Search results

1

Impact of the Free and Open Source Software on Enterprises’ Activities. Research Conclusions

100%

Karpińska-Mizielińska W., Smuga T.

Handel Wewnętrzny

|

2012

|

issue 5 (340)

13-20

EN

The objective of the article is to present the most important conclusions resulting from the carried out empirical studies on the impact of Free and Open Source Software (FOSS) on activities of Polish enterprises. These studies aim at filling up the gap concerning lack of analyses of potential and real possibilities to use FOSS in the economic practice, including private enterprises. The general conclusion from the carried out studies is as follows: despite the fact that FOSS is used by Polish enterprises relatively broadly, only few of them are aware of the fact that they deal just with this type of software. The use of Free and Open Source Software affects improvement of efficacy of functioning of all groups of economic entities singled out by the number of employees, first of all such, in which there is operating a separated IT unit and there takes place a broad use of computers in the production and managerial processes.

PL

Celem rozważań jest przedstawienie najważniejszych wniosków wynikających z przeprowadzonych badań empirycznych nad wpływem Wolnego i Otwartego Oprogramowania (WOO) na działalność polskich przedsiębiorstw. Badania te starają się wypełnić lukę dotyczącą braku analiz potencjalnych i realnych możliwości wykorzystania WOO w praktyce gospodarczej, w tym w prywatnych przedsiębiorstwach. Generalna konkluzja z przeprowadzonych badań brzmi następująco: mimo że WOO jest wykorzystywane przez polskie przedsiębiorstwa stosunkowo szeroko, to tylko nieliczne z nich zdają sobie sprawę z tego, że mają do czynienia właśnie z tego typu oprogramowaniem. Stosowanie Wolnego i Otwartego Oprogramowania wpływa na poprawę sprawności funkcjonowania wszystkich grup podmiotów gospodarczych wyodrębnionych ze względu na liczbę pracujących, przede wszystkim takich, w których funkcjonuje wyodrębniona komórka IT oraz ma miejsce szerokie wykorzystanie komputerów w procesach produkcyjnych i zarządczych.

RU

Цель статьи – представить основные выводы, вытекающие из проведенных эмпирических исследований по влиянию свободного и открытого программного обеспечения (СОПО) на деятельность польских предприятий. Эти исследования страются заполнить брешь, связанную с нехваткой анализов, касающихся потенциальных и реальных возможностей использования СОПО в экономической практике, в том числе на частных предприятиях. Общий вывод из проведенных исследований следующий: несмотря на то, что СОПО используется польскими предприятиями относительно широко, лишь немногочисленные из них отдают себе отчет в том, что они имеют дело именно с такого рода программным обеспечением. Применение свободного и открытого программного обеспечения влияет на улучшение четкости функционирования всех групп экономических субъектов, выделенных по числу занятых, прежде всего таких, в ко- торых действует выделенная информатическая единица и имеет место широкое использование компьютеров в производственных и управленческих процессах.

2

Zarządzanie systemem CSR w przedsiębiorstwie branży mięsnej reakcją na nowe trendy w zachowaniach konsumentów

100%

Grzybek M., Szopiński W.

Handel Wewnętrzny

|

2015

|

issue 4 (357)

252-262

PL

Celem opracowania, które ma charakter studium przypadku, jest ukazanie zakresu społecznej odpowiedzialności realizowanej w przedsiębiorstwie, w odniesieniu do pracowników, lokalnej społeczności i środowiska naturalnego oraz zaprezentowanie efektów, będących konsekwencją stosowania Corporate Social Responsibility ‒ CSR. Uzyskanie danych empirycznych możliwe było dzięki zastosowaniu techniki wywiadu bezpośredniego. Jako narzędziem badawczym posłużono się kwestionariuszem ankiety. Interpretacji wyników badań dokonano wykorzystując metodę indukcyjno-dedukcyjną. Z przeprowadzonych badań wynika, że Spółka wykazała się bardzo racjonalnym zarządzaniem w odniesieniu do pracowników, społeczności gminy, jak również mieszkańców województwa, a także środowiska naturalnego. Do osiągniętych efektów należy: obniżenie kosztów, wzrost przychodów, wzrost zysku netto, lojalność pracowników, dobre relacje z partnerami rynkowymi i podmiotami z otoczenia, rozpoznawalna marka zarówno produktów jak i firmy, a ponadto wpływ na rozwój ekokonsumpcji. Analizowana jednostka jest przykładem do naśladowania dla innych przedsiębiorstw, zwłaszcza przemysłu rolno-spożywczego.

EN

An aim of the elaboration, which is of the case study nature, is to show the scope of social responsibility implemented at an enterprise, in relation to the employees, the local community, and the natural environment as well as to present the effects being a consequence of the application of corporate social responsibility, CSR. Obtainment of empirical data was possible owing to the application of the method of face-to-face interview. As a research tool there was used a survey questionnaire. Interpretation of the research findings was made using the inferential and deductive method. The carried out surveys show that the company demonstrated a very rationalmanagement as related to the employees, the municipality community, inhabitants of the province as well as to the natural environment. The achieved effects include cost reduction, revenue increase, net profit increase, employees’ loyalty, good relationships with market partners and entities from the milieu, the recognisable brand both of products and the firm and, additionally, impact on development of ecoconsumption. The analysed entity is an example to be imitated for other enterprises, especially from the agri-food industry. The article is case study.

RU

Цель разработки, которая имеет характер изучения конкретной проблемы – указать диапазон социальной ответственности, осуществляемой на предприятии, по отношению к сотрудникам, местному обществу и естественной среде, а также представить эффекты, являющиеся последствием применения корпоративной социальной ответственности, КСО. Получение эмпирических данных было возможно благодаря применению метода прямого интервью. В качестве инструмента изучения использовали вопросник анкеты. Толкование результатов изучения провели, используя ин- дуктивно-дедуктивный метод. Проведенное изучение показывает, что компания продемонстрировала весьма рациональное управление по отношению к работникам, населению гмины, жителям воеводства, а также естественной среде. Полученные эффекты включают снижение издержек, рост доходов, рост чистой прибыли, лояльность сотрудников, хорошие отношения с рыночными партнерами и субъек- тами из среды, распознаваемый бренд как продуктов, так и фирмы, а также влияние на развитие экопотребления. Обследуемая единица – пример для подражания другими предприятими, особенно сельскохозяйственно-пищевой промышленности. Статья – изучение конкретного случая.

3

Procesy rekrutacji i selekcji pracowników w innowacyjnych przedsiębiorstwach w Polsce

84%

Ziomek J., Tylżanowski R.

Handel Wewnętrzny

|

2017

|

issue 3 (368) Tom II

193-201

PL

Artykuł obejmuje zagadnienia dotyczące procesów rekrutacji i selekcji pracowników w przedsiębiorstwach. Celem artykułu jest zweryfikowanie przebiegu tych procesów w innowacyjnych podmiotach gospodarczych. Składa się on z dwóch części − teoretycznej i badawczej. W części teoretycznej opisano pojęcia związane z procesami rekrutacji oraz selekcją pracowników, a także wyszczególniono metody i narzędzia wykorzystywane w tych procesach. W części badawczej przedstawiono wyniki badań oraz wnioski z wywiadów przeprowadzonych z przedstawicielami wybranych przedsiębiorstw prowadzących swoją działalność na terenie Polski, cechujących się wysokim poziomem innowacyjności.

EN

The article contains the issues relating to employees recruitment and selection processes at enterprises. The aim of this article is to review these processes at innovative enterprises. The article consists of two parts: theoretical and empirical. The theoretical part describes the concepts associated with the processes of recruitment and selection of employees as well as the methods and tools used in these processes. The empirical part presents the results and conclusions from interviews with representatives of the selected enterprises located in Poland and characterised by a high level of innovation.

RU

Статья охватывает вопросы, касающиеся процессов набора и отбора работников на предприятиях. Цель статьи – проверить ход этих процессов в инновационных экономических субъектах. Она состоит из двух частей: теоретической и исследовательской. В теоретической части описали понятия, связанные с процессами набора и с отбором работников, а также указали методы и инструменты, используемые в этих процессах. В исследовательской части представили результаты исследований и выводы из интервью, проведенных с представителями избранных предприятий, осуществляющих свою деятельность на территории Польши, которым свойствен высокий уровень инновационности.

4

Скрытые тенденции экономического развития промышленности Украины

84%

Ivanova M., Sannikovа S.

Path of Science

|

2016

|

vol. 2

|

issue 4(9)

2.127-2.138

RU

Проведен ретроспективный анализ авторских работ по проблемам технологического развития и эффективности промышленного производства Украины. По результатам исследования установлено, что эффективность промышленных предприятий остается не просто низкой, а в экономический механизм их функционирования даже не заложен фундамент технологического развития. Показано, что наибольший рост объема реализации инновационной продукции дает вложение средств в приобретение внешних знаний, а наименее выгодным оказывается приобретение оборудования. Высказано предложение по повышению эффективности промышленных предприятий и повышению результативности их инновационной деятельности. Обосновано, что целесообразной может быть оптимизация (сокращение) финансовых вложений на приобретение машин и оборудования и увеличение финансирования такого направления инновационной деятельности промышленных предприятий, как «Приобретение внешних знаний».

EN

A retrospective analysis of the authors’ studies on technological development problems and industrial production efficiency in Ukraine is held. It has been proved that the industrial enterprises efficiency is not just low, but there is not even technological development foundation in the economic mechanism of their functioning. It is shown that the greatest increase in the innovative products sales volume is achieved due to investment in the external knowledge acquisition and the least profitableactivity is the purchase of equipment The article suggests the ways to improve the industrial enterprises efficiency and the effectiveness of their innovation activities. It is proved, that the optimization (reduction) of investments in the purchase of machinery and equipment and the increase in funding of such directions of innovative activity of industrial enterprises as «The acquisition of external knowledge» may be appropriate.

5

Wpływ ekologizacji konsumpcji na zmiany w zarządzaniu organizacjami

84%

Kiełczewski D.

Handel Wewnętrzny

|

2015

|

issue 6 (359)

55-63

PL

Celem rozważań jest wskazanie zmian w zarządzaniu organizacjami zachodzących pod wpływem ekologizacji konsumpcji. Badania oparto na analizie literatury. Przedsiębiorstwa, sektor publiczny oraz organizacje pozarządowe pod wpływem konsumentów coraz częściej zmieniają nastawienie do środowiska i bardziej angażują się w jego ochronę. Przyczynia się to do przyspieszenia wdrażania procesów zrównoważonego rozwoju. Artykuł ma charakter koncepcyjny.

EN

An aim of considerations is to indicate the changes in organisation management taking place under the impact of ecologisation of consumption. The research was based on a review of literature. Enterprises, the public sector and NGOs under the impact of consumers more and more often change their attitude towards the environment and are more involved in its protection. This contributes to acceleration of implementation of the processes of sustainable development. The article is of the conceptual nature.

RU

Цель рассуждений – указать изменения в управлении организациями, происходящие вод влиянием экологизации потребления. Изучение основано на анализе литературы. Предприятия, публичный сектор и неправительственные организации под влиянием потребителей все чаще меняют свое отношение к окружающей среде и более вовлекаются в ее защиту. Это способствует ускорению внедрения процессов устойчивого развития. Статья имеет концептуальный характер.

6

Kierunki badawcze w kontekście zastosowania narzędzi w zarządzaniu (strategicznym) przedsiębiorstwem

84%

Weinert A.

Handel Wewnętrzny

|

2017

|

issue 3 (368) Tom II

146-156

PL

Celem artykułu jest ustalenie kierunków badawczych dotyczących problematyki tzw. „skrzynki narzędziowej menadżera”, w tym obejmujących przede wszystkim narzędzia wspomagające zarządzanie strategiczne. Zgodnie z metodyką systematycznego przeglądu literatury, wyłoniono prace opublikowane w czasopismach o zasięgu międzynarodowym. W pierwszej części artykułu omówiono pojęcie narzędzi strategicznych (strategic tools). Wskazano występujące w literaturze przedmiotu definicje tego terminu. Druga część opracowania obejmuje przegląd badań z lat 1992-2015. Zainteresowanie badaczy w wybranych pozycjach stanowiło przesłankę do wskazania głównych kierunków badawczych w kontekście zastosowania narzędzi w zarządzaniu (strategicznym) przedsiębiorstwem.

EN

The aim of this article is to determine the directions of research on the issue of the so-called “manager’s toolbox”, with the focus on strategic management tools. According to the methodology of systematic literature review, pieces of work published in international journals are selected. The first part of the article discusses the concept of strategic tools. The definitions of the term occurring in the literature are indicated. The second part of the study includes a review of studies in the period of 1992-2015. The interest of researchers in the indicated positions was a prerequisite to identify the main directions of research in the context of application of tools in enterprise (strategic) management.

RU

Цель статьи – определить исследовательские направления, касающиеся проблематики так называемого «ящика с инструментами менеджера», в том числе включающие прежде всего инструменты, поддерживающие стратегическое управление. В соответствии с методикой систематического обзора литаратуры были отобраны труды, опубликованные в журналах международного охвата. В первой части статьи обсудили понятие стратегических инструментов. Указали выступающие в литературе предмета определения этого терми- на. Вторая часть разработки охватывает обзор периода 1992-2015 гг. Интерес исследователей к избранным позициям стал предпосылкой указания основных исследовательских направлений в контексте применения инструментов в (стратегическом) управлении предприятием.

7

Koncepcja Open Innovation jako źródło przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa

84%

Tylżanowski R.

Handel Wewnętrzny

|

2015

|

issue 4 (357)

16-25

PL

Celem rozważań jest wskazanie zakresu oraz roli innowacji w budowaniu przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstw. W zintegrowanej przestrzeni europejskiej innowacje stają się podstawowym budulcem skutecznych i trwałych relacji z klientem, co wymagazwiększenia zainteresowania tematyką innowacyjności. W określeniu istoty innowacji, jako elementu zorientowanego na potrzeby klienta, wykorzystano koncepcję Open Innovation, dzięki której przedsiębiorstwa mogą uświadomić sobie, iż orientacja wprowadzanych w przedsiębiorstwie innowacji na odbiorców może być istotnym czynnikiem osiągania przewagi konkurencyjnej. W artykule wykorzystano metodę dedukcji. We wnioskowaniu oparto się na wybranych pozycjach literaturowych związanych z tematyką innowacyjności, w tym koncepcji Open Innovation.

EN

An aim of considerations is to indicate the scope and role of innovations in building enterprises’ competitive advantage. In the integrated European space, innovations become the basic stuff of effective and sustainable relationships with the customer, what requires increasing the interest in the problems of innovativeness. In the definition of the essence of innovation, as an element oriented on the customer’s needs, there was used the Open Innovation concept owing to which enterprises can realise that the orientation of the innovations being introduced at an enterprise on customers may be an important factor for achievement of competitive innovation. In his article, the author used the method of deduction. In his reasoning, the author based on the selected literature items connected with the subject matters of innovativeness, including the Open Innovation concept.

RU

Цель рассуждений – указать диапазон и роль инноваций в формировании конкурентного преимущества предприятий. В интегрированном европейском пространстве они становятся основным материалом для формирования действенных и устойчивых отношений с клиентом, что требует повышения интереса к вопросам инновационности. В определении сути инноваций как элемента, имеющего в виду нужды клиента, использовали концепцию «open innovation», благодаря которой предприятия могут осознать, что ориентировка вводимых на предприятии инноваций на покупателей может быть суще- ственным фактором достижения конкурентного преимущества. В статье использовали метод дедукции. В умозаключении автор использовал избранные разработки, связанные с тематикой инновационности, в том числе концепцию «open innovation».

8

Использование кластерного анализа при оценке эффективности стратегического управления предприятиями региона

84%

Feklistova I.

Path of Science

|

2016

|

vol. 2

|

issue 2(7)

2.1-2.15

RU

В статье представлен методический подход к оценке эффективности стратегического управления предприятиями региона с использованием кластерного анализа, реализованный с помощью специально разработанного пакета прикладных программ. Обосновывается необходимость его применения в аналитической работе экономических служб предприятий региона. Это позволит повысить качество мониторинга, научно обосновывать стратегические управленческие решения.

EN

The article presents methodical approach to the estimation of strategic management efficiency of enterprises of the region with the use of cluster analysis, realized by means of the specially worked out application package. The necessity of its application in the analytical work of economic services of the region enterprises has been proved. It will allow to improve the quality of monitoring, and scientifically substantiate strategic administrative decisions.

9

The Artist – University – Company: Creating Business Relationships Network

67%

Caban-Piaskowska K., Miarka A., Mielczarek M.

Handel Wewnętrzny

|

2018

|

issue 5 (376)

25-33

EN

The purpose of the article is to investigate how the Strzemiński Academy of Fine Arts in Lodz creates business relationships with companies and artists. The article enumerates various aspects of the positive impact of those business relationships on the Academy. The study is divided into theoretical and practical parts. The theoretical part describes the reasons for dealing with the issue and the essence of the network of business relationships as well as the reasons for the development of the network, including motivations for networking, determinants of cooperation between the university and other entities. The practical part of the article aims to present the results of research studies conducted at the Strzemiński Academy of Fine Arts in Lodz between 2007 and 2017 at the two faculties: the Faculty of Industrial and Interior Design, and the Faculty of Sculpture and Interactive Actions.

PL

Celem artykułu jest pokazanie relacji Akademii Sztuk Pięknych im. Wł. Strzemińskiego w Łodzi z rynkiem. W artykule postawiono hipotezę, że jedną z głównych przyczyn efektywnego funkcjonowania uczelni jest tworzenie więzi sieci relacji biznesowych z przedsiębiorstwami i artystami. Opracowanie podzielono na części: teoretyczną i praktyczną. W części teoretycznej opisano przyczynę zajęcia się problematyką i istotę sieci relacji biznesowych, w tym nurty motywacji tworzenia sieci, a ponadto uwarunkowania współpracy uczelni z innymi podmiotami. Część praktyczna artykułu ma na celu przedstawienie wyników badań obserwacji uczestniczących prowadzonych w Akademii Sztuk Pięknych im. Wł. Strzemińskiego w Łodzi w latach 2007-2017 na dwóch wydziałach: Wzornictwa i Architektury Wnętrz oraz Rzeźby i Działań Interaktywnych.

RU

Цель статьи – показать, как выглядят отношения Академии изящных искусств им. Владислава Стржеминьского в Лодзи с рынком. В статье выд- винули гипотезу, что одна из основных причин эффективного функциониро- вания вуза – формирование узов сети бизнес-отношений с предприятиями и артистами. Разработку разделили на части: теоретическую и практическую. В теоретической части описали причину обсуждения проблематики и суть сети бизнес-отношений, в том числе русла мотиваций формирования сети, кроме того – обусловленности сотрудничества вуза с другими субъектами. Практическая часть статьи преследует собой цель представить результаты обследований по методу включенного наблюдения, проведенных в Академии изящных искусств им. Вл. Стржеминьского в Лодзи в 2007-2017 гг. на двух факультетах: Дизайна и архитектуры интерьера, а также Скульптуры и инте- рактивных действий.

10

Znaczenie składowych procesu współkreowania wartości dla klienta w perspektywie wyborów strategicznych

67%

Bartkowiak P.

Handel Wewnętrzny

|

2017

|

issue 3 (368) Tom I

17-28

PL

Podstawowym celem opracowania jest ocena znaczenia składowych wybranych obszarów procesu współkreowania wartości dla klienta. W pierwszej części opracowania dokonano charakterystyki koncepcji współkreowania wartości dla klienta. Zaprezentowano wyniki badań empirycznych przeprowadzonych z przedstawicielami najwyższego szczebla kierownictwa średnich i dużych przedsiębiorstw w Polsce oraz z klientami na wybranych rynkach: odzieży i obuwia, dóbr trwałego użytku, usług fitness oraz usług mobilnych. Prezentacja wyników dotyczy znaczenia składowych w obszarach: 1) zasobów angażowanych przez klienta w proces współkreowania wartości, 2) kanałów komunikacji utylitarnych w procesie współkreowania oraz 3) potencjalnego ryzyka związanego z uczestnikami tego procesu.

EN

The aim of the article is to evaluate the components of the selected areas of value-co-creation process. In the first part of the article, the value-co-creation concept is presented. In the second part of the article, the results of empirical research conducted amongst top level managers of medium and large Polish companies and customers in the following markets: clothes and shoes, durable goods, fitness services, and mobile services are presented. The results presentation contains evaluation of the following research areas: 1) resources involved in the co-creation process, 2) communication channels used in this process, and 3) the potential risk related to the co-creation process participants.

RU

Основная цель разработки – оценить значение составных частей избранных сфер процесса совместного создания ценностей для клиента. В первой части разработки дана характеристика концепции совместного создания ценностей для клиента. Представили результаты эмпирических исследований, проведенных с представителями верховных органов управления средних и крупных предприятий в Польше, а также с клиентами на избранных рынках: одежды и обуви, товаров длительного пользования, фитнес-услуг и мобильных услуг. Презентация результатов касается значения составных частей в сферах: 1) ресурсов, вовлекаемых клиентом в процесс совместного создания ценностей, 2) каналов утилитарной коммуникации в процессе совместного создания ценностей, а также 3) потенциального риска, связанного с участниками этого процесса.

11

Przedsiębiorstwa sektora turystyki jako podatnicy

67%

Karpińska-Mizielińska W., Smuga T., Ważniewski P.

Handel Wewnętrzny

|

2018

|

issue 1 (372)

255-273

PL

Celem artykułu jest rozpoznanie zmian w latach 2014-2016 w opodatkowaniu przedsiębiorstw działających w turystyce. Na podstawie danych Ministerstwa Finansów przeprowadzono analizę struktur i dynamik liczebności podatników, ich przychodów, dochodów i należnego podatku w przekroju sektorów i podklas PKD. Pozwoliła ona na wnioskowanie o kondycji ekonomiczno-finansowej tych przedsiębiorstw. W strukturze wszystkich analizowanych kategorii płatników podatku VAT, jak i podatków dochodowych (poza CIT) zdecydowanie dominuje sektor W, obejmujący usługi związane z wyżywieniem. Jego udział wzrósł (podobnie jak sektora N zajmującego się noclegami) kosztem spadku udziału sektora O (organizacja usług turystycznych). Wynikało to ze szczególnie wysokiej dynamiki tych kategorii w sektorach W i N, przede wszystkim dużych podmiotów płacących CIT i PIT-L. Dochody płatników CIT sektora N oraz płatników PIT-L sektorów W i N wzrosły prawie o 2/3. Świadczy to o szczególnej poprawie kondycji tych płatników. Pewien regres dotyczył natomiast płatników ryczałtu (małych jednostek).

EN

The purpose of the article is to identify changes in taxation of enterprises operating in tourism in 2014-2016. On the basis of data from the Ministry of Finance, an analysis of the structure and dynamics of the taxpayers’ size, revenues, income and tax due to cross-section of the NACE (Polish PKD) sectors and sub-classes was conducted. It also allowed formulating the conclusion on the condition of these enterprises. In the structure of all analysed categories among VAT payers as well as income taxes (except CIT) payers, the W sector, which includes catering services, definitely dominates. Its share increased (as well as the N sector dealing with accommodation) at the expense of a drop in the share of the O sector (organisation of tourist services). This was due to the particularly high dynamics of these categories in the W and N sectors, above all, large entities paying CIT and PIT-L. Income of CIT payers in the sector N and payers of PIT-L in the sectors W and N increased by almost two-thirds. This shows a particular improvement in the condition of these payers. However, certain regress concerned lump sum tax payers (small units).

RU

Цель статьи – выявить изменения, произошедшие в 2014-2016 гг. в налогообложении предприятий, действующих в туризме. На основе данных Министерства финансов провели анализ структуры и динамики численности налогоплательщиков, их поступлений, доходов и налога к уплате по секторам и субклассам Польской классификации видов деятельности (PKD). Он позволил провести умозаключение об экономико-финансовом положении этих предприятий. В структуре всех анализируемых категорий налогоплательщиков НДС, равно как и подоходных налогов (кроме CIT), решительным образом преобладает сектор W, охватывающий услуги, связанные с питанием. Его доля повысилась (равно как и сектора N, связанного с ночлегами) за счет уменьшения доли сектора O (организация туристских услуг). Это вытекало из особенно высокой динамики этих категорий в секторах W и N, прежде всего крупных субъектов, уплачивающих налоги CIT и PIT-L. Доходы плательщи- ков налога CIT сектора N и плательщиков налога PIT-L в секторах W и N повысились почти на 2/3. Это свидетельствует об особом улучшении состояния этих налогоплательщиков. Определенный регресс касался же плательщиков паушального налога (небольших единиц).

12

Kształtowanie innowacyjności wielkopolskich małych i średnich przedsiębiorstw poprzez fundusze strukturalne Unii Europejskiej – próba oceny

67%

Mikołajczak P.

Handel Wewnętrzny

|

2014

|

issue 6 (353)

88-103

PL

Celem rozważań jest zaprezentowanie oddziaływania funduszy UE na innowacyjność MSP. Analiza empiryczna została oparta na wynikach badania ankietowego obejmującego 110 firm z sektora MSP funkcjonujących w Wielkopolsce. Artykuł ma charakter badawczy. Wyniki badania wskazują, iż małe firmy, w większym stopniu niż średnie, dostrzegają potrzebę wzmacniania ich pozycji rynkowej przez wprowadzanie nowych produktów. Natomiast średnie firmy częściej skupiają się na unowocześnianiu organizacji jednostki. Ponadto, istnieje pozytywny związek między korzystaniem z funduszy UE na realizację innowacyjnych inwestycji a zwiększeniem działalności eksportowej. Skuteczne konkurowanie na rynkach zagranicznych przez małe i średnie przedsiębiorstwa może okazać się bardzo trudne bez podjęcia jakichkolwiek działań o charakterze innowacyjnym. Jednak, jeśli małe i średnie przedsiębiorstwa wdrażają innowacje w firmie, to są to imitacje rozwiązań technologicznych, które już istniały jakiś czas w kraju lub/i za granicą. Takie technologie stwarzają przewagę konkurencyjną, nie jest ona jednak tak silna i trwała, jak w przypadku innowacji pierwotnych.

EN

An aim of considerations is to present the impact of EU funds on SME innovativeness. An empirical analysis is based on findings of the survey comprising 110 firms from the sector of SMEs operating in Great Poland. The article is of the research nature. The survey findings show that small firms, to a greater extent than medium ones, see the need to strengthen their market position through introduction of new products. On the other hand, medium-sized companies more often are focused on modernisation of organisation of the unit. Moreover, there is a positive relation between the usage of EU funds for implementation of innovative investment projects and the increase of export activities. An efficient competition in foreign markets by small and medium-sized enterprises may become very difficult without undertaking whatever measures of the innovative nature. However, if small and medium enterprises implement innovations in their companies, those are imitations of technological solutions which have existed for some time in the country and/or abroad. Such technologies provide for competitive advantage, though it is not as strong and stable as in the case of primary innovations.

RU

Цель рассуждений – представить воздействие фондов ЕС на инновационность МСП. Эмпирический анализ основан на результатах опроса, охватывающего 110 фирм из сектора МСП, действующих в Великой Польше. Статья имеет исследовательский характер. Результаты исследования показывают, что малые фирмы, в большей степени нежели средние, замечают необходимость укреплять свою позицию на рынке посредством введения новых продуктов. Средние же фирмы чаще сосредоточиваются на модернизации организации единицы. Кроме того существует положительная связь между пользованием фондами ЕС на реализацию инновационных инвестиций и повышением экспортной деятельности. Эффективное конкурирование на зарубежных рынках малыми и средними предприятиями может оказаться весьма трудным без принятия каких бы то ни было мер инновационного характера. Если уж малые и средние предприятия внедряют в фирме инновации, то это имитации технологических решений, которые уже определенное время существовали в стране и/или за рубежом. Такие технологии создают конкурентное преимущество, но оно не настолько сильно и прочно, как в случае первичных инноваций.

13

Aspekty teoretyczne ścieżki zależności w wyborach strategicznych

67%

Urbanowska-Sojkin E.

Handel Wewnętrzny

|

2017

|

issue 3 (368) Tom II

125-135

PL

Wśród różnych sposobów opisu i wyjaśnienia rozwoju przedsiębiorstw znajduje się koncepcja ścieżki zależności. Jest sposobem wyjaśniania, u podstaw którego tkwi założenie o znaczącej roli „nadruku historycznego” dla wyborów strategicznych i osiąganych rezultatów. Celem opracowania jest przedstawienie koncepcji w zakresie umożliwiającym rozpatrywanie w perspektywie zarządzania strategicznego przedsiębiorstwem.

EN

Among various methods of describing and explaining the process of company development, there is the concept of dependency path. This method of explaining is based on the assumption that the “historical overprint” plays a significant role in the strategic choices and the results achieved. The aim of the article is to present the concept as possibly applicable in strategic management.

RU

Среди разных способов описания и объяснения развития предприятий находится концепция пути зависимости. Это способ объяснения, в основе которого лежит предпосылка о значительной роли «исторической надпечатки» для стратегических выборов и достигаемых результатов. Цель разработки – представить концепцию в объеме, предоставляющем возможность рассмотрения в перспективе стратегического управления предприятием.

14

Тенденції розвитку інноваційної діяльності в Україні

67%

Коваленко О.

Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula

|

2016

|

issue 47(2) Ekonomia XI. Stan i rozwój bilateralnej współpracy gospodarczej Polski i Ukrainy

194-202

UK

У статті розглянуто тенденції розвитку та впровадження інновацій в Україні та визначені фактори, які стримують інноваційний розвиток нашої держави. До основних видів нововведення на підприємстві можна віднести інновації продукції, технологічних процесів, персоналу та управлінської діяльності. Основу інноваційної політики на промислових підприємствах різних галузей становлять саме інновації продукту.

EN

The article examines trends and innovation in Ukraine and the factors that hinder the innovative development of our country. The main types of innovation at the enterprise include product, technological process, staff, and management innovations. Product innovation is the basis of the innovation policy at industrial enterprises of different branches.

PL

W artykule omówiono tendencje rozwoju i wdrażania innowacji na Ukrainie oraz określono czynniki hamujące innowacyjny rozwój państwa. Do podstawowych rodzajów innowacji w przedsiębiorstwie można zaliczyć innowacje w sferze produktów, procesów technologicznych, personelu i zarządzania. Podstawę polityki innowacyjnej w przedsiębiorstwach przemysłowych stanowią właśnie innowacje produktowe.

RU

В статье рассмотрены тенденции развития и внедрения инноваций в Украине и определены факторы, сдерживающие инновационное развитие нашего государства. К основным видам нововведения на предприятии можно отнести инновации продукции, в области технологических процессов, персонала и управленческой деятельности. Основу инновационной политики на промышленных предприятиях различных отраслей составляют именно инновации продукта.

15

Innowacyjność przedsiębiorstw w państwach Unii Europejskiej

59%

Baruk J.

Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician

|

2016

|

issue 8

64-78

PL

W artykule omówiono działalność przedsiębiorstw funkcjonujących w Unii Europejskiej na podstawie wybranych mierników, a mianowicie: powszechności wprowadzania innowacji, skutków ich wprowadzenia, powszechności prowadzenia prac badawczo-rozwojowych oraz działalności na rzecz upowszechniania innowacji przez rządy lub administracje. Następnie dokonano analizy statystyczno-porównawczej wyników badań empirycznych przeprowadzonych w latach 2011—2013 przez TNS Political&Social. Analiza wykazała, że: Chorwacja, Malta, Portugalia, Wielka Brytania i Włochy cechowały się względnie wysokim udziałem firm wdrażających rozmaite kategorie innowacji, w przeciwieństwie do: Estonii, Holandii, Litwy, Szwecji i Węgier. Obroty uzyskiwane z wdrożonych innowacji najczęściej kształtowały się na poziomie od 1% do 25%. Pod względem powszechności prowadzenia prac badawczo-rozwojowych wyróżniały się kraje takie, jak Finlandia, Holandia i Dania.

EN

This article discusses innovativeness of enterprises functioning in the European Union based on the following measures: popularity of introducing innovation; the effects of introduced innovations; the commonness of conducting research and development activities; public support for introducing innovations. Wiadomości Statystyczne nr 8/2016 In this publication the statistical-comparative analysis of the results of empirical researches conducted by TNS Political&Social is made. This analysis showed that the following countries: Croatia, Malta, Portugal, United Kingdom and Italy were characterized by a relatively high share of companies implementing the various types of innovations. The opposite were: Estonia, the Netherlands, Lithuania, Sweden and Hungary. The turnover achieved from implemented innovations were at the level of 1% to 25%. Finland, the Netherlands and Denmark distinguished in commonness of R&D realizing.

RU

В статье была рассмотрена деятельность предприятий действующих в Европейском союзе на основе избранных показателей, а именно: всеобщего использования инноваций, последствия их введения, всеобщего проведения научно-исследовательских работ, а также на основе деятельности государственных правительств и их администрации в области распространения инноваций. Затем был проведен статистическо-сравнительный анализ результатов эмпирических обследований проведенных TNS Political&Social в 2011 и 2013 гг. Анализ показал, что Хорватия, Мальта, Португалия, Великобритания и Италия характеризовались относительно высокой долей компаний использующих разные категории инноваций в отличие от Эстонии, Нидерландов, Литвы, Швеции и Венгрии. Обороты полученные из реализированных инноваций чаще всего были на уровне от 1% до 25%. С точки зрения всеобщего проведения научно-исследовательских работ выделяются следующие страны Финляндия, Нидерланды и Дания.

16

System zarządzania relacjami z klientem w przedsiębiorstwie międzynarodowym

59%

Buchwald T., Guzewski T.

Progress in Economic Sciences

|

2014

|

issue 1

243-152

PL

Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw powoduje poszukiwanie nowych sposobów komunikacji między przedsiębiorstwami a klientami. W celu utrzymania się na rynku przedsiębiorstwo ciągle poszukuje nowych rozwiązań marketingowych. Odpowiedzią na te poszukiwania może być system CRM. Artykuł przedstawia opracowanie optymalnego systemu CRM dla firmy Astor, co przebiegało w następujących etapach: dyskusja zespołu analityków, analiza potrzeb, określenie funkcjonalności systemu oraz wybór rozwiązania. Przedstawiono tu również sam proces wdrażania systemu CRM i naświetlono korzyści. Proces ten jest bardzo złożony wymagał współpracy różnych działów firmy oraz umiejętności zarządzania zmianą. Efektem jest udane wdrożenie sytemu.

EN

As increase in competitiveness between companies leads to pursuit of new ways to communicate between businesses and customers. In order to keep its position in the market a company continuously looks for new marketing solutions. The answer to these searches can be a CRM system.This paper presents the development of an optimal CRM system for the Astor company, which proceeded in the following stages: analyst team debate, analysis of needs, definition of system functionality and the choice of solution. It also presents the process of the implementation of the CRM system and highlights the benefits. Such a complex process required cooperation between different departments of the company and changes in management skills. The result was a successful implementation of the system.

RU

Рост конкурентности предприятий влияет на поиск новых способов коммуникации между предприятиями и клиентами. Для того, чтобы удержаться на рынке, предприятия постоянно ищут новых маркетинговых решений. Ответом на эти поиски может быть система CRM. В статье представлена разработка оптимальной системы CRM для фирмы «Астор», которая проходила следующими этапами: дискуссия аналитиков, анализ потребностей, определение функциональности системы, а также выбор решения. В статье представлен также сам процесс внедрения системы CRM и освещено его значение. Процесс этот был очень сложным и нуждался в сотрудничестве разных отделов фирмы, а также умения управления изменениями . Эффектом было удачное внедрение системы.

17

Interactive Marketing Management

59%

Michalski E.

Handel Wewnętrzny

|

2017

|

issue 5 (370)

289-297

EN

The main aims of the paper are to present the role, importance and methodology of interactive marketing - one of the major modes of the marketing communications. Interactive marketing is online activities and programs designed to engage customers and prospects to raise awareness, and improve image or elicit sales of goods and services. The research is intended to provide a background, compare ideas and clarify complexities of interactive marketing. This will be done by exploratory, conclusive, descriptive and casual research.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie roli, znaczenia oraz metodologii interaktywnego marketingu – jednego z ważniejszych sposobów komunikacji marketingowej. Marketing interaktywny to działania on-line i programy projektowane w celu angażowania klientów, a w konsekwencji podnoszenia świadomości oraz poprawy wizerunku lub aktywizowania sprzedaży towarów i usług. Badania mają za zadanie przedstawić tło, porównać poglądy i wyjaśnić złożoność marketingu interaktywnego. Dokonano tego przy wykorzystaniu metod odkrywczych, rozstrzygających, opisowych i przyczynowych.

RU

Цель статьи – представить роль, значение и методологию интерактивного маркетинга – одного из более важных способов маркетинговой коммуникации. Интерактивный маркетинг – действия онлайн и программы, проектиру- емые для вовлечения клиентов и, в результате, повышения сознательности и улучшения имиджа или активизирования продажи товаров и услуг. Изучение призвано представить фон, сравнить взгляды и объяснить сложность интерактивного маркетинга. Это провели с использованием изыскательных, решающих, описательных и причинных методов.

18

Czynniki determinujące innowacyjność przedsiębiorstwa

59%

Michalski E.

Handel Wewnętrzny

|

2014

|

issue 6 (353)

78-87

PL

Innowacja polega na przekształcaniu pomysłów i inwencji twórczej w użyteczne dobra, usługi lub technologie. Zawiera działania o charakterze badawczym, organizacyjnym, finansowym i marketingowym. Innowacja odgrywa inną rolę w każdym etapie cyklu życia przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo nastawione innowacyjnie ma zdolność do przekształcenia oryginalnej koncepcji w użyteczny wynik, umie pobudzić pracowników do kreatywności i sprostać konkurencji.

EN

Innovation consists in transformation of ideas and creative invention in useful goods, services or technologies. It contains activities of the research, organisational, financial and marketing nature. Innovation plays different roles at each stage of the enterprise’s life cycle. The innovative-focused enterprise is able to transform an original concept in a useful outcome, it can stimulate employees to creativeness and cope with competition.

RU

Инновация заключается в преобразовании идей и творческой находчивости в полезные блага, услуги или технологии. Она содержит действия исследовательского, организационного, финансового и маркетингового характера. Инновация играет иную роль на каждом этапе жизненного цикла предприятия. Предприятие с инновационным уклоном способно преобразовать оригинальную концепцию в полезный результат, умеет стимулировать сотрудников к креативности и совладеть с конкуренцией.

19

Sprawność łańcuchów dostaw – przegląd literatury

59%

Majchrzak-Lepczyk J.

Handel Wewnętrzny

|

2017

|

issue 6 (371)

181-192

PL

Artykuł ma charakter przeglądowy i dotyczy próby odpowiedzenia na pytanie, jak należy definiować sprawność łańcucha dostaw. Studia literatury przedmiotu wskazują na szerokie spektrum rozumienia i interpretowania przedmiotowego pojęcia, a zarazem na jego wielowymiarowość. Chaos, błędne tłumaczenia językowe, a niekiedy wykluczające się tezy w niektórych publikacjach, stanowiły przyczynek do powstania niniejszego artykułu. Podstawowym przedmiotem analiz była polska i zagraniczna literatura przedmiotu. Nie ma zgodności co do rozumienia pojęcia „sprawność”, dlatego istnieje potrzeba syntetycznego jego określenia. Celem artykułu jest zaproponowanie takiego ujęcia sprawności, które będzie odpowiednie względem funkcjonowania podmiotów w łańcuchów dostaw. Sprawność powinna cechować wrażliwość na ewoluujący rynek, zatem potrzebna jest orientacja na wyniki, sprowadzające się do oferowania wysokiej jakości produktów i profesjonalnej obsługi klienta, mierzonej jego satysfakcją. Ponadto, niezwykle istotny jest wynik finansowy przedsiębiorstwa, przesądzający o efektywności działań. Niezbędna staje się analiza kluczowych czynników, determinujących preferencje konsumentów, które w istotny sposób warunkują funkcjonowanie przedsiębiorstw. Niemniej sukcesu w radzeniu sobie podmiotów ekonomicznych z wyzwaniami rynkowymi nie można wyłącznie uzależniać od posiadania atrybutów sprawności.

EN

This article is of the review nature and addresses the question of how to define supply chain performance. Studies of the subject literature indicate a wide spectrum of understanding and interpretation of the concept and, at the same time, its multidimensional nature. Chaos, erroneous language translations, and sometimes inadvertent theses in some publications were a contribution to the creation of the article. The main subject of the analysis was Polish and foreign literature of the subject. There is no agreement as to the concept of “performance”, so there is a need for a synthetic definition of it. The aim of the article is to propose such an approach to performance that will be relevant to the functioning of the actors in the supply chains. Undoubtedly, performance should be sensitive to the evolving market, so it is necessary to focus on results, which are low-cost, high-quality products, and professional customer service measured by their satisfaction. Moreover, the financial result of the company, which determines the effectiveness of measures, is extremely important. It is essential to analyse the key factors that determine the consumers’ preferences which significantly affect the functioning of enterprises. However, success in dealing with the market challenges by economic operators cannot be solely dependent on the possession of attributes.

RU

Статья имеет обзорный характер и касается попытки ответить на вопрос, как следует определять четкость действия цепи поставок. Изучение летературы предмета указывает широкий спектр понимания и толкования предметного понятия, а заодно его многомерность. Хаос, ложные переводы с иностранных языков, а иногда взаимоисключающиеся тезисы в некоторых публикациях представляли собой повод для подготовки настоящей статьи. Основным предметом анализов была польская и зарубежная литература по предмету. Нет согласия в отношении понимания термина «четкость действия», потому существует необходимость в его синтетическом определении. Цель статьи– предложить какое выражение четкости действия, которое будет соответству- ющим по отношению к функционированию субъектов в цепи поставок. Четкость действия должна характеризоваться чувствительностью к эволюирующему рынку, следовательно, необходима ориентация на результаты, которые сводятся к предложению высококачественных продуктов и к профессиональному обслуживанию клиента, измеряемому его удовлетворенностью. Кроме того, необыкновенно существенным является финансовый результат пред- приятия, решающий вопрос эффективности мер. Необходимым становится анализ основных факторов, предопределяющих предпочтения потребителей, которые существенным образом обусловливают функционирование предприятий. Тем не менее успех в совладении экономических субъектов с рыночны- ми вызовами не может ставиться в зависимость исключительно от обладания атрибутами четкости действия.

20

Вплив організаційної культури на інноваційний потенціал підприємства

51%

Kalnitskaya M. O.

European Journal of Management Issues

|

2015

|

issue 5

60-70

EN

Each organization as a socio-economic system is exposed to the factors of external and internal environment; the organizational culture (OC) of the company is in its turn the product of the interrelation between the external and internal environment of an enterprise, so any impact will determine further formation and development of OC. The factors of both external and internal environment can have a positive or negative trend to a change. The problems of the research into the essence of OC and the innovation potential are tackled in many papers of both domestic and foreign authors, but no relationship was identified between the structure and the factors of OC and innovation potential. Therefore, in our opinion, the issue of identifying the factors influence presents a problem. Its defining will make it possible to forecast a positive or a negative trend in the change of the organizational structure that will determine the capacity to enhance the innovation potential of an enterprise. The purpose of writing this article was to study the influence of factors of external and internal environment of the organization on the components of OC and the innovation potential of an enterprise. To explore the problems studied for the article we structured in detail the concepts and elements that OC contains, and also defined the structure of the innovation potential, its components. Comparison of the structures of OC and innovation potential demonstrated the presence of common and interrelated elements. A deeper analysis was conducted by defining the main factors of OC. The results of the analysis allowed determining the place of OC in the structure of the innovation potential of an enterprise. Thus, the following conclusions can be made. First, the structure of OC and the innovation potential contains a shared item, which is microclimate that implies conditions that can facilitate the development of innovation in the organization. Second, the factors of OC for the most part form the structure of the innovation potential: personality of the founder – management style, system of communication; the size of the organization determines its structure, the presence of various technological premises, the possibility of free movement of the personnel and organization of work. Third, production technology, adopted by the organization, determines the level of its innovation potential. The flexibility of OC allows more intensive using and adapting innovation technologies at an enterprise. The scientific novelty of the research. For the first time we formulated a definition of OC as a model of key elements, genuinely correct and the one that is passed on to the new members of the team as a certain dogma. The practical value of the work lies in summarizing and comparing the basic elements of OC and the innovation potential and identifying common peculiarities that makes it possible to define the role of formation and development of organizational culture in improving the innovation of an enterprise. Further objectives are defined as the analysis of influence factors on the Ukrainian enterprises, identification of problems and development of plans to eliminate them or warn about them.

RU

Раскрыты фундаментальные факторы и явления, которые непосредственно влияют на организационную культуру предприятия, предоставлена их развернутая характеристика. В рамках проблематики отдельно описаны различные группы факторов: первичные и вторичные, внешней и внутренней среды. На основе проведенного анализа определено влияние каждого фактора на эффективность функционирования организационной культуры на предприятии. Определена структура инновационного потенциала и выявлено место организационной культуры в нем

UK

Кожна організація як соціально-економічна система зазнає впливу факторів зовнішнього та внутрішнього середовища, у свою чергу, організаційна культура (ОК) підприємства – продукт взаємозв’язку зовнішнього та внутрішнього середовища підприємства, отже, будь-який їх вплив визначатиме подальше становлення і розвиток ОК. Чинники як зовнішнього, так і внутрішнього середовища можуть мати позитивні або негативні тенденції до зміни. Проблемам дослідження сутності ОК та інноваційного потенціалу присвячено багато робіт як вітчизняних авторів, так і закордонних, але не виявлено взаємозв’язку структури й факторів ОК та інноваційного потенціалу. Отже, на нашу думку, питання виявлення впливу факторів проблемне. Його визначення дозволить спрогнозувати позитивну або негативну тенденцію зміни організаційної структури, що в результаті визначить можливість підвищення інноваційного потенціалу підприємства. Мета написання статті полягала у вивченні впливу факторів зовнішнього та внутрішнього середовища організації на складники ОК й інноваційний потенціал підприємства. Для розкриття проблематики статті було детально структуровано поняття та визначено елементи, які містить ОК, а також визначено структуру інноваційного потенціалу, його складники. Порівняння структур ОК та інноваційного потенціалу засвідчило наявність спільних і взаємозалежних елементів. Глибший аналіз було проведено за допомогою визначення головних факторів ОК. Результати аналізу дозволили визначити місце ОК у структурі інноваційного потенціалу підприємства. Отже, можна зробити такі висновки. По-перше, структура ОК та інноваційного потенціалу містить спільний елемент – мікроклімат, який передбачає створення умов, що можуть сприяти розвитку інноваційності організації. По-друге, фактори ОК здебільшого формують структуру інноваційного потенціалу: особистість засновника – стиль управління, систему комунікацій; розмір організації визначає її структуру, наявність різних технологічних приміщень, можливість вільного переміщення персоналу та організацію праці. По-третє, технологія виробництва, прийнята в організації, визначає рівень її інноваційного потенціалу. Гнучкість ОК дозволяє інтенсивніше застосовувати й адаптувати на підприємстві інноваційні технології. Наукова новизна дослідження. Вперше сформульовано визначення ОК як моделі ключових елементів, істинно правильної і такої, яку передають новим членам колективу як певну догму. Практичне значення роботи полягає в узагальненні та порівнянні базових елементів ОК й інноваційного потенціалу і виявленні спільних рис, що дає можливість визначити роль формування та розвитку організаційної культури в підвищенні інноваційності підприємства. Подальшими завданнями визначимо аналіз впливу факторів на українські підприємства, виявлення проблем і розробку планів щодо їх усунення або попередження.

Refine search results

Impact of the Free and Open Source Software on Enterprises’ Activities. Research Conclusions

Zarządzanie systemem CSR w przedsiębiorstwie branży mięsnej reakcją na nowe trendy w zachowaniach konsumentów

Procesy rekrutacji i selekcji pracowników w innowacyjnych przedsiębiorstwach w Polsce

Скрытые тенденции экономического развития промышленности Украины

Wpływ ekologizacji konsumpcji na zmiany w zarządzaniu organizacjami

Kierunki badawcze w kontekście zastosowania narzędzi w zarządzaniu (strategicznym) przedsiębiorstwem

Koncepcja Open Innovation jako źródło przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa

Использование кластерного анализа при оценке эффективности стратегического управления предприятиями региона

The Artist – University – Company: Creating Business Relationships Network

Znaczenie składowych procesu współkreowania wartości dla klienta w perspektywie wyborów strategicznych

Przedsiębiorstwa sektora turystyki jako podatnicy

Kształtowanie innowacyjności wielkopolskich małych i średnich przedsiębiorstw poprzez fundusze strukturalne Unii Europejskiej – próba oceny

Aspekty teoretyczne ścieżki zależności w wyborach strategicznych

Тенденції розвитку інноваційної діяльності в Україні

Innowacyjność przedsiębiorstw w państwach Unii Europejskiej

System zarządzania relacjami z klientem w przedsiębiorstwie międzynarodowym

Interactive Marketing Management

Czynniki determinujące innowacyjność przedsiębiorstwa

Sprawność łańcuchów dostaw – przegląd literatury

Вплив організаційної культури на інноваційний потенціал підприємства