Aluzje literackie w teologicznej ocenie działań arcykapłana Szymona w 1 Mch 14,5

• Authors: Janusz Nawrot

Title variants

EN

Literary allusions in the theological evaluation of the activities of Simon, the High Priest in 1 Macc 14:5

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Każda z ksiąg biblijnych odsłania swe orędzie teologiczne w bardzo zróżnicowany sposób literacki. W analizowanym wersecie 1 Mch 14,5 – jak i wszystkich pozostałych w księdze – zastosowany został centon, znany i praktykowany w starożytności gatunek literacki. Łączy w sobie poszczególne sformułowania wersetów wcześniejszych ksiąg starotestamentowych budując własne przesłanie teologiczne. W ten sposób powstaje aluzja intertekstualna, której fundamentem jest całkowita zgodność treściowa wersetów 1 Mch z przywoływanymi zwrotami. Zasadnicze znaczenie posiada literacki kontekst decydujący o doborze aluzji. On bowiem wpływa na teologiczną nośność samych wersetów i to, co proponują one ze swej treści dla skonstruowania nowego orędzia. Aluzje odsłaniają rzeczywisty sens opisywanych wydarzeń w kontekście teologicznym. Odkrycie właściwej intencji hagiografa pozwala czytelnikowi poprawnie ocenić postępowanie poszczególnych bohaterów, w tym przypadku Szymona Machabeusza, arcykapłana Żydów z okresu powstania machabejskiego.

EN

Each biblical book reveals its theological message in a very diverse literary way. The analyzed verse of 1 Macc 14:5, similarly to the other verses of the book, was written in the form of a cento, a well-known literary genre used in antiquity. This cento combines expressions in the verses of the earlier Old Testament books and builds its own theological message. Thus an intertextual allusion is built upon the complete textual con­formity of the verses from 1 Macc and the cited expressions. The literary context is cru­cial for the choice of the allusion. This context influences the carrying theological capacity of the verses and what they bring in the construction of a new message. The allusions reveal the actual meaning of the described events in a theological context. The revelation of the hagiographer’s intention enables the reader to accurately evaluate the conduct of particular characters, in this case Simon Maccabaeus, the high priest of Jews in the times of the Maccabean revolt.  

Keywords

PL

Szymon Machabeusz; powstanie machabejskie; Pierwsza Księga Machabejska; Stary Testament; centon; aluzja intertekstualna

EN

Simon Maccabaeus; the Maccabean revolt; The First Book of Maccabees; Old Testament; cento; intertextual allusion

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: The Biblical Annals
• Year: 2021
• Volume: 11
• Issue: 1
• Pages: 5-23

Dates

published

2021-01-28

Contributors

author

Janusz Nawrot

• Uniwersytet im. Adama MickiewiczaWydział Teologiczny

Identifiers

DOI

10.31743/biban.9926