kompozytów” we współczesnym rosyjskim dyskursie medialnym Przedmiotem zainteresowania niniejszych rozważań są złożenia, których wysoka frekwencja jest szczególnie zauważalna we współczesnym dyskursie prasowym. Materiał egzemplifikacyjny został wyekscerpowany z rosyjskich czasopism, umownie określanych jako „czasopisma kobiece” (2013–2016). Głównym celem podjęcia tego tematu badawczego jest klasyfikacja leksykalno-semantyczna zgromadzonych jednostek złożonych, analiza strukturalna oraz ustalenie przyczyn ich rosnącej popularności. Istotą badania jest również zwrócenie uwagi na problem niestabilności ortograficznej i graficznej kompozytów zapożyczonych z innych systemów językowych, a także zaakcentowanie braku jednolitej bazy teoretycznej przy klasyfikacji statusu słów złożonych.

9

An L2 Study on the Production and Perception of Stress Patterns in English: Second Language Acquisition of Compound Words

63%

Hwaszcz K.

Anglica Wratislaviensia

|

2016

|

issue 54

67-85

EN

As compounding in English is a very productive process, a number of constructions emerged which can have multiple meanings. This paper aims to investigate the extent to which promiscuous compound nouns can be problematic for L2 English learners. The central questions which are addressed here are as follows: (i) What strategies do Polish speakers use to overcome the production and comprehension difficulties when processing English compounds? (ii) To what extent can Polish learners acquire the ability to produce and comprehend English compounds effectively? We compare the production and perception of stress patterns in various types of English compounds by L1 and L2 speakers of English on the basis of a reading protocol and a lexical decision experiment. One of the striking observations is that L1s are not always more accurate than L2s. This concerns stress-recognition in Adjective–Noun (A–N) phrases (which are juxtaposed with A–N compounds). Elsewhere, natives lead in terms of stress-placement. On the other hand, the results obtained by L1s show no difference in stress-production and stress-recognition in Noun–Noun (N–N) attributive compounds, whereas L2s are more accurate in understanding than producing this type of compounds. A similar situation, in the case of L1s, concerns A–N opaque and N–N argument-head compounds but it is less prominent. As for L2s, A–N opaque compounds elicit relatively comparable results, but N–N argument-head compounds are responded to more accurately in the production experiment. A–N phrases, on the other hand, elicit a huge disproportion of accuracy between production and perception among L1s: although almost flawless in production, two-thirds of responses are inaccurate in perception. As for non-natives, they are more or less equally accurate in the case of A–N opaque compounds (less than half correct renditions), but they adopt a strong tendency to produce and perceive fore-stress patterns across the board. Our experiments showed certain regularities in both accuracy and inaccuracy of stress placement by L2s. These regularities can be applied in methodology as to the order of teaching different types of compounds and phrases to Polish learners of English.

10

Niemieckie composita jako jednostki słowotwórcze nacechowane kulturowo w przekładzie na język polski

63%

Altmann J.

Przekłady Literatur Słowiańskich

|

2016

|

vol. 7

|

issue 1

327-350

DE

Der vorliegende Artikel behandelt das Thema der „Deutschen Komposita als kulturell gepräg‑ te Wortbildungseinheiten und deren Übersetzung ins Polnische“ am Beispiel von Herta Müllers Roman Herztier und dessen Übersetzung ins Polnische mit dem Titel Sercątko. Es werden dabei zunächst Komposita als solche — sowohl im Deutschen als auch im Pol‑ nischen — definiert sowie deren Funktionen und verschiedene Typen besprochen. Besonders im Blickpunkt stehen in diesem Zusammenhang Divergenzen im Bereich der in der jeweiligen Sprache verwendeten Begriffe (s. Zusammenrückung vs. zestawienie und zrost). Im praktischen, der Analyse der polnischen Herztier ‑Übersetzung gewidmeten Teil wird die Aufmerksamkeit des Lesers anfangs auf für die Übersetzung potenziell problematische Charakte‑ ristika von Herta Müllers Prosa gelenkt, um anschließend konkrete Textpassagen vergleichend zu analysieren. Dabei kann Folgendes festgestellt werden: die typisch deutschen Komposita können nicht ohne Bedeutungsverschiebungen ins Polnische übertragen werden, es werden dafür nämlich teils univerbierende, teils multiverbierende Konstruktionen verwendet, wodurch jedoch ein großer Teil der Bildlichkeit verloren geht. Viele dieser Komposita sind kulturell geprägte Wendungen, wie z.B. Patentstrümpfe oder Essenskarte, die nicht eins zu eins ins Polnische übertragen werden können. Nichtsdestotrotz hat die Übersetzerin gute translatorische Lösungen gefunden, was man teilweise mit Parallelen zwischen den kulturellen (mit dem Leben in der Rumänischen Volksre‑ publik zusammenhängenden) Erfahrungen Müllers und den der Übersetzerin Alicja Buras (in der Polnischen Volksrepublik aufgewachsen) erklären kann.Alles in allem, können wir in der polnischen Übersetzung den klaren Versuch erkennen, die goldene Mitte zwischen covert translation und overt translation zu finden, wobei Letztere überwiegt.

EN

This article deals with the topic of German compound words as culturally marked word‑ ‑formation units and their translation into Polish, based on the example of the translation of Herta Müller’s novel Herztier (The Land of Green Plums). Firstly, the author specifies compound words as such — in German and Polish, as well as their differing functions and types. Under focus especially are the divergences in the area of the terms used in each language (cf. Zusammenrückung vs. zestawienie and zrost). In the beginning of the practical part, which is dedicated to an analysis of the translation into Polish, the attention of the reader is directed to the potentially problematic characteristics of Herta Müller’s prose, which can appear during the process of translation. In this regard, we can state: that the typical German compound words cannot be translated into Polish without semantic displacements, for the translation it is necessary to use partly uni ‑ and partly multi‑verbated constructions. However, this results in the loss of an important degree of imagery. Many of these compound words are culturally marked collocations, e.g. Patentstrümpfe or Essenskarte, which cannot be translated faithfully into Polish. Nevertheless, one can say that the translator has found satisfactory translational solutions, which we can partially explain as parallels between the cultural experiences of Herta Müller (her life in the Romanian People’s Republic) and of the translator, Alicja Buras (raised in the Polish People’s Republic). All in all, we can recognise in the Polish translation the clear effort to find the golden mean between the so ‑called covert translation and overt translation, with the second one dominating.

11

Gij zult andermans taalfouten koesteren! Tolerantie voor taalveranderingen en spellingfouten

51%

Kowalska-Szubert A.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 5

95-104

NL

Dit essay is een pleidooi voor zorgvuldiger taalgebruik met name door docenten en vertalers Nederlands. Met name de spelling blijkt altijd weer een lastig struikelblok te zijn, en dat lang niet alleen voor tweede- of vreemdetaalleerders. Het essay gaat in op de problematiek van samengestelde woorden en fouten die bij het wel of niet aaneenschrijven van deze woorden worden gemaakt door professionele taalbeoefenaars van het Nederlands.

EN

This essay is a plea for more careful use of Dutch language, in particular by translators and teachers of Dutch. In particular, the spelling always proves to be a difficult stumbling block, and not just for second-language or foreign-language learners. The essay examines the problem of compound words and mistakes made by professional language practitioners of Dutch when writing these words or not.

PL

Będziesz miłował błędy innych ludzi! Tolerancja dla zmian w języku i błędów językowych Niniejszy esej to apel o bardziej staranny język, zwłaszcza do nauczycieli i tłumaczy języka niderlandzkiego. Zwłaszcza pisownia jest, jak się okazuje, ciągle poważnym problemem, i to nie tylko dla osób uczących się języka niderlandzkiego jako drugiego albo obcego. Niniejszy esej porusza problematykę złożeń i błędów, jakie popełniane są przy pisaniu łącznym lub rozdzielnym tychże złożeń przez osób zawodowo zajmujących się językiem niderlandzkim. Dit essay is een pleidooi voor zorgvuldiger taalgebruik met name door docenten en vertalers Nederlands. Met name de spelling blijkt altijd weer een lastig struikelblok te zijn, en dat lang niet alleen voor tweede- of vreemdetaalleerders. Het essay gaat in op de problematiek van samengestelde woorden en fouten die bij het wel of niet aaneenschrijven van deze woorden worden gemaakt door professionele taalbeoefenaars van het Nederlands.

Refine search results

Składnia derywatów w tekście: kompozycja i dekompozycja struktur złożonych oryginału w kontekście doboru odpowiedników w przekładzie (na materiale rosyjskich i polskich tekstów prasowych)

Dezintegracja w złożeniach jako wyraz interpretacji świata

Od przysłówka do przedrostka (na przykładzie polskiego współ-)

Wyrazy z interfiksem -ø- (formantem zerowym) w języku serbskim (analiza słowotwórczo-semantyczna)

Русское словосложение: исторический аспект

O wyrazach złożonych z komponentem арт- w języku bułgarskich mediów

Najbardziej wydajne przyimkowe składniki i ich funkcje we współczesnej ukraińskiej terminologii naukowo-technicznej

„Композитный взрыв” в современном русском газетном дискурсе

An L2 Study on the Production and Perception of Stress Patterns in English: Second Language Acquisition of Compound Words

Niemieckie composita jako jednostki słowotwórcze nacechowane kulturowo w przekładzie na język polski

Gij zult andermans taalfouten koesteren! Tolerantie voor taalveranderingen en spellingfouten