Search results

1

Złomoty, milipanci i bubeki, czyli dlaczego warto pogłębić ogląd powieściowego słowa we "Wrońcu" Jacka Dukaja

100%

Dworakowska D.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia

|

2013

|

vol. 4

|

issue 140

267-273

PL

Niniejszy tekst odnosi się do znakomitego Wrońca Jacka Dukaja. Ten współczesny pisarz w 2009 roku ogłosił drukiem książkę, która zaciekawia tematyką, doborem leksykalnych środków stylistycznych oraz perspektywą bogatego repertuaru nawiązań do różnorodnych źródeł literackich. W komunikacie przyjrzałam się nie tylko treści Wrońca, ale także organizacji jego materiału językowego. Na styl artystyczny dzieła literackiego Dukaja wpłynęły między innymi gra słów i dowcip językowy, a zabiegi delimitacyjne oraz opracowanie graficzne uwypukliły znaczenie, nierzadko zakamuflowanych, wypowiedzi narratora. „Rozczytanie” tychże z kolei pomogło mi odnaleźć drugie dno powieści, a także zadać pytanie o wiek czytelnika Wrońca i o zasadność włączenia go do kanonu lektur szkolnych.

2

Między relacją i kreacją – o Chińskim maharadży Wojtka Kurtyki

80%

Stępień T.

Świat i Słowo

|

2020

|

vol. 35(2)

281-299

PL

The article is an analysis of a text by a well-known Polish mountaineer in the context of „mountain” literature (mountaineering, climbing). It is a specific subcultural literature that sits between non-fiction and autobiographical literature, written by mountaineers for mountaineers and lovers of this specific sport. The text points to the uniqueness of Chinese maharaja within the ranks of typical mountaineering literature (creative narrative, specific worldview, broad audience).

3

Credo i kultura. Rzeczywistość wiary w dobie postmodernizmu

70%

Laddach A.

Studia Pelplińskie

|

2014

|

vol. 47

207-216

PL

Przeżywany w Kościele rzymskokatolickim rok wiary zwrócił uwagę na jej rolę. Zestawienie refleksji na ten temat oraz określenie funkcji kultury prowadzi do interesujących wniosków: po pierwsze wiara, podobnie jak kultura, wpisuje się w potrzebę ludzkiego samookreślenia; po drugie, procesualne postrzeganie ludzkiego życia domaga się określenia wzajemnych oddziaływań między credo i kulturą. Następnie autorka artykułu stawia pytanie o kształt dwóch omawianych zjawisk w kontekście rzeczywistości ponowoczesnej, czyli czasów obecnych, aby w dalszej części zastanowić się nad ich przyszłością. W zakończeniu podsumowuje, iż wiara jako taka jest wpisana w człowieczeństwo. Zmianie mogą ulec jedynie przedmioty wiary. Natomiast kultura – także postmodernistyczna – wciąż pozostaje żywym, dynamicznym aktem kreacji.

4

DYNAMIKA KREACJI FIRM START-UP W WYBRANYCH KRAJACH EUROPEJSKICH W LATACH 2007-2013

61%

Bursiak L.

Zeszyty Naukowe ZPSB Firma i Rynek

|

2014

|

issue 2(47)

5-16

PL

W obliczu zjawisk kryzysowych szczególnie istotne jest wprowadzanie do obiegu gospodarczego młodych firm zwanych firmami start-up, charakteryzujących się wczesnym stadium rozwoju i ukierunkowanych na sukces biznesowy na przekór niekorzystnej konfiguracji otoczenia. W skumulowanym efekcie firmy start-up mogą stać się generatorem impulsów rozwojowych w gospodarce danego kraju oraz nośnikiem innowacyjnego i przedsiębiorczego działania. Dysponująca skoncentrowanym potencjałem organizacyjnym, odpowiednio liczna populacja tego typu firm nastawionych na skuteczne działanie pomimo spowolnienia gospodarczego oraz występujących zjawisk kryzysowych, może w istotnym zakresie wesprzeć i zdynamizować objętą kryzysem gospodarkę. Przedmiotem opracowania jest przedstawienie dynamiki zmian w liczbie firm start-up rozpoczynających działalność gospodarczą w wybranych krajach europejskich w latach 2007-2013.

EN

In the face of last crisis, facilitating opportunity‑based entrepreneurial activities, the start-up of new firms becomes particularly important and even crucial to building a healthier economy and regaining growth, quite contrary to the macroeconomic turbulence and volatility. Such an important role in the economy plays young dynamic start-up. The cumulative effect of entrepreneurial behaviour represented by each business start-up, can become a powerful generator of developmental impulses transmitted across a whole economy of the country. The aim of this article is to show the dynamic of creation start -up companies in some of the randomly chosen European countries in years 2007-2013.

5

Moje najdroższe kobiety (o kobietach w życiu Adolfa Dygasińskiego na podstawie epistolografii)

51%

Niekra M.

Tematy i Konteksty

|

2015

|

issue 5(10)

258--272

EN

Dygasiński’s image created on the basis of his writing seems to be quite schematic. The paper is an attempt to look at the writer from a different perspective. We focus on the relationships between the writer and women who were most important in his life, namely his mother, sisters, lover, wife and daughter. Dygasiński’s private epistolography, which serves as research material, allows us to present both the portraits of the above-mentioned women and the writer’s opinions on women’s issues. It turns out that experiences connected with women had a considerable influence on Dygasiński’s life and it is possible that they influenced on the way the writer created the heroines in his novels. However, this problem needs further examination.

6

Historia, kreacja i opowieść, która je łączy. Sposoby funkcjonowania wątków słowiańskich we współczesnej rodzimej fantasy

51%

Mazurkiewicz A.

Polonistyka. Innowacje

|

2022

|

issue 16

35-54

EN

The article is a case study devoted to the way Slavic themes are present in contemporary Polish fantasy work. The texts quoted here are also representatives of the two artistic strategies dominant in the native Slavic fantasy: focus on exposing the historical dimension of the plot; emphasizing the creative aspect of the described adventures. The confrontation of Christa’s comics and Terakowska’s novel make us aware of the extent to which the image of Slavicness functioning in the imaginarium communis is situated between what is reconstructed thanks to the findings of historians and archaeologists, and what is created for the needs of the story by the power of artistic imagination. The dividing line runs not so much between individual cultural texts as across them. Both artistic visions of the Slavic region are united by the search for spiritual community (this applies especially to the Loneliness of the Gods) in the reality of rejecting its hitherto, established by tradition, institutionalized formula

PL

Artykuł jest studium przypadku poświęconym sposobowi uobecniania wątków słowiańskich we współczesnej polskiej twórczości fantasy. Przywołane tu teksty są zarazem reprezentatywne dla dwu dominujących w rodzimej fantastyce słowiańskiej strategii artystycznych:• nastawienia na eksponowanie historycznego wymiaru fabuły;• uwypuklenia kreacyjnego aspektu opisywanych przygód.Konfrontacja komiksów Christy i powieści Terakowskiej uświadamia, do jakiego stopnia funkcjonujące w imaginarium communis wyobrażenie słowiańskości sytuuje się między tym, co rekonstruowane dzięki ustaleniom historyków i archeologów, a tym, co zostaje kreowane na potrzeby opowieści mocą artystycznej wyobraźni. Linia podziału przebiega przy tym nie tyle między poszczególnymi tekstami kultury, co w poprzek nich. Obie artystyczne wizje Słowiańszczyzny łączy poszukiwanie wspólnoty duchowej (dotyczy to zwłaszcza Samotności Bogów) w realiach odrzucenia jej dotychczasowej, utrwalonej tradycją, zinstytucjonalizowanej formuły.

7

Arteterapia i edukacja twórcza w praktyce wychowawczej placówki socjalizacyjnej

51%

Bejger H. A.

Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce

|

2018

|

vol. 13

|

issue 2(48)

61-88

PL

Artykuł porusza problem twórczości i rozwoju kreatywności dzieci i młodzieży poprzez arteterapię i warsztaty edukacji twórczej w placówce socjalizacyjnej. Przeprowadzono badania empiryczne, których przedmiotem były obydwie metody oddziaływań poprzez sztukę. Za cel badań przyjęto ustalenie skali problemów wychowanków, kompetencji terapeutycznych pracowników pedagogicznych, zakresu oddziaływań terapeutycznych i edukacyjnych oraz ich skuteczności w ocenie kadry pedagogicznej i wychowanków. Główny problem badawczy dotyczył odpowiedzi na pytanie: Jaką rolę w wychowaniu dzieci w placówce socjalizacyjnej pełnią arteterapia i edukacja twórcza? W badaniach zastosowano metodę sondażu diagnostycznego oraz techniki ankiety i badania dokumentów. Jak wynika z przeprowadzonych badań, dominującą formą pomocy dzieciom jest arteterapia, którą objęte są przede wszystkim osoby z problemami w komunikacji, ze wzmożonym napięciem emocjonalnym, zaburzeniami zachowania i symptomami niedostosowania społecznego. Warsztaty edukacji twórczej prowadzone są dla wszystkich chętnych zainteresowanych tą formą aktywności, chociaż nie we wszystkich grupach wychowawczych. Pedagodzy wykorzystujący w pracy z wychowankami badane metody mają ukończone odpowiednie studia podyplomowe, kursy i szkolenia. Arteterapia pomaga tym dzieciom rozładować napięcie emocjonalne, wyrażać swoje emocje, myśli i uczucia oraz uporać się z problemami emocjonalnymi, stresem, złością i agresją. Warsztaty edukacji twórczej w formach plastycznych i treningu twórczości stymulują integralny rozwój osobowości wychowanków i pobudzają ich procesy autokreacji i autoedukacji.

EN

The article addresses the problem of creation and development of creativity of children and youth through art therapy and creative education workshops in a socialization facility. Empirical studies were conducted, the subject of which were both methods of interaction through art. The aim of the study was to determine the scale of problems of charges, therapeutic competence of pedagogical staff, the scope of therapeutic and educational impacts and their effectiveness in the assessment of teaching staff and foster children. The main research problem concerned the following: What is the role of art therapy and creative education in bringing up children in a socialization institution? The research used the method of diagnostic survey and survey techniques as well as document research. As it results from the conducted research, the dominant form of helping children is art therapy, which mainly includes children with communication problems, with increased emotional tension, behavioral disorders and symptoms of social maladjustment. Creative education workshops are conducted for all those interested in this form of activity, although not in all educational groups. Pedagogical staff using the tested methods in their work with pupils, have completed appropriate postgraduate studies, courses and trainings. Artetherapy helps these children relieve emotional tension, express their emotions, thoughts and feelings and deal with emotional problems, stress, anger and aggression. Creative education workshops in artistic forms and creativity training stimulate the integral development of the pupils’ personalities and stimulate the processes of self-creation and self-education of foster children.

8

Od lingwistyki teoretycznej do lingwistyki stosowanej – znaczenie koncepcji i paradygmatów językoznawczych w procesie glottodydaktycznym

51%

Rzeszutko-Iwan M.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 10: Glottodydaktyka

135-146

PL

Celem artykułu jest ukazanie znaczenia wiedzy językoznawczej (koncepcji językoznawczych) w procesie nauczania języka polskiego jako obcego. Wydaje się, że spostrzeżenia te można przenieść także na proces nauczania każdego języka obcego. Glottodydaktyk ukazuje język jako system (strukturalizm): wzorce odmian, końcówki fleksyjne, kategorie słowotwórcze itp., jako narzędzie komunikacji (socjolingwistyka, pragmatyka): nastawienie na zdobycie kompetencji komunikacyjnej, skuteczność, dostosowanie do sytuacji itd., jako źródło kultury i wiedzy o świecie (językowy obraz świata, lingwistyka kulturowa): frazeologizmy, przysłowia, aforyzmy itp. Zatem nie sposób nie zauważać i nie doceniać znaczenia językoznawstwa teoretycznego w metodyce nauczania języków obcych. I tak jak na przestrzeni lat zainteresowania lingwistów badających język przenosiły się na poszczególne jego podsystemy, tak i dzisiaj daje się zauważyć analogiczne przesunięcia w glottodydaktyce. Obecnie w centrum badań lingwistów znajduje się pragmatyka, a glottodydaktyczne nauczanie sprawności właśnie pozostaje w kręgu jej zainteresowań.

EN

The aim of the article is to show the importance of linguistic knowledge (linguistic concepts) in the process of teaching Polish as a foreign language. It seems that these observations can also be transferred to the process of teaching each foreign language. Glottodidactics shows the language as a system (structuralism): patterns of varieties, inflectional terminology, word formation, etc., as a communication tool (sociolinguistics, pragmatics): attitudes towards communication competence, effectiveness, adaptation to situations, etc., as a source of culture and knowledge about the world (language of the world, cultural linguistics): phraseologies, proverbs, aphorisms, etc. Thus, the importance of theoretical linguistics in the methodology of teaching foreign languages can not be overlooked or underestimated. Just as over the years the interest of language linguists has shifted to individual subsystems, so today analogous shifts in glottodidactics can be observed. At present, pragmatics is at the center of linguistic research, and glottodacty teaching of efficiency is in the interest of the linguists.

9

Outdoor advertising as an element strengthening the recruitment campaigns of universities

51%

Rachwał H.

Marketing Instytucji Naukowych i Badawczych

|

2019

|

issue 2(32)

27-50

EN

The article puts forward the thesis that outdoor advertising is an important element that enriches college recruitment campaigns if it meets certain conditions. The basic factors determining the effectiveness of outdoor is the conciseness and simplicity of the message, the creation taking into account the proper character of the advertisement and referring to the emotions of the recipient, the composition based on the appropriate arrangement of elements, intriguing advertising text forcing the recipient to think, integrate outdoor communication with the internet transmission and the correct location of the advertising medium. The subject of outdoor advertising and its impact on candidates for studies is omitted in the literature on marketing activities of tertiare education institutions. Therefore, it was attempted to fill the cognitive gap by referring to foreign scientific research and examples of outdoor applications by universities in the United States of America and Great Britain. Also described are outdoor campaigns of the SWPS University, which cooperates with the Cityboard Media Institute in the field of external advertising research. In order to analyze outdoor polish universities, the article uses part of the photographic material collected by the author, and reflects on the basis of their own observations and in-depth interviews with employees of Marketing Departments of selected universities.

PL

W artykule postawiono tezę, że reklama zewnętrzna stanowi ważny element wzmacniający kampanie rekrutacyjne szkół wyższych jeżeli spełnia określone warunki. Podstawowymi czynnikami determinującymi skuteczność outdooru jest zwięzłość i prostota komunikatu, kreacja uwzględniająca właściwego bohatera reklamy i odwołująca się do emocji odbiorcy, kompozycja oparta na odpowiednim rozmieszczeniu elementów, intrygujący tekst reklamowy zmuszający odbiorcę do myślenia, zintegrowanie komunikatu outdoorowego z przekazem internetowym oraz właściwa lokalizacja nośnika reklamowego. Tematyka reklamy zewnętrznej i jej oddziaływania na kandydatów na studia jest pomijana w literaturze dotyczącej działań marketingowych szkół wyższych. W związku z tym starano się wypełnić lukę poznawczą, odwołując się do zagranicznych badań naukowych oraz przykładów zastosowań outdooru przez uczelnie w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Opisano także kampanie outdoorowe Uniwersytetu SWPS, który współpracuje z Instytutem Cityboard Media w zakresie badań dotyczących reklamy zewnętrznej. W celu analizy outdooru polskich uczelni, w artykule wykorzystano część materiału fotograficznego zgromadzonego przez autorkę, a także zawarto refleksje na podstawie własnych obserwacji oraz pogłębionych wywiadów z pracownikami Działów Marketingu wybranych szkół wyższych.

10

Między relacją i kreacją – o Chińskim maharadży Wojtka Kurtyki

51%

Stępień T.

Świat i Słowo

|

2020

|

vol. 35

|

issue 2

281-299

EN

The article is an analysis of a text by a well-known Polish mountaineer in the context of „mountain” literature (mountaineering, climbing). It is a specific subcultural literature that sits between non-fiction and autobiographical literature, written by mountaineers for mountaineers and lovers of this specific sport. The text points to the uniqueness of Chinese maharaja within the ranks of typical mountaineering literature (creative narrative, specific worldview, broad audience).

11

"DEKLARACJA NIEŚMIERTELNOŚCI" – INSPIRACJE KREACYJNYMI DOKUMENTAMI WOJCIECHA WISZNIEWSKIEGO

51%

Tes U.

Świat i Słowo

|

2015

|

vol. Świat i Słowo 2015, nr 1 (24)

145-156

EN

He reminds of the monument-like heroes from Wiszniewski’s films, like protagonist from Wanda Gościmińska. Visual creativity in Koszałka’s and Wiszniewski’s films encompasses the staging, precise frame composition, and their intentional artificiality, which does not nullify the documentary nature. Form in the works of the directors of Primer (Wiszniewski) and Declaration of Immortality (Koszałka) interacts more or less with the spirit of Stanisław Witkiewicz’s art.

12

Konflikt ewolucjonizmu z kreacjonizmem jako spór światopoglądowy

50%

Lemańska A.

Roczniki Filozoficzne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 4

71-88

EN

One of the contemporary world-view disputes is the conflict between materialistic evolutionists and proponents of the intelligent design. Importantly, both sides of the dispute claim that their positions fall within the area of natural sciences. Discussions have been going on for over a hundred years, but there is no chance that they will end and that there will be some consensus. The source of this state of affairs seems to lie in the fact that this dispute is taking place on a philosophical level. In the article, I give arguments that both materialistic evolutionism and the concept of intelligent design are not scientific theories. I also compare the concepts of evolution and creation and show that the concept of creation is not a scientific concept. Creation is an act of the Creator who is not a space-time being. Therefore, his activities cannot be studied by methods appropriate to natural sciences.

PL

Jednym ze współczesnych sporów światopoglądowych jest konflikt między materialistycznymi ewolucjonistami a zwolennikami projektu w przyrodzie. Co istotne, obie strony sporu twierdzą, że ich stanowiska mieszczą się w obszarze nauk przyrodniczych. Dyskusje toczą się już od ponad stu lat, lecz nie widać szans na ich zakończenie i uzyskanie jakiegoś konsensusu. Źródło takiego stanu rzeczy zdaje się leżeć w tym, że spór ten toczy się w rzeczywistości na płaszczyźnie filozoficznej. W artykule przytaczam argumenty za tym, że zarówno ewolucjonizm materialistyczny, jak i koncepcja inteligentnego projektu nie są teoriami naukowymi. Porównuję także pojęcia ewolucji i kreacji oraz pokazuję, że pojęcie kreacji nie jest pojęciem naukowym. Stwarzanie bowiem jest aktem Stwórcy, który nie jest bytem czasoprzestrzennym. Jego działania zatem nie mogą być badane metodami właściwymi dla nauk przyrodniczych.

13

Kreacyjna zabawa z konwencją w »Listach« Michala Šandy do/i Karla Havlíčka Borovskiego

41%

PAJĄK A.

Bohemistyka

|

2020

|

issue 3

345-366

EN

The subject of analysis is a small book by Michal Šanda (1965) Dopisy (2009). In the book the contemporary writer enters into a correspondence dialogue with Karel Havlíček Borovský (1821–1856). He creatively uses the authentic letters the Czech publicist sent from Brixen to his brother František and intertwines them with a six-month account of his life described in the convention of magical realism. By using the scrabble theme and the principle of ”rewriting”, Šanda creates a multi-layered system of references, which includes, for example, a place for Ernest Hemingway. This peculiar double voice, formally maintaining the convention of epistolographic discourse, becomes a contribution not only to reflections on bee breeding (the only thread that clearly links the two correspondents), but also on the role of literature.

PL

Przedmiotem analizy jest niewielka książka zatytułowana Dopisy / Listy (2009) współczesnego pisarza Michala Šandy (1965), w której autor nawiązuje korespondencyjny dialog z Karlem Havlíčkiem Borovskim (1821–1856). Kreatywnie wykorzystuje w tym celu autentyczne listy, jakie czeski publicysta wysyłał z Brixen do brata Františka i splata je z półroczną relacją ze swojego życia opisywaną w konwencji realizmu magicznego. Dzięki wykorzystaniu motywu gry w scrabble oraz sięgnięciu po zasadę „ponownego napisania”, Šanda tworzy wielowarstwowy system odniesień, w którym znajdzie się m. in. miejsce dla Ernesta Hemingwaya. Ten swoisty dwugłos, zachowujący formalnie konwencję dyskursu epistolograficznego, staje się przyczynkiem nie tylko do rozważań na temat hodowli pszczół (jedyny wątek wyraźnie łączący obu korespondentów), ale również o roli literatury.

14

Teologia kreacji - między obrazem a podobieństwem (na podstawie "In Genesin" Dydyma Aleksandryjskiego

41%

Nakonieczny R.

Vox Patrum

|

2005

|

vol. 48

105-123

EN

Das „da Sein in Ahnlichkeit Gottes" versteht Didymus ais Schritt in Richtung der Vollkommenheit. Seiner Meinung nach die „Ahnlichkeit", fur die das Bildnis „den Anfang bedeutet und der Einstieg ist", stellt das grósste Bild dar, das vom Bildnis viel genauer sei.

15

Poetyka – estetyka – metafizyka

41%

Gadamska-Serafin R.

Tematy i Konteksty

|

2013

|

vol. 8

|

issue 3

135-163

EN

The modern era has developed poetics very different from Plato’s philosophy of objective beauty and generally inconsistent with or at least indifferent to metaphysics (Baumgarten, Kant). Also romanticists, especially those whose theoretical and literary thought followed the German idealism, were often detached from metaphysical ground (in its proper sense). The natural consequence of choosing this particular way of thinking in the modern paradigm in the 20th century has been the postmodern polyphony in literary theory. A separate and a very mature attitude regarding the form of poetics and its theoretical considerations has been adopted by the author of "Rzecz o wolności słowa" ("About the Freedom of the Word"), who referred to the metaphysical category of "mimesis" (closely linked to his concept of man – "imago Dei") and returned to the concept of objective beauty ("Promethidion"), thus radically overcoming the weakness of modern poetics.

PL

Nowożytność stworzyła poetykę oderwaną od Platońskiej filozofii piękna obiektywnego i na ogół rozmijającą się z metafizyką lub przynajmniej wobec niej indyferentną (Baumgarten, Kant). Także romantycy, zwłaszcza podążający w refleksji teoretycznoliterackiej za niemiecką filozofią idealistyczną, byli często oderwani od gruntu metafizycznego (we właściwym tego słowa znaczeniu). Naturalną konsekwencją wyboru takiego kierunku myślenia w paradygmacie nowożytnym stała się w XX wieku postmodernistyczna polifonia w teorii literatury. Odrębne i bardzo dojrzałe stanowisko w kwestii kształtu poetyki i warunkujących ją rozważań teoretycznych zajął autor Rzeczy o wolności słowa, który poprzez przywiązanie do metafizycznej kategorii mimesis (ściśle powiązanej u niego z wizją człowieka – imago Dei) oraz powrót do idei piękna obiektywnego (Promethidion), radykalnie przezwyciężał słabość poetyk nowożytnych.

16

Kreacja i sprawozdawczość w dziecięcych wyobrażeniach emocji – na podstawie wypowiedzi dzieci w normie intelektualnej i dzieci z zespołem Downa

41%

Jęczeń U.

Logopedia

|

2013

|

vol. 42

167-177

PL

Jak namalować np. radość, strach, smutek i złość? Takie pytanie otrzymały dzieci 6-letnie, 10-letnie oraz dzieci z zespołem Downa. O ile wypowiedzi dzieci w normie intelektualnej cechują się swoistą oryginalnością, ekspresywnością oraz autentycznością, ponieważ są efektem myślenia kreatywnego, tak wypowiedzi dzieci z zespołem Downa cechuje: dialogowość, sytuacyjność i sprawozdawczość. Niemniej jednak mają one wartość poznawczą, gdyż w swoisty sposób porządkują wiedzę tych dzieci o świecie emocji.

EN

How to paint for example joy, fear, sadness, and anger? This question was asked to children aged 6 and 10 years, and children with Down syndrome. While the utterances of intellectually normal children are characterized by specific originality, expressiveness and genuineness because they are the outcome of creative thinking, the utterances of children with Down syndrome show dialogic, situational, and reporting character. Nevertheless, they have a cognitive value because they organize these children’s knowledge of the world of emotions.

17

Udział polskiego szkolnictwa wyższego w realizacji unijnego Programu Kapitał Ludzki w latach 2007-2013

41%

Ślusarczyk Z.

Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula

|

2014

|

issue 4(42)

41-54

PL

Pojęcie „kapitał ludzki” jest coraz częściej używane w języku naukowym, edukacji, w zarządzaniu organizacjami itp. Najczęściej rozumie się przez nie proponowany i przyswajany zasób nowoczesnej wiedzy przez uczących się i pracujących, a także zdolności i możliwości kreacyjne, kompetencje i motywacje do efektywnej pracy. Tak rozumiany kapitał ludzki silnie oddziałuje na rozwój społeczny, gospodarczy i kulturowy. Sprzyja innowacyjności gospodarek i zarządzania zasobami ludzkimi. Doceniając powyższe pozytywne aspekty kapitału ludzkiego Unia Europejska stworzyła szereg programów rozwojowych w tym zakresie, w tym program „Szkolnictwo wyższe i nauka” mający wspierać edukację i badania naukowe w wymiarze Wspólnoty i poszczególnych krajów. Ma to ważne znaczenie dla Polski, albowiem nasze nakłady na badania są jednymi z najniższych w Europie. Ważne jest także wspieranie rozwoju kształcenia młodzieży na poziomie studiów wyższych, ale i organizowanie odpowiednich staży i praktyk w układzie międzynarodowym. Bardzo ważna jest współpraca szkół i przedsiębiorstw w tym zakresie.

EN

The notion “human capital” is more and more frequently used in academic language, education, in organisation management, etc. Most oft en it means the proposed and adopted stock of modern knowledge by learners and workers as well as creative capabilities and possibilities, competencies and motivations to an effective work. The so understood human capital strongly affects the social, economic and cultural development. It facilitates innovativeness of economies and human resource management. Appreciating the above-mentioned positive aspects of human capital, the European Union has set up a number of developmental programmes in this respect, including the programme “Higher Education and Science” whose task is to support education and research within the Community and individual countries. This is of a great importance for Poland as our outlays on research are one of the lowest in Europe. Important is also supporting the development of youth education at the university level, but also organisation of relevant internships and practices on the international scene. Very important is cooperation between schools and enterprises in this respect.

18

„Teatralność” – zakazany język w teatrze doby performatywnej

36%

Łubieniewska E.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica

|

2019

|

vol. 7

222-233

EN

The notion of “theatricality”, transferred by Goffmann from the sphere of aesthetic dispute to the area of sociological considerations, has become the quintessence of “pretence”, “falsehood”, and immersion in “illusion”. As its opposite, the performative idea of theatrical theory and practice proposes “truth”, “agency”, and immersion in “reality”, although it does not reject all of the theatrical effects. While inscribing those effects into a performance enriches its appeal, applying performative actions that deconstruct the show turns against the nature of the theatre. The performances: Na niby – naprawdę, directed by Andrzej Dziuk, Być jak Steve Jobs, directed by Marcin Liber, and Akropolis, a project by Łukasz Twarkowski, presented and analysed in this paper, show various ways in which theatre – urged to chase modern reality – deals with the radical change in the cultural situation. Dziuk’s staging is a confrontation between the poetics of the stage metaphor (‘pretence’) and the performative theatrical devices (‘reality’), yet their values are reversed. The act of dramatic creation of the main character, actor Ginesius, proves spirituality to be the “real” dimension of the world, while the actual “reality” turns out to be a “faked” life. In Liber’s show, the precious “relic” of the “old” theatre is the character whose Brechtian songs comment on the world’s convulsions after the 1989 transformation. In his vision, the dominant elements are the digital effects, the audience is entertained by the revolving stage, and the actors create characters taken straight from the tabloid reality. At the end, one of the beneficiaries of the political changes provocatively announces taking over the theatre building, closing the theatre and laying off the actors: theatre has become redundant; we can only watch the methodical deconstruction of what used to define its significance. In turn, in Twarkowski’s show most of the action takes place on a screen hung above the stage, which features the actors’ partner – a computer equipped with a speech synthesizer. The director admits that he dreams of “a computer actor”. In the future, implementing this idea may replace the live relationship between the actor and the spectator. The only element of the show that offers a direct actorspectator contact is the performative “interlude”, in which an actress presents to the audience the sensations of a person who has suffered a stroke. Are we, then, witnessing the times when the performance overwhelms theatre altogether, and the audience, driven by new desires, bids farewell to the loathed “theatricality” with no regrets? Perhaps, instead of yielding to this expansion, we should revise the label of “theatricality”, which reduces the rich tradition of diverse artistic conventions to one dramatic model of naturalistic origin. Perhaps, the term “theatricality” should be redefined in the spirit of Artaud, Witkacy, and Brecht, for whom “theatricality” is the opposite of “pretence”, a manifestation of the artistic creation process. Thus understood, “theatricality” has the potential – through metaphor, poetic image, and other acts stimulating the imagination – to transform “the fake” into “the real”, and to transfer the spectator into a “reality” of higher order: the reality of art.

PL

Pojęcie „teatralności”, przeniesione przez Goffmanna ze sfery rozważań estetycznych w dziedzinę rozważań socjologicznych, stało się dziś kwintesencją „udania”, „fałszu”, pogrążenia w „iluzji”. Performatywna koncepcja teorii i praktyki teatralnej przeciwstawia tej kategorii „prawdę”, „sprawczość” i zanurzenie w „rzeczywistości”, choć z pewnych efektów teatralnych nie rezygnuje. O ile inkrustowanie nimi performansu wzbogaca jego atrakcyjność, o tyle stosowanie dekonstruujących spektakl działań performatywnych obraca się przeciw naturze teatru. Analizowane w artykule przedstawienia (Na niby-naprawdę, w reżyserii Andrzeja Dziuka, Być jak Steve Jobs, zrealizowane przez Marcina Libera oraz Akropolis, według projektu Łukasza Twarkowskiego) ukazują różne sposoby jakimi teatr, poddawany presji pościgu za współczesnością, radzi sobie z radykalną zmianą sytuacji kulturowej. Spektakl Dziuka konfrontuje poetykę scenicznej metafory („na niby”) z zabiegami o charakterze performatywnym („naprawdę”), lecz odwraca znaki wartości: akt teatralnej kreacji głównego bohatera, aktora Ginezjusza, odkrywa duchowość jako „prawdziwy” wymiar świata, podczas gdy rzeczywistość „prawdziwa” okazuje się życiem „na niby”. W spektaklu Libera drogocennym „reliktem” teatru „starego” jest postać, której brechtowskie pieśni komentują konwulsje świata po transformacji 1989 roku. W jego wizji dominują efekty komputerowe, cieszy oko obrotówka, aktorzy zaś budują figury żywcem wzięte z rzeczywistości „tabloidowej”. W finale jedna z beneficjentek politycznych przemian prowokacyjnie zapowiada przejęcie budynku, likwidację teatru i zwolnienie aktorów: teatr stał się zbyteczny; możemy jedynie obserwować metodyczną dekonstrukcję tego, co stanowiło niegdyś o jego fenomenie. Natomiast w spektaklu Twarkowskiego większość akcji ma miejsce na ekranie wiszącym nad sceną, gdzie głównym partnerem aktora jest wyposażony w funkcję mowy komputer. Reżyser wyznał, że marzy o „aktorze komputerowym”; realizacja tego pomysłu zastąpić może w przyszłości żywą relację między aktorem i widzem. Bezpośredni kontakt z publicznością wnosi w spektaklu jedynie performatywny „przerywnik”, gdy aktorka przekazuje widzom doznania osoby, która przeszła udar mózgu. Czy nadchodzą więc czasy, gdy performans pochłonie teatr bez reszty, a publiczność, powodowana nowymi potrzebami, pożegna wzgardzoną „teatralność” bez żalu? Może zamiast poddania się tej ekspansji należałoby raczej zweryfikować przypiętą „teatralności” etykietę, która sprowadza bogatą tradycję różnorodnych artystycznych konwencji do jednego modelu scenicznego o rodowodzie naturalistycznym i redefiniować pojęcie „teatralności”, w duchu, jaki nadawali mu Artaud, Witkacy, Brecht. Dla nich była ona przeciwieństwem „udania”, stanowiąc demonstrację procesu kreacji artystycznej. „Teatralność” tak rozumiana może – operując metaforą, obrazem poetyckim, działaniami, które pobudzają wyobraźnię – przeobrazić „na niby” w „naprawdę”, przenosząc widza w wyższego rzędu „realność”, w realność sztuki.

19

Projektanci mitów – kreacje Schulza, Rotha i Meyrinka

31%

Szyszka vel Syska M.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura

|

2018

|

issue 10(2)

70-85

PL

Artykuł omawia koncepcje kreacyjne pisarzy wywodzących się habsburskiego kręgu kulturowego. Bruno Schulz, Joseph Roth i Gustav Meyrink tworzyli w czasach końca wielkiej formacji kulturowej, która pozostawiła własny mit oparty na nostalgii za odchodzącym w niepamięć światem. Schulz, Roth i Meyrink pisali o kulturze, która zauważa własną kreacyjną niewydolność, kulturze doświadczającej kryzysu cywilizacji, niemogącej więcej petryfikować i porządkować wkraczającej modernizacji. W artykule odnoszę się do popularnej u progu I wojny światowej idei demiurgii będącej, według analizowanych przeze mnie twórców, jedną z możliwych wzorów kreacyjnych.

EN

The article discusses the ideas of creation coined by authors descended from the same, Austro-Hungarian cultural field, by: Bruno Schulz, Joseph Roth and Gustav Meyrink. Austro-Hungarian Monarchy created its own mithology based on nostalgia for the World, which was consigning to the dark recesses of history. The authors, conscious of inefficiency of contemporary culture, used the idea of Demiurge to show one of possible creating ideas.

20

Natura jako element nominacyjny w kreacji nazw miejskich lokali gastronomicznych

31%

Rudnicka-Fira E.

Prace Językoznawcze

|

2018

|

vol. XX/3

139–150

EN

The article attempts to examine the nomination of urban gastronomic establishments that use nature in its creations, a broadly understood nature that is an inseparable part of urban space. In creating the names of studied service objects, elements of the natural world were used, coming from very different areas (including fauna, f lora, geology, geography, meteorology, astronomy, hydrology, etc.). These names evoke different associations, contain usually a certain persuasion acting on the emotions and will of the recipient, thus obtaining marketing value. Material from two geographically and economically diverse regions of Poland (Silesia and the south-eastern borderland) was analyzed. It has few features that refer to the region.

Refine search results

Złomoty, milipanci i bubeki, czyli dlaczego warto pogłębić ogląd powieściowego słowa we "Wrońcu" Jacka Dukaja

Między relacją i kreacją – o Chińskim maharadży Wojtka Kurtyki

Credo i kultura. Rzeczywistość wiary w dobie postmodernizmu

DYNAMIKA KREACJI FIRM START-UP W WYBRANYCH KRAJACH EUROPEJSKICH W LATACH 2007-2013

Moje najdroższe kobiety (o kobietach w życiu Adolfa Dygasińskiego na podstawie epistolografii)

Historia, kreacja i opowieść, która je łączy. Sposoby funkcjonowania wątków słowiańskich we współczesnej rodzimej fantasy

Arteterapia i edukacja twórcza w praktyce wychowawczej placówki socjalizacyjnej

Od lingwistyki teoretycznej do lingwistyki stosowanej – znaczenie koncepcji i paradygmatów językoznawczych w procesie glottodydaktycznym

Outdoor advertising as an element strengthening the recruitment campaigns of universities

Między relacją i kreacją – o Chińskim maharadży Wojtka Kurtyki

"DEKLARACJA NIEŚMIERTELNOŚCI" – INSPIRACJE KREACYJNYMI DOKUMENTAMI WOJCIECHA WISZNIEWSKIEGO

Konflikt ewolucjonizmu z kreacjonizmem jako spór światopoglądowy

Kreacyjna zabawa z konwencją w »Listach« Michala Šandy do/i Karla Havlíčka Borovskiego

Teologia kreacji - między obrazem a podobieństwem (na podstawie "In Genesin" Dydyma Aleksandryjskiego

Poetyka – estetyka – metafizyka

Kreacja i sprawozdawczość w dziecięcych wyobrażeniach emocji – na podstawie wypowiedzi dzieci w normie intelektualnej i dzieci z zespołem Downa

Udział polskiego szkolnictwa wyższego w realizacji unijnego Programu Kapitał Ludzki w latach 2007-2013

„Teatralność” – zakazany język w teatrze doby performatywnej

Projektanci mitów – kreacje Schulza, Rotha i Meyrinka

Natura jako element nominacyjny w kreacji nazw miejskich lokali gastronomicznych