Search results - CEJSH

1

Prawo kościelne w świetle refleksji teologicznomoralnej

100%

Wróbel J.

Sympozjum

|

2016

|

issue 2(31)

121-147

EN

The article discusses the issue of theological-moral basis of the ecclesiastical law. The analysis begins with a presentation of theology as an auxiliary source of the ecclesiastical law. Taking into consideration the sense and the meaning of the law in the Church, its starting point is its relation to the sources that shape the life of the Church as God’s people, that is to the teaching of the Church and about the Church with the theologically defined authority of the legislator. Hence, the law of the Church plays a secondary role and it cannot reach beyond the frames defined by theology in general and also specifically moral theology. It is exactly theological reflection that formulates the doctrine. The law of the Church is aimed at guaranteeing to this doctrine its right place and due respect in the life of the believers’ community. From the theological point of view, the law of the Church constitutes deeply moral reality and as such it assumes an obligatory character for the community of believers because at its bases stands the authority of the legislator, revealed law of God and natural law as well as the mission of the Church. The relationship between Church law and the moral obligation can be very close, when the law of the Church constitutes the direct transmission of God’s law into the life of believers. In other case this relationship can assume an indirect character, when the Church law is related to God’s law on the basis of the authority of legislator that derives from God’s appointment. The difference mentioned above plays an important role in the reflection concerning the obligatory character of the Church law. When this law appears to be a direct expression of God’s law it excludes any form of exemption. In the case of the law enacted by the ecclesiastical legislator the exceptions are allowed. The most frequent form of these exclusions are dispensation and epikeia.

2

Ukraińskie ustawodawstwo aborcyjne a prawo naturalne

71%

Byś O., Kawa S.

Kościół i Prawo

|

2021

|

vol. 10 (23)

|

issue 1

23-43

EN

This article presents the historical background of the legalization of abortion in Ukraine. The starting point for the discussion is reference made ancient physicians, philosophers, and jurists, whose ideas penetrated the historical territories of today’s Ukraine mainly through Christianization. They mostly absorbed Byzantine and, in a way, Roman culture. Historically, contemporary Ukraine is considered the successor of Kievan Rus. For this reason, the attitude to abortion in the customs and laws of that historic state is discussed. After Kievan Rus, the authors analyse regulations on abortion in force in the 16th-century Russia. Next, the legal same question is discussed against the legal solutions adopted in the Soviet Union era. Ukraine used to adopt the Russian and Soviet legacy in this respect. Finally, the contemporary legal regulations regarding abortion in Ukraine is discussed. The current legal status of abortion in the country is juxtaposed against the norms of natural law.

PL

W niniejszym artykule przedstawiono tło historyczne legalizacji aborcji na Ukrainie. Punktem wyjścia jest myśl starożytnych lekarzy, filozofów i prawników, gdyż ta przenikała na tereny historyczne dzisiejszej Ukrainy głównie przez chrystianizację. Przede wszystkim były to wpływy kultury bizantyjskiej, a poniekąd i rzymskiej. Współczesna Ukraina odwołuje się w swej historii do czasów Rusi Kijowskiej. Z tego powodu w artykule przybliżono stosunek do aborcji w zwyczajach i prawach tego państwa. Po upadku Rusi Kijowskiej przedstawiono regulacje od XVI w. w Rosji. Następnie naszkicowano sytuację prawną w odniesieniu do aborcji w ZSRR. W tym temacie Ukraina również zaczerpnęła ze spuścizny rosyjskiej i sowieckiej. Kolejno przeanalizowano obowiązujące regulacje prawne na Ukrainie, a także dokonano oceny obowiązującego stanu prawnego według norm wynikających z prawa naturalnego.

3

Honor i wstyd, prawo naturalne oraz Pisma. Podstawy Pawłowej argumentacji na temat żeńskich i męskich relacji homoseksualnych w Rz 1,26-27

70%

Kowalski M.

Verbum Vitae

|

2021

|

vol. 39

|

issue 1

223-254

EN

The author analyzes the foundations of Paul’s argument on homosexuality in Rom 1:26-27. First, he points to the categories of honor and shame functioning in the Hellenistic world, which the apostle refers to when he describes male and female homosexual relations moved by “degrading” and “consuming passions,” and consequently leading to “shameless acts” (Rom 1:26-27). Second, Paul relies on the natural law, which he perceives not as a cultural norm but, like some Greco-Roman and Jewish authors, as a creation order permeated with God’s insight. Third, the primary point of reference for the apostle are the Scriptures and the broadly understood Jewish tradition (Lev 18:22; 20:13; Deut 4:16-19; Ps 105:20; Jer 2:11; Wis 12-15), especially Genesis 1-3 (with particular emphasis on Gen 1:27-28). They connect homosexuality with idolatry, transgressing the order of creation and blurring the distinction between the male and the female. Gender differences serve procreation, but also building up the relationship based on mutual understanding and complementarity between a man and a woman. The apostle finds allies in Plato, Plutarch, Dio Chrysostom, Philo, Flavius Joseph, Pseudo-Phocylides and many others who also refer to the categories of honor and shame, natural law and procreation in their critique of homosexual acts.

PL

Autor analizuje podstawy Pawłowej argumentacji na temat homoseksualizmu w Rz 1,26-27. Po pierwsze są nimi obowiązujące w świecie hellenistycznym kategorie honoru i wstydu, do których apostoł odwołuje się, opisując żeńskie i męskie relacje homoseksualne jako powodowane „haniebnymi namiętnościami” i rozpalonymi „żądzami”, a w konsekwencji prowadzące do „bezwstydu” (Rz 1,26-27). Po drugie Paweł opiera się na prawie naturalnym, które pojmuje nie jako normę kulturową ale, podobnie jak niektórzy autorzy grecko-rzymscy i żydowscy, jako porządek stworzenia przeniknięty Bożym zamysłem. Po trzecie wreszcie, podstawowym punktem odniesienia dla apostoła pozostają Pisma oraz szeroko pojęta tradycja żydowska (Kpł 18,22; 20,13; Pwt 4,16-19; Ps 105,20; Jr 2,11; Mdr 12 – 15), a zwłaszcza Rdz 1 – 3 (ze szczególnym naciskiem na Rdz 1,27-28). Wiążą one homoseksualizm z idolatrią, przekraczaniem porządku stworzenia i zacieraniem różnic płciowych między mężczyzną i kobietą. Służą one prokreacji, ale także wzajemnemu zrozumieniu się i uzupełnianiu mężczyzny i kobiety. Zarówno w kwestii honoru i wstydu, rozumienia natury jak i powiązania płciowości z prokreacją apostoł może liczyć na sprzymierzeńców dla swojej myśli w postaci autorów grecko-rzymskich i żydowskich takich jak Platon, Plutarch, Dio Chryzostom, Filon, Józef Flawiusz, Pseudo-Focylides i inni.

4

Prawo wychowania przez kulturę ascezy cielesnej

61%

Pawłucki A.

Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

|

2017

|

vol. 57

3-18

PL

Przedmiotem rozważań w niniejszym eseju z dziedziny pedagogiki i filozofii kultury fizycznej jest asceza cielesna: świecka i religijna. Asceza gimnazjonowa doprowadza do wydoskonalenia władz cielesnych dla możliwości wypełniania zadań społecznych. Asceza pokutna jest sposobem symbolicznego zadośćuczynienia za popełnione winy. O pierwszej wiadomo, że ciało ożywia, o drugiej, że je „umartwia”. Omówiono wzory ascezy religijnej zakonników, którzy włączają się w życie społeczne ludzi świeckich (wewnątrzświatowcy), i mnichów wyrzekających się kondycji ludzkiej na zawsze (zewnątrzświatowcy). Szczególnym przypadkiem wyspołecznienia jest sadhu – asceta indyjski, który osiąga anonimową bezimienność. Wzory ascezy zakonników wewnątrzświatowych przenikają do życia świeckich, natomiast asceza gimnazjonowa nie staje się udziałem zakonników ani księży. Choć obydwa wzory ascezy mają za przedmiot naturalną cielesność, ich wektory przyczynowe są przeciwbieżne. Reguła zakonna nie zakłada gimnazjonowej formacji świętego, co oznacza, że zakonny etos przeczy prawu naturalnemu. W oparciu o przesłanki prawa naturalnego sformułowano prawo ascezy cielesnej osoby. Wskazano na możliwość łączenia wychowania zdrowotnego z katechezą ascezy pokutnej w ramach niesprzecznej logicznie pedagogiki ascetycznego stylu życia.

EN

The object of consideration in this essay in the field of pedagogy and physical culture philosophy is lay and religious physical asceticism. Gymnasium asceticism leads to perfecting physical powers for the sake of fulfilling social tasks. Propitiatory asceticism is a way to symbolically assuage the burden of guilt. The former is known to enliven the body, the latter – to ‘mortify’ it. The author discusses the patterns of religious asceticism of monks who engage with the social life of lay people (intra-worldly ones) and those renouncing human condition forever (extra-worldly ones). A specific case of extra-socialization is a sadhu – a Hindu ascetic who reaches anonymous namelessness. The patterns of intra-worldly monks’ asceticism permeate the lay people’s life, whereas gymnasium asceticism does not affect monks or priests. Although both asceticism paradigms refer to natural physicality, their causative vectors remain divergent. The monastic rule does not assume a gymnasium-like formation of a saint, which means that the monastic ethos denies the natural law. On the basis of the natural law premises, the author formulated the law of physical asceticism of a person. The possibility was indicated to unite health education with the catechesis of propitiatory asceticism within the framework of the logically consistent pedagogy of ascetic lifestyle.

5

Uprawnieniowe prawo naturalne i jego zakres w filozofii Pawła Włodkowica

61%

Płotka M.

Studia Philosophiae Christianae

|

2015

|

vol. 51

|

issue 1

123-140

EN

The purpose of this article is to attempt to provide a more precise answer to the question of Paul Vladimiri’s account of the concept of permissive natural law. This purpose is realized in two steps. First, a brief history of permissive natural laws in the tradition of medieval philosophy is discussed, and the historical context, in which Paul Vladimiri developed his theory of natural law, is outlined. Next, some excerpts from Vladimir’s writings are analyzed, in which he uses phrases indicating the presence of the concept of permissive law in his philosophy.

PL

Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie o obecność koncepcji naturalnego prawa permisywnego w twórczości Pawła Włodkowica, krakowskiego filozofa, prawnika i dyplomaty. Cel ten zrealizowany jest w dwóch krokach: w pierwszej kolejności, omówiono krótką historię permisywnego prawa natury w tradycji średniowiecznej oraz nakreślono historyczny kontekst, w którym Paweł Włodkowic opracował swoją teorię prawa natury. Następnie, przeanalizowano wybrane fragmenty pism krakowskiego profesora, w których używa on sformułowań wskazujących na obecność koncepcji prawa permisywnego w jego filozofii.

6

Pedagogika duszy i ciała płynąca ze świadectwa religijnego Glorii Polo a świat wartości nauczyciela wychowania fizycznego

61%

Lubońska M.

Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

|

2019

|

vol. 64

52-58

PL

Etymologia wyrazu pedagogika (gr. paidagogos – prowadzący dziecko) sięga czasów starożytnej Grecji i nawiązuje do sytuacji prowadzenia chłopca do palestry, czyli do miejsca doskonalenia tężyzny fizycznej. Wychowanie fizyczne poprzedziło wychowanie moralne i współcześnie idealna wersja wychowania to ta, która obejmuje człowieka sumarycznie – nie pomijając jego cielesności i duchowości zarazem. Analiza świadectwa religijnego opisującego zjawisko śmierci klinicznej dostarcza argumentów, dlaczego dbałość o ciało i duszę stanowi istotny element w nauczaniu wychowania fizycznego i dlaczego zgubne byłoby zlekceważenie jednej składowej i przeniesienie wyłącznej uwagi na drugą. Czasy XXI w. to czasy relatywizmu moralnego, w którym porządek świata zostaje naruszony za sprawą fałszywych ideologii. Nagminne zaprzeczanie prawu naturalnemu prowadzi do licznych wynaturzeń. Stawanie w prawdzie wobec siebie i przyjęcie odpowiedzialności wprowadzenia wychowanka w świat wartości to obowiązek, od którego nauczyciel wychowania fizycznego nie powinien się uchylać. Prezentowana analiza literatury zwraca uwagę na współczesne zagrożenia wynikające z nadużyć ciała i odrzucenia duszy. Przed nauczycielem rozpościera się misja niebagatelna: przywrócić godność ciału człowieka. Czy uzasadniona racją wyższą postawa znajdzie swoje odzwierciedlenie w programach nauczania? Efekt pracy pedagoga powinien być dostrzeżony w sposobie bycia jego wychowanków i rozumienia przez nich świata po zakończeniu procesu edukacji. Tylko wówczas można będzie mieć pewność, że zadanie nauczyciela jako przewodnika po świecie wartości zostało wykonane.

EN

Etymology of the word pedagogy (Greek paidagogos – leading a child) dates back to the times of ancient Greece and refers to the situation of leading a boy to the palaestra, that is, to the place where physical fitness was being improved. Physical education was preceded by moral education and at present the perfect version of this education, which treats a human-being as a whole including his carnality and spirituality. Analysis of the religious testimony describing the phenomenon of clinical death provide arguments why taking care of body and soul is an important element in physical education, and why it would be pernicious to neglect one component and transfer the exclusive attention to the other. Times of the 21st century are the times of moral relativism, in which the world order is infringed by fake ideology. Constant denial of the natural law leads to numerous degenerations. Standing in the truth to yourself and taking responsibility of the pupil’s introduction to the world of values is the duty, to which the teacher of physical education should not evade. Literature analysis presented here draws attention to the modern threats resulting from the body and soul abuse. The teacher faces there a considerable challenge: to restore dignity to the human body. Will an approach, justified by a higher sensibility, be reflected in the school curricula? The educator’s work effect shall be noticed in the way his pupils live their lives and understand the world after the process of education.

7

TY ISTNIEJESZ, PONIEWAŻ MAAT ISTNIEJE; MAAT ISTNIEJE, PONIEWAŻ TY ISTNIEJESZ

61%

Rozmus D.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2018

|

vol. 1

|

issue XVIII

151-169

PL

W ciągu swojej wielotysięcznej historii starożytni Egipcjanie dopracowali się bardzo złożonej koncepcji kosmicznego porządku reprezentowanego przez pojęcie maat i personifikowane przez boginię Maat. Obejmowało ono wiele opisanych przez późniejszych filozofów praw kardynalnych, takich jak m.in. Prawda, Prawo, Sprawiedliwość. Można uznać, że zasada kosmicznej równowagi obejmująca zarówno siły natury (fizykę), jak i porządek moralny jest najstarszym przykładem działania wszechogarniającej zasady prawa naturalnego (Ty istniejesz, ponieważ Maat istnieje; Maat istnieje, ponieważ ty istniejesz). Zasada maat, której gwarantem jest król, działa nieustannie (Maat zaś obejmuje cię dniem i nocą). Sprawiedliwy człowiek może liczyć na jej ochronę zarówno za życia, jak i podczas sądu zmarłych. Reguły formułującego się dopiero w Egipcie prawa materialnego (określanego słowem hp, hepu) działają zgodnie z prawem Maat. Niestety, ta wyszukana holistyczna koncepcja prawa naturalnego jest bardzo słabo znana i mało wykorzystywana w rozważaniach nad początkami myśli ludzkiej.

EN

In the course of a few thousands of years of their history, the ancient Egyptians developed a very complex concept of cosmic order represented by the notion of maat and personified by the goddess Maat. It involved many of the cardinal laws described by subsequent philosophers, such as the Truth, the Law and Justice. One may claim that the principle of cosmic balance which involved both the forces of nature (physics) and the moral order is the earliest example of the activity of an all-embracing principle of natural law (You exist because Maat exists. Maat exists because you exist). The principle of maat which is ensured by the king operates permanently (for Maat embraces you day and night). A righteous man may rely on its protection both during his lifetime as well as during the judgment of the dead. The rules of the material law (referred to with the word hp, hepu), which were merely at the stage of development in Egypt, operate according to the law of Maat. Unfortunately, this refined holistic concept of natural law is underexplored and it was rarely referred to in the considerations about the beginnings of human thinking.

8

Recenzja: Tomasz Snarski, Debata Hart – Fuller i jej znaczenie dla filozofii prawa, Gdańsk: Wydawnictwo UG 2018, ss. 341

61%

Redzik A.

Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda

|

2018

|

vol. 1

|

issue 1-2

156-162

EN

This is a review of the book which was published on the basis of a doctoral thesis of barrister dr. Tomasz Snarski. Attention has been drawn to the significance of the debate which began in 1958 together with the publication of a lecture by an English lawyer Herbert Lionel Adolphus Hart (1907-1992) in the “Harvard Law Review”. The article met with a response from an American legal philosopher Lon Luvois Fuller (1902-1978). The debate concerned the principles of law, boundaries of positive law and its relation to the natural law.

9

Podstępne wprowadzenie w błąd : norma z prawa naturalnego czy z prawa pozytywnego?

57%

Leszczyński G.

Ius Matrimoniale

|

2003

|

vol. 14

|

issue 8

55-69

EN

Il canone 1098 CIC stabilisce, per la prima volta nella disciplina canonica, la rilevanza invalidante del dolo sui consenso matrimoniale. Nel presente lavoro ci chiediamo quale sia la natura della rilevanza invalidante del can. 1098: di diritto naturale о positivo? La maggioranza degli Autori è d’accordo che la norma del detto canone è di diritto positivo. Ci sono, peró, anche quegli Autori che sostengono che detta norma proviene dal diritto naturale. Presentando le diverse opinioni in questione cerchiamo di presentare anch e la nostra posizione in favore della positiva provenienza della norma del can. 1098 CIC.

10

Pozytywna wartość osobowości. Pawła Nowgorodcewa idealizm prawny

57%

Daniłkina N.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2017

|

vol. 78

69-80

EN

Pavel Novgorodtsev was a professor of jurisprudence, politician, and a major representative of Russian philosophy of law. At the turn of the 20th century he recognised a crisis of the positivist juridical doctrine and an increased demand in the philosophy of law, which he identified as the doctrine of natural law. According to Novgorodtsev, the new doctrine of natural law was to embrace a set of moral concerns about the existing law. He elaborated his conception on a basis of broadly construed philosophical idealism – from Kant to philosophically “modernised” Russian Christian orthodoxy. The paper outlines Novgorodtsev’s philosophy of law and reveals its specific features in comparison with relevant west-European theories, as well as in connection with a pronounced personalistic trend in Russian philosophy.

PL

Paweł Nowgorodcew był profesorem prawa, działaczem politycznym i jednym z czołowych przedstawicieli rosyjskiej filozofii prawa. Na przełomie wieków XIX i XX zauważył kryzys doktryny pozytywizmu prawniczego i wzrost zapotrzebowania na nową filozofię prawa, którą utożsamiał z doktryną prawa naturalnego. Według Nowgorodcewa nowa doktryna prawa naturalnego miała zawierać w sobie zbiór ideałów moralnych w stosunku do treści prawa pozytywnego. Swoją koncepcję autor ten budował na fundamencie szeroko pojmowanego idealizmu filozoficznego: od Kanta do filozoficznie „zmodernizowanej” rosyjskiej ortodoksji chrześcijańskiej. W artykule przedstawiono zarys filozofii prawa Nowgorodcewa i ujawniono jej cechy szczególne w porównaniu z wybranymi teoriami zachodnioeuropejskimi, a także w związku z wyraźną tendencją personalistyczną w filozofii rosyjskiej.

11

Kazirodztwo jako przykład sporu między prawem naturalnym a pozytywnym

57%

Okoński J.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2018

|

vol. 85

63-70

EN

This paper discussed incest as an example of a dispute between natural and positive law. An analysis of Art. 201 of the Polish Penal Code was conducted through the prism of legal goods, which, according to the doctrine, Art. 201 is supposed to protect. The article assessed the prohibition of incest as a kind of legal and natural norm, both from the point of view of the classic, maximalist concept of natural law and H.L.A. Hart’s minimum content of natural law. The article then refers to a significant lack of universality of penalization of this phenomenon across legislations of other European states. The author assumed that the Polish statutory penalization of incest met the conditions of the concept of the minimum content of natural law. Therefore, it may be treated as an expression of the legislator’s acceptance of the protection of moral principles, which are present in Polish culture.

PL

Artykuł przedstawia kazirodztwo jako przykład sporu między prawem naturalnym a pozytywnym. Analizie poddano art. 201 k.k., dokonując jej przez pryzmat dóbr prawnych, które zgodnie z poglądami przedstawicieli doktryny artykuł ten ma chronić. W jego treści zakaz kazirodztwa jako rodzaj normy prawnonaturalnej poddany jest ocenie z punktu widzenia koncepcji zarówno maksymalizmu prawnonaturalnego, jak i minimum prawa natury H.L.A. Harta. Artykuł w swojej treści odnosi się również do istotnego braku powszechności penalizacji omawianego zjawiska w ustawodawstwach innych państw europejskich. Autor przyjmuje, że polska, ustawowa penalizacja kazirodztwa spełnia warunki koncepcji minimum prawa natury i tym samym daje wyraz przyjęciu przez ustawodawcę ochrony zasad o charakterze moralnym, obecnych w polskiej kulturze.

12

Prawo naturalne i prawa stanowione w ujęciu św. Tomasza z Akwinu

51%

Salij J.

Łódzkie Studia Teologiczne

|

2017

|

vol. 26

|

issue 2

103-110

EN

The essence of the natural law is summed up in the principle that good is to be done and evil is to be avoided. However, the specific content of this principle - as a result of the imperfections of human reason, and also because of our sinfulness - we do recognize in a relatively vague fashion. That’s why sometimes we differ so much in our views on good and evil. But it is never so that we are completely closed up in our notions of good and evil; we are never totally cut off from the possibility of objective recognition of good and evil. The Positive law is an authentic law as much as it is rooted in the natural law. In another way however, from the natural law emanate the laws which protect making good, and in another way emanate those which prohibit evil acts. The latter, in particular the laws which prohibit killing of a human being, (just!) particular forms in different countries and in different times.

13

Thomas Hobbes social contract as an idea transformation from theology to political philosophy

51%

Zientkowski P.

Studia Pelplińskie

|

2020

|

vol. 54

345-355

PL

The article is an attempt to show the process of theoretical transformation of political theology into political philosophy on the basis of a draft of the social contract written by an English philosopher, Thomas Hobbes. This shift was not made only on the level of language changes, that is by replacing the theological nomenclature by new philosophical terms. More importantly, it became a pillar of a reinforced anthropological view of man, of the world and of social processes. Hence, the entire conceptual shift undeniably had a vital historical and cultural impact.

EN

Artykuł jest próbą ukazania procesu teoretycznego przekształcenia teologii politycznej do filozofii politycznej na przykładzie koncepcji umowy społecznej stworzonej przez angielskiego myśliciela Thomasa Hobbesa. Przemiana ta nie nastąpiła jedynie w wymiarze werbalnym poprzez zastąpienie nomenklatury teologicznej filozoficzną nowomową, ale stała się również przyczynkiem do umocnienia antropologicznej wizji człowieka, świata i procesów społecznych, a przez to niewątpliwie, wydarzeniem oddziałującym w wymiarze historycznie i kulturowym.

14

Odrzucenie praw Stwórcy i relacje homoseksualne w Rz 1,26-27

51%

Kowalski M.

Verbum Vitae

|

2021

|

vol. 39

|

issue 1

255-280

EN

The author analyzes the Pauline pronouncement on homosexuality in Rom 1:26-27. He first places it in the context of the apostle’s arguments in Rom 1–4, outlines the structure of Rom 1:18-32, and examines the most important terms related to homosexual behavior in Rom 1:22-32. Subsequently, the author presents contemporary interpretations of Rom 1:26-27 which deconstruct or reject the Pauline critique of homosexual acts. They are divided into three basic categories: arguments from the position of modern psychology and ancient homosexual practices, arguments based on Paul’s understanding of nature, and arguments stemming from the rhetorical-literary context of Rom 1:18-32. The author critically examines these arguments, pointing to their anachronisms, limited reading of the apostle’s argumentative context, unsubstantiated overlapping of the concept of nature and cultural norm, and disregard of the universalistic character of the Pauline discourse in Rom 1:18-32.

PL

Autor analizuje Pawłową wypowiedź na temat homoseksualizmu, zawartą w Rz 1,26-27. Ukazuje ją najpierw na tle argumentacji apostoła w Rz 1–4, zarysowuje strukturę Rz 1,18-32, po czym dokonuje analizy najważniejszych pojęć związanych z grzechem natury homoseksualnej, pojawiających się w Rz 1,22-32. Następnie prezentuje współczesne interpretacje Rz 1,26-27, których przedstawiciele dekonstruują lub odrzucają Pawłową krytykę postaw homoseksualnych. Ich pozycje zostają podzielone na trzy kategorie: argumenty z pozycji współczesnej psychologii i starożytnych praktyk homoseksualnych, argumenty z rozumienia natury u Pawła oraz argumenty z kontekstu retoryczno-literackiego Rz 1,18-32. Autor krytycznie ustosunkowuje się do wymienionych argumentów, wskazując na ich anachroniczność, błędne zawężenie kontekstu argumentacyjnego apostoła, nieuprawnione zrównanie pojęcia natury z normą kulturową oraz zlekceważenie uniwersalistycznego charakteru Pawłowego dyskursu w Rz 1,18-32.

15

Law Towards Family: Friend or Foe

51%

Zamelski P.

Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

|

2019

|

vol. 14

|

issue 16 (2)

141-151

EN

The family and the state are two elements inherently linked to people’s lives: the family under natural law and the state under positive law, the latter emerging from the natural human need for collective life. There is constant interplay between the natural family rights and obligations and positive law, sometimes even competition or contradictions. The family needs positive law because social life needs proper organization, but not every normative solution is conducive to the personal and community development of a person. Strong and weak rights, bans and orders may prove potentially dangerous, and this ultimately proves the absence of axiological or praxeological competence of the legislator and public enforcers. The key to making positive law a true family’s ally is for that law to abide by perpetual natural law, which requires a constant diagnosis of and reflection on the changing reality.

PL

Rodzina i państwo należą do elementów immanentnie związanych z życiem człowieka: rodzina na mocy prawa naturalnego, państwo na mocy prawa stanowionego, które wynika z naturalnej ludzkiej potrzeby życia zbiorowego. Pomiędzy naturalnymi prawami i obowiązkami rodziny a prawem stanowionym zachodzą wzajemne oddziaływania, często powstaje konkurencja, czasami również sprzeczności. Rodzina potrzebuje prawa pozytywnego ze względu na konieczność zorganizowania życia społecznego, jednak nie każde rozwiązanie normatywne jest korzystne dla rozwoju osobowego i wspólnotowego człowieka. Potencjalnie niebezpieczne mogą okazać się nakazy, zakazy oraz uprawnienia mocne i słabe, przy czym sytuacja taka ostatecznie dowodzi braku kompetencji aksjologicznych lub prakseologicznych po stronie prawodawcy i organów stosujących prawo. Kluczem do uczynienia z prawa stanowionego prawdziwego sojusznika rodziny jest jego zgodność z niezmiennym prawem naturalnym, co wymaga stałej diagnozy i refleksji nad zmieniającą się rzeczywistością.

16

Prawo naturalne jako fundament moralności libertariańskiej

51%

Jasiński K.

Nurt SVD

|

2020

|

issue 2

230-245

PL

Autor podjął próbę zarysowania relacji między moralnością libertariańską a określoną koncepcją prawa naturalnego. Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej zwraca się uwagę na moralne założenia libertarianizmu, które mają swoje źródło w prawie naturalnym, i związane z tym konsekwencje. Wspomniano także o różnicy między konserwatywną a postępową wersją libertarianizmu. Druga część omawia dwie koncepcje prawa naturalnego: tradycyjną i współczesną. Pierwsza oparta jest na filozofii arystotelesowsko-tomistycznej, a druga na ideach zaczerpniętych z oświeceniowych szkół prawa naturalnego. Wydaje się, że oba pojęcia znajdują wyraz w dwóch różnych wersjach moralności libertariańskiej: konserwatywnej i postępowej.

EN

The author of the article attempted to outline the problem of the relationship between libertarian morality and a specified concept of natural law. The article consists of two parts. The first one draws attention to the moral assumptions of libertarianism, which have their source in natural law and the associated consequences. The difference between a conservative and progressive version of libertarianism was also mentioned. The second part discusses two concepts of natural law: traditional and contemporary. The first one is based on Aristotelian-Thomist philosophy, while the second one refers to ideas taken from Enlightenment schools of natural law. It seems that both concepts find expression in two different versions of libertarian morality: conservative and progressive.

17

Granice wpływu doktryny wiary na postawy polityków katolików

51%

Bocian J.

Nurt SVD

|

2017

|

issue 2

450-466

PL

Z punktu widzenia teologii katolickiej istnieje pewien wpływ wyznawanej religii na działalność polityków. Ma on jednak wyraźne granice. Polityk katolik swą działalność winien realizować poprzez dbałość o zachowanie w prawie państwowym i praktyce życia społecznego obiektywnych norm moralnych, wypływających z prawa naturalnego, oraz przez roztropną troskę o dobro wspólne. Wierność tej zasadzie jest jedną z granic wpływu wyznawanej przez polityka religii na jego działanie. Drugą granicę winien dostrzegać w ciągłej świadomości odpowiedzialności za swą działalność, którą to odpowiedzialność ponosi nie tylko wobec społeczeństwa i sądów, ale nade wszystko wobec Boga.

EN

According to Catholic theology, religion has a certain role to play in politics, but within the strict confines. Catholic politician should advocate the inclusion and preservation of the objective moral norms, derived from the natural law, in the civil law and social life, and act prudently for the common good. His adherence to this rule marks one of the boundaries within which his religious convictions influence his political activities. He should be aware at all times that he is accountable not only to society and courts, but, first and foremost, to God.

18

Ekologia w programach nauczania religii dla I klasy gimnazjum

51%

Łukomski J.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2007

|

vol. 5

|

issue 1

377-390

EN

The article includes characteritc of additional materials for catechists and teachers, especially ecological examination of conscience and analysis of the following issues: revealed law and natural law, ecological balance, rule of general destiny of goods, celebration in connection with ecology, ecological intuitions in saints’ opinions and attitiudes, histories of Christian ecological intuitions.

19

Egzystencjalne podstawy prawa naturalnego według Mieczysława A. Krąpca

51%

Duma T.

Studia Philosophiae Christianae

|

2012

|

vol. 48

|

issue 2

5-25

EN

The article deals with the problem of the metaphysical foundations of natural law in the light of M.A. Krąpiec’s philosophy. It implies a distinction between two aspects of the law – the existential, as the order written into the nature of things (Lat. ius), and the essential, as the result of legislative activities (Lat. lex). This distinction is essential to the discovery of inherent rights of the human being and their proper expression in legal norms. The existential aspect, recognized by analogical and transcendental cognition, indicates the ontological basis of natural law, which is directly determined by the structure of the human being, and ultimately justified by the eternal law. An analysis of human nature enables the discovery of the real purpose of natural law, namely common good as a primary motive of all human action. This good consists in the common human inclination towards the pursuit of the optimum potential of beings, and can be realized only through their relationships with other people. It determines personal development. Common good involves every person internally as an order of practical reason, imposing a duty to pursue this good. The order of this practical reason includes the fundamental content of natural law, namely its first principle: “good is to be done.”

PL

Artykuł poświęcony jest problemowi metafizycznych podstaw prawa naturalnego w świetle filozofii M. A. Krąpca. Analizy obejmują rozróżnienie dwóch aspektów prawa: egzystencjalnego, jako porządku zapisanego w naturze rzeczy (łac. ius), oraz esencjalnego, będącego rezultatem działalności legislacyjnej ustawodawcy (łac. lex). Rozróżnienie to jest niezbędne dla odkrycia właściwych uprawnień przysługujących bytowi ludzkiemu oraz odpowiedniego ich ujęcia w postaci określonych norm prawnych. Aspekt egzystencjalny, poznawany dzięki poznaniu analogiczno-transcendentalizującemu, wskazuje na ontyczne podstawy prawa naturalnego, które stanowi struktura bytowa człowieka, określana mianem ludzkiej natury. Analiza ludzkiej natury pozwala odkryć faktyczną rację prawa naturalnego, czyli dobro wspólne, będące pierwotnym motywem ludzkiego działania. Dobro to polega na wspólnej wszystkim ludziom inklinacji do optymalnego realizowania bytowych potencjalności warunkujących rozwój osobowy i może być osiągane wyłącznie dzięki odniesieniom do innych osób. Dlatego dobro wspólne wiąże każdego człowieka od wewnątrz w formie nakazu rozumu praktycznego, nakładającego powinność realizowania tegoż dobra. Nakaz rozumu praktycznego zawiera fundamentalną treść prawa naturalnego wyrażaną w sądzie: „dobro należy czynić”.

20

Prawo naturalne wobec wyczynu ekstremalnego wspinacza – agonisty stadionu górskiego

51%

Pawłucki A.

Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

|

2015

|

vol. 48

4-16

EN

The paper gives moral evaluation of feats done by extreme athletes who participate voluntarily in life-threatening stunts or races. The evaluation of the rightness of such extreme feats was based on the first principles of natural law. The law of nature obliges everybody to preserve their lives and forbids acts against one’s own life (do not kill yourself). Extreme athletes differ from others in terms of the attitude to the ontological structure of existence: from negation and mockery of life in the case of nihilists to a praise of life in the case of athletes and goes even further in the case of Olympic athletes who embrace the pro-life civilization through their participation in the peace utopia. In this paper, the author justified the sporting premise for mountaineers to do extreme climbing. In the conclusion, the author admits that extreme feats of mountaineers is justified because these athletes, like Olympic ones, follow sports ethics and at the same time the moral value of existence. Although they consciously risk their lives, when they actually face death they do not give up and fight heroically to survive. This attitude is sufficient to evaluate the mountaineer’s performance which is on the verge of death as morally right.

Refine search results