Search results

1

Aspekty normy – problem holistycznego ujęcia wzorca normatywnego w świetle myśli późnego Wittgensteina

100%

Graboń W.

Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

|

2019

|

vol. 44

|

issue 1

168-177

EN

In Polish legal theory there is a generally accepted distinction between legal norms (normative standards) and legal provisions (independent editorial units of a legal text). One of the most developed theories of the interpretation of law, the derivative theory of M. Zieliński, however, also includes the postulate of the reconstruction of the entire legal system as one comprehensive norm (the so-called holistic approach) in the process of applying the law. This postulate stems mainly from assumptions regarding the adopted methods of interpretation. The holistic approach has often been criticized as inadequate in pragmatic terms, but the derivative theory has not yet been thoroughly modified in this respect. In this paper, I propose to apply Wittgenstein's concept of aspect perception as providing adequate conceptual framework to describe the mechanism of identifying relevant parts of the legal norm that deals with the pragmatic inadequacy of the holistic approach, but does not affect the core of the derivative theory of interpretation.

2

Aspekty normy – problem holistycznego ujęcia wzorca normatywnego w świetle myśli późnego Wittgensteina

100%

Graboń W.

Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

|

2019

|

issue 44 (1)

EN

In Polish legal theory there is a generally accepted distinction between legal norms (normative standards) and legal provisions (independent editorial units of a legal text). One of the most developed theories of the interpretation of law, the derivative theory of M. Zieliński, however, also includes the postulate of the reconstruction of the entire legal system as one comprehensive norm (the so-called holistic approach) in the process of applying the law. This postulate stems mainly from assumptions regarding the adopted methods of interpretation. The holistic approach has often been criticized as inadequate in pragmatic terms, but the derivative theory has not yet been thoroughly modified in this respect. In this paper, I propose to apply Wittgenstein's concept of aspect perception as providing adequate conceptual framework to describe the mechanism of identifying relevant parts of the legal norm that deals with the pragmatic inadequacy of the holistic approach, but does not affect the core of the derivative theory of interpretation.

3

Law & Economics jako teoria procesów decyzyjnych w kontekstach prawnych – podstawy teoretyczne decyzji, ich błędne interpretacje i przesadne tezy ekonomicznej analizy prawa

86%

Małecka M.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2012

|

vol. 1(4)

34-50

PL

W artykule ujmuje się law & economics jako propozycję teorii procesów decyzyjnych w kontekstach prawnych. Podkreśla się, że rozróżnienie między dwoma podejściami w ekonomicznej analizie prawa: neoklasycznym i behawioralnym, dokonuje się w odniesieniu do dwóch różnych teorii podejmowania decyzji stosowanych w dziedzinie każdego z nich. Podejście neoklasyczne opiera się na teorii oczekiwanej użyteczności, natomiast behawioralne – na teorii perspektywy. Według przedstawicieli obu z nich, zastosowanie teorii procesu decyzyjnego może być pomocne w oddziaływaniu przez normy prawne na zachowania adresatów w bardziej wyrafinowany sposób. Tezą artykułu jest to, że badacze z kręgu law & economics błędnie interpretują założenia i twierdzenia teorii i / lub formułują nadmierne twierdzenia, jeśli twierdzą, że ustalenia teoretyczne dotyczące decyzji dostarczają wiedzy na temat sposobu, w jaki prawo wpływa na ludzkie decyzje.

EN

The article treats law & economics as a proposal of a theory of decision making in legal settings. It is emphasized that the distinction between two approaches in economic analysis of law: the neoclassical and the behavioral one, is made with reference to two different theories of decision making applied in the realm of each approach. The neoclassical approach is based on the theory of expected utility, whereas the behavioral one – on prospect theory. According to the scholars on both sides, application of decision theory might be helpful in influencing behavior by legal norms in a more sophisticated way. The claim of the article is that law & economics scholars misinterpret the assumptions and propositions of the theories and/or formulate excessive claims, if they argue that decision theoretical findings provide knowledge about the way in which people’s decisions are influenced by law.

4

Quel modéle pour penser l'inappropriable?

86%

Guibet Lafaye C.

Humanistyka i Przyrodoznawstwo

|

2016

|

issue 22

7-37

EN

The inappropriable has until now been relegated to the margins of the law. It has been thought of as an accidental property of the legal regime concerning some entities, such as the commons. Nevertheless a positive status can be conferred to it. This paper aims to define this positive status. To this end, we will first identify the requirements for recognizing something as the inappropriable and a status for it. Then, we will consider the models in terms of which the inappropriable can be understood, for example the inalienability and the commons. Finally, we will analyse the conditions for the institutionalization of the inappropriable, including the guarantee of universal usability, the private reservation of utilities and the prohibition of exclusion.

5

FUNKCJA RODZAJNIKA W OKREŚLANIU ADRESATA NORMY PRAWNEJ W HISZPAŃSKIM KODEKSIE CYWILNYM

81%

NOWAKOWSKA-GŁUSZAK A.

Comparative Legilinguistics

|

2013

|

vol. 13

29-37

EN

The aim of the article is to present how the legal categories can determine the use of natural language in the legal discourse. It is, at the same time, an example of how we can employ the tools of cultural linguistics in Legal Linguistics. The author analyzes nominal syntax structures expressing normative subject in the Spanish Civil Code and then she indicates the factors which might determine the use of the article. At the beginning she presents the traditional point of view and concludes that it is not able to explain effectively the selection of articles in the legal text, because it does not take into consideration the structure and properties of the legal norm, especially its abstract and general character. That is why she proposes to make an analysis based on the assumptions of the cultural linguistics, especially the concept of worldview, and of the grammar on semantic base, according to the proposition of J. Wilk-Racięska, which allows for the introduction of same elements of the theory of law into the philological description, and, consequently, make it more efficient.

PL

Celem artykułu jest pokazanie sposobu, w jaki kategorie prawne mogą determinować funkcjonowanie języka w tekstach prawnych. Jest on jednocześnie propozycją spojrzenia na tekst prawny z perspektywy lingwistyki kulturowej. Autorka dokonuje analizy struktury syntagmy nominalnej wyrażającej adresata normy prawnej w wybranych artykułach hiszpańskiego kodeksu cywilnego, by następnie określić czynniki determinujące użycie rodzajnika. W tym celu przedstawia tradycyjne podejście do tematu, dochodzi jednak do wniosku, że, by skutecznie opisać użycie rodzajnika w tekstach prawnych, należy uwzględnić strukturę i właściwości normy prawnej, zwłaszcza jej ogólny i abstrakcyjny charakter. W swojej analizie opiera się na założeniach językoznawstwa kulturowego, przede wszystkim pojęciu językowego obrazu świata, łącząc je, zgodnie z koncepcją J. Wilk-Racięskiej, z elementami gramatyki o podstawach semantycznych. Dochodzi w ten sposób do wniosków pozwalających wyjaśnić nie tylko jak stosowany jest rodzajnik w analizowanych tekstach, ale, przede wszystkim, dlaczego, co, jej zdaniem, może mieć istotne znaczenie m. in. w badaniach translatologicznych.

6

Od error fidei św. Tomasza z Akwinu do kan. 1099 KPK z 1983 roku : proces kształtowania się normy prawnej w przedmiocie error iuris

81%

Góralski W.

Ius Matrimoniale

|

2009

|

vol. 20

|

issue 14

61-87

EN

Il problema della rilevanza giuridica dell’error iuris circa le proprietà essenziali e la dignità sacramentale del matrimonio ha una lunga storia incominciata da S. Tomasso D’Aquino riguardo all’errore degli eretici o degli infedeli sulla sacramentalità del matrimonio.L’autore presenta le singole tappe dell’evoluzione storica durante la quale si formava la futura norma giuridica del can. 1099 del CIC del 1983. Dopo aver riferito la dottrina di s. Tommaso D’Aquino sull’error fidei, presenta lo sviluppo della dottrina sull’error iuris dal XVI al XVIII secolo, quindi il contributo della dottrina e della giurisprudenza del XIX e dell’inizio del XX secolo, lo sforzo compiuto durante la codificazione di diritto canonico coronato con il can. 1084 del CIC del 1917, la recezione del suddetto canone nella dottrina canonistica e nella girisprudenza rotale nonché le nuove proposte rispetto al valore giuridico dell’error iuris, finalmente i lavori dei cosultori del coetus „De matrimonio” della Pontificia Commissione per la Revisione del CIC, portati a termine con la formulazione del can. 1099 che é stato approvato dal Legislatore CIC del 1983.Per quanto riguarda la regolazione stessa del can. 1099 CIC, conformemente allo scopo di questo studio l’autore si limita solo alla breve presentatione della normativa non toccando le difficoltà interpretative.

7

Efekt zakotwiczenia i przypomnienia normy a wierne odzwierciedlenie sytuacji finansowej jednostki

72%

Artienwicz N., Kołodziej S.

Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości

|

2021

|

issue 45(4)

11-24

PL

Cel: Celem artykułu jest zweryfikowanie założeń o wpływie efektu zakotwiczenia oraz efektu przypomnienia normy na decyzje księgowych w przypadku swobody wyboru pozo-stawionej przez regulacje prawne. Metodyka/podejście badawcze: Badanie miało charakter eksperymentalny i zostało przeprowadzone w schemacie 2 × 2 na grupie 110 aktywnych zawodowo księgowych. Wyniki: Uzyskane wyniki potwierdziły występowanie opisanych w psychologii prawidło-wości podejmowania decyzji, które mogą rzutować na jakość informacji dostarczanych przez księgowych. Przypomnienie normy prawnej dotyczącej zasad tworzenia odpisów aktualizujących należności, które są obarczone ryzykiem niespłacalności, w istotny sposób zwiększyło skłonność księgowych do ich utworzenia. Zastosowana w badaniu kotwica po-kazała, że wprowadzenie wartości liczbowej niemającej związku z kryteriami, na podstawie których należy dokonywać decyzji o wysokości odpisu, w istotny sposób wpłynęła na sza-cunki księgowych dotyczące wartości procentowej tego odpisu. Implikacje praktyczne: Efekt zakotwiczenia i przypomnienia normy mogą wpływać na jakość prezentowanych informacji liczbowych oraz realizację wymogu wiernego odzwiercie-dlenia w sprawozdaniach finansowych. Oryginalność/wartość: Przedstawione w artykule badanie dotyczy nieweryfikowanej empirycznie dotychczas w Polsce kwestii wpływu błędów poznawczych na zawodowe decy-zje księgowych. Przy tym stanowi jedno z nielicznych badań eksperymentalnych w ramach tzw. rachunkowości behawioralnej w Polsce.

EN

Purpose: The aim of the paper is to verify the assumptions about the impact of the anchoring effect and the norm reminder effect in accounting decisions, in the case of the freedom of choice left by legal regulations, Methodology/approach: The study was based on a 2 × 2 experimental design and was conducted with 110 working accountants. Findings: The results confirmed the regularities in decision-making identified in psychology, which may influence the quality of the information provided by accountants. Being re-minded of the legal norm concerning the rules for creating write-downs of receivables bur-dened with the risk of non-payment led to a significant increase in accountants’ propensity to create write-downs. Similarly, the anchor used in the experiment showed that introducing a numerical value unrelated to the criteria for the write-down significantly impacted the accountants’ assessment of the percentage value and the write-off. Practical implications: The anchoring and norm reminder effect may affect the quality of the presented numerical information and the fulfillment of the faithful representation requirement in financial statements. Originality/value: The study presented in the article, which concerns the impact of cognitive biases on professional accounting decisions, has not been empirically verified so far in Poland. At the same time, it is one of the few experimental studies within behavioral accounting in Poland.

8

Confidentiality of Mediation in Civil Cases in Perspective of the Jerzy Lande’s Analytical Theory of Legal Norm

72%

Kłos P.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2018

|

vol. 27

|

issue 3

EN

The paper discusses confidentiality of civil mediation in the view of Jerzy Lande’s theory of legal norm. In the Polish theory of law confidentiality of mediation has not been described whatsoever. Lande created a theory according to which two legal norms: legitimized and legitimizing were distinguished. Disposition, as a mandatory element of the norm, includes two constituents: obligation and entitlement (right). The article contains a re-conceptualisation which allows understanding specific features of mediation as a legal institution and enables to gain more insight into the functioning of confidentiality of civil mediation.

PL

Przedmiotem analizy jest zasada poufności w postępowaniu mediacyjnym w sprawach cywilnych w świetle analitycznej teorii normy prawnej J. Landego. W szczególności rozważana jest teza o możliwości wykorzystania propozycji Landego zakładającej rozróżnienie normy sankcjonowanej oraz sankcjonującej do opisu i wyjaśnienia prawnej konstrukcji zasady poufności mediacji (także w kontekście praktycznego wykorzystania tak rozumianej zasady poufności). Lande wskazał konieczny element normy prawnej – dyspozycję, a także jej dwa składniki: uprawnienie i obowiązek. Dwa ostatnie pojęcia są nieodłącznie związane z realizacją prawa, mającą postać przestrzegania, wykonywania lub stosowania prawa. Niewątpliwie ułatwi to zrozumienie funkcjonowania instytucji mediacji wraz z elementami składowymi, w tym z normami prawnymi tworzącymi konstrukcję prawną zasady poufności.

9

Zwyczaj jako kreator normy prawnej na przykładzie regulaminu Sejmu

72%

Kalinowska-Wójcik A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2024

|

issue 1(77)

41-51

PL

Zwyczaj parlamentarny jest obecny w nowożytnym parlamencie od początków jego powstania. Funkcjonowanie parlamentu brytyjskiego czy niemieckiego pokazuje, że zwyczaje mogą współtworzyć czy też uzupełniać procedurę parlamentarną. W polskim parlamencie zwyczaje również regulują szereg postępowań. Przedmiotem artykułu jest zwyczaj występujący w praktyce działania izby niższej polskiego parlamentu – Sejmu. Wskazane i omówione zostały przykłady zwyczajów, które mimo wieloletniej praktyki ich stosowania zostały przekształcone w normy regulaminu Sejmu. Analiza tych przykładów nie daje jednak jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o przyczyny zmiany zwyczaju w prawo. Pokazuje brak konsekwencji i uznaniowość zmian. Próżno również doszukiwać się celowości i spójności w kreowaniu norm na podstawie zwyczaju.

EN

Parliamentary custom has been present in modern parliament since its inception. The functioning of the British or German parliament shows that customs can co-create or supplement parliamentary procedure. In the Polish parliament, customs also regulate a number of proceedings. The subject of this article is the custom found in the practice of the lower house of the Polish parliament – the Sejm. Examples of customs that have been transformed into norms of the Sejm’s rules of procedure despite their long practice are indicated and discussed. However, the analysis of these examples does not give a clear answer to the question of the reasons for turning custom into law. It shows the inconsistency and discretionary nature of the changes. It is also in vain to find purposefulness and consistency in the creation of norms on the basis of custom.

10

Pedagogika prawa: paternalizm normodawcy czy relatywizm normy?

72%

Zamelski P.

Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy

|

2019

|

issue 3(32)

PL

Przedmiotem opracowania jest stosunek pedagogiki i prawa do pozornie przeciwnych sobie zjawisk paternalizmu i relatywizmu w normach prawnych. Prawo na różne sposoby oddziałuje na społeczeństwo, czego wyrazem są różne postawy przyjmowane przez ludzi wobec norm prawnych. Jedną z najważniejszych form społecznego oddziaływania prawa jest funkcja wychowawcza. Pedagogika prawa postuluje odejście od popularnych obecnie metod legislacji opartych na paternalizmie prawodawcy lub relatywizmie norm prawnych na rzecz umacniania wolności osób, rodzin i wspólnot oraz postaw sprzyjających korzystaniu z niej przez ludzi w sposób konstruktywny i odpowiedzialny

EN

The subject of this study is the relationship between the pedagogy and law to the seemingly contradictory phenomena of paternalism and relativism in legal norms. Law affects the society in many ways. This is reflected in people's varied attitudes to legal norms. One of the most important forms of the social impact of law is its educational function. Pedagogy of law calls for a move away from the popular methods of legislation based on legislator’s paternalism or relativism of the legal norms in favour of strengthening the freedom of individuals, families and communities, and attitudes conducive to its use by people in a constructive and responsible manner.

11

O normie parametrycznej

72%

Bonczkowski M.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2017

|

vol. 79

|

issue 4

149-162

EN

The article deals with parametric norms, as a certain type of norm, so far not in the interest of the theory of law. The current achievements of Polish law theories and individual branches of Polish dogmatics are presented and possible areas where these norms can be found have been identified. They include normalisation standards, environmental law standards and financial law standards, all of them referred to as norms. Further, a division into legal parametric norms and non-normative parametric norms is made and the relation of a set of norms to a set of parametric norms as well as the possible impact of parametric norms on the flexibility of law are analysed.

PL

Niniejszy artykuł traktuje o normach parametrycznych jako pewnym typie norm dotychczas nie będącym w kręgu zainteresowań teorii prawa. Autor przedstawia dotychczasowy dorobek polskiej teorii prawa oraz poszczególnych gałęzi polskiej dogmatyki, a także wskazuje możliwe obszary, gdzie owe normy można odnaleźć (jak np.: normy z zakresu normalizacji, normy prawa ochrony środowiska, normy prawa finansowego). Wprowadza podział na prawne normy parametryczne oraz pozaprawne normy parametryczne, następnie analizuje relację zbioru norm prawnych do zbioru norm parametrycznych – a także analizuje możliwy wpływ norm parametrycznych na elastyczność prawa.

12

Problematyka gałęziowości norm prawnych na przykładzie poszukiwania kryteriów wyodrębniania prawa administracyjnego

72%

Możdżeń-Marcinkowski M.

Studia i Materiały

|

2016

|

issue 2/2016 (22), cz.2

224-236

PL

Opracowanie zawiera analizę krytyczną współczesnego ujmowania problematyki gałęzi norm prawnych. Wyraźnie krytyczne stanowisko rozwiązań kontynentalnych w tym i polskich jest bezpośrednim skutkiem pojawiających się ostatnio w literaturze polskiej nauki prawa prób wyodrębniania kryteriów, a więc i ontologii prawa administracyjnego. Autor artykułu, na polu teoretycznym i ze wskazaniem odniesień praktycznych, kwestionuje zasadność takich zabiegów w świetle funkcjonalnej wartości prawa oraz poprawy społecznego dostępu do wymiaru sprawiedliwości.

EN

The study contains a critical analysis of contemporary issues of branches of legal norms. In this article we can find clearly critical opinions concerning recent attempts in the Polish literature on the science of law to distinguish criteria of administrative law and thus its ontology. The article indicates, on the theoretical and practical basis, the need for future disputes about the validity of the abovementioned concepts and public procedures following them. The author of the article emphasizes that all these theoretical problems should be analyzed, in the first place, in the light of the functional value of the law such as public access to the administrative apparatus of justice.

13

Wykładnia norm planowych w prawie ochrony środowiska (zagadnienia wstępne)

72%

Goździewicz-Biechońska J.

Studia Prawnicze KUL

|

2018

|

issue 2

27-45

EN

In the context of interpretation of law, the article deals with the issue of planningin environmental protection – a phenomenon that has been experienceda kind of renaissance in Polish law. The aim of the article is to answer the question,what are the distinctive features of interpretations of environmental lawin relation to planning norms and whether and to what extent the specificityof planning acts as sources of law determines their interpretation. The article ispreliminary. It aims to identify problems and determine directions for furtherresearch. Starting from the presentation of planning acts in the environmentallaw as a source of legal norms’ reconstruction, it is pointed out that the difficultiesof interpreting planning acts as sources of law reflect their special legalcharacter. Analyzing then the nature of planning norms in environmental law, itis noted that (similarly to other planning norms) their diversity is a consequenceof the legal nature’s diversity of planning acts. The specificity of the interpretationof planning norms is presented in some examples. Finally, the impact of planningin environmental law on evolutionary tendencies of the legal model in Poland, inthe light of Ph. Nonet and Ph. Selznick’s theory is noted.

PL

Artykuł podejmuje, w kontekście wykładni prawa, problematykę planowania w ochronie środowiska – zjawiska które przeżywa obecnie swoisty renesans. Celem rozważań jest odpowiedź na pytanie, jakie są odrębności wykładni prawa ochrony środowiska w odniesieniu do norm planowych oraz czy i na ile swoistość aktów planowania jako źródeł prawa determinuje też ich wykładnię. Artykuł ma charakter wstępny i ukierunkowany jest na identyfikację problemów badawczych oraz wyznaczenie kierunków dalszych poszukiwań. Wychodząc od przedstawienia aktów planistycznych w prawie ochrony środowiska jako źródła rekonstrukcji normy prawnej, wskazano, iż trudności wykładni aktów planistycznych jako źródeł prawotwórczych stanowią refleks ich szczególnego charakteru prawnego. Analizując następnie charakter norm planowych w prawie ochrony środowiska, zauważa się, iż (podobnie jak inne normy planowe) wykazują one duże zróżnicowanie, będące pochodną różnorodności charakteru prawnego aktów planistycznych. Autorka podkreśla też swoistość wykładni norm planowych, prezentując przykłady odrębności, które również związane są ze swoistymi cechami norm planowych, w tym ich przynależnością do prawa ochrony środowiska. Na koniec zauważa wpływ planowania w prawie ochrony środowiska na tendencje ewolucyjne modelu prawa w Polsce w świetle teorii P. Noneta i P. Selznicka.

14

Recenzja: Aleksandra Kustra-Rogatka, Iwona Wróblewska, Wojciech Wołoch, Osobliwy Sąd. Idea sądownictwa konstytucyjnego w kontekstach rządów prawa, demokracji i praw jednostki, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2021, ss. 242.

72%

Kiełpiński K.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2023

|

vol. 22

|

issue 2

625-633

EN

Constitutional judicature is a subject of dispute in the field of legal science, mainly at the level of philosophy of law and legal theory. In this connection, a book has been reviewed which deals with an interesting topic. In the individual chapters of the book, the authors provide answers to many questions, in the field of constitutional justice. Many of the problems indicated by the authors can be encountered in social, political and scientific life. The aim of the published review is to present the thoughts of the authors who, by means of analysis, reconstruction and critical reflection, have linked constitutional justice to three ideas: the rule of law, democracy and individual rights. It is worth emphasizing that the three ideas cited do not form a harmonious triad, nor an a priori reality. The creation of this type of monograph was possible thanks to the use of various research methods, dogmatic-legal, philosophical, historical, philological. The singularity of the court (judicial review) is not a point of reference, to create groups of supporters and opponents of constitutional justice. A comprehensive examination of the idea of constitutional justice creates a new catalogue of arguments for the use of, inter alia, the development of scientific research, the conduct of public debate and the broad education of the public.

PL

Sądownictwo konstytucyjne stanowi przedmiot sporów w obszarze nauk prawnych, głównie na poziomie filozofii prawa i teorii prawa. W związku z tym została poddana recenzji monografia, która porusza obecnie interesującą tematykę w obszarze zasad konstytucjonalizmu. Autorzy w poszczególnych rozdziałach udzielają odpowiedzi na wiele pytań z zakresu sądownictwa konstytucyjnego. Z wieloma zasygnalizowanymi problemami można spotkać się w życiu społecznym, politycznym i naukowym. Celem opublikowanej recenzji jest zaprezentowanie myśli autorów, którzy za pomocą analizy, rekonstrukcji i krytycznej refleksji połączyli sądownictwo konstytucyjne z trzema ideami: rządów prawa, demokracji i praw jednostki. Warto podkreślić, że przywołane trzy idee nie tworzą harmonijnej triady, ani apriorycznej rzeczywistości. Stworzenie tego typu monografii było możliwe dzięki wykorzystaniu różnych metod badawczych: dogmatycznoprawnej, filozoficznej, historycznej, filologicznej. Osobliwość sądu (judical review) nie stanowi punktu odniesienia, do tego, aby stworzyć grupy zwolenników oraz przeciwników sądownictwa konstytucyjnego. Zbadanie wszechstronne idei sądownictwa konstytucyjnego tworzy nowy katalog argumentów do wykorzystywania m.in. w rozwoju badań naukowych, prowadzenia debaty publicznej oraz szeroko pojętej edukacji społeczeństwa.

15

Objection of the Physician’s Conscience. Legal or Ethical Category?

72%

Domańska A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2020

|

issue 6 (58)

275-284

EN

Freedom of conscience is the basis of a democratic state and a pluralistic society. It has been formed slowly in the course of long-lasting historical processes and philosophical discourse. Although intuitively understood, this concept is still not clearly defined. This freedom is guaranteed by the normative acts in force in the UN system, as well as in the Council of Europe and the European Union and in the basic laws of individual states. Its protection is the conscience clause, which is not regulated by the basic law. The aim of this research is to answer a question whether the conscience clause is a legal or purely ethical category. In view of the broad scope with regard to this issue, the paper is devoted to the question of determining the legal nature of the physician’s conscience clause.

PL

Wolność sumienia stanowi podstawę demokratycznego państwa i pluralistycznego społeczeństwa. Kształtowała się ona powoli w toku długotrwałych procesów historycznych i dyskursu filozoficznego. Pojęcie to choć intuicyjnie zrozumiałe, to wciąż nie jest jednoznacznie zdefiniowane. Wolność ta gwarantowana zarówno przez akty normatywne obowiązujące w systemie ONZ, jak i Rady Europy i Unii Europejskiej oraz w ustawach zasadniczych poszczególnych państw. Jej gwarancją jest klauzula sumienia, która nie została uregulowana u ustawie zasadniczej. Celem badań prowadzonych przez autora jest udzielenie odpowiedzi na pytanie czy klauzula sumienia jest kategorią prawną czy wyłącznie etyczną. Ze względu na obszerność zagadnienia niniejsze opracowanie poświęcono kwestii określenia charakteru prawnego klauzuli sumienia lekarza.

16

Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wydane do nieobowiązującego przepisu. Glosa do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 października 2019 r., sygn. akt P 1/18 (Dz. U. poz. 2196)

72%

Tkaczyk E.

Opolskie Studia Administracyjno-Prawne

|

2020

|

vol. 18

|

issue 3

155-165

EN

The Constitutional Tribunal has ruled that a regulation which is no longer binding in the legal system – expires. By way of the Decision file no. P 1/18, Art. 57 § 5 point 2 of the Act dated 14 June 1960 – Administrative Procedure Code was found incompatible with the Constitution. These regulations are of historical character, although they were temporarily part of the legal system and could be adopted by the public authorities. The judgement was pronounced on 30 October 2019, that is after the amendment to this article had come into force. Irrespective of the legislator’s actions, the Constitutional Tribunal had to issue a judgment as a historical decision which is a logical principle elaborated on the basis of Art. 190 of the Constitution.

PL

Trybunał Konstytucyjny postanowił o utracie mocy przepisu już nieobowiązującego w systemie prawnym. Na mocy orzeczenia sygn. akt P 1/18 art. 57 § 5 pkt 2 Ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks Postępowania Administracyjnego został uznany za niezgodny Konstytucją. Przepisy te mają wymiar historyczny, chociaż przez chwilę były częścią systemu prawa oraz mogły być właściwie stosowane przez organy władzy publicznej. Orzeczenie zostało wydane w dniu 30 października 2019 r., czyli po wejściu w życie nowelizacji tego artykułu. Niezależnie od działań ustawodawcy Trybunał Konstytucyjny musiał wydać wyrok jako orzeczenie historyczne, które jest logiczną zasadą wypracowaną na podstawie art. 190 Konstytucji.

17

Zastosowanie probabilistyki w analizie zakresu zastosowania normy prawnej. Wstęp do dalszej dyskusji

72%

Seraﬁn W.

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

|

2015

|

issue 2(17)

137-158

EN

The paper shows general concept of use of probability theory methods in analysis of legal norm application scope understood as class of events to which given legal norm is applicable. Proposed solution assumes that application scope can be regarded as event, thus it is allowed to calculate probability of such an event. Indictation of probability of event, which is application scope of given legal norm enables to verify in objective manner how common shall be application of given legal norm. That kind of information may improve legislative process due to selection of legal norms, which shall found limited application and which entail merely overproduction of law, which is particularly important taking into account vast numbers of enacted legal acts.

PL

Praca przedstawia ogólną koncepcję zastosowania metod rachunku prawdopodobieństwa do analizy zakresu zastosowania normy prawnej, rozumianego jako klasa zdarzeń, w których zastosowanie ma dana norma prawna. Proponowane rozwiązanie zakłada, że zakres zastosowania normy stanowi zdarzenie losowe, co z kolei umożliwia ustalenie prawdopodobieństwa zaistnienia tego zdarzenia. Określenie prawdopodobieństwa zdarzenia losowego, jakim jest zakres zastosowania danej normy prawnej, pozwala w sposób zobiektywizowany zbadać, na ile powszechnie stosowana będzie dana norma prawna w przyszłości. Z kolei takie informacje umożliwią usprawnienie procesu legislacyjnego poprzez dokonanie selekcji norm, które w praktyce nie znajdą szerokiego zastosowania i które prowadzą jedynie do nadprodukcji prawa, co jest szczególnie istotne przy liczbie obecnie uchwalanych aktów prawnych.

18

Odpowiedzialność karna a brak zagrożenia dla dobra prawnego przy przestępstwach abstrakcyjnego narażenia na niebezpieczeństwo

71%

Filipczak M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2016

|

vol. 77

49-71

EN

This paper gives some consideration to criminal liability with regard to crimes of abstract exposure to danger. The aim of this discussion is an attempt at justifying a potential restriction on criminal responsibility for this type of crimes by application of a lack of danger to the legal good. The consideration concentrates on a relation between the lack of danger and the legal norm as well as legitimacy of criminal law, a definition of the abstract danger exposure and a legally protected subject with regard to legal interpretation rules.

PL

Na niniejszy tekst składają się rozważania o zakresie odpowiedzialności karnej w ramach przestępstw abstrakcyjnego narażenia na niebezpieczeństwo. Celem przeprowadzonej analizy jest próba zarysowania możliwości uzasadnienia ograniczenia odpowiedzialności karnej za wskazany typ przestępstw przez uwzględnienie tzw. przeciwdowodu braku zagrożenia. Rozważania skupiły się na relacji przeciwdowodu z konstrukcją normy prawnej, a także na problemie legitymacji prawnokarnej, definicji abstrakcyjnego narażenia i przedmiotu ochrony w odniesieniu do reguł wykładni prawa karnego.

19

Normatywne aspekty w konstytucji apostolskiej papieża Franciszka Veritatis gaudium o uniwersytetach i wydziałach kościelnych

71%

Biały S.

Roczniki Nauk Prawnych

|

2020

|

vol. 30

|

issue 4

213-228

EN

When analyzing the apostolic constitution Veritatis Gaudium, we see two normative perspectives. The first is based on the will to continue the personalistic idea of Catholic education as well as the missionary activity of the Church. Thus, it fits into the interpretation of how one should understand today the issue of reaching a specific person with the truth of the Catholic faith, as stated in can. 781-792, etc. Secondly, we have here a broadened view of new principles of openness to dialogue and universal human culture. We can call it „integrative humanities” or „missionary humanistic norm”. This means that if the continuation here present is a clearly noticeable personalistic dimension of the doctrine (in the spirit of John Paul II), then this requirement Pope Francis transforms into the principle of the Church’s going out to other neighboring cultures through a new paradigm of reaching truth and reconciliation (i.e. actualization). This was called „the necessity of the Church’s missionary transformation”. And if in this dual perspective is included the role of universities and Church faculties, which can provide integrating knowledge about man, giving scientific justification on an interdisciplinary basis, then in this context studies in Canon law acquire an especially important role (as well as the Code of Canon Law).

PL

Analizując konstytucję apostolską Veritatis gaudium, można dostrzec dwie normatywne perspektywy. Pierwsza oparta jest na woli kontynuacji personalistycznej idei wychowania katolickiego, jak i działalności misyjnej Kościoła. Tym samym wpisuje się w wykładnię, jak dzisiaj należy rozumieć kwestię dotarcia do konkretnego człowieka z prawdą katolickiej wiary, zawartą w kan. 781-792. Druga poszerzona jest o nowe zasady otwarcia się na dialog i kulturę ogólnoludzką. Możemy nazwać to „misyjną normą humanistyczno-teocentryczną”. Znaczy to, że jeśli za kontynuację będziemy rozumieli personalistyczny wymiar doktryny (realizowany w duchu Jana Pawła II), to papież Franciszek wymóg ten przeradza w zasadę wyjścia Kościoła do innych kultur ościennych poprzez nowy paradygmat dochodzenia do prawdy i pojednania, tzn. aktualizacji. Nazwane to zostało „koniecznością przemiany misyjnej Kościoła”. I jeśli w tę podwójną perspektywę została wpisana rola uniwersytetów i wydziałów kościelnych, które mogą dostarczać integrującej wiedzy o człowieku, podając jej naukowe uzasadnienie na zasadzie interdyscyplinarności, to w tym kontekście studia z prawa kanonicznego uzyskują bardzo ważną rolę (jak też sam KPK).

20

LE PRÉAMBULE DE LA CONSTITUTION COMME UN EXEMPLE D'UN TEXTE DE DROIT

71%

PIEPRZYCA P.

Comparative Legilinguistics

|

2017

|

vol. 30

51-66

EN

Preamble to the Constitution is a special type of legal text, which differs significantly from the other legislative texts, both in terms of vocabulary, syntax and semantics. This paper aims to make the characteristics of the legal language of the preamble to the Constitution – its content, form and function it plays in the legal system. The linguistic corpus is composed of over twenty preambles to constitutions of European countries. The results show that, despite some differences between the preambles of individual European countries, there are many features in common – almost all mention the values and principles, considered as fundamental to the nation, such as independence, freedom or democracy. Some preambles also refer to the history of the country or religion and to the person of God – both indirectly and directly. Despite the fact that the preamble in terms of language is not like other legal texts, it has the characteristics of a normative act.

PL

Preambuła konstytucji jest szczególnym rodzajem tekstu prawnego, różniącym się znacznie od pozostałych tekstów normatywnych, zarówno pod względem leksykalno-składniowym, jak i semantycznym. Niniejsza praca ma na celu dokonanie charakterystyki prawno-językowej preambuły konstytucji – jej treści, formy oraz funkcji, jaką odgrywa w systemie prawnym. Korpus badawczy stanowią teksty ponad dwudziestu preambuł konstytucji krajów europejskich. Wyniki badań wskazują, że pomimo pewnych różnic pomiędzy preambułami poszczególnych krajów europejskich, istnieje wiele cech wspólnych – niemal wszystkie wymieniają bowiem wartości i zasady, postrzegane jako fundamentalne dla narodu, takie jak niezależność, wolność czy demokracja. Niektóre preambuły odwołują się również do historii swojego kraju lub do religii i samej osoby Boga – zarówno w sposób pośredni, jak I bezpośredni. Pomimo faktu, iż preambuła pod względem językowym nie przypomina innych tekstów prawnych, można przypisać jej cechy tekstu normatywnego.

FR

Le préambule de la Constitution est un type spécial de texte juridique qui diffère significativement des autres textes législatifs, en ce qui concerne le lexique, la syntaxe et la sémantique. Cet article vise à désigner les caractéristiques de la langue juridique du préambule de la Constitution – son contenu, sa forme et la fonction qu'il joue dans le système juridique. Le corpus de la recherche se compose des plus de vingt préambules des constitutions des pays européens. Les résultats montrent qu’en dépit de quelques différences entre les préambules des pays européens, il existe de nombreuses caractéristiques communes – presque tous les préambules mentionnent des valeurs et des principes, considérés comme fondamentaux pour le pays et la nation, tels que l'indépendance, la liberté ou la démocratie. Certains préambules se réfèrent aussi à l'histoire de son pays, à la religion ou à la personne de Dieu – directement ou indirectement. Malgré le fait que le préambule – du point de vue linguistique – n’est pas comme les autres textes juridiques, il peut être considéré comme un texte normatif.

Refine search results

Aspekty normy – problem holistycznego ujęcia wzorca normatywnego w świetle myśli późnego Wittgensteina

Aspekty normy – problem holistycznego ujęcia wzorca normatywnego w świetle myśli późnego Wittgensteina

Law & Economics jako teoria procesów decyzyjnych w kontekstach prawnych – podstawy teoretyczne decyzji, ich błędne interpretacje i przesadne tezy ekonomicznej analizy prawa

Quel modéle pour penser l'inappropriable?

FUNKCJA RODZAJNIKA W OKREŚLANIU ADRESATA NORMY PRAWNEJ W HISZPAŃSKIM KODEKSIE CYWILNYM

Od error fidei św. Tomasza z Akwinu do kan. 1099 KPK z 1983 roku : proces kształtowania się normy prawnej w przedmiocie error iuris

Efekt zakotwiczenia i przypomnienia normy a wierne odzwierciedlenie sytuacji finansowej jednostki

Confidentiality of Mediation in Civil Cases in Perspective of the Jerzy Lande’s Analytical Theory of Legal Norm

Zwyczaj jako kreator normy prawnej na przykładzie regulaminu Sejmu

Pedagogika prawa: paternalizm normodawcy czy relatywizm normy?

O normie parametrycznej

Problematyka gałęziowości norm prawnych na przykładzie poszukiwania kryteriów wyodrębniania prawa administracyjnego

Wykładnia norm planowych w prawie ochrony środowiska (zagadnienia wstępne)

Recenzja: Aleksandra Kustra-Rogatka, Iwona Wróblewska, Wojciech Wołoch, Osobliwy Sąd. Idea sądownictwa konstytucyjnego w kontekstach rządów prawa, demokracji i praw jednostki, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2021, ss. 242.

Objection of the Physician’s Conscience. Legal or Ethical Category?

Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wydane do nieobowiązującego przepisu. Glosa do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 października 2019 r., sygn. akt P 1/18 (Dz. U. poz. 2196)

Zastosowanie probabilistyki w analizie zakresu zastosowania normy prawnej. Wstęp do dalszej dyskusji

Odpowiedzialność karna a brak zagrożenia dla dobra prawnego przy przestępstwach abstrakcyjnego narażenia na niebezpieczeństwo

Normatywne aspekty w konstytucji apostolskiej papieża Franciszka Veritatis gaudium o uniwersytetach i wydziałach kościelnych

LE PRÉAMBULE DE LA CONSTITUTION COMME UN EXEMPLE D'UN TEXTE DE DROIT