Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 22

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  colloquial language
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Czy "wihajster" jest nazwą artefaktu? Szkic leksykologiczny

100%
Żurowski S.
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
|
2015
|
vol. 50
EN
Is wihajster a name for an artifact? A lexicological studyThe basic focal points of this article are the features of the word wihajster – both those inter- (grammar and semantics) and extralinguistic (etymology, orthography, pragmatics). Moreover, the article mentions other expressions characteristic of regional varieties of Polish which share some similar semantic features. The presented semantic interpretation implies that, generally, wihajster is a semantically marked synonym for narzędzie ‘tool,’ some of the examples, however, show that there are speakers who attribute to it an even broader scope of reference. The examples that illustrate the analysis have mostly been derived from fiction. Their analysis shows that referring to wihajster as a "post-war neologism" is not justified. The word undoubtedly appeared in Polish before World War II, and most probably even back in the 19th century. It is equally unreliable from the academic point of view to call wihajster a Germanism – unless we are prepared to abandon defining the latter as a loan word from German. All in all, the word does indeed imitate in sound the German phrase wie heisst er?, yet this linguistic unit did not evolve within German and thus is not an external loan. It can only be considered an internal loan from local dialects into general Polish. Czy wihajster jest nazwą artefaktu? Szkic leksykologicznyPodstawowym przedmiotem zainteresowania w artykule są cechy wewnątrz- (gramatyka i semantyka) i zewnątrzjęzykowe (etymologia, ortografia, pragmatyka) wyrażenia wihajster. Ponadto wspomniane są inne wyrażenia odmian (głównie regionalnych) języka polskiego, które mają podobne cechy semantyczne. Zapro­ponowana interpretacja semantyczna zakłada, że są to nacechowane synonimy narzędzia, choć część przykładów pokazuje, że użytkownicy języka przypisują im czasem jeszcze szerszy zakres odniesienia. Wykorzystywane do ilustracji toku wywodu przykłady pochodzą przede wszystkim z literatury pięknej. Ich ana­liza pokazuje, że częste w literaturze przedmiotu określanie wihajstra mianem „powojennego neologizmu” jest nieuprawnione – wyrażenie to pojawiło się w języku polskim na pewno przed II wojną światową, a prawdopodobnie jeszcze w XIX wieku. Równie nierzetelne naukowo jest nazywanie wihajstra germanizmem – chyba że germanizm zostanie zdefiniowany nie jako zapożyczenie z języka niemieckiego. Wihajster w istocie jest bowiem wyrażeniem naśladują­cym brzmienie niemieckiej frazy wie heisst er?, ale jednostka ta nie powstała na gruncie języka niemieckiego i nie jest zapożyczeniem zewnętrznym. Można ją traktować jedynie jako zapożyczenie wewnętrzne z gwar do języka ogólnego.
2
Publication available in full text mode
Content available

Podwórkowa przekąska. Gwarowe i potoczne nazwy tasznika pospolitego

88%
Osowski B.
Poradnik Językowy
|
2022
|
vol. 791
|
issue 2
103-112
EN
Shepherd’s purse is a common weed in Poland. Its various colloquial and dialectal names can be found in the literature dedicated to herbalism, yet there is no linguistic study on this subject. This issue is discussed in this paper. Using an online survey, the contemporary Polish names of the plant have been collected. The material is composed of 33 names analysed in terms of classifi cation into variants of Polish, geographical distribution, semantic motivation. A unit used within a limited geographical area is chleb babajagi, with its centre in Greater Poland. The names chlebek świętojański, Boży chlebek, babi chlebek, chleb, chlebek, chlebki are colloquial in turn.
3
Publication available in full text mode
Content available

Jak mluvil (a psal) český venkovan na přelomu 18. a 19. století?

88%
Fidlerová A. A.
Historie – Otázky – Problémy (History, Issues, Problems)
|
2017
|
vol. 9
|
issue 1
48-65
EN
The paper deals with authentic written and spoken utterances of ordinary Czech people of the turn of the 19th century, as recorded in linguistic works by the Czech philologist and translator František Jan Tomsa (1751–1814). It analyses the examples published in the books Elementarwerk der böhmischdeutsch-und lateinischen Sprache (1784), Von den Vorzügen der čechischen Sprache (1812), Über die Veränderungen der čechischen Sprache (1805), and Über die Bedeutung, Abwandlung und Gebrauch der čechischen Zeitwörter (1804), which are at least partly written with scholarly precision and often provide accurate information about who said what when, and in what situation. Thus they represent a unique source of information not only about the manner of speaking of ordinary Czech people at the beginning of the National Revival period and about the differences between the language spoken in Prague and in the country, but also about the usual topics of conversation, including the history of agriculture.
4

Eesti rahvussport – suurtest narratiividest variatiivse ja humoorika/iroonilise rahvaretoorikani

75%
Voolaid P.
Mäetagused
|
2017
|
vol. 69
109-132
EN
The paper focuses on the usage of phrases connected to both the serious and humorous representation of (new) Estonian national sports in Estonian online media in the past few years. I suggest to differentiate between official/formal/serious and unofficial/informal/humorous fields of sport, where at one end of the scale there are sports that are based on long historical, cultural, and geographical traditions (wrestling, cross-country skiing, etc.), in which Estonian sportsmen have received international recognition and which have always attracted a big number of amateurs, professionals, and fans. At the other end, there are those “pseudo-sports” that are, above all, expressions of folk creativity; these appear as elements of linguistic-folkloric communication. Within this discourse, a new national sport may be throwing oneself in front of a moving car, picking mushrooms, cursing politicians, laying off workers, spotting speeders in unmarked police vehicles, drinking oneself to death, etc. These are used to bring out the local, stereotypical features of the nation. The tendency of linking specific fields of sport to the ethnic dimension is motivated by the mechanisms of identity creation. At the same time, it points to the cultural importance of sports. Such ironic rhetoric may have a universal dimension. The purpose of the article is to describe and explain these fields of meaning, focusing on the variations and humorous aspects in the data. Sports as such loses its significance in the process and the emotional, stereotype-based and self-ironical point of view prevails. The source data of this study were collected by employing various methods and study environments. The main source comprises 250 responses to a short questionnaire carried out in spring 2017 via forms or handwritten pages. The main result of the analysis reveals how differently Estonians feel about the national sport of their country. The variegated palette of opinions from the responses received pursuant to the survey plan is enriched by the usage traditions established via Internet media. Statistically it is possible to determine the most popular sport among serious or humorous sport disciplines, but there will most likely never be consensus about a favourite sport. Any attempts to forcefully establish a discipline of this kind are clearly useless. In rhetorical discourse the conjuring up of new elements is the aim. Here the general denomination of the ‘national sport of Estonia’ works as a cliché that is constantly being reloaded with new and humorous subject matter in compliance with new socio-cultural conditions. Ethnic self-ridicule becomes a source of abundant improvisation. The favourites in ironic discourse are armchair sport, going to the sauna, and consuming alcohol. Negative addictive behaviour (be it drinking, being a workaholic, violating traffic regulations or something else) stands out as a separate sub-form of national sport. Negative forms of communication (being jealous of your neighbour, intolerance of others, etc.) and personal characteristics that are considered to be stereotypically ethnic (desperation, worrying, bearing a grudge) form an independent subgroup of ethnic self-ridicule. At the same time, there are also neutral (sometimes even positive) activities among humorous elements, such as seasonal activities, e.g. mushrooming and photographing icicles. The great variety of the cliché “The national sport of Estonia is...”, which is so relevant and popular, is testament to the potential of the linguistic creative processes of Estonians, accompanied by playful and entertaining goals driven by joy and merriment.
5

Rasgos del lenguaje coloquial en 'Apocolocyntosis' de Séneca el Joven

75%
Berger Ł.
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae
|
2012
|
vol. 22
|
issue 2
5-22
EN
The aim of the present work is to apply methods of discourse analysis into the study of the colloquial language in the Apocolocyntosis by Seneca the Younger. Using this linguistic approach, an effort will be taken to draft some lexical-semantic, syntactical and textual strategies the author of the satire worked with to approximate ts language to sermo cotidianus. A theoretical framework will be considered first so as to establish criteria for a stylistic analysis of the (conceptually) oral discourse in contrast with the (conceptually) written modalities. As a result the article will take into account the phenomena of emotiveness and subjectivity of the message, concreteness and vividness of the meaning as well as simplification and economy of the linguistic units employed. The main part of the work will deal with exemplification of methods of creating a colloquial feel of Apocolocynosis on the level of vocabulary, syntax and the organization of the discourse. In addition, some remarks will be made regarding psycholinguistic motivation for the particular construction of oral texts. To recapitulate this short overlook of colloquial phenomena the artistic efficiency of the Senecan satire will be emphasized. The polyphony and the vividness of oral registers in his work consequently are to be analyzed as means of a humoristic characterization.
6

Принципы построения русско-польского словаря разговорной речи

75%
Drużyłowska D.
Slavica Wratislaviensia
|
2017
|
vol. 165
91-99
EN
This paper is the result of the initial work on a project aimed to develop Russian-Polish dictionary of colloquial language. The work on the dictionary started in 2015 as part of an international project run by the Centre of the Russian Language at the Institute of Slavic Studies at The University of Wroclaw, as well as the State University of St. Petersburg. Both lecturers and the graduate and post-graduate students formed the lexicographical group. The main purpose of the article is to define the meaning of colloquial language in every­day communication, regarding the changes that have occurred in recent decades at the lexical and phraseological level of the language. The author also presents and analyses the variety of this level of the Russian language. Moreover, the objective factors to develop Russian-Polish dictionary of colloquial speech are named. The crucial part of the article is devoted to the presentation of the microstructure of the dictionary. The author presents exemplary dictionary entries and discusses their particular elements.
PL
Niniejszy artykuł jest wynikiem wstępnej realizacji międzynarodowego projektu leksykograficznego zmierzającego do opracowania rosyjsko-polskiego słownika mowy potocznej. Pracę nad słownikiem rozpoczęto w 2015 roku w ramach międzynarodowego projektu Cen­trum Języka Rosyjskiego Instytutu Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Pań­stwowego Uniwersytetu w Petersburgu. W skład zespołu leksykograficznego weszli zarówno wy­kładowcy, jak i doktoranci oraz studenci IFS. Celem artykułu jest przede wszystkim określenie miejsca języka potocznego w codziennej ko­munikacji, zwrócenie uwagi na zmiany, jakie zaszły w ostatnich dziesięcioleciach na płaszczyźnie leksykalnej i frazeologicznej tej odmiany języka, i omówienie obiektywnych czynników przema­wiających za podjęciem pracy nad wspomnianym słownikiem. Drugą część artykułu poświęcono prezentacji wybranych artykułów hasłowych.
7
Publication available in full text mode
Content available

СЕМАНТИКО-СТИЛІСТИЧНИЙ ПОТЕНЦІАЛ ФУТБОЛЬНОЇ ЛЕКСИКИ УКРАЇНСЬКОЇ МОВИ В НЕСПЕЦІАЛЬНИХ

71%
СТРУГАНЕЦЬ Ю.
Studia Ukrainica Posnaniensia
|
2020
|
vol. 8
|
issue 1
179-188
EN
It is noted in the article that at the beginning of the 21th century football is a multicultural phenomenon, which is reflected in various national lexicon. Despite the separate studies of football vocabulary or football terminology in different languages, there are no scientific studies in Ukrainian lexicology and terminology that reveal the functional features of football nominations. The purpose of the study is to analyze the semantic and stylistic potential of the football vocabulary of Ukrainian language in the non-specialized sphere of realization. Declared task: to cover such segments of non-professional football communication as media and spoken language. It is established that in the non-specialized sphere of linguistic societies football terms are subject to determinism. The commonly used vocabulary brings together the following parameters: accessibility and clarity, emotional color of the lexical units, the presence of synonymy, antonymy. Analysis of the functioning of the football vocabulary in non-special contexts indicates about constant tendency to change the meanings of words. In the language of mass media in non-special contexts, the most significant functional activity is the lexical units from the football sphere, as referee, outsider, forward. In colloquial language, the lexeme to outfootball often changes its stylistic parameters and transforms the semantic content. Metaphorization, first of all, contributes the expansion of semantic volume of words. Football vocabulary as a dynamic segment of linguistic activity of society requires regular studying and normalization.
PL
W artykule zaznaczono, że na początku ХХІ wieku piłka nożna to zjawisko wielokulturowe, które znajduje odzwierciedlenie w różnych leksykonach krajowych. Mimo odręb‑nych badań słownictwa piłkarskiego lub terminologii piłkarskiej w różnych językach w ukraińskiej leksykologii i terminologii brak badań naukowych, które ujawniają funkcjonalne cechy nominacji do piłki nożnej. Celem badania jest przeanalizowanie potencjału semantyczno-stylistycznego słownictwa piłkarskiego języka ukraińskiego w niespecjalistycznym obszarze wdrażania. Zadaniem jest całościowe ogarnięcie takich segmentów niespecjalistycznej komunikacji piłkarskiej, jak język mediów i język mówiony. Ustalono, że w niespecjalistycznym obszarze socjum lingwistycznego terminy piłkarskie zaznają determinologizacji. Z powszechnie używanym słownictwem łączą je następujące parametry: dostępność i zrozumienie, zabarwienie emocjonalne, obecność synonimii, antonimii. Analiza funkcjonowania słownictwa piłkarskiego w niespecjalistycznych kontekstach wskazuje na stałą tendencję do zmiany znaczenia słów. W języku mediów najbardziej funkcjo‑nalnie aktywne są takie jednostki leksykalne, jak arbiter, outsider, forward. W języku mówionym najczęściej zmienia swoje semantyczno-stylistyczne parametry leksem odfutbolić. Do rozszerzenia semantycznego zakresu słów przyczynia się przede wszystkim metaforyzacja. Ogólnie rzecz biorąc, słownictwo piłkarskie jako dynamiczny segment aktywności językowej społeczeństwa wymaga ciągłego studiowania i normalizacji.
8

Epistemologiczne aspekty pragmatyki językowej: prawda w komunikacji potocznej

63%
Kmieć N.
Prace Językoznawcze
|
2014
|
issue 16/1
73-86
EN
The article presents an issue of colloquial communication for epistemological speech acts. The article is based on the assumptions of linguistics and philosophy of language. With the support of the examples from everyday communication the article presents the relations between truth and false in speech acts. The expressions were analyzed taking into account such factors as speaker’s personality, subjectivity, context, intention of the speaker, Austin’s typology of speech acts and phatic function. It has been found that the colloquial communication is not verifiable in terms of logics, because it is dependent on non-linguistic elements which influence the notion of truth in communication.
9
Publication available in full text mode
Content available

En busca de lo hablado en lo escrito en los corpus diacrónicos del español: una comparativa con los corpus anglosajones

63%
Rodríguez Puente P.
e-Scripta Romanica
|
2018
|
vol. 5
89-127
EN
The present work analyses the diachronic corpora of Spanish available to date, paying especial attention to the scarce representation of the spoken language in them. Although it is true that the creation of diachronic corpora of Spanish has progressed significantly over the last forty years, there is still room for improvement, especially as regards peninsular Spanish, as well as the inclusion of documents that allow diatopic, diaphasic and diastratic analyses from the diachronic perspective. This piece of research provides data from three English diachronic corpora along these lines, which might be taken as a point of departure for the creation of similar tools in Spanish.
ES
El presente trabajo indaga en los corpus diacrónicos del español disponibles hasta la fecha, prestando especial atención a la escasa representación en los mismos de textos que se aproximan al plano oral. Si bien es cierto que la creación de corpus diacrónicos del español ha avanzado significativamente durante los últimos cuarenta años, todavía hay cabida para mejoras, especialmente en el ámbito del español peninsular y en lo que se refiere a la inclusión de textos que permitan estudios de las variedades diatópicas, diafásicas y diastráticas desde la perspectiva diacrónica. Esta investigación ofrece además datos sobre tres corpus diacrónicos en lengua inglesa centrados en esta línea, que se podrían tomar como modelo para la creación de herramientas similares para el español.
10
Publication available in full text mode
Content available

Language change through ads – the impact of advertising messages on contemporary idio- and sociolects

63%
Stwora A.
Socjolingwistyka
|
2018
|
issue 32
175–190
PL
Artykuł zakłada badanie wpływu języka komunikatów reklamowych na idio- i socjolekty, skupiając się na zjawisku zmiany języka powodowanej sloganami reklamowymi. Przeprowadzone w tym celu badanie zostało oparte na korpusie sloganów z reklam w języku polskim i angielskim oraz na kwestionariuszach, których głównym założeniem jest odpowiedź na pytanie dotyczące wpływu reklam na codzienne praktyki komunikowania osób młodych. Szczególny nacisk położono na możliwość kształtowania się nowych związków frazeologicznych, mających swoje źródło w języku reklamy. Wyniki uzyskane na podstawie ankiet potwierdzają, że młodzi Polacy często przyswajają pewne wyrażenia obecne w komunikatach reklamowych, co skutkuje pojawieniem się zmian języka i powstawaniem nowych frazeologizmów w mowie potocznej.
EN
It is evident that, nowadays, advertising messages invade people’s idio- and sociolects, changing the way they communicate on a daily basis, which is why the following paper aims at drawing attention to the phenomenon of language change engendered by advertising slogans. The research conducted is based on a collection of slogans originating from Polish and English advertisements and commercials, as well as on a survey whose main objective is to assess ads’ influence on everyday communicative practices, with special emphasis placed on the possible acquisition of new phrasemes through ads. The results obtained in the survey prove that young Poles often acquire certain expressions from advertising messages, which results in subtle language change in terms of new phrasemes in colloquial speech.
11
Publication available in full text mode
Content available

Problematyka odmian językowych współczesnego języka czeskiego w procesie glottodydaktycznym

63%
Ptak L., Gwóźdź-Szewczenko I.
Językoznawstwo
|
2019
|
vol. 13
159-170
EN
This paper presents some difficulties with teaching the varieties of contemporary Czech. The paper is focused on the competition between standard and non-standard varieties of the Czech language when teaching Czech as a foreign language. It focuses on Czech colloquial language - so called “obecná čeština” - which is sometimes considered as a specific case of language diglossia. One of the main aims is to discuss the appropriateness of using a colloquial language when teaching Czech as a foreign language, so when a student of the Czech language, learning only the standard language, meets with non-standard Czech, it would not lead to a complete misunderstanding.
PL
Przedmiotem rozważań w niniejszym artykule jest problematyka specyficznego rozwarstwienia współczesnego języka czeskiego, która zostanie przedstawiona w perspektywie glottodydaktycznej. Autorki skupiły się na tematyce nauczania języka czeskiego studentów bohemistyki poza granicami Republiki Czeskiej. Kwestia sytuacji językowej w Czechach stanowi duże utrudnienie zarówno dla lektorów, jak i studentów i jest przedmiotem nieustającego dyskursu metodologicznego, który wiodą czescy i zagraniczni glottodydaktycy oraz językoznawcy.
12
Publication available in full text mode
Content available

Potoczność w nauczaniu języka polskiego jako obcego w środowisku egzolingwalnym (na przykładzie wypowiedzi nauczycieli polonistyk tureckich)

63%
Szamryk K.
Język Polski
|
2023
|
vol. 103
|
issue 4
121-132
PL
Artykuł opisuje jak nauczyciele pracujący w środowisku egzolingwalym traktują zagadnienie potoczności w nauczaniu języka polskiego jako obcego. W tym celu przeprowadzono wywiady fokusowe i indywidualne z polonistami Uniwersytetu Ankarskiego oraz Uniwersytetu Stambulskiego w Turcji. Badanie wykazało, że lektorzy mają świadomość konieczności nauczania polszczyzny potocznej, ale uczniowie poznają tę odmianę głównie dzięki samodzielnej pracy. Rozwijane są raczej sprawności receptywne, natomiast aktywne używanie słownictwa potocznego przez studentów postrzegano jako element ponadprogramowy. Ponadto nauczyciele Turcy często przyjmują wobec potoczności postawę uczących się, traktując nauczycieli Polaków jako posiadających większe kompetencje do nauczania odmiany potocznej.
EN
The article presents how teachers in the exolingual environment perceive colloquiality in teaching Polish as a foreign language. For this purpose, focus and individual interviews were conducted with Polish language specialists at the University of Ankara and the University of Istanbul in Turkey. The study shows that teachers are aware of the need to teach colloquial Polish, nevertheless learning this variety is usually assigned as students’ independent work. Colloquiality is developed mainly as receptive skills, while the active use of colloquial vocabulary is treated as an extracurricular element. In addition, Turkish teachers often assume the attitude of learners towards colloquialism, treating Polish teachers as having greater competence to teach colloquial language.
13
Publication available in full text mode
Content available

Colloquial language and promoting correct Polish (exemplified by the video blog “Mówiąc Inaczej” [“Speaking Differently”])

63%
Burska K.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
|
2022
|
vol. 56
53-74
EN
The aim of the article is to show the way colloquial language, first of all, lexis and phraseology, can be used to build a communicative community with its audience on YouTube. The material basis is the statements by Paulina Mikuła promoting the use of the correct Polish language among Internet users from 50 randomly selected episodes broadcast on the channel “Mówiąc Inaczej” [“Speaking Differently”]. The author has analyzed which colloquialisms and in what situations the videoblogger uses. Using lexis and colloquial phraseology, referring to examples from everyday life and not avoiding vulgar and offensive words are deliberate and conscious elements of creating an image by a youtuber.
PL
Celem artykułu jest ukazanie, w jaki sposób język potoczny, przede wszystkim słownictwo i frazeologia, może być wykorzystywany do budowania wspólnoty komunikacyjnej z odbiorcami w serwisie YouTube. Podstawę materiałową stanowią wypowiedzi Pauliny Mikuły propagujące posługiwanie się poprawnym językiem polskim wśród internautów z 50 losowo wybranych odcinków wyemitowanych na kanale “Mówiąc Inaczej”. Przeanalizowano, po jakie potocyzmy i w jakich sytuacjach sięga autorka wideobloga. Posługiwanie się leksyką i frazeologią potoczną, powoływanie się na przykłady z życia codziennego oraz nieunikanie słów wulgarnych i obraźliwych to celowe i świadome elementy kreowania wizerunku przez youtuberkę.
14
Publication available in full text mode
Content available

Лінгвальні та позалінгвальні аспекти функціонування суржику в Україні

63%
Соколова [Sokolova] С. S.
Slavia Meridionalis
|
2021
|
vol. 21
PL
Surżyk to mieszany typ mowy, typowy dla współczesnej Ukrainy, gdzie obserwujemy współistnienie dwóch języków, ukraińskiego i rosyjskiego. Języki te są reprezentowane zarówno przez ich warianty literackie, jak i liczne subkody, przede wszystkim przez dialekty ukraińskie (w tym również dialekty przejściowe do rosyjskiego i białoruskiego obszaru dialektalnego) oraz przez potoczną odmianę języka rosyjskiego z elementami slangu. Niektórzy językoznawcy uważają surżyk za odrębny subkod językowy – swoisty rodzaj pidginu – i podejmują próby analizy jego struktury (leksykonu, gramatyki) i uwarunkowań z zakresu geografii językowej. Obecnie obok „klasycznego” surżyka pojawił się nowy typ mowy mieszanej, oparty na bazie fonetyczno-gramatycznej języka rosyjskiego, z udziałem dużej liczby leksemów ukraińskich (oryginalnych lub zapożyczonych do języka ukraińskiego), głównie terminów z zakresu wielu dziedzin. Ten nowy rodzaj mowy mieszanej to surżyk rosyjsko-ukraiński. W niniejszym tekście poddano analizie próbki tego typu mowy mieszanej. Na podstawie analizy zaproponowano kryteria dwojakiej kwalifikacji tekstu, bądź jako przykładu surżyka, bądź po prostu jako przykładu mowy z cechami interferencji. Kryteria te mają charakter lingwistyczny (ukraińska lub rosyjska baza artykulacyjna, zakres interferencji, liczba jednostek zaadaptowanych z języków obcych, poziom wariancji tekstowej), socjologiczny (język o wyższym statusie w momencie wystąpienia danego zjawiska; zakres funkcjonowania idiomu), terytorialny (w zależności od miejsca zamieszkania mówiącego – miejski lub wiejski) i indywidualny (ojczysty/pierwszy język mówiącego, poziom wykształcenia, znajomość języka literackiego). Stwierdzono, że nowa mowa mieszana różni się od surżyka pod względem liczby używanych jednostek z innego języka, płaszczyzny językowej jego realizacji, zasięgu i warunków jego występowania, indywidualnych cech mówiących, wśród których poziom wykształcenia i znajomość subkodów standardowych mają pierwszorzędne znaczenie. Mamy tu do czynienia ze zjawiskiem przejściowym w procesie uzyskiwania przez język ukraiński statusu języka państwowego.
EN
Surzhyk is a mixed type of speech that is typical within modern Ukraine, where we can observe the coexistence of two major language codes, namely Ukrainian and Russian. These are represented by both literary variants and numerous subcodes, primarily Ukrainian dialects (including transitional dialects, with features related to Russian and Belarusian dialectal areas) and Russian colloquial speech with elements of slang. Some language scholars rank Surzhyk as a separate language subcode – as a peculiar type of pidgin – and try to study its structure (lexical composition, grammatical structure) and areal distribution of elements accordingly. At present, in addition to “classical” Surzhyk, a new type of mixed speech has also arisen on the Russian phonetic-grammatical basis with the involvement of a large number of Ukrainian lexemes (original or borrowed by the Ukrainian language), mainly terms, taken from different fields. This new type of mixed speech is Russian-Ukrainian Surzhyk. The report analyzes several samples of mixed speech. On the basis of this analysis, criteria for the qualification of a text are proposed either as an example of Surzhyk, or simply as speech with signs of interference. Such criteria include lingual (Ukrainian or Russian phonetic basis, levels of interference, number of foreign language implementations, variations within the text), social (language is higher in status at the moment of the occurrence of the phenomenon; the scope of the functioning of the idiom itself), territorial (depending on the speaker’s place of inhabitance – urban or rural) and personal (native/first language of the speaker, level of education, knowledge of the literary language). It was concluded that the new mixed speech differs from Surzhyk in terms of the number of used units of another language, linguistic levels of manifestation, scope of distribution, conditions of occurrence and personal characteristics of speakers, among which the level of education and possession of standard subcodes are of leading importance. It is a transitional phenomenon in the process of the formation of Ukrainian as a state language.
15
Publication available in full text mode
Content available

Funkcje ekspresywizmów gwarowych w komunikacji internetowej

63%
Kucharzyk R.
Slavia Meridionalis
|
2021
|
vol. 21
PL
Przedmiotem artykułu jest funkcjonowanie ekspresywizmów gwarowych w komunikacji internetowej o charakterze nieoficjalnym. Internauci w swoich wypowiedziach na forach internetowych wykorzystują liczne dialektyzmy, wśród których znaczący odsetek stanowią leksemy nacechowane ekspresywnie. Na tę grupę składają się nie tylko leksemy mające takie nacechowanie w gwarach, lecz także leksemy neutralne w wyjściowych systemach, które w komunikacji potocznej nabierają ekspresywności. Ekspresywizmy gwarowe w analizowanych tekstach pełnią różne funkcje, a mianowicie nominatywną, wartościującą, perswazyjną, identyfikującą, charakteryzującą i ludyczną. Często użycie konkretnego leksemu wiąże się z realizacją kilku funkcji równocześnie, ale tylko jedna z nich jest główna, inne – sekundarne.
EN
The subject of the article is the functioning of dialectal expressivisms in unofficial internet communication. In their statements on internet forums, internet users use numerous dialectisms, a significant percentage of which are expressive lexemes. This group consists not only of dialect expressivisms, but also of neutral dialect lexemes that have become expressivisms in colloquial communication. In the analyzed texts, dialectal expressivisms perform various functions, namely nominative, evaluative, persuasive, identifying, characterizing and ludic. Often, the use of a particular lexeme involves the realization of several functions simultaneously, but only one of them is the main one, while the other is secondary.
16
Publication available in full text mode
Content available

Stabilność ekspresywna leksemu janusz i jego jednostki derywowane

51%
Kaczerzewska J.
Orbis Linguarum
|
2018
|
issue 51
85-119
EN
The expressive stability of the polish colloquial lexeme janusz and its derived formes The goal of the paper is to evaluate the expressive stability of lexeme janusz in modern colloquial polish language. This main theme is enriched by some background: history of the lexeme Janusz, polish cultural factors and analysis of numerous derivates of the lexeme janusz and phrases containing this lexeme. The evaluation of the expressive stability of lexeme consist in extracting out of similar dictionary definitions the characteristics elements which allow to find which elements are really similar. As a last step comparision of these elements based on: categories of values established by polish liguist Jadwiga Puzynina, degrees of emotional load and type of emotion contained in words in accordance with Robert Plutchik’s pschoevolutionary theory of emotions.
17

Apelatywne nazwy osób w wierszach mazurskich poetów ludowych z drugiej połowy XIX w.

51%
Biolik M.
Prace Językoznawcze
|
2013
|
issue 15/2
5-17
EN
The article presents personal nouns from poems written by the Masurians in the second half of the nineteenth century and separates derived and underived nouns. The derived names of people (deverbative and denominative mutant derivatives as well as denominatives modificational derivatives) are grouped accordingly to the type of derivation. Suffixal and paradigmatic derivatives are also separated.
18
Publication available in full text mode
Content available

Kontrastivní studie hyperboly v češtině a angličtině : korpusová studie

51%
Macháčková A.
Časopis pro moderní filologii (Journal for Modern Philology)
|
2013
|
vol. 95
|
issue 1
28-38
EN
The paper compares and contrasts the use of hyperbole or exaggeration in general spoken Czech and English. The research is based on the analysis of two samples consisting of 100 hyperbolic instances in Czech and 100 instances of hyperbole in English. The Czech sample was randomly taken from the oral part of the Czech National Corpus ORAL2008; the English sample was randomly selected from the “spoken context‑ govern” and “spoken demographic” sections of The British National Corpus. The analysis focuses first on the formal realization of hyperbole in the two samples. Secondly, the occurrences of hyperbole are classified semantically (quantitative versus qualitative hyperbole) and, thirdly, they are examined from the lexico‑ semantic point of view (hyperbolic source domains). By comparing the situation in Czech and English, the study aims to test the hypothesis of universal source domains of hyperbole. Finally, the occurrence of conventionalized instances of hyperbole as opposed to creative instances of hyperbolic nonce‑ usages is investigated. Last but not least, the study provides the overall frequency figures of hyperbole in the spoken form of both languages identified in the samples.
19
Publication available in full text mode
Content available

Językowy autoportret malarza orientalisty w listach prywatnych Stanisława Chlebowskiego

51%
Olma M.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
|
2017
|
issue 12
206-218
EN
The considerations set out in the article are the reason for the studies on idiolects of extraordinary creative persons of the past ages. The basis for the study is 487 private letters of a Sultan’s painter – Stanisław Chlebowski (1835–1884), sent to the family settled in Krakow, and J.I. Kraszewski, living in Drezno. The aim of the discussion is the analysis of a linguistic layer of correspondence, including especially the lexical part and phraseology, which allow for a reconstruction of the artist-painter self-portrait – his self-assessment of own works, attitude towards art, creative work, signs of everyday life and social contacts of the sender. The examined means of linguistic discourse externalize the internal states of the writer, his emotional and evaluative attitude towards the presented content, especially himself.
20
Publication available in full text mode
Content available

Стварэньне слоўніка нецэнзурнай лексыкі і ейных адпаведнікаў у беларускай мове: паміж лексыкаграфіяй і сацыялінгвістыкай

51%
Іваноў У.
Acta Albaruthenica
|
2021
|
issue 21
191-205
PL
Potrzeba tworzenia słowników języka białoruskiego nienormatywnego, obscenicznego, tabu od dawna dojrzała – to logiczny wniosek całościowej pracy nad tworzeniem słowników w ogóle. Bogaty język przejawia się w całej swojej różnorodności i we wszystkich sferach, także tam, gdzie językoznawcy często nie przeglądają przestarzałych postaw moralnych. Znaczenie takiego słownika polega na zbieraniu i kodyfikowaniu słów, które często nie są certyfikowane w lingwistyce ze względu na sztuczne bariery. Nie mówimy o propagandzie języka wulgarnego i obscenicznego, ale z profesjonalnego socjolingwistycznego punktu widzenia celem tego słownika jest uchwycenie języka w jego naturalnym stanie – czym jest, czym mówią Białorusini, a nie tym, czym powinien być w wyobraźni różnych ludzi o różnych postawach moralnych i ideologicznych. Dlatego przy tworzeniu słownika brane są pod uwagę dwa główne podejścia – leksykograficzne i socjolingwistyczne.
BE
Патрэба ў стварэньні слоўнікаў беларускай ненарматыўнай, нецэнзурнай, табуяванай ці яшчэ абсцэннай мовы насьпела здаўна – гэта лягічнае завяршэньне агульнай працы па стварэньні слоўнікаў наагул. Багатая мова праяўляецца ва ўсёй разнастайнасьці і ва ўсіх сфэрах, у тым ліку там, куды лінгвісты часта не заглядваюць праз састарэлыя маральныя ўстаноўкі. Да ўсяго важнасьць такога слоўніка палягае ў тым, каб сабраць і кадыфікаваць словы, якія часта праз штучныя бар’еры не пашпартызаваныя ў мовазнаўстве. Размова ня йдзе пра прапаганду вульгарнай і брыдэзнай мовы, а з прафэсійнага сацыялінгвістычнага погляду мэта дадзенага слоўніка месьціцца ў тым, каб зафіксаваць мову ў натуральным стане – якая яна ёсьць, на якой размаўляюць беларусы, а не якой яна павінна быць ва ўяўленьні розных людзей з рознымі маральнымі і ідэйнымі ўстаноўкамі. Такім парадкам, падчас стварэньня слоўніка ўлічваюцца два асноўныя падыходы – лексыкаграфічны і сацыялінгвістычны.
EN
The need to create dictionaries of the Belarusian non-normative, obscene, taboo language has long been a fact – this is the logical conclusion of the overall work on the creation of dictionaries in general. The richness of the language is manifested in all its diversity and in all spheres, including those where linguists often do not look because of outdated moral principles. The importance of such a dictionary is to collect and codify words that are often not certified in linguistics due to artificial barriers. We are not talking about the propaganda of vulgar and obscene language, but. from a professional sociolinguistic point of view, the purpose of this dictionary is to capture the language in its natural state – what it is, how Belarusians speak, and not what it should be in the imagination of different people with different moral and ideological attitudes. Thus, when creating a dictionary, two main approaches are taken into account – lexicographic and sociolinguistic.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.