Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 18

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  semantic relations
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Semantic relations between verbs in Polish WordNet 2.0

100%
Maziarz M., Piasecki M., Szpakowicz S., Rabiega-Wiśniewska J., Hojka B.
Cognitive Studies
|
2011
|
issue 11
EN
Semantic relations between verbs in Polish WordNet 2.0The noun dominates wordnets. The lexical semantics of verbs is usually under-represented, even if it is essential in any semantic analysis which goes beyond statistical methods. We present our attempt to remedy the imbalance; it begins by designing a sufficiently rich set of wordnet relations for verbs. We discuss and show in detail such a relation set in the largest Polish wordnet. Our design decisions, while as general and language-independent as possible, are mainly informed by our desire to capture the nature and peculiarities of the verb system in Polish.
2
Publication available in full text mode
Content available

Towards Recognition of Spatial Relations between Entities for Polish

100%
Marcińczuk M. M., Oleksy M., Wieczorek J.
Cognitive Studies
|
2016
|
issue 16
EN
Towards Recognition of Spatial Relations between Entities for PolishIn this paper, the problem of spatial relation recognition in Polish is examined. We present the different ways of distributing spatial information throughout a sentence by reviewing the lexical and grammatical signals of various relations between objects. We focus on the spatial usage of prepositions and their meaning, determined by the ‘conceptual’ schemes they constitute. We also discuss the feasibility of a comprehensive recognition of spatial relations between objects expressed in different ways by reviewing the existing tools and resources for text processing in Polish. As a result, we propose a heuristic method for the recognition of spatial relations expressed in various phrase structures called spatial expressions. We propose a definition of spatial expressions by taking into account the limitations of the available tools for the Polish language. A set of rules is used to generate candidates of spatial expressions which are later tested against a set of semantic constraints.The results of our work on recognition of spatial expressions in Polish texts were partially presented in (Marcińczuk, Oleksy, & Wieczorek, 2016). In that paper we focused on a detailed analysis of errors obtained using a set of basic morphosyntactic patterns for generating spatial expression candidates - we identified and described the most common sources of errors, i.e. incorrectly recognized or unrecognized expressions. In this paper we focused mainly on the preliminary stages of spatial expression recognition. We presented an extensive review on how the spatial information can be encoded in the text, types of spatial triggers in Polish and a detailed evaluation of morphosyntactic patterns which can be used to generate spatial expression candidates. Rozpoznawanie relacji przestrzennych między obiektami fizycznymi w języku polskimArtykuł dotyczy zagadnienia rozpoznawania relacji przestrzennych w języku polskim. Autorzy przedstawili różne sposoby przekazywania w tekstach informacji na temat relacji przestrzennych między obiektami fizycznymi, uwzględniając sygnały o charakterze leksykalnym i gramatycznym. Istotną częścią artykułu jest omówienie znaczenia przyimków użytych w celu wyrażenia relacji przestrzennych. Znaczenie to kształtowane jest przez schematy konceptualne współtworzone przez poszczególne przyimki. Omówiono również możliwości kompleksowego rozpoznawania relacji przestrzennych wyrażonych za pomocą różnych środków językowych. Służy temu przegląd istniejących zasobów i narzędzi przetwarzania języka polskiego.Jako rezultat autorzy proponują heurystyczną metodę rozpoznawania relacji przestrzennych realizowanych językowo za pomocą struktur składniowych określonych jako wyrażenia przestrzenne. W artykule zaprezentowano definicję wyrażeń przestrzennych uwzględniającą specyfikę narzędzi dostępnych do przetwarzania języka polskiego. Zestaw reguł składniowych umożliwia wytypowanie fraz – kandydatów kwalifikujących się jako wyrażenia przestrzenne, które następnie zostają porównane z adekwatnym zestawem ograniczeń semantycznych.
3
Publication available in full text mode
Content available

Jeszcze słowo o słowem

100%
Danielewiczowa M.
Poradnik Językowy
|
2020
|
vol. 778
|
issue 9
7-20
EN
This paper discusses the Polish expression słowem (in a word) and its lexical variants. The author offers arguments in favour of the hypothesis that one of these variants may be, despite all formal differences, the expression krótko mówiąc (in short). The analysed unit represents particles and, as such, belongs to the class of metatext operators. The main purpose of this study is to show that there is a conversion relationship between the expression słowem and the word mianowicie (namely), which are conclusively described by Bogusławski (2004). The claim is supported by examples many of which correspond to the ones presented in the abovementioned work by Bogusławski.
4

The superordination relation and the symmetry of verbal associations in selected parts of the mental lexicon

88%
Mikołajczak-Matyja N.
Psychology of Language and Communication
|
2010
|
vol. 14
|
issue 2
15-35
EN
The paper discusses the role of the superordination relation in the semantic organization of the mental lexicon. The method of three consecutive free association tests (reactions from the previous test are stimuli in the next one, so lists of stimuli are prepared for each respondent separately) was used to determine the role of different kinds of semantic relations in building some fragments of the lexicon. A detailed semantic analysis made in 1200 recurrent (symmetrical) and non-recurrent "chains" built with associations given by 50 secondary school students (Polish language users) revealed the relative importance of the superordination relation as a factor connecting elements of the mental lexicon: the hyponymy/hyperonymy relation occurs more regularly in various lexicon parts than other paradigmatic relations.
5
Publication available in full text mode
Content available

Looking for structure: Is the two-word stage of langugae development in apes and human children the same of different?

88%
Patkowski M.
Studies in Second Language Learning and Teaching
|
2014
|
vol. 4
|
issue 3
507-528
EN
Previously published corpora of two-word utterances by three chimpanzees and three human children were compared to determine whether, as has been claimed, apes possess the same basic syntactic and semantic capacities as 2-year old children. Some similarities were observed in the type of semantic relations expressed by the two groups; however, marked contrasts were also uncovered. With respect to the major syntactic mechanism displayed in two-word child language, namely word order, statistically significant differences were found in all three comparisons that were tested. These results indicate that chimpanzees do not exhibit the linguistic capacities of 2-year old children.
6
Publication available in full text mode
Content available

Looking for structure: Is the two-word stage of language development in apes and human children the same or different?

88%
Patkowski M.
Studies in Second Language Learning and Teaching
|
2014
|
vol. 4
|
issue 3
507-528
EN
Previously published corpora of two-word utterances by three chimpanzees and three human children were compared to determine whether, as has been claimed, apes possess the same basic syntactic and semantic capacities as 2-year old children. Some similarities were observed in the type of semantic relations expressed by the two groups; however, marked contrasts were also uncovered. With respect to the major syntactic mechanism displayed in two-word child language, namely word order, statistically significant differences were found in all three comparisons that were tested. These results indicate that chimpanzees do not exhibit the linguistic capacities of 2-year old children.
7

Towards the Ontology of Places in Poland: an Example of the Mazowieckie Voivodship

88%
Pancerz K., Grochowalski P., Derkacz A.
Barometr Regionalny. Analizy i prognozy
|
2016
|
issue 3(45)
137-144
EN
The main goal of our research is to build the ontology of places in Poland covering variety of aspects of places, mainly administrative and socio-economic. In the paper, we show a part of the ontology on the example of the Mazowieckie Voivodship. The ontology is being implemented using the OWL 2 Web Ontology Language.
PL
Głównym celem badań jest stworzenie ontologii miejscowości w Polsce obejmującej różnorodne ich aspekty, przede wszystkim administracyjne oraz socjoekonomiczne. W artykule przedstawiony został fragment ontologii na przykładzie Województwa Mazowieckiego. Ontologia jest implementowana w języku OWL 2 Web Ontology Language.
8
Publication available in full text mode
Content available

Expanding WordNet with Gloss and Polysemy Links for Evocation Strength Recognition

75%
Maziarz M., Rudnicka E.
Cognitive Studies
|
2020
|
issue 20
EN
Expanding WordNet with Gloss and Polysemy Links for Evocation Strength RecognitionEvocation – a phenomenon of sense associations going beyond standard (lexico)-semantic relations – is difficult to recognise for natural language processing systems. Machine learning models give predictions which are only moderately correlated with the evocation strength. It is believed that ordinary graph measures are not as good at this task as methods based on vector representations. The paper proposes a new method of enriching the WordNet structure with weighted polysemy and gloss links, and proves that Dijkstra’s algorithm performs equally as well as other more sophisticated measures when set together with such expanded structures. Rozszerzenie WordNetu o glosy i relacje polisemiczne na potrzeby rozpoznawania siły ewokacjiEwokacja – zjawisko skojarzeń zmysłowych wykraczających poza standardowe (leksykalne) relacje semantyczne – jest trudne do rozpoznania dla systemów przetwarzania języka naturalnego. Modele uczenia maszynowego dają prognozy tylko umiarkowanie skorelowane z siłą ewokacji. Uważa się, że zwykłe miary grafowe nie są tak dobre w tym zadaniu, jak metody oparte na reprezentacjach wektorowych. Proponujemy nową metodę wzbogacania struktury WordNet o polisemie ważone i linki połysku i udowadniamy, że algorytm Dijkstry zestawiony z tak rozbudowanymi strukturami działa a także inne, bardziej wyrafinowane środki.
9
Content available remote

Anthropolinguistic Analysis of the Semantic Field of the Verb Cook

75%
Kos J.
Crossroads. A Journal of English Studies
|
2015
|
vol. 8
EN
Anthropolinguistic analysis of the semantic field of the verb cook is an attempt at presenting the evolution of the domain of cooking in English as reflected in the vocabulary pertaining to cooking terms adopted in different historical epochs. The examination of the whole network of related cooking terms (i.e. the semantic field of to cook) proves that its development is inextricably linked with the cultural and social changes, new inventions, foreign influences and many other factors.
10
Publication available in full text mode
Content available

Kohiponimia jako relacja z pogranicza kategorii opozycji semantycznej. Perspektywa użytkownika języka polskiego: badanie psycholingwistyczne

75%
Mikołajczak-Matyja N. M.-M.
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
|
2018
|
vol. 25
|
issue 1
111-137
EN
The paper considers the relation of semantic opposition in terms of the prototype theory of concepts. Its purpose is to provide information on peripheral or border areas of the category of semantic opposition. Data from linguistic analyzes, as well as the results of contemporary corpus studies, indicate that pairs of co-hyponyms from multi-element sets are potentially relevant material in peripheral areas of the category of semantic opposition. A psycholinguistic study was conducted to verify the psychological reality of the data. 720 Polish language users were instructed to provide semantic oppositions to the list of 24 stimuli words (test of directed associations). The research material was Polish nouns belonging to 3 lexical fields: animals, plants and artifacts, with no obvious semantic oppositions (as bee, cabbage, vase). It turned out that, according to the hypothesis, proportions of reactions classified as co-hyponyms of stimuli are high: for 21 stimuli it was 52–94% of the response corpora and for 22 stimuli the dominant reaction was co-hyponym of the stimulus word (as cabbage-lettuce, bee-wasp, vase-flowerpot). The characteristics that determine the choice of a given co-hyponym as the semantic opposite of the stimulus were identified. The remainder of the response corpus was analyzed in order to reveal other ways and mechanisms for seeking the semantic opposition by respondents. The data obtained in the presented study confirm the necessity to incorporate the problem of co-hyponymic pairs from multi-element sets into reflections on the category of the semantic opposition.
11
Publication available in full text mode
Content available

Alcuni casi di «enantiosemia» nell’italiano medico in quanto difficoltà nella didattica

70%
Szpingier B. K.
Studia Romanica Posnaniensia
|
2020
|
vol. 47
|
issue 2
111-122
PL
This study examines some formulations which raise doubts as they allow themselves to be interpreted in an equivocal mode in the course of learning and teaching of specialist Italian. To illustrate the complexity of these lexical/terminological solutions based on consultations and opinions, managed by doctors and professionals in medicine with free access on the website of www.corrieredellasera.it, in the Medicine section: Health. The classification of the examples is based on the subdivision established by Lepschy on enantiosemy. The description completes the clarifications adapted to the concepts of signification, meaning and comprehension.
12
Publication available in full text mode
Content available

Wykładniki ekwiwalencji w wybranych inwentarzach z XVIII wieku

63%
Osowski B.
Gwary Dziś
|
2021
|
vol. 14
219-226
EN
Exponents of equivalence in inventories from the 18th century. The article presents the exponents of equivalence by means of which equivalence is determined in a text. The intra-system relation (within a single language), disregarding equivalence in translation, has been considered. Equivalence is a semantic relationship that connects at least two elements (equivalents). The equivalents are corresponding in a text i.e. they have a common reference (e.g. Yankees = Americans), and may assume the form of single words or longer phrases (e.g. Japan = The Land of Cherry Blossoms). Dialectologists can find equivalence useful as it can be applied in a text to juxtapose literary and dialectal units. Syntactic, punctuation and lexical means have been distinguished.
PL
Artykuł przedstawia wykładniki ekwiwalencji, za pomocą których jest ona w tekście ustanawiana. Będziemy rozważać relację wewnątrzsystemową, w obrębie jednego języka, na boku pozostawiając ekwiwalencję w przekładzie. Ekwiwalencja to relacja semantyczna łącząca co najmniej dwa elementy (ekwiwalenty). Ekwiwalenty są równoważne w danym tekście, tj. mają wspólny referent (np. Jankesi = Amerykanie), i mogą przyjmować formę pojedynczych wyrazów lub dłuższych fraz (np. Japonia = Kraj Kwitnącej Wiśni). Ekwiwalencja może być przydatna dla dialektologa, ponieważ może służyć w tekście do zestawiania jednostek literackich i gwarowych. Wyróżniono środki składniowe, interpunkcyjne i leksykalne.
13
Publication available in full text mode
Content available

Pole semantyczne CIAŁO CZŁOWIEKA w słowniku tykocińskim Zygmunta Glogera

63%
Kuryłowicz B.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
|
2022
|
vol. 56
351-365
EN
The subject of the article is the dialect lexis forming the semantic field CIAŁO CZŁOWIEKA (The Human Body), extracted from the 19th-century dictionary of folk dialect by Zygmunt Gloger (Słownik gwary ludowej w okr. tykocińskim). The author describes the structure of the field, shows the meaning of the lexemes forming this field, determines the place of the words within it, presents the semantic relations (synonymy, polysemy, hyponymy and meronymy) between the words. The analysis shows that Gloger recorded 298 lexemes referring to the human body, with the largest number of names grouped in subfields 1. body, its parts, physical features, appearance (110) and 4. physiological activities and states, fitness and efficiency of the body, senses, diseases, and treatment (98), and the most frequent type of semantic relation is synonimy.
PL
Przedmiotem artykułu jest leksyka gwarowa tworząca pole semantyczne CIAŁO CZŁOWIEKA, wyekscerpowana z XIX-wiecznego słownika gwary ludowej Zygmunta Glogera (Słownik gwary ludowej w okr. tykocińskim). Autorka opisuje strukturę pola, pokazuje znaczenie leksemów tworzących to pole, ustala miejsce wyrazów w jego obrębie, prezentuje relacje semantyczne (synonimię, polisemię, hiponimię i meronimię) między wyrazami. Z przedstawionej analizy wynika, że Gloger zanotował 298 leksemów dotyczących ciała człowieka, najwięcej nazw grupują podpola 1. ciało, jego części, cechy fizyczne, wygląd (110) i 4. czynności i stany fizjologiczne, sprawność i wydolność organizmu, zmysły, choroby, leczenie (98), a najczęstszym typem relacji semantycznej jest synonimia.
14
Publication available in full text mode
Content available

Relacje semantyczne w polskich i niemieckich terminach wielowyrazowych z zakresu prawa

63%
Woźniak J.
Linguistica Copernicana
|
2018
|
vol. 15
EN
The tendency to use multi-word terms is different in the Polish and German languages for specific purposes. The studies of both languages indicate high productivity of syntagmatic derivation in Polish terminology, whereas in German terminology the preferred word formation process is composition. For both the multi-word terms and compound terms not only the structural relations between the components are significant, but also the semantic relationships between the head and the modifier of the term. In Polish and German literature a number of attempts have been made to classify the semantic relationships of multi-word and compound terms. The purpose of this article is to present the selected semantic relationships between Polish legal terms and to show similarities and differences between Polish terms and their equivalents in German.
PL
Tendencja do stosowania terminów wielowyrazowych jest różna w polskich i niemieckich językach specjalistycznych. Dotychczasowe badania tekstów specjalistycznych obu języków wskazują na wysoką produktywność derywacji syntagmatycznej w polskich, a kompozycji w niemieckich terminach.Komponenty terminów wielowyrazowych łączy określony stosunek semantyczny, t.j. relacja między nadrzędnikiem i podrzędnikiem. Relacje te są na tyle zróżnicowane, że nie udało się jak dotąd stworzyć jednej klasyfikacji, która uwzględniałaby je wszystkie. Zarówno w literaturze polskiej jak i niemieckiej powstało jednak wiele zestawień podejmujących próbę sklasyfikowania relacji między komponentami zarówno terminów wielowyrazowych jak i kompozycji.Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie na podstawie wybranych opracowań polskich i niemieckich relacji semantycznych między komponentami polskich prawnych i prawniczych terminów wielowyrazowych, następnie ukazanie podobieństw i różnić, które mogą wystąpić między polskimi terminami i ich odpowiednikami w języku niemieckim.
15
Publication available in full text mode
Content available

Межъязыковые омонимы в лексико-семантической группе „Религия” (на примере польского и русского языков)

51%
Didenko N.
Studia Rossica Posnaniensia
|
2020
|
vol. 45
|
issue 2
EN
The paper aims to present the types of semantic relations which hold between the interlingual homonyms existing in the semantic field of “people’s spiritual life”. The primary type of the relations among the studied lexical units is exclusion (the presence of a religious component in the semantics of a word of one of the studied languages and the lack of such a component in the other language). Because of the significant number of the examples of this type of relation, the words were divided into three thematic groups: 1) concepts (пассия – pasja), 2) objects (арка – arka), 3) people (лектор – lektor). The relation type of inclusion (with the shared religious semantics, one of the homonyms has an additional meaning related to this area) was observed in a few pairs (катафалк – katafalk). The relation type of overlapping (with the shared religious semantics, each of the homonyms has an additional meaning) in a given lexical field was not identified. No relation of overlapping in a given lexical field and only a few cases of the inclusion relation can prove that the resources of Russian and Polish homonymous words belonging to the religious theme of the Orthodox and Catholic Churches contrast with one another in quite an unobvious way. It is conditioned by both linguistic as well as cultural factors.
16
Publication available in full text mode
Content available

Ідеографічний словник як форма представлення діалектного матеріалу

51%
Рябець Л. В.
Gwary Dziś
|
2018
|
vol. VOL. 10
135-144
UK
У статті окреслено етапи становлення ідеографічної діалектної лексикографії в українському мовознавстві, теоретичні аспекти випрацювання методики їх укладання. Наголошено на важливості наукової спадщини професора М.В. Никончука в ділянці створення ідеографічних діалектних словників; його досвід є цінним для дослідників, які прагнуть повно відтворити лексику діалектів. Подано огляд опублікованих праць, виконаних за ідеографічною методикою. Відзначено, що представлення діалектного лексичного матеріалу у формі ідеографічного словника розширює межі традиційного діалектного тлумачного словника і максимально зберігає всю зафіксовану в говірках мовну інформацію.
EN
The article outlines the main stages of emergence of ideographic dialectal dictionaries in Ukrainian linguistics, the theoretical aspects of working out the method of compilation thereof. Emphasis has been placed on the importance of professor M.V. Nykonchuk’s scholarly legacy in the area of compiling ideographic dictionaries based on dialectal material. His experience is extremely valuable for researchers who make attempts at fixing and presenting recorded lexical material as much as it is possible. The article provides a brief overview of dialectal works published in the previous decades. According to the author, presentation of dialectal lexical material in the form of an ideographic dictionary allows to expand the scope of a traditional, interpretive dialectal dictionary and to preserve all the recorded information.
17

Testament : entité – concept – termes français et polonais dans leurs relations pluridimensionnelles

51%
Śliwa D.
Roczniki Humanistyczne
|
2013
|
vol. 61
|
issue 8: Lingwistyka Korpusowa i Translatoryka
131-147
EN
The aim of this article is to present a method of terms analysis based on realistic metaphysics. Its application is necessary to determine the equivalents of the term will in comparable texts taken from the French and Polish Civil Code. These terms are presented integrally, i.e. in their relation¬ships between ontic structure of the called being, ontological structure as well as morphological and syntactic structure of the language. The author extracts the terms from the documents using a real terminological definition and presents them in their syntagmatic combinatorics on the metalinguistic level in the form of source sentences. It forms the basis for a description of French and Polish collocations and compound terms as some units of the discourse in comparable texts. The author also contrasts them with the terms from bilingual dictionary and presents some difficulties to determine the equivalents. The type of specialized text and its historical context should also be taken into consideration.
PL
Celem artykułu jest porównanie ekwiwalentów opracowanych na podstawie analizy dwujęzycz¬nych tekstów porównywalnych z ekwiwalentami zapisanymi w dwujęzycznym słowniku specjalistycznym. Na przykładzie testamentu przedstawiona jest metoda analizy językoznawczej terminów na bazie metafizyki realistycznej, która pozwala połączyć strukturę ontyczną testamentu, jego konceptualizację (struktura ontologiczna) oraz strukturę morfologiczną i składniową wyrażeń języko¬wych terminu. Na tej podstawie opisane są francuskie i polskie kolokacje oraz terminy zło¬żone jako jednostki dyskursu w tekstach prawa francuskiego i polskiego. Są one wydobywane z tekstu za pomocą realnej definicji terminologicznej i ukazane w ich kombinatoryce syntagmatycznej na poziomie metajęzykowym w postaci zdań źródłowych. Autorka wskazuje na konieczność uwzględnienia typu tekstu specjalistycznego i jego kontekstu historycznego w ustalaniu ekwi¬walentów terminologicznych.
18

Hiponimia i meronimia w słownictwie agrarnym XVII-wiecznych dzieł Jakuba Kazimierza Haura

45%
Galilej C.
Roczniki Humanistyczne
|
2016
|
vol. 64
|
issue 8: Lingwistyka korpusowa i translatoryka
75-96
EN
This article presents a section of seventeenth-century Polish lexis, excerpted from three prominent guidance and encyclopedic opuses of Jakub Kazimierz Haur (author of agrarian treatises widely-read over two centuries), included in hyponymy and meronymy relations. Studies have shown that it is impossible to cover all agricultural terms with one hyponymic or meronymic pattern – even with very generalized one. Such patterns need to be constructed separately for each type of vocabulary (from a category of people, plants, animals, artifacts, measures etc.), although some lexical-semantic fields from a given category may have similar and convergent structure in some places, especially at the upper levels of the hierarchy, e.g. in the hyponymic set: gadzina (farm animal) – bydło (cattle); drób (poultry) – kogut (rooster), kura (hen); koń (horse), krowa (cow); baran (ram), owca (sheep) or the meronymic one: budynek (building) – dach (roof), węgieł (quoin); izba (chamber), pokój (room); okół (cattle yard) – chlew (pigpen), obora (cowshed); piwnica (cellar), loch (dungeon). Holonymy and Meronymy share a common component, ie. an element of concluding the meaning, and on the other hand, they differ in the structure of the hierarchy which each of them form. Both analyzed semantic relations organize the lexical resource collected from the texts of Haur in terms of seventeenth-century agricultural terminology. Hyponymy, seeking for the element of similarity, and meronymy, trying to integrate the part and the whole, contributed to the separation of internally coherent and externally differentiated groups of vocabulary which sometimes have complex semantic relations.
PL
Niniejszy artykuł prezentuje wycinek polskiej leksyki XVII-wiecznej, wyekscerpowanej z trzech popularnych dzieł poradnikowo-encyklopedycznych Jakuba Kazimierza Haura (autora poczytnych przez dwa stulecia traktatów o tematyce agrarnej), ujętej w relacje hiponimii i meronimii. Badania wykazały, że nie da się objąć jednym schematem hiponimicznym lub meronimicznym – nawet bardzo uogólnionym – wszystkich terminów rolniczych. Takie układy trzeba konstruować osobno dla poszczególnych typów słownictwa (z kategorii ludzi, roślin, zwierząt, artefaktów, miar itd.), choć niektóre pola leksykalno-semantyczne z danej kategorii mogą mieć podobną, zbieżną w niektórych miejscach strukturę, zwłaszcza na górnych poziomach hierarchii, np. w układzie hiponimicznym: gadzina – bydło; drób – kogut, kura; koń, krowa; baran, owca lub meronimicznym: budynek – dach, węgieł; izba, pokój; okół – chlew, obora; piwnica, loch. Holonimię i meronimię łączy wspólny składnik, tj. element zawierania się znaczenia, różni je natomiast struktura hierarchii, jakie każda z nich tworzy. Obie analizowane relacje semantyczne porządkują zebrany z tekstów Haura zasób leksykalny w zakresie XVII-wiecznej terminologii rolniczej. Hiponimia w wyniku poszukiwania elementu podobieństwa, meronimia zaś przez próby zintegrowania części i całości przyczyniły się do wydzielenia wewnętrznie spójnych i zewnętrznie odróżnianych grup słownictwa o niekiedy skomplikowanych związkach znaczeniowych.
FR
Cet article présente une fraction du lexique polonais du XVIIe siècle, issue de trois œuvres populaires de caractère conseillant et encyclopédique de Jakub Kazimierz Haur (l’auteur des dissertations agraires largement lues pendant deux siècles) et incluse dans les relations d’hyponymie et de méronymie. Des études montrent qu'il est impossible de trouver un modèle hyponymique ou méronymique – même un modèle très général – pour tous les termes agricoles. Tels systèmes doivent être construits séparément pour chaque type de vocabulaire (selon les catégories tels que: personnes, plantes, animaux, artefacts, mesures etc.), bien que certains champs lexicaux et sémantiques de la catégorie particulière puissent avoir une structure similaire et convergente dans certains points, en particulier aux niveaux supérieurs de la hiérarchie, par exemple, dans un système hyponymique: gadzina (animaux de ferme) – bydło (bovins) ; drób (volaille) – kogut (coq), kura (poule); koń (cheval), krowa (vache); baran (mouton), owca (brebis) ou méronymique : budynek (bâtiment) – dach (toit), węgieł (coin de bâtiment); izba (pièce), pokój (chambre) ; okół (ferme) – chlew (porcherie), obora (étable); piwnica (cave), loch (cachot). L’holonymie et la méronymie possèdent un composant commun: un élément de contenir le sens, et ils diffèrent dans la structure de leurs hiérarchies. Les deux relations sémantiques analysées organisent le matériau lexical trouvé dans les textes de Hair dans le cadre de la terminologie agricole du XVIIe siècle. L’hyponymie, à la suite de la recherche d’un élément de similitude, et la méronymie, en essayant d’intégrer les fragments et l’ensemble, ont contribué à la séparation des groupes de vocabulaire qui ont parfois des relations sémantiques complexes et qui sont cohérents à l’intérieur et différents à l’extérieur.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.