Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Authors help
Years help

Results found: 86

first rewind previous Page / 5 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  empatia
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 5 next fast forward last
PL
narażona jest na szybkie wypalenie zawodowe. Kilka godzin dziennie przebywają w ograniczonej przestrzeni, z tymi samymi osobami – współpracownikami i osobami osadzonymi. Udzielając wsparcia tym ostatnim, często jednak nie widzą efektów swojej pracy. Poza tym pozostawanie w bliskim kontakcie, szczególnie w tym bezpośrednim, z osobami nieprzystosowanymi społecznie – z tzw. trudnymi klientami – sprzyja procesowi desensytyzacji. Dlatego celem badania własnego było ustalenie poziomu empatii emocjonalno-poznawczej i nasilenia wypalenia zawodowego u wychowawców penitencjarnych i funkcjonariuszy ochrony w zakładach karnych. W związku z tym przeprowadzono badanie własne metodą sondażu diagnostycznego, wykorzystując Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego OLBI w celu ustalenia, w jakim stopniu badane osoby są wypalone zawodowo, oraz Indeks Reaktywności Interpersonalnej (IRI) w adaptacji polskiej w celu udzielenia odpowiedzi na pytanie o to, w jakim stopniu uczestnicy badania są empatyczni. W badaniu uczestniczyło 70 pracowników służby więziennej z czterech jednostek penitencjarnych z Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej w Białymstoku i Lublinie, z czego połowę stanowili wychowawcy penitencjarni.
EN
In the present article there has been described a connection between three dimensional model of empathy and attachment styles in close relationships of young adults. The study was conducted in a group of 120 people (60 women, 60 men; 38 cohabitant pairs, 22 marriages). The participants fi lled in the following questionnaires: The Scale of Empathic Sensitiveness, which measures empathic concern, personal distress and perspective taking, and The Questionnaire of Attachment Styles, which measures the following styles: the secure style, the anxious-ambivalent style and the avoidant style. The results indicate that there exists a connection between empathy and attachment styles. The secure style correlates positively with perspective taking, the anxious-ambivalent style correlates positively with empathic concern and personal distress, the avoidant style correlates positively with personal distress and negatively with perspective taking. The study revealed that women achieved higher scores on empathic concern and personal distress than men did, but no sex diff erences in manifested attachment styles were observed. Moreover, the type of relationship (marriage vs. cohabitation) diff erentiated scores on the anxious-ambivalent style and personal distress dimension, where cohabitants scored higher.
PL
W niniejszym artykule opisano związek między trójwymiarowym modelem empatii a stylami przywiązania w bliskich związkach młodych dorosłych. W badaniu wzięło udział 120 osób (60 kobiet i 60 mężczyzn; 38 związków kohabitacyjnych i 22 związki małżeńskie). Uczestnicy badania wypełnili następujące kwestionariusze: Skalę Wrażliwości Empatycznej (SWE) mierzącą empatyczną troskę, osobistą przykrość i przyjmowanie perspektywy oraz Kwestionariusz Stylów Przywiązaniowych (KSP) mierzący przynależność do jednego ze stylów: bezpiecznego, lękowo-ambiwalentnego oraz unikowego. Wyniki badania wskazują istnienie związku między empatią a stylami przywiązania. Styl bezpieczny dodatnio koreluje z wymiarem przyjmowania perspektywy, styl lękowo-ambiwalentny dodatnio koreluje z wymiarem empatycznej troski i osobistej przykrości, a styl unikowy koreluje dodatnio z osobistą przykrością i ujemnie koreluje z przyjmowaniem perspektywy. Badania wykazały następujące różnice płciowe: wyższe wyniki w wymiarach empatycznej troski i osobistej przykrości osiągnęły kobiety aniżeli mężczyźni. Nie stwierdzono różnic płciowychw przejawianych stylach przywiązaniowych. Ponadto rodzaj związku (małżeństwo vs. kohabitacja) różnicował wyniki w stylu lękowo-ambiwalentnym oraz w wymiarze osobistej przykrości, w których kohabitanci uzyskali wyższe wyniki.
PL
Nowogrodzka, Agnieszka (2014) Zdolność do rozpoznawania emocji i odczuwania empatii u osób popełniających przestępstwa. „Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja” 23: 7-17. Streszczenie: Sprawne emocjonalne funkcjonowanie jest łączone z właściwym działaniem w obrębie społeczeństwa, a brak umiejętności do doświadczania stanów wewnętrznych innych osób z tendencją do popełniania przestępstw. Przestępczość jest negatywnym społecznym czynnikiem, który znacznie obciąża społeczności wielu krajów. Z tego względu badacze próbują doszukać się różnic w umiejętności doświadczania emocji występujących wgrupie osób zdrowych i mających skłonność do wchodzenia wkonflikty z prawem. W artykule tym są zawarte rezultaty badań skupionych na tym temacie. Być może programy skupiające się na rozwijaniu zdolności do doświadczania emocji pozwolą na obniżenie wskaźników wskazujących na częstotliwość popełniania przestępstw.
EN
Effective emotional functioning tends to be associated with proper social functioning, while the inability to empathize with others is linked to the propensity for crime. Criminality remains a negative social factor, taking a heavy toll on communities in many countries. Thus, researchers make attempts in order to find differences in the ability to experience emotions among healthy individuals and those who reveal the propensity for breaching the law. The paper presents the findings of research efforts devoted to this subject. Ii is assumed that programs aiming at developing the ability to empathize will help reduce delinquency-related rates.
Filoteknos
|
2021
|
issue 11
353-364
PL
Treścią artykułu jest interpretacyjno-analityczna refleksja dotycząca opowieści dla dzieci pt. Wędrówka Nabu Jarosława Mikołajewskiego. Autorka dokonała krytyki tematycznej związanej z toposem wędrówki, ukazała możliwe sensy symboli oraz zinterpretowała niektóre z ilustracji Joanny Rusinek. Te ustalenia wskazały, w jaki sposób bohaterka książki odzwierciedla losy uchodźców z różnych części świata, a także przybliżyły możliwy styl odbioru utworu Mikołajewskiego.
PL
Prezentowany artykuł dotyczy treningów empatii jako elementu edukacji medycznej. Empatia jest jednym z konstruktów teoretycznych, które nie posiadają jednoznacznej definicji. W literaturze zazwyczaj zwraca się uwagę na dwa podstawowe wchodzące w jej skład komponenty: emocjonalny –dotyczący wrażliwości na afektywne stany drugiej osoby, oraz poznawczy–związany z umiejętnością przyjęcia perspektywy innych ludzi. Wyniki badań potwierdzają, że wyższy poziom empatii lekarza jest związany z korzyściami dla relacji lekarz – pacjent oraz dla przebiegu procesu leczenia. W artykule omówiono wyniki badań dotyczących związków poziomu empatii z jakością relacji lekarz –pacjent oraz z edukacją medyczną. Następnie zaprezentowano opisane w literaturze propozycje treningów empatii wykorzystywanych w kształceniu przyszłych lekarzy.
EN
The article concerns the training of empathy as part of medical education. Empathy is a theoretical construct that does not have a clear definition. Literature generally draws attention to two basic components of empathy: emotional – the ability to experience emotions of another person, and cognitive – associated with the ability to adopt the perspective of other people. The results confirm that higher levels of physician empathy are associated with benefits for the doctor-patient relationship and to the processof treatment. The article discusses the results of studies on the relationships among empathy, the quality of the doctor-patient relationship, and medical education. Empathy training proposals are later presented and discussed.
6
88%
PL
Empatia stanowi kluczową umiejętność w relacjach międzyludzkich. Jest szczególnie istotna w wykonywaniu zawodów społecznych takich jak lekarz, pielęgniarka, nauczyciel, wychowawca czy pracownik socjalny. Niniejszy artykuł wprowadza w problematykę empatii w pracy socjalnej. Wskazuje na istotę empatii, znaczenie postawy empatycznej w relacji pracownika socjalnego z klientem, a także odpowiedzialności jako jej granicy.
PL
Celem prezentowanych badań jest przedstawienie związku osobowości twórczej z wybranymi aspektami funkcjonowania społecznego: empatią, kompetencjami społecznymi oraz zadowoleniem z relacji interpersonalnych. Jako teoretyczną podstawę osobowość twórczej przy-jęto koncepcję postawy twórczej autorstwa Stanisława Popka. W badaniu wzięło udział 120 osób, które wypełniały zestaw narzędzi składający się z następujących metod: Kwestionariusz Twórczego Zachowania (KANH) Popka, Kwestionariusz Kompetencji Społecznych (KKS)Matczak, Indeks Reaktywności Emocjonalnej Davisa oraz Skala Rascha de Jong-Gierveld i Kamphuis w opracowaniu Rembowskiego. W badaniach wykazano między innymi związek postawy twórczej z kompetencjami społecznymi oraz z poznawczym aspektem empatii, jak również zaskakujący związek postawy odtwórczej z niskim zadowoleniem z relacji interpersonalnych (poczuciem osamotnienia, sytuacyjnym poczuciem odrzucenia i poczuciem utraty grupy towarzyskiej).
EN
The aim of the study was to research the connections between creative personality and different domains of social functioning: empathy, social competencies and relationship satisfaction. The theoretical basis of the creative personality notion was Stanislaw Popek’s Theory of Creative Attitudes. The sample consisted of 120 participants. The following investigative methods were used: the Creative Behaviour Questionnaire (KANH) by Popek, the Social Competencies Inventory (KKS) by Matczak, theInterpersonal Reactivity Index by Davis and the Rasch-Type Loneliness Scale by de Jong-Gierveld and Kamphuis (Polish adaptation by Rembowski). The research demonstrated that creative attitudes measured by KANH correspond with social competencies and the cognitive aspect of empathy, and that imitative attitudes are correlated with loneliness, lack of companionship and the situational feeling of abandonment.
EN
This article explores the issue of postmemory and secondary witnessing as dealt with in Tadeusz Różewicz’s 2002 poem The Professor’s Little Knife. The paper presents two photographs which refer to the problem of the Holocaust’s representation and its limits. The first picture comes from the collection of the U.S. Holocaust Memorial Museum; however, the author concealed its origins and changed its appearance so that it resembled a retro nude photograph. The second one is a raw, non-stylized picture of a knife that belonged to Professor Porębski during imprisonment in Auschwitz-Birkenau concentration camp. By using various interpretation methods, such as the deconstruction of an image or empathic reading, the author of this article examines the limits and consequences of treating a photograph as “spectral evidence”.
PL
Polska, jako kraj znajdujący się w centrum Europy, zachęca obcokrajowców do przyjazdu. Odwiedzający i zamieszkujący na terenie naszego kraju cudzoziemcy, zazwyczaj oczekują lepszego i godnego życia. Nasi rodacy zamiast okazać troskę i życzliwości, najczęściej są nieufni i wrogo nastawieni. Nieznajomość różnic kulturowych może spowodować wiele niepotrzebnych konfliktów. Kompetentny pracownik zobowiązany jest do zrozumienia potrzeb każdego pacjenta, również tego z innych kręgów kulturowych. Odpowiednie przygotowanie pielęgniarek, lekarzy i innych pracowników szpitala pozwala na uniknięcie nieporozumień i problemów związanych między innymi z nieznajomością różnic kulturowych. Kompetencje kulturowe, rozumiane jako umiejętność przyjęcia postawy relatywizmu kulturowego, stanowią zbiór postaw, wiedzy i motywacji, wśród których ważną rolę odgrywają empatia etnokulturowa oraz poczucie własnej skuteczności jak również elastyczność poznawcza oraz otwartość na nowe doświadczenia.
PL
Artykuł jest próbą opisu jednego z toposów uchodźczych obecnych w polskiej literaturze dla dzieci. Topos domu oraz jego utraty staje się centralnym tematem opowieści adresowanych do najmłodszych, ponieważ to właśnie symbolika domu, jego przestrzeni, a także dzieciństwa oraz rodziny jest uniwersalna, a dzięki temu czytelna dla każdego bez względu na wiek czy odmienność kulturową. Według badaczki opowieść o utracie domu może nie tylko przybliżyć najmłodszym czytelnikom ważne problemy XXI w. czy zbudzić empatię, ale przede wszystkim stanowić propedeutykę oikologii, czyli troski i odpowiedzialności za miejsce, w którym żyjemy, oraz za człowieka, z którym tę przestrzeń dzielimy.
EN
The text presents the phenomenon of peer tutoring in integration groups. This issue will be discussed on the example of groups attended by children with Down syndrome. Cooperation between parents of children with this disorder and the government city of the city of Wrocław, resulted in the creation of integration departments with homogeneous disability in 2009. Commonly, various disabilities still prevail in integration groups. The aim: The purpose of the article is to answer the question: why is peer tutoring so important for the development of children? Method: Participatory observation. Results: Peer tutoring provides a sense of security that mainly depends on the relationship between peers. Teachers are mainly responsible for organizing situations conducive to developing sensitivity to the needs of a peer, children who may need help in various areas of their development. At the same time, such a teacher should pay attention that none of people is self-sufficient and that everyone has some gaps in knowledge or skills that require the support of another person. The considerations lead to the conclusion that peer tutoring meets many of the child’s development needs, including the fundamental need for security.
PL
Cel badań: Tekst przedstawia wartość rówieśniczych grup integracyjnych dla kształtowania empatii u dzieci w wieku przedszkolnym, zarówno tych w normie rozwojowej, jak i tych z zaburzeniami w rozwoju. Zagadnienie tutoringu rówieśniczego omówione będzie na przykładzie grupy, w której obserwowano dzieci z zespołem Downa. Współpraca między rodzicami dzieci z tym zaburzeniem a władzami miasta Wrocławia zaowocowała w 2009 r. utworzeniem oddziałów integracyjnych z homogeniczną niepełnosprawnością. W grupach integracyjnych nadal powszechnie dominuje praktyka łączenia dzieci z różnymi niepełnosprawnościami. Celem artykułu jest wskazanie odpowiedzi na pytanie, dlaczego tak ważny dla kształtowania empatii u dzieci jest tutoring rówieśniczy. Metoda: Obserwacja uczestnicząca. Wyniki i wnioski: Tutoring rówieśniczy zapewnia poczucie bezpieczeństwa, które przede wszystkim zależy od więzi między dziećmi w tym samym wieku. To nauczyciel w głównej mierze jest odpowiedzialny za organizację sytuacji sprzyjających rozwijaniu wrażliwości na potrzeby rówieśników, którzy w różnych obszarach swego rozwoju mogą potrzebować pomocy. Jednocześnie taki nauczyciel powinien pamiętać, że nikt z ludzi nie jest samowystarczalny i że każdy ma pewne braki w wiedzy lub umiejętnościach – dlatego wymaga wsparcia drugiego człowieka. Rozważania prowadzą do konkluzji, że tutoring rówieśniczy zaspakaja wiele potrzeb rozwojowych dziecka, w tym fundamentalną potrzebę bezpieczeństwa.
PL
W literaturze psychopedagogicznej niewiele jest badań związanych z funkcjonowaniem osób uzdolnionych. Wobec tego podjęto się dokonania próby określenia poziomu empatii i poczucia alienacji młodzieży uzdolnionej muzycznie. Wzięto pod uwagę płeć, jako czynnik różnicujący poziom badanych zmiennych. W związku z tym przeprowadzono badanie w grupie 120 młodych osób uzdolnionych muzycznie. Grupę porównawczą stanowiło 60 uczniów szkoły ogólnodostępnej. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, technikę ankiety i dwanarzędzia: Indeks Reaktywności Interpersonalnej (Interpersonal Reactivity Index) M. Davisa w adaptacji A. Lewickiej-Zelent oraz Skalę Poczucia Alienacji K. Kmiecik-Baran.
EN
There is a shortage of research pertaining to the functioning of talented young people in psycho-pedagogical literature. Therefore, an attempt has been made to determine the level of empathy and the feeling of alienation in musically gifted young people. Apart from this, the sex as a factor differentiating the levels of the tested variables has been looked into. Hence, a 120 people group of people has undergone this test. The reference group was made up of 60 public school students of a public school. The methods used were: a diagnostic survey, a questionnaire and two other tools – Interpersonal Reactivity Index by M. Davis adapted by A. Lewicka-Zelent, and the Scale of the Sense of Alienation by K. Kmiecik-Baran.
PL
Przedmiotem rozważań podjętych w artykule jest empatia. Wstępne określenie sposobu jej rozumienia oraz znaczenia, jakie odgrywa w realizacji zawodów pomocowych, w tym związanych z działalnością pedagogiczną i rehabilitacyjną, dało podstawę do analizy wyników badań własnych. Zrealizowano je z udziałem pedagogów specjalnych pracujących z osobami z niepełnosprawnością intelektualną oraz studentów kierunku pedagogika specjalna (specjalność oligo- lub tyflo-oligofrenopedagogika). Poziom empatii w jej wymiarze globalnym oraz w zakresie syndromów, odzwierciedlających złożoność zjawiska, określono za pomocą Kwestionariusza Rozumienia Empatycznego Innych Ludzi A. Węglińskiego. Charakter stwierdzonych różnic międzygrupowych nie pozwala stwierdzić określonej tendencji w zakresie nasilenia empatii. Założenie o złożoności zjawiska było podstawą przeprowadzenia analiz wielowymiarowych pozwalających określić u badanych osób określone typy empatii.
EN
The focus of this article is on empathy. An initial definition of its understanding and importance in helping professions, including those linked to education and rehabilitation, formed the basis for the analysis of the author’s own research. Special educators who work with individuals with intellectual disabilities and special education students (majoring in the education of people with intellectual disabilities and the education of people with visual impairments) participated in this research. The level of empathy in its global dimension and in the scope of its syndromes reflecting the complexity of the phenomenon were determined with the use of the Questionnaire of Empathic Understanding of Other People (Kwestionariusz Rozumienia Empatycznego Innych Ludzi ) by A. Węgliński. The nature of differences between the groups that was discovered was insufficient to find any specific tendency in the intensity of empathy. The hypothesis about the complexity of the phenomenon gave the basis for conducting multidimensional analyses that were used to determine specific types of empathy among the participants.
EN
Preparedness for redress is an extremely rare subject of research. An important aspect is the willingness of prisoners to compensate, as this may signal progress in their resocialization. The aim of the study is to determine the relationship between the willingness to undertake redress and the empathy of those who are sentenced to imprisonment. The research was conducted using a diagnostic survey. The group of respondents consisted of 44 men. The results of the research indicated that among the prisoners there was a positive relationship between a general readiness for reparation and an understanding of the viewpoint of others. There was also a positive correlation between willingness to redress in the form of service and understanding the viewpoint of others.
PL
Gotowość do zadośćuczynienia jest niezwykle rzadko podejmowanym przedmiotem badań. Ważnym aspektem są uwarunkowania gotowości do zadośćuczynienia osadzonych, ponieważ mogą wskazywać kierunek oddziaływań resocjalizacyjnych. Dlatego też celem opracowania jest ustalenie zależności między gotowością do zadośćuczynienia a empatią osób odbywających karę pozbawienia wolności w zakładzie karnym. Badania własne zostały przeprowadzone z wykorzystaniem sondażu diagnostycznego. Grupę badanych stanowi 44 mężczyzn. Wyniki badań własnych wskazują, że u osadzonych występuje pozytywna zależność między ogólną gotowością do zadośćuczynienia a przyjmowaniem punktu widzenia innych osób. Stwierdzono również dodatnią korelację między gotowością do zadośćuczynienia usługowego a przyjmowaniem perspektywy innych osób.
PL
W sytuacji terapeutycznej, w czasie której dokonuje się odnowa życia, przeobrażanie Ja we własnym doświadczeniu i działaniu, kluczową rolę pełni intuicja. W artykule tym zawarta jest analiza poznania i rozumienia Ja w ścisłej współzależności z poznaniem i rozumieniem świata innych. Wiadomo, że trudno jest wejść w świat drugiej osoby. Jednak, gdy klient w czasie narracji uobecnia to, co dzieje się w jego świecie, pozwala tym samym wejść terapeucie w swój świat przeżyć, doświadczeń. Im bardziej terapeuta zna i rozumie siebie, tym bardziej zwiększa się jego zdolność do współodczuwania i współprzeżywania. W ten sposób staje się on obecny w rozpoznawaniu świata przeżyć klienta. W procesie terapeutycznym ta rozpoznawalna obecność, w powiązaniu z „troskliwą" uwagą, kierunkiem myślenia, działania i odczuwania, staje się niezwykle istotna. Pozwala bowiem danej osobie otworzyć się ku sobie, innym i światu. Należy rozróżnić empatię od przejawianych form sympatii. W tych ostatnich Ja terapeuty sprowadza doświadczenia klienta do swojego sposobu ich postrzegania. To tak, jak gdyby psychoterapeuta i klient posiadali te same doświadczenia. Hamują one bardziej niż rozwijają ruch ku transcendencji i powrót do własnego Ja. Interesujące jest to, że w tym ruchu ku transcendencji i odnowie własnego ja, empatyczne Ja terapeuty sytuuje się w polu doświadczenia klienta. Podejmuje jego sposób postrzegania siebie, świata, innych, tak bardzo szczególny i jedyny dla niego.
16
75%
PL
Przedmiotem rozważań podjętych w artykule jest empatia. Zaprezentowano w nim rozważa-nia teoretyczne dotyczące znaczenia empatii w pracy nauczyciela oraz wyniki badań własnych odnoszących się do poziomu empatii studentów kierunków o specjalności nauczycielskiej. Bada-nia przeprowadzono wśród 206 studentów. Do badań wykorzystano Kwestionariusz Rozumienia Empatycznego Innych Ludzi autorstwa Węglińskiego. Uzyskane wyniki wskazują na potrzebę rozwijania wrażliwości empatycznej u studentów rozpoczynających studia na kierunkach nauczy-cielskich.
EN
The line of approach of this article is empathy. It presents theoretical considerations about the meaning of empathy in teacher´s work and results of personal research concerning levels of empa-thy of students of teaching careers. The research have been conducted among 206 students with the use of Empathy Questionnaire of Węgliński. The results obtained indicate the need for devel-oping empathy among students who begin their teaching careers.
EN
This article proposes the concept of climate empathy as a tool in Polish studies and a response to the climate crisis of the Anthropocene epoch. The first part discusses the most important teaching proposals so far in the field of ecological humanities. The second section covers the most important psychological research on the relationship between empathy and reading fictional texts. The project of climate empathy includes three important directions: a turn to emotions and action, a turn to “here and now,” and a turn to fictional works of fantasy and science‑fiction.
PL
W niniejszym artykule zaproponowano koncepcję empatii klimatycznej jako narzędzia w dydaktyce polonistycznej i odpowiedzi na kryzys klimatyczny epoki antropocenu. W pierwszej części omówione zostały najważniejsze dotychczasowe propozycje dydaktyczne w ramach humanistyki ekologicznej. Następnie przywołano najważniejsze badania psychologiczne, dotyczące związków między empatią a lekturą tekstów fikcjonalnych. Projekt empatii klimatycznej zawiera w sobie trzy najważniejsze założenia: zwrot ku emocjom i działaniu, zwrot ku aktualności oraz zwrot ku fikcji i fantastyce oraz science‑fiction.
PL
Samoocena wpływa na sposób spostrzegania innych ludzi i otaczającego świata. Jeśli jest adekwatna, pozwala człowiekowi właściwie ocenić swoje możliwości i osiągać sukcesy. Samoocena zawyżona prowadzi do podejmowania zadań zbyt trudnych, zaś zaniżona powoduje wycofywanie się i reakcje obronne. W zawodzie pedagoga samoocena pełni ważną funkcję. Wiążąca się z nią samoakceptacja stanowi podstawę akceptowania wychowanków. Ważna jest też umiejętność wczuwania się w sytuację dzieci i młodzieży. Celem przeprowadzonych badań, których wyniki przedstawiono w artykule, było sprawdzenie, czy sposób spostrzegania siebie przez studentów pedagogiki wpływa na ich poziom empatii wobec innych ludzi
EN
Self-esteem influences the perception of other people and the surrounding world. If it is adequate, it allows an individual to appropriately judge their potential and achieve success. An overly high self-esteem leads to undertaking tasks too difficult, whereas an overly low self-esteem causes withdrawal and defensive reactions. In the pedagogical profession, self-esteem plays an important role, and self-acceptance related to it constitutes the basis for acceptance of pupils. The ability to empathize with children and adolescents is also important. The aim of the conducted research, the results of which are presented in this paper, was to examine whether or not the self-perception of pedagogy students influences their levels of empathy towards other people.
19
75%
PL
Złożona historia Einfühlung. Artykuł dotyczy historii pojęcia Einfühlung. Przytacza teorie dotyczące wczucia w Naturę, dzieła sztuki czy uczucia i zachowania innego człowieka, autorstwa niemieckich filozofów drugiej połowy XIX wieku: Friedricha i Roberta Vischerów oraz Theodora Lippsa, a także zbliżoną i związaną z wczuciem teorię rozumienia (Verstehen) Wilhelma Diltheya i Friedricha Schleiermachera, do której Dilthey nawiązuje. Analizie ulega również pojęcie Einfühlung w rozumieniu Edyty Stein. Zarówno Einfühlung jak i Verstehen zostały skrytykowane jako nieobiektywne i naiwne metody polegające na identyfikacji z badanym obiektem lub na projekcji uczuć podmiotu na tenże obiekt. Artykuł przywołuje krytykę Georga Gadamera i Bertolda Brechta oraz proponuje sposoby przywrócenia wartości pojęciu Einfühlung po tej krytyce, m.in. przypominając teorię empatii Dominicka Lacapry, jeśli chodzi o jej zalety dla historii, czy mit o Narcyzie analizowany w duchu psychoanalizy przez Julię Kristevę. Artykuł proponuje przeformułowanie pojęcia mimesis (nieodłącznie związanego z Einfühlung), w rozumieniu Lipssa czy Vischera, rozumianego jako identyfikacja, analogia, naśladowanie uczuć. Mimesis nie musi oznaczać biernego powtórzenia i odtworzenia uczuć obiektu, lecz służy jedynie jako punkt wyjścia do zainteresowania się podmiotu światem zewnętrznym czy przeżyciami np. postaci historycznych. Potem nie dochodzi do identyfikacji ani projekcji uczuć, lecz do twórczego, aktywnego i krytycznego przeformułowania wiedzy. Okazuje się, że wczucie nie jest pasywnym, bezkrytycznym procesem, lecz że polega na krytycznym wyborze tego, w co podmiot chce się wczuć, na aktywnym podejściu do percypowanych uczuć i wyglądów. Oprócz poznania przedmiotu wczucie może również służyć analitycznej i wartościowej poznawczo introspekcji. Natomiast w poznaniu historycznym empatia pozwala na połączenie analizy faktów z indywidualną narracją i zrozumienie tożsamości jednostki.
PL
W prezentowanym artykule opisano związek między trójwymiarowym modelem empatii a postawami wobec przemocy. W badaniach wzięło udział 575 osób (356 kobiet i 199 mężczyzn). Uczestnicy badania wypełniali trzy kwestionariusze: Kwestionariusz postaw wobec przemocy, Kwestionariusz postaw wobec przemocy w bliskich związkach oraz Skalę Wrażliwości Empatycznej (SWE) mierzącą: przyjmowanie perspektywy, empatyczną troskę i osobistą przykrość. Wyniki badania wskazują na istnienie związku miedzy empatią a postawami wobec przemocy, przy czym Przyjmowanie Perspektywy i Empatyczna Troska są skorelowane ujemnie ze ogólnym wynikiem skal postaw wobec przemocy, zaś Osobista Przykrość dodatnio. Badania wskazują też na istnienie różnic płciowych – skłonność mężczyzn do przyjmowania cudzej perspektywy zdaje się silniej korelować z ich postawami wobec przemocy w życiu społecznym niż to ma miejsce wśród kobiet. Przeprowadzone badanie pozwala sądzić, że trójwymiarowy model empatii może pogłębić naszą wiedzę o postawach wobec przemocy w szerszym kontekście społecznym i w bliskich związkach.
EN
The attitudes towards violence were examined in the context of three-demensional model of empathy. In the presented study participated 575 persons (356 women and 199 men). The participants filled out three questionnaires: Attitudes Toward Violence Questionnaire, Attitudes Toward Intimate Partner Violence Questionnaire, and Emphatic Sensitiveness Scale (SWE) to measure three dimensions of empathy: perspective taking, emphatic concern, and personal distress. The results of the study implicate that empathy is associated with attitudes towards violence in general, as well as in the intimate relationship. Perspective taking and empathic concern were negatively associated with the general results in the attitudes towards violence questionnaires, while personal distress was associated positively. Moreover, the results indicate sex differences – in the group of men perspective taking and empathy are higher correlated. Our findings prove that a multidimensional approach to empathy has a potential to broader our understanding of attitudes towards violence.
first rewind previous Page / 5 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.