Search results

1

Kształtowanie się i stabilność przekonań w zachowaniach agresywnych – analiza doświadczeń biograficznych (case study)

100%

Jaros A.

Psychologia Wychowawcza

|

2018

|

vol. 56(14)

192-203

PL

Artykuł poświęcono problematyce kształtowania się i zmienności przekonań w zachowaniach agresywnych. Przekonania jako dość trwałe struktury poznawcze nie ulegają łatwym zmianom pod wpływem doświadczeń. Jednak ich wpływ na zachowanie jednostki zależy przede wszystkim od sposobu zinterpretowania zdarzenia i odgrywanej roli w zdarzeniu agresywnym. Do zilustrowania poruszanej problematyki posłużyła wybrana narracja (case study). Na podstawie autobiograficznego wywiadu narracyjnego zrekonstruowano doświadczenia życiowe wpływające na kształtowanie się przekonań związanych z zachowaniami agresywnymi, jak również ich zmienność w zależności od podejmowanej roli w zachowaniu agresywnym.

2

Kazus (anty)duchowości behawiorysty radykalnego B. F. Skinnera – perspektywa psychobiograficzna

89%

Pankalla A., Wiatrowska A.

Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne

|

2021

|

vol. 12

|

issue 1

179-198

EN

The purpose of the article is to show how the religious education that B. F. Skinner experienced changed his perception of man and the world, and ultimately influenced his abandonment of faith and directed him onto the path of radical behaviorism. Analysis of the available literature shows that the difference in the views of Skinner’s opponents (Joseph Wood Krutch, Tomasz Szasz, Ayn Rand) and his allies (Richard Dawkins, Daniel Dennett, Sam Harris) lies in their different upbringing and complex life experiences. Related beliefs influenced their understanding of spirituality and free will.

PL

Celem artykułu jest pokazanie, jak wychowanie religijne, którego doświadczył B. F. Skinner, zmieniło jego postrzeganie człowieka i świata, a w ostateczności wpłynęło na porzucenie przez niego wiary i skierowało go na ścieżkę radykalnego behawioryzmu. Analiza dostępnej literatury wykazuje, że różnica w poglądach przeciwników Skinnera (Joseph Wood Krutch, Tomasz Szasz, Ayn Rand) oraz jego sojuszników (Richard Dawkins, Daniel Dennett, Sam Harris) polega na ich odmiennym wychowaniu i złożonych życiowych doświadczeniach. Powiązane z tym przekonania wpłynęły na pojmowanie przez nich duchowości czy wolnej woli.

3

Opinie młodzieży studenckiej na temat zagrożeń w życiu społecznym osób starszych

75%

Kanios A.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia

|

2019

|

vol. 32

|

issue 3

EN

Polish society, just like European societies, is aging. In 2019, the percentage of people over the age of 60 exceeded 24%. Old age is a period in a person’s life which young people in Poland usually associate negatively. The young generation sees old age mainly as a period of dependent life dependent on other people. The aim of the research was to diagnose the views of student youth on the threats to the social life of older people. Interestingly, what were the beliefs of young people about the threats to the functioning of older people in the family and in the wider social environment.

PL

Polskie społeczeństwo, podobnie jak społeczeństwa europejskie, się starzeje. W 2019 r. odsetek osób po 60. roku życia przekroczył 24%. Starość jest okresem w życiu człowieka, który młodym ludziom w Polsce zazwyczaj kojarzy się negatywnie. Młode pokolenie postrzega starość głównie jako okres życia niesamodzielnego, uzależnionego od innych ludzi. Celem badań uczyniono diagnozę poglądów młodzieży studenckiej na temat zagrożeń w życiu społecznym osób starszych. Interesujące wydało się, jakie są przekonania młodych ludzi na temat zagrożeń funkcjonowania osób starszych w rodzinie oraz w szerszym środowisku społecznym.

4

Przekonania młodzieży na temat osób bezrobotnych

75%

Czechowska-Bieluga M.

Szkoła - Zawód - Praca

|

2020

|

issue 19

190-202

EN

Young people constitute a characteristic group of the unemployed. The notion of work has many various meanings for them, which offers them opportunities for both personal development and for growing up in a role of a member of a specific community. Social competences, including the declared beliefs, are named among the causes of the unemployment of young people. This article endeavours to provide the diagnosis of the beliefs of young people (school and university students) regarding the long-term unemployed, and to show the selected correlations. 1084 persons participated in the study, including 588 secondary (general and technical) school students and 496 students of various faculties of tertiary education from nine provinces of Poland. The results of the analyses indicate that young people declare the firmest belief that the long-term unemployed have poorer knowledge and the weakest belief that the long-term unemployed are to be blamed for their own occupational situation. The results presented may be useful for the purpose of perfecting specific strategies and forms of assistance and prevention provided to young people by specialists and voluntaries .

PL

Ludzie młodzi stanowią specyficzną grupę bezrobotnych, dla których podjęcie pracy ma wiele różnych znaczeń, stwarzając im szansę zarówno na rozwój indywidualny, jak i na dorastanie w roli członka danej społeczności. Wśród przyczyn bezrobocia młodych wymienia się kompetencje społeczne, w tym deklarowane przekonania. W artykule podjęto próbę zdiagnozowania przekonań młodzieży (szkolnej i akademickiej) na temat osób bezrobotnych wraz ze wskazaniem wybranych zależności. W badaniu wzięły udział 1084 osoby, w tym 588 uczniów ze szkół średnich (liceum i technikum) oraz 496 studentów różnych kierunków studiów z dziewięciu województw. Wyniki analiz wskazują, że młodzież najsilniej deklaruje posiadanie mniejszego zasobu wiedzy przez osoby bezrobotne niż przez osoby pracujące, a najsłabsze przekonanie żywi wobec twierdzenia, że bezrobotni są winni swojej złej sytuacji zawodowej. Prezentowane wyniki mogą okazać się przydatne podczas doskonalenia poszczególnych strategii oraz form działań pomocowych i profilaktycznych świadczonych przez specjalistów oraz wolontariuszy na rzecz młodzieży.

5

Przekonania młodzieży na temat osób bezrobotnych. Kontekst życia rodzinnego

75%

Czechowska-Bieluga M.

Edukacja Ustawiczna Dorosłych

|

2020

|

issue 4

145-155

EN

The article is a continuation of the research on the beliefs of the Polish youth regarding the unemployed. Empirical data on adolescents’ beliefs regarding persons at risk of social exclusion have been gathered using the survey questionnaire designed by A. Kanios, M. Czechowska-Bieluga, A. Weissbrot-Koziarska R. Krawczyk and P. Zielińska. The article presents the analysis of the statements made by 1084 persons, including a group of 588 secondary school students and a slightly smaller group of 496 tertiary education students attending various programs and coming from nine provinces of Poland. Although a significant number of respondents stress various kinds of difficulties that families of the unemployed face, the analysis can be summarised as relatively positive. However, considering the differences between secondary and tertiary students one can notice that the two groups differ in the way they assess the selected statements regarding the family life of the unemployed. Moreover, the age of the respondents, their place of residence, and the type of education facility they attend influence the results of the survey and are visible in the study.

PL

Celem badań była diagnoza przekonań młodych Polaków na temat życia rodzinnego osób bezrobotnych, a także rozpoznanie różnic w tym zakresie zależnie od wybranych etapów edukacji. Dane empiryczne gromadzono za pomocą kwestionariusza ankiety nt. przekonań młodzieży na temat osób zagrożonych wykluczeniem społecznym autorstw A. Kanios, M. Czechowskiej-Bielugi, A. Weissbrot-Koziarskiej, R. Krawczyk i P. Zielińskiej. Analizom poddano wypowiedzi 1084 osób, w tym 588 uczniów ze szkół średnich oraz 496 studentów różnych kierunków studiów z dziewięciu województw. Mimo że z wypowiedzi osób badanych wynika, że postrzegają oni bezrobotnych jako zależnych od innych, analizowane przekonania można uznać za relatywnie pozytywne. Biorąc pod uwagę różnice, można z kolei zauważyć, że młodzież szkolna – w porównaniu ze studentami – była bardziej przekonana, że osoby bezrobotne cenią życie rodzinne, oczekując od bliskich pomocy w rozwiązywaniu własnych problemów. Z kolei studenci wyraźniej postrzegali bezrobotnych jako wychowujących dzieci. Co więcej, wiek, miejsce nauki, miejsce zamieszkania i rodzaj uczelni lub szkoły również okazały się czynnikami różnicującymi przekonania badanej młodzieży.

6

Semiotyczne warunki porozumiewania się w ujęciu Leona Koja

75%

Muszyński Z.

Filozofia i Nauka

|

2020

|

vol. 8/2

185-199

PL

Główne prace Leona Koja dotyczyły problemów semiotyki, logiki, filozofii języka, filozofii umysłu, etyki. W wielu z nich są odniesienia do warunków osiągnięcia porozumienia. Dotyczą one: 1. warunków logicznych, 2. warunków metodologicznych, 3. warunków etycznych, 4. warunków semiotycznych. Artykuł poświęcony jest określeniu tych ostatnich warunków. Pokrótce zostaną omówione podstawowe pojęcia semiotyczne obecne w pracach Leona Koja. Na gruncie założeń Koja koncepcji semiotyki określone zostaną pojęcia określające warunki efektywnej realizacji procesu komunikowania się i jego podstawowe funkcje.

7

Self-blindness. Czy można nie znać swoich przekonań?

75%

Smurzyńska A.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2016

|

issue 2

8

Kształtowanie się i stabilność przekonań w zachowaniach agresywnych – analiza doświadczeń biograficznych (case study)

63%

Agnieszka J.

Psychologia Wychowawcza

|

2018

|

issue 56(14)

192-203

EN

The article is devoted to an issue of shaping and evolution of convictions in aggressive behaviors. Convictions, as quite stable cognitive structures, do not change easily under influence of experiences. However, their influence on a person’s behavior depends above all on the way of interpretation of an event and a role played in an aggressive event. In order to illustrate the described issue, we chose a narrative (case study). On the basis of autobiographical narrative interview, experiences were reconstructed, which were influencing a shaping of convictions connected with aggressive behaviors, as well as variability, depending on a role undertaken in an aggressive behavior.

PL

Artykuł poświęcono problematyce kształtowania się i zmienności przekonań w zachowaniach agresywnych. Przekonania jako dość trwałe struktury poznawcze nie ulegają łatwym zmianom pod wpływem doświadczeń. Jednak ich wpływ na zachowanie jednostki zależy przede wszystkim od sposobu zinterpretowania zdarzenia i odgrywanej roli w zdarzeniu agresywnym. Do zilustrowania poruszanej problematyki posłużyła wybrana narracja (case study). Na podstawie autobiograficznego wywiadu narracyjnego zrekonstruowano doświadczenia życiowe wpływające na kształtowanie się przekonań związanych z zachowaniami agresywnymi, jak również ich zmienność w zależności od podejmowanej roli w zachowaniu agresywnym.

9

Lewicowość–prawicowość autoidentyfikacji politycznych a przekonania i kapitał społeczny– perspektywa psychologii politycznej

63%

Skarżynska K., Henne K.

Studia Socjologiczne

|

2011

|

issue 2(201)

85-108

PL

Artykuł pokazuje, w jakim stopniu polityczna autoidentyfikacja na skali lewica–prawica wiąże się z treścią akceptowanych przekonań w sferze tożsamościowej i gospodarczej, z poparciem czterech głównych partii politycznych w Polsce (PO, PiS, LiD, PSL) oraz z psychospołecznymi zasobami jednostki (charakterystyki socjodemograficzne oraz kapitał ludzki). Podstawę badań stanowiły dane zebrane od reprezentatywnej próby dorosłych Polaków w 2008 roku (N=1024). Przeprowadzone analizy wykazały, że autoidentyfikacja Polaków na skali lewicowości–prawicowości jest bardziej istotnie związana z przekonaniami tożsamo- ściowymi niż z ekonomicznymi; jednak relacje te w obu przypadkach nie są silne. Okazało się także, że poziom liberalizmu przekonań, zarówno w sferze światopoglądowej, jak i gospodarczej, jest zależny od płci, wykształcenia i wielkości miejsca zamieszkania jednostki. Liberalizm ekonomiczny, w porównaniu do światopoglądowego, jest silniej wyjaśniany przez takie zmienne psychologiczne, jak: zaufanie do ludzi, kontrola nad własnym losem, moralna legitymizacja systemu politycznego oraz poczucie szczęścia.

EN

(Polish title: Lewicowosc-prawicowosc autoidentyfikacji politycznych a przekonania i kapital spoleczny - perspektywa psychologii politycznej). The article answers the question to what extent a political autoidentification on the left-right wing scale is related to the content of acceptable beliefs related to their identification as well as economic domain, to support for four main political parties (PO, PiS, LiD, PSL), and to socio-psychological resources (socio-demographic characteristics and social capital). The survey was conducted on a representative sample of Polish adults (N=1024) in 2008. The analysis proved that Poles autoidentification on the left-right wing scale is more related to identification beliefs than to economic ones, but both these relationships are rather weak. It turned out that the level of liberal beliefs, in both domains - identification and economic one, depends on gender, education and place of residence. Economic liberalism, in comparison to identification liberalism, is better explained by the following psychological variables: trust to other people, sense of control, legitimization of political system and happiness.

10

Specyfika dezadaptacyjnych przekonań w zaburzeniach osobowości: charakterystyka psychometryczna polskiej translacji i trawestacji Kwestionariusza Przekonań (Personality Beliefs Questionnaire, PBQ)

63%

Zawadzki B., Popiel A., Pragłowska E., Cory N.

Roczniki Psychologiczne

|

2017

|

vol. 20

|

issue 2

337-372

PL

Celem podjętych w tym artykule analiz było dokonanie adaptacji Personality Beliefs Questionnaire (PBQ) – narzędzia do badania przekonań specyficznych dla poszczególnych zaburzeń osobowości. Zostały opracowane dwie wersje PBQ: translacja wersji oryginalnej, składająca się ze 126 pozycji, oraz jej psychometryczna trawestacja, obejmująca 124 pozycje (skala osobowości z pogranicza została uniezależniona diagnostycznie, dodano skalę osobowości schizotypowej, zaś pozycje do skal zostały przyporządkowane na podstawie nie tylko treściowej, lecz także wyników analizy czynnikowej). Dla obu wersji uzyskano wskaźniki ilustrujące rzetelność i trafność pomiaru na podstawie wyników badania w grupach liczących ponad 1600 osób badanych. Uzyskane dane wskazały, że obie wersje charakteryzuje akceptowalna rzetelność pomiaru zarówno w aspekcie zgodności wewnętrznej, jak i stabilności czasowej. Przy porównywalnej trafności zbieżnej pomiaru (korelacje ze skalami Kwestionariusza do Ustrukturalizowanego Wywiadu Klinicznego do Badania Zaburzeń Osobowości z Osi II DSM-IV – SCID-II, a także inwentarza TALEIA-400A Test for AxiaL Evaluation and Interview for Clinical, Personnel, and Guidance Applications, badającymi zaburzenia osobowości) skale trawestacji wykazały lepszą trafność różnicową (jej struktura wewnętrzna również została jednoznacznie potwierdzona przez wyniki konfirmacyjnej analizy czynnikowej). Stwierdzono jednak także niezbyt wysoką trafność zbieżną pomiaru oraz zbyt wysokie skorelowanie skal obu wersji PBQ. W dyskusji podkreślono zatem, że chociaż PBQ umożliwia określenie specyfiki przekonań w zaburzeniach osobowości, to jednak nie stanowi ekwiwalentu diagnostycznego dla narzędzi badających – obok przekonań – także emocjonalne i behawioralne wskaźniki zaburzeń.

XX

The present analyses focused on the adaptation of the Personality Beliefs Questionnaire (PBQ) – a tool measuring beliefs specific to personality disorders. Two Polish versions of the PBQ were developed: a translation of the original version consisting of 126 items, and a modified version comprised of 124 items (the scale for borderline personality was made diagnostically independent; the scale for schizotypal personality was added, and the items were assigned to the scales not only on the basis of their content but also on the basis of factor analysis results). For both versions, indicators of measurement reliability and validity were obtained based on results from more than 1,600 subjects. The data showed that the scales of both versions demonstrated acceptable reliabili ty in terms of both internal consistency and temporal stability. The values of convergent validity of the scales in both versions were comparable (correlations with scales of the SCID-II questionnaire for Structured Clinical Interview for DSM-IV Axis II and TALEIA-400A: Test for AxiaL Evaluation and Interview for Clinical, Personnel, and Guidance Applications, assessing personality disorders), but scales of the modified PBQ version showed better discriminant validity (its internal structure also was very clearly confirmed by the results of confirmatory factor analysis). Insufficiently high convergent validity was found for both PBQ versions, including high intercorrelations among scales. Therefore, the discussion emphasized that although the PBQ allows for the identification of specific beliefs in personality disorders, it is not a diagnostic equivalent for tools assessing disorders per se.

11

Problematyka badań dotyczących postaw wobec uczenia się języków obcych na przykładzie języka hiszpańskiego

63%

Spychała-Wawrzyniak M.

Neofilolog

|

2020

|

issue 55/2

209-223

EN

Attitudes, including beliefs, values, and motivation are within the scope of interest of numerous fields of study such as psychology, philosophy, sociology, and anthropology. In psychology, attitudes related to affective, cognitive and, in particular, behavioral reactions are studied. It is believed that attitudes do not only affect the behavior of the individual, but also their ways of evaluating specific actions. At the same time, empirical research in this area is extremely problematic and conditioned by many individual differences (e.g. age, gender, place of residence, personality traits, etc.). On the other hand, in glottodidactics, the common trend in this type of research is analysis of students’ attitudes (including motivation) towards a foreign language and its culture(s). The purpose of the article is to briefly present the methodology of research on attitudes towards learning different languages. First, we review the concepts of attitudes, beliefs, values, and motivation from a psychological and didactic perspective. We also focus our attention on the types of attitude measurement used (which include motivation). Finally, we present some results of research conducted for the first time in Poland in the field of attitudes and motivation of secondary school students towards learning Spanish.

12

Przekonania młodzieży licealnej i akademickiej na temat osób starszych – perspektywa familiologiczna

63%

Szluz B. L., Kanios A.

Family Forum

|

2020

|

vol. 10

91-110

EN

In accordance with current demographic trends, i.e. the lengthening of lifespan and the growth of the proportion of seniors in the overall population, the functioning of the elderly is increasingly becoming the subject of analytical studies. The purpose of the article is to illustrate the convictions of people at different stages of adulthood about the functioning of older people in the family, taking into account the differences in perception between school and academic youth. A research problem is: What are the convictions of people at different stages of adulthood about the functioning of older people in the family and are there differences in perception between school and academic youth? We used a survey by A. Kanios, M. Czechowska-Bieluga, A. Weissbrot-Koziarska, R. Krawczyk, P. Zielińska. In 2018/2019 research into among 1084 junior high school and students from Polish voivodships (Opole Voivodeship, Silesian Voivodeship, Podlasie Voivodeship, Lower Silesian Voivodeship, Lublin Voivodeship, Świętokrzyskie Voivodeship, Masovian Voivodeship, Lesser Poland Voivodeship, and Podkarpackie Voivodeship) was conducted. The research allowed to show the image of family life in the perception of high school and academic youth from a gerontological perspective.

PL

Procesy demograficznymi, tj. wydłużanie się czasu trwania życia i wzrost odsetka seniorów w ogólnej populacji, przyczyniają się i stają się impulsem do tego, że funkcjonowanie osób starszych staje się coraz częściej przedmiotem analiz badawczych. Celem artykułu uczyniono zobrazowanie przekonań osób będących w różnej fazie dorosłości na temat funkcjonowania osób starszych w rodzinie, z uwzględnieniem różnic w percepcji pomiędzy młodzieżą szkolną i akademicką. Główny problem badawczy brzmi: Jakie są przekonania osób będących w różnej fazie dorosłości na temat funkcjonowania osób starszych w rodzinie i czy istnieją różnice w tym zakresie pomiędzy młodzieżą szkolną i akademicką? Zastosowano narzędzie w postaci kwestionariusza ankiety autorstwa A. Kanios, M. Czechowskiej-Bielugi, A. Weissbrot-Koziarskiej, R. Krawczyk, P. Zielińskiej. Przeprowadzono badania wśród 1084 uczniów i studentów z 9 polskich województw (opolskiego, śląskiego, podlaskiego, dolnośląskiego, lubelskiego, świętokrzyskiego, mazowieckiego, małopolskiego, podkarpackiego). Badania pozwoliły ukazać obraz życia rodzinnego w percepcji młodzieży licealnej i akademickiej w perspektywie gerontologicznej.

13

Wartościowanie – tożsamość – wychowanie. Aksjologiczne aspekty przekonań w pluralistycznym społeczeństwie w ujęciu Paula Ricoeura

63%

Grzywacz R.

Studia Paedagogica Ignatiana

|

2016

|

vol. 19

|

issue 1

107-124

PL

Artykuł podejmuje problem aksjologicznego uwikłania przekonań w kontekście społeczeństw pluralistycznych. W tym celu zagadnienie przekonań zostaje usytuowane w ramach dynamicznej koncepcji tożsamości jednostek i wspólnot, zwanej tożsamością narracyjną. Opiera się ona na tożsamości postaci, skorelowanej z fabularyzacją jej działań. Na płaszczyźnie społecznej współistnienie silnych identyfikacji wyrosłych z przekonań wymaga przyjęcia właściwego modelu. Niniejsze studium stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, czy czysto formalny charakter reguły uniwersalizacji oraz procedur argumentacyjnych okazuje się wystarczający w tym względzie. Zachodzi bowiem ryzyko unicestwienia w tej optyce aksjologicznego tła, decydującego o stopniu ludzkiego zaangażowania w budowanie odpowiedzialności za kształt życia społecznego. Aby ustrzec prowadzone dociekania od nadmiernej abstrakcyjności, zostają one przeniesione w obszar fenomenologii motywacji ludzkiej woli, której wybrane aspekty poddaje się analizie. Ma ona wszakże do czynienia z konkretnymi pobudkami działania, a w szczególności z kwestiami dotyczącymi konfliktów aksjologicznych. Tytułem uzupełnienia poczynionych na tym polu obserwacji materialne czynniki motywacyjne (wartości) konfrontuje się z formalną zasadą uniwersalizacji o Kantowskiej proweniencji. W rezultacie uzasadnione okazuje się mówienie o komplementarności obydwu perspektyw. Podane jako podsumowanie całości refleksji przykłady mądrościowej deliberacji oraz uprawiania polityki historycznej z jednej strony obrazuje operatywność reguł, uwydatnionych w toku wywodu. Z drugiej strony stanowią one modele poddające się ekstrapolacji na inne dziedziny, w których koegzystencja silnych przekonań przedstawia wyzwanie.

EN

The paper addresses the problem of the axiological implications of beliefs in the context of pluralistic societies. For this purpose, the question of beliefs is placed within a dynamic concept of individual or communitarian identity, so-called narrative identity. This concept is based on the identity of a character correlated his action represented by a plot. On the social level, the coexistence of the strong identifications rooted in beliefs requires the acceptance of an appropriate model. This study is an attempt to answer the question whether a purely formal character of the universalization rule and the argumentative procedures is sufficient in this regard. In this perspective there is a risk of an annihilation of the axiological background which is decisive as far as the human involvement in a responsible construction of the social life is concerned. To protect the investigations from an excessive abstraction, they are transferred in the field of a phenomenological research on the motivation of human will. This inquiry is completed by a confrontation with the formal principle of universalization elaborated by Kant. As a result, the two opposite perspectives seem to be complementary. The two final examples of a wise deliberation and some possible coexistence of strong beliefs in the area of historical policy provide the reader with a larger model of such a coexistence.

14

PRZEKONANIA HAMULCEM INNOWACYJNEGO MYŚLENIA

63%

Smuk M.

Neofilolog

|

2018

|

issue 50/1

29-43

EN

Beliefs reflect the way we think about different issues, attitudes and behaviours. Many of them are wrong, or – at best – simplified. Beliefs also relate to the didactics of foreign languages. This paper discusses the qualities, sources and consequences of these beliefs and presents the results of research conducted on a group of 434 students regarding beliefs among other individual variables and the process of learning a foreign language.

15

Just where is the error? Or: epistemology as the history of error?

51%

Świderski E. M.

Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej

|

2020

|

vol. 26: ERRARE HUMANUM EST. BŁĘDY W BADANIACH HUMANISTYCZNYCH, ICH RODZAJE I KONSEKWENCJE

11-32

EN

This essay is not concerned with what philosophers have said about truth and error, but rather with how they increasingly turned their gaze back on their philosophizing itself, having grown suspicious that they are conducting their studies in the wrong way. The advent of modern philosophy came on the heels of the erosion of the ‘classical’ world view passed down from the Greeks and the Medievals in thrall to transcendental Truth, Beauty, and Goodness. Philosophical scepticism reared its head as the new science prompted doubts about the reach of human knowledge – how do we determine whether our beliefs about the ‘world’ amount to objective knowledge at all? The search for what were later to be called ‘foundations of knowledge’ began, a search that gave rise to ‘epistemology’. Matters reached an early critical point in Kant’s Critiques. Subsequently, it became rare to come across the philosophers who would not adopt, to some degree, a self-reflexive stance with respect to their ‘methods’. The author of the article proposes a random sampling of some recent critical self-reflexion, the conclusion of which is that the epistemological turn in modern philosophy has been largely a mistake or at least is deficient in essential respects. Charles Taylor questions the ‘representationalist’ concept of epistemology stemming from Descartes; historians of science (Lorraine Daston, et al.) examine how the priority attributed to the image of the autonomous rational mind ran against the grain of concrete scientific practice. It is merely a step to consider a proposal for a ‘communitarian epistemology’ in which reliable testimony and trust displace the standard reliance on the perceptions and inferential powers of the individual knower. The author recalls Thomas Kuhn’s controversial thesis concerning ‘scientific revolutions’ which put in question both the belief of science’s ‘convergence’ on the truth and of the (im-)possibility of epistemological realism. Concerns about realism/ antirealism also raise questions about the status of the things believed to exist: are most of us in error in believing that the everyday ‘manifest image’ of the world is consistent with the ‘scientific image’ advanced presented by physics? The author concludes with an account of ‘error theory’ in today’s moral philosophy according to which the belief that value-statements have meaning insofar as they refer to objective values is false. But let the illusion be granted, for although it is an error to think such statements are true, they do enjoy a performative role within our communities. In conclusion: the history of epistemology and its applications has been concerned with rooting out what cannot be correct in approaches to questions about knowledge, truth, and error. It remains to wonder whether we do ‘know’ what the correct approach is.

PL

Niniejszy artykuł nie zajmuje się tym, co filozofowie mówili na temat prawdy i błędu, ale raczej tym, jak stopniowo zaczęli się oni przyglądać swoim filozoficznym rozważaniom jako takim, pod wpływem swoich rosnących podejrzeń o to, że nie prowadzili swoich badań w należyty sposób. Współczesna filozofia nadeszła w ślad za erozją „klasycznej” wizji świata, przekazanej przez Greków i ludzi średniowiecza, pozostających w niewoli pojęć transcendentalnej Prawdy, Piękna i Dobra. Sceptycyzm filozoficzny dał o sobie znać, gdy nowa nauka sprowokowała wątpliwości odnośnie zasięgu ludzkiej wiedzy – jak zbadać, czy nasze przekonania o „świecie” są obiektywną wiedzą? Rozpoczęło się poszukiwanie, jak to później zostało ujęte, „podstaw wiedzy” – kwerenda, która dała początek „epistemologii”. Wczesne apogeum wydarzeń wyznaczyły Krytyki Kanta. Od tamtej pory do rzadkości należeli filozofowie, którzy nie przyjęliby, do pewnego stopnia, postawy autorefleksyjnej w odniesieniu do swoich „metod”. Autor artykułu proponuje losowy dobór przykładów współczesnej autorefleksji, której wynik wskazuje na to, jakoby epistemologiczny kierunek współczesnej filozofii był, w dużej mierze, błędem, lub przynajmniej jakoby był to kierunek niekompletny w kluczowych aspektach. Charles Taylor kwestionuje „reprezentacjonistyczną” koncepcję epistemologii wywodzącą się z nauk Descartes’a; historycy nauki (Lorraine Daston i inni) rozważają, w jaki sposób wartość nadrzędna przypisywana wizerunkowi autonomicznego, racjonalnego umysłu była niezgodna z konkretną naukową praktyką. To jedynie krok od uznania założenia „komunitarystycznej epistemologii”, w której wiarygodne świadectwo i zaufanie wypierają standardowe poleganie na percepcji i sile dedukcji indywidualnego poznającego. Autor przypomina kontrowersyjną tezę Thomasa Kuhna dotyczącą „naukowych rewolucji”, podających w wątpliwość zarówno wiarę w „dążenie” nauki do prawdy, jak i (nie)możliwość istnienia epistemologicznego realizmu. Obawy o realizm/ antyrealizm rodzą także pytania odnośnie statusu rzeczy, w których istnienie wierzymy: czy większość z nas jest w błędzie wierząc, że codzienny „manifestujący się obraz” świata jest spójny z „naukowym obrazem” prezentowanym przez fizykę? Autor podsumowuje artykuł przykładem „teorii błędu” w dzisiejszej filozofii moralności, zgodnie z którym fałszywe jest przekonanie, jakoby deklaracje wartości miały sens dopóty, dopóki odnoszą się do wartości obiektywnych. Pozwólmy jednak na tę iluzję, bo choć błędnym jest myśleć, że takie deklaracje są zgodne z prawdą, to jednak pełnią one performatywną rolę w naszych społecznościach. W rezultacie: historia epistemologii i jej zastosowań skupia się na wykorzenianiu tego, co nie może być poprawne w podejściu do zagadnień związanych z wiedzą, prawdą i błędem. Pozostaje zastanawiać się nad tym, czy na pewno „wiemy”, co jest poprawnym podejściem.

16

Omani school and university students’ opinions about public transport: incentives and disincentives

51%

Ambusaidi A., Malandrakis G., Kilinc A., Stanisstreet M., Boyes E., Taylor N.

Economic and Environmental Studies

|

2014

|

vol. 14

|

issue 2(30)

97-123

EN

The global shift to private transport is impacting on the environment in a number of ways, including increases in vehicle emissions that, in turn, contribute to the major problem of global warming and potential climate change. This suggests a need to improve strategies to encourage greater use of public transport. The aim of this study is to explore which aspects of public transport might be perceived as reducing its popularity, and which might act as motivators to increase its use. In order to act as a motivator, a positive characteristic must be both believed to be true of public transport and viewed as an important issue by individuals. In contrast, negative characteristics that are viewed as important are likely to act as deterrents to the use of public transport. A questionnaire was used to determine the views of Omani school and university students about such characteristics. Comfort, safety and short journey time were viewed as important, but these characteristics were believed to be inferior for public transport. Surprisingly in a country where new, large and expensive private vehicles are common, the social status associated with using different forms of transport was seen as less important, and few respondents believed that using public transport was socially embarrassing. There were some differences in the responses of male and female respondents, with more females than males viewing comfort, safety and convenience in terms of travelling at preferred times as important. From an eco-centric perspective, although many respondents viewed it as important that personal transport should not exacerbate global warming, only half believed that public transport could make a contribution here. Many of Oman’s public transport issues are structural, but education may still have a part to play in encouraging the use of public transport. (Throughout the article we use 'private transport' to mean cars and 'personal transport' to mean transport of persons (i.e. buses or cars)).

PL

Globalne przesunięcie zachowań transportowych w kierunku transportu prywatnego oddziałuje na środowisko na wiele sposobów, miedzy innymi poprzez emisję spalin, która z kolei przyczynia się do ogromnego problemu globalnego ocieplenia i potencjalnych zmian klimatycznych. To sugeruje potrzebę poprawy strategii zachęcających do większego wykorzystania transportu publicznego. Celem niniejszego artykułu jest ustalenie, jakie właściwości transportu publicznego mogą powodować spadek jego popularności, a które mogą działać jako czynniki motywujące do jego większego wykorzystania. Aby jednak uwidoczniło się to zachęcające oddziaływanie, użytkownicy transportu muszą uwierzyć w pozytywne cechy transportu publicznego i uznać je za istotne. Z kolei negatywne cechy, które przeważnie są uważane za znaczące, zwykle stanowią środek odstraszający. Komfort, bezpieczeństwo i krótki czas podróży zostały przez badanych uznane za istotne, lecz także ich poziom za niski w odniesieniu do transportu publicznego. Co zaskakujące, w kraju, w którym nowe, duże i drogie samochody osobowe stanowią powszechność, status społeczny kojarzony z różnymi sposobami przemieszczania się postrzegano jako mniej ważny i tylko kilku respondentów wierzyło, że podróżowanie transportem publicznym jest społecznie kompromitujące. Pojawiły się pewne różnice w odpowiedziach respondentów płci męskiej i żeńskiej, ponieważ komfort, bezpieczeństwo oraz czas podróży liczyły się dla większej liczby kobiet aniżeli mężczyzn. Z ekocentrycznego punktu widzenia, mimo że wielu badanych potwierdzało wagę negatywnego oddziaływania transportu prywatnego na globalne ocieplenie, tylko połowa wierzyła, że transport publiczny może się w jakiś sposób przyczynić do zmniejszenia tego problemu. Wiele zagadnień dotyczących omańskiego transportu publicznego ma charakter strukturalny, jednak edukacja nadal może odgrywać dużą rolę w zachęcaniu do korzystania z transportu publicznego.

17

Potraumatyczny wzrost i deprecjacja w kontekście nabycia trwałej niepełnosprawności ruchowej

51%

Byra S.

Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania

|

2017

|

issue 2(23)

69-91

PL

Artykuł podejmuje problematykę wzrostu potraumatycznego i deprecjacji u osób z traumatycznie nabytą niepełnosprawnością ruchową. Celem prezentowanych badań było ustalenie natężenia wzrostu potraumatycznego i deprecjacji oraz relacji między nimi w tej grupie osób, a także określenie udziału przekonań na temat własnego i otaczającego świata w wyjaśnianiu zmienności obu doświadczeń potraumatycznych. Przebadano osoby z traumatycznie doznanym urazem rdzenia kręgowego oraz amputacją kończyny dolnej. Natężenie wzrostu i deprecjacji ustalano w tych samych obszarach. Uzyskane rezultaty wskazują na wyższe wyniki wzrostu niż deprecjacji we wszystkich uwzględnionych wymiarach. Stwierdzono obecność istotnych, negatywnych związków między nimi oraz predykcyjną rolę przekonań w wyjaśnianiu natężenia zarówno wzrostu potraumatycznego, jak i deprecjacji. Ustalono m.in., iż za pomocą przekonań dotyczących głównie otaczającego świata można w większym stopniu przewidywać poziom deprecjacji niż wzrostu u osób badanych.

EN

The paper addresses the question of posttraumatic growth (PTG) and posttraumatic depreciation (PTD) in people with a mobility disability due to a traumatic event. The aim of the study was to determine the level of PTG and PTD, as well as their relationship in the group of the a/m survivors, and to identify the contribution of beliefs about their internal and external world to accounting for variability in both posttraumatic experiences. The sample comprised individuals with a spinal cord injury and lower extremity amputation due to a traumatic event. Posttraumatic growth and depreciation were identified in the same aspects. Obtained results point to higher growth when compared to depreciation in all considered dimensions. Significant negative correlations between them, as well as a predictive utility of beliefs in accounting for the level of posttraumatic growth and depreciation were observed. Among others, it was found that with the help of beliefs mainly about the surrounding world, the level of depreciation may be predicted to a larger extent than in the case of growth in the examined individuals.

18

Nauka i szkolnictwo wyższe w poglądach prof. Dra Kazimierza Marciniaka

51%

Maciołek R.

Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Gospodarki, seria Edukacja - Rodzina - Społeczeństwo

|

2017

|

issue 2

87-104

EN

The article presents Professor Kazimierz Marciniak view about the education and higher education (including task of universities). Professor specialised in geography: climatology and bioclimatology and he had a considerable research achievements and an extensive practical skills. Didactics in higher education and philosophy of science were not his scientific concerns. However, when he hold the highest functions in universities, he often spoke about system of higher education in his official speeches. He also mentioned the tasks of universities, education system and upbringing etc. He did not leave any scientific works dedicated to this area. This study is basically the reconstruction of K. Marciniak’s view about science and higher education, made on the basis of the remaining printed materials, in which between the lines, he showed his views and on unpublished short notes. Oral testimonies were also sources of data. He shared many of his beliefs on science with representatives of natural science. His mind, research attitude and workshop were formed by ideas of positivism. However, he could also understand quite clearly the humanities area and its research methods. Professor Marciniak shared with the humanists attachment to culture of word culture and genuine writing skills. Although he advocated the classical model of University, he understand the latest innovation in management and didactics. As for the praxeological aspect of teaching, he emphasized the role of teaching skills of teacher, rather than applied technologies and educational tools.

PL

W niniejszym artykule zaprezentowano poglądy Prof. Kazimierza Marciniaka na temat nauki i szkolnictwa wyższego, w tym m.in. na temat zadań szkoły wyższej. Prof. Kazimierz Marciniak reprezentował dyscyplinę: geografia, w specjalności klimatologia i bioklimatologia. Posiadał w tym zakresie znaczący dorobek naukowy i bogate doświadczenie praktyczne. Nie zajmował się naukowo ani dydaktyką szkoły wyższej, ani też filozofią nauki. Jednakże pełniąc najwyższe funkcje w szkołach wyższych, wypowiadał się wielokrotnie w oficjalnych wystąpieniach na temat systemu szkolnictwa wyższego, a także na temat zadań szkoły wyższej, systemu kształcenia, wychowania, itp. Nie pozostawił dzieł naukowych dedykowanych tym tematom. Niniejsza praca jest w zasadzie rekonstrukcją jego poglądów na kwestie nauki i szkoły wyższej, dokonaną na podstawie pozostawionych materiałów wydanych drukiem, w których niejako śladowo i między wierszami ujawniał swoje poglądy oraz zapisków nieopublikowanych. Źródłem danych były także świadectwa ustne. Dzielił wiele przekonań na naukę z przedstawicielami nauk przyrodniczych. Jego umysłowość, postawa badawcza i warsztat badawczy były kształtowane w atmosferze dominującego wśród przedstawicieli nauk szczegółowych pozytywizmu. Nie zamykały mu one jednak drogi do rozumienia specyfiki humanistyki i stosowanych przez nią swoistych metod badawczych.. Z humanistami dzielił przywiązanie do kultury słowa i kunszt pisarski. W poglądach na szkołę wyższą stał wiernie po stronie modelu uniwersytetu klasycznego. Nie znaczy to jednak, że nie rozumiał lub odrzucał innowacje w zakresie zarządzania szkoła wyższą lub w zakresie zadań dydaktycznych. Jeżeli chodzi o prakseologiczny aspekt nauczania, to większą rolę przywiązywał on do umiejętności dydaktycznych nauczyciela akademickiego niż do stosowanych technologii i narzędzi kształcenia.

19

WHAT MAKES TEACHERS DEVELOP PROFESSIONALLY: SOME REFLECTIONS ON MOTIVATIONAL ISSUES IN THE CONTEXT OF POST-GRADUATE STUDY PROGRAMMES

51%

Droździał-Szelest K.

Neofilolog

|

2019

|

issue 52/1

159-177

EN

This article explores the concept of teacher professionalism, focusing primarily on factors motivating teachers to pursue professional development within the framework of formal, organized teacher development programmes offered by educational institutions. Its major purpose is to contribute to a better understanding of motivational issues involved in teacher education, or teacher learning, as it is sometimes referred to. Its other purpose is to liven up a discussion concerning language teacher education as a life-long experience. The article consists of two parts: its theoretical sections focus on the notions of professionalism and a professional, together with the concepts of autonomy and reflection/reflective practice, which are crucial from the point of view of teacher development. Next, factors motivating teachers to continue their development both as professionals and as individuals are addressed. The second part presents and discusses results of a small-scale individual research project which yielded some interesting data pertaining to motivational issues involved in teacher learning.

20

Kuchnia jako sztuka przekazywania tradycji kulturowej. Idee, wartości, rozwiązania praktyczne

51%

Kondrat K.

Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja

|

2015

|

issue 1(15)

5-15

PL

W trakcie spożywania posiłku, picia napoju, trunku, zjadania deseru konsumenci z reguły nie zadają pytań dotyczących związanych z nimi idei. Delektują się smakiem potrawy, jej kompozycją, wyglądem, zapachem, estetyką podania. Zmysłami dotykają bogactwa treści zawartych w tym, co podane. Refleksja umysłu na temat idei i historii tego, co spożywają, nie jest pierwszoplanowa. Celem artykułu jest, po pierwsze, przedstawienie ideologicznego podłoża kuchni tradycyjnej jako sztuki przekazywania wartości kulturowych, na wybranych przykładach. Po drugie, krótka charakterystyka ideologii współczesnych sieci gastronomicznych nastawionych na konsumpcję masową. Po trzecie, charakterystyka zjawiska tzw. adaptacji kulinarnej.

EN

The article aims at presenting cuisine as the art of transmission of cultural tradition. To investigate the problem the author starts with description of ideas, beliefs, values and culinary customs as the ground of traditional cuisine. Three chosen examples are discussed: jewish kosher cuisine, japanese washoku and chinese ,,At the round table”. Afterwards the question of the ideology of modern gastronomic chains, focused on mass consumption, are briefly characterized. The fact of culinary adaptation is taken into consideration. Finally, some conclusions as open problems are formulated to further exploration.

Refine search results

Kształtowanie się i stabilność przekonań w zachowaniach agresywnych – analiza doświadczeń biograficznych (case study)

Kazus (anty)duchowości behawiorysty radykalnego B. F. Skinnera – perspektywa psychobiograficzna

Opinie młodzieży studenckiej na temat zagrożeń w życiu społecznym osób starszych

Przekonania młodzieży na temat osób bezrobotnych

Przekonania młodzieży na temat osób bezrobotnych. Kontekst życia rodzinnego

Semiotyczne warunki porozumiewania się w ujęciu Leona Koja

Self-blindness. Czy można nie znać swoich przekonań?

Kształtowanie się i stabilność przekonań w zachowaniach agresywnych – analiza doświadczeń biograficznych (case study)

Lewicowość–prawicowość autoidentyfikacji politycznych a przekonania i kapitał społeczny– perspektywa psychologii politycznej

Specyfika dezadaptacyjnych przekonań w zaburzeniach osobowości: charakterystyka psychometryczna polskiej translacji i trawestacji Kwestionariusza Przekonań (Personality Beliefs Questionnaire, PBQ)

Problematyka badań dotyczących postaw wobec uczenia się języków obcych na przykładzie języka hiszpańskiego

Przekonania młodzieży licealnej i akademickiej na temat osób starszych – perspektywa familiologiczna

Wartościowanie – tożsamość – wychowanie. Aksjologiczne aspekty przekonań w pluralistycznym społeczeństwie w ujęciu Paula Ricoeura

PRZEKONANIA HAMULCEM INNOWACYJNEGO MYŚLENIA

Just where is the error? Or: epistemology as the history of error?

Omani school and university students’ opinions about public transport: incentives and disincentives

Potraumatyczny wzrost i deprecjacja w kontekście nabycia trwałej niepełnosprawności ruchowej

Nauka i szkolnictwo wyższe w poglądach prof. Dra Kazimierza Marciniaka

WHAT MAKES TEACHERS DEVELOP PROFESSIONALLY: SOME REFLECTIONS ON MOTIVATIONAL ISSUES IN THE CONTEXT OF POST-GRADUATE STUDY PROGRAMMES

Kuchnia jako sztuka przekazywania tradycji kulturowej. Idee, wartości, rozwiązania praktyczne