Search results

1

The Luxembourg Residence at Prague Castle, the Bohemian Coronation Order and the appartement in the 14th century

100%

Němec R.

Umění (Art)

|

2012

|

vol. 60

|

issue 1

2-25

XX

It is well established in the literature what function the architecture of the royal residence in Prague played structurally and stylistically in the city's urban layout and what its significance was in the concept of rule applied by Charles IV, but the relation between these two aspects has never been studied. Nor has the use of the residence's individual spatial units. Based on stratigraphic measurements, and an analysis of the coronation order (Ordo ad coronandum) the main floor of the residence can be reconstructed as follows: the piano nobile was divided into two parts, each with a different function, one representative (sala Regia) and the other private, and the latter included the privatissima, the bedroom (thalamus), an antechamber (;anticamera), and other rooms, including the studiolo. Alongside this spatial composition - appartement - were the liturgical spaces, the Chapel of the Virgin Mary at the south end of the hall and the Chapel of All Saints on the east side. The site's spatial arrangement mirrors the layout of the Papal residence of Benedict XII in Avignon, with two wings adjoining the main hall and with the addition of the liturgical spaces and the studiolo. The concept for the Luxembourg residence in Prague, came from Bishop Jan of Dražice, who was very familiar with the Papal setting and is documented as having introduced the Avignon norms of art into Bohemia. The Prague residence - although as a castle building it de facto represented an outdated type of structure - served as a metaphor for the emergent identity of the territorial ruler as sovereign and the contemporary political situation, in an environment that was shaped by the historical consciousness of the Bohemian nobility and above all by the de facto assertion of their traditional rights. Rule by a Luxembourg dynasty, previously alien to Bohemia and only unwillingly accepted by the provincial elites, was buttressed by ceremony and articulated through an exactly calculated purposeful architecture. The revitalisation of the royal palace provides evidence of the prospective side of Luxembourg rule and can therefore be understood as a unique source through which to examine the dynamically changing dynastic self-representation based on territorial and dynastic tradition.

2

Anthroponyms and Phytonyms in Latvian Literary Fairy Tales and Their Translation in Lithuanian (Flowers: Fairy Talesby Anna Sakse)

70%

Kvašytė R.

Ad verba liberorum

|

2010

|

vol. 2

|

issue 1

79-91

EN

Lithuanian readers can enjoy the translations of fairy tales by the Latvian authors Kārlis Skalbe, Anna Sakse, Margarita Stāraste, Imants Ziedonis and Juris Zvirgzdiņš. Literary fairy tales and their translations make interesting material for study; also, it is intriguing to consider how texts written for Latvian children are perceived by Lithuanian children.The aim of this study is to find out what language conformities and peculiarities have been taken into consideration in the process of translating Latvian literary fairy tales into Lithuanian. Attention is focused on one of the proper name groups - anthroponyms, as well as appellatives related to them - phytonyms.The study material includes the cycle of fairy tales "Flowers: Fairy Tales" by Anna Sakse and their translation into Lithuanian (translator Renata Zajančkauskaite). The study has been carried out by contrastive analytical, descriptive and interpretation methods. Mainly fairy tales with certain discrepancies between the anthroponyms and phytonyms in the source and target languages were selected for the present analysis.The analysis allows to conclude that the anthroponyms and phytonyms used by the author reflect the cultural environment of various countries of the world. Anna Sakse links anthroponyms with phytonyms either directly (the words can be either actual people's names or personified appellatives) or in a more or less indirect manner. In the translated fairy-tale texts the reader can find the same anthroponyms and/or phytonyms as in the source text, however, one can identify also cases of cultural substitution. Sometimes the choice of a different personal name can be justified by the fact that the gender of the word differs in Latvian and Lithuanian, and therefore a literal transfer is not possible. The cycle contains fairy tales that have been translated into Lithuanian not because their phytonyms match but because of the development of the plot or associations implied.

3

Antroponimy jako komponenty związków frazeologicznych

70%

Piela A.

Język a Kultura

|

2015

|

vol. 25

77-88

EN

Personal proper names occurred in the fixed word combinations already in a distant past. This should not be very surprising as man willingly uses the language means which are very close to his/her surroundings to define the reality around him/her and personal proper names certainly belong to such language tools. However, one can observe a rapid disappearance of the units containing this component. There are only few phraseological combinations with an anthroponym which are still in use nowadays — e.g. polegać na kimś jak na Zawiszy; bredzić, pleść jak (Piekarski) na mękach; wyjść na czymś jak Zabłocki na mydle; tłuc się jak Marek po piekle; wyskoczyć jak Filip / filip z konopi / Konopi; dokoła Wojtek; mieć pietra. The analysis of the gathered material leads to the conclusion that the combinations containing a personal proper name have been specifically jeopardized over the years of the development of Polish language. The phenomenon of withdrawal of the combinations with an anthroponym seems to be typical of both historical and contemporary Polish language. The constructions of such a type are coined and then fall into disuse rather quickly. They basically have alimited range of use, most often they have an environmental origin, as aresult of which they have an occasional character. There has been an incessant selection within the group of the discussed phrasemes — some of them disappear while others are formed in their place, the ones which can rise to the requirements of the reality. They have to be up-to-date in their meanings, representations of the world as well as in their expression modes.

4

Сімейно-родові іменування, похідні від імен та прізвищ першоносіїв (на основі вибраних антропонімів сіл Антонівка та Борисковичі початку та середини ХХ століття)

70%

Садова [Sadova] Л. L. О. O.

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

|

2020

|

vol. 55

EN

Family Names Derived from Given Names and Surnames: A Study of Selected Anthroponyms in the Villages of Antonivka and Boryskovychi in the Early to Mid-Twentieth CenturyThis article analyses the origins of family names and the duration of their functioning in rural anthroponymics on the basis of the anthroponymy of the south of the Volyn region in the early to mid-twentieth century. The study examines the semantic and word-formation structure of anthroponyms in the area, identifies lexico-semantic groups represented in the roots of family names, and considers different structural variants of the given names and surnames from which family names were derived, including their productivity and the most frequent cases. The semantics of roots and the word-formation structure of family names in the south of the Volyn region reflect general tendencies of the Ukrainian anthroponymic system and tendencies of the regional anthroponomy, which stem from dialectal features, influences of other languages, and historical and cultural peculiarities of the region. Nazwy rodowe pochodzące od imion i nazwisk pierwszych użytkowników (na podstawie wybranych antroponimów wsi Antonówka i Boryskowicze z początku i połowy XX wieku)W artykule przeanalizowano problem pochodzenia nazw rodowych oraz czasu ich funkcjonowania w antroponimikonie wiejskim (na podstawie antroponimów na południu obwodu wołyńskiego z początku i połowy XX wieku). Autorka analizuje strukturę semantyczną i słowotwórczą antroponimów w tym regionie, przedstawia grupy leksykalno-semantyczne reprezentowane w podstawach nazw rodowych, omawia różne pod względem strukturalnym warianty imion i nazwisk motywujące nazwy rodowe. W artykule określono produktywność imion motywujących nazwy rodowe i zidentyfikowano najbardziej aktywne imiona. Semantyka podstaw i struktura słowotwórcza nazw rodowych z południa obwodu wołyńskiego odzwierciedlają ogólne tendencje ukraińskiego systemu antroponimicznego, a także cechy regionalne antroponimii wynikające z właściwości gwarowych, wpływów innych języków oraz cech historycznych, kulturowych i obyczajowych regionu.

5

Zawód jako nazwisko w dolinie franko-prowansalskiej w XIV wieku

61%

Corino Rovano S.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2019

|

vol. 37

|

issue 1

EN

Professional determinations represent a classic naming strategy. Even today many surnames recall those that were medieval professions such as the caligarius. Moreover, this anthroponym it is a nickname with special status; in fact, it indicates the role actually played by the individual within his community, rather than being a sort of individual characteristic appellation such as baldness or stature, until it becomes hereditary. The study aims to investigate the type of professional bynames related to the rural location, the type of source taken into consideration (a tax source) and the linguistic features involved.

PL

Określenia zawodowe reprezentują klasyczną strategię nazewniczą. Nawet dzisiaj wiele nazwisk przypomina nazwy, które określały średniowieczne zawody, np. kaligarius. Co więcej, ten antroponim jest przydomkiem o szczególnym statusie; w rzeczywistości wskazuje on raczej na rolę odgrywaną rzeczywiście przez osobę w obrębie jej wspólnoty, a nie jest rodzajem indywidualnej, charakterystycznej apelacji, takiej jak łysina czy postawa, aż do momentu, gdy stanie się ona dziedziczna. Celem badania jest określenie typów nazw zawodowych (przezwisk) związanych z obszarami wiejskimi, z wykorzystaniem jednego rodzaju źródła (źródło podatkowe) oraz cech językowych.

6

Kobiety Bracławszczyzny z drugiej połowy XVI wieku i pierwszej dekady XVII wieku przez pryzmat antroponimii

61%

Denysiuk V., Zelinska O.

Poradnik Językowy

|

2023

|

vol. 803

|

issue 4

46-58

EN

This article analyses the specific nature of nominations of women in official documents of the Bratslav Voivodship in the period 1566–1606. The authors attach a particular attention to extralinguistic factors that are required for the correct interpretation of using various means of anthroponymic identification of women in the analysed texts. A comparison to the results of the Ukrainian, Polish, and Belarusian onomastics provides grounds for the ascertainment of the popularity of the female name Anna and the popularisation of the name Maria in the Polish-Lithuanian Commonwealth under the Ukrainian influence. Like in the neighbouring Polish lands, is the bi-lexical (through the first name and surname) method of anthroponymic identification of women prevalent in the Bratslav region’s documents.

7

Vlastní jména osob a míst v Raisových povídkách

61%

Adam R.

Acta onomastica

|

2013

|

vol. 54

|

issue 1

7-14

EN

Karel V. Rais is an exemplary representative of realism not only in poetics but also in selection and use of proper names. The action in his short stories takes place in an authentic landscape, the setting itself having either the authentic or a realistic name. The characters, as well as the individuals mentioned in the characters’ speech, bear common names and realistic, often even regionally typical surnames. In the characters’ speech, and to a large extent in the narrator’s part, they are referred to by hypocorisms and unofficial surname forms.

8

Традыцыйныя формы звароту да субяседніка ў беларускай мове

61%

Kaptsiuh I.

Adeptus

|

2014

|

issue 4

EN

Traditional forms of addressing an interlocutor in the Belarusian languageThe article examines the traditional forms of addressing an interlocutor in the Belarusian language. It focuses on the use of anthroponyms when addressing someone, the use of phrases with suffixes of subjective evaluation and the use of vocative and clipped noun forms functioning when addressing an interlocutor. The conclusion put forward is that there is a national specificity in the use of this form of addressing an interlocutor in the Belarusian language. Tradycyjne formy zwracania się do interlokutora w języku białoruskimW artykule analizowane są tradycyjne formy zwracania się do interlokutora w języku białoruskim. Artykuł skupia się na używanych w tej funkcji antroponimach, wyrażeniach z przyrostkami oceny subiektywnej, krótkich formach i wołaczu rzeczowników. Z analizy wynika, że istnieje pewna specyfika narodowa posługiwania się tymi formami zwracania się do rozmówcy w języku białoruskim.

9

The Bulgarian-Romanian language boundary: anthroponymical data

61%

Колева [Koleva] К. K.

Slavia Meridionalis

|

2015

|

vol. 15

EN

The Bulgarian-Romanian language boundary: anthroponymical dataThe topic is Balkan anthroponymy. The area is the Lower Danube – the Bulgarian-Romanian language boundary. In this contact zone there is a distribution of family names, formed from urbonyms. They signal a specific regional belonging, and they show the link with the common area: the Danube river. We are referring to family names of the type: Vidinliev, Kalafatov, Beketov, Svishtovliev, Ruschukliev, Kalarashev, Tutrakanov, (meaning ‘from Vidin’, ‘from Calafat’, ‘from Bechet’, ‘from Svishtov’, ‘from Ruse’, ‘from Calarashi’, ‘from Tutrakan’). This phenomenon is widespread on both banks of the river. Bułgarsko-rumuńska granica językowa. Dane antroponimiczneArtykuł dotyczy bałkańskiej antroponimii w regionie dolnego Dunaju, stanowiącego bułgarsko-rumuńską granicę i jednocześnie strefę kontaktu. W tym regionie częste są nazwiska derywowane od nazw miejscowości. Sygnalizują one pochodzenie, wskazując jednocześnie na rodowód miejscowy, tj. z regionu naddunajskiego. Są to nazwiska takie jak: Vidinliev, Kalafatov, Beketov, Svištovliev, Rusčukliev, Kalarašev, Tutrakanov (oznaczające: 'z Vidinu, z Kalafatu, z Svištova, z Ruse, z Kalaraši, z Tutrakanu'). Zjawisko to występuje po obu stronach Dunaju.

10

Традыцыйныя формы звароту да субяседніка ў беларускай мове

61%

Kaptsiuh I.

Adeptus

|

2014

|

issue 4

52-64

EN

The article examines the traditional forms of addressing an interlocutor in the Belarusian language. It focuses on the use of anthroponyms when addressing someone, the use of phrases with suffixes of subjective evaluation and the use of vocative and clipped noun forms functioning when addressing an interlocutor. The conclusion put forward is that there is a national specificity in the use of this form of addressing an interlocutor in the Belarusian language.

PL

W artykule analizowane są tradycyjne formy zwracania się do interlokutora w języku białoruskim. Artykuł skupia się na używanych w tej funkcji antroponimach, wyrażeniach z przyrostkami oceny subiektywnej, krótkich formach i wołaczu rzeczowników. Z analizy wynika, że istnieje pewna specyfika narodowa posługiwania się tymi formami zwracania się do rozmówcy w języku białoruskim.

11

ТВОРЕННЯ ПОЛІТИЧНИХ ТЕРМІНІВ НА ОСНОВІ АНТРОПОНІМІВ УКРАЇНСЬКИХ ПОЛІТИКІВ (на матеріалі публіцистичного дискурсу)

57%

Janczura D.

Studia Ukrainica Posnaniensia

|

2020

|

vol. 8

|

issue 1

55-67

EN

This paper presents the analysis of political terms derived from anthroponyms used in the mass media discourse. The topicality of the paper consists in the need to explore the language of mass media - new linguistic trends are disseminated through mass communication, thus stimulating the development of the vocabulary of users of a given language. The analysis aims at distinguishing and defining the most productive models of word formation used in the mass media discourse. The empirical material examined in the article is based on the dictionary Slovotvorchist nezalezhnoi Ukrainy. 1991–2011 compiled by A. Nelyuba. It was supplemented by terms found by the author of the article in digital issues of the Ukrainian press of recent years. The investigation submitted leads to the conclusion that the most productive models of creating neologisms are adding prefixes or suffixes to root words or compounding.

PL

Artykuł został poświęcony analizie terminów politycznych derywowanych od antroponimów funkcjonujących w języku dyskursu publicystycznego. Aktualność tematu jest dostrzegalna w potrzebie ciągłego badania języka mediów masowych - środki komunikacji masowej są aktualizatorami nowych trendów językowych, tym samym sprzyjając wzbogacaniu zasobu leksykalnego użytkowników danego języka. Celem badania jest scharakteryzowanie najbardziej produktywnych modeli słowotwórczych używanych w dyskursie publicystycznym. W artykule został przeanalizowany materiał faktologiczny ze słownika Словотворчість незалежної України 1991–2011 A. Neluby. Materiał badawczy został uzupełniony terminami zebranymi przez autorkę artykułu z wydań elektronicznych prasy ukraińskiej ostatnich lat. Analiza zebranego materiału pozwoliła dojść do wniosku, że najbardziej produktywnymi sposobami tworzenia neologizmów są te, które polegają na dodaniu prefiksu lub sufiksu do wyrazu podstawowego oraz tworzenie złożeń.

12

Pseudonimy na portalu randkowym. Analiza semantyczna wybranych nazw

51%

Ozimska J. I.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2019

|

vol. 37

|

issue 2

EN

This paper presents online dating-site nicknames created by Polish-speaking users. After a theoretical introduction about comments on the functioning of dating sites, terminological considerations about the online nickname against other anthroponyms, and the presentation of the nicknames’ functions in relation to the current classification of the functions of literary works’ titles found in translation literature, the results of the study were presented, which included over 30,000 real names out of 1.3 million existing logins. The analysis has revealed that the classification proposed by Bechar-Israeli is still valid. Nicknames belong to the following main categories: pertaining to a person’s self: first names, character traits or physical appearance; related to literature, fairy tales, characters from films, plays, and television; named after famous people; related to flora and fauna; related to the medium, technology, computer names; containing play with language and typography; sex-related and provocative. The list of excerpted names contained a huge number of nicknames influenced by English or derived from anthroponyms.

PL

Celem artykułu jest analiza pseudonimów internetowych (nicków) tworzonych przez użytkowników polskiego portalu randkowego. Po wstępie teoretycznym obejmującym uwagi dotyczące funkcjonowania portali randkowych, rozważania terminologiczne na temat pseudonimu internetowego na tle innych antroponimów oraz przedstawieniu funkcji pseudonimów w nawiązaniu do obecnych w literaturze przekładoznawczej klasyfikacji funkcji tytułów dzieł literackich, zaprezentowano wyniki badania, któremu poddano ponad 30.000 realnych nazw spośród 1,3 mln istniejących loginów. Analiza semantyczna pozwoliła na wyodrębnienie następujących kategorii, nawiązujących do modelu zaproponowanego przez H. Bechar-Israeli: nazwy zawierające prawdziwe imię; związane z własną osobą; odnoszące się do medium, technologii i ich właściwości; związane z florą, fauną i obiektami nieożywionymi; wykorzystujące zabawy słowne; nawiązujące do postaci literackich, filmowych, bajkowych oraz do znanych osób; odnoszące się do seksu i prowokacyjne. Zgromadzony materiał potwierdził tezę o niewielkiej kreatywności bywalców portali randkowych, korzystających w akcie nominacji z dużą częstotliwością z derywowanych odatroponimicznie loginów zawierających dla odróżnienia liczebniki, jak również posługujących się w dużej mierze językiem angielskim.

13

Специфіка сільського іменника півдня волинської області другої половини ХІХ століття : вплив церковного календаря на називання дитини як визначальний мотив номінації

51%

Садова Л.

Acta onomastica

|

2019

|

vol. 60

|

issue 2

253-262

EN

This paper provides an analysis of peasants’ names in the rural areas of Brany and Rzhyshiv as they were recorded in the church documents of the 19th century. In the 19th century Volyn, the church calendar played an important role in name-giving which followed the principle of choosing the name according to the date of birth. The basis of the names in this period is made up by names of Greek, Latin and Hebrew origin, and a small number of names of Slavic origin. These names reflect regional specifics caused by historical, religious, and cultural features of the region, and demonstrate the anthroponymic preferences of that period. The analysis focused on the composition of male and female names, the degree of influence of extra-language factors, the tendencies in name formation, and also the frequency of individual names, and it also provides a list of names used actively in the area of this particular period.

CS

Tento článek se zabývá analýzou jmen vesnického obyvatelstva v oblastech vesnic Brany a Rzhyshiv tak, jak byla doložena v církevních záznamech v 19. století. V tomto období hrál velkou roli církevní kalendář a výběr jména se řídil především podle data narození dítěte. Většina těchto jmen je řeckého, latinského a hebrejského původu a pouze malá část jsou jména slovanská. Analyzovaná jména vykazují regionální zvláštnosti zapříčiněné historickými, náboženskými a kulturními rysy dané oblasti, a dokládají preference ve výběru jmen tohoto období. V analýze jsou jména zpracovávána z hlediska kompozice, vlivu mimojazykových faktorů, tendencí ve formování a četnosti jednotlivých jmen, a na jejím základě je vypracován seznam nejčastěji používaných jmen charakteristických pro tuto oblast v daném období.

14

Tłumaczenie antroponimów sztucznych na przykładzie francuskiego i angielskiego przekładu powieści „Pod Mocnym Aniołem” Jerzego Pilcha

51%

Strzelecka K. W.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2020

|

vol. 5

|

issue 2

152-165

EN

The aim of this work is to present the problem of translation of fictive anthroponyms on the example of French and English version of „Pod Mocnym Aniołem” by Jerzy Pilch by answering the questions: how those fictive anthroponyms are translated and which techniques are used the most often. For this purpose, we analyze translation techniques of anthroponyms in French and English and the connection between the form of an anthroponym and the translator’s choice. In this category, literal translation has the highest frequency (18 French and 19 English names of the total 30), the other techniques are literal translation with borrowing, borrowing, functional equivalent, reduction, and addition. The names of all characters created by the writer are difficult to translate because those elements do not have any equivalents known by the culture of the target language.

PL

Artykuł porusza problem tłumaczenia antroponimów sztucznych na przykładzie francuskiego i angielskiego przekładu powieści „Pod Mocnym Aniołem” Jerzego Pilcha. Celem pracy jest odpowiedź na pytanie w jaki sposób tłumaczone są nazwy własne osobowe, które z natury rzeczy nie posiadają swoich ekwiwalentów uznanych w językach docelowych oraz jakie techniki tłumaczenia przeważają w ich przekładzie. W tym celu autorka przeanalizowała techniki tłumaczenia zastosowane wobec antroponimów sztucznych w dwóch przekładach powieści i zbadała związek pomiędzy formą nazwy osobowej a wyborem tłumacza. W przekładzie tej kategorii nazw dominującą techniką okazało się być tłumaczenie syntagmatyczne; na 30 nazw własnych z tekstu oryginalnego przetłumaczonych w ten sposób zostało 18 antroponimów w języku francuskim i 19 w języku angielskim. Pozostałe zidentyfikowane techniki to kolejno: tłumaczenie syntagmatyczne z reprodukcją, reprodukcja, ekwiwalent funkcjonalny, pominięcie i dodanie. Nazwy bohaterów wykreowane przez pisarza są wymagające w tłumaczeniu, ponieważ tłumacz nie może oprzeć się na żadnym użytym wcześniej sposobie ich tłumaczenia i stanowią wyzwanie, zwłaszcza kiedy są silnie związane z kulturą języka docelowego.

15

Jména po chalupě v obcích Láz a Čenkov

51%

Havrda M., Maturová M.

Acta onomastica

|

2017

|

vol. 58

165-171

EN

The paper provides with an analysis of the preserved names after houses in villages Láz and Čenkov. The linguistic analysis was carried out on a total of 139 names (75 in the village of Láz, and 64 in Čenkov). The largest group consists of names based on the surnames of the original or more rarely of the current owners. However, other groups were also represented, such as names derived from nouns reflecting the psychophysical or social qualities, education or profession of the owner. A partial comparative probe proves that, in spite of sceptical prognoses, the names after houses are still used in some villages and they successfully face especially the demographic changes of the Czech countryside.

16

Некоторые названия внебрачного ребенка в русском языке

51%

Ананьева Н.

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

|

2018

|

vol. 66

7-20

PL

W artykule omawiane są nazwy nieślubnego dziecka w języku rosyjskim (zarówno w jego postaci literackiej, jak i gwarowej) na tle ogólnosłowiańskim. Zostały tu przeanalizowane różne i liczne sposoby tworzenia nazwisk dzieci nieślubnych: modyfikacja nazwiska ojca (np. Бецкой od Трубецкой, Тёмкин od Потёмкин); tworzenie nazwiska od imienia ojca (np. Васильев od Василий); tworzenie nazwiska odtoponimicznego (Бобринский od Бобрики); wymyślone nazwisko (np. Герцен od Herz ‘serce’); tworzenie nazwiska od imienia przodka matki (np. Юрьевские od Юрий Долгорукий); tworzenie nazwiska od nazwiska ojca chrzestnego (np. nazwisko słynnego poety Жуковский); używanie nazwiska matki (np. realne nazwisko pisarza Kornieja Czukowskiego – Корнейчуков). Zauważono także, że na poziomie antroponimicznym nieślubnym dzieciom można było nadawać niezwykłe imiona. Różnorodne są apelatywne nazwy dziecka nieślubnego w dialektach słowiańskich, w tym w gwarach rosyjskich. W artykule na podstawie prac G. Kabakowej, I. Popowiczewej i M. Kitanowej wyodrębniono szereg modeli nazewniczych dla nazw nieślubnego dziecka występujących w językach słowiańskich, szczególnie zaś w języku rosyjskim: ‘nietradycyjne miejsce poczęcia bądź urodzenia dziecka’ (np. банкарт, крапивник, заугольник i in.); ‘znalezienie dziecka’ (np. найда, найдёныш i in.); ‘odstępstwo od podstawowej linii rozwoju’ (np. семибатечник, половинкин сын, безотцовщина, сколотыш, сколотяга i in.); ‘przypadkowy charakter urodzenia’ (np. сураз, суразёнок); ‘niewłaściwe prowadzenie się matki’ (np. ублюдок, приёбыш i in.). Wiele wyrazów nazywających nieślubne dziecko pełni funkcję przekleństwa. Jednak wśród nominacji nieślubnego dziecka są także pewne nazwy o charakterze melioratywnym: nawiązujące do leksemu Bóg (np. богдан itp.) oraz любимчик (co występuje w gwarach archangielskich). Rosyjski materiał przytoczony w pracach G. Kabakowej i I. Popowiczewej w niniejszym artykule uzupełniony został modelami nazwisk nadawanych nieślubnym dzieciom oraz takimi gwarowymi rzeczownikami apelatywnymi, jak сураз, суразёнок, кувь, любимчик, любоделанный, сколотыш, сколотяга, осколоток, готовец, капустничек. Zaakcentowano również, iż rosyjskie gwarowe nazwy nieślubnego dziecka występują w niektórych utworach literackich (np. u M . Szołochowa i W. Szukszyna).

EN

In this paper the nomenclature of natural children in Russian is analyzed (both in literary and dialect forms) in a Slavonic context. The different types of surnames of natural children are analyzed: the modification of the surname of their fathers (for example Бецкой from Трубецкой, Тёмкин from Потёмкин); the formation from the name of the child’s father (for example Васильев from Василий); the formation of the surname from the toponym (Бобринский from Бобрики); the invention of the surname (for example Герцен from Herz ‘the heart’); the formation of the surname from the name of the ancestor of the mother (for example Юрьевские from Юрий Долгорукий); the formation from the surname of the godfather (for example the surname of the poet Василий Жуковский); the usage of the mother’s surname (for example Корнейчуков – the real surname of the writer Корней Чуковский). On the antroponymic level natural children may have unusual names. They have different appellative names in Slavonic, including Russian dialects. In this paper based on the articles of G. Kabakova and I. Popovicheva the following models of the nomination of the bastards in Slavonic languages, particularly in Russian are proposed: ‘the untraditional place or the conception of the birth’ (for example банкарт, крапивник, заугольник.), ‘the finding of the child’ (for example найда, найдёныш), ‘deviation from the main line of development’ (for example семибатечник, половинкин сын, безотцовщина, сколотыш, сколотяга and others), ‘the occasional character of the birth’ (for example сураз, суразёнок), ‘the bad behaviour of the mother’ (for example ублюдок, приёбыш and others). Many words naming the child are used as swear-words. But among these names there are some words which have positive semantics: those motivated by the word ‘God’ (богдан and others) and the word любимчик (in the dialects near Archangelsk). In this article we add information about the names of natural children in Russian dialects in works of G. Kabakova and I. Popovicheva analyzing the models of their surnames in Russian and some appellative names in Russian dialects (for example сураз, суразёнок, кувь, любимчик, любоделанный, сколотыш, сколотяга, осколоток, готовец, капустничек). The dialect words describing natural children are used by Russian writers in their works (for example, M. Sholokhov and W. Shukshin).

17

O imieniu Krystyna – szkic onomastyczno-teologiczny

51%

Horyń E., Zmuda E.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

|

2017

|

issue 12

130-139

EN

This article is an attempt to characterize the name Krystyna from the onomastic-theological point of view. The presented linguistic analysis is diachronic. On the one hand, it focuses on the presentation of this anthroponym as a baptismal name on the background of nationwide and regional naming traditions, and on the other, describes its popularity in religious names. The study also includes geography and frequency data from individual regions of Poland.

18

Ономастический мир Михаила Зощенко

51%

Супрун В.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica

|

2021

|

issue 20

121-131

EN

The article discusses the onyms used by Mikhail Zoshchenko in his stories and novellas through their three functions: 1) designation of the main character and place of action; 2) nomination of a minor character and geographical object; 3) designation of a background character or object. The article continues the research on Zoshchenko started by the Polish scientist Jarosław Wierzbiński. Anthroponyms in the works of M.M. Zoshchenko denote the main and secondary progatonists, toponyms (oikonyms, urbanonyms, etc.) used for the place of action, and units of peripheral categories, which most often act to designate background objects. The author names his protagonists by their first name and patronymic, which is a specific feature of the Russian etiquette that distinguishes it from the cultural and linguistic situations of other peoples. The writer calls persons from a lower level of the society with brief and familiarly disparaging forms of the anthroponym.The onomastic style of M.M. Zoshchenko includes the use of the full anthroponymic formula: first name + patronymic + surname when presenting a protagonist. In the stories of Zoshchenko, there are toponyms, such as Moscow, Leningrad, Ligovo, Yalta, Kislovodsk, etc.; urbanonyms: Bolshaya Prolomnaya Street, Glazova and Borovaya Streets, ergonyms: Petrosovet, Shchukin market, hotel “Europe” etc. Proper names are woven into Zoshchenko’s texts as an obligatory and organizing component. They interact with other textual elements and demonstrate their visual capabilities in a broad and narrow context.

RU

В статье рассматриваются онимы, используемые Михаилом Зощенко в своих рассказах и повестях в трeх функциях: 1) обозначение главного действующего лица и места действия; 2) номинация второстепенного персонажа и географического объекта; 3) обозначение фонового персонажа или объекта. Статья продолжает зощенковедческие исследования польского учeного Ярослава Вежбиньского. Антропонимы в произведениях М.М. Зощенко обозначают главных и второстепенных героев, топонимы (ойконимы, урбанонимы и др.) называют место действия, единицы периферийных разрядов чаще всего выступают для обозначения фоновых объектов. Автор именуют своих героев по имени и отчеству, что является специфической чертой русского этикета, отличающей его от культурно-языковых ситуаций других народов. Лиц, стоящих на более низкой социальной ступени, писатель именует краткими и фамильярно-пренебрежительными формами антропонима. Ономастический стиль М.М. Зощенко включает использование полной антропонимической формулы имя + отчество + фамилия при представлении героя. В рассказах Зощенко встречаются топонимы Москва, Ленинград, Лигово, Ялта, Кисловодск и др.; урбанонимы Большая Проломная улица, Глазова и Боровая улицы; эргонимы Петросовет, Щукин рынок, гостиница «Европа» и т. д. Имена собственные вплетаются в ткань зощенковского текста как обязательный и организующий компонент. Они взаимодействуют с другими текстовыми элементами, демонстрируют свои изобразительные возможности в широком и узком контексте.

19

Хистиянські імена як твірні основи архаїчної ойконімії України

51%

Кupchyns’ka, Zoryana

Studia Ucrainica Varsoviensia

|

2020

|

vol. 8

105-118

PL

Proper names of people as creating stems are represented in oiconymy of Ukraine. Anthroponymy separated from o iconymy of Ukraine ending in *-inъ is only a small fragment of a large amount of proper names and their variants. The actual problem is creating the dictionary of personal names of people, which would contain anthroponymy derived from archaic oiconymy. It would enrich not only the Ukrainian anthroponymicon but AllSlavonic one. 251 anthroponym of canonical origin is distinguished from geographical names of Ukraine ending in *-inъ. Most of Christian anthroponyms are represented in dictionaries as names of people or as bynames/proto-surnames. It is found out that 30 names (12%) are not represented in lexicographical works: Аврата (< Гаврило), Горпа (< Агрипина//Горпина), Демх(ш)а (< Дем’ян), Домашла (< Домна, Домнікія, Домаха), Ільпа (< Ілля), Кузята (< Кузьма), Макиш(х)а (< Матвій, розм. Макій), Макош(х)а (< Матвій, розм. Макій), Манята (< Марія), Мар’ята (< Мар’яна), Матюш(х)а (< Матвій), Митула (< Дмитро), Михла (< Михайло), Мишера (< Михайло), Мишута (< Михайло), Нита(я) (< Нит), Ол(ъ)ма (< Олъма), Панчоха (< Пантелеймон), Парута (< Парасковія), Пилипчата (< Пилип), Савара (< Север, Северин), Стеська (< Степан), Таша (< Наталія), Теола (< Теофіла, Феофіла), Тимота (< Тимофій), Томара (< Тамара), Фетюха (< Федір), Юриця (< Юрій), Якота (< Яків), Янкулиха (< Ян).

20

Rybalʹsʹka leksyka u formuvanni hidronimiv, prizvyshch i prizvysʹk v ukrayinsʹkiy movi

51%

Minyailo R.

Acta onomastica

|

2021

|

vol. 62

|

issue 2

323-334

EN

This article aims to identify motivational and word-forming models of names of small rivers and lakes, surnames and nicknames which are based on “fishing” vocabulary. The methodology includes continuous sampling of onyms related to the field of fish and fishing, their word-formation analysis, linguistic observation of etymology, and interpretation in dictionaries to determine motivational models. The article is based on etymological dictionaries of Ukrainian language, Proto-Slavic dictionary of hydronyms, historical and etymological investigations, and dialect dictionaries. The classified fishing hydronyms are formed according to the motivational model “naming a water object according to the species of the fish that predominates in it”. The motivational model of “naming a river according to the external or behavioral characteristics of fish” seems less probable, as such names may refer both to the characteristics of fish and of the stream (e.g. tiny, winding). As for the surnames, a wider range of forming models is observed, e. g. a similarity between a specific person’s external characteristics and a fish, or between their behavioural traits. Naming motivation for “fishing” nicknames (which are actually based on the same models as surnames and very frequently serve as a link between a common noun and a proper name, in this case personal name) can be even more diverse. A great part of fishing nicknames is formed according to the motivational model “naming the person after a potential seme in the semantic structure of the word-motivator”, which often involves unexpected motivation.

CS

Cílem této studie je identifikovat motivační a slovotvorné modely u hydronym (jména menších vodních toků a jezer) a antroponym (příjmení a přezdívky), která jsou založena na rybářském názvosloví. Do výzkumu byla zahrnuta vybraná onyma, která se vztahují k této slovní zásobě. Jména a odpovídající apelativa byla analyzována z hlediska slovotvorby a etymologie. Studie vychází z etymologických slovníků ukrajinštiny, praslovanského slovníku hydronym, různých historických a etymologických výzkumů a nářečních slovníků. Analyzovaná hydronyma jsou tvořena podle modelu „pojmenování vodního objektu podle druhu ryby, který v něm převládá“. Tento model se zdá být pravděpodobnější než model „pojmenování vodního toku podle vnějších znaků či způsobů chování dané ryby“, protože tato pojmenování mohou odkazovat nejen k vlastnostem ryby, ale i řeky samotné (např. malinká, hbitá). U příjmení lze pozorovat více modelů, např. jméno vzniká na základě vzhledu či chování jedince, které připomíná vlastnosti ryby. V případě přezdívek modely z části vycházejí ze způsobu tvoření příjmení (přezdívka se nezřídka stává mezičlánkem mezi apelativem a příjmením). Velká část těchto přezdívek je vytvořena podle modelu „pojmenování osoby podle potenciálního sému v sémantické struktuře motivačního slova“, což často zahrnuje i motivaci „příležitostnou“ (neočekávanou).

Refine search results

The Luxembourg Residence at Prague Castle, the Bohemian Coronation Order and the appartement in the 14th century

Anthroponyms and Phytonyms in Latvian Literary Fairy Tales and Their Translation in Lithuanian (Flowers: Fairy Talesby Anna Sakse)

Antroponimy jako komponenty związków frazeologicznych

Сімейно-родові іменування, похідні від імен та прізвищ першоносіїв (на основі вибраних антропонімів сіл Антонівка та Борисковичі початку та середини ХХ століття)

Zawód jako nazwisko w dolinie franko-prowansalskiej w XIV wieku

Kobiety Bracławszczyzny z drugiej połowy XVI wieku i pierwszej dekady XVII wieku przez pryzmat antroponimii

Vlastní jména osob a míst v Raisových povídkách

Традыцыйныя формы звароту да субяседніка ў беларускай мове

The Bulgarian-Romanian language boundary: anthroponymical data

Традыцыйныя формы звароту да субяседніка ў беларускай мове

ТВОРЕННЯ ПОЛІТИЧНИХ ТЕРМІНІВ НА ОСНОВІ АНТРОПОНІМІВ УКРАЇНСЬКИХ ПОЛІТИКІВ (на матеріалі публіцистичного дискурсу)

Pseudonimy na portalu randkowym. Analiza semantyczna wybranych nazw

Tłumaczenie antroponimów sztucznych na przykładzie francuskiego i angielskiego przekładu powieści „Pod Mocnym Aniołem” Jerzego Pilcha

Jména po chalupě v obcích Láz a Čenkov

Некоторые названия внебрачного ребенка в русском языке

O imieniu Krystyna – szkic onomastyczno-teologiczny

Ономастический мир Михаила Зощенко

Хистиянські імена як твірні основи архаїчної ойконімії України

Rybalʹsʹka leksyka u formuvanni hidronimiv, prizvyshch i prizvysʹk v ukrayinsʹkiy movi