Search results

1

Pansofia Jana Amosa Komeńskiego w wybranych współczesnych interpretacjach

100%

Florczykiewicz J.

Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne seria Pedagogika

|

2020

|

vol. 7

99-105

PL

W pedagogice termin pansofia jest łączony najczęściej z poglądami Jana Amosa Komeńskiego, który dążenie do wszechwiedzy dla opracowanej przez siebie propozycji reformy edukacji uczynił kluczowym postulatem, przeciwstawiając się tym samym współczesnym jemu propozycjom podporządkowanym utylitarnym celom dominującej klasy społecznej. Pojęcie pansofii występuje u Jana Amosa Komeńskiego w dwóch znaczeniach: w pierwszym odnosi się do merytorycznych treści jego dorobku naukowego, w drugim (formalnym) – jest częścią jego 7-tomowego dzieła zatytułowanego De rerum humanarum emendatione consultatio catholica. Dzieło to było istotnym dopełnieniem jego prac pedagogicznych opartych na ideologii pansoficznej. Intencją tekstu było zasygnalizowane sposobu interpretacji pansoficznej myśli Komeńskiego przez współczesnych komeniologów, przy czym zaprezentowano wybrane poglądy, które w zamyśle autorki mają jedynie wskazać charakter współczesnych recepcji pansoficznej ideologii Komeńskiego.

2

W poszukiwaniu pansofii Komeńskiego w badaniach polskich komeniologów

100%

Sztobryn S.

Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne seria Pedagogika

|

2020

|

vol. 7

24-36

PL

Artykuł podejmuje problematykę pansofii Komeńskiego w jego wykładni oraz w badaniach wybranych, współczesnych polskich uczonych. Jedną z istotnych różnic między autorem powyższej rozprawy a innymi współczesnymi badaczami jest traktowanie pansofii jako koncepcji pierwotnej wobec rozwiązań dydaktycznych. Przytoczona w rozprawie argu-mentacja uzasadnia znaczenie pansofii jako podstawy twórczości Komeńskiego. Charaktery-styka pansofii w sposób syntetyczny prezentuje bogactwo jej znaczeń, które nie są powszech-nie dostrzegane w literaturze przedmiotu. Autorzy podejmujący tę problematykę dostrzegli jej historyczną ewolucję. Nie jest jednak pansofia historycznym artefaktem, lecz niesie w sobie liczne konsekwencje, które przynajmniej w części bliskie są współczesnym tendencjom w badaniach naukowych.

3

Pansofia Komeńskiego współcześnie: archaizm czy transgesyjna koncepcja człowieka w ujęciu uniwersalnym. Społeczne, edukacyjne i kulturowe wymiary

88%

Dobrowolska B.

Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne seria Pedagogika

|

2020

|

vol. 7

107-130

PL

Artykuł jest próbą zestawienia uniwersalnej koncepcji J.A. Komeńskiego, jaką stanowi pansofia, z jedną ze współczesnych koncepcji psychologicznych. Jest nią transgresyjna koncepcja człowieka Józefa Kozieleckiego. Transgresja oznaczająca przekraczanie dotychczaso-wych granic materialnych, społecznych i symbolicznych ma swój osobowościowotwórczy wy-miar, niezależnie od kontekstów historycznych, kulturowych i społecznych, co potwierdza pan-sofia Komeńskiego. Analiza jej różnych wątków wskazuje na holistyczne, zintegrowane ujęcie wizji rozwoju człowieka poprzez kształcenie, które ma prowadzić do szeroko rozumianej aktywności i mądrości. Wiąże się to z przekraczaniem jego granic intelektualnych i społecz-nych najpierw w poznawaniu samego siebie. Ma służyć budowaniu świata i tworzeniu har-monii w życiu społecznym, ostatecznie przynosząc pozytywne konsekwencje społeczne. Opiera się to na „aktach tworzenia”, w których człowiek jawi się jako istota twórcza, zdolna do kreowania określonej kultury życia społecznego. Pansofia Komeńskiego jest uniwersalnym systemem, w którym człowiek poprzez swoją integralność, wynikającą z kształcenia i sprzyjających mu warunków społecznych, jest zdolny do naprawy świata. Liczne analogie między pansofią Komeńskiego i koncepcją transgresyjną Józefa Kozieleckiego pozwalają uznać XVII-wieczny system idei i wizji człowieka za aktualny współcześnie, niezależnie od dzielących obie koncepcje różnic społeczno-kulturowych.

4

O retorycznych aspektach ekspozycji idei mądrości w Pampaedii Jana Amosa Komeńskiego

88%

Borkowski A.

Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne seria Pedagogika

|

2020

|

vol. 7

175-183

PL

Artykuł poświęcony jest retorycznym i kulturowym aspektom ekspozycji idei mądrości w Pampaedii Jana Amosa Komeńskiego. Szkic koncentruje się zwłaszcza na rozpo-znaniu sposobów jej ukazywania oraz ujawniania zaplecza intelektualnego – kontekstów i źródeł, które stale ożywiają myśl Jana Amosa, jak i na unaocznieniu jej funkcji i miejsca w strukturze dzieła. Badania ujawniają, iż „mądrość” jest dla Komeńskiego najważniejszym atrybutem Stwórcy, a nawet określającym Jego istotę symbolem – Wieczna Mądrość.

5

Polskojęzyczne przekłady dzieł pansoficznych Jana Amosa Komeńskiego.

75%

Hampl L.

Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne seria Pedagogika

|

2020

|

vol. 7

279-319

PL

Przetłumaczenie z języka łacińskiego i czeskiego na język polski fragmentów dwóch istotnych dzieł (Europae Lumina i Conatuum pansophicorum dilucidatio), wprowadza nas w znacznym stopniu w przedmiotową problematykę „naprawy rzeczy ludzkich”. Tłumaczenie tych dzieł wypełnia sporą lukę w polskiej komeniologii. W tłumaczonych na język polski fragmentach widać, jak Jan Amos Komeński wytrwale i z niebywałą uporczywością, zdecydowanie dążył do zaszczytnego celu, jaki sobie wyznaczył – pansoficznej naprawy wszystkich rzeczy ludzkich. Polskojęzyczny czytelnik będzie mógł w końcu zapoznać się (chociażby fragmentarycznie) z tymi dwoma pansoficznymi dziełami w swoim języku ojczystym, w których obecne są również istotne elementy związane z tematyką pedagogiczno-filozoficzną skupioną wokół domeny o charakterze badań interdyscyplinarnych.

6

Europae Lumina – wprowadzenie do pansoficznych zagadnień Jana Amosa Komeńskiego z zakresu naprawy rzeczy ludzkich

75%

Hampl L.

Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne seria Pedagogika

|

2020

|

vol. 7

51-63

PL

Autor niniejszego artykułu przywołuje nowatorską, siedemnastowieczną wizję naprawy rzeczy ludzkich, stworzoną i realizowaną przez Jana Amosa Komeńskiego, przed-stawioną w dziele pt. De rerum humanarum emendatione consultatio catholica, czes. Obecná porada o nápravě věcí lidských, pol. Powszechna narada o naprawie rzeczy ludzkich. Rękopis ten zawiera dedykację pt. Europae Lumina (znane są różne warianty tego rękopisu), w której Komeński nawołuje do szeroko pojętych konsultacji i koncentruje się nie tylko na problema-tyce dydaktyczno-oświatowej reformy, ale przede wszystkim wprowadza czytelnika w obszar filozoficzno-pansoficznych zagadnień. Pracę De rerum humanarum… otwiera dedykacja pt. Pozdrowienia uczonym, pobożnym i dostojnym mężom, ŚWIATŁOM EUROPY, którą trzeba wysoko ocenić ze względu na zawarte w niej idee pedagogiczne i społeczno-polityczne prze-myślenia, ale i z uwagi na aspekty filozoficzno-pansoficzne, nad którymi pracował do końca życia. W dedykacji „Światłom Europy” Komeński zaprasza do pokojowej dyskusji dotyczącej naprawy zepsutych rzeczy ludzkich i ma na celu zjednoczenie całej ludzkości w dążeniu do jej realizacji z wizją lepszej przyszłości.

7

Jan Amos Komeński w trzecim tysiącleciu

63%

Sitarska B.

Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne seria Pedagogika

|

2018

|

vol. 5

211-250

PL

W artykule podjęłam próbę odczytania Jana Amosa Komeńskiego w trzecim tysiącleciu. Bazuję tutaj na najbardziej istotnych dla jego życia i twórczości faktach z życia oraz jego dziełach i opracowaniach jemu poświęconych, a dotąd nie ukazanych w serii Studia Comeniana Sedlcensia3 i w „Siedleckich Zeszytach Komeniologicznych, seria Pedagogika” 4. Na początku trzeciego tysiąclecia Komeński jawi się jako wielki humanista europejskiego baroku. W opracowaniach jemu poświęconych wykazywana jest aktualność jego idei pedagogicznych, filologicznych, filozoficznych i teologicznych, dlatego badania nad tą postacią i jej twórczością mają charakter interdyscyplinarny. W publikacjach i dyskursach Komeński ukazywany jest najczęściej jako: pedagog, filozof, teolog i pisarz, jako twórca podręczników szkolnych, ale także jako polityk. Mnie tutaj interesuje głównie Komeński jako pedagog. W artykule przywołuję wybrane idee Jana Amosa Komeńskiego i ich odniesienie do współczesności. Bazuję tutaj głównie na dwóch dziełach uczonego: Wielkiej dydaktyce i Pampaedii, opracowaniach własnych, dostępnych opracowaniach o twórczości Komeńskiego i badaniach studentek pedagogiki, wykonanych do prac magisterskich, traktujących o nauczycielu według koncepcji Jana Amosa Komeńskiego w odniesieniu do nauczyciela współczesnego5. Najwięcej miejsca poświęcam idei edukacji nieustającej Jana Amosa Komeńskiego, która odnosi się do współczesnej edukacji6. Obecnie jest ona priorytetowym wyzwaniem edukacyjnym w Polsce, Europie i na świecie. Nawiązuję również do koncepcji samopoznania człowieka, nauczania i uczenia się w myśli pedagogicznej Jana Amosa Komeńskiego, do nauczyciela i uczniów w jego ujęciu, do naturalnych metod nauczania i zasady poglądowości; do jego sztuki nauczania i wychowania w odniesieniu do współczesnej dydaktyki. Przywołuję samodzielną i oryginalną koncepcję pansofii Jana Amosa Komeńskiego (Sztobryn, 2016: 25-34) i podkreślam jego uwielbienie dla wiedzy pansoficznej (wszechwiedzy), w której upatrywał światłość i mądrość narodów, oraz dla książek, które uważał za najprzedniejsze instrumenty kształcenia, a które w XXI wieku „rywalizują” z nowoczesnymi mediami. Podejmuję próby definiowania komeniologii jako rodzącej się dyscypliny naukowej i wyszczególniam obszary i zakresy badań komeniologicznych, przywołując ich autorów i charakteryzując ich twórczość w „Siedleckich Zeszytach Komeniologicznych, seria pedagogika”. Wykazuję ewolucyjny charakter badań komeniologicznych. Nawiązuję również do zainteresowania Komeńskim moich studentów pedagogiki i ich aktywności, przejawiającej się w badaniach do prac magisterskich o J.A. Komeńskim, prezentacjach i pisanych tekstach do „Siedleckich Zeszytów Komeniologicznych, seria pedagogika”. Abstract The article attempts to interpret John Amos Comenius in the third millennium. It is based on the most essential facts from his life as well as on his writings and research papers devoted to him which have not been mentioned in Studia Comeniana Sedlcensia7 or in “Siedlce Comeniological Research Bulletins, pedagogy series” so far8. At the beginning of the third millennium Comenius appears as a great humanist of the European baroque. Research papers that are devoted to him show the universal character of his educational, philological, philosophical, and theological ideas, which determines the interdisciplinary character of the current research of him and his writings. Most of the publications and discourses of John Amos Comenius show him as an educationist, philosopher, theologian and a writer, an author of student’s books, but also as a politician. The article focuses on Comenius as an educationist. The article depicts John Amos Comenius’ selected ideas and their reference to the contemporary times. It is mainly based on his two major works: Great Didactics and Pampaedia, my own research papers and other available ones. It focuses on the idea of permanent education, which refers to contemporary education. Nowadays permanent education is a key educational challenge in Poland, Europe and all over the world. The article also refers to the concept of man’s self-cognition, teaching and learning according to John Amos Comenius’ idea, the teacher and students in his depiction, the natural teaching methods and the demonstrative method; his art of teaching and education in reference to the contemporary education science. The article refers to the independent and original concept of John Amos Comenius’ pansophia (Sztobryn, 2016: 25-34) and emphasizes his love of the pansophic knowledge (universal knowledge), in which he saw the light and wisdom of the nations and books, which he considered the most prominent instruments of education, and which are competing with the modern media in the 21st century. I attempt to define comeniology as an emerging scientific discipline and I specify the areas and ranges of comeniological research, mentioning its authors and describing their output published in “Siedlce Comeniological Research Bulletins, pedagogy series”. I prove the evolutional character of comeniological research and its significance for the Polish, European and worldwide comeniology.The article also mentions my education science students’ interest in Comenius and their activity including the research of Comenius, presentations and written texts intended to be published in “Siedlce Comeniological Research Bulletins, pedagogy series”.

8

Świat oczami Jana Amosa Komeńskiego: pansofia, uniwersalizm a współczesne przemiany w kontekście komeniologii

63%

Dobrowolska B.

Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne seria Pedagogika

|

2022

|

vol. 9

47-64

EN

The article is an attempt to answer the question about the Comenius phenomenon and to determine the essence of the universalism of his pansophism. The universalism of Comenius' views and his vision of the world seem to be an acknowledgement of his genius. On the other hand, a question arises: is not the universalism of Comenius' pansophism a longing for a better world? It is understood as free from violence, safe, predictable, and bringing a sense of happiness, order, and social order, which were social paradigms for Comenius. In the context of comeniology, an assessment of contemporary education, its problems and threats was made. An attempt to reminisce the era of Comenius and a turn towards the future justify the importance and value of his work and its timeless dimension.

PL

Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie o fenomen Komeńskiego oraz istotę uniwersalizmu jego pansofii. Z jednej strony uniwersalizm poglądów Komeńskiego i jego wizja świata wydają się uznaniem dla jego geniuszu. Z drugiej strony powstaje pytanie: Czy uniwersalizm pansofii Komeńskiego nie jest tęsknotą za lepszym światem? Rozumianym jako wolny od przemocy, bezpieczny, przewidywalny oraz dający poczucie szczęścia, porządku i ładu społecznego – co u Komeńskiego stanowiło społeczne paradygmaty. W kontekście komeniologii dokonano oceny współczesnej edukacji, jej problemów i zagrożeń. Próba reminiscencji epoki Komeńskiego i zwrot ku przyszłości ukazują znaczenie i wartość jego twórczości oraz jej ponadczasowy wymiar.

9

Pansofia Comeniusa a możliwość poznania wszystkiego

51%

Kalita C.

Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne seria Pedagogika

|

2020

|

vol. 7

75-88

PL

Ideę pansofii jako całościowego i holistycznego ujęcia wszelkiej wiedzy zapro-ponował w naukach medycznych Paracelsus, a w dydaktyce Jan Amos Komeński (Comenius). Opanowanie wszechwiedzy (pansofia) jest dla Comeniusa postulatem moralnym. Jego realizacja jest możliwa poprzez ograniczenie poznania do aktualnej i sprawdzonej wiedzy, która ma charakter podręcznikowy. Aktualizacją wiedzy zajmuje się nauka, a filozofia ma wskazywać nowe pytania i wątpliwości (aporie), które domagają się jednoznacznego rozstrzygnięcia. Celem pansofii jest zarówno zdobycie całej wiedzy, jak i jej utrzymanie, czyli wyeliminowanie ograniczeń poznawczych człowieka (SI, Big data).

Refine search results

9 Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne seria Pedagogika

2 Dobrowolska B.

2 Hampl L.

1 Borkowski A.

1 Florczykiewicz J.

1 Kalita C.

1 Sitarska B.

1 Sztobryn S.

1 2022

7 2020

1 2018

Pansofia Jana Amosa Komeńskiego w wybranych współczesnych interpretacjach

W poszukiwaniu pansofii Komeńskiego w badaniach polskich komeniologów

Pansofia Komeńskiego współcześnie: archaizm czy transgesyjna koncepcja człowieka w ujęciu uniwersalnym. Społeczne, edukacyjne i kulturowe wymiary

O retorycznych aspektach ekspozycji idei mądrości w Pampaedii Jana Amosa Komeńskiego

Polskojęzyczne przekłady dzieł pansoficznych Jana Amosa Komeńskiego.

Europae Lumina – wprowadzenie do pansoficznych zagadnień Jana Amosa Komeńskiego z zakresu naprawy rzeczy ludzkich

Jan Amos Komeński w trzecim tysiącleciu

Świat oczami Jana Amosa Komeńskiego: pansofia, uniwersalizm a współczesne przemiany w kontekście komeniologii

Pansofia Comeniusa a możliwość poznania wszystkiego