Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 14

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  holizm
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Artykuł jest dokonaną w perspektywie temporalnej próbą diagnozy kondycji teoretycznej polskiej dydaktyki ogólnej. Punktem wyjścia jest identyfikacja trzech zasadniczych mocnych stron dydaktyki międzywojennej: interdyscyplinarności analiz, holizmu teoretycznego, polegającego na mocnych związkach dydaktyki z pedagogiką ogólną oraz otwartości na najnowsze wówczas prądy i teorie naukowe. Zasoby te są wskazane jako potencjalna inspiracja rozwojowa dla dyscypliny, zaniedbana w latach powojennych na rzecz podporządkowania teoriom politycznie propagowanym, zwłaszcza pedagogice Iwana Kairowa, co doprowadziło do swoistego zastoju polskiej dydaktyki ogólnej, jaki daje się współcześnie obserwować w postaci monizmu teoretycznego, zawężaniu przedmiotu badań i ignorowaniu teorii dynamicznie rozwijanych na świecie. W zakończeniu artykułu wskazane zostały istniejące możliwości i wyspowe przejawy przeciwdziałania zastojowi i odwrócenia tendencji zachowawczych w dydaktyce.
2
Content available remote

Holism, Cognition and Metaphor

86%
EN
The study is to argue for a research framework for analysing the contents of linguistic expressions which is to suggest its holistic character. Each concept representation in a linguistic or mental system depends semantically on every other representation in the system which is a language. Everything we use in a language has meaning. It has meaning because it is either related to our bodily experience (concrete domain) or because it is built on other meaning-bearing elements (abstract domain). Thought then, is the embodiment of concepts from direct and indirect experience. At the same time, thought is imaginative because those concepts that are not directly grounded in bodily experience are created by imaginative processes such as metaphor. So, concepts grow out of either bodily experience or are created in mind through abstract reasoning and are understood in terms of those. Therefore cognition of dreams and emotions is holistic. At this point of research, the implications of holism about the meaning and understanding or expressing of dreams and emotions are explored and supported by empirical evidence.
PL
Przedmiotem artykułu jest analiza treści wyrażeń językowych, która ma na celu zbadanie jej holistycznego charakteru. Każda reprezentacja pojęcia w systemie językowym i umysłowym zależy semantycznie od każdej innej reprezentacji w tym systemie, którym jest język. Wszystko czego używamy w języku ma sens ponieważ jest zarówno związane z naszym doświadczeniem ciała (domena źródłowa: konkretna) lub dlatego, że opiera się na innych znaczeniach elementów (domena docelowa: abstrakcyjna). Myśl jest więc ucieleśnieniem pojęć z doświadczenia bezpośredniego i pośredniego. Jednocześnie te pojęcia, które nie są bezpośrednio zakorzenione w doświadczeniu ciała są tworzone przez poznawcze i mentalne procesy, takie jak metafory, metonimie i idiomy. Tak więc pojęcia wyrastają z obu doświadczeń ciała lub są tworzone w umyśle poprzez abstrakcyjne rozumowanie i są rozumiane w tych kategoriach. Dlatego poznanie przykładowych tu marzeń i emocji jest holistyczne. Implikacje holistyczne dotyczące znaczenia i rozumienia lub wyrażania marzeń i emocji są omawiane w tym artykule i poparte empirycznymi przykładami. Podejście holistyczne do kognitywnej analizy metafor i metonimii jest źródłem cennych wniosków dla dyscyplin takich jak na przykład studia nad przekładem.
PL
W artykule przeprowadzono analizę porównawczą filozofii zrównoważonego rozwoju oraz filozofii Laudato Si’. Na początku części pierwszej wydobyto specyfikę filozofii zrównoważonego rozwoju zrekonstruowanej na podstawie dokumentów ONZ, omówiono ją z perspektywy filozofii polityki i etyki. W dalszych partiach tej części scharakteryzowano filozofię Laudato Si’ i omówioną ją z perspektywy nauki społecznej Kościoła. W części drugiej skupiono uwagę na kluczowych założeniach obu teorii filozoficznych. Szczegółowo omówiono i porównano takie przesłanki jak holizm i godność człowieka.
EN
The article presents a comparative analysis of the philosophy of sustainable development and the philosophy of Laudato Si. The beginning of the first part focuses on the specific character of sustainable development philosophy reconstructed on the basis of the UN documents and discussed from the perspective of the philosophy of politics and ethics. In the further part, the philosophy of Laudato Si is characterized and discussed from the perspective of the social doctrine of the Church. In the second part, the author focuses on the key assumptions of both philosophical theories. Such premises as holism and dignity are discussed in detail. The title of this article: “The Philosophical Aspects of sustainable Development in the Context of Laudato Si Encyclical”.
PL
W artykule zaprezentowano holistyczne podejście do wychowania seksualnego uwzględniające wszechstronne przygotowanie dzieci i młodzieży do poznania własnej płciowości i płciowości osób odmiennej płci. Podkreślony został aspekt rozwoju biologicznego, psychicznego i społecznego w rozwoju seksualności, kształtowanie dojrzałości młodzieży oraz związek seksualności z podejmowanymi w przyszłości rolami małżeńskimi i rodzicielskimi. W celu uzasadnienia omawianego podejścia poddano dyskusji wnioski z analiz programów wychowania seksualnego o charakterze holistycznym, realizowanych w świecie. Przedstawiono także wnioski z badań własnych autora, dotyczących związku uczestnictwa w szkolnych zajęciach z wychowania do życia w rodzinie z postawami młodzieży wobec seksualności, małżeństwa i rodzicielstwa. Te wnioski są następujące: mniej niż połowa 18-, 19-latków biorących udział w badaniach wykazała się dojrzałym nastawieniem do wartościowania seksualności; dziewczęta przejawiają dużo bardziej dojrzałe postawy w omawianej sferze niż chłopcy; zwiększa się odsetek nastolatków aktywnych seksualnie; duża grupa młodzieży podejmuje doświadczenia seksualne bez miłości; około połowa nastolatków zrywa kontakt z partnerem inicjacji; prawie wszyscy młodzi ludzie mieli kontakt z pornografią; młodzież uczestnicząca w zajęciach z wychowania do życia w rodzinie (szczególnie chłopcy) przejawia nieco bardziej dojrzałe postawy wobec seksualności, małżeństwa i rodzicielstwa niż młodzież nieuczestnicząca w nich; jakość postaw młodzieży wobec aktualnych dla niej obszarów związanych z seksualnością koreluje w wysokim stopniu z jakością jej postaw wobec małżeństwa i rodzicielstwa – jest to korelacja dodatnia. Wskazany związek uczestnictwa przez chłopców w zajęciach z wychowania do życia w rodzinie z ich dojrzalszymi postawami wobec płciowości stanowi ważny argument przemawiający za tego rodzaju edukacją.
EN
The paper presents a holistic approach to sex education taking into account the comprehensive preparation of children and young people to know their own sexuality and the sexuality of people of the opposite sex. It has been highlighted aspect of biological, psychological and social development of sexuality, shaping the maturity of youth and relationship of sexuality with marital and parental roles undertaken in future. In order to justify this approach was discussed findings from analyzes of sex education programs realized in the world. The paper presents the conclusions from the author's own research concerning the relationship of participation in education classes to live in a family with young people attitudes towards sexuality, marriage and parenthood. The conclusions of their research are as follows: less than half of 18-, 19-year-olds involved in the study showed a mature attitude to sexuality; girls reveal much more mature attitude in this sphere than boys; increases in the percentage of sexually active teens; a large group of young people take sexual experience without love; about half of teenagers breaks contact with a partner after sexual initiation; nearly all young people have contact with pornography; young people participating in education classes for family life (especially boys) reveals a more mature attitude towards sexuality, marriage and parenthood than young people not participating in them; quality of the attitudes of young people towards the areas related to sexuality correlates highly with the quality of their attitudes towards marriage and parenthood - this is a positive correlation. Indicated participation by boys in education classes for family life with their more mature attitudes towards sexuality is an important argument in favor of this kind of education.
EN
Sustainable development, building a competitive advantage and a conscious approach to the future requires the organisation to take a holistic view of management and its goals. In controlling management, thinking from the perspective of the goal is fundamental and all decisions made in the organisation are aimed at achieving it. Rational, economically justified and error-free decisions require continuous acquisition, collection, processing and analysis of data on all areas of the organisation’s operation. Controllers, as business partners of the management staff, are responsible for ensuring high quality data and are the guardians of a reliable source of information The aim of the article is to present controlling management as a system that, thanks to the proper combination and interaction of resources, allows to increase the efficiency of the organisation’s functioning. The collected research material allowed to identify the main theories, concepts, sources and gaps in the subject of controlling management.
PL
Zrównoważony rozwój, budowanie przewagi konkurencyjnej oraz świadome podejście do przyszłości wymaga od organizacji holistycznego spojrzenia na zarządzanie i jej cele. W zarządzaniu controllingowym fundamentalne znaczenie ma myślenie z perspektywy celu, a decyzje powinny być ukierunkowane na jego osiągnięcie. Racjonalne, uzasadnione ekonomicznie i wolne od błędów decyzje wymagają ciągłego pozyskiwania, gromadzenia, przetwarzania i analizowania danych dotyczących wszystkich obszarów funkcjonowania organizacji. Controllerzy - jako partnerzy biznesowi kadry zarządzającej - odpowiadają za zapewnienie wysokiej jakości danych oraz są strażnikami wiarygodnego źródła informacji. Celem artykułu jest przedstawienie zarządzania controllingowego jako systemu, który dzięki właściwemu połączeniu i interakcji zasobów umożliwia zwiększenia efektywności funkcjonowania organizacji. Zgromadzony materiał badawczy pozwolił zidentyfikować główne teorie, pojęcia, źródła i luki w tematyce zarządzania controllingowego.
PL
Kartezjański dualizm uznaje się współcześnie za źródło i podstawę postępującego rozwoju nauk przyrodniczych i medycznych. Równocześnie, jest on przyczyną redukcjonistycznych i materialistycznych pokus w pojmowaniu człowieka jako wyłącznie biologicznego mechanizmu, którego egzystencję można w całości opisać językiem nauk przyrodniczych. W opozycji do tychże tendencji zaproponować chciałbym konkurencyjny, holistyczny model ludzkiej natury, oparty na filozofii i antropologii Maine de Birana oraz fenomenologii ciała Michela Henry, jako z jednej strony unikających tendencji redukcjonistycznych, z drugiej zaś – wyrosłych z oświeceniowego dziedzictwa nauk filozoficznych i medycznych.
EN
The article proposes a holistic model of human nature, based on philosophy and anthropology of Maine de Biran, and on Michel Henry’s phenomenology of body.
EN
The article proposes a holistic model of human nature, based on philosophy and anthropology of Maine de Biran, and on Michel Henry’s phenomenology of body.
PL
Kartezjański dualizm uznaje się współcześnie za źródło i podstawę postępującego rozwoju nauk przyrodniczych i medycznych. Równocześnie, jest on przyczyną redukcjonistycznych i materialistycznych pokus w pojmowaniu człowieka jako wyłącznie biologicznego mechanizmu, którego egzystencję można w całości opisać językiem nauk przyrodniczych. W opozycji do tychże tendencji zaproponować chciałbym konkurencyjny, holistyczny model ludzkiej natury, oparty na filozofii i antropologii Maine de Birana oraz fenomenologii ciała Michela Henry, jako z jednej strony unikających tendencji redukcjonistycznych, z drugiej zaś – wyrosłych z oświeceniowego dziedzictwa nauk filozoficznych i medycznych.
EN
Environmental ethics finds many of its proponents among philosophizing naturalists. Interesting attitude is presented by Edward Goldsmith, who built a biospheric ethics based on the Gaia Hypothesis by James Lovelock. Goldsmith criticizes the Modern scientific paradigm. He perceives it as false and critical-creative for the relation of the humankind with ecosphere. Behind that paradigm states specific way of understanding of progress and particular ontological, axiological and ethical assumptions (ex. social Darwinism and ethical utilitarianism). Goldsmith calls ethics which covers those convictions a ‘technospheric’ ethics. He submits assumptions of this ethical attitude for criticism and oppose it to a biospheric ethics. According to the author, ethics that creates favourable conditions for achieving Gaia’s goals was natural for primitive human societies. This ethics required from human to keep a cosmic order – that is wellbeing of individuals as well as the whole community. It assumed to follow an appropriate Way, which depends on respecting definite duties and behaviour, especially in the field of rituals and religious life. Therefore, as Goldsmith convinces, one can protect effectively the ecospheric order only in a religious way. In his opinion, does not exist more immoral venture than progress, which systematically leads to replacement of the biosphere by technosphere. The progress based on the technics leads inevitably to destruction. If we want to survive as a species – we need to return to the biospheric ethics.
PL
Etyka środowiskowa znajduje wielu zwolenników wśród filozofujących przyrodników. Interesujący głos w tym temacie zabiera Edward Goldsmith, który na bazie Hipotezy Gai Jamesa Lovelocka zbudował etykę biosferyczną. Goldsmith krytycznie odnosi się do paradygmatu nowożytnego przyrodoznawstwa, uznając go za błędny oraz kryzysotwórczy w relacji ludzkości z całą ekosferą. Za paradygmatem tym stoi określone rozumienie postępu ludzkości oraz konkretne założenia ontologiczne, aksjologiczne i etyczne (np. darwinizm społeczny, utylitaryzm etyczny). Goldsmith nazywa etykę stojącą za tymi przekonaniami etyką technosferyczną, poddaje krytyce jej założenia i przeciwstawia jej etykę biosferyczną. Jego zdaniem, etyka sprzyjająca realizacji celów Gai była obecna w pierwotnych społecznościach ludzkich. Wymagała ona od człowieka utrzymywania porządku kosmicznego, a zarazem dobrostanu jednostki i całej społeczności, poprzez podążanie właściwą Drogą, tzn. przestrzeganie określonych obowiązków oraz zachowań, szczególnie w obszarze rytuałów i życia religijnego. Dlatego, jak przekonuje Goldsmith, skutecznie chronić porządek ekosfery można wyłącznie w sposób religijny. Nie ma, jego zdaniem, bardziej niemoralnego przedsięwzięcia niż postęp, który wiedzie systematycznie do zastąpienia biosfery przez technosferę. Rozwój oparty o technikę prowadzi w sposób nieunikniony do destrukcji. Jeśli chcemy przetrwać jako gatunek – musimy powrócić do etyki biosferycznej.
EN
Two positions in which the mode of existence of Spacetime is considered are reconstructed — relationism and structuralism (I discuss the version of structuralism one can find in the so-called Ontic Structural Realism). I present and describe the notion of gravitational nonlocalities, at which one arrives through the difficulties with formulating laws of energy conservation in General Relativity. I state and try to defend a thesis, that the above difficulty may rise two different „weak” holisms on the ground of each mentioned position.
PL
Młodzież bezrobotna, pomimo dojrzewania w warunkach powszechnego dostępu do edukacji oraz mająca możliwość powszechnego korzystania z nowych osiągnięć cywilizacyjnych, często ma bardzo poważne problemy na rynku pracy. Brakiem pracy zazwyczaj zagrożone są osoby młode wykazujące szereg specyficznych cech współwystępujących i wraz z tym wzajemnie się wzmacniających. Są to m.in. niedojrzałość społeczna, kłopoty w relacjach z innymi, bierność i wycofanie. Skutecznym sposobem wsparcia może być systemowe oddziaływanie edukacyjne, odwołujące się do rożnych sfer osobowości i aktywności młodych ludzi. W artykule przedstawiono holistyczne podejście edukacyjne prowadzące do aktywizacji społecznej i zawodowej młodzieży, wykorzystujące wybrane doświadczenia niemieckie i szwedzkie.
EN
In spite of maturation in terms of universal access to education and having the possibility of widespread use of new achievements of civilization, unemployed young people often have very serious problems in the labor market. Usually young people are at risk of lack of employment, who have a series of specific co-occurring features that, along with this, are mutually reinforcing. These features include: social immaturity, difficulties in relationships with others, passivity and withdrawal. An effective way of support may be systemic educational impact referring to different spheres of personality and activity of young people. The article presents a holistic educational approach leading to social and professional mobilization of young people based on the selected German and Swedish experiences.
12
58%
PL
pomagającego w leczeniu zaburzeń psychosomatycznych. Arteterapia jest rozumiana jako postępowanie terapeutyczne i forma psychoterapii, w których wykorzystuje się media artystyczne i techniki artystyczne (wizualne, muzyczne, taneczne, literackie, teatralne) w oddziaływaniach leczniczych oraz jako sposób komunikacji. Przedstawiono ramy dyscyplin naukowych, które podejmują problematykę zdrowia i związków zdrowia somatycznego z psychiką, a więc psychologii zdrowia, medycyny behawioralnej, medycyny psychosomatycznej. Na tym tle dokonano przeglądu definicji chorób (zaburzeń) psychosomatycznych szczególnie w aspekcie wyjaśniania etiologii tego zjawiska. Przyjmując, że wśród różnych wyjaśnień mechanizmu powstawania tych zaburzeń, powtarzają się opinie o wpływie stresu i reakcji emocjonalnych na pojawienie się choroby, pod tym kątem przeanalizowano możliwości zastosowania arteterapii (artetrapii wąsko rozumianej, muzykoterapii, choreoterapii, biblioterapii, terapii przez teatr) jako postępowania wspomagającego proces leczenia i prowadzącego do prozdrowotnego trybu życia. W terapii zaburzeń psychosomatycznych artetreapia może być pomocna przede wszystkim jako sposób minimalizowania stresu, forma nabywania umiejętności radzenia sobie z nim i odreagowania emocjonalnego, ekspresji emocji oraz, w przypadku głębszych zaburzeń, psychoterapia prowadząca do wglądu. Poglądem jednoczącym postępowanie arteterapeutyczne z medycznym jest holistyczne założenie o psychofizycznej naturze człowieka.
EN
The article addresses the issue of art therapy in a broad sense used as an adjunct in the treatment of psychosomatic disorders. Art therapy is understood as a form of behavior therapy and psychotherapy which use art media and art techniques (visual arts, music, dance, literature, theater) in therapeutic interactions, and as a means of communication. The paper presents a framework of scientific disciplines that address the issues of somatic health and its connections to the psyche: health psychology, behavioral medicine, and psychosomatic medicine. It reviews definitions of psychosomatic disorders and the etiology of this phenomenon. Opinions that stress and emotional reactions influence the occurrence of the disease are common among various explanations of how these disorders occur. With respect to this, the possibility of the use of art therapy (art therapy in a narrow sense, music therapy, dance therapy, bibliotherapy, and drama therapy) as an adjunct in the treatment leading to a healthy lifestyle was analyzed. Art therapy can be helpful in the treatment of psychosomatic disorders as a way to minimize stress, to acquire skills to cope with it, to release and express emotions; in the case of more severe disorders – as psychotherapy leading to insight. A view that unites art therapy interventions and medical interventions is the holistic assumption of the psychophysical nature of the human being.
EN
The article focuses on Chekhov’s original way of presenting literary impression of the world. The polemic with literary tradition consists in the writer proposing a holistic vision of a hero. This effect is achieved by employing conceptual integration. A short story Ward No. 6 in which a new trick is presented by means of the description of the hero’s appearance (dr. Ragin’s), may serve as an example of this creative method. Gradually, the integration of different mental spaces permeates into the internal world of the hero and complicates simple axiological assessment. The holistic picture of a hero appears also in the early stages of Chekhov’s creative activity, The Death of a Government Clerk being an example. As a result, it can be concluded that the literary works of the author of The Black Monk are always deeper than a free interpretation.
PL
W niniejszym artykule przedmiotem zainteresowania jest oryginalny sposób kreowania przez Czechowa literackiego obrazu świata. Polemika z tradycją literacką polega na zaproponowaniu przez pisarza holistycznej wizji bohatera. Taki efekt Czechow osiąga przez zastosowanie integracji pojęciowej. Metodę twórczą ilustruje opowiadanie Sala numer 6, w którym autor prezentuje nowy chwyt za pomocą opisu wyglądu zewnętrznego bohatera, doktora Ragina. Integracja różnych przestrzeni mentalnych stopniowo przenika w świat wewnętrzny bohatera i komplikuje prostą aksjologiczną ocenę. Holistyczny obraz bohatera pojawia się również we wczesnym etapie twórczości Czechowa, np. w opowiadaniu Śmierć urzędnika. Dzięki temu można stwierdzić, iż utwory autora Czarnego mnicha są zawsze głębsze od każdej z prób ich interpretacji.
RU
В настоящей статье наш интерес вызывает оригинальный подход Антона Чехова к литературной картине мира. Полемика с литературной традицией заключается в том, что писатель предлагает холистический взгляд на героя. Такой эффект А. Чехов достигает путем концептуальной интеграции. Иллюстрацией служит рассказ Палата № 6, в котором свой новый прием автор обнаруживает при помощи представления внешнего вида героя – доктора Рагина. Постепенно интеграция разных ментальных пространств проходит во внутренний мир героя и осложняет ясную аксиологическую оценку. Холистический образ героя появляется и в раннем периоде творчества А. Чехова, например в Смерти чиновника. Благодаря этому можно сказать, что произведения автора Черного монаха всегда глубже любой из их интерпретаций.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.