Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Authors help
Years help

Results found: 68

first rewind previous Page / 4 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  nauczanie religii
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 4 next fast forward last
PL
Artykuł niniejszy przedstawia działania organów władz państwa komunistycznego w Polsce dotyczące problemu katechizacji na terenie diecezji płockiej w okresie apogeum, a następnie stopniowego upadku systemu stalinowskiego w latach 1950-1956. Okres ten charakteryzował się utrudnianiem, ograniczaniem, a potem usunięciem nauki religii ze szkół. Po tym fakcie katechizacja dzieci i młodzieży szkolnej odbywała się w kościołach, kaplicach i domach prywatnych. Artykuł prezentuje konkretne kierunki, przykłady oraz metody działań władz komunistycznych związanych ze zwalczaniem nauki religii w szkołach diecezji płockiej. Przedstawia walkę duchowieństwa oraz wiernych Kościoła katolickiego o utrzymanie nauczania religii w szkole. W artykule wykorzystano źródła archiwalne z zasobów Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie i Bydgoszczy, Archiwum Akt Nowych w Warszawie oraz Archiwów Państwowych w Mławie, Płocku, Pułtusku i Milanówku, a także wydawnictwa źródłowe. Oprócz źródeł archiwalnych do pisania artykułu pomocna była literatura naukowa (książki i artykuły z czasopism naukowych) dotycząca analizowanego problemu. Temat niniejszego artykułu wymaga dalszych pogłębionych i szczegółowych badań naukowych, np. ustalenia dokładnej liczby księży oraz katechetów świeckich zwalnianych ze szkół w czasach stalinizmu w diecezji płockiej.
EN
The article presents the policy of the communist authorities to the teaching of religion.
PL
Celem niniejszego artykułu jest ukazanie możliwości, ograniczeń i wyzwań związanych z realizacją edukacji regionalnej polskiej młodzieży w nauczaniu religii. Podjęte analizy koncentrują się wokół zainspirowania młodzieży do poznawania problemów społeczności regionalnej i dziedzictwa kulturowego regionu oraz przygotowania jej do chrześcijańskiego zaangażowania w działania społeczno-kulturowe. Kolejno zostały opisane następujące zagadnienia: istota edukacji regionalnej w polskiej szkole, miejsce i rola edukacji regionalnej w nauczaniu religii, realizacja edukacji regionalnej na lekcjach religii w gimnazjum i w liceum. Wszystkie te problemy zostały ukazane na tle polskiej literatury pedagogicznej i katechetycznej, i jedynie w odniesieniu do młodzieży. Pozwoliły dostrzec złożoność i wieloaspektowość edukacji regionalnej młodzieży w nauczaniu religii. W podsumowaniu wyprowadzono niektóre wnioski i postulaty katechetyczne.
PL
W odniesieniu do zagadnienia oceny pracy nauczyciela religii – katechety aktami o podstawowym znaczeniu są: ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (ze zmianami), rozporządzenie MEN z dnia 2 listopada 2000 r. w sprawie kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczyciela, trybu postępowania odwoławczego oraz składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego, rozporządzenie MEN z dnia 3 sierpnia 2000 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego
7
Content available remote

Zasady awansu zawodowego nauczycieli religii

70%
PL
Okres po II wojnie światowej charakteryzuje się powstaniem społeczności międzynarodowej opartej na poszanowaniu podstawowych praw człowieka, mających swoje źródło w przyrodzonej godności osoby ludzkiej. Prawa te zostały zagwarantowane w wielostronnych umowach międzynarodowych dotyczących ochrony praw człowieka i stały się instrumentem tworzenia pokojowych warunków życia społecznego w państwach, które wchodzą w skład społeczności międzynarodowej. Wyznaczają one pewne standardy międzynarodowe, dotyczące także prawa człowieka do kształcenia i wychowania zgodnego z własnym światopoglądem, w tym również światopoglądem religijnym.
EN
In many countries religious education takes place within the public education system. At the same time there is a debate on legitimacy of such a solution. Increasingly, there are voices calling for the removal of religious education from public schools. Particular pressure is exerted on the confessional model of religious education, which taught religious truths of faith, liturgy, moral principles, of one religious community. This article is a polemic with these opinions. It shows the arguments for the presence of Catholic religious education in public school. These arguments relate primarily to non-religious function of teaching religion, such as the transmission of objective knowledge, forming social attitudes and help in finding the meaning of life. Even with these reasons, Catholic religious education should take place in the state education system.
PL
W wielu krajach świata edukacja religijna odbywa się w ramach państwowego systemu oświaty. Jednocześnie toczy się dyskusja nad zasadnością takiego rozwiązania. Coraz częściej pojawiają się głosy wzywające do usunięcia nauczania religii z państwowej szkoły. Szczególna presja wywierana jest na konfesyjny model edukacji religijnej, w którym przedmiotem nauczania religii są prawdy wiary, liturgia, zasady moralne jednej wspólnoty wyznaniowej. W tym artykule podjęto polemikę z tymi opiniami i ukazano argumenty przemawiające za obecnością katolickiej edukacji religijnej w szkole publicznej. Zastosowana argumentacja dotyczyła przede wszystkim pozareligijnych funkcji, jakie pełni nauczanie religii. Analizie poddano przekaz obiektywnej wiedzy, formowanie postaw społecznych oraz pomoc w odnalezieniu sensu życia. Wykazano, że choćby z tych względów, katolicka edukacja religijna powinna mieć miejsce w państwowym systemie oświaty.
EN
In this article many crucial guidelines regarding catechisation that were taken from General Directory for Catechesis were analyzed and compared to statutes of Te Archidiocese Synod of Warmia. Tis text mentions problems with the first process of transmitting of the gospel and initial catechesis, forms of regular catechesis as well as relations between catechesis and religious education in schools. It also rises issues such as: adjusting catechesis to age groups, disabled peoples’ needs and catechists’ formation. Finally, there are conclusions and postulates, formed according to a previously conducted research.
PL
Analizie poddano wiele istotnych zaleceń dotyczących katechizacji, które formułuje Dyrektorium Ogólne o Katechizacji oraz porównano je ze statutami I(XIV) Synodu Archidiecezji Warmińskiej. W artykule przedstawiono problematykę pierwszego głoszenia Ewangelii i katechezy inicjacyjnej, opisano formy katechezy stałej oraz relację katechezy i szkolnego nauczania religii, zaprezentowano kwestie związane z dostosowaniem katechezy do wieku katechizowanych i wymagań osób niepełnosprawnych, przedstawiono także zalecenia dotyczące formacji do posługi katechetycznej. Wskazano też brak odniesienia do niektórych problemów. Na zakończenie, w oparciu o przeprowadzone badania, sformułowano wnioski i postulaty.
EN
Te author depicts genesis of Te Catechetical Directory of the Catholic Church in Poland , which is created in accordance with guidelines from General Directory for Catechesis (1997). Aſter covering the editorial board and works on the document, he presents its structure and main topics. Te article emphasises the specifics of Polish catechistic reality and the reference to it included in DOK. Finally, it notices the role which Polish Directory played in Polish modern day catechesis.
PL
Autor w artykule przedstawia genezę polskiego dyrektorium katechetycznego opracowanego zgodnie ze wskazaniami zawartymi w „Dyrektorium ogólnym o katechizacji” z roku 1997. Po przybliżeniu zespołu autorów dyrektorium i prac redakcyjnych nad dokumentem, omawia jego strukturę i zasadnicze treści. Podkreśla specyfikę rzeczywistości katechetycznej w Polsce i odniesienie do niej założeń zawartych w DOK. Na koniec określa rolę, jaką polskie dyrektorium odegrało we współczesnej polskiej katechezie.
PL
W czterostopniowym systemie awansu zawodowego nauczycieli powoływane są komisje, których zadaniem jest obiektywna ocena nauczycieli. W komisjach wiodącą rolę powinni spełniać eksperci, bowiem to oni muszą zadbać o jednolitość kryteriów i sposobu oceniania dorobku zawodowego nauczycieli. To zaś wymaga fachowego przygotowania, wiedzy merytorycznej w zakresie specjalności, jaką reprezentuje nauczyciel, umiejętności pracy w zespole i stosowania się do przepisów prawnych dotyczących procedury awansu nauczycieli. Ten wymóg dotyczy również ekspertów w zakresie nauczania religii jako specyficznej formy katechezy , która na dobre zadomowiła się w tym uprzywilejowanym środowisku rozwoju młodego człowieka . Tym bardziej, że katecheci są nieustannie motywowani do stałej formacji i z natury swojego posłannictwa korzystają z możliwości awansu na najwyższy stopień w hierarchii nauczycielskiej. Ponieważ nie ma odrębnych zapisów prawnych, które regulowałyby powoływanie i funkcjonowanie ekspertów katechetycznych, warto więc zapytać, jak przedstawiają się obowiązujące przepisy w tej materii?
13
61%
PL
W artykule zostały przedstawione najważniejsze zmiany dotyczące awansu zawodowego nauczycieli, które zostały wprowadzone w Karcie Nauczyciela, i które dotyczą również nauczycieli religii rzymskokatolickiej.
EN
In most European countries religion is taught within the frames of the system of public education, although the status of the teaching is different in different countries. In the face of dynamic cultural changes, to which modern European societies are subject, ever more often discussion is launched on the shape of religion teaching. Also in Poland the conception of religion teaching is constantly looked for, and attempts are made to define its relation to parish catechesis. In this context the models of religion teaching existing in Europe have been subjected to analysis. The aim of the present article is answering the questions: what models of religion teaching are most frequently used in Europe and what are their characteristic features? Taking into consideration the criterion of confession, confessional and non-confessional models are distinguished. With respect to the level of realization of the catechetical function and the function of school the former ones are divided into two categories: catechetical-evangelizing and informational-educational. Non-confessional models, in turn, are systematized in three groups: Christian – the supra-confessional model, religious studies and interreligious model.
EN
This article addresses the question of the sufficiency of the guarantees for religious upbringing in current Polish law. Parents have a natural right to take action in shaping the psychological, mental, spiritual, moral, philosophical and religious development of their children. This is rightly reflected in the Polish constitutional regulations, which prevent imposing patterns of upbringing and shaping children’s attitudes and convictions against the will of their parents. Likewise, the provisions of the international agreements for the protection of human rights are usually not confined to general guarantees of the freedom of thought, conscience and religion of every person. They often protect parents’ rights over their children’s moral and religious upbringing. The Polish primary and secondary legislation in line with these standards. Irrespective of their religion, everyone is ensured the opportunity to receive religious education at school. It can thus be concluded that the right of parents to the religious upbringing of their children is afforded relatively broad protection in Poland. Its possible limitations may be due to improper application of the law. This issue, however, deserves a separate analysis.
PL
Celem niniejszego artykułu jest odpowiedź na pytanie o wystarczalność gwarancji wychowania religijnego w obowiązującym prawie polskim. Rodzice mają naturalne prawo podejmowania działań zmierzających do ukształtowania swoich dzieci pod względem psychicznym, umysłowym, duchowym, moralnym, światopoglądowym i religijnym. Słusznie znalazło to odzwierciedlenie w polskich przepisach konstytucyjnych, które uniemożliwiają narzucanie wzorców wychowawczych, kształtowanie postaw i przekonań dzieci wbrew woli rodziców. Również postanowienia umów międzynarodowych poświęconych ochronie praw człowieka nie ograniczają się z reguły do generalnego zagwarantowania wolności myśli, sumienia i religii każdemu człowiekowi. Zawierają też zazwyczaj postanowienia chroniące prawo rodziców do decydowania o kierunku wychowania moralnego i religijnego swego potomstwa. W zgodzie z tymi standardami ukształtowano przepisy polskich ustaw oraz wydanych na ich podstawie aktów wykonawczych. Niezależnie od wyznania wszystkim zapewniono w szczególności możliwość korzystania z nauczania religii w szkołach. Można więc stwierdzić, że prawo rodziców do religijnego wychowania swych dzieci korzysta w Polsce z dość szerokiej ochrony. Jej ewentualne niedostatki mogą wynikać z niewłaściwego stosowania prawa. Kwestia ta zasługuje jednak na osobną analizę.
PL
Republika Litewska po odzyskaniu niepodległości włączyła się w system międzynarodowy, nawiązując stosunki bilateralne. Wśród partnerów nie mogło zabraknąć Stolicy Apostolskiej. Po negocjacjach w dniu 5 maja 2000 r. w Wilnie nastąpilo podpisanie trzech układów między Stolicą Apostolską a Republiką Litewską: 1) o współpracy w obszarze edukacji i kultury, 2) o prawnych aspektach wzajemnych relacji, i 3) o duszpasterstwie wojskowym.
EN
Violence in the Bible (Gen 4-11) encountered in selected religious education textbooks The article attempts an analysis of selected religious education student textbooks and of methodology guides for teachers published after 2001 based on their interpretation of the biblical verses from Genesis 4-11. The pericopes under consideration describe the process of the spread of evil, which is manifested in subsequent acts of violence perpetrated by men, as well as reveal God who comes to rescue. The analysis of religious education materials is conducted from the perspective of the following three hermeneutic principles: historical/literary, theological, and existential. Słowa kluczowe: Biblia, nauczanie religii, katecheza, przemoc, podręczniki 1 Katarzyna Lemek - dr nauk teologicznych, adiunkt na Uniwersytecie Szczecińskim, e-mail: katarzyna.lemek@usz.edu.pl.
PL
W artykule podjęto próbę analizy wybranych podręczników do nauczania religii dla ucznia i przewodników metodycznych dla katechety wydanych po 2001 roku, pod kątem dokonanego w nich procesu interpretacji tekstów biblijnych z Księgi Rodzaju 4-11. Omawiane perykopy opisują proces rozpowszechniania się zła, czego przejawem są kolejne akty przemocy, jakich dopuszcza się człowiek, oraz ukazują Boga, który przychodzi z pomocą. Materiały katechetyczne zostały przestudiowane pod kątem trzech reguł hermeneutycznych: zasady historyczno-literackiej, teologicznej, egzystencjalnej.
PL
Autor przedstawia obowiązujący od 6 kwietnia 2000 r. nowy system awansu zawodowego. Rozpoczynając pracę w szkole katecheta staje się nauczycielem stażystą, potem kontraktowym, mianowanym, a wreszcie może uzyskać stopień nauczyciela dyplomowanego.
EN
Contrary to popular opinions, teaching philosophical subjects is not ideologically neutral. Currently, philosophy is characterized by theoretical pluralism (the base of contemporary civilizational trends) which assumes that basic philosophical orientations, trends and positions are of the same value. Neither in the whole history of philosophy nor nowadays any criteria on the basis of which the superiority/inferiority of one philosophical formation over another could be clearly determined have been formed (apart from direct rejection of extreme cases of ideological orientations leading to such ideologies as the totalitarian one). It also applies to religious formations where the truth is believed to be in the act of faith, not in arguments based on knowledge. Meanwhile, in Polish school education Catholic worldview is being given preference (the lack of general philosophical education, clearly evident institutional obstacles to organize ethics classes). Almost compulsory school classes where religion (no matter which one) is taught is not in conformity with the modern worldview and cultural paradigm (compare e.g. the contemporary phenomenon of multi- and transreligiousness). The theoretical dispute about educational ideas, in the situation where the adoption of socially acceptable solutions is a must, has become an ideological dispute. Dominance of the Catholic worldview in school education is legitimate only on the grounds of tradition and socio-cultural interests of a given religious formation (the category of interest having priority over the category of socio-philosophical truth). The inadequacy of educational solutions in relation to the cultural truth of the current historical period is one of the causes of the present crisis of education in Poland. The analysis of possible solutions to the dispute about the ideology in education is becoming of great importance. One of the solutions is to introduce compulsory and universal philosophical education in Polish schools (an example of the nation’s cultural interest having priority over the interests of one religious formation).
PL
Wbrew powszechnie panującym opiniom nauczanie przedmiotów filozoficznych nie jest światopoglądowo obojętne. Obecnie w filozofii występuje pluralizm teoretyczny (podstawa współczesnychtrendów cywilizacyjnych), zakładający równocenność podstawowych orientacji filozoficznych, nurtów i stanowisk. Jak w całym okresie dziejów filozofii, tak i obecnie nie sformułowano kryteriów, na podstawie których można by jednoznacznie wykazać wyższość/niższość jednej formacji filozoficznej nad inną (poza oczywistym odrzuceniem skrajnych przypadków orientacji ideowych, które prowadzą np. do ideologii totalitarnych). Dotyczy to również formacji religijnych, dla których prawda leży po stronie aktu wiary, a nie argumentu wypływającego z wiedzy. Teoretyczny spór o idee edukacyjne w warunkach nakazu przyjęcia rozwiązań społecznie akceptowanych stał się sporem o charakterze ideologicznym. Dominacja światopoglądu katolickiego w edukacji szkolnej legitymizowana jest jedynie tradycją i interesem społeczno-kulturowym tej formacji religijnej (kategoria interesu wyższa od kategorii prawdy społeczno-filozoficznej). Nieadekwatność przyjętych rozwiązań edukacyjnych wobec kulturowej prawdy obecnego okresu dziejowego jest jedną z przyczyn współczesnego kryzysu edukacji w Polsce. Istotna staje się analiza możliwości rozwiązania sporu o ideologię w edukacji. Jako jedną z propozycji jego rozwiązania przedstawia się propozycję wprowadzenia w polskiej szkole obowiązkowej, powszechnej edukacji filozoficznej (przykład interesu kulturowego narodu wyższego od interesu jednej formacji religijnej).
PL
Piąta rocznica zakończenia prac Synodu i ukazania się drukiem dokumentów synodalnych jest sprzyjającą okolicznością do pogłębionej refleksji na temat znajomości wskazań i przypomnienia najważniejszych jego założeń. Podczas obrad synodalnych trwała ożywiona dyskusja m.in. nad katechezą i dostosowaniem jej do zmieniającej się sytuacji Kościoła warmińskiego i powszechnego, co znalazło odzwierciedlenie w dokumentach synodalnych. Okres pięciu lat wydaje się wystarczająco długi, aby ocenić stan znajomości dokumentu i realizacji wskazań w nim zawartych. Stąd podjęto badania, na podstawie których możliwe było sprawdzenie recepcji tego dokumentu wśród nauczycieli religii, zatrudnionych na terenie archidiecezji warmińskiej.
EN
The fifth anniversary of the completion of the work of the Synod and the appearance of Synod's documents is a good occasion for a profound reflection on the knowledge of indications and for reminding of its most important objectives. During the Synod a lively discussion took place, among other things, on the catechesis and adapting it to the changing situation of the Warmia and universal church, as it was reflected in the documents of the Synod. A period of five years seems long enough to assess the state of knowledge of the document and the implementation of its directions. Therefore, it becomes also a useful opportunity to check the reception of this document among religious teachers employed in the Archdiocese of Warmia.
first rewind previous Page / 4 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.