Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  gatunek wypowiedzi
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Gatunki wypowiedzi w kontekście glottodydaktycznym

100%
Dunin-Dudkowska A.
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
|
2018
|
vol. 25
111-122
EN
The objective of the article is to present the achievements of genre studies that might be used in teaching Polish as a foreign language. Assuming that genres of speech are products of particular cultures, while teaching Polish to foreigners we should familiarize them with genre patterns typical of native users of Polish. A description of a genre pattern, based on a concept developed by Maria Wojtak, includes four aspects: structural, pragmatic, cognitive and stylistic. Realization of genre utterances may take the form of a canon variant, and alternative or adaptive variants. A few popular handbooks of Polish to foreigners have been analyzed in terms of presentation of genre patterns. In most works, teaching structural and stylistic aspects prevail, whereas less attention is paid to pragmatic or ontological description.
PL
Celem artykułu jest przedstawienie osiągnięć genologii, które mogłyby zostać wykorzystane w glottodydaktyce polonistycznej. Wychodząc z założenia, że gatunki są wytworami kultury, ucząc cudzoziemców języka polskiego, należy zapoznawać ich z wzorcami gatunkowymi typowymi dla rodzimych użytkowników polszczyzny. Opis wzorca, zgodnie z koncepcją Marii Wojtak, obejmuje cztery aspekty opisu: strukturalny, pragmatyczny, poznawczy i stylistyczny. Realizacje wypowiedzi gatunkowych mogą przybierać formę wariantu kanonicznego, wariantów alternacyjnych lub adaptacyjnych. W artykule przeanalizowano kilka popularnych podręczników do nauki jpjo pod kątem nauczania gatunków wypowiedzi. W większości prac przeważa nauczanie aspektu strukturalnego i stylistycznego wzorca, z mniejszą uwagą zwróconą na aspekt pragmatyczny i ontologiczny opisu.
2

XIX-wieczne zastawy gruntów i posagów jako gatunek wypowiedzi

85%
Kuć J.
Prace Językoznawcze
|
2013
|
issue 15/2
47-54
EN
Pledges of land and dowries can be treated as a separate types of expressions. These formal acts were determined by the legal system that aimed to unify their form and lead to one pragmatic target. The contracts are texts that are formalised, have one purpose and a strict logical structure with a high degree of consistency.
3
Publication available in full text mode
Content available

Linguistic and Stylistic Polyphony of Occasional Journalism

80%
Wojtak M.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
|
2019
|
vol. 54
|
issue 3
137-149
PL
Artykuł jest pomyślany jako próba charakterystyki konkretnej publikacji prasowej, mającej kształt gatunkowej kolekcji. Jest to bowiem dodatek do „Tygodnika Powszechnego” (nr 29 z 2018 roku) pt. Festiwal Stolica Języka Polskiego. Publikacja ta powiela formę magazynu prasowego, gdyż oprócz programu festiwalu zawiera: editorial, wywiady, recenzje, teksty komentujące i biogramy wybranych uczestników festiwalu. Mamy zatem do czynienia z typowym dla kolekcji współwystępowaniem konkretnych wypowiedzi w określonym miejscu i czasie. Całości przypisać można funkcję powiadamiania o wydarzeniu kulturalnym (festiwalu) oraz funkcję promowania imprezy. Autorka analizuje wspomnianą publikację w perspektywie dyskursywnej, a więc zwraca uwagę na określone, typowe dla współczesnej prasy praktyki komunikacyjne, tworzące skomplikowaną siatkę strategii, celów i form komunikacji, składających się na kształt współczesnej publicystyki. Analitycznym celem artykułu jest pokazanie komunikacyjnej polimorficzności konkretnego zbioru wypowiedzi publicystycznych, a więc interpretujących określoną rzeczywistość i służących przekonaniu czytelników do tej interpretacji. Poszczególne wypowiedzi są traktowane jako głosy, czyli komunikacyjnie (pragmatycznie) i formalnie ukształtowane typy działań językowych.
EN
The article was intended as an attempt at defining a specific press publication in the form of a genre collection. It was the supplement to the Tygodnik Powszechny weekly (issue 29 of 2018) entitled “Festiwal Stolica Języka Polskiego” [Capital of Polish Language Festival]. The publication utilised the form of a press magazine, as apart from the program of the festival, it also included: an editorial, interviews, reviews, commentaries and the bios of selected festival guests. Thus, it offered a cooccurrence of specific statements in a specific place and time which is typical for such a collection. The whole could be assigned the function of announcing a cultural event (the festival), and the function of promoting it. The author analyses the publication from the discursive perspective, i.e. she focussed on specific communicational practices typical for contemporary press, which form a complex network of strategies, goals and forms of communication, which, in turn, form contemporary journalism. The analytical objective of the paper was to present the communicational polyphony of a specific collection of journalistic expressions, that is which interpret a specific reality and were used for convincing the readers to accept that interpretation. Individual texts were treated as voices, i.e. in types of linguistic actions formed in communicational (pragmatic) and formal terms.
4
Publication available in full text mode
Content available

Genologia jako styl myślowy implikacje glottodydaktyczne (na przykładzie felietonu)

80%
Dunin-Dudkowska A.
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
|
2020
|
vol. 27
193-208
EN
A new view on genology perceives it as a thought style, including a community of researchers describing conventions shaping people’s communication behaviours, replicated to preserve the tradition and create a community of cultural community. It is an interdisciplinary science, composed of numerous trends, diversified in terms of methodology, thriving within its own cognitive space, being a set of relatively coherent theoretical assumptions and their analytical applications. Teaching Polish as a foreign language may not be indifferent to its achievements. Foreigners studying Polish, among acquired linguistic and cultural competences also develop their genological subcompetence. Knowledge of Polish genres should be based on acquisition of a genre pattern and its variants. The didactic version of a genre slightly differs from the classical variants. The author presents an application of the genological apparatus to describe feuilleton, the genre introduced in teaching on the highest levels of linguistic competences.
PL
Nowe spojrzenie na genologię dostrzega w niej styl myślowy, obejmujący wspólnotę badaczy opisujących konwencje kształtujące ludzkie zachowania komunikacyjne, powielane w celu zachowania tradycji i tworzenia wspólnoty kulturowej. To nauka interdyscyplinarna, wielonurtowa, zróżnicowana metodologicznie, rozwijająca się w obrębie własnej przestrzeni badawczej, będąca zbiorem relatywnie spójnych założeń teoretycznych i ich analitycznych aplikacji. Glottodydaktyka polonistyczna nie może pozostać obojętna na jej osiągnięcia. Cudzoziemcy uczący się języka polskiego, wśród nabywanych kompetencji językowych i kulturowych, rozwijają także swoją subkompetencję genologiczną. Znajomość polskich gatunków powinna opierać się na przyswojeniu wzorca gatunkowego wypowiedzi i jego wariantów. Odmiana glottodydaktyczna gatunku różni się nieco od klasycznej wersji gatunkowej. Autorka pokazuje zastosowanie instrumentarium genologicznego do opisu felietonu, gatunku wprowadzanego w glottodydaktyce na najwyższych poziomach nauczania.
5

Polszczyzna potoczna jako tworzywo wypowiedzi prasowych (na wybranych przykładach)

71%
Wojtak M.
Prace Językoznawcze
|
2021
|
vol. XXIII/2
317–329
PL
Punktem wyjścia analiz czyni autorka polszczyznę potoczną jako tworzywo językowe wypowiedzi prasowych. Podstawę materiałową stanowią dwa artykuły publicystyczne i felieton z „Gazety Wyborczej” z roku 2019. Autorka skupia uwagę na zakresach użycia form potocznych w nacechowanych gatunkowo, konkretnych tekstach oraz na sposobach dostosowania owych form do zadań, jakie nadawca przypisuje wypowiedzi. Badaczka nie dąży do wynajdywania komunikacyjnych prawidłowości o ogólnym charakterze. Z płaszczyzny makro przechodzi na płaszczyznę mikro, by pokazać kunszt redaktorski twórców konkretnych wypowiedzi. Formy potoczne (głównie leksykalne) są wpisywane w obce potoczności konstrukty tekstowe, podlegając oryginalnym procesom stylizacyjnym. W tekście pierwszym są składnikami sprawozdania sądowego, w drugim kilku mikroopowiadań, a w trzecim stanowią realizację zasady felietonowego konceptyzmu, który wynika z kontaminacji schematu opowiadania unaoczniającego i sprawozdania z klinicznych objawów choroby.
EN
The starting point of the author’s analysis is colloquial Polish as the linguistic material of press utterances. The material base consists of two journalistic articles and a feuilleton from “Gazeta Wyborcza” of 2019. The author focuses on the scope of use of colloquial forms in generically marked concrete texts and on how these forms are adjusted to tasks the authors assigned to the utterances. The researcher does not endeavor to search for communication regularities of general nature. She moves from the macro plane to the micro plane to show the editorial virtuosity of the authors of concrete utterances. Colloquial (mainly lexical) forms are embedded in textual constructs unknown to colloquialism and undergo original stylistic processes. In the first text they are elements of a court report, in the second – of a few microstories and in the third text they are a realization of the principle of feuilleton conceptismo resulting from contamination of the pattern of an illustrative story and a report on clinical symptoms of a disease.
6
Publication available in full text mode
Content available

Akademickie gatunki wypowiedzi w glottodydaktyce (na przykładzie artykułu naukowego)

71%
Dunin-Dudkowskva A.
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
|
2021
|
vol. 28
285-295
EN
The article aims to emphasise the teaching of utterances representing Polish academic genres, mainly on academic courses of Polish as a foreign language. A large group of learners consists of candidates to Polish universities and foreign students pursuing education in Poland. Being part of the Polish academic community they should be well prepared for the reception and production of genres of speech used in academic discourse. The article presents a genological analysis of a scientific article constituting the basic genre in this discourse. Considering the binding regulations and recommendations included in appropriate textbooks, the author proposes a description of the genre based on the genre theory of John Swales and the concept of the genre pattern of Maria Wojtak. The author recommends teachers of Polish as a foreign language to focus their students’ attention on all aspects of the pattern: structural, pragmatic, cognitive and linguistic, and also show them different variants of the genre: its canonic as well as alternative and adaptive forms. In spite of the high uniformity of utterances, the cultural environment and exponents of the genre should be highlighted.
PL
Artykuł ma na celu wskazanie konieczności nauczania, głównie na akademickich kursach języka polskiego jako obcego, wypowiedzi reprezentujących polskie gatunki akademickie. Dużą grupę uczących się stanowią kandydaci na studia i studenci-cudzoziemcy, zdobywający wykształcenie wyższe w Polsce. Będąc częścią polskiej wspólnoty akademickiej powinni być dobrze przygotowani do recepcji i produkcji gatunków wypowiedzi stosowanych w dyskursie akademickim. W artykule przedstawiona została genologiczna analiza artykułu naukowego, będącego podstawowym gatunkiem w tym dyskursie. Uwzględniając obowiązujące w tym zakresie przepisy i zalecenia z odnośnych poradników, przedstawiono opis gatunku w oparciu o teorię gatunku Johna Swalesa i koncepcję wzorca gatunkowego Marii Wojtak. Autorka zachęca, by glottodydaktycy polonistyczni zwracali uwagę uczących się na wszystkie aspekty wzorca: strukturalny, pragmatyczny, poznawczy i językowy, a także pokazywali różne warianty gatunku: jego postać kanoniczną oraz warianty alternacyjne i adaptacyjne. Mimo dużej unifikacji wypowiedzi, należy podkreślać kulturowe uwarunkowania i wykładniki gatunkowe. 
7

Genologiczna analiza tekstu

71%
Wojtak M.
Prace Językoznawcze
|
2014
|
issue 16/3
63-71
EN
In the article the author presents the basic assumptions of the genre analysis of text. She establishes the goals of such analysis, referring to the notion of a genre pattern including four aspects : structural, pragmatic, semantic and stylistic. She also mentions the variety of the pattern, recalling that typically it consists of the following versions of the pattern: the canonical pattern, the alternative patterns and the adaptive patterns. The author considers the recognition of genre realized by a given utterance to be the primary objective of the genre analyses. Due to the interferential nature of many modern genres, filling different spaces of the logosphere, the author proposes to combine both the descriptive and prescriptive aspects in the analysis and comments on the level of the communication efficiency of the authors of texts. The genre analysis should consist of the following procedures: 1) the definition of genre signals, allowing a preliminary identification of the type of speech, 2) the analysis of the implementation of various aspects of the pattern: its structure, pragmatics, semantics and style of the utterance, which allows to verify the identification and assesses the level of implementation of genre conventions.
8
Publication available in full text mode
Content available

Wyróżniki tekstowe determinowane przez płeć w listach-gazetach Jadwigi Rafałowiczówny (z początku XVIII wieku). Uwagi o kobiecym wariancie gatunku

57%
Bizior R.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
|
2021
|
vol. 55
121-136
EN
The article describes inquiries relating to the relationship between genre of speech and cultural gender that is understood accordingly to linguistic agreement of gender as cultural gender. The purpose of this paper is to define the scope of cultural and social expression of gender’s construction in organization belonging to a dynamically shaping genre. The paper also aims to present of genre’s variant features handwritten newspaper edited by woman in the beginning of XVIII century that was ordered by a woman from the magnate community. The article discusses formulation of written newspaper in genealogical context and points at textual determinants crucial for female’s version of newspaper that are occurring on the structural, interactive and cognitive surface determined by cultural gender and its specific style of communication.
PL
Artykuł przedstawia dociekania na temat relacji między gatunkiem wypowiedzi a płcią, rozumianą zgodnie z ustaleniami lingwistyki płci jako płeć kulturowa. Celem pracy jest określenie zakresu wyrażania się kulturowo-społecznej konstrukcji płci w organizacji tekstów należących do kształtującego się dynamicznie gatunku. Praca prezentuje cechy wariantu gatunkowego listu-gazety redagowanego przez kobietę na początku XVIII wieku na zamówienie kobiety ze środowiska magnackiego. Omawia również genologiczny kontekst kształtowania się gazety pisanej oraz wskazuje na istotne dla kobiecego wariantu gazety wyznaczniki tekstowe występujące na płaszczyźnie strukturalnej, interakcyjnej i poznawczej, determinowane przez płeć kulturową i jej specyficzny styl komunikacji.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.