Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  genre of speech
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Wzorzec gatunkowy tekstowych instrukcji użytkowania w perspektywie diachronicznej

100%
TROSZCZYŃSKA-NAKONIECZNA W.
Stylistyka
|
2007
|
vol. 16
501-517
PL
The article deals with the analysis for the use’s instruction as a speech genre in the chronological perspective sińce the 60’s in twentieth century until the beginning of the twenty First century. The author presents a brief outline history of the instruction’s forma- tion in a written form and the transformation of the genre model, with a special emphasis on: the structural level (composition, shape and segmentation of the text), the cognitive level (the way of presenting specific technical information), the pragmatic level (the dominant intents, the sender’s attitude), and stylistic one (text shematisms, formula, assecu- ration). The instruction for use in the chronological prospect characterizes dynamism of change. Integrating in their own structure of other pattems (an advice, a cooking recipe, an advertisement), they took over a book form. Despite of recommendation of European Union’s directive conceming its preparation, it is still realizing variants of genre model: altemation and adaption models. That makes us classify it as a separate genre evolving in accordance with the culture’s development rhythm.
2
Publication available in full text mode
Content available

Blog – gatunek w formie kolekcji czy kolekcja gatunków?

63%
Akram S.
Acta Humana
|
2017
|
vol. 8
EN
The aim of the article is to answer the question stated in the title – is it possible to treat blog as a genre in a form of collection or a collection of genres. The research base for theoretical deliberations is Jacek Kłosiński's blog (klosinski.net). In the first part of article, the history of the concept of collection has been presented. It is based on the most important names such as: Lew Wygotski, Jean Piaget, Anna Wierzbicka, Jerzy Bartmiński, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska and Maria Wojtak. The concept of collection has been transferred to linguistics from psychological research on the development of human cognitive process. It has been precisely defined by Jerzy Bartmiński and used in thorough analysis of verbal text by Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska. The concept of collection was then transferred to genre research by Maria Wojtak, who presented the conception of two new genre forms: genre in a form of collection and a collection of genres. These forms may be very helpful in the analysis of blog, which is a complex and heterogenic form.The author presents an analysis of Kłosiński’s blog structure, including delimitations and function problems, also establishes relations between parts of blog to check how organised and coherent its structure is. The author comes to the conclusion that, despite not meeting the requirements of genre in form of collection given by Maria Wojtak, blog is a multicomponent, heterogenic genre, the shape of which may be modified thanks to technological possibilities.
PL
Celem artykułu jest próba odpowiedzi na zawarte w tytule pytanie – czy blog można uznać za gatunek w formie kolekcji czy za kolekcję gatunków. Podstawę badawczą dla rozważań teoretycznych stanowi blog Jacka Kłosińskiego (klosinski.net). W pierwszej części artykułu zreferowano historię pojęcia kolekcji w refleksji naukowej. Zostały tu uwzględnione najważniejsze nazwiska badawcze i prace: Lwa Wygotskiego, Jeana Piageta, Anny Wierzbickiej, Jerzego Bartmińskiego, Stanisławy Niebrzegowskiej-Bartmińskiej oraz Marii Wojtak. Pojęcie kolekcji do lingwistyki przeniesiono z badań psychologicznych nad rozwojem procesu poznawczego człowieka. Dokładnie zdefiniował je Bartmiński, natomiast na grunt szczegółowych analiz przeniosła Niebrzegowska-Bartmińska, operacjonalizując je do badań nad tekstami ustnymi. Z kolei na płaszczyznę rozważań genologicznych pojęcie kolekcji wprowadziła Wojtak, przedstawiając koncepcję dwóch nowych form genologicznych – gatunku w formie kolekcji oraz kolekcji gatunków. Mogą być one bardzo pomocne w analizie gatunkowej blogu, który jest złożoną i niejednorodną formą wypowiedzi.Autorka przedstawia analizę struktury blogu Kłosińskiego, z uwzględnieniem kwestii delimitacyjnych oraz problemu rozłożenia funkcji poszczególnych komponentów i funkcji całościowej, ustala również relacje między elementami składowymi blogu, aby sprawdzić, w jakim stopniu jest on strukturą wewnętrznie uporządkowaną i spójną. Stwierdza, że blog, choć nie spełnia jednak warunków, jakie gatunkowi w formie kolekcji stawia Wojtak, to jest wieloskładnikowym, heterogenicznym gatunkiem, którego postać może być modyfikowana dzięki możliwościom technologicznym.
3

Polszczyzna potoczna jako tworzywo wypowiedzi prasowych (na wybranych przykładach)

63%
Wojtak M.
Prace Językoznawcze
|
2021
|
vol. XXIII/2
317–329
PL
Punktem wyjścia analiz czyni autorka polszczyznę potoczną jako tworzywo językowe wypowiedzi prasowych. Podstawę materiałową stanowią dwa artykuły publicystyczne i felieton z „Gazety Wyborczej” z roku 2019. Autorka skupia uwagę na zakresach użycia form potocznych w nacechowanych gatunkowo, konkretnych tekstach oraz na sposobach dostosowania owych form do zadań, jakie nadawca przypisuje wypowiedzi. Badaczka nie dąży do wynajdywania komunikacyjnych prawidłowości o ogólnym charakterze. Z płaszczyzny makro przechodzi na płaszczyznę mikro, by pokazać kunszt redaktorski twórców konkretnych wypowiedzi. Formy potoczne (głównie leksykalne) są wpisywane w obce potoczności konstrukty tekstowe, podlegając oryginalnym procesom stylizacyjnym. W tekście pierwszym są składnikami sprawozdania sądowego, w drugim kilku mikroopowiadań, a w trzecim stanowią realizację zasady felietonowego konceptyzmu, który wynika z kontaminacji schematu opowiadania unaoczniającego i sprawozdania z klinicznych objawów choroby.
EN
The starting point of the author’s analysis is colloquial Polish as the linguistic material of press utterances. The material base consists of two journalistic articles and a feuilleton from “Gazeta Wyborcza” of 2019. The author focuses on the scope of use of colloquial forms in generically marked concrete texts and on how these forms are adjusted to tasks the authors assigned to the utterances. The researcher does not endeavor to search for communication regularities of general nature. She moves from the macro plane to the micro plane to show the editorial virtuosity of the authors of concrete utterances. Colloquial (mainly lexical) forms are embedded in textual constructs unknown to colloquialism and undergo original stylistic processes. In the first text they are elements of a court report, in the second – of a few microstories and in the third text they are a realization of the principle of feuilleton conceptismo resulting from contamination of the pattern of an illustrative story and a report on clinical symptoms of a disease.
4
Publication available in full text mode
Content available

Akademickie gatunki wypowiedzi w glottodydaktyce (na przykładzie artykułu naukowego)

63%
Dunin-Dudkowskva A.
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
|
2021
|
vol. 28
285-295
EN
The article aims to emphasise the teaching of utterances representing Polish academic genres, mainly on academic courses of Polish as a foreign language. A large group of learners consists of candidates to Polish universities and foreign students pursuing education in Poland. Being part of the Polish academic community they should be well prepared for the reception and production of genres of speech used in academic discourse. The article presents a genological analysis of a scientific article constituting the basic genre in this discourse. Considering the binding regulations and recommendations included in appropriate textbooks, the author proposes a description of the genre based on the genre theory of John Swales and the concept of the genre pattern of Maria Wojtak. The author recommends teachers of Polish as a foreign language to focus their students’ attention on all aspects of the pattern: structural, pragmatic, cognitive and linguistic, and also show them different variants of the genre: its canonic as well as alternative and adaptive forms. In spite of the high uniformity of utterances, the cultural environment and exponents of the genre should be highlighted.
PL
Artykuł ma na celu wskazanie konieczności nauczania, głównie na akademickich kursach języka polskiego jako obcego, wypowiedzi reprezentujących polskie gatunki akademickie. Dużą grupę uczących się stanowią kandydaci na studia i studenci-cudzoziemcy, zdobywający wykształcenie wyższe w Polsce. Będąc częścią polskiej wspólnoty akademickiej powinni być dobrze przygotowani do recepcji i produkcji gatunków wypowiedzi stosowanych w dyskursie akademickim. W artykule przedstawiona została genologiczna analiza artykułu naukowego, będącego podstawowym gatunkiem w tym dyskursie. Uwzględniając obowiązujące w tym zakresie przepisy i zalecenia z odnośnych poradników, przedstawiono opis gatunku w oparciu o teorię gatunku Johna Swalesa i koncepcję wzorca gatunkowego Marii Wojtak. Autorka zachęca, by glottodydaktycy polonistyczni zwracali uwagę uczących się na wszystkie aspekty wzorca: strukturalny, pragmatyczny, poznawczy i językowy, a także pokazywali różne warianty gatunku: jego postać kanoniczną oraz warianty alternacyjne i adaptacyjne. Mimo dużej unifikacji wypowiedzi, należy podkreślać kulturowe uwarunkowania i wykładniki gatunkowe. 
5
Publication available in full text mode
Content available

Gatunki wypowiedzi w kontekście glottodydaktycznym

63%
Dunin-Dudkowska A.
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
|
2018
|
vol. 25
111-122
EN
The objective of the article is to present the achievements of genre studies that might be used in teaching Polish as a foreign language. Assuming that genres of speech are products of particular cultures, while teaching Polish to foreigners we should familiarize them with genre patterns typical of native users of Polish. A description of a genre pattern, based on a concept developed by Maria Wojtak, includes four aspects: structural, pragmatic, cognitive and stylistic. Realization of genre utterances may take the form of a canon variant, and alternative or adaptive variants. A few popular handbooks of Polish to foreigners have been analyzed in terms of presentation of genre patterns. In most works, teaching structural and stylistic aspects prevail, whereas less attention is paid to pragmatic or ontological description.
PL
Celem artykułu jest przedstawienie osiągnięć genologii, które mogłyby zostać wykorzystane w glottodydaktyce polonistycznej. Wychodząc z założenia, że gatunki są wytworami kultury, ucząc cudzoziemców języka polskiego, należy zapoznawać ich z wzorcami gatunkowymi typowymi dla rodzimych użytkowników polszczyzny. Opis wzorca, zgodnie z koncepcją Marii Wojtak, obejmuje cztery aspekty opisu: strukturalny, pragmatyczny, poznawczy i stylistyczny. Realizacje wypowiedzi gatunkowych mogą przybierać formę wariantu kanonicznego, wariantów alternacyjnych lub adaptacyjnych. W artykule przeanalizowano kilka popularnych podręczników do nauki jpjo pod kątem nauczania gatunków wypowiedzi. W większości prac przeważa nauczanie aspektu strukturalnego i stylistycznego wzorca, z mniejszą uwagą zwróconą na aspekt pragmatyczny i ontologiczny opisu.
6

Genologiczna analiza tekstu

63%
Wojtak M.
Prace Językoznawcze
|
2014
|
issue 16/3
63-71
EN
In the article the author presents the basic assumptions of the genre analysis of text. She establishes the goals of such analysis, referring to the notion of a genre pattern including four aspects : structural, pragmatic, semantic and stylistic. She also mentions the variety of the pattern, recalling that typically it consists of the following versions of the pattern: the canonical pattern, the alternative patterns and the adaptive patterns. The author considers the recognition of genre realized by a given utterance to be the primary objective of the genre analyses. Due to the interferential nature of many modern genres, filling different spaces of the logosphere, the author proposes to combine both the descriptive and prescriptive aspects in the analysis and comments on the level of the communication efficiency of the authors of texts. The genre analysis should consist of the following procedures: 1) the definition of genre signals, allowing a preliminary identification of the type of speech, 2) the analysis of the implementation of various aspects of the pattern: its structure, pragmatics, semantics and style of the utterance, which allows to verify the identification and assesses the level of implementation of genre conventions.
7
Publication available in full text mode
Content available

The stylistic aspect of Polish wills

51%
Dunin-Dudkowska A.
Stylistyka
|
2018
|
vol. 27
219-231
EN
Testament in the Polish culture is an administrative-legal genre, accomplished in its own style of the genre, based on the official and legal style. In the stylistic aspect it shows authoritarianism, impersonality, templatedness and meticulousness of expression. As an example of the legal discourse it tends to be unambiguous, logical, concrete, and it contains specialist terminology related to dispositions of the estate in contemplation of death. It refers manly to the material sphere of life, yet it implies abundance of various hidden feelings: love, gratitude, attachment, hatred, contempt, or revenge. The most popular and expansive type of the genre is a notarial will executed in the form of a notarial deed. Holographic wills are realized more freely, with use of elements of colloquial style, may include expressive speech acts or take the form of an informal letter. The stylistic form of allographic and oral wills is similar to a report. Notarial testaments are becoming dominant and influence the linguistic shape of all other types of the genre. Lack of legal verbosity in a document, while meeting the requirement concerning appointment of an heir, date and testator’s signature, does not invalidate the legal force of the utterance.
8
Publication available in full text mode
Content available

Genologia jako styl myślowy implikacje glottodydaktyczne (na przykładzie felietonu)

51%
Dunin-Dudkowska A.
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
|
2020
|
vol. 27
193-208
EN
A new view on genology perceives it as a thought style, including a community of researchers describing conventions shaping people’s communication behaviours, replicated to preserve the tradition and create a community of cultural community. It is an interdisciplinary science, composed of numerous trends, diversified in terms of methodology, thriving within its own cognitive space, being a set of relatively coherent theoretical assumptions and their analytical applications. Teaching Polish as a foreign language may not be indifferent to its achievements. Foreigners studying Polish, among acquired linguistic and cultural competences also develop their genological subcompetence. Knowledge of Polish genres should be based on acquisition of a genre pattern and its variants. The didactic version of a genre slightly differs from the classical variants. The author presents an application of the genological apparatus to describe feuilleton, the genre introduced in teaching on the highest levels of linguistic competences.
PL
Nowe spojrzenie na genologię dostrzega w niej styl myślowy, obejmujący wspólnotę badaczy opisujących konwencje kształtujące ludzkie zachowania komunikacyjne, powielane w celu zachowania tradycji i tworzenia wspólnoty kulturowej. To nauka interdyscyplinarna, wielonurtowa, zróżnicowana metodologicznie, rozwijająca się w obrębie własnej przestrzeni badawczej, będąca zbiorem relatywnie spójnych założeń teoretycznych i ich analitycznych aplikacji. Glottodydaktyka polonistyczna nie może pozostać obojętna na jej osiągnięcia. Cudzoziemcy uczący się języka polskiego, wśród nabywanych kompetencji językowych i kulturowych, rozwijają także swoją subkompetencję genologiczną. Znajomość polskich gatunków powinna opierać się na przyswojeniu wzorca gatunkowego wypowiedzi i jego wariantów. Odmiana glottodydaktyczna gatunku różni się nieco od klasycznej wersji gatunkowej. Autorka pokazuje zastosowanie instrumentarium genologicznego do opisu felietonu, gatunku wprowadzanego w glottodydaktyce na najwyższych poziomach nauczania.
9
Publication available in full text mode
Content available

The cover letter as a genre of speech in teaching Polish as a foreign language

51%
Dunin-Dudkowska A.
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
|
2019
|
vol. 26
231-243
PL
Gatunki to wytwory kultur, odzwierciedlające potrzeby i praktyki społeczności, które je wytworzyły. Ucząc cudzoziemców języka polskiego jako obcego powinniśmy zapoznać ich z wieloma polskimi gatunkami wypowiedzi, zalecanymi w programach do nauczania języki polskiego jako obcego. List motywacyjny to stosunkowo nowy gatunek w polskim kontinuum mowy, przejęty po przełomie 1989 r. z kultury anglosaskiej. Jest to gatunek złożony, czerpiący z innych, takich jak list urzędowy, podanie, list reklamowy, życiorys. W artykule przedstawiono opis gatunku zgodnie z koncepcją wzorca gatunkowego Marii Wojtak, obejmującego cztery aspekty: strukturalny, pragmatyczny, poznawczy i językowy. Dynamika gatunku wpłynęła na powstanie wzorca kanonicznego oraz wzorców alternacyjnych i adaptacyjnych tej odmiany listu. Genologiczna definicja listu motywacyjnego mówi, że jest to krótki tekst (maksymalnie jednostronicowy) o ściśle określonej strukturze, którego celem jest skłonienie odbiorcy (pracodawcy) do zatrudnienia nadawcy, pokazuje on sferę życia związaną ze środowiskiem pracy i edukacji, zwykle wyrażony jest w sposób schematyczny i szablonowy (wzorce uzualne są często kopią wzorców normatywnych). Cudzoziemcy powinni poznać wszystkie cztery aspekty opisu tego gatunku dla efektywnej komunikacji w polskim środowisku językowym i kulturowym.
EN
Genres are products of cultures, reflecting the needs and practices of communities that have created them. Teaching the Polish language to foreigners, we should make them familiar with numerous Polish genres of speech, recommended in programmes of teaching Polish as a foreign language. The cover letter is a relatively new genre in the Polish continuum of speech, adopted from the Anglo-Saxon culture after the transition in 1989. It is a complex genre, deriving from others, such as the official letter, application, advertisement letter, and CV. The article presents a description of the genre, according to the genre pattern by Maria Wojtak, including four aspects: structural, pragmatic, ontological and linguistic. The dynamics of the genre resulted in the creation of a canon model, alternative variants and adaptive variants of this type of letter. The definition of the cover letter in terms of genre studies states that it is a short text (maximum one page) with a strictly defined structure, aiming at making the recipient (potential employer) hire the sender, it shows the sphere of life related to the world of labour and education, and is usually expressed in a schematic and clichéd manner (usage patterns are often copies of normative patterns). Foreigners should learn all four aspects of description of this genre of speech for effective communication in the environment of the Polish language and culture.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.