Search results

1

„Madagaskar” – przyczynek do zbadania stosunków narodowościowych pod okupacją niemiecką

100%

Kamiński M.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2021

|

issue XXXV

101-108

PL

Artykuł ten jest próbą wyjścia z bolesnej ambiwalencji autora, który po wielu latach trwania w niewiedzy dowiaduje się rzeczy, o których wolałby nie wiedzieć. Idąc w najlepszej wierze po tropach wojennej przeszłości swego ojca, trafia na ślad historii, której ani zrozumieć, ani pogodzić się z nią nie może. Jeśli już tę niechcianą wiedzę autor posiadł, zachowanie jej dla siebie byłoby chyba trochę współudziałem przynajmniej w zacieraniu śladów. Tak się nie godzi. Na tle dwóch pozornie niezwiązanych historii, które łączy tylko osoba „Orlika”, następuje próba zrozumienia przyczyn, które doprowadziły do tragedii na „Madagaskarze”. Kontrowersyjny niewątpliwie wywód o samej istocie AK stanowi paradoksalnie próbę obrony ojca autora.

2

Pacyfikacja Wierzchowin – „mit wierzchowiński” czy czarna karta w historii Narodowych Sił Zbrojnych

88%

Konieczka B.

Czasopismo Prawno-Historyczne

|

2019

|

vol. 71

|

issue 2

PL

Artykuł dotyczy historii pacyfikacji Wierzchowin – zbrodni dokonanej na 194 ukraińskich mieszkańcach wsi położonej w powiecie krasnystawskim województwa lubelskiego, w gminie Siennica Różana. Zbrodnia ta, dokonana 6 czerwca 1945 r., wciąż budzi kontrowersje wśród badaczy, stanowiąc podstawę do wysnuwania rozmaitych hipotez dotyczących między innymi rzeczywistych sprawców zdarzenia i liczby ofiar. Autor stara się zanalizować przebieg zdarzenia, zidentyfikować osoby odpowiedzialne za jego dokonanie i określić jego wpływ na współczesną historiografię z zakresu problematyki konfliktu ukraińsko – polskiego z lat 1943–1947.

3

Żony trucicielki. Kroniki kryminalne jako konteksty wątków powieściowych

71%

Budrewicz T.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2018

|

vol. 50

|

issue 4

107-126

EN

This article addresses the cases of criminal poisonings of men performed by women in the 19th century. This theme was not popular in crime novels because evidence was established in chemical laboratories rather than by detectives. Daily newspapers, as well as medical and court press in the 19th century, frequently commented on poisoning trials. Analyses show that the most frequent cases concerned unhappily married wives. The women were mistreated by their husbands, and the law did not allow them to divorce them. The poisoning of the husband was a rebellion and a call for the right to freedom. Crime columns depicted the real-life events drastically, whereas literature depicted the same cases in a moderate way.

PL

Artykuł omawia przypadki zbrodniczego otrucia mężczyzn przez kobiety w XIX wieku. Motyw był niepopularny w powieści kryminalnej, ponieważ dowody zbrodni ustalały laboratoria chemiczne a nie detektywi. Pras codzienna, medyczna i sądowa w wieku XIX często omawiała procesy o otrucie. Analiza wykazała, że najczęściej były to przypadki żon, które były nieszczęśliwe w małżeństwach. Kobiety były krzywdzone przez mężów, a prawo uniemożliwiało rozwody. Otrucie męża było buntem i wołaniem o prawo do wolności. Kroniki kryminalne pokazywały sytuacje życiowe w sposób drastyczny, literatura te same wątki opisywała w sposób stonowany.

4

ZBRODNIA ZACZYNA SIĘ W BOSTONIE OBRAZ MIASTA MEDYCZNEGO UKAZANY W AMERYKAŃSKICH THRILLERACH MEDYCZNYCH OD LAT 60. XX WIEKU PO WSPÓŁCZESNOŚĆ

63%

Trześniewska-Nowak A.

Świat Tekstów. Rocznik Słupski

|

2019

|

vol. 17

7-21

PL

oryginalny artykuł naukowy

5

Assassination attempt on the life of the President of the Republic of Poland pursuant to Article 134 of the Criminal Code

63%

Kosmaty P.

Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego

|

2022

|

vol. 15

|

issue 29

387-406

PL

Celem artykułu jest przedstawienie problematyki szczególnej prawnokarnej ochrony Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. W nawiązaniu do przedwojennego ustawodawstwa został poddany analizie art. 134 Kodeksu karnego, kryminalizujący zachowania będące zamachem na życie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, który postrzegany nie jako konkretna osoba, lecz jako podmiot uosabiający majestat Rzeczypospolitej Polskiej jest jednym z głównych gwarantów sprawnego i niezakłóconego funkcjonowania organizmu państwowego. Zamach na osobę sprawującą ten urząd może być początkiem zarówno wewnętrznej, jak i zewnętrznej destabilizacji państwa, a zagrożenie jego bezpieczeństwa pojawia się już w momencie przygotowań do popełnienia tego przestępstwa. Autor nie neguje przy tym faktu, że ten przepis wzmacnia także ochronę życia i zdrowia tej osoby, uznaje jednak, że jest to uboczny przedmiot ochrony. W artykule przedstawiono argumenty przemawiające za penalizacją wszelkich zachowań noszących znamiona przygotowania do zbrodni zamachu na życie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wzorem twórców Kodeksu karnego z 1932 r.

EN

The aim of this article is to present the issue of special criminal law protection of the President of the Republic of Poland. With reference to pre-war legislation, Article 134 of the Criminal Code was analysed, which criminalises behaviour constituting an attempt on the life of the President of the Republic of Poland, who, perceived not as a specific person but as an entity embodying the majesty of the Republic of Poland, is one of the main guarantors of the efficient and undisturbed functioning of the state organism. An assassination attempt on the holder of this office may be the beginning of both internal and external destabilisation of the state, and the threat to its security appears already at the moment of preparation to commit this crime. While the author of the article does not deny that this provision also strengthens the protection of this person’s life and health, he recognises that this is an incidental object of protection. The article presents arguments in favour of the criminalisation of any behaviour bearing the features of preparation for the crime of an attempt on the life of the President of the Republic of Poland, following the example of the authors of the Criminal Code of 1932.

6

Zamach na życie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w świetle art. 134 Kodeksu karnego

63%

Kosmaty P.

Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego

|

2022

|

vol. 15

|

issue 29

161-180

EN

The aim of this article is to present the issue of special criminal law protection of the President of the Republic of Poland. With reference to pre-war legislation, Article 134 of the Criminal Code was analysed, which criminalises behaviour constituting an attempt on the life of the President of the Republic of Poland, who, perceived not as a specific person but as an entity embodying the majesty of the Republic of Poland, is one of the main guarantors of the efficient and undisturbed functioning of the state organism. An assassination attempt on the holder of this office may be the beginning of both internal and external destabilisation of the state, and the threat to its security appears already at the moment of preparation to commit this crime. While the author of the article does not deny that this provision also strengthens the protection of this person’s life and health, he recognises that this is an incidental object of protection. The article presents arguments in favour of the criminalisation of any behaviour bearing the features of preparation for the crime of an attempt on the life of the President of the Republic of Poland, following the example of the authors of the Criminal Code of 1932.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie problematyki szczególnej prawnokarnej ochrony Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. W nawiązaniu do przedwojennego ustawodawstwa został poddany analizie art. 134 Kodeksu karnego, kryminalizujący zachowania będące zamachem na życie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, który postrzegany nie jako konkretna osoba, lecz jako podmiot uosabiający majestat Rzeczypospolitej Polskiej jest jednym z głównych gwarantów sprawnego i niezakłóconego funkcjonowania organizmu państwowego. Zamach na osobę sprawującą ten urząd może być początkiem zarówno wewnętrznej, jak i zewnętrznej destabilizacji państwa, a zagrożenie jego bezpieczeństwa pojawia się już w momencie przygotowań do popełnienia tego przestępstwa. Autor nie neguje przy tym faktu, że ten przepis wzmacnia także ochronę życia i zdrowia tej osoby, uznaje jednak, że jest to uboczny przedmiot ochrony. W artykule przedstawiono argumenty przemawiające za penalizacją wszelkich zachowań noszących znamiona przygotowania do zbrodni zamachu na życie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wzorem twórców Kodeksu karnego z 1932 r.

7

Zabawa konwencjami w Hoodwinked!

63%

Kozera D.

Acta Humana

|

2015

|

vol. 6

EN

Hoodwinked! is a computer-animated movie retelling the story of Little Red Riding Hood. Although the storyline of a little girl who is harassed by the wolf while going to her grandma is retained, the creators have played with narrative conventions and changed it into a whodunit musical with the “Rashomon effect”. Many unexpected twists added to the story build up a completely new picture of the commonly known fairy tale. This paper focuses on the unique intertextuality of Hoodwinked! which is a prime example of the postmodern genre with a host of cinematic allusions and pop culture references. The analysis of these elements and ones specific for a folktale prove that such a combination forms a palatable product that cannot be called a pale imitation.

PL

Hoodwinked! to film będący przykładem animacji komputerowej, który opowiada na nowo historię Czerwonego Kapturka. Choć główna oś fabuły, w której mała dziewczynka zostaje zaatakowana przez wilka podczas swej wyprawy do babci, jest w nim zachowana, do znanej baśni wprowadzono też wiele zmian. Przede wszystkim twórcy filmu zabawili się narracyjną konwencją, zmieniając historię w musicalowy kryminał z „efektem Rashomon”. Stąd wiele niespodziewanych zwrotów akcji zmienia obraz dobrze znanego utworu. Opracowanie skupia się na wyjątkowej intertekstualności Hoodwinked!, który jest doskonałym przykładem kina postmodernistycznego z mnóstwem aluzji i odniesień do kultury popularnej. Analiza tych elementów i cech charakterystycznych baśni udowadnia, że film ten zasługuje na więcej aniżeli miano słabej imitacji.

8

Rewizje historii i dyskursu kryminologicznego: Kuśniewicz, Terlecki, Rymkiewicz

63%

Wojda D.

Przestrzenie Teorii

|

2011

|

issue 15

155-173

EN

The article concerns texts which problematize such figures of criminological discourse as crime, perpetrator, victim, interrogator, or the penitentiary system. The works of A. Kuśniewicz, W.L. Terlecki and J.M. Rymkiewicz perform multidimensional revisions: they question traditional thinking about historical truth and the means of reaching it; they trespass the border between literature and fiction; they resist criminological discourse. The writers discussed formulate a diagnosis in many aspects close to that of M. Foucault’s and the new victimology, proving that representations of history as well as mechanisms of social control are discourses of restrictive authority. Korupcja [Corruption], Odpocznij po biegu [Rest after The Race], and Wielki książę [The Grand Duke] respond to such violence with revisions of history as well as the present, thanks to which literature becomes a form of radical hermeneuti

9

The Body as Evidence: A Cultural Approach to America’s Fascination with Murder

63%

Sokołowska P.

Świat i Słowo

|

2019

|

vol. 32(1)

103-118

EN

American culture is rich in “popular” murder cases and virtually all serial killers have been elevated to a celebrity status. Serial killer industry selling murderabilia is booming, and the popularity of true-crime shows, podcasts, and books is at an all-time high. This paper aims at the analysis of the cultural trend of serial killer celebrities, treatment of the media coverage surrounding their victims as well as the victims’ bodies before and after death, and the overarching narratives concerning murder in American history and culture. Serial killers – celebrities, monsters, anti-heroes of American culture – fuel their own industry, established in postmodern times as the self-referential nightmare of commodified death. Both serial murderers and their victims are the object of said industry. However, the bodies of victims are objectified threefold: as the victims of the crime, as elements of the murder industry, and as the evidence of the crime itself. Additionally, the socioeconomic background of some of the victims, often referred to as the “less-dead” victims according to Steven Egger’s theory, reinforces the narrative in which they are merely objects of the crime, not individuals. Together, all these factors constitute what Mark Seltzer calls “wound culture,” a culture gathered around the bodily trauma. Thus, the paper will consider the role serial killer victims’ bodies have on the cultural perception of narratives surrounding death, violence, and the cult of the perpetrator.

10

Sensual Polyphony of Wilde, Shaw, Dostoyevsky and Shakespeare in Woody Allen’s Films

63%

Kalista K.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2024

|

vol. 15

|

issue 1

33-49

PL

Komedie Woody’ego Allena są jak nieustający karnawał, pełen zabaw, wesołości i śmiechu - jest to czas, kiedy wszystkie zmysły są pobudzone, a uczestnicy cieszą się wolnością i równością. Jego dramaty są nacechowane profanacją zasad, które powszechnie uznawane są za święte, a przynajmniej są ogólnie respektowane. Większość filmów Allena jest antyelitarna; pokazuje niejednokrotnie dysfunkcjonalność hierarchicznych relacji oraz ukazuje postaci, które często zachowują się w niestosowny, prowokujący, a nawet odpychający sposób. Autorka niniejszego artykułu analizuje wybrane filmy Woody’ego Allena, nawiązując do teorii Michaiła Bachtina na temat polifonii oraz jego konceptu karnawalizacji. Filmy te są odwróconymi światami takich klasyków jak Portret Doriana Graya, Pigmalion, Zbrodnia i kara oraz Otello. Reżyser stale prowadzi dialog z innymi artystami, pisarzami, filozofami, a nawet z Bogiem. Zgadza się lub polemizuje z nimi na tematy dotyczące różnego rodzaju emocji i zmysłów w humorystyczny lub ironiczny sposób.

EN

Woody Allen’s comedies are like a perpetual carnival, filled with festivity and laughter-a time when most senses are awoken, and participants celebrate freedom and equality. His dramas are marked by a profanation of rules which are generally sacred or at least widely respected. The author of the article analyzes several of Woody Allen’s films, referring to Mikhail Bakhtin’s theory on polyphony and his concept of the carnivalesque. Allen’s films are upside down worlds of such classics as The Picture of Dorian Gray, Pygmalion, Crime and Punishment, Othello and A Midsummer Night’s Dream. The director conducts a constant dialog with other artists, writers, philosophers and even God. He agrees or polemizes with them on subjects concerning a whole range of emotions and senses mostly in a humorous or ironic way, copying different styles to create a pastiche, a parody, or his own version of drama.

11

The sexuality of crime in David Lynch’s „Blue velvet” (1986) and „Lost highway” (1997)

63%

Zegarlińska M.

|

2020

|

vol. 8

|

issue 1

295-309

PL

David Lynch to artysta wyjątkowy, który nie obawia się poruszania w swojej twórczości tematów trudnych i kontrowersyjnych. Jednym z nich jest seksualność zbrodni, a dokładniej związek między zbrodnią a popędami ludzkimi. Rozprawa omawia zastosowanie tych motywów w „Blue Velvet” (1986) i „Lost Highway” (1997, pol. „Zagubiona autostrada”). Podstawą analizy jest teoria archetypów Gustawa Karola Junga. Złoczyńcy w świecie Lyncha są postaciami borykającymi się z problemami emocjonalnymi, zaburzeniami osobowości i kompleksami na tle seksualnym. Popełniane przez nich przestępstwa są motywowane frustracjami seksualnymi i mają być sposobem na wyparcie emocjonalnej i fizycznej impotencji. Rozprawa szeroko cytuje uznanych badaczy twórczości Davida Lyncha.

12

"Na dnie sumienia", czyli powieść tajemnic w służbie literatury tendencyjnej

62%

Sadlik M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2018

|

vol. 50

|

issue 4

49-62

EN

The topic of this paper is a forgotten novel by Eliza Orzeszkowa At the Bottom of Conscience (which is only known to literary historians), and more specifically, its connection with an incredibly popular genre of the 19 th century – the mystery novel, popularized by Eugeniusz Sue. In Some remarks on the novel, the writer sharply criticized the literary output of the author of The Mysteries of Paris, and she continued her polemic with him in At the bottom of conscience. She used ‘schemes’ characteristic of the mystery novel for the purpose of the didactic novel.

PL

Tematem niniejszego tekstu jest zapomniana, znana jedynie historykom literatury powieść Elizy Orzeszkowej Na dnie sumienia, a uściślając: jej związek z niezwykle popularnym w XIX wieku gatunkiem powieścią tajemnic, który swą karierę zawdzięcza Eugeniuszowi Sue. Pisarka już w Kilku uwagach nad powieścią poddała ostrej krytyce twórczość autora Tajemnic Paryża, a polemikę z nim kontynuowała w Na dnie sumienia. Autorka wykorzystała znamienne dla powieści tajemnic schematy przedstawień na użytek literatury tendencyjnej.

13

Uwięziony przez femme fatale w bezprawnym świecie: Prosta sztuka powieści Hard-Boiled i filmu Noir.

51%

Antoniak K.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2020

|

vol. 38

|

issue 1

EN

The article presents the beginnings of the hard-boiled novel and film noir, which date back to the 1920s and 1930s. Difficult economic and political conditions of that time gave rise to the new genres in literature and cinematography. The classic novels by Raymond Chandler and DashiellHammett present a world, where crime goes unpunished and order can never be restored. An important role in novel narrative, enabling the authors to build such a vision, is played by the city, presented as a labyrinth that lures the main character in. A lonely detective fights against injustice and often falls for a femme fatale, who abuses him for her own purposes. The paper analyses the history, evolution and characteristics of the literary genre in order to showcase the impact of hard-boiled novels on film noir, as well as to outline the principles of “simple” art of hard-boiled novels and film noir.

PL

Historia powieści hard-boiled i filmu noir sięga lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku. Trudne warunki ekonomiczne i polityczne tamtych czasów dały początek nowemu gatunkowi literatury i kinematografii. Klasyczne powieści przedstawiają świat, w którym zbrodnia pozostaje bezkarna, a porządek nigdy nie zostaje przywrócony. Miasto, przedstawione jako labirynt wciągający głównego bohatera, odgrywa ważną rolę w narracji. Samotny detektyw walczy z niesprawiedliwością i często zakochuje się w femme fatale, która wykorzystuje go do własnych celów. Artykuł analizuje historię i ewolucję owego gatunku literackiego oraz próbuje uchwycić prostą sztukę powieści hard-boiled i filmu noir.

14

Honor Stirna: morderstwo, szaleństwo i normy społeczne w osiemnastowiecznym Londynie

51%

Dobrowolski P. T.

Kwartalnik Historyczny

|

2017

|

vol. 124

|

issue 3

PL

Osiemnastowieczny Londyn stawał się miastem wielu mniejszości wyznaniowych i etnicznych. Artykuł na podstawie akt sądowych i relacji prasowych opisuje przypadek niemieckiego imigranta, który popełnił morderstwo, a potem targnął się na własne życie. Narracje poświęcone tej sprawie ukazują wyzwania akulturacji i mechanizmy społecznej alienacji w rynkowo zorientowanym wielkomiejskim środowisku. London of the eighteenth century was becoming a city of confessional and ethnic diversity. Based on court and press reports, this article investigates a case of a German immigrant, who committed murder followed with a suicide. The narratives related to this case speak of aculturation challenges and mechanisms of social alienation, which were played out in a market-oriented urban environment.

15

Ludobójstwo – czyli zbrodnia, której nie ma

51%

Kłos J.

Zeszyty Naukowe KUL

|

2018

|

vol. 61

|

issue 3

127-152

EN

While this paper refers mainly to the genocide in Volhynia, it is in fact an ethical and philosophical reflection on the question of crime as such. The historical examples of genocide (not only in Ukraine, or not even in Europe) are designed to show a broader context of motives that lead to criminal behaviour. Some actions are not the most important either. The author deems it more interesting to depict the overall complicated process of justifying the guilt: external (the political systems) and internal (showing the agent’s psyche). The process of rationalization that is at work here destroys any efforts to heal the relationship between the agent and his victim, for it thwarts conscience and inhibits the path to know the truth.

PL

Wprawdzie artykuł w swej głównej osnowie nawiązuje do ludobójstwa na Wołyniu, w istocie jest refleksją etyczno-filozoficzną nad zagadnieniem zbrodni jako takiej. Historyczne przykłady ludobójstw (nie tylko na Ukrainie, nawet nie tylko w Europie) mają za zadanie ukazanie szerszego kontekstu motywów prowadzących do działań zbrodniczych. Same działanie też nie są tu najważniejsze. Ciekawszym wydał się autorowi cały skomplikowany proces usprawiedliwiania winy: tak zewnętrzny (wskazujący na systemy polityczne), jak i wewnętrzny (pokazujący psychikę działającego). Proces racjonalizacji niweczy wysiłek uzdrowienia relacji pomiędzy sprawcą i ofiarą, bo tłamsi sumienie i zaciemnia drogę do poznania prawdy.

16

Gewaltverortung und Gewaltkodierung. Zu den Berlin-Romanen von Inka Parei, Ingo Schramm und Tim Staffel

51%

Chylewska-Tölle A.

Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen

|

2010

113-126

PL

Niniejszy artykuł koncentruje się na ukazaniu problemu kodowania przemocy, wyrażonej w powieściach o Berlinie autorstwa Inki Parei, Ingo Schramma i Timma Staffela oraz podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie o formy i skutki przemocy dotykające postaci literackich oraz o związek przemocy z literackim toposem Berlina jako metropolii. Wszyscy trzej autorzy ukazują stolicę Niemiec jako siedlisko różnego rodzaju przestępstw i głęboko zaniedbane miejsce – zarówno pod względem zewnętrznym, jak i wewnętrznym.

EN

This article deals with the codification of violence in the Berlin novels of Inka Parei, Ingo Schramm and Timm Staffel. The main focus lies on forms of violence and the impact of violence on the novels’ heroes as well as on the connectivity of violence with the literary place of the Berlin metropolis. The three authors portray the German capital as a place of crime and profound internal and external decay.

DE

Im folgenden Beitrag wird die Gewaltkodierung in den Berlin-Romanen von Inka Parei, Ingo Schramm und Timm Staffel untersucht. Betrachtet werden die unterschiedlichen Gewaltformen, das Wirken von Gewalt auf die Romanfiguren sowie der Zusammenhang zwischen der Gewaltthematik und dem literarischen Topos ,Großstadt Berlin‘. Die drei Autoren schildern die deutsche Hauptstadt als Ort des Verbrechens und tiefster äußerer und innerer Verwahrlosung.

17

„Niespodzianka. Prawdziwe zdarzenie w czterech aktach” Karola Huberta Rostworowskiego, czyli opowiedziana na nowo historia Niobe i Medei

51%

Olszewska M. J.

Język - Szkoła - Religia

|

2021

|

vol. 16

125-139

EN

Surprise (oryg. Niespodzianka) (1928) by Karol Hubert Rostworowski, the first part of the dramatic trilogy, was recognized by critics as the most important play of the interwar period. Rostworowski, as a playwright with a Christian worldview, was primarily interested in the presence of evil in the human soul. Surprise is a part of the story of weak and wicked people, known from the writer’s earlier plays, who are unable to rise to a higher level of spiritual development and subject to Grace. This creates a conflict between sin and the moral order. Surprise is a tragedy of a Mother who, out of motherly love, committed a terrible crime. By mistake, she killed a stranger in whom she did not recognize her own son in order to save the other and provide him with a better life. The moral shock builds her conscience. Ultimately, the good that is rooted in the human soul wins. The art is imbued with tragic irony. At the same time, Surprise can be read as a new story of the mythical Niobe and Medea, told to give a voice to a silent woman, victims of a misunderstood patriarchy.

PL

Niespodzianka (1928) Karola Huberta Rostworowskiego, będąca pierwszą częścią trylogii dramatycznej, została uznana przez krytyków za najważniejszą sztukę XX-lecia międzywojennego. Rostworowskiego, jako dramaturga o światopoglądzie chrześcijańskim, interesowała przede wszystkim obecność zła w ludzkiej duszy. Niespodzianka wpisuje się w znaną ze wcześniejszych sztuk pisarza historię ludzi słabych i nikczemnych, którzy nie potrafi ą wznieść się na wyższy poziom rozwoju duchowego i poddać działaniu Łaski. Rodzi to konflikt pomiędzy grzechem a ładem moralnym. Niespodzianka jest tragedią Matki, która z miłości macierzyńskiej popełniła straszną zbrodnię. Przez pomyłkę zabiła przybysza, w którym nie rozpoznała własnego syna, po to by uratować drugiego i zapewnić mu lepszy byt. Wstrząs moralny rodzi w niej sumienie. Ostatecznie wygrywa dobro zakorzenione w ludzkiej duszy. Sztukę przepaja ironia tragiczna. Jednocześnie Niespodzianka daje się odczytać jako opowiedziana na nowo historia mitycznych Niobe i Medei, aby dać głos milczącym kobietom będącym ofiarami źle rozumianego patriarchatu.

18

Exemples atroces et atrocités exemplaires : l’hypotypose dans les canards sanglants en France aux XVIe et XVIIe siècles

45%

Giernatowska J.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica

|

2016

|

issue 11

119-132

PL

Wpisując się w poetykę krótkich i krwawych form narracyjnych; tak popularnych we Francji nękanej wojnami religijnymi; canards sanglants z upodobaniem posługują się hypotypozą; aby ukazywać brutalne sceny przemocy w sposób niezwykle sugestywny. Wspomniana figura retoryczna; wkomponowana w strukturę formalną owych broszur okolicznościowych; nie tylko oddziałuje na wyobraźnię czytelnika; m.in. poprzez swoistą surowość w doborze środków stylistycznych i – często pozorną – neutralność opisu zbrodni; ale też ulega patetycznym amplifikacjom; dostosowuje się do charakteru szesnasto- i siedemnastowiecznej prozy. Adaptując środki wyrazu do potrzeby dobitnego; atrakcyjnego i odpychającego zarazem sposobu przedstawiania aktualnych wydarzeń czy też palącej problematyki; autorzy tym efektywniej manipulują emocjami czytelnika; by wpoić mu propagowane przez siebie wartości moralne; poddać krytyce naganne zachowania i zjawiska natury społecznej; politycznej lub religijnej. Kreślone przez nich obrazy przybliżają tym samym w interesujący sposób realia ówczesnej epoki.

EN

Canards sanglants fit squarely into the poetics of short, bloody stories, very popular in 16th and 17th century France which is tormented by the Wars of Religion. Those occasional booklets willingly have recourse to hypotyposis, in order to present the brutal scenes of violence in an exceptionally suggestive manner. The rhetorical figure, integrated with the narrative structure of canards, is supposed to have an influence on reader’s imagination, i.a. by means of restrained use of the stylistic devices and impartiality – which often turns out to be illusory – of the crime’s description. However, it can be subject to pathetic amplification and it adapts to the 16th and 17th century prose. By virtue of this approach, that consists in representing the recent events or the most important issues in a distinct, disturbing, but also attractive way, the authors attempt to manipulate emotions, to share their moralizing reflections and inculcate some ethical values into the public, to criticize the social, political or religious phenomena of the time.

Refine search results

„Madagaskar” – przyczynek do zbadania stosunków narodowościowych pod okupacją niemiecką

Pacyfikacja Wierzchowin – „mit wierzchowiński” czy czarna karta w historii Narodowych Sił Zbrojnych

Żony trucicielki. Kroniki kryminalne jako konteksty wątków powieściowych

ZBRODNIA ZACZYNA SIĘ W BOSTONIE OBRAZ MIASTA MEDYCZNEGO UKAZANY W AMERYKAŃSKICH THRILLERACH MEDYCZNYCH OD LAT 60. XX WIEKU PO WSPÓŁCZESNOŚĆ

Assassination attempt on the life of the President of the Republic of Poland pursuant to Article 134 of the Criminal Code

Zamach na życie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w świetle art. 134 Kodeksu karnego

Zabawa konwencjami w Hoodwinked!

Rewizje historii i dyskursu kryminologicznego: Kuśniewicz, Terlecki, Rymkiewicz

The Body as Evidence: A Cultural Approach to America’s Fascination with Murder

Sensual Polyphony of Wilde, Shaw, Dostoyevsky and Shakespeare in Woody Allen’s Films

The sexuality of crime in David Lynch’s „Blue velvet” (1986) and „Lost highway” (1997)

"Na dnie sumienia", czyli powieść tajemnic w służbie literatury tendencyjnej

Uwięziony przez femme fatale w bezprawnym świecie: Prosta sztuka powieści Hard-Boiled i filmu Noir.

Honor Stirna: morderstwo, szaleństwo i normy społeczne w osiemnastowiecznym Londynie

Ludobójstwo – czyli zbrodnia, której nie ma

Gewaltverortung und Gewaltkodierung. Zu den Berlin-Romanen von Inka Parei, Ingo Schramm und Tim Staffel

„Niespodzianka. Prawdziwe zdarzenie w czterech aktach” Karola Huberta Rostworowskiego, czyli opowiedziana na nowo historia Niobe i Medei

Exemples atroces et atrocités exemplaires : l’hypotypose dans les canards sanglants en France aux XVIe et XVIIe siècles