Search results

1

Representation of subjectively-evaluative derivates realization in modern Russian: verbal evaluatives

100%

Mizin K., Letiucha L., Petrov O.

Przegląd Wschodnioeuropejski

|

2020

|

vol. 1

387-395

EN

A verb, as one of the basic parts of speech, is the primary concern of derivation process-oriented studies. However, verb-based subjectively-evaluative derivatives have not been the object of research yet. The article discusses potential capacities of verbs to form subjectivelyevaluative derivatives on the level of derivation in modern Russian. To avoid terminological confusion and to distinguish axiological vs. derivational evaluation the latter is represented by the term evaluative. The study argues an unjustified idea that the suffix -ану- is an evaluative of subjective evaluation. These verbs are referred to the derivatives of objective evaluation. We have provided a set of factors for the classification of subjectively-evaluative verbal derivatives, according to which they were classified. The analysis of language and speech material has allowed us to find the ways evaluative verbs are formed and the register of word forming affixes as a means of representing category of evaluation in the morpheme and word forming structure of the word.

2

Die polnische Wortbildungsterminologie im Vergleich mit der deutschen

88%

Stopyra J.

Academic Journal of Modern Philology

|

2012

|

vol. 1

119-127

EN

The article discusses the model classifying German motivated words that takes its origin in the work of Fillmore entitled "The Case for Case" (1968) and is used by Hans Wellmann in his description of German word formation processes in 1984-1998 (Duden. Die Grammatik, Band 4). The model stands in agreement with the rule of assigning the semantic roles to individual parts of the sentence, which was formulated in German language by Wolfgang Motsch (2004). Renata Grzegorczykowa and Jadwiga Puzynina used the same rule in Polish word formation in their „Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia.” (1999). Each time, the model classifies the derivative words with reference to their semantic role and the motivating part of the explicatory paraphrase. Such derivatives may be, at the same time, classified according to their suiffxes. In the case of compounds and case government structures that are motivated by the functioning in the particular language verbal phrase, the motivational aspect comes from the particular verbal phrase (used as an explicating paraphrase) – its motivational argument and reference argument. The latter one belongs to the verb case government present in the explicating phrase and is added to the compound on its left side. The model described in the article is also used in order to describe the Danish derivatives which appear as equivalents of German words in the literary translations.

3

Software tools in didactics of mathematics

88%

Dudzińska-Baryła R., Kopańska-Bródka D., Michalska E.

Didactics of Mathematics

|

2015

|

issue 12(16)

35-46

XX

The use of software tools in the teaching process allows us to enrich the traditional methods. Graphics and animation complement the text and create positive associations related to the presented content. Recent research shows that using the visual methods in teaching leads to better scores obtained by students. The aim of the paper is to present the dynamic visualisations of selected concepts taught in mathematics and other “quantitative” subjects at university. Our dynamic visualisations can be used during lectures to help students to better understand difficult ideas and dependencies, for example the derivate of a function, the concept of fuzzy sets and the operations on these sets as well as the concept of the best solution in multi-objective programming problems. Visualisations of these issues are prepared in GeoGebra, which combines algebra and geometry and allows for the dynamic visualisation of concepts with a mathematical background.

4

Le préfixoïde - un outil de description morphologique et élément du système de la langue française et polonaise

75%

Fijałkowska W.

LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa

|

2014

|

issue 18

177-191

EN

Based on Polish and French vocabulary, this paper proposes criteria which shall make it possible to diHerentiate between prefixoids and prefixes. Uere are three such criteria: 1. prefixoids have the capacity to become autonomous (and even to become bases in word formation), and are impossible to substitute in their semantic representation by native prefixes, or to be expanded into full lexemes; 2. lexemes are created together with sufixoids, showing that neither of them are just afixes; 3. in some cases, the position of sufixoids can vary with regard to the lexical element which co-forms the compound lexeme. It is for these reasons that these elements deserve their own place in the morphological description of, at least, Polish and French.

5

Przymiotniki odrzeczownikowe z podstawowymi formantami sufiksalnymi w języku macedońskim

75%

Stryszewska M.

Academic Journal of Modern Philology

|

2021

|

issue 12

195-205

EN

The main subject of the paper are denominal adjectives with chosen formatives in the Macedonian language. Denominal adjectives in Slavonic languages have been described in accordance with various linguistic concepts which differ significantly in their starting point for analysis. Owing to the fact that standard Macedonian was codified only in 1945 and has developed since, there are still many areas that have not been earnestly analysed and described. Denominal adjectives in Macedonian require a complete coverage, which takes into consideration the accomplishment of contemporary Slavic word-formation. Analysis of previous research devoted to Slavic denominal adjectives leads to the conclusion that in the foreground there is contextual significance of the derivatives. As the most adequate model of describing Macedonian relational adjectives, I have chosen the one proposed in Grammar of Contemporary Polish Language. Morphology, which consists of relationships between the derivative and the noun it determines. Most of the denominal adjectives with basic formatives have a general meaning “related to what is named by the base noun”, hence it is possible to specify the meaning of the derivatives only in their contextual use.

6

Dictionnaire Synchronique des FAmilles dÉrivationnelles de mots français (DISFA) jako faza ewolucji słowotwórstwa gniazdowego

75%

Fijałkowska W.

LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa

|

2016

|

issue 21

151-161

EN

The lexicography of the Slavonic nations, especially the branch of nest lexicography, has seen an impetuous development since the sixties, producing at least fifty publications, but it remains effectively unknown to French lexicography. Updated terminology, the symbols of successive parts of speech in the word-formative chain from the centre of the nest to the specific derivative, remain an achievement of researchers solely on this side of the Rhône. The DISFA dictionary (Claude Gruaz et al., published 2008) neither does refer to the Slavonic tradition, nor even to the native, French tradition (p.ex. an unfinished project from the nineties that was initiated by Danielle Corbin), and remains despite the announcements only a morphological and etymological dictionary.

7

Word‑formative Variants of Male Personal Proper Nouns in the Lutsk Castle Book of 1560‑1561

75%

Ящук Л., Литвинчук О., Yashchuk L., Lytvynchuk O.

Slavia Orientalis

|

2022

|

vol. LXXI

|

issue 1

8

Świat percepcji słuchowej w derywatach oddźwiękowych

75%

Kładoczny P.

Język a Kultura

|

2015

|

vol. 25

151-168

EN

Names of sounds are a base for forming new words. Among the derivatives created from names of sounds there are names of sources of sound, names of carriers of features connected with sounds, names of places and metaphorical expressions. These derivatives have three types of word-formation motivation: associative motivation attributing inessential, but perceptible features (typical for names of animals), proper motivation depicting sound as an essential semantic element of a referent (frequent in names of objects and appliances) and metaphorical motivation presenting a resemblance to persons or objects with regard to connection with sounds (characteristic for names of people and names of speech). Some typical roots denoting sounds have been used for the formation of new sounds, such as like klep- (tap-) depicting sounds of hits during handiwork, szczek- (bark-) which describes dog sounds, pisk- (squeal-) which names treble and long sounds and also głuch- (deaf-) applying to a lack of sound.

9

Janusze, halyny, sebixy i karyny. Memy internetowe jako źródło nowych eponimów

75%

Burkacka I.

Poradnik Językowy

|

2020

|

vol. 773

|

issue 4

21-34

EN

Internet memes are an important element of the modern culture and their vocabulary is transmitted to other texts thus becoming an important component of communication and familiarity with it becomes necessary for the understanding of various statements and utterances. The object of the description is the meme eponyms and their derivatives. In the analysis of derivative words, the nest methodology and synchronic word formation principles were applied, and in the description of their bases, i.e. eponyms identical to the base ones, references were made to the studies by B. Dereń and M. Rutkowski. The research permitted the determination of a high word formation activity of meme eponyms the status of which varies: some of them are stabilised, which allows their recognition as dictionary units, while others are textual. A large number of the structures have been created with the use of the same formants and word formation techniques. What deserves particular attention is verbs, which are very seldom coined based on first names. Similarities to creating eponyms based on last names can be seen in derivation. Adjectives with the suffi xes –owat(y) and –ow(y) are coined fairly often. The analysed eponyms and their derivatives refer to the stereotypes of Poles functioning in online texts, which differ from the self-stereotypes functioning in the Polish culture to date.

10

Лексика песенных зачинов в белорусской свадьбе: семантика, структурные трансформации (на примере одной группы текстов)

75%

Кутырёва-Чубаля [Kutyriowa-Czubala] Г. G.

Acta Baltico-Slavica

|

2016

|

vol. 40

EN

Lexical Forms of Song’s Incipits in Belarusian Wedding Cycle: Semantics, Structural Transformations (an Example of One Type of Texts) In the context of the study on dynamic typology and dialectal features of Belarusian folk songs, the paradigm of texts relating to the episode when the Bride parts with her parents is considered here. Such texts have the same lexical and poetic basis; are characterized by common type of incipit in different variants. All of these texts depict an dramatic for the Bride moment of “intrusion” into her backyard “an alien” family – the Groom’s family. Different versions of this incipit have been noticed within the large territory of Belarus and on the frontier (Latvia, Poland). Structural transformations of this type of incipits are manifested by reduction or, quite the opposite, by adding (affixation) syllables in verses. It is conditioned by non-verbal semantics expressed through vocalic rhythmic – the superiority of recitation elements or motor and somatic dynamics. Expansion of an incipit verses by adding to the initial word its rhymed synonym is also a typical phenomena.Diachrony of a given paradigm texts is also revealed by comparing the texts related thematically to the wedding moment mentioned above. A large number of these texts are abridged versions (a middle and a final part) of full texts of paradigm in question. A song in the abbreviated version begins with the culminative part and omits the metaphorical and descriptive initial part (such transformations can be observed in the periphery districts of a radical area). Accordingly, in such a case a different stanza fulfills the incipit function. The method of dynamic typology is applied while analyzing various texts that belong strictly to the same syllabic and rhythmic paradigm. It is a promising approach to study on linguo-musical dialects and diachronic changes in folk song language. Leksyka incipitów białoruskich pieśni weselnych: semantyka, transformacje strukturalne (na przykładzie jednej grupy tekstów)W kontekście badań typologii dynamicznej oraz cech dialektalnych białoruskiej pieśni ludowej rozpatrujemy paradygmat tekstów dotyczących epizodu rozstawania się panny młodej z rodzicami. Są to teksty o tym samym podłożu leksykalno-poetyckim, które charakteryzuje wspólny typ incipitu w różnych jego wariantach. Wszystkie one symbolizują dramatyczny dla panny młodej moment „wtargnięcia” na jej podwórko „obcego” rodu – rodu narzeczonego. Metafora ta zawarta jest w formule incipitu. Warianty formuły zanotowano na znacznym obszarze Białorusi oraz na terenach przygranicznych (Łotwa, Polska). Transformacje strukturalne tego typu incipitów polegają na redukcji lub rozrastaniu (afiksacji) składu sylabowego wersolinii. Wszystko to jest uwarunkowane semantyką pozawerbalną, wyrażoną przez rytmikę wokaliczną – z przewagą albo elementów deklamacyjności, albo dynamiki motoryczno-somatycznej. Charakterystyczne jest również poszerzenie wersu incipitu za pomocą dodawania do początkowego wyrazu synonimu rymowanego.Diachronia tekstów danego paradygmatu ujawnia się także przy zestawieniu tekstów tematycznie związanych z tymże epizodem wesela. Spora liczba tych tekstów przedstawia wersję skróconą – środkowy i końcowy fragmenty – tekstu pierwotnego danej grupy. Pieśń w wersji skróconej rozpoczyna się od punktu kulminacyjnego, z pominięciem metaforyczno-narracyjnej części wstępnej. Odpowiednio rolę incipitu pełni tu inna strofa. Teksty w wersji skróconej lokalizują się na peryferiach areału. Metodę dynamicznej typologii pieśni stosujemy do opisu tekstów różnych gatunków, o różnej tematyce, jednak należących ściśle do tego samego paradygmatu sylabo-rytmicznego. Otwiera to nowe perspektywy w badaniach dialektów lingwo-muzycznych oraz zmian diachronicznych w języku pieśni ludowej.

11

Pragmatyczne uwarunkowania derywatów tautologicznych w klasie dawnych nazw zwierząt

63%

Waśkowski K.

Język Polski

|

2018

|

vol. 98

|

issue 1

87-99

PL

W artykule obserwacji poddano nazwy zwierząt wyekscerpowane ze Słownika staropolskiego oraz Słownika polszczyzny XVI wieku, które – na podstawie poświadczeń tekstowych i definicji leksykograficznych – uznano za derywaty tautologiczne, inaczej mówiąc, za jednostki leksykalne synonimiczne wobec swoich podstaw słowotwórczych. W artykule próbowano dowieść pragmatycznego podłoża powstania analizowanego zbioru wyrazów, wychodząc z założenia, że za akt ich nominacji odpowiada pragmatyczna funkcja słowotwórstwa, pojmowana za Iwoną Kaproń-Charzyńską jako „quasi-nieograniczoność ludzkiego działania”. W artykule uwzględniono charakter glosowy staropolskich słowotwórczych tautologizmów animalistycznych, ściślej – swobodę tłumaczenia dawnych tekstów, jak też stan dawnego systemu słowotwórczego, charakteryzującego się nieustabilizowaną w pełni postacią. Dowiedziono też, że większość jednostek badanego zbioru to formacje okazjonalne, zależne od inwencji autora i stylu tekstów, będące jednocześnie manifestacją kreatywności użytkowników języka, świadectwem reakcji na różne potrzeby komunikacyjne i artystyczne (konieczność zachowania metrum wiersza, potrzeba związania wersów rymem, dążenie do eliminowania polisemii podstawy).

EN

The names of animals, selected from Słownik staropolski (Dictionary of Old Polish) and Słownik polszczyzny XVI wieku (Dictionary of the 16th Century Polish Language), were examined drawing on text authentication and lexicography and recognised as tautological derivatives which, in other words, are lexical units synonymous with their root words. The article aimed to demonstrate the pragmatic base for the development of the analysed set of words, assuming that the pragmatic function of word formation, defined by Iwona Kaproń-Charzyńska as “the quasi unboundedness of human activity”, is responsible for their naming. The article examines the glossal nature of Old Polish word-formative animalistic tautologies or to be more exact, the ease of translating old texts, along with the state of the old word-formative system, characterised by its incomplete structure. It has been also proven that most of the units of the studied set are occasional formations, dependent on the author’s invention and the style of the text which are, at the same time, a manifestation of certain expression and the creativity of language users, the evidence of reaction to various communication and artistic needs (the necessity of keeping the metre of a verse/poem, the need for rhyming verses and the attempt to eliminate the polysemy of a root).

12

Upgrade’ować czy upgradować? Wahania w zapisie czasowników zapożyczonych (zakończonych w języku angielskim na e nieme)

63%

Burkacka I.

Język Polski

|

2022

|

vol. 102

|

issue 2

23-35

PL

Przedmiotem artykułu są obserwowane w polszczyźnie wahania w pisowni nowszych zapożyczeń czasownikowych z języka angielskiego. Centralnym zagadnieniem jest sformułowanie zaleceń normatywnych dotyczących pisowni verbów zakończonych w pisowni oryginału na e nieme.

XX

The subject of the article is fluctuations in the notation of some newer verbal borrowings from English. The main issue is the formulation of normative recommendations which concern the spelling of verbs which in the original notation end with a silent e.

13

Alanica v toponimii Dona

63%

Iliadi A. I.

Acta onomastica

|

2020

|

vol. 61

|

issue 1

48-60

EN

The aim of the proposed study is to determine the Iranian trace in the toponymy (mostly in hydronymy), attested in the basin of the Don river. In particular, taking into account the results of the etymological analysis of a toponym group in the Don river region, the author considers that the conclusion about its Alanian genesis is very likely. An important factor leads to this thought: the words reconstructed in this study have a close equivalent or full identity only in the archaic Ossetian vocabulary (appellative and toponymic), which inherits Alanian lingual tradition. There is a reason to reconstruct the following Alanian words: *aspa-sāg, *aspa-[s]nav-, *mar-āf, *sāga-stān, *sūs-at, *uz-tarp, *us-tarp, *xalxal-an, *xanʒa. *Aspa-[s]nav- and *uz-tarp, *us-tarp are of particular interest for the practice of etymology and comparative-historical linguistics. The first example is an Iranian word-coinage of a Slavic toponym such as Кобылья Снова and consequently indicates the ancient Alanian and Slavonic language contacts. The second lexeme can be evidence of Iranian and Baltic lingual interaction in the Don and the Dnieper region. The conclusion on Alanian heritage in the Don toponymy can be supported with data from archaeology and history, therefore it is clear that further search of evidences of Iranian lexical relicts in this region will be in perspective.

14

Trzy modele regulacji instrumentów pochodnych. Kilka uwag o powiązaniach pomiędzy teorią ekonomiczną a ewolucją prawa

63%

Golecki M. J.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2012

|

vol. 1(4)

5-22

PL

Celem tekstu jest analiza czy ewolucja opcji, kontaktów terminowych i innych instrumentów pochodnych jest efektem szerszego wpływu rozwoju rynków finansowych i teorii ekonomicznych na system prawny. Stanowi to część szerszego zagadnienia, tj. stosunku prawa do ryzyka, niepewności i spekulacji. Stąd istotnym jest zbadanie, czy ostatnie regulacje dotyczące rynków finansowych i zwolnienie takich transakcji jak opcje, kontrakty terminowe lub tzw. kontrakty swap, dokonane poprzez ich wyłączenie z istniejących regulacji antyspekulacyjnych (lub zniesienie większości z tych regulacji) może mieć szerszy wpływ na pojęcie ryzyka w prawie i teorii regulacji.

EN

The paper aims at analysing whether the evolution of options, futures and other derivatives is an effect of a wider impact of the evolution of financial market and economic theories upon legal system. This constitutes, however, a part of a wider topic, namely the legal approach to risk, uncertainty and speculation. Thus it is crucial to examine whether recent regulation of financial markets and exempting such transactions as options, futures or swaps, performed by set-off from the existing anti-speculative regulation (or abolishing of the majority of anti-speculative rules) may have a wider impact on the notion of risk in law and theory of regulation.

15

Wykorzystanie instrumentów pochodnych przez przedsiębiorstwa niefinansowe w opinii inwestorów i analityków giełdowych w Polsce

63%

Pawłowski J.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2018

|

issue 531

357-367

PL

Ryzyko związane z instrumentami pochodnymi oraz wzrost ich popularności wśród coraz szerszego grona podmiotów zdeterminowały sformułowanie w niniejszym opracowaniu dwóch podstawowych celów. Jednym z nich jest ocena wykorzystania instrumentów pochodnych przez przedsiębiorstwa niefinansowe w Polsce w latach 2012-2016. Natomiast drugi dotyczy przedstawienia opinii inwestorów oraz analityków na temat stosowania instrumentów pochodnych przez spółki niefinansowe w Polsce. Na potrzeby realizacji założonych celów wykorzystano następujące metody badawcze: opisowa, porównawcza, analiza literatury przedmiotu, analiza wyników badań obcych, autorskie badania ankietowe. Wybrany przedmiot badań zdeterminował strukturę i zawartość pracy. Rozpoczęto od przedstawienia istoty instrumentów pochodnych, a także ryzyka towarzyszącego ich stosowaniu. Dalej dokonano omówienia wykorzystania instrumentów pochodnych przez przedsiębiorstwa niefinansowe w Polsce. Następnie zaprezentowano analizę wyników badania własnego i zakończono wnioskami dotyczącymi przedmiotu pracy.

EN

The risk related to derivative instruments and the increase in their popularity among an increasing number of entities determined goals of this study. One of them is the presentation of using of derivative instruments by non-financial enterprises in Poland in 2012- -2016. The second goal concerns the analysis of investors’ and analysts’ opinions on using derivative instruments by non-financial companies in Poland. Methods which have been used: descriptive, comparative, literature analysis, analysis of third-party research results and analysis of the results of individual survey research. The selected subject of research determined the structure and content of this paper. The nature of derivative instruments, as well as the risks associated with their using, will be presented first. Next, using derivative instruments by non-financial enterprises in Poland will be discussed. Finally; the author’s research results and conclusions will be analysed.

16

Sind Präfixbildungen Zusammensetzungen oder Ableitungen? – Die Zugehörigkeit der Wortbildungen mit Hilfe von Präfixen

63%

Bielewicz-Dubiec A.

Studia – konteksty pogranicza

|

2020

|

issue 4

19-30

EN

The position of composition and derivation in German as the two main methods of word formation are unquestionable in word formation. It will be explained below whether word formation by means of prefixes belongs to the composition or to the derivative, or on the other hand, whether it forms an independent group. The following analysis is limited to five authors: Henzen, Fleischer, Erben, Eichinger and Coseriu.

DE

Die Stellung von Komposition und Ableitung im Deutschen als den beiden Hauptmethoden der Wortbildung ist in der Wortbildung unbestritten. Im Folgenden wird geklärt, ob die Wortbildung mit den Präfixen zur Komposition oder zum Derivat gehört oder vielleicht eine eigenständige Gruppe darstellt. Die folgende Analyse beschränkt sich auf fünf Autoren: Henzen, Fleischer, Erben, Eichinger und Coseriu.

17

Zu Form und Bedeutung ausgewählter gegenwärtiger wertender substantivischer Derivate im Polnischen und Deutschen

51%

Szulc-Brzozowska M.

Roczniki Humanistyczne

|

2016

|

vol. 64

|

issue 5: Neofilologia

21-45

DE

Das Untersuchungsfeld des vorliegenden Beitrags stellen wertend markierte nominale Derivate aus kontrastiver Sicht (Polnisch-Deutsch) dar. Es handelt sich um Neologismen oder Okkasionalismen von einer generell undurchsichtigen semantischen Struktur, deren Derivationsbasis Eigennamen bilden, und die in den beiden Sprachen meistens etymologisch identische Derivationssuffixe aufweisen, hauptsächlich lateinischer Herkunft. Das Ziel der vorliegenden Analyse ist vor allem eine Untersuchung von Derivationsschemata in Bezug auf diese Suffixe in beiden Sprachen, von dem Grad der Wirkung der Suffixe auf diese Derivate, mit Berücksichtigung der Perspektive ihrer Internationalisierung, sowie ein Vergleich der Semantik derjenigen Derivate, die unter morphologischem Aspekt sich voneinander unterscheiden, aus Sicht ihrer semantischen Analogie.

PL

Tematem niniejszego artykułu są nacechowane wartościująco derywaty nominalne w ujęciu kontrastywnym niemiecko-polskim. Chodzi o neologizmy lub okazjonalizmy o generalnie nieprzejrzystej strukturze semantycznej, których podstawę derywacyjną stanowią nazwy własne i które w obu językach wykazują najczęściej tożsame etymologicznie sufiksy derywacyjne, głównie pochodzenia łacińskiego. Celem analizy jest przede wszystkim zbadanie schematów derywacyjnych w odniesieniu do tychże sufiksów w obu językach, stopnia oddziaływania sufiksów na te derywaty z uwzględnieniem perspektywy ich internacjonalizacji, jak również porównanie znaczenia derywatów zróżnicowanych w aspekcie struktury morfologicznej pod kątem ich analogii semantycznej.

EN

The paper deals with the evaluative nominal derivatives from contrastive point of view. The focus is given to neologisms or occasionalisms that are on the whole semantically opaque, whose derivative base is constituted by proper names and which show mostly identical suffixes, primarily Latinate, in the both languages. The aim of the analysis is to investigate the derivative schemes referring to the suffixes in the both languages as well as the extent to which the suffixes influence the derivatives from the perspective of their internationalization. The other searching aspect is set to compare the meaning of the derivatives that are underlined by different morphological structures, taking into account their semantic analogy.

18

O pewnym sposobie użycia form deminutywnych w języku rosyjskim XVII – pocz. XVIII wieku

51%

Iacovou A.

Językoznawstwo

|

2021

|

vol. 15

317-324

EN

The author discusses suffixal appellative diminutive personal nouns which appeared in the etiquette formulations of Russian private correspondence dating from the 17th – early 18th century. The definition of the diminutives has been presented, with particular attention paid to the modification of the meaning of derivatives by isolating the suffixes in their structure. The same diminutive, when used to describe people, can have both a hypocoristic and a contemptuous meaning. Hypocoristic names, as a rule, define the recipient and his/her family members, while the contemptuous names describe the sender and their relatives. The most common suffixes are: -ка/-ко, -ок/-ек, -ишка/-ишко, -ушка/-ушко, -ошка, -онка, -ец, -ица. The history of the type of derivatives with the suffix -ишк- is particularly interesting.

PL

Artykuł poświęcony jest omówieniu sufiksalnych apelatywnych rzeczowników deminutywnych nazywających osoby, występujących w formułach etykietalnych rosyjskiej korespondencji prywatnej pochodzącej z okresu od XVII do początku XVIII wieku. Zaprezentowana została definicja zdrobnień, przy czym szczególną uwagę zwrócono na modyfikację znaczenia derywatów przez wyodrębniane w ich strukturze sufiksy. Deminutiva, pozbawione często znaczenia małości, wyróżniają się odcieniem ekspresyjności przy jednoczesnym posiadaniu znaczenia pieszczotliwego bądź pogardliwego. Nazwy hipokorystyczne z zasady określały odbiorcę i członków jego rodziny, a pogardliwe – samego nadawcę i jego bliskich. Formalnymi wykładnikami rzeczowników deminutywnych były przede wszystkim przyrostki -ка/-ко, -ок/-ек, -ишка/-ишко, -ушка/-ушко, -ошка, -онка, -ец, -ица. Wyjątkowo interesująco przedstawia się historia rodzaju derywatów z sufiksem -ишк-

19

Смислові елементи концепту мати в похідних від іменників мати й неня в українських середньонаддніпрянських і гуцульських говірках

51%

Дячук В. Р.

Gwary Dziś

|

2023

|

vol. 16

53-64

EN

It has been acknowledged that dialectal worldview is formed by concepts - human mental activity units which conserve knowledge and ideas about fragments of reality, represented by means of language. In this way, statements about the world are saved in concepts. The purpose of this study is to analyze the conceptual meanings associated with the roots -mat-(y), (-mam-(a)), -nen’-(a) in the language spoken by Middle-upper-Dnieper and Hutsul users. To achieve the objectives we used the component analysis method, suitable for identifying the components in a semantic structure of words. The results of this study show that more derivatives from the nouns maty and nenia are used in the Hutsul dialects. The results also reveal that derivatives in the speechof Hutsul users actualize an overwhelming number of conceptual features and form more semantic blocks. Moreover, our research testifies that Hutsul speakers understand the mother’s image in contamination of profane and sacred principles which causes correlation of the earthly mother’s image with the image of the Virgin Mary. The study emphasizes a more important place of the concept of the mother in the Hutsul worldview.

UK

У статті проаналізовано реалізацію смислових компонентів концепту мати, повʼязаних із коренями -мат-(и), (-мам-(а)), -ненʼ-(а) в мовленні носіїв українських середньонаддніпрянських та гуцульських говірок. Зʼясовано, що різний ступінь концептуалізації образу жінки-матері зумовив відмінну обʼєктивацію когнітивних смислів вказаного концепту в досліджуваних ареалах. Кількісне зіставлення похідних від іменників мати ( мама), неня та актуалізованих у них концеп-туальних характеристик в середньонаддніпрянсьому й гуцульському мовних просторах засвідчив про значущість аналізованої когнітивної одиниці в картині світу гуцулів.

20

Słownictwo związane z pojęciem smutku we współczesnej polszczyźnie

51%

Taczkowska K. M.

Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

|

2021

|

vol. 20

195-211

EN

This study discusses units from the lexical family of sorrow and from the semantic group of ‘sorrow-like’ feelings in the Polish language. Based on the material – the publications of linguists, the dictionaries of the Polish language, the National Corpus of the Polish language, and the utterances of the users of the web portals – the author reconstructed the lexical and semantic field organized around the lexeme sorrow. She also examined the relationships between particular elements in the field, with special emphasis on those that are subject to neo-semantization in contemporary texts of the Polish language.

PL

W pracy omówione zostały jednostki z rodziny leksykalnej smutku oraz z grupy „odczuć w rodzaju” smutku. W oparciu o materiał – publikacje językoznawców, słowniki języka polskiego, Narodowy Korpus Języka Polskiego oraz wypowiedzi użytkowników portali internetowych – autorka zrekonstruowała pole leksykalno-semantyczne zorganizowane wokół leksemu smutek. Zbadała także relacje między poszczególnymi elementami, które znalazły się w polu, ze szczególnym uwzględnieniem tych, które we współczesnych tekstach polszczyzny podlegają neosemantyzacji.

Refine search results

Representation of subjectively-evaluative derivates realization in modern Russian: verbal evaluatives

Die polnische Wortbildungsterminologie im Vergleich mit der deutschen

Software tools in didactics of mathematics

Le préfixoïde - un outil de description morphologique et élément du système de la langue française et polonaise

Przymiotniki odrzeczownikowe z podstawowymi formantami sufiksalnymi w języku macedońskim

Dictionnaire Synchronique des FAmilles dÉrivationnelles de mots français (DISFA) jako faza ewolucji słowotwórstwa gniazdowego

Word‑formative Variants of Male Personal Proper Nouns in the Lutsk Castle Book of 1560‑1561

Świat percepcji słuchowej w derywatach oddźwiękowych

Janusze, halyny, sebixy i karyny. Memy internetowe jako źródło nowych eponimów

Лексика песенных зачинов в белорусской свадьбе: семантика, структурные трансформации (на примере одной группы текстов)

Pragmatyczne uwarunkowania derywatów tautologicznych w klasie dawnych nazw zwierząt

Upgrade’ować czy upgradować? Wahania w zapisie czasowników zapożyczonych (zakończonych w języku angielskim na e nieme)

Alanica v toponimii Dona

Trzy modele regulacji instrumentów pochodnych. Kilka uwag o powiązaniach pomiędzy teorią ekonomiczną a ewolucją prawa

Wykorzystanie instrumentów pochodnych przez przedsiębiorstwa niefinansowe w opinii inwestorów i analityków giełdowych w Polsce

Sind Präfixbildungen Zusammensetzungen oder Ableitungen? – Die Zugehörigkeit der Wortbildungen mit Hilfe von Präfixen

Zu Form und Bedeutung ausgewählter gegenwärtiger wertender substantivischer Derivate im Polnischen und Deutschen

O pewnym sposobie użycia form deminutywnych w języku rosyjskim XVII – pocz. XVIII wieku

Смислові елементи концепту мати в похідних від іменників мати й неня в українських середньонаддніпрянських і гуцульських говірках

Słownictwo związane z pojęciem smutku we współczesnej polszczyźnie