Search results - CEJSH

1

Dezinformacja jako narzędzie kreowania wizerunku. Część I – działalność medialna ISIS

100%

Dąbrowska M., Rybiński P.

Obronność – Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Sztuki Wojennej

|

2017

|

issue 4(24)

13

EN

Nowadays, thanks to information published on TV, the Internet, radio or in the press, there is broad understanding of the phenomenon of disinformation as a tool for image creation. Since 2001, after the attacks on the World Trade Center and the Pentagon, one can see that the media have been a serious threat in the hands of terrorists. Reactions from public opinion have shown to terrorist organizations how important the role of the media is and how they can be used in their own propaganda (disinformation) activities. The media activity of the Islamic State is richer and more advanced in comparison with that provided by Al-Qaeda.

2

Dezinformacja jako akt agresji w cyberprzestrzeni

100%

Chałubińska-Jentkiewicz K.

Cybersecurity and Law

|

2021

|

vol. 5

|

issue 1

9-24

PL

Fundamentalnym elementem bezpieczeństwa oraz poczucia braku zagrożenia jest ich społeczne komunikowanie. Wraz z rozwojem społeczeństw, postępem związanym z procesami cyfrowymi i informatyzacją w obszarze komunikowania oraz łatwością przekazywania informacji i danych, personalizacją przekazu, która prowadzi jednocześnie do zupełnie nowych form aktywności, coraz większą rolę zaczęły odgrywać media społecznościowe oraz przekazy, które nie mają charakteru powszechnego odbioru. Dotyczy to wszelkich zdarzeń i zjawisk związanych ze sferą publiczną i oddziaływaniem na sferę publiczną, sposobów oceny przez określone grupy społeczne lub społeczeństwa jako prawdziwe, z którymi mogą się utożsamiać.

3

Chińskie operacje w dobie COVID-19. Dezinformacja – metody, dziedziny i ewolucja

100%

Lipińska A.

Cybersecurity and Law

|

2022

|

vol. 7

|

issue 1

61-71

PL

Dotychczasowe operacje wpływu realizowane przez Chiny za pomocą dezinformacji były kierowane przeciwko poszczególnym krajom (głównie Tajwanowi) lub miały na celu ugruntowanie pozycji Chin jako współczesnego giganta technologicznego, państwa słusznie konkurującego o wpływy ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki. Pandemia COVID-19 zmieniła chiński sposób prezentowania propagandy, spowodowała rozszerzenie zasięgu operacji na wiele krajów i doprowadziła do transformacji dezinformacji jako narzędzia propagowania tez Komunistycznej Partii Chin – z promocji i pozytywnej narracji na rzecz wywoływania chaosu i podważania ugruntowanych przekonań w społeczeństwach. Takie działania wskazują, że Chiny korzystają z rosyjskich metod prowadzenia wojny informacyjnej. W tym kontekście warto odnotować, że oprócz używanych dotychczas środków takich, jak: kanały dyplomatyczne, prasa, zachodnie media społecznościowe, wzrasta wykorzystanie popularnej chińskiej aplikacji TikTok do pozyskiwania danych służących polepszeniu stosowanej przez ChRL inżynierii społecznej.

4

MOŻLIWOŚĆ PROWADZENIA DZIAŁAŃ DEZINFORMUJĄCYCH PRZEZ GRUPY PRZESTĘPCZE

100%

ŁABUZ P., FALANDYS K.

Przegląd Policyjny

|

2018

|

vol. 4(132)

174-189

PL

Przygotowany artykuł porusza słabo opisaną i niejednokrotnie kontrowersyjną tematykę zarządzania informacją, zarówno w aspekcie kryminalistycznym, jak i socjologicznym, która jest realizowana w zadaniach ustawowych służb specjalnych i policyjnych. Omówione zostało znaczenie informacji w cyklu stosowanego przez organy ścigania wywiadu kryminalnego mającego zastosowanie w działaniach na płaszczyźnie operacyjnej oraz strategicznej w zapobieganiu i rozpoznawaniu działalności grup przestępczych w całym jej spektrum zjawiskowym.

5

Metody walki informacyjnej w mediach elektronicznych na przykładzie konfliktu rosyjsko‑ukraińskiego (2014‑2016)

88%

Grabowski T. W.

Horyzonty Polityki

|

2016

|

vol. 7

|

issue 20

27-53

PL

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest ukazanie współczesnych form walki informacyjnej. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Główny problem badawczy dotyczy odpowiedzi na pytanie o rolę zmagań w sferze informacyjnej we współczesnych konfliktach politycznych. Przyjęto hipotezę, iż rola ta wzrasta i skuteczne przeprowadzenie tego typu operacji jest niezbędne do odniesienia pełnego zwycięstwa. W pracy badawczej zastosowano metodę badania literatury przedmiotu i dokumentów źródłowych, metodę obserwacyjną, metodę analizy oraz metodę syntezy. PROCES WYWODU: W toku wywodu omówiono kolejno takie zagadnienia jak główne cechy współczesnej walki informacyjnej oraz wybrane metody jej prowadzenia (operacje psychologiczne, propagandę, dezinformację, manipulację informacją, cyberataki społecznościowe). Opis każdej z nich poparto przykładami jej zastosowania w konkretnym przypadku, tj. w najnowszym konflikcie rosyjsko‑ukraińskim. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wyniki analizy pozwalają na sformułowanie oceny, że formy walki informacyjnej ulegają stałej ewolucji i udoskonaleniom. Wynika to głównie z rozwoju technologicznego i powstawania nowych form komunikacji. Ponadto podmioty realizujące zadania w tej sferze tworzą nowe metody i techniki, aby unikać szablonowości i powtarzalności wcześniej zastosowanych rozwiązań. Analiza konfliktu rosyjsko‑ukraińskiego z lat 2014‑2016 prowadzi do wniosku, że operacje informacyjne miały zasadnicze znaczenie dla jego przebiegu i dotychczasowych wyników. Były istotnym komponentem tzw. wojny hybrydowej i pozwoliły stronie atakującej osiągnąć określone cele bez przekraczania tzw. progu agresji w jego tradycyjnym rozumieniu. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Doświadczenia te wskazują, iż wrogie działania informacyjne stanowią coraz większe zagrożenie i wymagają szczególnej uwagi podmiotów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo narodowe.

6

Wojna informacyjna jako współczesne narzędzie działań nieregularnych

88%

Pietras M.

Cybersecurity and Law

|

2021

|

vol. 6

|

issue 2

21-41

PL

Trwająca obecnie na całym świecie rewolucja naukowo-informacyjna zmienia całkowicie najistotniejsze cele toczących się konfliktów, a wraz z nimi ustala globalny charakter oraz cel gry we współczesnych konfliktach. Czynniki walki zostały przewartościowane, rywalizacja o zasoby materialne zamieniona na zmagania o zasoby duchowe i intelektualne, a ludzka świadomość została głównym przedmiotem walki, umysł człowieka zaś polem bitwy. Aktualnie informację uważa się za trzeci, fundamentalny komponent otaczającej nas rzeczywistości. Rozwój technologiczny sektora urządzeń komunikacyjnych spowodował, że współcześnie ludność cywilna nie jest już tylko biernym obserwatorem sytuacji, ale staje się uczestnikiem i podmiotem wydarzeń, np. poprzez swoją aktywność w mediach społecznościowych. Z punktu widzenia operacji sił specjalnych dostarczenie rzetelnej informacji lokalnej społeczności jest niezwykle istotne, ponadto często decyduje zarówno o pomyślności misji, jak i o potencjalnej śmierci. Celem niniejszego artykułu jest zidentyfikowanie wpływu rozwoju technik informacyjnych na zmiany w obrębie prowadzenia i stosowania współczesnych form działań nieregularnych. Dokonano analizy pojęć, płaszczyzn oraz koncepcji walki w sferze informacji oraz wpływu na społeczeństwo. W artykule autorka wykazała rolę mediów społecznościowych w nowym podejściu do stosowania działań nieregularnych oraz zbadała zmiany, które zaszły w operacjach dezinformujących wykorzystujących nowoczesne technologie.

7

WPŁYW SPOSOBU FORMUŁOWANIA PYTAŃ ORAZ ICH ZAWARTOŚCI INFORMACYJNEJ NA POPRAWNOŚĆ RELACJI ŚWIADKÓW NAOCZNYCH W KONTEKŚCIE TEORII SKRYPTÓW POZNAWCZYCH

88%

Koczur J.

International Journal of Legal Studies (IJOLS)

|

2019

|

vol. 6(2)

41-51

PL

Prezentowane w niniejszym artykule badania są częścią projektu badawczego, dotyczącego wpływu dobranej metody przesłuchania na poprawność relacji świadków szczerych, w tym również wpływu sposobu formułowania pytań oraz ich zawartości informacyjnej na relacje świadków szczerych. Przedstawiony w niniejszym artykule eksperyment został przeprowadzony na grupie 130 osób. 50 osób zostało poproszonych o opisanie tego, w jaki sposób wyobrażają sobie typową kradzież z samochodu; z kolei pozostałych 80 probantów podzielono na dwie grupy. Każdej z dwóch grup zaprezentowano ten sam krótki materiał filmowy przedstawiający kradzież z samochodu. Następnie każdej z grup na dwa różne sposoby zadano pytania dotyczące obejrzanego materiału filmowego. Głównym celem przeprowadzonego eksperymentu była analiza wpływu schematów poznawczych oraz dezinformacji zawartej w pytaniach na relacje świadków o zdarzeniu. Ustalenia dokonane na podstawie przeprowadzonych badań mogą okazać się przydatne dla przesłuchujących w celu eliminowania błędów w relacjach świadków. świadek, relacja świadka, przesłuchanie, schemat poznawczy, dezinformacja, pytania

8

ROSYJSKA MASS-MEDIALNA MANIPULACJA INFORMACJĄ W WOJNIE HYBRYDOWEJ PRZECIWKO UKRAINIE

88%

Wasiuta O., Wasiuta S.

Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje

|

2015

|

vol. 20(20)

332-357

PL

Artykuł poświęcony jest mass-medialnej manipulacji Rosji informacją w konflikcie rosyjsko-ukraińskim przy pomocy sterowanych przez władzę mediów. Autorzy zwracają uwagę na to, że Kreml zawsze manipulował treścią informacji, a wraz z rozpoczęciem Rewolucji Godności manipulacja i dezinformacja nabrała niewyobrażalnego rozmachu, traktując Majdan jako negatywne wydarzenie, jako zamach stanu. Z chwilą agresji w sieci ujawniły się setki stron i grup społecznościowych, „obiektywnie” informujących o wydarzeniach. Przesłaniem kampanii informacyjnej stało się powstanie przeciwko nowej, legalnej władzy w Kijowie.

9

„Psychological judo” Seftona Delmera – brytyjskie techniki dezinformacji w okresie II wojny światowej

88%

Makuch A.

Cybersecurity and Law

|

2021

|

vol. 5

|

issue 1

159-170

EN

W artykule dokonuje się przybliżenia sylwetki Seftona Delmera (1904–1979), szerzej nieznanego na gruncie polskim architekta sukcesu brytyjskiej propagandy okresu II wojny światowej, którego aktywność wpłynęła na przewagę strony brytyjskiej w rywalizacji masowych przekazów w przestrzeni niemieckiej. Dwujęzyczny – wychowany w Niemczech – dziennikarz, korespondent wojenny, twórca koncepcji dywersyjnych audycji, wreszcie pisarz, w oparciu o doskonałą znajomość realiów kulturowo-społecznych III Rzeszy i umiejętności tworzenia narracji opartych na pół-, deep i fake newsach uznawany jest za jednego z wybitniejszych praktyków technik dezinformacji. Taktyka, techniki i warsztat Seftona Delmera, oparte na precyzyjnej bazie wiedzy obejmowały wiedzę ogólnodostępną i efekt prac zespołu gromadzącego prywatne informacje, raporty przesłuchań. W epoce zagrożeń środowiska informacyjnego dorobek Delmera stanowi cenny przyczynek do identyfikacji i przeciwdziałania dezinformacji w obszarze infosfery mediów nowych i tradycyjnych.

10

Obszary budowania odporności na dezinformację jako element bezpieczeństwa infosfery

88%

Gergelewicz T.

Cybersecurity and Law

|

2022

|

vol. 7

|

issue 1

72-84

PL

W dobie społeczeństwa informacyjnego zjawisko dezinformacji staje się niezwykle groźne i niestety skuteczne. Oddziałuje na odbiorców, żeby pozbawić ich możliwości rzetelnej oceny sytuacji. Dezinformacja jest prowadzona z wykorzystaniem fake newsów, manipulacji i szumu medialnego. Istnieje potrzeba wsparcia społeczeństwa przez instytucje rządowe i pozarządowe w walce z fałszywą narracją. W związku z tym zaproponowano obszary budowania odporności na dezinformację oraz projekty edukacyjne i społeczne kampanie antydezinformacyjne.

11

W cyfrowym świecie (dez)informacji – od manipulacji do wiedzy i mądrości

88%

Borawska-Kalbarczyk K.

Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze

|

2020

|

vol. 592(7)

3-19

PL

Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na złożoność i komplikację procesu świadomego i odpowiedzialnego wykorzystywania zasobów cyfrowej infosfery. Tekst przedstawia wybrane zagrożenia związane z funkcjonowaniem młodych użytkowników Internetu w świecie cyfrowych informacji. Rozwijam w tekście tezę, że źródłem wskazanych trudności i zagrożeń jest niski poziom information literacy, wynikający m.in. z niewystarczającego procesu przygotowania uczniów do świadomego, refleksyjnego korzystania z mediów elektronicznych i współtworzenia ich treści. Wskazuję także na znaczenie cyfrowej mądrości rozumianej jako rozważne wykorzystywanie mediów cyfrowych w procesie pozyskiwania, przetwarzania i tworzenia informacji.

12

Unaccompanied foreign minors and the perceptions of undergraduate students in primary education. A study on the influence of the media

88%

Matera F., Serrano García J.

Zeszyty Naukowe PUNO

|

2022

|

issue 1

159-174

PL

W latach 2016–2019 przepływ migracyjny małoletnich cudzoziemców bez opieki (ang. Unaccompanied Foreign Minors, UFM) w Hiszpanii znacznie się zwiększył. Większość tej populacji znajduje się we Wspólnocie Autonomicznej Andaluzji, z 4617 zlokalizowanymi w tym regionie, w porównaniu do 12 417 ogółu, z których większość pochodzi z kontynentu afrykańskiego. Badania pokazują, że fakt ten, połączony z dezinformacją dostarczaną przez media, prowadzi społeczeństwo do posiadania z góry założonej, błędnej i zmanipulowanej wiedzy na temat tej populacji, generując formy przemocy strukturalnej. Częściowa i homologowana informacja dostarczana przez media na temat UFM generuje deficytowy, spłaszczony i stereotypowy obraz małoletniego cudzoziemca, rozpowszechniając uprzedzenia i powodując zniekształconą wiedzę, która sprzyja lękowi przed cudzoziemcami i nierównościom społecznym. Opierając się na badaniach dotyczących relacji pomiędzy przekazem medialnym, edukacją nieformalną a myśleniem społecznym, głównym celem tego badania jest poznanie punktu widzenia na UFM studentów uniwersytetu z Wydziału Edukacji w Granadzie po obejrzeniu wiadomości przekazywanych przez media na ich temat, jak również ustalenie punktu zwrotnego na temat roli odgrywanej przez profesorów uniwersyteckich, prowokując do refleksji nad ich własnymi interpretacjami. Zastosowano metodologię przedeksperymentalną z pięcioma fazami składającymi się z kwestionariuszy i refleksji grupowej. Oczekuje się, że badanie to pokaże wpływ mediów na percepcję UFM u studentów uniwersytetu, a także refleksję zbiorową jako instrument i kontekst uczenia się w formalnym środowisku edukacyjnym.

13

Fake news jako narzędzie dezinformacji

75%

Żoch M.

Cywilizacja i Polityka

|

2021

|

vol. 19

|

issue 19

219-234

EN

Fake news has been present in human life since ancient times. However, the development of technology and globalization have led to an increase in the extent of its spread. The mass media led to distortions, over-interpretation and spreading irregularities on a specific topic. This is how disinformation began to spread, and it is carried out using various methods and is generally referred to as fake news. The aim of the article is to show how important a role fake news plays in the modern world and how it is used for manipulation purposes. Distorted information can create anxiety in an individual or a group and thus destabilize security. Mass access to social media and the Internet leads to an increased amount of various, erroneous, deliberately manipulated information, which may have a negative impact on our perception of reality and, consequently, on our safety.

PL

Fake news był obecny w życiu człowieka już od czasów starożytnych. Jednakże rozwój technologii, globalizacja doprowadził do zwiększenia zasięgu jego rozprzestrzeniania. Masowość mediów doprowadziła do przeinaczeń, nadinterpretacji, szerzenia nieprawidłowości na określony temat. W ten sposób zaczęła się szerzyć dezinformacja przeprowadzana różnymi metodami. Określana jest ogólnie jako fake news. Celem artykułu jest ukazanie jak ważną rolę w współczesnym świecie pełni fake news oraz jak jest wykorzystywany w celach manipulacji. Przeinaczona informacja może wywołać niepokój w jednostce bądź grupie, a tym samym zdestabilizować bezpieczeństwo. Masowy dostęp do mediów społecznościowych i Internetu prowadzi do zwiększonej ilości różnych, błędnych, celowo zmanipulowanych informacji, co może wpływać negatywnie na nasze postrzeganie rzeczywistości, a w konsekwencji na nasze bezpieczeństwo.

14

GRA OPERACYJNA, KOMBINACJA OPERACYJNA I DEZINFORMACJA JAKO METODY PRACY OPERACYJNEJ

75%

HOROSIEWICZ K.

Przegląd Policyjny

|

2018

|

vol. 3(131)

41-53

PL

Zdarza się, że policjanci, w tym słuchacze kursów specjalistycznych, relacjonując przebieg wykonywanych czynności operacyjno-rozpoznawczych, posługiwali się określeniem „gra operacyjna”. Z ich wypowiedzi wynikało, że zupełnie błędnie używali tego pojęcia, nie rozumiejąc przy tym istoty kombinacji operacyjnej. Literatura i materiały prasowe dotyczące dramatycznych relacji policjantów, którzy posługiwali się pojęciami gry operacyjnej i dezinformacji, pogłębiają istniejący zamęt pojęciowy. Tymczasem używane przez nich określenia „gra operacyjna” i „dezinformacja” były po prostu kolokwializmami, a celem autorów i ich rozmówców nie było definiowanie tych pojęć. Aby w przyszłości używano ich we właściwy sposób, należy wyjaśnić ich rzeczywiste znaczenie. W artykule opisano, czym jest kombinacja operacyjna i gra operacyjna, wskazując przy tym potrzebę ponownego zdefiniowania kombinacji operacyjnej w zarządzeniu pf-634 komendanta głównego Policji w sprawie metod i form wykonywania przez Policję czynności operacyjno-rozpoznawczych. Omówiono również, na czym polega dezinformacja, będąca jednym z celów kombinacji operacyjnej. Wskazano, czym różnią się kombinacja operacyjna i gra operacyjna oraz w jakich okolicznościach i w jaki sposób te metody pracy operacyjnej mogą być ze sobą powiązane. W podsumowaniu autor sugeruje, aby — w oczekiwaniu na zmiany ustawowe — wskazać obowiązujące reguły postępowania, dokonując uregulowań na poziomie przepisów wewnętrznych poprzez zebranie rozproszonych przepisów oraz ich interpretacji.

15

Rola informacji i zagrożenia dezinformacją w systemie bezpieczeństwa państwa

75%

Skwarski A., Szkudlarek P.

Studia Administracji i Bezpieczeństwa

|

2020

|

issue 9

11-28

EN

The issue of information barrage has in today's world an enormous significance. Information is a subject of trade and in many cases it becomes a currency. The serious challenge is protection of information crucial from the point of view of individual, enterprises or whole country. Along with the increase of information importance there appeared a new phenomenon of disinformation being a threat to all above mentioned subjects. The aim of the article is an attempt to define information and disinformation as well as presenting its role in the state security system. Moreover, new forms of disinformation threats have been stated. In order to discuss precisely the issue experts on information protection and disinformation counteracting have been approached with questions included in the expert interview.

PL

Problem natłoku informacyjnego ma w dzisiejszym świecie ogromne znaczenie. Informacja jest przedmiotem handlu, a w wielu przypadkach staje się walutą. Poważnym wyzwaniem jest ochrona informacji istotnych z punktu widzenia jednostki, przedsiębiorstwa czy też całego państwa. Wraz ze wzrostem znaczenia informacji pojawiło się zjawisko dezinformacji stanowiące zagrożenie dla wymienionych powyżej podmiotów. Celem artykułu jest próba zdefiniowania informacji oraz dezinformacji, oraz przedstawienie ich roli w systemie bezpieczeństwa państwa. Ponadto wskazano nowe formy zagrożeń dezinformacyjnych. W celu precyzyjnego omówienia podjętego problemu zwrócono się o pomoc do ekspertów z dziedziny ochrony informacji oraz przeciwdziałania dezinformacji z pytaniami zawartymi w wywiadzie eksperckim.

16

The Accusation of Disinformation as a Pretext to Limit the Freedom of Speech at the Time of the Covid-19 Pandemic

75%

Składanek B.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2023

|

issue 1(71)

283-293

PL

Pandemia COVID-19, która pojawiła się w pierwszej połowie 2020 r., skłoniła władze wielu państw do nadzwyczajnych działań mających zapobiec rozprzestrzenianiu się nowej choroby. Nie ograniczały się one jedynie do usprawnienia funkcjonowania służby zdrowia, ale objęły swoim zakresem także wiele dziedzin życia społecznego i politycznego. Dochodziło w związku z tym do podejmowania działań skutkującym ograniczeniem podstawowych praw i wolności człowieka i obywatela. Liczne wątpliwości, jakie wywołały one w debacie publicznej, skłaniają do refleksji naukowej na temat prawnych aspektów ograniczania praw i wolności w związku z pandemią. Niniejszy artykuł poświęcony jest konstytucyjnej wolności słowa, która w demokratycznym państwie prawa należy do podstawowych wolności obywatelskich.

EN

The COVID-19 pandemic made the authorities of many countries take extraordinary steps to prevent the new disease from spreading. They were not limited to improving the operation of healthcare but also extended to a range of areas of social and political life. That resulted in restrictions to fundamental human and civil rights and freedoms. A number of doubts voiced in the public debate in this connection encourage a scientific consideration of the legal aspects of restricting the rights and freedoms in connection with the pandemic. This paper is aimed at presenting disinformation as a hazard to the right to the freedom of speech, constitutionally protected in democratic states.

17

Criminal Responsibility of the Authors of Fake News That Arouse a Sense of Threat in the Public Opinion in the Light of Article 224A of the Criminal Code

75%

Niedbała M.

Konteksty Społeczne

|

2020

|

vol. 8

|

issue 2

EN

The SARS-CoV-2 virus epidemic in 2020 was accompanied by the spreading of false and misleading information, the so-called fake news, on a growing scale. This was done primarily through the Internet with the use of social media, instant messaging, but also websites, including those imitating Internet portals widely recognized as reliable. The disinformation carried out in the manner described above, combined with the growing number of people infected with the SARS-CoV-2 virus and deceased as a result of it, constituted no less than the virus itself a threat to society, arousing its anxiety and sometimes even panic. In response to this new threat, the authorities of individual countries have made efforts to counter it with the use of existing and new criminal laws. In the case of Poland, representatives of some public institutions informed about the possibility of holding the authors of fake news criminally liable under art. 224a of the Criminal Code. The author of the article attempts to answer the question whether the indicated penal provision can in fact be used to counteract the more and more frequent dissemination of misleading information. For the above purpose, he analyzes selected cases of fake news in terms of the possibility of their authors fulﬁlling the criteria of a prohibited act under Art. 224a of the Criminal Code.

PL

Epidemii wirusa SARS-CoV-2 panującej w 2020 roku towarzyszyło rozpowszechnianie na coraz większą skalę fałszywych i wprowadzających opinię publiczną w błąd informacji, tzw. fake newsów. Następowało to przede wszystkim za pośrednictwem Internetu z wykorzystaniem mediów społecznościowych, komunikatorów internetowych, ale również stron internetowych, w tym imitujących portale internetowe powszechnie uznawane za rzetelne. Prowadzona w opisany sposób dezinformacja, w połączeniu z rosnącą liczbą osób zarażonych wirusem SARS-CoV-2 i zmarłych w jego wyniku, stanowiła w nie mniejszym stopniu od samego wirusa zagrożenie dla społeczeństwa, budząc jego niepokój, a niekiedy nawet panikę. W odpowiedzi na to nowe zagrożenie organy poszczególnych państw podejmowały starania w celu przeciwdziałania mu z wykorzystaniem istniejących i nowych przepisów karnych. W przypadku Polski przedstawiciele niektórych instytucji publicznych informowali o możliwości pociągnięcia autorów fake newsów do odpowiedzialności karnej na podstawie art. 224a Kodeksu karnego. Autor artykułu podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, czy wskazany przepis karny w rzeczywistości może służyć przeciwdziałaniu coraz częstszemu rozpowszechnianiu informacji wprowadzających opinię publiczną w błąd. W powyższym celu dokonuje on analizy wybranych przypadków fake newsów pod względem możliwości wypełnienia przez ich autorów znamion czynu zabronionego z art. 224a Kodeksu karnego.

18

Halucynacje chatbotów a prawda: główne nurty debaty i ich interpretacje

75%

Kreft J., Boguszewicz-Kreft M., Cyrek B.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2024

|

vol. 52

|

issue 1

165-185

EN

Generative artificial intelligence (AI) systems are able to create content by applying machine learning to large amounts of training data. This new data may include text (e.g. Bard by Google, LLaMa by Meta or ChatGPT by OpenAI) and visuals (e.g. Stable Diffusion or DALL-E by OpenAI) and audio (e.g. VALL-E by Microsoft). The level of sophistication of this content may make it indistinguishable from human work. However, chatbots are characterized by the so-called hallucinations, which are a new type of disinformation. The aim of the article is to identify the main trends in the debate on the effects of the use of artificial intelligence, with particular emphasis on disinformation involving chatbots in the media environment.

PL

Generatywne systemy sztucznej inteligencji (SI) są w stanie tworzyć treści medialne poprzez zastosowanie uczenia maszynowego do dużych ilości danych szkoleniowych. Te nowe dane mogą obejmować tekst (np. Bard firmy Google, LLaMa firmy Meta lub ChatGPT firmy OpenAI) oraz elementy wizualne (np. Stable Diffusion lub DALL-E OpenAI) i dźwięk (np. VALL-E firmy Microsoft). Stopień zaawansowania tych treści może czynić je nieodróżnialnymi od twórczości człowieka. Chatboty cechują się jednak tzw. halucynacjami, które w istotnej części są nowym rodzajem dezinformacji. Celem podjętych badań jest identyfikacja głównych nurtów debaty poświęconej skutkom wykorzystania sztucznej inteligencji ze szczególnym uwzględnieniem dezinformacji z udziałem chatbotów w środowisku mediów. W badaniu przyjęto metodę badawczą systematycznego przeglądu literatury ograniczającą m.in. błąd selekcji. Interpretacja głównych nurtów debaty skłania do wniosku, że dezinformacja chatbotów w postaci ich halucynacji jest znacząca pod względem skali, jest optymalizowana i personalizowana oraz ma istotny potencjał erodowania zaufania społecznego.

19

Socio-Cultural Animation and Media Education in the Face of Digital Information Misuse

71%

Pira F., Lisiecka A.

Lubelski Rocznik Pedagogiczny

|

2022

|

vol. 41

|

issue 3

19-33

PL

Wprowadzenie: W świecie technologii opartych na danych jednym z największych zagrożeń staje się niewłaściwe wykorzystanie informacji. W obecnej, dynamicznej sytuacji zadaniem badaczy jest ustalanie zakresu nadużyć, edukatorów zaś poszukiwanie nowych, efektywnych sposobów uświadamiania ludzi – w różnym wieku, pochodzących z różnych środowisk – o skali zjawiska i sposobach radzenia sobie z nim. Ze względu na specyficzną metodykę animacja społeczno-kulturalna może okazać się użytecznym sposobem wspierania rozwoju umiejętności korzystania z mediów przez jednostki i grupy społeczne. Cel badań: Celem niniejszego artykułu jest teoretyczne uzasadnienie tezy mówiącej, że edukacyjny wymiar pracy animatora powinien obejmować również edukację medialną ze szczególnym uwzględnieniem problemu nadużyć w wykorzystywaniu informacji cyfrowych. W artykule przedstawiono genezę i główne cechy animacji społeczno-kulturalnej, rodzaje nadużyć informacji w świecie cyfrowym oraz założenia współczesnej edukacji medialnej, a także wyjaśniono, dlaczego animacja społeczno-kulturalna powinna, w połączeniu z edukacją medialną, zapobiegać nadużyciom informacji i ich konsekwencjom. Stan wiedzy: Przegląd literatury przedmiotu ukazuje zbieżność wartości i celów animacji społeczno-kulturalnej i edukacji medialnej w obszarze wzmacniania procesów demokratycznych we współczesnych społeczeństwach. Podsumowanie: Połączenie animacji społeczno-kulturalnej i edukacji medialnej może stanowić skuteczne podejście edukacyjne. W związku z tym konieczne jest uwzględnienie w procesie kształcenia animatorów społeczno-kulturalnych najnowszej wiedzy z zakresu edukacji medialnej. Metodyka animacji może zainspirować powstanie innowacyjnych strategii edukacji medialnej w społecznościach lokalnych i instytucjach kultury.

EN

Introduction: One of the greatest threats in the data-driven technological world is information misuse. In the present, dynamic situation, researchers should seek to establish the scope of misuse, while educators must find new, effective ways of educating people of all ages about the issue. Due to its specific methodology, socio-cultural animation can be a useful approach to supporting media literacy among individuals and different types of social groups. Research Aim: This paper aims to demonstrate that the educational dimension of the animator's work should also include media education with a focus on digital information misuse. For this purpose, it presents the origins and main features of socio-cultural animation, the types of information misuse in the digital world and the assumptions of modern media education, and discusses why socio-cultural animation should, in conjunction with media education, prevent information misuse and mitigate its consequences. Evidence-based Facts: The literature review demonstrates that socio-cultural animation and media education have convergent underlying goals and values in the area of strengthening democratic processes in contemporary societies. Summary: Socio-cultural animation and media education share common goals and values. Due to its specific methodology, animation is an effective way of educating very different social groups. Knowledge of media education must be included in the animators’ training process. Animation methodology can be used to create innovative methods of media education in the local community and cultural institutions.

20

Disinformation Virus: Fake News in the Pandemic Era

63%

Pałka-Suchojad K.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2020

|

vol. 68

32-41

PL

Niniejszy artykuł podejmuje temat dezinformacji w dobie pandemii SARS CoV-2, określany przez WHO nazwą „infodemia”. Wybuch pandemii spowodował zmianę konstelacji środowiska informacyjnego, gdzie zauważalny jest przyrost fake newsów, teorii spiskowych i generowanej przez nie mowy nienawiści. Zmodyfikowana architektura przestrzeni cyfrowej powoduje kształtowanie się nowych instrumentów, czynników wpływu, zjawisk – dotychczas rozpoznanych, lecz nigdy wcześniej tak nasilonych. Artykuł koncentruje się na fake newsach, które pojawiły się w związku z trwającą pandemią, a które obecne są w polskim dyskursie publicznym. Przyjęta perspektywa pozwoliła spojrzeć na zjawisko fałszywych informacji przez pryzmat teorii „prania informacji”.

EN

This article describes the issue of misinformation during the SARS CoV-2 pandemic, which WHO called ‘infodemic’. The outbreak of the pandemic has changed the constellation of the information environment, where there is a noticeable increase in fake news, conspiracy theories and the hate speech they generate. The modified architecture of digital space causes the formation of new instruments, influence factors, phenomena – previously recognized, but never before so intense. The article focuses on fake news that appeared in connection with the ongoing pandemic and which is present in Polish public discourse. The adopted perspective allowed to look at the phenomenon of false information through the prism of the theory of information laundering.

Refine search results