Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  szabat
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Przymierze Nehemiasza a istnienie Izraela jako Ludu Bożego (Ne 9-10)

100%
Briks P.
Verbum Vitae
|
2003
|
vol. 4
79-97
PL
Der nehemianische Bund gehört nicht zu den meinst bekanntesten Bünde des Alten Testament. Er ist nicht so majestätisch dargestellt, es fehlt ihm die prachtvolle Wunder und Zeichen, die Jahwes Bunden mit Abram, Noach oder Mose geleiteten. Trotzdem wurde er vom Hagiograph mit allen der Bundstiftung entsprechenden Details beschrieben. Es ist sicher keine klassische Darstellung, aber es gehören dazu alle unentbehrlichen Elemente und zwar in einer originellen Form. Indem Text Neh 9-10 finden wir also Theophanie, Berufung, Volk, Bündnisvoraussetzungen, Segnungen und Verfluchungen für die, die den Bund brechen würden. Ein sehr wichtiges Problem für diesen Text ist die richtige Datierung, was im Fall von Nehemia Buch besonders schwierig ist. Die größte Schwierigkeit ist die Fragmentierung des Buches. Manche Kapitel bestehen aus mehreren ursprünglichen Fragmenten. Das ist eben auch unser Fall. Die „Beschreibung“ des Bundes ist ein Kombination der früheren Texten; die der Redaktor so zusammengestellt hat, um seine eigene Idee auszudrücken. Es ist kaum zu determinieren, wann die Texte entstanden sind. Auf jeden Fall kann man sagen, dass sie endgültige ca. im IV Jh. kompiliert und an die Israeliten der späteren nachexilischen Zeitperiode gerichtet wurden. Der Autor des Textes, der im Artikel Nehemia genannt wird, versucht im Form von einer Bundstiftungbeschreibung, auf überlebenswichtigste Sachen Aufmerksamkeit seiner Landsleuten zu richten. Seines Erachtens sind das: die Reinheit der Nation, Sabbat und eine finanziell stabiles Tempel. Die drei Elemente sollen seiner Meinung nach eine Gewehrleistung dafür sein, dass in der Zukunft eine religiöse und nationale Reform möglich sein konnte.
2
Publication available in full text mode
Content available

"Pamiętaj, abyś święcił dzień szabatu" (Wj 20,8; Pwt 5,12). Studium egzegetyczno-teologiczne

100%
Filipiak M.
The Biblical Annals
|
1980
|
vol. 27
|
issue 1
5-14
PL
The sabbath is a typically Israeli holiday. There are no sufficient proofs that it has been adopted from other nations. It was either an old Israeli custom finally sanctioned by Moses, or Moses himself established it. Various definitions of the sabbath comprised in the traditions of the Pentateuch point to the fact, that the fundamental meaning of the sabbath was equal to stopping the work. The holiday of the seventh day was observed by the very fact of rest and in the epoch of ancient Israel it had nothig to do with a positive dipt of Jahwe. To the social motivation of the sabbath the religious m otivation was later joined, and with time it acquired the decisive role.
3
Publication available in full text mode
Content available

Liturgia powitania szabatu a relacje rodzinne

94%
Rucki M.
Ruch Biblijny i Liturgiczny
|
2018
|
vol. 71
|
issue 2
EN
This article contains an analysis of typical liturgical texts for the welcoming of Shabbat with regards to their impact on relationships in the family. It deals with specific acts and words in the order in which they appeared in a typical prayer book: the lighting of candles and the appropriate blessings; the welcoming of the angels; the Kiddush; the meal and the singing of songs. All these elements contain factors that are conducive to the strengthening of family ties. Furthermore, celebrating the liturgy emphasizes the communal experience of God throughout the generations and at a given time as well as the dependence of the lives of people on God’s work.
PL
Artykuł zawiera analizę typowych tekstów liturgii powitania szabatu pod kątem ich wpływu na relacje w rodzinie. Omówione zostały poszczególne czynności i wypowiadane słowa, w kolejności ich występowania w typowym modlitewniku: zapalanie świec i odpowiednie błogosławieństwa, powitanie aniołów, kidusz, posiłek i pieśni. Wszystkie te elementy zawierają czynniki, które sprzyjają umocnieniu więzi rodzinnych. Oprócz tego odprawiana liturgia podkreśla wspólnotowe doświadczenie Boga na przestrzeni pokoleń i w danym czasie oraz zależność życia ludzi od działania Boga.
4
Publication available in full text mode
Content available

Triumf miłosierdzia nad ofiarą (Mt 9, 9–13; 12, 1–8)

94%
Witkowski S.
Ruch Biblijny i Liturgiczny
|
2017
|
vol. 70
|
issue 2
EN
This article presents Jesus’ polemics with the Pharisees concerning the rules of conduct with regards to publicans and sinners (cf. Matthew 9 : 9–13) and the dispute related to celebration of the Sabbath (cf. Mt 12 : 1–8). In both cases, Jesus resolves using the following principle: “I want mercy, not sacrifice” (LXX Ho 6 : 6). In light of this verse, Jesus tries to demonstrate to his opponents that the basic standard reference terms towards those rejected by society and those in need is mercy. The Pharisees’ isolating and pitiless tradition is of merely human origin and does not correspond with the plan of God. That tradition is opposed to mercy, which belongs to the essence of God (cf. Ex 34 : 6).
PL
Artykuł ukazuje polemikę Jezusa z faryzeuszami dotyczącą zasad postępowania wobec celników i grzeszników (por. Mt 9, 9–13) oraz spór związany ze świętowaniem szabatu (por. Mt 12, 1–8). W obu przypadkach Jezus rozwiązuje zaistniałe kwestie w kluczu: „miłosierdzia chcę, a nie ofiary” (LXX Oz 6, 6). W świetle tego wersetu usiłuje wykazać swoim oponentom, że podstawową normą odniesienia względem odrzuconych przez społeczeństwo i znajdujących się w potrzebie jest miłosierdzie. Izolacyjna i bezlitosna tradycja faryzejska ma jedynie podłoże ludzkie i nie koresponduje z zamysłem Bożym. Sprzeciwia się miłosierdziu, które należy do istoty Boga (por. Wj 34, 6).
5
Publication available in full text mode
Content available

Od soboty ku niedzieli

84%
Rosik M.
Studia Gdańskie
|
2021
|
vol. 48
35-46
EN
This article presents the reasons why the early christians abandonedthe practice of celebrating sabbath in favor of sunday. after a short outlineof the history of the institution of shabbat the article discusses four reasonswhich ordered the followers of christ to give up celebrating shabbat in favourof sunday. it also points to the new testament texts that explicitly mentionthe celebration of the eucharist on sunday. The replacement of the sabbathwith sunday was sealed by the decisions made by rabbis during the assemblyin Javneh.
PL
W niniejszym artykule ukazane zostały przyczyny, dla których pierwsi chrześcijanie zaniechali praktyki świętowania szabatu na rzecz niedzieli. Po skrótowym nakreśleniu dziejów instytucji szabatu omówiono cztery powody, które nakazały wyznawcom Chrystusa porzucić świętowanie szabatu na rzecz celebracji niedzieli. Wskazano także na teksty Nowego Testamentu, w których mowa jest wprost o celebracji Eucharystii w niedzielę. Przypieczętowaniem zamiany szabatu na niedzielę były decyzje podjęte przez rabinów podczas zgromadzenia w Jabne.
6
Publication available in full text mode
Content available

Leczenie w szabat w świetle wybranych tekstów judaizmu rabinicznego

84%
Marcinkowski R.
Studia Gdańskie
|
2019
|
issue 44
109-121
PL
Artykuł ujmuje temat leczenia w szabat od strony formalnej judaizmu rabinicznego sięgając niejednokrotnie do początków halachy. O uświęceniu szabatu i zakazie pracy w ten szczególny dla wyznawców judaizmu dzień poucza Tora w Księdze Wyjścia 20,9-11, a Miszna w traktacie Szabat 7,2 precyzuje ten zakaz wymieniając trzydzieści dziewięć rodzajów zakazanych prac, które z dzisiejszej perspektywy stanowią podstawę do dalszych zakazów. Czy wolno zatem leczyć w szabat? Żeby nie przekroczyć prawa szabatowego Miszna zabrania nastawiania złamania, konkludując „a jeśli się wyleczy, to się wyleczy” (Szabat 22,6). W innym miejscu ze względu na poród, pożar, obce wojska, tonącego w rzece czy przywalonego gruzem, w celu ratowania życia w szabat Miszna zezwala na przekroczenie granicy szabatu o dwa tysiące łokci w każdym kierunku (Rosz Haszana 2:5; Eruwin 4:3). Dopiero Gemara wypowiada się bardziej stanowczo na ten temat, a talmudyczna zasada pikuach nefesz (פיקוח נפש) – ratowanie ludzkiego życia stanowi w judaizmie nadrzędną zasadę znoszącą wszelkie przykazania religijne. Znana jest inna talmudyczna maksyma: „Kto ratuje jedno życie, jakby cały świat ratował” (Sanhedryn 37a). Artykuł przedstawia temat leczenia w szabat w świetle wybranych tekstów judaizmu rabinicznego ze szczególnym uwzględnieniem Miszny i Gemary oraz zbioru Szeelot Utszuwot.
EN
The paper deals with the problem of treatment on the Sabbath from the formal point of view of Rabbinic Judaism often reaching to the beginnings of Halakhah. The Torah teaches in the Book of Exodus 20:9-11 that the Sabbath is sanctified and that no work is to be performed on this particular day which is so special for the followers of Judaism; and the Mishnah in its Tractate Shabbat 7:2 provides more details of this prohibition by mentioning thirty-nine types of prohibited work which from today’s perspective form the basis for further bans. Is it permitted then to heal on the Sabbath? In order to avoid breaking the Sabbath law, the Mishnah forbids the setting of fractures by concluding: ”and if it heals, it will heal” (Shabbat 22:6). Elsewhere, in cases of childbirth, fire, foreign invasion, a person drowning in a river or being buried in debris, in order to save lives on the Sabbath, the Mishnah allows one to cross the Sabbath limits by two thousand cubits in each direction (Rosh Hashanah 2:5; Eruvin 4:3). It is the Gemara that speaks more strongly about this problem, and the Talmudic principle pikuah nefesh (……) – saving human life, constitutes the overriding principle in Judaism, taking precedence over all religious commandments. There is also another Talmudic maxim: ”Whoever saves one life, saves the entire world” Sanhedrin (37a). The article explores the topic of treatment on the Sabbath in the light of selected texts of Rabbinic Judaism with particular emphasis on the Mishnah and the Gemara as well as on the collection Sheelot u-Teshuvot.
7
Publication available in full text mode
Content available

Szabat w Łukaszowej narracji o nauczaniu Jezusa w synagodze w Nazarecie (4,16‒30)

84%
Przyborek P.
Studia Gdańskie
|
2012
|
issue 31
47-65
PL
Jezus, czytając i komentując w synagodze w Nazarecie proroctwo Izajasza, wyjaśnia słuchaczom cel swojej działalności. Analiza perykopy Łk 4,16‒30 pokazuje, że powiązanie Izajaszowego proroctwa z dniem szabatu, w którym jego wypełnienie zostało ogłoszone, nie jest przypadkowe. Cotygodniowy szabat bowiem upamiętnia wyzwolenia Izraela i jednocześnie zapowiada erę mesjańską. Słowa Jezusa doskonale wpisują się w powszechnie znaną symbolikę szabatu. Niestety powierzchownie pozytywna reakcja słuchaczy Jezusa zmienia się diametralnie na skutek dalszego ciągu Jego przemówienia. Końcówka perykopy, opisując reakcję mieszkańców Nazaretu, którzy podjęli zamiar zabójstwa Mesjasza, stanowi zapowiedź Jego męki w Jerozolimie.
EN
In the synagogue of Nazareth Jesus presents the purpose of his mission (Luke 4,16‒30) by reading and commenting on the prophecy of Isaiah. The prophet predicted liberation and Jesus says he has come to bring this liberation to people. Analysis of the pericope: Luke 4,16‒30 shows that the connection between Isaiah’s prophecy and the fact that Jesus announces its fulllment on a Sabbath day is not accidental. Sabbath commemorates the liberation of Israel and anticipates the messianic age. What Jesus says perfectly harmonizes with the popular symbols of Sabbath, which makes his teaching understandable to his audience. Unfortunately, the initial positive reaction of the listeners changes dramatically in the second part of the pericope. The Nazareth community ultimately rejects Jesus. The nal part of the pericope contains an account of a hostile reaction of people who decide to kill the Messiah, which is a revelation of what will happen in Jerusalem, where Jesus, through his death and resurrection, accomplishes the ultimate liberation prophesied on a Sabbath day in Nazareth.
8
Publication available in full text mode
Content available

Szabat w literaturze międzytestamentalnej

84%
Przyborek P.
Studia Gdańskie
|
2014
|
issue 35
27-40
PL
W okresie międzytestamentalnym doszło do zwiększenia wpływu kultury helleńskiej na życie społeczne i religijne w Izraelu. Kultura ta, poprzez narzucanie pogańskich zwyczajów, doprowadziła do kontrreakcji Żydów, którzy podjęli środki mające na celu powrót do posłuszeństwa Bogu, a co za tym idzie, prawu zapisanemu w Torze. Owocem tego była dokonana w tym czasie kodyfikacja prawa szabatowego bazująca na następującym schemacie: skoro szabat oznacza przerwanie pracy, trzeba wskazać, co jest pracą. W ten sposób rozwijała się tradycja, której konsekwencją będzie redakcja Miszny, precyzująca to, co w Biblii pozostawało niedopowiedziane. Prześledzenie procesu kodyfikacji szabatowych nakazów jest istotne również z punktu widzenia działalności Jezusa, który wielokrotnie występował przeciwko przepisom Prawa w imię przywrócenia właściwego sensu instytucji szabatu.
EN
: In the intertestamental period, the Hellenistic culture increased its impact on the social and religious life in Israel and, by imposing pagan customs, finally led to a counter reaction of Jews, who undertook efforts in order to return to obedience to God and, consequently, the law set forth in the Torah. This resulted in a codification of the Shabbat law based on the following assumption: Since Shabbat means interruption of work, it needs to be defined what exactly constitutes work.In this way, a tradition developed that later resulted in the redaction of Mishnah, which made explicit what was left implicit in the Bible. Tracing the process of codification of the Shabbat rules is important also from the perspective of the activity of Jesus, who often spoke against provisions of the Law in the name of restoring the true meaning of Shabbat.
9
Publication available in full text mode
Content available

Odpoczynek Boga (Rdz 2,1-3) w interpretacji Ojców Kościoła

67%
Czyżewski B.
Vox Patrum
|
2014
|
vol. 62
81-92
EN
The theme of this paper is the exegesis of Gen 2:1-3 in selected writings of the Church Fathers and early Christian writers. The Early Church authors pon­dered over the passage in question, seeking to find the meaning of God’s resting on the seventh day from all his work of creation of the world and man. In their statements, early Christian writers clearly stated that the Biblical text should be read spiritually while treated as a metaphor. For God does not need rest, but man. It is for man that the Creator made the Sabbath day, and made it holy, and since the Resurrection of Christ, Sunday has been a holy day designated for rest and celebration. Concurrently, it was the announcement of the eighth day, or eternity, in which a man, free from all the trouble and bodily decay, will forever rest in God and live a true union with Him.
10
Content available remote

Spór o szabat w świetle Janowej perykopy o uzdrowieniu chromego przy sadzawce Betesda (5, 1–18)

67%
Nalewaj A.
Studia Warmińskie
|
2013
|
issue 50
79-91
PL
Przedmiotem niniejszego opracowania jest kontrowersja o szabat w świetle Janowej perykopy o uzdrowieniu chromego przy sadzawce Betesda (5, 1 – 18). Ewangeliści są zgodni, że Jezus na równi ze swymi uczniami przestrzegał dnia świątecznego, ale na tle sposobu jego obchodzenia dochodziło do ostrych konfliktów z żydowskimi przywódcami religijnymi. Echa tych sporów odnajdujemy zwłaszcza w Janowej księdze. W opowiadaniu o uzdrowieniu paralityka (por. J 5, 1 – 18) Jezus reformuje szabat, a raczej przywraca świętu jego właściwe miejsce wyznaczone w akcie stwórczym. On jest prawdziwym Synem Stwórcy i Pana szabatu. Może uwolnić ów dzień z obostrzeń faryzejskich i przypomnieć, że to jest dzień radości i Bożego błogosławieństwa.
EN
The subject of the present study is the controversy surrounding the Sabbath in the light of St. John’s pericope about the healing of the lame man at the Pool of Bethesda (5, 1-18). Evangelists agree that Jesus adhered to the rules of the holy day in a equal manner to his disciples, but a serious conflict appeared between them and the Jewish religious leaders concerning the way it was celebrated. Echoes of these disputes are found in the gospel of John in particular. In the story of the healing of a paralytic (see J 5, 1-18) Jesus reorganizes the Sabbath, and by that he restores the holy day into its proper place designated in the act of creation. He is a true Son of the Creator and Lord of the Sabbath. He can free that day from the Pharisees’ restrictions and remind us that it is a day of joy and God's blessings.
DE
Der Gegenstand der Arbeit ist eine Kontroverse über einen Sabbat im Licht der johanneischen Perikope über die Heilung des Lahmen am Teich Betesda (5, 1-18). Die Evangelisten stimmen darin überein, dass Jesus – und auch seine Jünger – den Sabbat als heiligen Tag gewahrt haben. Wegen der der Art und Weise wie der Sabbat gefeiert wurde, kam es jedoch oft zu scharfen Konflikten mit den jüdischen religiösen Führern. Dafür findet man besonders bei Johannes die Bestätigung In der Erzählung von der Heilung eines Gelähmten (J 5, 1-18) reformiert Jesus den Sabbat, genauer gesagt, er stellt den Sabbat wieder an seinen richtigen Platz in der Schöpfungsordnung. Er ist der wahre Sohn des Schöpfers und Herr über den Sabbat (Mt 12,8). Er kann den Tag von den Pharisäern Einschränkungen befreien und erinnern daran, dass es ein Tag der Freude und Gottes Segen ist.
11
Publication available in full text mode
Content available

„Miłości pragnę, nie krwawej ofiary”. Relektura Oz 6,6 w Ewangelii według św. Mateusza

51%
Kubiś A.
Collectanea Theologica
|
2016
|
vol. 86
|
issue 4
103-124
EN
The first part of the article deals with four different understandingsof Hosea 6:6 in the context of this prophetic book: (1) repudiation of thecult as such, (2) the rejecting of a specific kind of cult, (3) the priority ofethics over the cult, and (4) the symbiosis of cult and ethics, i.e. that anauthentic cult interweaves ethical values and proper ritual conduct. Theauthor concludes that the fourth interpretation best fits the message of theBook of Hosea. The second part of the article deals with the problem of thetextual Vorlage which would have been used by Matthew. It seems that hequoted from the Hebrew text, being faithful to a then-current hermeneuticalrule by which each part of a biblical parallelism was interpreted separately,based on the belief that every single line carried equal weight and conveyeda new truth or a new law. The Matthean relecture of Hosea 6:6, the focus ofthe third part, is presented from two perspectives, namely synchronic anddiachronic. In the synchronic presentation the main point of concern is thecontribution of the quotes in 9:13 and 12:7 to understanding the Mattheanpericopes. Finally, the diachronic reading deals with the Matthean use ofHosea 6:6 within the context of the Matthean community and of its dialoguewith the Rabbinic Judaism of the day.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.