Search results

1

Językowe środki definiowania podmiotowości państwa (na przykładzie Ukrainy)

100%

Gergało-Dąbek N.

Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne

|

2023

|

vol. 9

|

issue 2

179-199

EN

Subjectivity sets the limits of a state's powers and its place in the global legal and political order, being a fundamental element of international relations. It encompasses various elements, including the national language, which plays a key role in building identity and emphasising independence. The Russian aggression against Ukraine in 2014 demonstrated the role of the Russian language as a geopolitical tool, used by the Kremlin to deny Ukraine's subjectivity and challenge its separate identity. In view of this, the Ukrainian language began to play an important role as in the struggle for the separate identity of the Ukrainian people and state, as well as for its independence. The international community's perception of the state through the prism of subjectivity is influenced by linguistic practices, such as the transliteration of geographical names or the use of specific terminology. In order to strengthen subjectivity and emancipation from the 'Russian world', Ukraine is taking various measures, such as the initiative to change the spelling of the capital's name from 'Kiev' to 'Kyiv' in English. The international perception of the Ukrainian state and its subjectivity are also influenced by linguistic devices and language practices in other languages. An analysis of English-speaking, Russian-speaking and Polish-speaking discourses in the context of Ukraine reveals similarities and differences in the way its subjectivity is defined. Language thus becomes an important element in the struggle for the state's subjectivity and the construction of its identity in the international community.

PL

Podmiotowość wyznacza granice uprawnień państwa i jego miejsce w globalnym porządku prawnym i politycznym, stanowiąc fundamentalny element stosunków międzynarodowych. Obejmuje ona różne elementy, w tym język narodowy, który pełni kluczową rolę w budowaniu tożsamości i podkreślaniu niezależności. Rosyjska agresja na Ukrainę w 2014 r. ukazała rolę języka rosyjskiego jako narzędzia geopolitycznego, wykorzystywanego przez Kreml do negowania podmiotowości Ukrainy i kwestionowania jej odrębnej tożsamości. Wobec tego język ukraiński zaczął odgrywać ważną rolę w walce o odrębną tożsamość narodu i państwa ukraińskiego, a także jego niezależność. Na postrzeganie państwa przez społeczność międzynarodową przez pryzmat podmiotowości mają wpływ praktyki językowe, takie jak transliteracja nazw geograficznych czy stosowanie określonej terminologii. W celu wzmocnienia podmiotowości i emancypacji od „rosyjskiego świata” Ukraina podejmuje rozmaite działania, takie jak inicjatywa zmiany pisowni nazwy stolicy z „Kiev” na „Kyiv” w języku angielskim. Na postrzeganie państwa ukraińskiego na arenie międzynarodowej i jego podmiotowości wpływają również środki lingwistyczne i praktyki językowe w innych językach. Analiza dyskursów anglojęzycznego, rosyjskojęzycznego i polskojęzycznego w kontekście Ukrainy ukazuje podobieństwa i różnice w sposobie definiowania jej podmiotowości. Język staje się więc istotnym elementem walki o podmiotowość państwa i budowania jego tożsamości w społeczności międzynarodowej.

2

Kwestia językowa w dziejach. Zarys problematyki

80%

Szul R., Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych U. W.

Studia z Geografii Politycznej i Historycznej

|

2012

|

vol. 1

EN

Language question consists in debates over language situation, i.e. position of individual languages in a territory (language status), or over their corpus, or over their classification as belonging to a larger linguistic category (group/family) which sometimes is politically tainted. It appears when there is a competition between languages or between concepts of language policy. In Europe it emerged first in early middle ages in the Christian Church over the role of local languages in liturgy which was one of causes of the split into Western and Eastern Christianity. It occurred again during the reformation being a cause of the split into Catholicism and Protestantism. Language question was the most intense since mid-18th until mid 20th century parallel to the idea of nation state and imperialism. It led to disintegration of multiethnic states and imposition of the model of monolingual states, the latter consisting in downgrading “dialects” and assimilation of linguistic minorities. This model was largely followed by non-European states. In the second half of the 20th century a more liberal stance in Western Europe dominated in relation to regional, minority and immigrant languages. In recent years in some European countries there is a return to the language policy of assimilation of ethnic minorities and immigrants, and language policy is used as a barrier to inflow of undesirable migrants. At the same time institutionalization of the European integration raised the language question at the EU level.

PL

Kwestia językowa polega na sporach na temat sytuacji językowej, to jest miejsca poszczególnych języków na danym terytorium (status języków), na temat ich korpusu lub ich zaklasyfikowania do szerszej kategorii językowej (grupy lub rodziny językowej). W Europie po raz pierwszy wyłoniła się we wczesnym średniowieczu w Kościele chrześcijańskim i dotyczyła roli miejscowych języków w liturgii, co było jednym z powodów podziału na chrześcijaństwo zachodnie i wschodnie. Ponownie zdarzyło to się podczas reformacji, będąc jedną z przyczyn podziału na katolicyzm i protestantyzm. Kwestia językowa była najbardziej intensywna od połowy XVIII do połowy XX w., towarzysząc idei państwa narodowego i imperializmowi. Model ten był naśladowany przez państwa pozaeuropejskie. W drugiej połowie XX w. w Europie zachodniej dominował bardziej liberalny stosunek do regionalnych, mniejszościowych i imigranckich języków. W ostatnich latach w niektórych europejskich krajach ma miejsce powrót do polityki językowej mającej na celu asymilację mniejszości narodowych i imigrantów, a polityka językowa bywa używana też jako bariera przeciwko napływowi niepożądanych imigrantów. W tym samym czasie instytucjonalizacja integracji europejskiej podniosła kwestię językową na poziomie UE.

3

Kwestia językowa w dziejach. Zarys problematyki

80%

Szul R.

Studia z Geografii Politycznej i Historycznej

|

2012

|

vol. 1

69-94

EN

Language question consists in debates over language situation, i.e. position of individual languages in a territory (language status), or over their corpus, or over their classification as belonging to a larger linguistic category (group/family) which sometimes is politically tainted. It appears when there is a competition between languages or between concepts of language policy. In Europe it emerged first in early middle ages in the Christian Church over the role of local languages in liturgy which was one of causes of the split into Western and Eastern Christianity. It occurred again during the reformation being a cause of the split into Catholicism and Protestantism. Language question was the most intense since mid-18th until mid 20th century parallel to the idea of nation state and imperialism. It led to disintegration of multiethnic states and imposition of the model of monolingual states, the latter consisting in downgrading “dialects” and assimilation of linguistic minorities. This model was largely followed by non-European states. In the second half of the 20th century a more liberal stance in Western Europe dominated in relation to regional, minority and immigrant languages. In recent years in some European countries there is a return to the language policy of assimilation of ethnic minorities and immigrants, and language policy is used as a barrier to inflow of undesirable migrants. At the same time institutionalization of the European integration raised the language question at the EU level.

PL

Kwestia językowa polega na sporach na temat sytuacji językowej, to jest miejsca poszczególnych języków na danym terytorium (status języków), na temat ich korpusu lub ich zaklasyfikowania do szerszej kategorii językowej (grupy lub rodziny językowej). W Europie po raz pierwszy wyłoniła się we wczesnym średniowieczu w Kościele chrześcijańskim i dotyczyła roli miejscowych języków w liturgii, co było jednym z powodów podziału na chrześcijaństwo zachodnie i wschodnie. Ponownie zdarzyło to się podczas reformacji, będąc jedną z przyczyn podziału na katolicyzm i protestantyzm. Kwestia językowa była najbardziej intensywna od połowy XVIII do połowy XX w., towarzysząc idei państwa narodowego i imperializmowi. Model ten był naśladowany przez państwa pozaeuropejskie. W drugiej połowie XX w. w Europie zachodniej dominował bardziej liberalny stosunek do regionalnych, mniejszościowych i imigranckich języków. W ostatnich latach w niektórych europejskich krajach ma miejsce powrót do polityki językowej mającej na celu asymilację mniejszości narodowych i imigrantów, a polityka językowa bywa używana też jako bariera przeciwko napływowi niepożądanych imigrantów. W tym samym czasie instytucjonalizacja integracji europejskiej podniosła kwestię językową na poziomie UE.

4

ДЕРЖАВНА МОВА ЯК ФАКТОР ЄДНАННЯ В УМОВАХ ЗБЕРЕЖЕННЯ МУЛЬТИЛІНГВАЛЬНОГО РОЗМАЇТТЯ СУЧАСНОЇ УКРАЇНИ

71%

ШУМИЦЬКА Г.

Studia Ukrainica Posnaniensia

|

2020

|

vol. 8

|

issue 1

189-199

EN

The article presents an overview of the lingual situation in Ukraine, in the Transcarpathian region in particular, within the time span of a year since the law On education (September 2017) was ratified till the adoption of the draft of the law whose aim is to ensure functioning of Ukrainian as the state language. The status of Ukrainian as a state language is considered in the closest connection with socio-political phenomena in the country and the whole world. The analysis of deep and formalized interviews with different categories of respondents conducted during this period sheds light on the process of language selection in the field of education, in particular as a sign of cultural and political development of contemporary Ukrainian society in its westernmost part - Transcarpathia.

PL

Artykuł poświęcony jest oglądowi sytuacji językowej na Ukrainie, w szczególności na Zakarpaciu, w okresie jednego roku, tj. od wprowadzenia nowej ustawy o edukacji (wrzesień 2017) do przyjęcia projektu ustawy o funkcjonowaniu języka ukraińskiego jako państwowego (październik 2018). Stan języka ukraińskiego jako języka państwowego zbadano w kontekście wydarzeń społeczno-politycznych w kraju i na świecie. Na podstawie analiz, jak również przeprowadzonych w tym okresie wielu dogłębnych i sformalizowanych wywiadów z różnymi kategoriami respondentów możliwe jest zbadanie procesu wyboru języka, zwłaszcza języka edukacji, z uwzględnieniem rozwoju kulturalno-politycznego współczesnego społeczeństwa ukraińskiego w jego najbardziej wysuniętej na zachód części - Zakarpaciu.

5

Części zmienne Mszy św. w przekładzie: wybrane kolekty w dwóch angielskich wersjach Novus Ordo Missae

71%

Pskit W.

Poznańskie Spotkania Językoznawcze

|

2017

|

issue 34

125-140

EN

The paper is concerned with the translation of Roman Catholic liturgical texts. It presents the historical background of the post-conciliar liturgical reform involving a significant change in the language of liturgy: the shift from Latin to the vernacular. It also discusses Church documents that guided the translation of Paul VI’s Missal into vernaculars. The main part of the paper is devoted to a comparison of the two English translations of the reformed Roman Missal, i.e. the 1973 and 2010 versions, with a particular focus on the selected collects. It is demonstrated that while the earlier translation moves away from the hieratic nature of liturgical language, the more recent version attempts to return to the sacral style. In conclusion, it also reflects on whether the relevant translations truly implement what the Second Vatican Council postulates with respect to liturgy.

PL

Artykuł dotyczy przekładu tekstów liturgii rzymskokatolickiej. Przedstawia tło historyczne posoborowej reformy liturgicznej, której istotnym elementem była zmiana języka celebracji z łaciny na języki narodowe. Omawia również dokumenty Kościoła, które stanowiły podstawę dla dokonywanych przekładów mszału Pawła VI. Główną część artykułu stanowi porównanie dwóch różnych wersji mszału rzymskiego w przekładzie na język angielski, tj. wersji z 1973 roku oraz 2010 roku, ze szczególnym uwzględnieniem wybranych kolekt. Opracowanie wskazuje, że o ile wcześniejsze tłumaczenie angielskie odchodzi od hieratycznej natury języka liturgii, nowszy przekład stanowi próbę powrotu do stylu sakralnego. Wnioski zawierają też krótką refleksję na temat realizacji postanowień Soboru Watykańskiego II w odniesieniu do liturgii w kontekście omówionych w artykule angielskich wersji tekstów mszalnych.

Refine search results

2 Studia z Geografii Politycznej i Historycznej

1 Poznańskie Spotkania Językoznawcze

1 Studia Ukrainica Posnaniensia

1 Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne

2 Szul R.

1 Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych U. W.

1 Gergało-Dąbek N.

1 Pskit W.

1 ШУМИЦЬКА Г.

1 2023

1 2020

1 2017

2 2012

Językowe środki definiowania podmiotowości państwa (na przykładzie Ukrainy)

Kwestia językowa w dziejach. Zarys problematyki

Kwestia językowa w dziejach. Zarys problematyki

ДЕРЖАВНА МОВА ЯК ФАКТОР ЄДНАННЯ В УМОВАХ ЗБЕРЕЖЕННЯ МУЛЬТИЛІНГВАЛЬНОГО РОЗМАЇТТЯ СУЧАСНОЇ УКРАЇНИ

Części zmienne Mszy św. w przekładzie: wybrane kolekty w dwóch angielskich wersjach Novus Ordo Missae