Search results - CEJSH

1

Braciszek i siostrzyczka. O „tajnym pakcie” między rodzeństwem na przykładzie wybranych baśni

100%

Ungeheuer-Gołąb A.

Literatura Ludowa

|

2018

|

vol. 62

|

issue 2

PL

W tekście podjęto temat związków między rodzeństwem na przykładzie wybranych baśni ludowych. Autorkę interesują więzi między siostrą a bratem/braćmi pokazane na przykładach bohaterów baśni. Materiał egzemplifikacyjny stanowią wybrane baśnie ludowe ze zbioru braci J. i W. Grimm w tłumaczeniu M. Tarnowskiego. Autorka zakłada, że między bohaterami baśni - siostrą i bratem/braćmi pojawia się specyficzna więź, którą nazywa „tajnym układem”. Przywołuje konteksty psychoanalityczne (B. Bettelheim, C. P. Estés, P. Péju, J. Willi, S. Capodeci) i stara się wykazać, że zachowania rodzeństwa względem siebie są spowodowane „tajnym układem”, czymś w rodzaju „koluzji”. Szczególne znaczenie ma tu pozycja siostry, która ratuje brata lub braci z opresji oraz zjawisko współdziałania postaci w sytuacji zagrożenia.

2

Totalność i dekonstrukcja. Kilka uwag o symbolu i alegorii

88%

Warchala M.

Stan Rzeczy

|

2015

|

issue 1(8)

288-305

PL

"Celem artykułu jest pokazanie kilku historycznych odsłon „sporu” między symbolem a alegorią, który po raz pierwszy pojawia się w okresie oświecenia. Wychodząc od krytyki oświeceniowego i romantycznego pojęcia symbolu dokonanej przez Waltera Benjamina w jego książce o barokowym dramacie żałobnym, pokazuję następnie, w jaki sposób zrehabilitowana przez niego przy tej okazji alegoria zaczyna odgrywać kluczową rolę w dekonstrukcji Paula de Mana. Dla tego ostatniego staje się ona interpretacyjnym narzędziem, które podważa uświęconą przez romantyków totalność znaczenia i odsłania przewrotne gry języka z samym sobą. Inny epizod tego sporu rozgrywa się w psychoanalizie Freuda, gdzie idiosynkratyczność „alegorycznego” sensu generowanego przez aparat psychiczny w formie marzeń sennych czy scenariuszy pragnienia wchodzi w konflikt z uniwersalnym sensem kulturowych symboli, przenikających do psychicznych wytworów."

EN

"The purpose of the paper is to examine some episodes from the historical „controversy” between symbol and allegory triggered in the period of Enlightenment. My starting point being Walter Benjamin’s critique of the Enlightenment and Romantic conception of symbol in his book on German Trauerspiel I attempt to show how the notion of allegory put into new use by Benjamin becomes the key concept of Paul de Man’s deconstruction. De Man makes it into an interpretative tool which undermines the totality of meaning while uncovering the subtle and games language plays with itself. The other episode of that controversy is Freud’s psychoanalysis featuring the opposition between „allegorical”, idiomatic meaning of dreams or other phantasmatic scenarios and the universal meaning of cultural symbols that find their place in psychic artefacts."

3

„Le mur du langage” – samotność według Jacques’a Lacana (inność, porozumienie, miłość)

88%

Choińska B.

Przestrzenie Teorii

|

2011

|

issue 15

141-153

EN

In my article I discuss the concept of the subject from the Lacanian psychoanalysis point of view. My aim is to show that the subject seen from such a perspective is condemned to total loneliness. I refer to three different points: otherness, comprehension and love. In Lacan’s psychoanalysis the difference is referred to as the Real (subject as je). The Real is in opposition to the Symbolic and Imaginary (subject as moi). Therefore, the world, other people and oneself can be understood as absolutely different. Taking such a definition of the otherness, the comprehension is impossible, because it takes place within symbolic sphere, which is false and alien to the subject (je). The otherness and inability of understanding determine treating love as transferred and always directed to imaginary subject. What is important, the theory of the subject as homo symbolicus, even though seemingly in agreement with anti-positivist theory, does not allow to cross lingual and to direct approaching to the otherness. The otherness may be deciphered only within the Imaginary as a disturbance within it, as a temporary lack of sense.

4

Zapomniany język? Psychoanaliza na łamach londyńskich „Wiadomości” (1946–1981)

75%

Osiński J.

Rocznik Historii Prasy Polskiej

|

2018

5

Pojęcie prawa u Freuda i Durkheima. Fakt społeczny, obiekt czy tabu?

75%

Katkowski K.

Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

|

2023

|

vol. 15

|

issue 1

153-175

PL

Zamiarem autora artykułu jest przedstawienie teoretycznoprawnych poglądów Zygmunta Freuda i Emila Durkheima oraz umiejscowienie ich w kontekście klasycznych tekstów z zakresu teorii polityczno-prawnych. Obaj myśliciele, raczej kojarzeni z socjologią czy psychologią niż z prawem, traktowali prawo jako jeden z najważniejszych punktów odniesienia w swoich koncepcjach społecznych. W obu wypadkach mamy do czynienia z traktowaniem ładu społecznego jako transcendentnego wobec empirycznej jednostki, a zarazem tworzonego przez społeczeństwo. Prawo jednocześnie ma utrudniać emancypację jednostki oraz umożliwiać jej realny wpływ na tworzenie struktur władzy. Jednocześnie, mimo licznych analiz poglądów teoretycznoprawnych tych myślicieli w europejskiej literaturze naukowej, jest to pierwsza tego typu analiza w języku polskim. Poza prezentacją poglądów Freuda i Durkheima, otwiera możliwości nie tylko ich umiejscowienia wśród teorii polityczno-prawnych, ale także wskazuje na perspektywy operacjonalizacji tych teorii – a także ich możliwych społecznych implikacji. W tym celu w poniższym artykule zostaje dokonane zestawienie ich teorii z tradycjami pozytywizmu prawniczego, reprezentowanego przez Hansa Kelsena i Herberta L.A. Harta – dwóch autorów, którzy byli inspirowani odpowiednio właśnie przez Freuda i Durkheima.

6

Edukacja prawnicza na poziomie Wyobrażeniowym, Symbolicznym i Realnym

75%

Stambulski M.

Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

|

2016

|

vol. 8

|

issue 3

150-161

EN

The article is an attempt to problematize legal education in order to show its unconscious structures. Methodologically it is based on a Lacanian psychoanalysis, in particular on a three level concept of language. Considerations lead to the conclusion that the unconscious structure of legal education is opposed to conscious declaration. While declarations are talking about the transfer of knowledge, the real practices are based on enforcing discipline and subordination.

PL

Artykuł jest próbą problematyzacji edukacji prawniczej w celu ukazania jest nieświadomych struktur. Metodologicznie opiera się on na psychonalizie Lacanowskiej, w szczególności na trzypoziomowej koncepcji języka. Rozważania prowadzą do konkluzji, że nieświadoma struktura edukacji prawniczej jest przeciwstawna do świadomych deklaracji. O ile deklaracje mówią o przekazywaniu wiedzy, o tyle realne praktyki są oparte na wymuszaniu dyscypliny i podporządkowania.

7

Autyzm jako koncepcja kontrowersyjna. Jakie specjalne potrzeby edukacyjne wiążą się z autyzmem?

75%

Pediconi M. G.

Prima Educatione

|

2020

|

vol. 4

EN

One hundred years after its appearance on the scientific scene, autism finds its place more and more often in the spotlight not only in clinical and therapeutical psychology – in addition to medicine, psychology and neuroscience, today schools and health services also deal with it widely. However, autism as a concept remains controversial as well as a phenomenon not yet well understood. Psychoanalysis can help to understand how the concept arose within psychology and how it has changed up to contemporary times. In most cases – the famous ones as well as ordinary ones – the autistic child who finds himself at school seems uneducable and avoids close contact. What kind of special educational needs can we find with autism? This paper is based on Freudian discoveries in order to offer a direction that gives an answer to enlighten the subjective desire to be human among humans even in the case of autism.

PL

Sto lat po pojawieniu się na scenie naukowej autyzm coraz częściej znajduje się w centrum uwagi nie tylko psychologii klinicznej i terapeutycznej, oprócz medycyny, psychologii i neuronauki zajmują się nim bowiem szeroko także szkoły i służba zdrowia. Koncepcja autyzmu pozostaje jednak kontrowersyjna, poza tym zjawisko to nie do końca zostało wyjaśnione. Psychoanaliza może pomóc zrozumieć, w jaki sposób koncepcja ta powstała w psychologii i jak zmieniała się aż do czasów współczesnych. W większości przypadków – zarówno słynnych, jak i zwykłych – dziecko autystyczne, które trafia do szkoły, wydaje się niewykształcone i unika bliskiego kontaktu. Jakie specjalne potrzeby edukacyjne istnieją w przypadku autyzmu? Artykuł został oparty na odkryciach Z. Freuda, aby wskazać kierunek prowadzący do wyjaśnienia subiektywnego pragnienia bycia człowiekiem wśród ludzi, nawet w przypadku osób autystycznych.

8

Human Capital from Psychoanalytic Perspective

75%

Barabasz A.

Management

|

2014

|

vol. 18

|

issue 1

267-279

EN

The article is of theoretical nature. Its aim is to present the psychoanalytic understanding of the capital which is constituted by organisation members. It is them who decides about the effects of the operations of an organisation, both its successes and failures. This article attempts at describing the psychological mechanisms which determine the complex phenomenon called ‘human capital’ of an organisation. The concept of ‘human capital’ has been confronted with one of the key attributes of an organisation, that is the hierarchy of the organisation’s structure. The article presents a psychoanalytic interpretation of organisational hierarchy in the aspect of human capital, taking into account the positive and negative consequences for all organisation members.

PL

Artykuł ma charakter teoretyczny. Jego celem jest przedstawienie psychoanalitycznego rozumienia kapitału, jakim są członkowie organizacji. To oni decydują o efektach działania organizacji, zarówno o jej sukcesach, jak i porażkach. W niniejszym artykule podjęta została próba opisania mechanizmów psychologicznych, które determinują złożone zjawisko określane mianem „kapitału ludzkiego” organizacji. Pojęcie „kapitał ludzki” zostało skonfrontowane z jedną z kluczowych właściwości organizacji, jaką jest hierarchia struktury organizacyjnej. Artykuł przedstawia psychoanalityczną interpretację organizacyjnej hierarchii w aspekcie kapitału ludzkiego, uwzględniając jej pozytywne oraz negatywne konsekwencje dla wszystkich członków organizacji

9

Wpływ psychoanalizy na krytykę literacką we Francji (1914–1939)

75%

Zych J.

Kwartalnik Polonicum

|

2017

|

issue 24

55-60

EN

This article presents the monograph L’influence de la psychanalyse sur la critique littéraire en France (1914–1939) which is a detailed characterization of the presence of psychoanalysis in the discourse of French literary criticism in the years 1914–1939. The development of the French psychoanalytic criticism during this pioneering era is by no means homogeneous. The analysis of critical works written in this period and relating to psychoanalysis reveals a clear evolution within this methodological orientation – from the first, often superficial or downright grotesque attempts at transplanting Freud’s method directly to the discourse concerning literature, to mature critical proposals, the latter only referring to psychoanalysis or creatively adapting it to their own purposes.

10

Psychoanaliza i autobiografia – trzy hasła do słownika terminów autobiograficznych

75%

Magnone L.

Autobiografia. Literatura. Kultura. Media

|

2019

|

vol. 13

|

issue 2

31-39

EN

The article presents the three main types of relations between psychoanalysis and autobiography. Psychoanalysis is defined as an autobiographical practice that has become a science. Autobiography also provides its most important therapeutic technique. Moreover, in the light of Freud’s theory, any given autobiography can be understood in terms of screen memories.

PL

Artykuł przedstawia trzy główne rodzaje związków psychoanalizy i autobiografii. Psychoanaliza zdefiniowana zostaje jako praktyka autobiograficzna, która stała się nauką. Autobiografia to także najważniejsza psychoanalityczna technika terapeutyczna. W świetle teorii Freuda można ją również rozumieć w kategoriach wspomnienia pokrywczego.

11

Historian as a Social Psychotherapist (Ethical Assumptions of Psychohistorical Writings)

75%

Pawelec T.

Historyka Studia Metodologiczne

|

2004

|

vol. 34

12

Prawo jako dyskurs o życiu – antropologia dogmatyczna Pierre’a Legendre’a

75%

Chauvin T.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2013

|

vol. 2(7)

5-24

PL

In the present text the author introduces the concept of dogmatic anthropology – the original idea of French philosopher, lawyer and psychoanalyst Pierre Legendre. In this conception the positive order of law should be completed by „another scene”, i.e. human unconscious. The law and namely the justification of normativity is profoundly dependent of Freudian constructions of Totem and Taboo and Lacanian conception of mirror and the role of the father as big Other. Psychoanalytic categories serve to explain the sense of legitimacy of the normative order. Our time must acknowledge his uncertain and terrifying condition and recognize that the basic reflection focuses on question: why have the law? The role of the law refers to the establishment of a zone of Prohibition and principle of filiation. This allows a subject might be born in the institutional order and be protected by it. In this sense, the subject is captured by the institution and the law become the creator of life. P. Legendre stresses the importance of the Legal Text as a source of normativity establishing identity through words.

13

Wątki psychoanalityczne w prozie polskiej po 1989 roku. Próba rekonesansu

75%

Lubański M.

Prace Literaturoznawcze

|

2016

|

issue 4

213-225

EN

The Polish literature of 1945-1989 - compared to many countries of Europe and America - is characterised by relatively poor use of inspirations arising from the psychoanalytical tradition. After 1989, this situation was partially changed. Devoting a monographic, double issue of "Teksty Drugie" ("Second Texts") to the phenomenon of the Return of psychoanalysis - which was its illustrative subtitle - may be regarded as extremely characteristic for the reception of the idea of Sigmund Freud in new Polish political and cultural reality. In the presented article, several prose texts written in the 1990s (by, among others, Olga Tokarczuk,Małgorzata Saramonowicz or Joanna Bator) were analysed, in which we observe rather clear references to many theses of the author of Introduction to psychoanalysis and his successors. Some of the literary works were interpreted in the context of intersexuality. Frequent - more or less explicit - references to various works of Freud (and of his successors, continuators, revisionists or polemicists) some times take on the character of inter-textual references, with which the analysed prose seems to match the literary trend which was distinctive for the Polish output of the 1990s.

14

Nota o książce Art as Compassion: Bracha L. Ettinger

75%

Kisiel A.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2016

|

issue 33

EN

This critical note focuses on Art as Compassion: Bracha L. Ettinger, edited by Catherine de Zegher and Griselda Pollock. The book is divided into six essays on numerous aspects of art and theory by Bracha L. Ettinger: an artist, psychoanalyst, member of the Second Generation after the Holocaust, and founder of matrixial theory.

PL

Przedmiotem niniejszej noty jest Art as Compassion: Bracha L. Ettinger pod redakcją Catherine de Zegher i Griseldy Pollock. Książka ta składa się z sześciu esejów traktujących o różnych aspektach działalności artystycznej i teoretycznej Brachy L. Ettinger - artystki, psychoanalityczki, członkini Drugiego Pokolenia po Holokauście i twórczyni teorii macierzy.

15

Nazwy własne jako symptomy kultury (na przykładzie tytułów poradników autoterapeutycznych)

71%

Skowronek K.

Onomastica

|

2016

|

vol. 60

47-67

EN

The article discusses the issue of proper names defined as symptoms of culture. The first part is of a theoretical character and develops the theory of symptomatology of culture in the context of semiotics (Ch. Peirce), psychology and psychoanalysis (S. Freud and J. Lacan), and onomastics. Symptomatology of culture is a practice of interpreting a certain group of texts of culture and extracting common qualitative traits within them. This is especially in the case of those traits specific to them and often encountered, which could testify to particular serious and deeply-rooted social phenomena leading to their appearance. In the empirical part the author presents a way of using (onymic) symptomatology in practice to research modern culture. She uses the examples of popular psychological and auto-therapeutic guidebooks and treats them as linguistic symptomatic forms of the most significant linguistic and cultural phenomena along with their social causes and functions which are often dysfunctional or abnormal in character. The analysis comprises the most typical conceptual and syntactic constructions encountered in the group.

16

Praca z aktorem w reżyserskiej sztuce Lidii Zamkow

70%

Łubieniewska E.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

|

2019

|

vol. 19

257-274

RU

Lidia Zamkow, a great individual in the theatre, a hero of numerous press arguments in the 60s and 70s of the 20th century, is mainly remembered as a shocking stage arranger with innovative ideas. Classics (Sophocles, Euripides, Shakespeare, Gorki, Dostoyevsky, Wyspiański) and contemporary period (Wiszniewski, Kafka, Brecht, Durrenmatt, Mrożek), were crucial for her achievements as a director. However, she was underappreciated as an actress with a few brilliant roles. Little did one realize how great her influence was on actorship, both as a director and an actress. This paper is an attempt at filling this gap; the author discusses some statements, which could be regarded as Zamkow’s aesthetic credo; she describes the characters played by Zamkow (especially Medea from the performance in the Kameralny Theatre); different critical opinions, as well as fragments of letters from the artist to actors, which show her skills. She was a rebellious, but curious and meticulous observer of Brecht’s work. By modifying the rules of epic play, she worked out her own methods of building roles. Distance and expression, elements of realism and symbolism, irony and pathos created in them a harmonious combination, against the contrasts which separated them.

17

Podróż dziewczynki a podróż nastolatki. Anička skřítek a Slaměný Hubert oraz Valerie a týden divů Vítězslava Nezvala jako dwa przykłady tego, co ukryte w podświadomości człowieka

63%

Brzezińska-Winkiel A.

Orbis Linguarum

|

2018

|

issue 51

277-288

EN

Journey of a child and a teenager. Anička skřítek a Slaměný Hubert and Valerie a týden divů as two examples of what is hidden in human subconscious. The article presents two texts of Vítězslav Nezval Anička skřítek a Slaměný Hubert and Valerie a týden divů, both from 3rd decade of 20th century. The aim is to compare two types of journeys: taken by a little girl and by the teenage girl. These two stories are very different: little Anička travels to her own imagination, and the young women Valerie travels inside herself. The author of this paper compares those two trips in reference to the developmental psychology and psychoanalysis. Analysis of initiation novels to gives us the conclusion, that Nezval was fascinated in human subconscious.

18

“Not as a guest, not as an intruder, not as a homeowner, I am like a ghost…:” Psychotopographies of memory in Zygmunt Haupt’s short stories

63%

Zając A.

Forum Poetyki

|

2023

|

issue 31

EN

This article analyzes the relations between space and the subject (i.e., the configuration composed of the character’s I, the protagonist’s, I and the narrator’s I) in two short stories by Zygmunt Haupt, namely “Gołębie z placu Teodora” [Pigeons from Theodor’s Square] and “O Stefci, o Chaimie Immerglücku i o scytyjskich bransoletkach” [About Stefcia, Chaim Immerglück and Scythian bracelets]. The author draws on Victoria Nelson’s concept of psychotopography – it is a dynamic projection of subjective experiences, memories, and fantasies onto the space of the represented world and at the same time a system of influences and interactions that connect the literary I with the external space. Psychotopographic metaphors often refer to traumatic, repressed or (anamnestic) inaccessible memories.

PL

Celem artykułu jest analiza stosunków między przestrzenią i podmiotem (czyli konfiguracją złożoną z Ja narratora, Ja bohatera i Ja narratora) w dwóch opowiadaniach Zygmunta Haupta – Gołębie z placu Teodora i O Stefci, o Chaimie Immerglücku i o scytyjskich bransoletkach. Przewodnim pojęciem tekstu, zaczerpniętym z myśli Victorii Nelson, jest psychotopografia – dynamiczna projekcja podmiotowych doświadczeń, wspomnień i fantazji na przestrzeń świata przedstawionego, a zarazem układ wpływów i interakcji, które łączą podmiot literacki z przestrzenią zewnętrzną. Metafory psychotopograficzne często odwołują się do tego, co traumatyczne, wyparte lub niedostępne pamięci w trybie świadomej anamnezy.

19

DZIECKO i DOROSŁY w relacji - o rozwoju i stanach JA

63%

Nowak K.

Edukacyjna Analiza Transakcyjna

|

2019

|

issue 8

195-212

EN

The article is a review of the theories connected with psychoanalysis concerning the development of EGO in the internal psychological and relational aspects. The main concepts are presented - from classical Z. Freud to the modern thought of ISTDP. The importance of early childhood experiences for the functioning of EGO in adulthood was shown. The complexity of the problem is shown due to the internalized objects in the EGO-structure or the presence of Child-Parent-Adult states in it. The discussed theories indicate how much knowledge about the states, structure and process of development, including in relation to EGO from childhood to adulthood, was evaluated.

PL

Niniejszy artykuł zawiera przegląd teorii dotyczących rozwoju JA w aspekcie wewnątrzpsychicznym i relacyjnym związanych z nurtem psychoanalizy i stanowiących jej kontynuację . Przedstawiono główne koncepcje –od klasycznej Z. Freuda po współczesną myśl ISTDP. Ukazano znaczenie wczesnodziecięcych doświadczeń dla funkcjonowania JA w okresie dorosłości. Pokazano złożoność problemu z uwagi na uwewnętrznione obiekty w strukturze JA lub obecność w nim stanów Dziecka -Rodzica-Dorosłego. Omówione teorie wskazują, jak bardzo ewaluowała wiedza dotycząca stanów, struktury i procesu rozwoju pozostającego w szeroko rozumianej relacji JA, od dzieciństwa po wynikające z tego okresu funkcjonowanie w dorosłości.

20

The Psychological Difficulties of Adapting to the Aging Process

63%

Jasiński M.

Rocznik Teologii Katolickiej

|

2017

|

vol. 16

|

issue 2

EN

This article is based on clinical observations and will discuss the psychological difficulties of adapting to old age from a psychodynamic perspective. To this end, the first part of this article discusses the normalcy of the aging process. Then, this article will analyze a variety of psychological variables that either disturb or accompany this process such as personality changes, body image, personal and professional fulfillment, satisfaction in relationships, self-esteem, acceptance of changes, and many more. The role of intimacy in old age will be discussed in a separate section, since this is an important element that has a significant impact on an individual’s ability to adjust to the aging process. Among other things, this article also considers such issues as resolving basic intrapsychic conflicts, the ability to draw from one’s inner strength and appeal to the constructive part of oneself, mourning various types of loss, establishing a realistic understanding of one’s self in relation to one’s ideal image of oneself, achieving inner harmony, etc. A cognitive approach will be used to present fundamental references to this topic.

PL

W pierwszej części artykułu omówione zostaną prawidłowości procesu starzenia się u człowieka. Następnie analizowane będą różnorodne zmienne psychologiczne mogące mieć wpływ na zakłócenia w tym procesie, takie jak: zmienne osobowościowe, obraz ciała, spełnienie w roli osobistej i zawodowej, satysfakcja z relacji partnerskiej, samoocena, akceptacja procesu przemijania i zmian temu towarzyszących i wiele innych. W osobnym punkcie omówione zostaną zagadnienia życia intymnego w wieku starczym jako istotnym elemencie mogącym mieć znaczący wpływ na przebieg procesu adaptacji do procesu starzenia. Całość zaprezentowana zostanie z perspektywy psychodynamicznej, bazującej na obserwacjach klinicznych autora tego doniesienia, który praktykuje w tym nurcie od wielu lat. Poruszane będą m.in. takie kwestie jak: rozwiązywanie podstawowych konfliktów intrapsychicznych, umiejętność czerpania z wewnętrznej siły i odwoływanie się do części konstruktywnej w sobie, przeżycie żałoby po różnego typu utratach, budowanie adekwatnego obrazu siebie w stosunku do idealistycznego wyobrażenia, uzyskanie wewnętrznej harmonii itp. Zaprezentowane zostaną też podstawowe odniesienia do tematu w ujęciu poznawczym.

Refine search results