Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  wczesna adolescencja
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Zmiana etapu edukacji to ważny moment w życiu młodzieży szkolnej. Zakończenie nauki w szkole podstawowej i rozpoczęcie jej w pierwszej klasie gimnazjum jest związane ze zmianami rozwojowymi charakterystycznymi dla okresu adolescencji. Zaakceptowanie psychofizycznych zmian, jakie zachodzą w organizmie, przy jednoczesnej konieczności przystosowania się do nowego środowiska i wypełniania zobowiązań wpisanych w rolę ucznia, może być interpretowane przez młodzież w kategoriach szans rozwojowych bądź zagrożenia. W artykule przedstawiono wyniki badań 560 gimnazjalistów uczęszczających w roku szkolnym 2016/2017 do klas pierwszych. Badania dotyczyły poznania związków pomiędzy cechami osobowości w modelu Wielkiej Piątki mierzonymi Obrazkowym Pomiarem Cech Osobowości Dzieci OPCO-D (Maćkiewicz, Cieciuch, 2012) a poczuciem kontroli w sytuacjach sukcesów oraz porażek ustalonym na podstawie Kwestionariusza do Badania Poczucia Kontroli KBPK (Krasowicz, Kurzyp-Wojarska, 1990). Uzyskane wyniki skłaniają do wniosku, że poczucie kontroli gimnazjalistów jest nieustalone zarówno w sytuacjach sukcesów, jak i porażek. Brakuje też istotnych różnic pomiędzy chłopcami a dziewczętami w wyjaśnianiu przyczyn sytuacji i zdarzeń, które ich spotykają. Chłopcy w porównaniu z dziewczętami charakteryzują się istotnie wyższym nasileniem cech związanych z poszukiwaniem kontaktów i czerpania radości z przebywania z innymi. Natomiast dziewczęta przejawiają istotnie wyższe niż chłopcy nasilenie cech odpowiadających za podwyższone odczuwanie niepokoju. Najsilniejsze korelacje cech osobowości z poczuciem kontroli dotyczą związków z sumiennością, otwartością na doświadczenie oraz ugodowością. Dodatkowo wykazano, że istnieje efekt interakcyjny między płcią a cechą otwartości na doświadczenie, jednak tylko w sytuacjach odnoszonych sukcesów.
EN
The aim of the article was to present the results and conclusions of research on the developmental changes in locus of control among contemporary youth in the phase of early adolescence experiencing transformations of education system in Poland. The analysis constitute a summary of the first two, from the planned three, longitudinal research stages. The presented results are based on the yearly measurement of the locus of control in two groups of students: a group from primary schools, which is the first to implement extended education in primary schools – respectively in sixth and seventh grades, and students from extinguished junior high schools – in first and second grades. Locus of generalized control and separately in the situations of successes and failures were assessed on the basis of the Questionnaire for the Survey of Sense of Control (Kwestionariusz do Badania Poczucia Kontroli) KBPK and KBPK-R. Differences in developmental changes of locus of control between students in primary and junior high schools were analyzed. The results indicated that during two years of research internal locus of control increased in both groups of students, but primary school students had significantly higher internal tendency of feeling responsibility for events especially in case of successful situations. Additional analysis including gender revealed an increase in girls’ generalized locus of control and in locus of control of failures in the group of junior high school boys.
PL
Celem artykułu było przedstawienie wyników i wniosków z badań dotyczących zmian rozwojowych poczucia kontroli wśród współczesnej młodzieży w okresie wczesnej adolescencji doświadczającej przekształceń systemu edukacji w Polsce. Analizy stanowią podsumowanie pierwszych dwóch, z zaplanowanych trzech, etapów badań podłużnych. Prezentowane wyniki odnoszą się do powtarzanego co rok pomiaru poczucia kontroli w dwóch grupach uczniów: rocznika ze szkół podstawowych, który jako pierwszy realizuje wydłużoną naukę w szkole podstawowej – w klasie szóstej i siódmej, oraz uczniów, którzy stanowią rocznik wygaszający naukę w gimnazjach – w klasie pierwszej i drugiej. Poczucie kontroli zgeneralizowane oraz w sytuacjach sukcesów i porażek zostało ustalone na podstawie Kwestionariusza do Badania Poczucia Kontroli KBPK i KBPK-R. W badaniach sprawdzono, jakie różnice wystąpiły w zakresie zmian rozwojowych poczucia kontroli między uczniami szkół podstawowych i gimnazjów. Wyniki pokazały, że na przełomie dwóch lat badań w obu grupach uczniów wzrosło wewnętrzne poczucie kontroli, jednak to uczniowie szkół podstawowych charakteryzują się istotnie wyższym wewnętrznym przypisywaniem sobie odpowiedzialności za zdarzenia, szczególnie w sytuacjach sukcesów. Dodatkowe analizy uwzględniające płeć ujawniły wzrost zgeneralizowanego poczucia kontroli u dziewcząt oraz wewnętrznej kontroli w sytuacjach porażek u chłopców z gimnazjum.
EN
This article draws attention and describes the importance of resilience as a protective factor in both mental and social maturing processes. The topic was inspired by the SPARK Resilience (ISKRA Odporności) pilot prevention programme, the aim of which is to support emotional immunity defined as the ability to control reactions to events and to cope with stress. This article presents the programme's assumptions and the conclusions of the first part of the research to evaluate it. A group of 433 students from 13 schools in Poland in classes V-VIII of primary school and class I of secondary school were surveyed in the selected procedure. The surveys conducted via the Internet used, among others, the SPP- 18 N. Ogińska-Bulik and Z. Juczyński. The research demonstrated the respondents' level of resilience, which turned out to be significantly lower in the surveyed girls than in the boys.
PL
Niniejszy artykuł zwraca uwagę i opisuje znaczenie resilience, stanowiącej czynnik chroniący w procesach dojrzewania tak psychicznego jak i społecznego. Inspiracją do podjęcia niniejszego tematu stał się pilotaż programu profilaktycznego „ISKRA Odporności”, którego celem jest wsparcie odporności emocjonalnej rozumianej jako umiejętność kontrolowania reakcji na pojawiające się wydarzenia oraz radzenia sobie ze stresem. Artykuł ukazuje założenia tego programu oraz wnioski z pierwszej części badań, które służą jego ewaluacji. W ramach wybranej procedury zbadano grupę 433 uczniów z 13 szkół w Polsce z klas V-VIII szkoły podstawowej oraz klasy I liceum ogólnokształcącego. Do badań realizowanych drogą internetową wykorzystano m.in. Skalę Pomiaru Prężności SPP- 18 N. Ogińskiej-Bulik i Z. Juczyńskiego. Badania zaprezentowały poziom resilience respondentów, który okazał się istotnie niższy u badanych dziewcząt niż u chłopców.
EN
The presented research concerns the psychological analysis of the youth value system during early adolescence. The research was conducted on students at two different stages of education: primary school and junior high school. A total of 910 students were examined across 9 schools in Lublin. Two parallel groups were established, with 455 students in each group. The Polish adaptation of the “Picture-Based Value Survey for Children” test (PBVS-Cv2) by Cieciuch and Harasimczuk, based on the theory of values by Schwartz, was used. The examined groups revealed statistically significant differences regarding three categories of values: tradition, conformity, and power. Junior high-school students, unlike sixth-graders, attributed higher importance to social status, prestige and exerting control over people and resources. In turn, primary school students were more eager to demonstrate a respect for and an acceptance of the norms and principles which are important in society and crucial for the cultivation of traditions. The findings are discussed in the context of developmental changes in the psychosocial functioning of adolescents concerning contemporary transformations in the education system. This research is the first stage of a longitudinal research project planned for the next three years. The final results will hopefully demonstrate developmental changes in the structure of values in early adolescence.
PL
Zaprezentowane w artykule badania dotyczą psychologicznej analizy systemu wartości młodzieży w okresie wczesnej adolescencji. Analizy przeprowadzono wśród uczniów będących na dwóch etapach edukacji: szkoły podstawowej i gimnazjum. Przebadano łącznie 910 osób uczących się w dziewięciu lubelskich szkołach. Utworzono dwie równoliczne, po 455 uczniów, grupy. W badaniach zastosowano polską adaptację testu Picture-Based Value Survey for Children (PBVS-Cv2) autorstwa Cieciucha i Harasimczuk, opartą na teorii wartości Schwartza. Między badanymi grupami ujawniły się istotne statystycznie różnice w zakresie trzech kategorii wartości: Tradycji, Przystosowania i Władzy. Młodzież gimnazjalna w odróżnieniu od szóstoklasistów bardziej ceni wartości dotyczące statusu i prestiżu społecznego oraz sprawowania kontroli nad ludźmi i zasobami. Z kolei uczniowie szkół podstawowych preferują wartości związane z szacunkiem i akceptacją norm oraz zasad ważnych w społeczeństwie, a także z kultywowaniem tradycji. Uzyskane wyniki są dyskutowane w kontekście rozwojowych zmian w psychospołecznym funkcjonowaniu młodzieży przy uwzględnieniu współczesnych przemian w obszarze edukacji. Badania stanowią pierwszy etap zaplanowanego na trzy lata projektu badań podłużnych, którego wyniki pozwolą wnioskować o zmianach rozwojowych w zakresie kształtowania się struktury systemu wartości w okresie wczesnej adolescencji.
PL
Zgodnie z klasycznym, rozwojowym, ujęciem tożsamości, zapoczątkowanym przez Marcię, istnieją dwa podstawowe procesy kształtowania tożsamości: poszukiwanie i zaangażowanie. Pierwszym krokiem na drodze do osiągnięcia dojrzałej tożsamości jest poszukiwanie. Celem prezentowanych badań była analiza dynamiki poszukiwania w okresie, kiedy się ono pojawia, czyli we wczesnej adolescencji. W badaniach podłużnych (z trzema pomiarami co pół roku) wzięło udział 327 dorastających w wieku od 11 do 15 lat (M = 13,26; SD = 1,20) – uczniów szkół podstawowych i gimnazjów. Grupa była zrównoważona pod względem płci (45% dziewcząt). Jako narzędzie pomiaru wykorzystano Kwestionariusz Wczesnego Poszukiwania Tożsamościowego (Early Identity Exploration Scale, EIES), który umożliwia pomiar poszukiwania tożsamości w dwunastu domenach: wygląd fizyczny, czas wolny, rodzina pochodzenia, praca, relacje chłopak–dziewczyna, formowanie własnego zdania, postrzeganie własnego miejsca w cyklu życia, autorefleksja, przyszłość, przyszła rodzina, światopogląd i stosunek do zasad. Analizę przeprowadzono w modelu latentnych krzywych rozwojowych. Okazało się, że w niektórych domenach nasilenie poszukiwania systematycznie wzrasta, mimo stosunkowo krótkiego czasu badania (wygląd fizyczny, praca, relacje chłopak–dziewczyna i światopogląd), przy czym jedynie w domenie relacje chłopak–dziewczyna nie stwierdzono interpersonalnego zróżnicowania nasilenia owego wzrostu. Okazało się również, że istnieje istotne zróżnicowanie interpersonalne w poziomie poszukiwania w punkcie wyjścia we wszystkich rozpatrywanych domenach.
EN
In accordance with the classic – developmental – approach to identity originated by Marcia (1966), there are two basic identity formation processes: exploration and commitment. The first step on the way to mature identity is exploration. The aim of the present study was to analyze the dynamics of exploration in the period when it begins: in early adolescence. The participants in the longitudinal study (with three measurements at half-year intervals) were 327 adolescents aged 11 to 15 (M = 13.26, SD = 1.20) – elementary and middle school students. The sample was balanced in terms of gender (45% were girls). The instrument we used was the Early Identity Exploration Scale (EIES; Kłym & Cieciuch, 2015), enabling the measurement of identity exploration in 12 domains: physical appearance, free time, family of origin, work, boyfriend–girlfriend relationships, own opinion formation, perception of own place in the life cycle, self-reflection, future, future family, outlook on life, and attitude toward rules. The analysis was performed using a latent growth curve model. It turned out that in some domains (physical appearance, work, boyfriend–girlfriend relationships, and outlook on life) the level of exploration systematically increased, despite the relatively short time of the study; the domain of boyfriend–girlfriend relationships was the only one in which we found no interpersonal differentiation in the intensity of this increase. It also turned out that there was interpersonal differentiation in the level of exploration at the outset in all the domains analyzed.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.