Search results

1

Сербское богослужение: исторический обзор и современное состояние

100%

Koncarevic K.

Przegląd Wschodnioeuropejski

|

2015

|

vol. 1

11-26

EN

The essay deals with the history of the initiatives for the introduction of the Serbian language in the liturgical service of the Serbian Orthodox Church from 1870-es until the decision of the Holy Synod of Bishops in 1964 which allowed the liturgical service in the modern language. The following part of the essay presents the review of the translations of liturgical books from the first translation of the Liturgy of Saint John Chrysostom by Justin Popovic (1922) until these days. It is concluded that the most eminent Serbian theologians and the commissions of the highest organs of the Church government took part in the translation, and it is by their effort that a considerable number of liturgical books from the corpus of the Orthodox Church has been translated. The essay also points to the fact that the parallel use of the two liturgical languages in the Serbian Orthodox Church has its positive effects, but it also conceals the danger of the erratic marginalization of the traditional liturgical expression.

2

Język liturgiczny jako narzędzie transcendentnego wymiaru człowieka

75%

Warwarko B.

Język. Religia. Tożsamość

|

2022

|

issue 2 B (26)

37-53

PL

Artykuł dotyczy języka liturgicznego, rozumianego zarówno jako mowa werbalna, jak i niewerbalna, który stanowi narzędzie Kościoła katolickiego w sprawowaniu kultu. Artykuł zawiera analizę poszczególnych elementów komunikacji liturgicznej, wskazując na ich znaczenie i możliwości w przeżywaniu komunikacji bosko-ludzkiej, która skutkuje pogłębieniem duchowości człowieka. W ten sposób ukazano język liturgiczny w wymiarze transcendencji człowieka.

EN

The article treats about the liturgical language, understood both as verbal and non-verbal language, which is a tool of the Catholic Church in celebrating of it’s faith. The article contains an analysis of individual elements of liturgical communication, pointing to their significance and possibilities in experiencing divine-human communication, which results in deepening the spirituality of a man.

3

Język liturgiczny słowiańskich Kościołów prawosławnych. Stanowisko wiernych Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego w sprawie języka liturgicznego

63%

Stempa T.

ELPIS

|

2016

|

vol. 18

113-120

PL

Analiza zebranych materiałów z życia Słowiańskich Kościołów prawosławnych, pokazuje, że w niektórych przypadkach język cs. nie jest już aktualnym i zasadnym językiem liturgicznym. Już dawno wprowadzony został bilingwizm lub też język cs. wyparty został przez języki narodowe. Wnikliwa obserwacja sytuacji językowo-liturgicznej w słowiańskich Kościołach prawosławnych pokazuje, że aktualność i zasadność użycia języka cs. jako języka liturgicznego, zależy od kilku czynników. Tak jak w przypadku niekanonicznych Kościołów prawosławnych w Macedonii i na Ukrainie, język cs. zostaje zastąpiony językiem narodowym z powodów czysto nacjonalistycznych. W przypadku Bułgarii i Serbii, czynnikiem wpływającym na zamianę jest traktowanie Kościoła prawosławnego, jako Kościoła narodowego. W przypadku wschodnich, Słowiańskich Kościołów prawosławnych (Białoruś, Polska, Rosja) zmiana językowo-liturgiczna odbywa się najwolniej. Wpływa na to historia Kościołów z okresu XIX i XXI w., temperament i usposobienie Słowian wschodnich. W tym przypadku największym przeciwnikiem języka cs. jest szeroko pojmowana demokracja. Wierni Kościoła prawosławnego w Polsce nadal chcą modlić się w języku cerkiewnosłowiańskim. Warto jest też wspomnieć o tym, że w Kościołach, w których funkcjonuje już język narodowy, język cs. nie został całkowicie wyparty z życia liturgicznego. Powszechny jest bilingwizm językowo-liturgiczny, a w niektórych przypadkach, w szczególności w miejscach z ostoję prawosławia, obserwowany jest powrót do języka cs. (Serbia, Bułgaria).

EN

The analysis of collected materials from the life of the Slavic Orthodox Churches indicates, that in some cases Church Slavonic language is no longer a current or justifiable liturgical language. Bilingualism was introduced or Church Slavonic language was replaced by national languages. A closer investigation into the liturgical language situation in Orthodox Churches reveals that the topicality and the validity of using Church Slavonic language as a liturgical language depends on a few factors. As in the case of the non-canonical Orthodox Churches in Macedonia and Ukraine, the Church Slavonic language has been replaced by national languages for nationalistic reasons. In the case of Bulgaria and Serbia, the main factor that has influenced this change is treating Orthodox Church as a national church. In Eastern Slavonic Orthodox Churches (Belarus, Poland and Russia), changing the liturgical language has occurred at a slow pace. The history of churches in XIX and XXI century, the temper and character of Eastern Slavs have had an influence on this. In this case, the biggest opponent of the Church Slavonic language is democracy in a broad sense. Orthodox Christians in Poland still want to pray in the Church Slavonic language. It is worth mentioning, that in churches, where the national language is used, Church Slavonic language has not been completely removed from liturgical life. Bilingualism of liturgical languages is common and in some cases, when the place is considered as backbone for the Orthodox Church, reversion to Church Slavonic language has been noted (Serbia, Bulgaria).

4

The Post-Vatican II Roman Missal in English: A Preliminary Comparison of Two English Translations

63%

Pskit W.

Roczniki Humanistyczne

|

2019

|

vol. 67

|

issue 11: Anglica

47-60

EN

Following the Second Vatican Council the Roman Catholic liturgy has undergone significant changes. One of them is the shift towards the vernacular as the language of liturgy. First of all, the post-conciliar liturgical reform resulted in a considerable reduction in liturgical texts. Secondly, the shift towards the vernacular entailed further changes, including substantial departure of some translations (e.g. English or German) from the original Latin text of the socalled editio typica of Paul VI’s Missal. This paper is concerned with the differences between the two English translations of the postconciliar Roman Missal (1969/1970), i.e. the 1973 version and the currently used 2010 translation. The analysis has a preliminary character as it deals with selected parts of the Roman Missal in English. The paper focuses on the major differences at the levels of lexis and grammatical structure and it seeks to demonstrate how two radically opposing approaches to the translation of the language of worship contribute to the emergence of texts that significantly differ in their content, style and emphasis.

PL

Po Vaticanum II doszło do istotnych zmian w obrzędach Mszy św. sprawowanej według rytu rzymskiego. Należy do nich z pewnością odejście od łaciny i przejście na języki narodowe w liturgii. Jeśli chodzi o warstwę werbalną to, w pierwszym rzędzie, doszło do znacznej redukcji ilościowej tekstów liturgicznych (w porównaniu to tekstów sprzed reformy liturgicznej po Soborze Watykańskim II). Drugi wymiar zmiany na płaszczyźnie językowej – będący w pewnej mierze konsekwencją odejścia od uniwersalizmu łaciny – to daleko posunięte rozbieżności między oryginalnym tekstem, tzw. editio typica, zreformowanego Mszału Rzymskiego (1969/1970) a jego tłumaczeniami na niektóre spośród języków narodowych (np. angielski, niemiecki). W niniejszym opracowaniu omówione są wybrane fragmenty tekstów mszalnych wskazujące na różnice między dwoma przekładami angielskimi, tj. wersją z 1973 r. (będącą w użyciu przez prawie 40 lat) oraz nowym tłumaczeniem z 2010 r. Analiza ma charakter wstępnego badania i skupia się na różnicach leksykalnych, morfologicznych i składniowych. Nawet tak wyrywkowe porównanie pozwala dostrzec dwie rozbieżne tendencje w podejściu do przekładu tekstów na potrzeby kultu chrześcijańskiego, skutkujące tekstami, które w istotnej mierze różnią się pod względem treści, stylu i emfazy.

5

„Język, który odsłania”. Funkcja fatyczna języka w przestrzeni katechetycznej

63%

Kurzydło D.

Colloquia Theologica Ottoniana

|

2021

|

vol. 37

129-148

EN

Research on religious language is an important contribution to the development of catechetics, which deals with scientific reflection on the education of Christians and initiating them into the living faith of the Church. Religious language is not a separate type of language but consists of the ability to communicate with others in such a way that they understand the truths concerning eternal life. An important task in this process is performed by catechesis, through which the proclamation of faith can touch people in their daily existence. Thanks to catechesis, Christians not only have a better understanding of what a symbolic, narrative, and doctrinal language is, but they also learn how to think in this language. The present article is devoted to the phatic function of language in catechesis. This function concerns the possibility of establishing connections and deepening the ties between participants in catechetical discourse and during the upbringing process. The author tries to justify the importance of the phatic function in the catechetical space and indicate its importance in the implementation of various catechetical tasks. The paradigm of Jesus’ pedagogy shows that catechesis is primarily about the language of encounter and the language of events, based on which God can continue the history of salvation. Catechetical language allows people to understand how human existence reveals God’s presence. Building mature bonds is not easy in a situation where society does not have the appropriate social competences. Thus, there is a need for well-thought-out catechesis, communicative catechists, and new ideas for the use of language in the catechetical space that reveal God’s kingdom among people.

PL

Badania nad językiem religijnym stanowią ważny wkład w rozwój katechetyki, która zajmuje się naukową refleksją nad wychowaniem chrześcijan oraz wtajemniczeniem ich w żywą wiarę Kościoła. Język religijny nie stanowi odrębnego rodzaju języka, ale polega na umiejętności komunikowania współczesnemu człowiekowi w sposób dla niego zrozumiały prawd, które dotyczą życia nadprzyrodzonego. Ważne zadanie w tym procesie pełni katecheza, dzięki której przepowiadanie wiary ma dotknąć człowieka w jego codziennej egzystencji. Dzięki katechezie chrześcijanie nie tylko lepiej rozumieją, czym jest język symboliczny, narracyjny, a także doktrynalny, lecz uczą się myśleć w tym języku. Artykuł ten poświęcony jest fatycznej funkcji języka w katechezie. Funkcja ta dotyczy możliwości nawiązania więzi i jej pogłębiania między uczestnikami katechezy i procesu wychowania. Autor stara się uzasadnić znaczenie funkcji fatycznej w przestrzeni katechetycznej i wskazać jej znaczenie w realizacji różnych zadań katechetycznych. Wzór pedagogiki Jezusa pokazuje, że w katechezie jest obecny przede wszystkim język spotkania i język wydarzeń, na kanwie których Bóg może kontynuować historię zbawienia. Język katechetyczny pozwala ludziom być blisko ludzkiej egzystencji, a tym samym objawia obecność Boga. Budowanie dojrzałych więzi nie jest sprawą łatwą w sytuacji, kiedy społeczeństwo nie posiada odpowiednich kompetencji społecznych. Tym bardziej potrzeba mądrej katechezy, komunikatywnych katechetów oraz wartościowych pomysłów na użycie w przestrzeni katechetycznej języka, który odsłania Boże królestwo wśród ludzi.

6

Części zmienne Mszy św. w przekładzie: wybrane kolekty w dwóch angielskich wersjach Novus Ordo Missae

62%

Pskit W.

Poznańskie Spotkania Językoznawcze

|

2017

|

issue 34

125-140

EN

The paper is concerned with the translation of Roman Catholic liturgical texts. It presents the historical background of the post-conciliar liturgical reform involving a significant change in the language of liturgy: the shift from Latin to the vernacular. It also discusses Church documents that guided the translation of Paul VI’s Missal into vernaculars. The main part of the paper is devoted to a comparison of the two English translations of the reformed Roman Missal, i.e. the 1973 and 2010 versions, with a particular focus on the selected collects. It is demonstrated that while the earlier translation moves away from the hieratic nature of liturgical language, the more recent version attempts to return to the sacral style. In conclusion, it also reflects on whether the relevant translations truly implement what the Second Vatican Council postulates with respect to liturgy.

PL

Artykuł dotyczy przekładu tekstów liturgii rzymskokatolickiej. Przedstawia tło historyczne posoborowej reformy liturgicznej, której istotnym elementem była zmiana języka celebracji z łaciny na języki narodowe. Omawia również dokumenty Kościoła, które stanowiły podstawę dla dokonywanych przekładów mszału Pawła VI. Główną część artykułu stanowi porównanie dwóch różnych wersji mszału rzymskiego w przekładzie na język angielski, tj. wersji z 1973 roku oraz 2010 roku, ze szczególnym uwzględnieniem wybranych kolekt. Opracowanie wskazuje, że o ile wcześniejsze tłumaczenie angielskie odchodzi od hieratycznej natury języka liturgii, nowszy przekład stanowi próbę powrotu do stylu sakralnego. Wnioski zawierają też krótką refleksję na temat realizacji postanowień Soboru Watykańskiego II w odniesieniu do liturgii w kontekście omówionych w artykule angielskich wersji tekstów mszalnych.

7

Saint Ambrose of Milan and the establishment of Christianity within the conventions of the new language for the Christians

51%

Zajc N.

Vox Patrum

|

2014

|

vol. 61

157-169

PL

Autor artykułu chce ukazać ortodoksyjny kontekst, będący efektem orzeczeń soborowych, traktowany jako pewien ekumeniczny aspekt myśli teologicznej św. Ambrożego, który milcząco wymuszał jednoczesne korzystanie z Zachodniej i Wschodniej tradycji liturgicznej. Pozycja Ambrożego jako biskupa Mediolanu, który głęboko rozpatrywał problemy dotyczące „nowego” języka chrześcijańskiego używanego w liturgii, a także problem historii Kościoła i liturgii, pozwoliła mu bezpośrednio wpływać na poprawę stosunków między Niceą Wschodu i Zachodu. Jego hymny, osobiste pisma i traktaty odzwierciedlały dogmatyczne, językowe i ikonograficzne trudności tworzenia się państwa chrześcijańskiego: od Nicei do Trullo (lub od Konstantyna Wielkiego do Justyniana II), przez które Bizancjum weszło ostatecznie w niezwykle trudny okres ikonoklazmu (w latach 711-843).

Refine search results

1 Colloquia Theologica Ottoniana

1 ELPIS

1 Język. Religia. Tożsamość

1 Poznańskie Spotkania Językoznawcze

1 Przegląd Wschodnioeuropejski

1 Roczniki Humanistyczne

1 Vox Patrum

2 Pskit W.

1 Koncarevic K.

1 Kurzydło D.

1 Stempa T.

1 Warwarko B.

1 Zajc N.

1 2022

1 2021

1 2019

1 2017

1 2016

1 2015