Search results

1

Believers‘ Approaches to Dietary Recommendations in Christian Churches and Religious Communities (an example of South-Moravian cities)

100%

Grůzová A.

Národopisná revue (Journal of Ethnology)

|

2019

|

vol. 29

|

issue 2

132 - 143

EN

The study monitors individual approaches to dietary recommendations (consumption, addictive substances etc.) in various Christian churches and religious communities in the Czech Republic. Some religious groups define the dietary rules and recommendations officially, others do not – some churches adhere to the traditionalist concept (especially the Roman-Catholic church), some build on their own dogmatic principles (especially the non-conform churches) and some leave their believers more free to take their personal decision (especially traditional non-Catholic churches). The diversity in the features of these restrictions (terms, form, etc.) is also important, i.e. whether the church representatives and co-believers consider the recommendations to be binding, recommended, or expected. With regards to the nature thereof, the believers are offered a larger or smaller space for their own adaptations. Based on her interviews with particular believers, the author comes to a conclusion that despite obvious perception of circumscribed limits, the crucial aspect consists in an individual approach in dependence on personal piousness as well as every-day situations. However, it emerges that most believers understand a form of self-denial as an important part of religiosity (in the case that no restrictions are defined, or these restrictions are insufficient from the believer´s point of view). The demands for own discomfort or modesty are, however, very different in dependence on subjective limits (individual adaptations and believers´ approaches).

2

Post i zapobieganie jego ewentualnym skutkom zdrowotnym w świetle korespondencji św. Hieronima

88%

Kołosowski T.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2019

|

vol. 26

|

issue 2

18-27

EN

In this article the author deals with the issue of health care, which Jerome addresses in his letters to ascetics who, in many cases, by their extreme approach to the practice of fasting, destroy their health. On the one hand, Jerome teaches them how to understand and practice fasting in the Christian sense, and on the other hand, similar to today's dietitians, he tries to suggest a proper diet in such a way that it is possible to practice Christian fasting and lead one's life in accordance with the monastic vocation, while maintaining both spiritual and bodily health.

3

Prolegomena do polskich studiów nad wegetarianizmem w Rosji na przełomie XIX I XX wieku

75%

Tymieniecka-Suchanek J.

Studia Europaea Gnesnensia

|

2019

|

issue 19

97-130

EN

The article presents the origins and the early years of vegetarianism in Russia, as well as its turbulent development at the turn of the twentieth cen-tury, whilst taking into account the peculiarities of the Orthodox religious cul-ture and culinary customs. The author argues that strict fasting and the postu-lation of modest eating promoted the spread of the new fashion in Russian society.

4

Wigilijne sacrum – między religią a magią

75%

Zimny D.

Facta Ficta. Journal of Theory, Narrative & Media

|

2019

|

vol. 3

|

issue 1

29-49

EN

In this publication Dominik Zimny is presenting the traditions and customs of the period of Christmas Eve in the area of southern Podlasie, namely the last week of December and the first week of January. During this period, depending on the religion, all living Christians experience a unique time - the time of Christmas. It has always been known that Christmas time differs substantially from ordinary time, as Christmas time was full of rituals and traditions which, apart from purely religious values, possessed both magical and worship aspects. In traditional culture, the religious context frequently accompanied the magical-worship context, creating an inseparable ceremonial whole. Christmas Eve is no exception to this rule, which demonstrates a wealth of attributes and ritual forms, concealing in their structure both religious and magical values. An example of such a ritual attribute can be one of the Christmas dishes, that is, ‘kutia’, which possessed both magical and sacred character. In the structure of the Christmas Eve rituals this dish could exist as a dish creating a new life, which was reborn on that exceptional evening. Kutia could also be a fortune-telling dish used for divination in the household, and it could replace traditional, sacramental bread, particularly in Orthodox people, where kutia is having a sacred function. A similar character is presented by many other Christmas attributes and traditions, among which the author of this publication lists: fast, hay, Christmas tree, Christmas Eve dinner with selected dishes, as well as carols and carolling. The characteristics of Christmas Eve was presented on the example of Christmas traditions of southern Podlasie, as in this region of Poland many archaic and traditional ritual forms have been preserved until the modern times. What is more, the very characteristics depicts the multiculturalism of the Polish eastern borderlands. Special attention needs to be paid to the fact that some of the Christmas traditions of southern Podlasie are so deeply rooted in the consciousness and memory of the inhabitants that over time, they became a cultural identifier of the region.

5

Czy biblijny post był również wyrazem zdrowego stylu życia?

63%

Stasiak S.

Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Pragmata tes Oikonomias

|

2018

|

vol. 12

171-180

PL

Jezus, przebywając na pustyni, pości przez czterdzieści dni i nocy, a od swoich wyznawców oczekuje, aby w czasie postu zachowali radość. Szczególnym momentem dla nich będzie ten czas, gdy „pana młodego” – Jezusa – nie będzie z nimi. W pierwotnym zaś Kościele praktyka postu stała się swoistym narzędziem przygotowania do podejmowania decyzji ważnych dla Kościoła. Za tą postawą chrześcijanina naznaczoną postem stało pragnienie zyskania jasności umysłu i serca, które charakteryzują człowieka dojrzałego i gotowego do służby wspólnocie, a zatem zdrowego, odpowiedzialnego i pełnego mądrości stylu życia.

EN

Jesus, fasting in the desert, fasts for forty days and nights, and expects of his followers to keep their joy during fasting. A special moment for them will be the time when “bridegroom” – Jesus will not be with them. In the Church of the first centuries, the practice of fasting became a specific tool for preparing decisions important for the Church. Behind this attitude of a Christian marked by fasting, he has become a desire to gain clarity of mind and heart that characterizes a mature and ready-to-serve community, and therefore a healthy, responsible and full of wisdom lifestyle.

6

Badania dotyczące praktyki postu w rosyjskiej historiografii kościelnej w okresie przedrewolucyjnym

63%

Zavalniuk U.

Studia Białorutenistyczne

|

2020

|

vol. 14

EN

For centuries, Christianity has defined the ideology of the social development of Europe. The Church significantly influenced the course of historical events, filled the worldview of the individual and society with content. Fasting in Christianity is an important component of spiritual rebirth, a means of restraining natural human instincts, a sign of obedience to the divine sacraments. The historiography of fasting has not been specifically studied, that is why it causes great interest in the history of its research and is a topical and urgent issue. The purpose of the study is to determine the directions of the research of fasting by Russian Church historians in the period of the origin and development of Russian Church historiography. The formation of an absolutist state in Russia provoked reformist activities that significantly influenced the development of historical science. In the article the author researches the origin and development of Russian Church historiography in the imperial period (1725‒1917), focuses on the study of fasting by Russian Church historians. At the end of the 18th – first half of the 19th century, they did not set specific research tasks, so their work was conditioned by the Orthodox apologetics and was limited to demonstration of the heritage of the Russian Church hierarchy. This determined the simplicity of research approaches, which were based on providentialism as a method of research. During the bourgeois reforms of the 60's of the 19th century, the research activities became more active, and the works of Church historians became multifaceted. The reconstruction of fasting was carried out according to Greek, Latin and Slavic sources, which were subjected to detailed critical analysis. In historical researches concerning fasting there are considerable changes, tendencies to more narrow problems, the main directions of which are embodied in special monographs, prevail. The researchers of fasting, interwoven with the outlines of the general history of Christianity, Orthodoxy, proceeded to analyse the problem in the context of the study of moral theology, where they had to pay close attention to the history of fasting.

PL

Chrześcijaństwo od wieków określało ideologię rozwoju społecznego Europy. Cerkiew znacząco wpływała na bieg wydarzeń historycznych, konstytuując światopogląd jednostki i społeczeństwa. Post chrześcijański jest ważnym składnikiem odrodzenia duchowego, sposobem opanowania naturalnych ludzkich instynktów, wyrazem posłuszeństwa wobec Boga. Chociaż historiografia postu nie została dotąd szczegółowo zbadana, wzbudza ona obecnie duże zainteresowanie badaczy jako kwestia aktualna i perspektywiczna. Celem pracy jest określenie kierunków badań nad postem, podjętych przez związanych z cerkwią historyków w okresie narodzin i rozwoju rosyjskiej historiografii cerkiewnej. Powstanie państwa absolutystycznego w Rosji wywołało działania reformatorskie, które znacząco wpłynęły na rozwój nauk historycznych. Autor artykułu analizuje genezę i rozwój rosyjskiej historiografii cerkiewnej w okresie cesarstwa (1725–1917), omawia stan badań nad postem w ujęciu związanych z cerkwią historyków rosyjskich. Pod koniec XVIII i w pierwszej połowie XIX wieku badacze nie stawiali konkretnych celów badawczych, więc wyniki ich ustaleń były obarczone prawosławną apologetyką i ograniczały się do opisu spuścizny rosyjskiej hierarchii cerkiewnej. To zadecydowało o uproszczeniu analiz, opierających się na prowidencjalizmie jako metodzie badawczej. Dopiero w okresie reform liberalnych w latach 60. XIX wieku intensyfikuje się działalność badawcza, a prace historyków stają się wieloaspektowe. Badania nad postem prowadzono przy wykorzystaniu źródeł greckich, łacińskich i słowiańskich. W badaniach historycznych dotyczących postu zaszły duże zmiany: obecnie dominują tendencje do wyboru i prezentacji w monografiach wąskiej problematyki. Post jest opisywany w powiązaniu z historią ogólną chrześcijaństwa i prawosławia, a także w kontekście teologii etyki, w której historia postu zajmuje znaczące miejsce.

RU

На працягу стагоддзяў хрысціянства вызначала ідэалогію грамадскага развіцця Еўропы. Царква значна ўплывала на ход гістарычных падзей, напаўняла зместам светаўспрыманне індывіда і соцыуму. Посніцтва ў хрысціянстве з’яўляецца важным кампанентам духоўнага адраджэння, сродкам утаймавання прыродных чалавечых інстынктаў, знакам падпарадкавання боскім устанаўленням. Спецыяльна гістарыяграфія пасту не вывучалася, што выклікае павышаную цікавасць да гісторыі яго даследавання і з’яўляецца актуальнай і надзённай праблемай. Мэта даследавання – вызначэнне кірункаў вывучэння пасту расійскімі царкоўнымі гісторыкамі падчас зараджэння і развіцця рускай царкоўнай гістарыяграфіі. Станаўленне абсалютысцкай дзяржавы ў Расіі выклікала рэфарматарскую дзейнасць, якая істотна паўплывала на развіццё гістарычнай навукі. У артыкуле разглядаецца зараджэнне і развіццё расійскай царкоўнай гістарыяграфіі ў імперскі перыяд (1725‒1917 гг.), засяроджваецца ўвага на вывучэнні пасту расійскімі царкоўнымі гісторыкамі. У канцы XVIII – першай палове ХІХ ст. яны не ставілі перад сабой канкрэтных даследчых задач, таму іх працы абумоўліваліся праваслаўнай апалагетыкай і абмяжоўваліся дэманстрацыяй спадчыны расійскай царкоўнай іерархіі. Гэтым вызначалася прастата даследчых падыходаў, за аснову якіх быў узяты правідэнцыяналізм як даследчы метад. Падчас буржуазных рэформ 60–х гг. XIX ст. актывізуецца навукова-даследчая дзейнасць, працы гісторыкаў царквы набываюць шматпланавы характар. Рэканструкцыя пасту праводзілася паводле грэчаскіх, лацінскіх і славянскіх крыніц, якія прайшлі дэталёвы крытычны аналіз. У гістарычных даследаваннях адносна посніцтва адбываюцца значныя змены, пераважаюць тэндэнцыі да больш вузкай праблематыкі, асноўныя напрамкі якіх увасабляюцца ў cпецыяльных манаграфіях. Даследчыкі пасту, уплеценага ў канву агульнай гісторыі хрысціянства, праваслаўя, перайшлі да аналізу праблемы ў кантэксце вывучэння маральнай тэалогіі, дзе ім давялося звярнуць пільную ўвагу на гісторыю посніцтва.

7

Symbolika namaszczenia głowy i obmycia twarzy przez poszczącego (Mt 6, 17) w interpretacji patrystycznej

63%

Nieścior L.

Vox Patrum

|

2020

|

vol. 74

29-48

EN

In ancient commentators we find some reflection on the recommendation to anoint faces and to wash one’s head during fasting (Matthew 6:17). By adhering to the essence of this message, and thus the evangelical call to humbleness and lack of ostentation in fasting, the Fathers consider the necessity of public fasting in some specific cases. Cassiodorus links fasting for show with the attitude of the foolish virgins (Matthew 25:1–13), who had no oil for their lamps, meaning they had no attention for the Lord because they did their good deeds only to flatter others. To our authors, face washing in Matthew6:17 stands for honesty of conscience, and above all, moral purity. Head anointing, in turn, expresses the joy of the inner man who fasts for the sake of God. The Fathers see a link between this anointing and the "oil of gladness" mentioned in Psalms 45 (44):8, with which God anoints His chosen one. The joy of fasting is also derived from the many spiritual benefits that the fasting brings. Anointing with oil had a rich meaning in the biblical and ancient world, taken over by our authors. This is a participation in the mystery of Christ as the Anointed One, High Priest and Head of the Mystical Body. While face washing denotes getting rid of evil, in some writers head anointing symbolizes good deeds and, above all, works of mercy. The association with an athlete getting anointed before the fight implies seeing fasting as a fight. The pleasant scent of oil, in turn, indicates the apostolic nature of Christian mortification, which brings others closer to the faith and urges them to follow suit.

PL

U starożytnych komentatorów spotykamy bogatą refleksję nad zaleceniem namaszczenia twarzy i obmycia głowy podczas postu (Mt 6, 17. Trzymając się istoty przesłania, a więc ewangelicznej zachęty do pokory i wystrzegania się ostentacji w poście, Ojcowie zastanawiają się nad koniecznością w niektórych przypadkach postu publicznego. Kasjodor łączy post odbywany na pokaz ludzki z postawą panien nierozsądnych (Mt 25, 1-13), u których zabrakło oliwy w lampach, czyli uwagi skierowanej na Pana, ponieważ dobre uczynki spełniały dla zdobycia pochlebstw u innych. Obmycie twarzy w Mt 6, 17 oznacza dla naszych autorów szczerość sumienia, a przede wszystkim czystość moralną, polegającą na wyzbyciu się grzechów i wad. Namaszczenie głowy z kolei wyraża radość człowieka wewnętrznego, który pości ze względu na Boga. Ojcowie dostrzegają związek tego namaszczenia z „olejkiem wesela” w Ps 45 (44), 8, którym Bóg namaszcza swego wybranego. Radość postu płynie też z wielu korzyści duchowych, który przynosi post. Namaszczenie olejem miało w świecie biblijnym i starożytnym bogate znaczenie, które przejmują nasi autorzy. Jest ono udziałem w tajemnicy Chrystusa jako Pomazańca Bożego, Arcykapłana i Głowy Mistycznego Ciała. O ile obmycie twarzy oznacza wyzbycie się zła, to u niektórych pisarzy namaszczenie głowy symbolizuje dobre uczynki, a przede wszystkim dzieła miłosierdzia. Skojarzenie z kolei z namaszczeniem atlety przed walką każe rozumieć post jako pewnych zmagań. Przyjemna woń oleju z kolei wskazuje na apostolski charakter chrześcijańskiego umartwienia, które pociąga innych do wiary i naśladownictwa.

8

Praktyki postne w wybranych relacjach pisarzy kościelnych greckich i łacińskich I-III wieku

63%

Kasprzak D. A.

Vox Patrum

|

2020

|

vol. 74

7-28

EN

The practice of religious fasting in the first three centuries of Christianity seems to have been culturally conditioned. Christian individual fasting on Wednesdays and Fridays was most likely a borrowing from the practice of the Essenes of Qumran (see Didache), as opposed to the individual fasting practiced observed by Pharisees. At that time Christians fasted in a similar way as Jews did, i.e., before the Christian Passover – from the sunrise of the previous day (Thursday) to the sunset of the next day (Friday). The Jewish and Christian post-1st-century traditions seem to coincide in increasing the number of fasting days, which was motivated in both religious traditions by apocalyptic revelations. As for the divergence in the fasting traditions, the Pharisaic Jews would fast on Mondays and Thursdays without food and drink from sunrise to sunset of those days. On the other hand, Christians would fast on Wednesdays and Fridays merely living on bread and water, from sunrise to three o'clock. In the texts written by Alexandrian Christians of the turn of the third century, we find a synthesis of the Christian tradition of fasting and the ascetic and dietary philosophies of the Stoic and Platonic philosophy. Alexandrian writers laid more emphasis on temperance as a virtue and a diet as a choice rather than on religious fasting as such. On the other hand, in the Montanistic practices of two-week xerophagy we find the origin of a longer, fortnights’ fast before the Christian Passover. Until the third century, the Catholic Church called the two fasting days directly preceding Easter “Great Fast”. Up to the third century, official fasting was prescribed relatively seldom in the Church (before baptism and for two days before Passover). Individual fasting was practiced on Wednesdays and Fridays. It seems that longer fasting times were recognized in the Church up to the third century as a manifestation of false revelations or heresies.

PL

Praktyka postu religijnego w chrześcijaństwie w pierwszych trzech wiekach wydaje się być uwarunkowana kulturowo. Chrześcijański post w środy i piątki był najprawdopodobniej zapożyczeniem z praktyki Esseńczyków z Qumran (patrz Didache), w przeciwieństwie do indywidualnego postu faryzeuszy. W tym czasie chrześcijanie pościli podobnie jak Żydzi, tzn. przed chrześcijańską Paschą - od wschodu słońca poprzedniego dnia (czwartek) do zachodu słońca następnego dnia (piątek). Wydaje się, że tradycja żydowska i chrześcijańska w pierwszym wieku zbiegają się w praktyce zwiększania liczby dni postu, co motywowano w obu tradycjach apokaliptycznymi objawieniami. Jeśli chodzi o rozbieżności w tradycjach postnych, to faryzejscy Żydzi mogli przez cały dzień pościć w poniedziałki i czwartki bez jedzenia i picia od wschodu do zachodu słońca w tych dniach. Z drugiej strony chrześcijanie mogli praktykować post w środy i piątki na chlebie i wodzie, od wschodu do trzeciej. W tekstach chrześcijan aleksandryjskich z przełomu drugiego i trzeciego wieku znajdujemy syntezę praktyki chrześcijańskiej ze zwyczajami ascetycznymi i dietetycznymi filozofii stoickiej i platońskiej. Aleksandryjscy pisarze wskazywali bardziej na umiarkowanie jako cnotę i dietę jako wybór niż na post religijny jako taki. Natomiast w montanistycznych praktykach dwutygodniowej kserofagii możemy odnaleźć początek dłuższego, dwutygodniowego postu przed chrześcijańską Paschą. Kościół katolicki aż do trzeciego wieku, nazwał Wielkim Postem zwyczaj poszczenia dwa dni bezpośrednio przed Wielkanocą. Do trzeciego wieku włącznie w Kościele formalny post był postulowany stosunkowo rzadko (przed chrztem i dwa dni przed Paschą). Indywidualny post był praktykowany w środy i piątki. Wydaje się też, że dłuższy post był uznawany w Kościele aż do trzeciego wieku jako przejaw fałszywych objawień lub herezji.

9

Warunki dobrego postu według wybranych pisarzy greckich IV-VI w.

51%

Widok N.

Vox Patrum

|

2020

|

vol. 74

119-144

EN

The practice of fasting among the followers of Jesus Christ was a significant ascetic activity starting from the first generations of Christianity, because this recommendation appeared in the teaching of the Saviour. That is why spiritual shepherds of those times variously encouraged members of their communities to fast from time to time, regardless of their diverse attitudes to it. The presence of the issue of fasting in the ecclesiastical life of those communities is evidenced by homilies, speeches and treatises, in which the faithful are told how to perceive the principles of fasting and its healing properties. The authors who dealt with those issues were, for example, Asterius of Amasea (4th–5th c.), Marcus Eremita (5th c.), Pseudo-Chrysostom (5th–6th c.) and Pseudo-Eusebius of Alexandria (5th–6th c.). In their writings, they left a lot of information on Christian spirituality, as well as numerous pieces of practical advice regarding the inclusion of fasting in everyday life. The presented text contains a description of the initial stage, i.e., the conditions and requirements for undertaking fasting, which ultimately are expected to bring measurable benefits to the soul and body. For these reasons, the authors of these speeches wanted to raise the awareness of their recipients for them to form a positive attitude towards fasting.

PL

Praktykowanie postu wśród wyznawców Jezusa Chrystusa należało do istotnych czynności ascetycznych już od pierwszych pokoleń chrześcijaństwa, ponieważ to zalecenie pojawiło się w nauczaniu Zbawiciela. Dlatego pasterze tamtych czasów na różne sposoby zachęcali członków swoich wspólnot do podjęcia okresowego postu, niezależnie od ich zróżnicowanego podejścia do jego przestrzegania. O obecności zagadnienia postu w życiu kościelnym tych wspólnot świadczą teksty homilii, mów i traktatów, w których zamieszczone są zachęty kierowane do wiernych opisujące sposoby przestrzegania zasad postu oraz jego uzdrawiające wartości. Do autorów, którzy zajmowali się tymi kwestiami należeli m.in. Asteriusz z Amazji (IV-V w.), Marek Mnich (V w.), Pseudo-Jan Chryzostom (V-VI w.) oraz Pseudo-Euzebiusz z Aleksandrii (V-VI w.). Pozostawili w swoich mowach wiele informacji z zakresu duchowości chrześcijańskiej, a także liczne wskazówki praktycznego podejścia dotyczące wprowadzenia postu w codzienne życie. Przedłożony tekst zawiera opis etapu wstępnego, czyli charakterystyki warunków i wymogów do podjęcia postu, które ostatecznie mają przynieść wymierne korzyści dla duszy i ciała. Z tych względów autorom tych mów zależało na ukształtowaniu świadomości swoich odbiorców do pozytywnego nastawienia wobec postu.

10

Znaczenie i symbolika postu

51%

Leszczyński B.

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

|

2014

|

issue 21

135-145

PL

Znany wszystkim religiom świata fenomen postu, modyfikowany kulturowo, ukazany został w aspekcie psychofizycznym, z uwzględnieniem czasów przedchrześcijańskich i chrześcijańskich. Zwrócono uwagę na biblijne znaczenie postu i jego niektóre współczesne formy i zastosowania.

EN

Fasting, although it takes culture specific forms, is known in all world religions. Its psychophysical aspects in both Christian and pre-Christian times are overviewed. The significance of fasting in the Bible is pointed out together with its contemporary forms and uses.

11

Duch pokuty i wezwanie do nawrócenia

51%

Sobolewski Z.

Teologiczne Studia Siedleckie

|

2014

|

issue XI/11

75-99

EN

The need of being purified of sins, reconciled with Got and willingness of having the wrongs committed repaired, has always been present not only in Judaism and Christianity but also in all other religions. The Old Testament shows the Chosen Nation’s sinfulness, the mystery of its iniquity as well as the ability to do penance and be converted. Various peniten-tial practices are its expression. Among them a distinctive place is given to fasting, prayer and almsgiving. The Old Testament speaks about Got who is full of mercy and forgives those who repent and shows them His love. Jesus began his teaching with the call to repentance and penance. Christianity has accepted penitential legacy of the New Testament and that of the first Christians, creating numerous pious practices and devotions for the benefit of the spiritual revival. In the course of the ages the spirit of penance in the Church has developed and in various ways enlivened hearts of the faithful. This article deals with the spirit of penance in the Old and New Testament. It also analyses penitential liturgy and ascetic practices that were in support of spiritual revival. The final part points to the most popular contemporary penitential acts and devotions that prompt repentance among the faithful.

12

Praktykowanie postu w świetle historiografii kościelnej IV-V wieku

51%

Bralewski S.

Vox Patrum

|

2013

|

vol. 59

359-378

EN

The ecclesiastical histories of the fourth and the fifth centuries confirm the fasting as a practice popularly observed by the Christians of that time. From the account of the historians one can conclude that fasting combined with prayer was a distinctive feature of Christian piety. From the fourth century the principal practice of abstention from food included the concept of a forty-day fasting period before Easter, i.e. Lent, and additionally the fast practiced two days every week throughout the year, namely each Wednesday and Friday, while the scheme is considered to have its roots in the regulations promoted by the Church authorities of the period. Nonetheless, by the middle of the fifth century the individual churches of the West and the East had not arrived at an unanimous agreement on the length of Lent neither on its form. Moreover, the practice of fasting was also introduced as obligatory for the catechumens before baptism and for the local church communities they represented. Additionally, fasting was a must for those repenting their sins. First and foremost, however, a very strict practice of food abstention was observed by the monks of the period.

13

Mowy o poście Bazylego Wielkiego w łacińskiej wersji Rufina z Akwilei

51%

Budzanowska-Weglenda D. Ł.

Vox Patrum

|

2020

|

vol. 74

67-92

EN

Fast has been known for centuries, both in the Greco-Roman world and in the ancient Orient. The Church Fathers emphasized the intrinsic value of fasting, criticizing the omission of the spiritual and moral element of this practice. Their treatises on fasting show the reliance of authors on one another, because they read their predecessors, repeated their ideas, but also presented the topic of fasting in their own way. This is very clear when we analyze the speeches of Basil the Great and Rufinus of Aquileia. Rufinus wrote his speeches under the clear influence of Basil’s homilies. The former not only translated Basil’s two homilies on fasting, but also interpreted them. The Latin text often shows that Rufinus develops some threads from Basil’s Greek texts significantly while omitting some. Both Basil and Rufinus focus on the moral and spiritual attitude of the fasting person and emphasize the spiritual and bodily benefits of fasting for the person involved and the surroundings. They call for abstinence from alcohol and for sexual purity.

PL

Posty znane były od wieków, zarówno w świecie grecko-rzymskim, jak i na Wschodzie. Ojcowie Kościoła podkreślali wartość wewnętrzną postów, krytykując pomijanie elementu duchowo-moralnego. Ich traktaty o poście wykazują wzajemną zależność pisarzy, czytali oni bowiem swoich poprzedników, powtarzali ich idee, ale także po swojemu przedstawiali temat postu. Bardzo wyraźnie widać takie działanie w przypadku analizy mów Bazylego Wielkiego i Rufina z Akwilei. Rufin swoje mowy pisał pod wyraźnym wpływem homilii Bazylego. Rufin nie tylko przetłumaczył dwie homilie Bazylego o poście, ale je zinterpretował. Łaciński tekst często bowiem pokazuje, że Rufin pewne wątki z greckiego tekstu znacząco rozwija, a niektóre pomija. Zarówno Bazyli, jak i Rufin zwracają uwagę na moralno-duchowe nastawienie osoby poszczącej oraz podkreślają duchowo-cielesne dobro i pożytek płynący z postu dla samego poszczącego i jego otoczenia. Wzywają do wstrzemięźliwości w piciu alkoholu i do czystości seksualnej.

14

Wincentego Lutosławskiego jarstwo w praktyce – od doświadczeń osobistych do „programowej wstrzemięźliwości”

51%

Świerzowska A.

Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych

|

2023

|

vol. 84

145-171

EN

The article presents Wincenty Lutoslawski (1863–1954), who, by his actions, contributed to the propagation of the ‘Lebensreform’ diet in Poland. His activities are painted against the background of a brief characterisation of the structure of the Polish ‘Lebensreform’ movement. Lutosławski promoted the vegetarian diet, understood as a lifestyle subject to the rules of abstinence. The article reconstructs the sources from which the philosopher drew his knowledge on the subject of vegetarian food and discusses his views on the importance of a meatless diet not only for the preservation of physical health but, above all, for the spiritual development of man. It also shows how the philosopher propagated these recommendations in a programmatic way and how his followers gathered in the Eleusis Society applied these recommendations.

PL

W artykule przedstawiono postać Wincentego Lutosławskiego (1863–1954), który swoimi działaniami przyczynił się do upowszechniania w Polsce diety jarskiej. Tłem dla rozważań jest krótka charakterystyka struktury polskiego nurtu Lebensreform. W tym kontekście ukazano działalność Lutosławskiego w zakresie promocji diety jarskiej rozumianej jako styl życia poddanego regułom wstrzemięźliwości. W artykule zrekonstruowano źródła, z których filozof czerpał wiedzę na temat jarstwa, omówiono jego poglądy na znaczenie diety bezmięsnej nie tylko dla zachowania zdrowia fizycznego, ale przede wszystkim dla rozwoju duchowego człowieka. Pokazano także, w jaki sposób wskazania te filozof w sposób programowy upowszechniał i jak były one stosowane przez jego zwolenników skupionych w Stowarzyszeniu Eleusis.

15

Środa Popielcowa w liturgii Kościoła i obrzędowości ludowej. Tradycja a współczesność

51%

Kupisiński Z.

|

2020

|

vol. 67

|

issue 9

127-140

EN

The aim of the article is to present Ash Wednesday in the liturgy of the Church and to analyze the way of how this day is experienced in the tradition and folk piety, with particular emphasis on customs and rituals. The author makes a reference to the Church’s documents and draws attention to the values that result from the integration of two forms of worship, i. e. liturgy and folk piety. The author drew on the literature on the subject, as well as his stationary ethnographic fieldwork on annual (1990–1994) and funeral rituals (1997–2006) conducted in the Opoczno and Radom subregions. In recent years he also used the method of participant observation. The article is divided into two parts. In the first one the author recalls the genesis of the Ash Wednesday liturgy and the history of religious rituals performed on that occasion; further he discusses the symbolism of ashes, focusing mainly on the customs that once prevailed in the Polish countryside, namely participation in the liturgy, characteristic fasting meals and penitential clothing. The second part of the study presents Ash Wednesday as the cut-off date between the carnival and Lent period; in the past it was a day of practicing folk rituals of an entertaining nature (e.g. dragging an “Ash Wednesday log” or a “women’s comber – fun”). Many of these customs evoked old pre-Christian Spring rituals, and their practice was for utilitarian gains. The author shows the changes that had taken and are still taking place in Polish society in the perception of the first day of Lent. Moreover, he emphasizes the disappearance of many once popular ceremonies and rituals, highlighting at the same time the relevance and durability of the custom of putting ashes on heads, which still best reflects the meaning of Ash Wednesday.

PL

Tematem artykułu jest prezentacja Środy Popielcowej w liturgii Kościoła oraz analiza sposobu przeżywania tego dnia w tradycji i pobożności ludowej, ze szczególnym uwzględnieniem zwyczajów i obrzędów. Autor, odwołując się do dokumentów Kościoła, zwraca uwagę na wartości płynące z połączenia dwóch form kultu, jakimi są liturgia i pobożność ludowa. W opracowaniu zagadnienia autor korzystał z literatury przedmiotu, a także prowadzonych przez siebie w subregionach opoczyńskim i radomskim stacjonarnych etnograficznych badań terenowych nad obrzędowością doroczną (lata 1990–1994) oraz funeralną (lata 1997–2006), w ostatnich latach posługiwał się również metodą obserwacji uczestniczącej. Artykuł podzielony został na dwie części – w pierwszej autor przywołuje genezę liturgii Środy Popielcowej i historię towarzyszących jej obrzędów religijnych, charakteryzuje symbolikę popiołu (i jego obecność w praktykach pokutnych różnych tradycji), koncentrując się przede wszystkim na zwyczajach panujących niegdyś na polskiej wsi – uczestnictwo w liturgii, charakterystyczne postne posiłki, pokutny ubiór. Część druga opracowania ukazuje Środę Popielcową jako datę graniczną pomiędzy okresem karnawału i Wielkiego Postu, niegdyś był to bowiem dzień praktykowania ludowych obrzędów o rozrywkowym charakterze (np. „kłoda popielcowa” czy „babski comber”). Wiele z nich nawiązywało do dawnych przedchrześcijańskich obrzędów wiosennych, a ich kultywowanie miało na celu utylitarne korzyści. Autor ukazuje przemiany, jakie zaszły i wciąż zachodzą w polskim społeczeństwie w percepcji pierwszego dnia Wielkiego Postu. Podkreśla wymarcie wielu popularnych kiedyś obrzędów, wskazując również na aktualność i żywotność zwyczaju posypywania głów popiołem, który wciąż najpełniej oddaje przekaz Środy Popielcowej.

Refine search results

Believers‘ Approaches to Dietary Recommendations in Christian Churches and Religious Communities (an example of South-Moravian cities)

Post i zapobieganie jego ewentualnym skutkom zdrowotnym w świetle korespondencji św. Hieronima

Prolegomena do polskich studiów nad wegetarianizmem w Rosji na przełomie XIX I XX wieku

Wigilijne sacrum – między religią a magią

Czy biblijny post był również wyrazem zdrowego stylu życia?

Badania dotyczące praktyki postu w rosyjskiej historiografii kościelnej w okresie przedrewolucyjnym

Symbolika namaszczenia głowy i obmycia twarzy przez poszczącego (Mt 6, 17) w interpretacji patrystycznej

Praktyki postne w wybranych relacjach pisarzy kościelnych greckich i łacińskich I-III wieku

Warunki dobrego postu według wybranych pisarzy greckich IV-VI w.

Znaczenie i symbolika postu

Duch pokuty i wezwanie do nawrócenia

Praktykowanie postu w świetle historiografii kościelnej IV-V wieku

Mowy o poście Bazylego Wielkiego w łacińskiej wersji Rufina z Akwilei

Wincentego Lutosławskiego jarstwo w praktyce – od doświadczeń osobistych do „programowej wstrzemięźliwości”

Środa Popielcowa w liturgii Kościoła i obrzędowości ludowej. Tradycja a współczesność