Search results

1

Przyłączenie do Austrii po I wojnie światowej części Węgier Zachodnich - utworzenie Burgenlandu

100%

Zawistowska R.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2014

|

vol. 49

|

issue 1

PL

Granica węgiersko‑austriacka ukształtowana około 1140 r. przebiegała przez obszar, na którym stykały się wschodnie obniżenie Alp, zachodnie krańce Niziny Panońskiej i całej Kotliny Karpackiej. Przylegający do granicy obszar Węgrzy nazywali Őrvidek, Chorwaci – Gradišće, a Niemcy – Burgenland. Znaczny odsetek zachodnich części czterech przygranicznych komitatów węgierskich stanowiła ludność niemiecka i słowiańska, szczególnie Chorwaci. Konferencja pokojowa w Paryżu w 1919 r. odrzuciła ambitne plany czeskie przekształcenia tego obszaru w „słowiański korytarz”. Zwycięskie mocarstwa Ententy podjęły natomiast decyzję wyrażoną w traktacie podpisanym w Saint Germain i potwierdzoną w traktacie podpisanym w Trianon o przyznaniu Austrii zachodnich powiatów węgierskich. Protesty węgierskie przeciwko tej decyzji wyraziły się m.in. w podjęciu walki zbrojnej przez ludność węgierską zamieszkałą na terenach przyznanych Austrii. Przy życzliwym dla Węgrów pośrednictwie Włoch zapadła decyzja o przeprowadzeniu referendum w regionie Sopronu. Dzięki korzystnemu dla Węgrów wynikowi referendum region Sopronu pozostał w granicach państwa węgierskiego. Po wytyczeniu granicy w terenie w latach 1922‑1923 została ona zatwierdzona w 1924 r. Na odebranym Węgrom obszarze powstał odrębny kraj związkowy Austrii – Burgenland.

2

Karty na stół. Geografia i granice nowej Europy po I wojnie światowej

84%

Górny M.

Kwartalnik Historyczny

|

2018

|

vol. 125

|

issue 2

PL

Tematem artykułu jest udział geografów w dyskusji nad nowymi granicami Europy Środkowo-Wschodniej i Południowo-Wschodniej w czasie I wojny światowej i na konferencji pokojowej w Paryżu. Na przykładzie uczonych takich jak Jovan Cvijić, Eugeniusz Romer, Stepan Rudnic’kyj i Viktor Dvorský autor analizuje strategie argumentacyjne towarzyszące tworzeniu definicji terytorium narodowego. W dalszej części tekstu zajmuje się wpływem ekspertów geograficznych na ustaleniakonferencji pokojowej w Paryżu w 1919r.The article discusses the contribution of geographers to the discussion about the new boundaries of East-Central and South-Eastern Europe during the First World War and the peace conference at Paris. Using the examples of such scholars as:Jovan Cvijić, Eugeniusz Romer, Stepan Rudnytskyi and Viktor Dvorský, the author analyses the argumentative strategies used to formulate the definition of national territory. In the further part of the text he focuses on the contribution of experts in geography to the output of the Paris Peace Conference of 1919.

3

David Lloyd George a sprawa polska na konferencji wersalskiej

84%

Dziedzic T.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2020

|

vol. 19

|

issue 2

349-365

EN

The Treaty of Versailles was signed after several months of deliberations at a peace conference convened to Paris after the end of World War I on 28 June 1919 in Paris by Germany and the Entente countries. It entered into force on 10 January 1920, i.e., on the day of its ratification. Delegations of 27 winning countries participated in the peace conference in Paris. The treaty completely changed the map of Europe and the prevailing political order. Many small countries found their place on the map, including the Republic of Poland re-emerging on the maps of Europe, although in smaller territorial ownership than before the Partition of Poland. The Polish delegation, including among others: Ignacy Jan Paderewski and Roman Dmowski, tried their best to restore the Poles to their lands. Lands which, as a result of the Partition, came under the rule of three powers, namely: Prussia, Austria, and Russia. However, the peace conference in Paris showed much reluctance on the part of the Big Five, which decided about the fate of post-war Europe towards Poland. Expectations of the Poles that their case would be supported by friendly British, American, or French politicians turned out to be deceptive. Especially the French, who seemed very favourable to Poland, at the peace conference completely obeyed the will of the British, who even intended to prevent the Poles in their quest to restore the pre-partition Polish borders. The British Prime Minister David Lloyd George, who turned out to expose his unfavourable attitude towards the Polish cause, was so uncompromising in his position that no arguments invoked by the Polish delegation appealed to him.

PL

Traktat wersalski podpisany został po wielomiesięcznych obradach konferencji pokojowej zwołanej do Paryża, po zakończeniu I Wojny Światowej w dniu 28 czerwca 1919 roku w Paryżu, przez Niemcy i państwa Ententy. Wszedł w życie z dniem 10 stycznia 1920 roku, tj. z dniem jego ratyfikacji. W konferencji pokojowej w Paryżu uczestniczyły delegacje 27 zwycięskich państw. Traktat gruntownie zmienił mapę Europy i panujący ład polityczny. Na mapie znalazło się wiele małych państw, w tym Rzeczypospolita Polska na nowo zaistniała na mapach Europy, choć w mniejszym niż przed rozbiorami posiadaniu terytorialnym. Delegacja polska, w której znaleźli się m.in: Ignacy Jan Paderewski czy Roman Dmowski zabiegali ze wszystkich sił by przywrócić Polakom ich ziemie, ziemie, które na skutek rozbiorów znalazły się pod władaniem trzech mocarstw, tj: Prus, Austrii i Rosji. Jednakże konferencja pokojowa w Paryżu ukazała wiele niechęci ze strony Wielkiej Piątki, decydującej o losach powojennej Europy w stosunku do Polski. Oczekiwania Polaków, że ich sprawa zostanie poparta przez zaprzyjaźnionych Brytyjczyków, czy Amerykanów, czy wreszcie Francuzów, okazały się złudne. Zwłaszcza Francuzi, którzy wydawali się nader do Polski przychylnie ustosunkowani, na konferencji pokojowej zupełnie podporządkowali się woli Brytyjczyków, którym wręcz zależało by przeszkodzić Polakom w ich dążeniu do przywrócenia przedrozbiorowych granic Polski. Głównym wyrazicielem nieprzychylności Brytyjczyków do sprawy polskiej okazał się być ówczesny premier Wielkiej Brytanii – David Lloyd George, który był tak nieprzejednany w swym stanowisku, że nie przemawiały do niego żadne argumenty na które powoływała się delegacja polska.

4

Misja Williama Bullitta do Rosji (luty–marzec 1919). Błąd czy nieudana próba pragmatycznego działania?

67%

Marczewska-Zagdańska H.

Kwartalnik Historyczny

|

2022

|

vol. 129

|

issue 4

823-851

EN

William Bullitt’s 1919 mission to Russia was the final stage of a process initiated on the eve of the Paris Peace Conference and continued in the first weeks of the Conference, in particular during the sessions of the Supreme Council, also called the Council of Ten. The Allied discourse addressed the vital question of Russia’s place and role in building a lasting, stable international order. The questions: “what to do with Russia?” and “what course of action to adopt towards her?” were accompanied by the dilemma of whether to continue diplomatic non-recognition of Bolshevik rule and pursue an economic blockade and military intervention. Without the participation of Bolshevik Russia, heir to the great empire of the tsars, it seemed impossible to build a new world order. Although racked by revolution, civil war, and economic chaos, Russia still held the key to establishing a lasting world peace.

PL

Misja Williama Bullitta z 1919 r. do Rosji była ostatnim etapem procesu zainicjowanego w przeddzień konferencji pokojowej w Paryżu i kontynuowanego w pierwszych tygodniach jej trwania, w trakcie m.in. obrad Rady Dziesięciu. Dyskurs aliantów dotyczył kluczowego pytania o miejsce i rolę Rosji w budowaniu trwałego stabilnego ładu międzynarodowego. Pytaniom: „co zrobić z Rosją?”, „jaki tryb postępowania przyjąć wobec niej?”, towarzyszyły problemy dyplomatycznego nieuznawania rządów bolszewickich, prowadzenia blokady gospodarczej oraz interwencji zbrojnej. Bez udziału Rosji, spadkobierczyni wielkiego carskiego imperium, nie wydawało się możliwe zbudowanie nowego porządku światowego. Rosja, choć targana rewolucją, wojną domową, ekonomicznym i gospodarczym chaosem, nadal stanowiła klucz do ustanowienia trwałego pokoju światowego.

5

Początki Polski niepodległej w świetle spuścizny dokumentacyjnej Ignacego Jana Paderewskiego

67%

Krochmal A.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2020

|

vol. 27

243-261

EN

Ignacy Jan Paderewski (1860–1941), one of the architects of Polish independence and a world-renowned pianist, left behind an invaluable documentary legacy. It is scattered in over 20 archives and other remembrance institutions in Poland and other countries. It comprises biographical materials but above all, documents of almost 60 years of his artistic, political and diplomatic activity. When Paderewski became the head of the National Unity Government in the reborn Poland, he was already a world-famous artist. At the same time, he accepted the position of Minister of Foreign Affairs and Polish delegate to the peace conference in Paris. Over the course of less than a year (from 16 January to 9 December 1919) of activity, he played a key role in the struggle for Polish borders and building the organisational basis for the sovereign Polish state. Enjoying the trust of the leaders of Western powers, including US President Woodrow Wilson, he quickly achieved recognition of Poland as a sovereign state, allied with the Entente. At the Paris conference, supported by Roman Dmowski and historians (Szymon Askenazy, Oskar Halecki, Władysław Konopczyński) and geographers (e.g. Eugeniusz Romer), he fought diplomatic battles for the inclusion of Cieszyn Silesia, Upper Silesia, Eastern Galicia, and the lands of the Prussian partition including Gdańsk, into Poland. His resignation from the post of prime minister did not end his activity for Poland, which he continued as an émigré until his death in 1941.

PL

Ignacy Jan Paderewski (1860–1941), jeden z twórców polskiej niepodległości oraz światowej sławy pianista, pozostawił po sobie bezcenną spuściznę dokumentacyjną. Jest ona rozproszona w ponad 20 archiwach i innych instytucjach pamięci w Polsce i innych krajach. Składają się na nią materiały o charakterze biograficznym, ale przede wszystkim dokumenty z jego niemal 60-letniej aktywności artystycznej, politycznej i dyplomatycznej. Już jako znany w świecie artysta Paderewski stanął na czele rządu jedności narodowej w odradzającej się Polsce. Jednocześnie objął funkcję ministra spraw zagranicznych i delegata polskiego na konferencję pokojową w Paryżu. W ciągu niespełna rocznej działalności (od 16 stycznia do 9 grudnia 1919 r.) odegrał kluczową rolę w walce o polskie granice i w budowie podstaw organizacyjnych niepodległego państwa polskiego. Ciesząc się zaufaniem przywódców mocarstw zachodnich, w tym prezydenta USA Woodrow Wilsona, szybko doprowadził do uznania Polski za niepodległe państwo, sprzymierzone z państwami Ententy. Na konferencji paryskiej, wspierany przez Romana Dmowskiego oraz historyków (Szymona Askenazego, Oskara Haleckiego, Władysława Konopczyńskiego) i geografów (m.in. Eugeniusza Romera) toczył dyplomatyczne boje o włączenie do Polski Śląska Cieszyńskiego, Górnego Śląska, Galicji Wschodniej oraz ziem zaboru pruskiego wraz z Gdańskiem. Jego dymisja z funkcji premiera nie zakończyła aktywności na rzecz Polski, którą prowadził na emigracji aż do śmierci w 1941 r.

6

Początki Polski niepodległej w świetle spuścizny dokumentacyjnej Ignacego Jana Paderewskiego

67%

Krochmal A.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2020

|

vol. 27

243-261

PL

Ignacy Jan Paderewski (1860–1941), jeden z twórców polskiej niepodległości oraz światowej sławy pianista, pozostawił po sobie bezcenną spuściznę dokumentacyjną. Jest ona rozproszona w ponad 20 archiwach i innych instytucjach pamięci w Polsce i innych krajach. Składają się na nią materiały o charakterze biograficznym, ale przede wszystkim dokumenty z jego niemal 60-letniej aktywności artystycznej, politycznej i dyplomatycznej. Już jako znany w świecie artysta Paderewski stanął na czele rządu jedności narodowej w odradzającej się Polsce. Jednocześnie objął funkcję ministra spraw zagranicznych i delegata polskiego na konferencję pokojową w Paryżu. W ciągu niespełna rocznej działalności (od 16 stycznia do 9 grudnia 1919 r.) odegrał kluczową rolę w walce o polskie granice i w budowie podstaw organizacyjnych niepodległego państwa polskiego. Ciesząc się zaufaniem przywódców mocarstw zachodnich, w tym prezydenta USA Woodrow Wilsona, szybko doprowadził do uznania Polski za niepodległe państwo, sprzymierzone z państwami Ententy. Na konferencji paryskiej, wspierany przez Romana Dmowskiego oraz historyków (Szymona Askenazego, Oskara Haleckiego, Władysława Konopczyńskiego) i geografów (m.in. Eugeniusza Romera) toczył dyplomatyczne boje o włączenie do Polski Śląska Cieszyńskiego, Górnego Śląska, Galicji Wschodniej oraz ziem zaboru pruskiego wraz z Gdańskiem. Jego dymisja z funkcji premiera nie zakończyła aktywności na rzecz Polski, którą prowadził na emigracji aż do śmierci w 1941 r.

EN

Ignacy Jan Paderewski (1860–1941), one of the architects of Polish independence and a world-renowned pianist, left behind an invaluable documentary legacy. It is scattered in over 20 archives and other remembrance institutions in Poland and other countries. It comprises biographical materials but above all, documents of almost 60 years of his artistic, political and diplomatic activity. When Paderewski became the head of the National Unity Government in the reborn Poland, he was already a world-famous artist. At the same time, he accepted the position of Minister of Foreign Affairs and Polish delegate to the peace conference in Paris. Over the course of less than a year (from 16 January to 9 December 1919) of activity, he played a key role in the struggle for Polish borders and building the organisational basis for the sovereign Polish state. Enjoying the trust of the leaders of Western powers, including US President Woodrow Wilson, he quickly achieved recognition of Poland as a sovereign state, allied with the Entente. At the Paris conference, supported by Roman Dmowski and historians (Szymon Askenazy, Oskar Halecki, Władysław Konopczyński) and geographers (e.g. Eugeniusz Romer), he fought diplomatic battles for the inclusion of Cieszyn Silesia, Upper Silesia, Eastern Galicia, and the lands of the Prussian partition including Gdańsk, into Poland. His resignation from the post of prime minister did not end his activity for Poland, which he continued as an émigré until his death in 1941.

Refine search results

2 Kwartalnik Historyczny

2 Miscellanea Historico-Archivistica

1 Miscellanea Historico-Iuridica

1 Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

2 Krochmal A.

1 Dziedzic T.

1 Górny M.

1 Marczewska-Zagdańska H.

1 Zawistowska R.

1 2023

3 2020

1 2018

1 2014

Przyłączenie do Austrii po I wojnie światowej części Węgier Zachodnich - utworzenie Burgenlandu

Karty na stół. Geografia i granice nowej Europy po I wojnie światowej

David Lloyd George a sprawa polska na konferencji wersalskiej

Misja Williama Bullitta do Rosji (luty–marzec 1919). Błąd czy nieudana próba pragmatycznego działania?

Początki Polski niepodległej w świetle spuścizny dokumentacyjnej Ignacego Jana Paderewskiego

Początki Polski niepodległej w świetle spuścizny dokumentacyjnej Ignacego Jana Paderewskiego