Search results

1

Dylematy współczesnej medycyny

100%

Pawlikowski M.

Studia z Teorii Wychowania

|

2021

|

vol. XII(3 (36))

9-21

PL

Esej ten składa się z trzech części, z których pierwsza, zatytułowana „Medycyna - tylko nauka czy także sztuka?” przedstawia cztery główne rodzaje badań naukowych w medycynie: badania podstawowe, badania przedkliniczne (medycynę translacyjną), badania kliniczne i praktykę medyczna - medycynę opartą na dowodach, evidence based medicine, EBM). Następnie omówiono pojęcie „sztuki lekarskiej”. Autor definiuje sztukę lekarską” jako interpersonalną relacje lekarza i jego pacjenta, wymagającą nie tylko profesjonalizmu lekarza, lecz także głębokiego przekonania pacjenta o pełnym zaangażowania lekarza w jego problemy zdrowotne. W drugiej części, zatytułowanej „Dehumanizacja medycyny współczesnej - przyczyny i środki zaradcze” omówiono przyczyny dehumanizacji współczesnej medycyny i możliwe przeciwdziałania temu zjawisku. Przyczyny można podzielić na zewnętrzne, związane z oddziaływaniem otoczenia cywilizacyjnego oraz wewnętrzne, które stanowią rodzaj „niepożądanych skutków ubocznych” jej szybkiego postępu. Do tych ostatnich należą: charakterystyczne dla nauk przyrodniczych myślenie redukcjonistyczne i neutralność aksjologiczna, wzrost znaczenia techniki, nadmierna specjalizacja w połączeniu ze słabą koordynacją procesu diagnostyki i leczenia lub jej brakiem. Jako możliwe przeciwdziałania należy wymienić zmianie modelu studiów medycznych, polegającą m.in. na większym uwzględnieniu treści humanistycznych i bardziej holistycznego spojrzenia na pacjenta, jak również zmiany modelu opieki zdrowotnej, w którym głównym koordynatorem procesu diagnostycznego i terapeutycznego byłby lekarz podstawowej opieki zdrowotnej. Trzecia część tego artykułu omawia niekorzystne strony szybkiego postępu medycyny. Aczkolwiek szybki postęp medycyny jest zjawiskiem w sposób oczywisty korzystnym, szereg niekorzystnych „efektów ubocznych” nie udaje się uniknąć. Są nimi wzrost kosztów leczenia, stosowanie procedur medycznych u zdrowych ludzi bez rzeczywistych wskazań medycznych oraz niedostatek refleksji etycznej w odniesieniu do procedur medycznych.

2

The Role of Hormones in Sexual Differentiation in Man

100%

Pawlikowski M.

Studia z Teorii Wychowania

|

2022

|

vol. XIII(3 (40))

269-277

EN

The article presents fundamental information on the role of gonadal hormones in the developement of anatomical sex phenotypes and (via their effects on the brain differentiation) on the formation of gender identity and sexual orientation., The principal roles in these processes are played by androgen (mostly testosterone) in the fetal and peri-natal period in the male sex or their absence in the female sex. It is hypothesized that among the factors which can disturb these processes are environemental pollutants, which can interact with hormone receptors, including the receptors of sex hormones (s.c. endocrine disruptors, endocrine disrupting chemicals). The higher secretion of testosterone in men since the puberty leads to a stronger developement of muscles and skeleton, whereas the higher secretion of estrogens in women to the earlier end of a growing up process. It results in the inequality of physical strenght between women and men which had a significant influence on the formation of typical social roles of both genders, especially in the prehistorical period.

3

Wokół sporów o teorię ewolucji

100%

Pawlikowski M.

Studia z Teorii Wychowania

|

2021

|

vol. XII(4 (37))

199-205

PL

Poniższy esej składa się z dwóch części. W pierwszej części dyskutowany jest rzekomy konflikt miedzy teorią ewolucji a wiarą religijną. Teoria ewolucji jest naukową, biologiczną teorią wyjaśniającą, za pomocą naturalnych mechanizmów, takie zjawiska, jak różnorodność gatunków, ich zmienność w czasie oraz ich zróżnicowane podobieństwo. Dla ludzi religijnych (do których także należę) źródłem ewolucji Wszechświata, łącznie z ewolucją Życia, jest Bóg. Ten pogląd nie wynika, ale też nie stoi w sprzeczności z naukową teorią ewolucji i jakąkolwiek teorią naukową. Druga część tekstu poświęcona jest niektórym przykładom filozoficznych (w większości raczej pseudofilozoficznych) interpretacji teorii ewolucji. Należą do nich m.in. darwinizm społeczny, eugenika i rasizm. Podkreślono, że prawidłowość teorii naukowej nie przesądza o poprawności jej filozoficznych interpretacji. Z kolei, fałszywość niektórych (pseudo)filozoficznych interpretacji, przekraczających granice biologii, nie pociąga za sobą falsyfikacji teorii ewolucji.

4

Intersubjective knowledge – important difference between man and animals

100%

Pawlikowski M.

Studia z Teorii Wychowania

|

2022

|

vol. XIII(1(38))

203-207

EN

Nowadays we observe the enhanced controversion comcerning differences between man and animals. The view denying the existence of substantial differences between man and animals is becoming more and more popular and leads to several uppsetting phenomena as, for instance, the approval of euthanasia in man, the denial of the traditional Hippocrates’ ethics in medicine and obligatory veganism. Although man presents many anatomical, physiological, genetical and behavioral similarities to other animals, and, from the biological point of view, belongs to the animal kingdom, several important differences between man and other animal species could be underlined. One of the most important is the ability of creating and profiting from intersubjective (interpersonal) knowledge. This ability is primary conditioned by the developement of a language, and then by the inventions of writing, printing and ,finally, digital record.

Refine search results

4 Studia z Teorii Wychowania

4 Pawlikowski M.

2 2022

2 2021

Dylematy współczesnej medycyny

The Role of Hormones in Sexual Differentiation in Man

Wokół sporów o teorię ewolucji

Intersubjective knowledge – important difference between man and animals