Search results

1

Частеречная транспозиция как пример грамматики в словаре (на примере словенского языка)

100%

Желе [Žele] А. A.

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

|

2017

|

vol. 52

EN

Conversion as an example of grammar in a dictionary (as exemplified by Slovene)Conversion in Slovene and other Slavic languages is not merely a marginal phenomenon. It spreads mainly with the borrowing of new lexicon. In so far as the borrowed lexicon remains indeclinable even after it has been borrowed, it preserves or extends the syntactic possibilities and therefore the conversion possibilities in the recipient language as well. As a new lexicalization, conversion depends on the possibilities of a shift from one syntactic role to another – and in this regard, it can be complete or incomplete/partial. Examples of complete conversion are bomba film ‘a bomb movie’ (< Film je bomba < bomba < avto bomba – < The movie is the bomb ‘very successful’ < a bomb ‘surprise’ < a car bomb ‘an explosive’), vikend hiša ‘a weekend house’ (hiša kot vikend < Hiša je vikend ‘počitniška’ < hiša vikend < vikend ‘prost konec tedna’ – a house as a weekend house < The house is a weekend ‘vacation’ house < weekend house < weekend ‘the end of the week’), as opposed to vikendhiša ‘a weekendhouse’ (< hiša za vikend ‘a house for the weekend’), and veliko hiš ‘many houses’ (→ veliko govori ‘s/he has many stories to tell’), which are not formed by conversion. An example of incomplete conversion is zakon ‘the law’ (a full conversion would also render usage like *zakon film ‘a law film’, which is not (as yet) attested; the conversation has only gone as far as Film je zakon ‘zelo dober’ < zakon ‘pravilo’ < zakon ‘pravni predpis’ – The movie is the law ‘very good’ < a law ‘a rule’ < a law ‘a legal act’), as opposed to formations not created through conversion, which nevertheless might also feature a noun as the first part of the compound, e.g., golfigrišče ‘golfcourse’ (< igrišče za golf ‘a course for playing golf’, whereas the base *Igrišče je golf. ‘The course is golf.’ is nonsensical). The same holds true for the interjection in horukpoezija ‘oomphpoetry,’ which also was not formed by conversion. Conversion is therefore the final stage in the process of the formation of a new lexeme: degrammaticalization of a particular word form > lexicalization > conversion. What conversion, univerbation, and homonymy have in common in the case of existing vocabulary and its use, is the economy of language in the sense that a particular expression is semantically utilized to its maximum. The expression – syntax – meaning relationship within a given lexeme, along with conversion as a grammatical occurrence, can be presented most thoroughly in a dictionary. Konwersja jako przykład gramatyki w słowniku (na przykładzie języka słoweńskiego)Konwersja w słoweńskim i innych językach słowiańskich nie jest zjawiskiem marginalnym; spotyka się ją coraz częściej, przede wszystkim za sprawą zapożyczania nowej leksyki. Kiedy leksyka ta pozostaje nieodmienna zarówno w języku oryginalnym, jak i docelowym, przyczynia się do zachowania i rozszerzenia możliwości składniowych, a zatem także możliwości konwersji w języku dokonującym zapożyczenia. Jako leksykalizacja konwersja jest zależna od potencjału zmiany jednej roli syntaktycznej w inną – i z tego punktu widzenia może być pełna lub niepełna/częściowa. Przykładami pełnej konwersji są: bomba film ‘bombowy film’ (< Film je bomba < bomba < avto bomba – Film jest bomba ‘cieszy się dużym powodzeniem’ < bomba ‘coś niespodziewanego’ < auto bomba ‘środek wybuchowy’), vikend hiša ‘domek letniskowy’ (hiša kot vikend < Hiša je vikend ‘počitniška’ < hiša vikend < vikend ‘prost konec tedna’ – dom jako domek letniskowy < Ten dom jest domkiem letniskowym. < domek letniskowy < weekend ‘po prostu koniec tygodnia’) w odróżnieniu od vikendhiša ‘dom na weekend’ (< hiša za vikend ‘dom na weekend’) i veliko hiš ‘wiele domów’ (→ veliko govori ‘dużo mówi, ma dużo do powiedzenia’), które nie powstały w wyniku konwersji. Przykładem niepełnej konwersji jest zakon ‘prawo’ (nie jest (jak dotąd) możliwe powiedzenie *zakon film ‘prawo film’, proces konwersji osiągnął etap Film je zakon ‘zelo dober’ < zakon ‘pravilo’ < zakon ‘pravni predpis’ – Film jest prawo ‘bardzo dobry’ < prawo ‘prawidło’ < prawo ‘przepis prawny’) w odróżnieniu od konstrukcji nieutworzonych za pomocą konwersji, które tym niemniej mogą także rozpoczynać się od rzeczownika, np. golfigrišče ‘pole golfowe’ (< igrišče za golf ‘pole do gry w golfa’, nie ma natomiast sensu zdanie *Igrišče je golf. ‘Pole jest golfem.’). Podobnie rzecz ma się z konstrukcją z wykrzyknikiem horukpoezija ‘hej-ho poezja, poezja zagrzewająca do wspólnej pracy’. Konwersja jest zatem ostatnim stadium procesu tworzenia nowego leksemu: degramatykalizacja > leksykalizacja > konwersja. Konwersję, uniwerbizację i homonimię w odniesieniu do zastanego słownictwa łączy to, że przyczyniają się one do ekonomii języka, pozwalając na maksymalne semantyczne wykorzystanie danego wyrażenia. Relację w obrębie danego leksemu między ekspresją, składnią i znaczeniem oraz konwersję jako zjawisko gramatyczne można przedstawić w najpełniejszy sposób w słowniku.

2

Korpusy równoległe a język i społeczeństwo, czyli o znaczeniu, praktycznym zastosowaniu i perspektywach rozwoju lingwistyki korpusowej (na przykładzie korpusów równoległych polsko-ukraińskiego i polsko-rosyjskiego)

63%

Tymoshuk R.

Językoznawstwo

|

2019

|

vol. 13

203-212

EN

This article discusses issues regarding the role of corpus linguistics and interdisciplinary research in contemporary linguistics. The possibilities of using multilingual digital resources in linguistic research have been discussed and examples of the use of parallel corpora in research on modern vocabulary and phraseology of Slavic languages have been presented. It is concluded that nowadays, in times when the need to apply natural language mechanisms in information and computer systems and human-computer interaction is growing, it is necessary to develop resources and language processing tools to effectively overcome language barriers. This will allow for closer cooperation between researchers representing different sciences.

PL

Artykuł porusza kwestie dotyczące roli lingwistyki korpusowej oraz badań interdyscyplinarnych we współczesnym językoznawstwie. Omówione zostały możliwości zastosowania wielojęzycznych zasobów cyfrowych w badaniach lingwistycznych. Przedstawiono przykłady wykorzystania korpusów równoległych w badaniach nad współczesnym słownictwem i frazeologią języków słowiańskich. Rozważania prowadzą do wniosku, że obecnie, gdy coraz bardziej rośnie zapotrzebowanie na zastosowanie mechanizmów języka naturalnego w systemach informacyjno-komputerowych oraz interakcji człowiek–komputer, konieczny jest rozwój zasobów i narzędzi do przetwarzania języka umożliwiających skuteczne pokonywanie barier językowych. Pozwoli to na bliższą współpracę między badaczami repezentującymi różne nauki.

3

Teksty przedwyborczej propagandy politycznej

51%

Pančíková M., Ostravská univerzita

Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców

|

2013

|

vol. 20

PL

Wybory do Sejmu na Słowacji – porównanie z wyborami w Polsce; prace o języku polityki – polskie, słowackie, czeskie i inne; dawna i dzisiejsza propaganda polityczna dotycząca wyborów; środki propagacji (billboardy, TV, radio, prasa, przemówienia na spotkaniach z wyborcami; teksty pisane i ustne; środki językowe – dobór słownictwa – metafory, nadużycie pewnych wyrazów, powtórzenia, ekspresywizmy; porównanie słownictwa polskiego i słowackiego; wykorzystywanie tekstów tego typu na zajęciach dydaktycznych.

EN

The parliamentary elections took place in Slovakia in March 2011 and in Poland in autumn 2011. The elections are connected with many propaganda materials, TV appearances, newspaper articles, billboards, etc. In the article, we discussed the language of political texts. We compared written texts in two close languages – Polish and Slovak. The issue of political communication was addressed by many Polish linguists, e.g. Bralczyk described the language of politicians of the previous regime. We were especially interested in the lexis: metaphors, neologisms, syntax, etc. Towards the end of the article, we briefly mention the use of these texts in the didactic process – in the course of translation.

4

Nowoczesność w leksyce – obecność w słowniku przejawem normalizacji "Słownik nowszego słownictwa słoweńskiego" z 2012 roku

38%

Zatorska A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

|

2020

|

vol. 54

43-57

EN

The aim of the paper is the presentation of the newer Slovene nouns (600) referring to people (mostly nomina agentis, nomina attributiva). The Slovene data from the mentioned dictionary was compared with the content of the Polish dictionaries. The conducted analysis confirms the differences between the Polish and the Slovene data. A tendency for semantic condensation and derivative potential were observed in the Slovene material. Equivalents of such Slovene words as: adrenalinec, agresivec, barbika, čokoholik, predzakonec, prestižnež, piarovka, piknikar, savnar are not confirmed in the Polish dictionaries. According to the author the Slovene data reveals a tendency for standardization and normalization.

PL

Celem artykułu jest prezentacja rzeczowników należących do nowszego słownictwa słoweńskiego (600 jednostek) określających ludzi (w większości nomina agentis, nomina attributiva). Materiał słoweński skonfrontowano z polskim, w tym z danymi leksykograficznymi, a przeprowadzona analiza wykazała różnice między materiałem z obu języków. Polskie słowniki nie notują odpowiedników takich słoweńskich leksemów, jak: adrenalinec, agresivec, barbika, čokoholik, predzakonec, prestižnež, piarovka, piknikar, savnar. W materiale słoweńskim dostrzeżono kondensację treści i potencjał słowotwórczy oraz dążenie do normalizacji i standaryzacji słownictwa przez umieszczenie w słowniku.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

1 Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców

1 Językoznawstwo

1 Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

1 Ostravská univerzita

1 Pančíková M.

1 Tymoshuk R.

1 Zatorska A.

1 Желе [Žele] А. A.

1 2020

1 2019

1 2017

1 2013

Частеречная транспозиция как пример грамматики в словаре (на примере словенского языка)

Korpusy równoległe a język i społeczeństwo, czyli o znaczeniu, praktycznym zastosowaniu i perspektywach rozwoju lingwistyki korpusowej (na przykładzie korpusów równoległych polsko-ukraińskiego i polsko-rosyjskiego)

Teksty przedwyborczej propagandy politycznej

Nowoczesność w leksyce – obecność w słowniku przejawem normalizacji "Słownik nowszego słownictwa słoweńskiego" z 2012 roku