Search results

1

The Afterlife of Poetics

100%

Korwin-Piotrowska D.

Tematy i Konteksty

|

2020

|

issue 1

15-30

EN

The article presents contemporary debates concerning poetics, the heritage of structuralism as well as new research areas. It presents some of the fundamental arguments against poetics in its traditional sense and attempts to analyse and problematize them. In conclusion, the author postulates adopting a changed attitude towards the current terminology, including practical aspects in the study of poetics and also maintaining a multidimensional development of the discipline.

2

Vers la pédagogie du projet. Propositions pour la formation littéraire des étudiants en Philologie Romane en Pologne

100%

Kędzia-Klebeko B.

Annales Neophilologiarum

|

2009

|

issue 3

169-184

EN

A literary work is mainly a linguistic text whose content requires broad knowledge. Semantic effects of a literary work, resulting from a variety of operations performed on all layers of the linguistic system – phonological, morphological, lexical, syntactic and prosodic, are a kind of a challenge for a sophisticated reader. However, for a student they may be discouraging, especially when he is exposed to foreign texts. How to encourage students of foreign philology departments, in our case the students of the Romance studies, to read the texts thoroughly? How to diminish their fear of incomprehensibility, and how to introduce them into the world of the text and to provide pleasure of discovering the past and present presented worlds? To answer these questions, the students of the Romance Institute of Szczecin University are offered the participation in literary workshop projects, where the linguistic material of the literary texts is thoroughly analyzed and becomes a tool of students’ work.

PL

Dzieło literackie jest przede wszystkim tekstem językowym, którego tworzywo wymaga wszechstronnej wiedzy. Efekty semantyczne utworu literackiego, wynikające z rozmaitych zabiegów dokonywanych na wszystkich poziomach systemu językowego: fonologicznym, morfologicznym, leksykalnym, składniowym i prozodyjnym są dla wytrawnego czytelnika zawsze pewnym wyzwaniem, natomiast dla ucznia mogą stać się powodem zniechęcenia, zwłaszcza w przypadku czytania i odbioru tekstów obcojęzycznych. Jak zachęcić studentów filologii obcych, a w naszym przypadku studentów filologii romańskiej do uważnej lektury, jak zniwelować ich lęk przed niezrozumieniem, a wreszcie wprowadzić ich w świat tekstu i obudzić prawdziwą przyjemność czerpaną z poznania dawnych i współczesnych światów przedstawionych? Na te pytania staramy się znaleźć odpowiedź, proponując studentom realizację projektu warsztatów literackich, w czasie których tworzywo językowe tekstów literackich poddane jest dokładnej analizie, ale też staje się swoistym narzędziem pracy.

3

O prawdzie w literaturze uwag kilka

75%

Tomaszewska W.

Studia Philosophiae Christianae

|

2020

|

vol. 56

|

issue 4

341-357

EN

This article deals with the issue of truth in literature by considering Roman Ingarden’s account. He denies that literary work as a work of art can be true in a logical sense. As a purely intentional object, a literary work of art decides nothing about a transcendent world. The truth in a literary work, however, can be understood as its revelation.

PL

Artykuł podejmuje zagadnienie prawdy w literaturze. Punktem wyjścia dla analiz jest koncepcja Romana Ingardena. Odmawia on dziełu literackiemu jako dziełu sztuki prawdziwości w sensie logicznym. Według Ingardena literackie dzieło sztuki jako przedmiot czysto intencjonalny niczego nie orzeka o świecie transcendentnym. Prawdę w dziele literackim można jednakże ujmować jako jej objawianie.

4

The Muffled Voice. On The Conventional Character of Literature

75%

Karcz A.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 1: Literatura polska - Selected Papers in English

5-17

EN

The Polish version of the article was published in “Roczniki Humanistyczne,” vol. 59 (2011), issue 1. In the article a reflection is proposed on literature’s inner problems concentrated around the concept of literary convention. It seems that in the postmodernist demands to give more attention to those voices in literature that up till now have been “muffled,” “passed over” and “oppressed,” the meaning of the concept of “convention” has been distorted. However, its proper understanding is as elementary for the existence and development of literature as treating a literary work as an artificially organized form, and not as the writer’s confession. The author of the article, on the basis of the definitions formulated by the formalist-structuralist school, discusses the inner, aesthetic laws of literature dictated and defined by literary convention and tradition, and he indicates that it is them – more than political, social or moral causes—that in the natural process of creation and development of literature cause that some voices, perhaps, cannot be fully heard.

5

Multimedia Theme System (MTS), or about Reading Aloud as Axiological Education in Polish Lessons in High School

63%

Kotarba E.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

|

2020

|

issue 5

EN

The task of humanistics, including didactics of the Polish language, is a meeting with literary work. This is a difficult task, especially nowadays when electronic media has become the main carriers of values and pseudo-values. The author presents the results of the research based on the value of reading after the lessons about Sophocles' King Oedipus as part of the curriculum of multimedia thematic modules. Reading has turned out to be an irreplaceable benefit in the face of the growing reluctance of young people to discuss difficult and demanding reading material in Polish language lessons.

PL

Zadaniem humanistyki, w tym dydaktyki języka polskiego, jest spotkanie z dziełem literackim. To trudne zadanie, szczególnie w dzisiejszych czasach, kiedy media elektroniczne stały się głównymi nośnikami wartości i pseudowartości. Autorka przedstawia wyniki badań na temat wartości czytania po przeprowadzeniu lekcji o Królu Edypie Sofoklesa w ramach programu nauczania multimedialnymi modułami tematycznymi. Czytanie okazuje się niezastąpioną wartością w obliczu narastającej niechęci młodych ludzi do omawiania trudnych i wymagających lektur na lekcjach języka polskiego.

6

Socjologia a literatura popularna. Problemy społeczne w polskich powieściach kryminalnych – przykłady

63%

Wilk-Suwa I.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2017

|

vol. 9(45)

|

issue 4

167-186

PL

Niniejszy artykuł wiąże się z trzema dyscyplinami naukowymi: socjologią, literaturą oraz kryminologią. Na wstępie omówione zostały podstawowe zagadnienia związane z literaturoznawstwem, a następnie zaprezentowano dziedzinę wiedzy, jaką jest socjologia literatury, oraz przybliżono jej podstawowe problemy badawcze i metodologiczne. Dalej zostały przedstawione teoretyczne założenia dotyczące problemów społecznych oraz ich ujęcie w polskich powieściach kryminalnych autorstwa Marka Krajewskiego oraz Mariusza Czubaja. Obecność kwestii społecznych w kryminałach rozpatrywana była z perspektywy metodologii teorii ugruntowanej w opracowaniu Anselma L. Straussa oraz Barneya G. Glasera. Na koniec czytelnik może zaznajomić się ze statystykami dotyczącymi czytelnictwa oraz rolą powieści kryminalnych w kreowaniu rzeczywistości społecznej.

EN

This article is related to three scientific disciplines: sociology, literature and criminology. At the beginning, the author disscuss basic issues related to literary studies, then she presents the sociology of literature and its basic research and methodological problems, and next the theoretical assumptions concerning social problems and their depiction in Polish crime novels by Marek Krajewski and Mariusz Czubaj. The presence of social issues in the crime fiction is considered from the perspective of the grounded theory methodology in the concept of Anselm L. Strauss and Barney G. Glaser. At the end, the reader can become familiar with the statistics on reading and the role of crime novels in creating social reality.

7

Jakości metafizyczne w dziele sztuki literackiej i ich poznawanie

63%

Tomaszewska W.

Studia Philosophiae Christianae

|

2014

|

vol. 50

|

issue 2

125-144

EN

The problem of metaphysical qualities plays an important role in Roman Ingarden’s concept of a literary work. In his ontology, such a work of art is understood as an integral whole consisting of various layers and qualities. According to Ingarden, metaphysical qualities are revealed in the layer of featured objects. It is this polyphony of individual layers, these revealed objects and other valuable qualities are what qualify a literary work as a work of art. Determined by the scheme of a literary work of art, they obtain their fullness in specification, which is an aesthetic subject accessible in an aesthetic experience. At the same time, metaphysical qualities can be discerned as a source of initial emotion, which initiates an aesthetic experience. Metaphysical qualities, as well as the whole work, are accessible not only for the aesthetic experience, but also for the methodical research of the schematic work itself, and its specification. At its roots always lies the making of an athematic acquaintance with a literary work.

PL

Zagadnienie jakości metafizycznych odgrywa niebagatelną rolę w Ingardenowskiej koncepcji dzieła literackiego, które jako organiczna całość zestraja różne warstwy i jakości. Według Ingardena w dziele sztuki literackiej objawia je warstwa przedmiotów przedstawionych. Objawione wraz z polifonią jakości wartościowych poszczególnych warstw konstytuują dzieło literackie jako dzieło sztuki. Wyznaczone przez schemat dzieła literackiego swoją pełnię uzyskują w konkretyzacji, która jest przedmiotem estetycznym, dostępnym przeżyciu estetycznemu. Jednocześnie w jakościach metafizycznych można dopatrywać się powodu emocji wstępnej, inicjującej przeżycie estetyczne. Jakości metafizyczne, tak jak całe dzieło, są dostępne zarówno przeżyciu estetycznemu, jak i metodycznemu badaniu samego schematycznego dzieła oraz jego konkretyzacji. U podstaw zawsze leży atematyczne zapoznanie się z dziełem literackim.

8

Parateksty w polskich przekładach powieści Miloša Crnjanskiego

63%

Filipek M.

Przekłady Literatur Słowiańskich

|

2017

|

vol. 8

|

issue 1

109-121

EN

The article discusses paratexts in Polish translations of m. crnjanski’s poetry and prose. The corpus of the article includes the Polish translations, which were published in six volumes. various types of paratexts of the translations have been analyzed here: the translator’s paratexts and the editor’s paratexts, verbal and non-verbal paratexts, introductions and notes included in the Polish versions of m. crnjanski’s works. The authors of the Polish paratexts — danuta cirlić-Straszyńska, Branislav ćirlić, and grzegorz łatuszyński are also translators of crnjanski’s works from Serbian into Polish.

SR

U ovom radu pažnja se koncentriše na verbalnim i neverbalnim paratekstovima koji prate poljske prevode dela miloša crnjanskog. Uzima se u obzir šest književnih izdanja, čiji su prevodioci danuta cirlić-Strašinjska, Branislav ćirlić i gžegož latušinjski. ova tri prevodioca su istovreneno autori paratekstova uz poljska izdanja dela m. crnjanskog kao što su uvodi, pogovori i fusnote.

9

Hydra czy hybryda? Liberatura jako gatunek (jednak) literacki

63%

Bazarnik K.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2016

|

issue 32

EN

The purpose of the article is to locate liberature within a greater historical and theoretical framework, and to propose an understanding of liberature as a genre. For many years, materiality of literature has been excluded from literary studies, finding its shelter either in library and information studies or among editors. Recently, this tendency has been changing rapidly, as the variety of studies and theories on electronic literacy, new media literacy or the visual aspects of widely recognised works do not cease to prove. Liberature is no exception in this matter. It is argued that the increasing interest in liberature, along with its reception, provides a fertile ground for reading it as an independent genre. With this assumption in mind, the very notion of genre should no longer be perceived as a fixed collection of bounding rules and categorising devices, but rather as the dialogic and creative space aiming at influencing and referring to other texts. In this sense, such a position of liberature, already recognised in Polish literary criticism, might genuinely serve its predominant purpose to explore the refreshing and effective methods of reading, which apply- but are not limited-to the germinating liberary tradition. In fact, they may stimulate new interpretations of diverse preceding texts, whose both materiality and visuality have been repressed.

PL

Celem niniejszego artykułu jest ulokowanie liberatury w szerszej perspektywie historycznej i teoretycznej oraz zaproponowanie jej rozumienia jako gatunku. Przez wiele lat, materialność literatury nie była pełnoprawnym przedmiotem badań literackich, znajdując schronienie jedynie w bibliotekoznastwie, badaniach nad informacjami, czy znajdując zainteresowanie u redaktorów. W ostatnim czasie, ten trend uległ gwałtownym przemianom, głownie dzięki licznym teoriom elektronicznej literackości, literackości nowomedialnej czy wizualnych aspektów dzieł literackich, a także licznym studiom badawczym traktującym o powyższych tematach. Liberatura nie jest w tej kwestii wyjątkiem. Rosnące zainteresowanie nią i jej repcja dostarczają obiecującej przestrzeni czytania jej jako samodzielnego gatunku. Podążając za takim założeniem, musimy jednak przemyśleć kategorię gatunku na nowo, nie jako zbiór wiążąchych reguł i porządkujących kategorii, a raczej jako dialogiczną i twórczą sferę wpływów i odniesień do innych teekstów. Tym smym, liberatura, zauważona poprzez polską krytykę literacką, może służyć swojemu najistotniejszemu celowi: odkrywania odświeżających i efektywnych metod czytelnicznych, które obejmują tradycję liberacką (choć nie tylko ją). W gruncie rzeczy, mogą one stymulować nowe interpretacje licznych, już istniejących tekstów, których aspekty wizualne i materialne były dotychczas niezauważalne.

10

OD SCALANIA DO OBRAZOWANIA. INFORMACJA WZORCOWA JAKO CZYNNIK MODELUJĄCY DZIEŁO LITERACKIE (UJĘCIE KOGNITYWNE)

63%

Saja K.

Świat Tekstów. Rocznik Słupski

|

2018

|

vol. 16

5-19

EN

Schemes and patterns exist in every literature of the world, regardless of time and space. There is a universal set of features and algorithms that construct a given type of literature. They are based on a cognitive foundation. The processes of cognitive infor-mation processing are universal on a global scale. Therefore, we are able to indicate sim-ilarities within the independent literature. This article is to indicate the basic processes through which we build the spaces of a literary work. This will primarily be the merging of the contents of mental maps and representations contained in them.

11

Romana Ingardena opalizacje i oscylacje literackie

63%

Mordka A.

Galicja. Studia i materiały

|

2022

|

issue 8: "Filozofia w Galicji III"

284-305

EN

The aim of this article is to present Roman Ingarden’s concept of literary opalization and oscillation. The problem of specific literary ambiguity, vagueness, variability will be considered on two complementary planes. The first plane will describe the phenomenon of opalescence and oscillation of the sound and meaning of a linguistic expression, while the second plane will focus on the layer of literary appearances and represented objects. Adopting such an order of considerations will make it possible to indicate those ‘places’ of a literary work of art in which this phenomenon is clearly present and sometimes determines its aesthetic value.

PL

Celem tego artykułu jest prezentacja Romana Ingardena koncepcji opalizacji i oscylacji literackich. Problem specyficznej literackiej niejednoznaczności, niejasności, zmienności zostanie rozważony na dwóch uzupełniających się płaszczyznach. Na płaszczyźnie pierwszej opisane zostanie zjawisko opalizacji i oscylacji brzmienia i znaczenia wyrażenia językowego, zaś na płaszczyźnie drugiej zostanie ono uchwycone w warstwie literackich wyglądów i przedmiotów przedstawionych. Przyjęcie takiego porządku rozważań pozwoli wskazać na te „miejsca” literackiego dzieła sztuki, w których zjawisko to jest wyraźnie obecne i niekiedy przesądza o jego wartości estetycznej.

12

Dzieło – horyzont działań edytorskich

63%

Kruszewski W.

Pamiętnik Literacki

|

2021

|

vol. 112

|

issue 1

119-129

PL

Artykuł stanowi polemikę z tezami Marii Prussak oraz Pawła Bema dotyczącymi podstaw metodologicznych uprawiania edytorstwa naukowego. Autor stawia tezę, że możliwa jest edycja krytyczna tekstu utworu literackiego. Swój wywód prowadzi przy użyciu kategorii dzieła literackiego i autoryzacji.

EN

The paper polemises with Maria Prussak’s and Paweł Bem’s theses referring to the methodological assumptions of practising scholarly editing. The author formulates a thesis that a critical edition of a literary work is possible, and his line of reasoning employs the categories of a literary work and authorisation.

13

Refleksja na temat terapeutycznych aspektów twórczości literackiej dzieci w młodszym wieku szkolnym

63%

Konopnicka I., Konopnicki A.

Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce

|

2016

|

vol. 11

|

issue 3(41)

133-148

PL

Celem głównym prezentowanych na potrzeby opracowania badań jest: określenie terapeutycznych aspektów twórczości literackiej dzieci w młodszym wieku szkolnym. W początkowej części artykułu przedstawiono wybrane rozważania teoretyczne skupiające się na zagadnieniu twórczości człowieka, jej roli w procesie autokreacji oraz jej wymiaru terapeutycznego. Stanowią one tło dla badań własnych, opisanych w dalszej części tekstu. W badaniach wykorzystano metodę indywidualnych przypadków, będącą odmianą metody biograficznej. Przeprowadzając badania z zastosowaniem metody indywidualnych przypadków, posłużono się technikami wywiadu oraz analizy wytworów. Narzędziem badawczym w technice wywiadu był kwestionariusz zawierający pytania otwarte skierowane do Anny – uczennicy kończącej trzecią klasę szkoły podstawowej. Przedmiotem analizy wytworów była natomiast jej twórczość literacka, która obejmowała zbiór wierszy tworzonych przez nią w okresie przypadającym na pierwszy etap edukacji szkolnej. Zebrany i przeanalizowany materiał badawczy pozwala stwierdzić, że twórczość literacka Anny ma wiele różnych walorów terapeutycznych i w doskonały sposób pomaga jej wzbogacić zasoby życiowe oraz wzmocnić tak potrzebne w życiu każdego dziecka poczucie wartości.

EN

The main objective of the presented research is to determine the therapeutic aspects of the literary work of children at early school age. In the initial part of the article we describe some selected theoretical considerations focused on the issue of human creativity, its role in the process of self-creation and its therapeutic dimension. The research was conducted using a method of individual cases, which is a variation of the biographical method. In the research, techniques of interview and the analysis of personal documents was used. The research tool in the interview technique was a questionnaire with open questions addressed to Anna – a student-ending third grade of primary school. The object of the analysis of documents was her literary work, which included a collection of poems created during the period of the first stage of school education. The collected and analyzed research material shows that Anna’s poetry has many different therapeutic values, it enriches her life and also strengthens her self-confidence.

14

Нацыянальна-культурны кампанент i мiжкультурная камунiкацыя

51%

Сабуць А.

Białorutenistyka Białostocka

|

2016

|

vol. 8

PL

Przekład artystyczny jest najbardziej reprezentatywnym rodzajem kontaktów (dialog, polilog) między literaturami narodowymi. W artykule omówiono zagadnienie elementu narodowego w tłumaczeniach utworów literackich na język obcy. Wykorzystano przekłady Maksima Bagdanovicha, Rygora Baradulina, Alesya Razanava i Vladimira Karatkevicha. Zwrócono uwagę na funkcję komunikatywną przekładu artystycznego.

EN

Artistic translation is one of the most productive types of relation (dialogue, polilogue) of national literatures. In the article the author analyzes the question of national element in the translation of literature into foreign languages. The translations of Maksim Bagdanovich, Rygor Baradulin, Ales Razanav i Vladimir Karatkevich have been taken into consideration. Special attention is devoted to communicative function of artistic translation.

15

La poesia di Karol Wojtyła: un itinerario ascetico

51%

Fava Guzzetta L.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 1

11-31

IT

L’itinerario poetico di Karol Wojtyła viene esplorato nel suo evolversi a partire dalle Poesie Giovanili che privilegiano inizialmente la forma del Sonetto per passare all’Inno e alla Ballata. Successivamente vengono sperimentate forme più complesse ed aperte che riescono a fondere e superare il confine poesia / prosa in linea con le poetiche della modernità letteraria tra XX e XXI secolo. L’evoluzione del linguaggio poetico si svolge parallelamente all’approfondirsi della vicenda personale ed interiore del poeta sulla via della progressiva crescita di una esperienza mistica singolare ed insolita. Egli, per la sua capacità di immergersi ed immedesimarsi sia nella drammaticità storica del suo e del nostro tempo, sia nella ricerca inesausta di una verità che vada oltre «il magro fiume della storia» per rispondere alla sete di Assoluto dell’uomo, percorre una scala di Ascesi sempre più intensa le cui tappe in progress lasciano preziose tracce nei testi poetici, i quali acquisiscono via via una dimensione di iconicità sempre più significativa. Nell’ultima opera Trittico Romano (l’unica a firma Giovanni Paolo II) il poeta, sacerdote e mistico, giunge all’approdo della pura «visione» del progetto divino iscritto nella «policromia» stessa dell’affresco michelangiolesco della Cappella Sistina, assumendolo come vera, immensa Icona di «Immagine e Somiglianza», consegnata agli uomini dal pittore, messaggio e contemporaneamente «chiave di lettura», attraverso cui l’Invisibile si manifesta nel Visibile. Senza dubbio possiamo considerare Karol Wojtyła uno dei più grandi protagonisti della poesia religiosa fra i due secoli.

EN

This article is a kind of journey through the poetic work of Karol Wojtyła / John Paul II – a wandering that is ascetic, yet extremely rich – in the footsteps of an outsider, a person free from our native historical and cultural context, and hence open to the unlimited possibilities of interpretation. This work shows the universal character of Karol Wojtyła’s poetic output; it emphasises new elements in the perception of that poetry, while showing the meaning of the verses in a different light, verses still relevant and invariably addressed to man, who is also (and maybe especially) struggling with eternal dilemmas today. The early literary works already contained two profound dimensions: the Slavic soul and intellectual classicism, which would also become a feature of John Paul II’s talent for ecumenical communication and his theological vision of the Church. In the transition from youthful sonnets to hymns, we can notice not only the stylistic development and depth of the message, but, above all, a move towards conscious religiousness, contemplation, towards the priesthood, a move which was born in the very dramatic time of the Second World War. As a priest, on the other hand, his poetic choices were marked by a desire to understand the condition of man and to see God’s love for His creation. This contemplation becomes increasingly more like a prayer, and dialogue is born out of prayer. Karol Wojtyła’s literary work appears as a story about his own inner experience and reveals a spiritual anthropology.

PL

Poezja Karola Wojtyły: wędrówka ascetyczna Artykuł jest swego rodzaju wędrówką po twórczości poetyckiej Karola Wojtyły – Jana Pawła II, wędrówką ascetyczną, a jednocześnie niezmiernie bogatą, w ślad za osobą z zewnątrz, wolną od naszego rodzimego kontekstu historyczno-kulturowego, zatem i otwartą na nieograniczone perspektywy interpretacji. Praca ukazuje uniwersalny charakter dorobku poetyckiego Karola Wojtyły, kładzie akcent na nowe elementy percepcji tejże poezji i w innym świetle ukazuje znaczenia wersów, wciąż tak bardzo aktualnych i niezmiennie adresowanych do człowieka, który także (a może zwłaszcza) dziś boryka się z odwiecznymi dylematami. Już we wczesnych utworach literackich obecne są (i na trwale pozostaną) dwa głębokie wymiary: dusza słowiańska oraz intelektualna klasyczność, które staną się charakterystyczne również dla talentu komunikacji ekumenicznej i wizji teologicznej Kościoła u Jana Pawła II. W przejściu od młodzieńczych sonetów do hymnów można dostrzec nie tylko rozwój stylistyczny i głębię przesłania, ale przede wszystkim podążanie w kierunku świadomej religijności, kontemplacji, w kierunku kapłaństwa, które rodziło się w szczególnie dramatycznych czasach drugiej wojny światowej. Z kolei w okresie kapłańskim wybory poety naznaczone są pragnieniem zrozumienia kondycji człowieka oraz zauważanie miłości Boga w stosunku do stworzenia. Kontemplacja staje się coraz bardziej modlitwą, a z modlitwy rodzi się dialog. Twórczość literacka Karola Wojtyły jawi się jako opowieść o własnym doświadczeniu wewnętrznym oraz odsłania duchową antropologię. La poesia di Karol Wojtyła: un itinerario ascetico L’itinerario poetico di Karol Wojtyła viene esplorato nel suo evolversi a partire dalle Poesie Giovanili che privilegiano inizialmente la forma del Sonetto per passare all’Inno e alla Ballata. Successivamente vengono sperimentate forme più complesse ed aperte che riescono a fondere e superare il confine poesia / prosa in linea con le poetiche della modernità letteraria tra XX e XXI secolo. L’evoluzione del linguaggio poetico si svolge parallelamente all’approfondirsi della vicenda personale ed interiore del poeta sulla via della progressiva crescita di una esperienza mistica singolare ed insolita. Egli, per la sua capacità di immergersi ed immedesimarsi sia nella drammaticità storica del suo e del nostro tempo, sia nella ricerca inesausta di una verità che vada oltre «il magro fiume della storia» per rispondere alla sete di Assoluto dell’uomo, percorre una scala di Ascesi sempre più intensa le cui tappe in progress lasciano preziose tracce nei testi poetici, i quali acquisiscono via via una dimensione di iconicità sempre più significativa. Nell’ultima opera Trittico Romano (l’unica a firma Giovanni Paolo II) il poeta, sacerdote e mistico, giunge all’approdo della pura «visione» del progetto divino iscritto nella «policromia» stessa dell’affresco michelangiolesco della Cappella Sistina, assumendolo come vera, immensa Icona di «Immagine e Somiglianza», consegnata agli uomini dal pittore, messaggio e contemporaneamente «chiave di lettura», attraverso cui l’Invisibile si manifesta nel Visibile. Senza dubbio possiamo considerare Karol Wojtyła uno dei più grandi protagonisti della poesia religiosa fra i due secoli.

16

Pracowite dno sadzawki. Socjologia moralności a literatura piękna

51%

Sztalt K.

Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa

|

2022

|

vol. 13

1-9

EN

Krzysztof Sztalt’s aim in this article is to highlight the cognitive values of literature in the field of morality and axiology. He begins by listing the functions of literature and emphasizing the cognitive function. He goes on to indicate the differences between literary and scientific cognition. He then considers the possibility of focusing, during the process of the cognition of literary works, on moral and axiological problems. Addressing these problems he cites a specific literary examples. He argues that pre-sociological literary cognition can be no less valuable and important than sociological cognition. In his opinion, both forms of cognition complement each other.

PL

Artykuł w zamierzeniu autora ma uwidaczniać poznawcze walory literatury w zakresie moralności i aksjologii. Tekst zaczyna się od wymienienia funkcji literatury, podkreślając funkcję poznawczą. Wskazuje na różnice poznania literackiego i naukowego. Następnie autor przedstawia możliwość skupienia się, podczas poznania literackiego, na kwestiach moralnych i aksjologicznych, posiłkuje się przy tym konkretnymi przykładami literackimi. Stoi na stanowisku, że przed-socjologiczne poznanie literackie może być nie mniej cenne i doniosłe od poznania socjologicznego. Oba, jego zdaniem, niejako się uzupełniają.

17

The place of imagination in the theory of literary work

51%

Kowalik Ł., Kowalik Ł.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2020

|

issue 4

18

Miejsce czy miejsca? Kilka uwag na temat propozycji Romana Ingardena dotyczących łączenia intencjonalnych i rzeczywistych miejsc w dziele literackim

51%

Petryszak K.

Logos i Ethos

|

2021

|

vol. 58

|

issue 2

127-145

EN

The following paper presents a proposal to complement Roman Ingarden’s philosophy of literature. Ingarden assumed that there is some identity or some connection between the place where the action takes place in a literary work and the real place, if such a place is indicated by a literary work (e.g. Grodzka Street in Krakow). Based on the arguments of Hilary Putnam, extended for the purposes of the topic, and metaphysical aspects of recentivism by Józef Bańka, arguments are presented to show that it is not possible to maintain a claim of connectivity between intentional places in a literary work and actual places. The consequences of such an addition to the indicated point of Ingarden’s philosophy of literature are also pointed out.

PL

W artykule została przedstawiona propozycja uzupełnienia filozofii literatury Romana Ingardena. Fenomenolog ten zakładał, że między miejscem rozgrywania się akcji w dziele literackim a faktycznym miejscem – jeśli na takie miejsce wskazywałoby dzieło literackie (np. ul. Grodzka w Krakowie) – zachodzi pewna tożsamość lub pewna łączność. W oparciu o poszerzoną na potrzeby tematu argumentację Hilarego Putnama i metafizyczne aspekty recentywizmu Józefa Bańki przedstawiono argumenty wskazujące, że nie jest możliwe utrzymanie twierdzenia o łączności między miejscami intencjonalnymi w dziele literackim a miejscami rzeczywistymi. Przedstawiono również konsekwencje takiego uzupełnienia wskazanego punktu filozofii literatury Ingardena.

19

Edukacja polonistyczna wobec integracji w klasach I-III

45%

Zabawa K.

Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce

|

2012

|

issue 1(23)

39-54

PL

W artykule zostało podjęte zagadnienie relacji edukacji polonistycznej do szeroko rozumianego pojęcia integracji w odniesieniu do edukacji wczesnoszkolnej. W części wstępnej autorka referuje spory wokół terminu „integracja” oraz nauczania zintegrowanego, a także odnosi się do niejasności i nieporozumień wokół nich. Pierwsza część tekstu poświęcona jest konieczności i szczególnej roli polonistycznego (zwłaszcza językowego) kształcenia przyszłych nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej w kontekście wymogów integracji. Druga część to analiza możliwości wykorzystania kształcenia językowego oraz literackiego w integrowaniu wiedzy, doświadczenia i umiejętności uczniów. Autorka odnosi się przy tym do wymogów podstawy programowej, proponując praktyczne rozwiązania pomagające wcielić ją w życie. W podsumowaniu zostaje podkreślona powinna skupiać się przede wszystkim na świadomości językowej, na słowie oraz na dziele literackim. Wymiar integrujący nie może przysłonić tych najważniejszych, swoistych celów.

EN

The main problem of this article is the relation of Polish language and literature education to the idea of integration in elementary education. In the preface part of the text the author reports discussions around the idea of integration and integrated education and takes a stance on vagueness of the terms and misunderstandings around them. The first part of the article is devoted to the necessity and special role of Polish education (especially language one) of the future elementary education teachers in the context of integration demands. The second part is the analysis of possibilities of language and literature education use in the process of integration of pupils' knowledge, experience and skills. The author refers to the demands of curricular basis (podstawa programowa) and offers practical solutions that may help in its realization. In conclusion, it is stated the necessity to keep the special character of Polish language and literature education that should be focused above all on language awareness, value of words and on literary works. The integrating dimension cannot obscure these most important, peculiar aims.

20

O stylistyce i leksyce słów kilka. Potop Henryka Sienkiewicza i słoweński przekład Rudolfa Molè

45%

Zatorska A.

Roczniki Humanistyczne

|

2021

|

vol. 69

|

issue 6

189-201

EN

The aim of this study is to show the ways in which some stylistic marked components were translated in the 1970 Slovenian translation of Henryk Sienkiewicz’s novel “Potop” (“The Deluge”) by Rudolf Molè. The data comprise Latin words, expressive and analytical forms, and names of realia. Choosing the equivalent may result in the loss of stylistic markedness: fatigatus wielce Vol. 1, p. 166. - zelo utrujen Vol. 1, p. 18; - Ni pary z gęby! Vol. 1, p. 40. - Niti besede več!... Vol. 1, p. 44; synalka Vol. 1, p. 365 - sina Vol. 1, p. 394; Daj no waćpan pyska! Vol. 1, p. 203 - Daj, da te objamem! Vol. 1, p. 220. However, many equivalents confirm such stylistic markedness: psubratom Vol. 2, p. 442 - pasjim bratom Vol. 2, p. 476; psiajuchy Vol. 2, p. 442 - pasje duše Vol. 2, p. 476. The translations of historical names demonstrate generalisation, e.g. rajtar vs jezdec, or approximation, e.g. rapier vs meč. The analysis confirms these differences and resemblances between the original and the translation. The general aim of this article is to indicate the stylistic and semantic differences in the translated text.

PL

Celem opracowania jest ukazanie strategii tłumaczeniowych zastosowanych wobec stylistycznie nacechowanych wyrażeń wyekscerpowanych ze słoweńskiego przekładu powieści Potop Henryka Sienkiewicza dokonanego przez Rudolfa Molè z 1970 roku. Obserwacji poddano: latynizmy, analityzmy i frazeologizmy, ekspresywizmy oraz nazwy realiów. Wybór ekwiwalentu skutkował niejednokrotnie zatratą lub osłabieniem nacechowania stylistycznego danego fragmentu, por. fatigatus wielce SI166 – zelo utrujen MI181; - Ni pary z gęby! SI40 – Niti besede več!... MI44; synalka SI365 – sina MI394; Daj no waćpan pyska! SI203 – Daj, da te objamem! MI220. Liczne są jednakże translaty z zachowanym nacechowaniem stylistycznym, np. psubratom SII442 – pasjim bratom MII476; psiajuchy SII442 – pasje duše MII476. Nazwy historycznych realiów przetłumaczono przy pomocy generalizacji rajtar vs jezdec lub aproksymacji rapier vs meč. Przeprowadzona analiza dowiodła różnic między stylistycznym ukształtowaniem oryginału a przekładu, choć odnotowano też podobieństwa w tym zakresie. Najważniejszym celem podjętych badań było jednak wskazanie odrębności stylistycznych i semantycznych badanego przekładu wobec oryginału.

Refine search results

The Afterlife of Poetics

Vers la pédagogie du projet. Propositions pour la formation littéraire des étudiants en Philologie Romane en Pologne

O prawdzie w literaturze uwag kilka

The Muffled Voice. On The Conventional Character of Literature

Multimedia Theme System (MTS), or about Reading Aloud as Axiological Education in Polish Lessons in High School

Socjologia a literatura popularna. Problemy społeczne w polskich powieściach kryminalnych – przykłady

Jakości metafizyczne w dziele sztuki literackiej i ich poznawanie

Parateksty w polskich przekładach powieści Miloša Crnjanskiego

Hydra czy hybryda? Liberatura jako gatunek (jednak) literacki

OD SCALANIA DO OBRAZOWANIA. INFORMACJA WZORCOWA JAKO CZYNNIK MODELUJĄCY DZIEŁO LITERACKIE (UJĘCIE KOGNITYWNE)

Romana Ingardena opalizacje i oscylacje literackie

Dzieło – horyzont działań edytorskich

Refleksja na temat terapeutycznych aspektów twórczości literackiej dzieci w młodszym wieku szkolnym

Нацыянальна-культурны кампанент i мiжкультурная камунiкацыя

La poesia di Karol Wojtyła: un itinerario ascetico

Pracowite dno sadzawki. Socjologia moralności a literatura piękna

The place of imagination in the theory of literary work

Miejsce czy miejsca? Kilka uwag na temat propozycji Romana Ingardena dotyczących łączenia intencjonalnych i rzeczywistych miejsc w dziele literackim

Edukacja polonistyczna wobec integracji w klasach I-III

O stylistyce i leksyce słów kilka. Potop Henryka Sienkiewicza i słoweński przekład Rudolfa Molè